Plutarchi Vitae inter se comparatae

111쪽

ILI. ΣΕΡΤΩΡΙΟΣ. 7 ταυτα προλεγ- Σκιπίωνι καὶ βιδάσκων ερτωριος Ουκ ἔπειθε, παντάπασιν ἀπογνους την πόλιν ἄρμη- σενεις 'Iβηρίαν άς, εἰ φθάσει τ' ἐκεῖ κρατυνάuενος πω καταφυγη τοῖς πταίουσιν ἐνταυθα των φίλων ἐσόμενος χειμῶσι δἐ χαλεποῖς χρησάμενος ἐν χωρίοις ὀρεινοῖς πο βαρβάρων ἐπράττετο τελη καὶ μισθους του παρελθειν την Ουν ἀγανακτουντων δε των συναυτψ, και δεινολογουμενων ει Ῥωμαίων ἀνθυπατος

τελη καταβαλεῖ βαρβάροις ὀλεθροις, μικρὰ φροντι-ύας του δοκουντος αισχρου, καὶ καιρον ώνεῖσθαι φοας ου σπανιωτερον Ουδῶν ἀνδρι μεγάλων ἐφιεμέν*, τους μεν βαρβάρους ἐθεράπευσε χρήμασι, την δ' Ιβηρίαν ἐπειχθεις κατεσχεν παραλαβὼν δ' ἔθνη πλήθει με και λεκία κμάζοντα, πλεονεξία δε και βρει των πεμπομένων κάστοτε στρατηγῶν προς λην κακῶς διακείμενα την γεμονίαν, ἀνελάμβανεν - - λία τε τους δυνατοὐς κα φόρων ἀνέσει τους πολλούς.

μάλιστα δἐ των ἐπισταθμιῶν ἀπαλλάξας γαπήθη

τους γαρ στρατιωτα ἡνάγκαζεν ἐν τοῖς προαστείοις χειμάδια πήγνυσθαι, πρῶτος αυτος ουτω κατασκηνῶν Ου μην ἐπι τῆ τῶν βαρβάρων υνοί πῶν ἐποιήσατο, Ῥωμαίων δε τῶν αυτόθι μετοικούντων τους ἐν λικίε καθοπλίσας, μηχανά τε παντοδαπὰς και ναυπηγίας τριηρων ποβαλόμενος, δια χειρὰς εἶχε τὰς πόλεις, ερος μεμων ἐν ταῖς εἰρηνικαῖς χρημ

ις, φοβερὰ δἐ et παρασκευῆ κατὰ τῶν πολεμίων

φαινόμενos.

υς δε υλλα μεν ἐπυνθάνετο της Ῥώμης κρα- τῶν Φρειν δε την Μαρίου καὶ Κάρβωνος στάσιν, αὐτίκα προσδοκῶν στρατια διαπολεμησουσαν αὐτ*μεθ' ἡγεμόνος ἀφίξεσθαι φράγνυται τα Πυρηναῖα δρηφι Ιουλίου Σαλινάτορος έξακισχιλίου ὁπλίτας εχο-

112쪽

maia καὶ τον μέλιον ἀπρόσμαχον ορῶν ἐν ἀπόρω

κα - πικρὰ ταῖς πωρείαις καλπουρνίου δε τινος ἐπίκλησιν Λαναρίου δολοφονη--os τον μυλιον καὶ των στρατιωτῶν τα,κρα της Πυρήνης ἐκλεπον-

τρισχιλίων si σηδόνα την νεαν καταφυγών, κὐκεῖθεν ἐπιβὰς των νεῶν καὶ διαπεράσας το πελαγος, - η κατὰ τρο Μαυρουσίαν προσωρον. Fυλακτοις δε τοῖς στρατιωται υδρ-ομένοι τῶν βαρβάρων ἐπιπεσόντων, πνους ἀποβαλὼν αυθις ις Ιβηρίαν ἀπέπλει καὶ ταύτης με ἀποκρουσται, κιλισσῶν Mapστρίδων ἐτ προσγενομενων Πιτυουσον νηστπροσψαι, και πω την παρ' Αννων φρουραν βιασάμενος is mos Mio ου πολὐ παρην ναυσι τε πολλαῖς κα/--τακισχιλίοις ὁπλίταις, προς- έπεχείρησε μεν διαναυμαχεῖν, καίπερ ἐλαφροῖς και προς τάχος, οὐ os ἀλκην πεποιημένοις σκάφεσι χρώμε

