Natura in arctum coacta siue Quadripartitum vniuersae philosophiae compendium, Quaestiones etiam meteorologicas complectens, Gabrielis Beati philosophiae professoris in Collegio Romano Soc. Iesu. .. Quadripartiti vniuersae philosophiae compendii pars

331쪽

De in ma, fit. 29smile transparens , e Xperientia constat, species obiei hora refractas timerso ordine in illam incidere , ibique partitIIam quadam imaginem eta mare oblino omnino simile, dc solunt inversim, sicut estor. mare solent in carta, quando perforamen aliquod intra cubiculum obscuratum ingrediuntur, hanc autem figuram in humore cristallino enrmare non possunt , cum omnes ibi inter se confiindantur, Ut patet experientia ; si enim is CZ ta,que loco retinete .st post oculum , pupillae magis approximetur,tunc no amplius

Imago obiectorum distinia efformatur, sed species omnes incidunt contusissimae .

7 Praeterea, si visio' fiat iaretina . bene explicatur ; primo quomodo ad visionen

concurrat cerebrnm s clim

'eaim retina ex ipsa cerebri

332쪽

etys A risului r. subitantia oriatur, eotest ce rebrum magnam spintulla copiam ad ill ni transimittere. Secundo , cur humor vitreus non sit stiperfluus ι per illum enim transmittunxur species in retinam , & magis ordinantur. Tertio denique cur aliqui, res propinq*as be.

morum enim pupilla, cum sit valde globosa, pransmittς. re ad retinam species Oxdinatas non potest, nisi quando obiectum est valde propin . quum . qui , cqm rei motunc sit longior , speςies ad retinam pertingere post ut adinataei hoc ktem n ςri non polost, qu ndo obiς tum est

remotum, quia cum refractio

xunc sip bxeujor, spe sies , antequam d rex ina rueniant, confunduntur, sicque connisa ia illam incidunt, secundo. rum

333쪽

De anima. e. 297ru vero pupillae, cum sit magis plana , contrarium omnino accidit. ues obteistum auditus est sonus, hos est qualitas ortet a ex collisione corporum sonatium, qualia sunt corpora

Blida, laeuia, concaua, & que plurimum habent aerti, hic enitii est soni maxime delatia uus ι vude sonus ab Aristotele per sui causani efficientem . definituri Iolidorum: solidorum , inquam , quia ,

Iicet corpora etiam mollia is aliquantulum sonent,an tantutamen sonant, in quantum saliquam habent soliditatem, dc percutienti resistunt. licet

autem sonus nunquam sine is motu locili fiat , ut constat experientia r a motu tamen distinguitur, tum quia potest idem cojorum motus esse vel cumiono, Ut cum' manus cito , & Violenter inuicendiis. η 3 col.

334쪽

s 8 . artuulus III. lliduntur; vel sine sono, ut cum paulatim inuicem applicantur; tum quia sonus a solo auditu percipitur i mptus Vero a pluribus sensibus. Recipitur denique sonus in corpo re illo tenυi, quod est intra corpora , . quὰ alliduntur , &quod ex illa allisione frangitur , quia recipi non potest in .corporibus, quae alliduntur, cum idem accidens in duplici subiecto disparato recipi

non possit, nec sit maior ratio, cur in Vno potiua , quam alio recipiatur.

19 vox , ecies quaedam est soni. desinitur aeri3 ν espirati , facta ab animo

certa organa ad osteram arrariam cum imaginationesignisi eani ; qualem edunt etiam bruta,locutio vero est Vox articulata , dc distincta, significans ad placitum , qualeri sol i homines producunt . . OL-

335쪽

De anima, it, e . , 299 panum denique auditus non est aer innatus, sed membrana aerem innatum includens, sicut organiim vis sion est humor cristallinus, sed tuni.ca retina; sola enim haec nam brana est animata , non Vero aer innatus, sicut in oculo sola retina est animata, & non humor cristallinus.. εο obiectu m odora tus est odor, qui definitur qualisaraeeunda orta ex. permixrione priamarum praedominanis ealido, e