φότη ς πλάγια ταῖς ἐσχέαις περιβάλλοντος, αὐτοεὐλίγαις ναυσι της με θαλάσσης π του χειμῶνος ειργόμενος τη δε ηε πο τῶν πολεμίων, μερας

δέκα σαλεύων προς ἐναντίον κυμα και κλύδωνα τραχυν ἐπιπόνως διεκαρτέρησεν. 'πιδόντος δε του πνευματος φερόμενος νησοε τι σιν ἐναυλιζεται σποράσιν ἀνύδροις κακεῖ ν αρας

και διεκβαλων τον δειραῖον πορθμον ἐν δεξιῆ τοις ἐκτος ἐπιβάλλει τηλυηρίας, μικρον πὰρ τῶν τον Βαίτιος ἐκβολῶν, o ει τη--λαντικην ἐκφερόμενος θάλατταν ὀνομα τα περ αυτὸν μηρία παρεσχεν.

113쪽

xM. EPTOPΙΟΣ. s/--θα ναυταί τινες ἐντυγχάνουσιν αυτο νέον ἐκ των Ατλαντικῶν νη - ἀναστaπλ-κότες, α δυο μένει Iarmo παντάπασι πορθμεδιαιρουμεναι, μυρμους δ' ἀπέχουσι ιβυης σταδιου καὶ νομάζονται Μακαρων. μβροις ει χρώμεναι μετρίοις σπανίως, τα δε πλῶστα --μασι μαλακοῖς καὶδροσοβόλοι ψυμόνον ἀρουν καὶ φυτευειν παρέχουσιν ἀγαθην καιπωνα χώραν, ἀλλα καὶ καρπον αυτοφυ φέρουσιναποχρῶντα πλήθει καὶ γλυκυτητι βόσκειν ἄν- πο- νων και πραγματείας σχολάζοντα δημον. ηρ δ' ἄλυπος ωρῶν τε κράσει και μεταβολης μετριότητι κατ- έχεε τὰς νησους οἱ μεν γαρ ἐνθένδε της γης ἀποπνε- οντες ἔξω βορέαι καὶ ἀπηλι-αι διαμηκos ἐκπεσόντες εἰς τόπον ἀχανη διασπείρονται καὶ προαπολείπουσι, πελάγιοι δε περιρρεοντε ἀπέσται καὶ ζεφυροι βληχρον μεν -- και σποράδας ἐκ θαλάττης ἐπάγοντες, α δ πολλὰ νοτεραῖς αἰθρίαις ἐπι--χοντες συπῆ τρέφουσιν, στε μεχρι ων βαρβάρων διῖχθαι πίστιν πυρὰν αυτόθι το 'Hυσιον εἶναι πεδίον κα την τῶὐ -δαιώόνων οἴκησιν, ν' ηρos

115쪽

XII. Rourio2. 101ται me δαεροώριος Ουτ υν ηδονης υτ υ- δέους ευάλωτος γενεσθαι, φυσει ν ἀνέκπληκτος ἄν παρὰ et μενα κω μέτρως -τυχίαν ἐνεγκεῖν, κα προ μενεοθυμαχίαν ΟυMνos ἀτολμότερο των καθ άαυτὸν πεμόνων, οὐδἐ κλωπείας ἐν πολέμοις εργα και πλεονεξίας περὶ τόπου 4 eo. καὶ διαβάσει τάχους εὐμενα απάτης τε καὶ φευδῶν ἐν δέοντι, σοφιστη δεινότατος. ἐν Misosi τιμαῖς των ἀνδραγαθημάτων δαφιλης φαινόμενος, περ τὰ τιμωρίας - τριος των μαρτημάτων. καίτοι δοκε περι-ον ἔσχατον αυτου βίον ἀμότητο και βαρυθυμία τοπερι που σμήρου πραχθεν πον ἐπιδεῖξαι την φώ- σεν υκ ουσαν ημερον ἀλὲ ἐπαμπεχομενην λογισμψδια τη ἀνάγκην ἐμοὶ δ' ἀρετην μεν εἰλικρινη και κατὰ λόγον συνεστῶσαν οὐκ αν ποτε δοκῶ, η τις ἐκστησα προ τουναντίον, ἄλλως ει προαιρέσεις καιφύσει χρηστὰς υπὸ συμφορῶν πάλων παρ ἀξίαν κααωθείσας οὐκ αδύνατον πεδαιμονι συμμεταβαλεῖν το θος καὶ πισωριον ψαι παθεῖν δητης τύχη αυτὸν ἐπιλειπούσης, ἐκτραχυνόμενον πὰτων πραγμάτων γινομένων πονηρῶν πρός τους ἀδμ

μην ἀλλα τότε γε τῶν Θυσιτανῶν καλούντων 11 ἀπῆρεν ἐκ σιβύης, και τούτους συνέταττεν εὐθυς -τοκράτωρ στρατηγός, και την ἐγγυς Ιβηρίαν ὐπήκοον ἐποιεῖτο, τῶν πλείστων κουσίως προστιθεμένων, μὰλιστα μεν διατ πραον -του καὶ δραστήριον, εἰστι δ' α και σοφιστικῶς αυτὸς ι ἀπάτην καὶ λησιν ἐμηχανῶτο. καὶ πρῶτόν γ πάντων τὸ περιτην χανον. ην δῶ τοιόνδε πιανὸς ἀνὴρ δημότης τῶν ἐπι χώρας βιούντων ἐλάφω νεοτόκΦ'-γον Τπνηγμα ἐπιτυχών αυτῆς μἐν ἀπελείφθη, την M

116쪽

100 XLI. ΣΕΡΤΩΡΙΟΣ. γου, καὶ καταμαχεσάμενος τομὰ σκαλιν ἐπολιόρκει. Συχλα δε Πακιανον ἐκπέμφαareos βοηθησαι τοι περιτον I σκαλιν μετὰ δυνάμεως, συμβαλῶν ὁ Σερτώριος

τον μεν Πακιανον ἀπεκτεινε, την δε στρατιαν κρατήσας προσηγάγετο, και την Τιγγιν εις ηὐλὰ σκαλις συνεφυρο μετὰ των δελφῶν, ἐξεπολιόρκησεν. ταυθα τον Ἀνταῖον οἱ Θίβυες ἱστορουσι κεῖσθπιε, καιτον τάφον αυτου Τερτώριος διεσκαφε τοῖs βαρβάροις ἀπιστῶν διὰ μεγε ς' ἐντυχών δε τψ σώματι πηχῶνεξήκοντα μηκος, ω φασί, κατεπλάγη, και σφάγιον

ἐντεμὼν συνέχωσε ταμνημα, καὶ την grae αυτον τι-

μην τε και φνην συνηυξησε Πηγῖται δε μυθολογουσιν Ανταίου τελευτησαντος την γυναῖκα πιπην μα- κλεῖ συνελθεῖν, Σόφακα δ' ἐξ αυτῶν γενόμενον μοι- λευσαι της χώρας καὶ πόλιν ἐπώνυμον τη μητρος ἀποδεῖξαι, Σόφακος δε πάῖδα γενέσθαι Θεόδωρον, ω πολλὰ των συκῶν ἐθνῶν πήκουσεν Κλληνικον

θοντι στράτευμα τῶν αυτόθου κατ*κισμένων φ ορακλεους Ουιανῶν καὶ Μυκηναίων ἀλλα τανταμεν ἀνακείσθω τῆ γοβα χάριτι του πάντων ἱστορικωτάτου βασιλέων ἐκείνου γὰρ ἱστορουσι τους προγόνους ιοδώρου και Σόφα- απογόνους eum ' Σερτώριος δε πάντων ἐγκρατη γενόμενος τους δεροθέντας αυτου καὶ πιστεύσαντας ου ηδίκησεν, ἀλλακαὶ χρήματα και πόλεις καὶ την ἀσην ἀπέδωκεν αυ- τοις, σα καλῶς alia δεξάμενος διδόντων. 10 ντεῖθεν oπo χρη τραπέσθαι βουλευόμενον ἐκώλουν υσιτανοι πρέσβεις πέμναντες ἐφ γεμονω, πάντως ἐν ἄρχοντο ἀξίωμα μέγα και ἐμπειρία εχοντος δεόμενοι προς - ἀπὸ Ῥωμαίων φόβον,