Fera; odor enim tam ab humiditate impeditur, quam a fri. gore ι unde flores, mane,quia rore madidi sunt, minus olet, de omnia Vehementius olent aestate,quam hyeme . eius organuin sunt carunculae mam milIares , ad quas attrahendo simul cum aere species odoris, odorε ipsum percipimus; experimur enim in parte solum narium superiori, ubi sile

336쪽

3oo Articulus III. tubercula ista , nos percipere odores, nec aliud assignari potest ad hanc sensationem eliciendam magis idoneum .sa obieetiim gustus est fa-por , hoc est, qualitas quaeda. orta ex permixtione primarum , in qua humidum vincatur a sicco, praedom inante calore. Debet autem,adiapo

rem,misceri cum siccitate humiditas, quia musta fiunt pida si humectentur, quae exα siccata non sapiunt;&qui si eam nimis habent finguam , saporem non percipiunt ό -- de ad cibos aridiores gustandos subministratur saliua.Definitur etiam ab Aristotele s por ι- in humido aquaris

re arienem au f.um actum Causa enim materialis saporis est humidum aque unain siccum terr stre , Essiciens vero est

calor γ

337쪽

m arima,es e. 32tcalbe aliquo frigore tem peratus.organum ginus sunt Eerui in palato , gutture, dc lingua, praesertiin vero in eius acum ine exist-s, experimur enim in his solum partibus is pores Percipi. 6 et Objecthim tactus sunt quatuor primae qualitates a-,ae aliae ex illis ortae , quae propterea etiam dicuturtangibissi, quia potentiam tacti in immutant per spe. cies ι tanguntur autem non qualitates, quae sunt in ipso organo, sed quae sunt in raterno subiecto, manus enim nosentit carum in , quem in

hal L, i illum, qui est in

aqui calida applicata. Mediudeniquet, per quod specie stagibiles ad org nu tactus traia

funduntur, sunt earo,&'cutia, caro enim ad sensuin tactus,

di linguis ad sensuvi gustus se habent , sicut aer, dc agita M

338쪽

3 1 . aristans III. senium visus, & auditus;haec autem respectu istorum sensuum sunt media proportionata, Unde res tangibilis esse plerumque debed immediata taugenti. organum tandem .in aquo fit sensatio tactus , sunt nerui per totum corpus effusi,

sicut organum gustus sui nerui in lingua , ac palato existe-tes. experientia enim constat in partibus neruosicilibus acutiorem fieri tactum, neruisque lassis acerbissimum sentiri dolorem ; sicut in lingua, ac palato experimur fieri sensationem gustus. - 63 Quonia Vero experientia, sonstat , equum discern re inter colorem , & sonum ;recordari pabuli absentis ι ac denique canes aliquando etiadormientes latrare , sicut lao. mines dormietes loquuntur, quae omnes sunt operationes internae; ideo, praeter sensus

exterri

339쪽

externos, qui tanquam primi animalis exploratores in suis perficialibus reriim imagini. Dus versantur, alij etiam admittendi videtur sensus intereni, qui de suo modo inter bie ista sensuum externorum iudicent, & res etiam absen. tes Cognoscant . Inter hos attintem primus dicitur sensus munis, quia in illo sensiis omnes externi Uniutur tanquam lineae in centro , eiusque munus est, sensationes externas percipere; disterentiam, quae inter obiee a sensuum exte uorum reperitur, agnosceret illis seniper assistere in operando .. 6s. In insectis inmeri, ima ginatio in toto corpore reperitur , quia eorum partes etiam diuite mouentur ι motus autem ille pendet ab appetitu , qui nunquam operatur, determinatus a phantan 6 sia.

340쪽

sa. Denique sensus communis , ad operandum utitur speciebus, que a sensationibus externis producuntur , dc per neruos sensorios ad illum tra. Mittuntur, Sensationes enim externaeSum a sensu communi distent, illum immediate determinare non possunt ad sui cognitionem; oc aliunde . vim habent sui species producendi non minus , quam in sationes interd*66 Secundus sensus inter' dicitur phantasia. hic autem sensus , cum appetitus sensitivi sit immediatus motor, ac regula , percipere primo debet res absentes, Gquaerere possit bonum, sugere malum. 6ecundo. , issas

appetitui immediate prol''nere. Tertio plures, cies simul coniungere it sic enim in somniis monstra saepe Inamus i unde sommum ist