ἐκείνωδ πιστευοντες αυτου μόνω και πυνθανό- μενοι παρὰ τῶν συγγεγονότων τ ηθος αυτου- λεγ

117쪽

XII. Rourio2. 101ται γαρ ὁ Σερτώριος ουτ υν δores υτ υπλειους ευάλωτο γενεσθαι, φυσει ν ἀνέκπληκτος ἄν παρὰ τα δεινὰ καὶ μετριος ευτυχίαν ἐνεγκεῖν, καὶ προς μενευθυμαχίαν Ουδενος τολμότερος των καθ εαυτον πεμόνων, οὐδε κλωπείας ἐν πολεμοι εργα και πλεονεξία πae τόπους πρους και διαβάσει τάχους δεομένας ἀπάτης τε και -δῶν ἐν δεοντι, --φιστης δεινότατος ἐν δἐ ταῖς τιμαῖς των ἀνδραγαθημάτων δαφιλης φαινόμενos, περ τὰ τιμωρίας - τρως των μαρτημάτων. καίτοι δοκεῖ περι-ονεπατον αυτου βίον ἀμότητο και βαρυθυμίας τοπερι του δμηρου πραχθὰν εργον ἐπιδεῖξαι την φύσιν Ουκ ουσαν μερον, αλλ' ἐπαμπεχομενην λογισμ*δια την ἀνάγκη . μοι δ' ἀρετην μεν ιλικρινῆ και κατὰ λόγον συνεστῶσαν Ουκ αν που δοκῶ, η τις ἐκστῆσαι πρὸς τουωαντων, ἄλλω δἐ προαιρέσεις καινώσεις χρηστὰ υπὸ συμφορῶν μεγάλων παρ' ἀξίαν κακωθεισα Ου αδυνατον πεδαίμονι συμμεταβαλεῖν το θos o καὶ Σερτώριον ψαι παθῶν δητης - αυτόν ἐπιλειπούσης, ἐκτραχυνόμενον ὐπὰ τῶν πραγμάτων γενομένων πονηρῶν προ τους ἀδμ

ου μην ἀλλα τότε γε τῶν υσιτανῶν καλούντων 11 ἀπῆρεν ἐκ ψύηs, καὶ τούτους συνέταττον - ς αντοκράτωρ στρατηγός, και την ἐγγυς 'Lβηρίαν ὐ---ον ἐποιεῖτο, τῶν πλείστων κουσίως προστιθεμένων, μάλιστα με διατ πραον αὐτογκα δραστη- ρων, - δ α και σοφιστιαῶ αυτὸς ει ἀπάτην καὶ κηλησιν ἐμηχανῶτο. καὶ πρῶτόν γε πάντων τὸ περὶ

τρο εχανον - δῶ τοιόνδε πιανὸς ἀνη δημότης τῶν ἐπὶ χώρας βιούντων ἐλάφν --.κν οπμππνηγέτα ἐπιτυχῶν αυτῆς με ἀπελείφθη, την M

118쪽

τοῖς τόποις ἐναυλισαμένου, καὶ παν απις ἐξαγρας η γεωργίας ποι κομίζων δῶρον ασμένως δεχομένου καὶ φιλοφρόνως ἀμειβομένου του θεραπ-οντας, ἐγχειρίζει φέρων αυτ την νεβρόν. o ει δεξάμενος αυτίκα μεν ησθη μοτρέως, χρόνωδε ποιησάμονος τι

θασόν ουτω καὶ φιλάνθρωπον - καὶ καλοῶντος ἀκουειν καὶ βαδίζοντι τοι παρακολουθεῖν, χλου τε και θορυβου παντο ἀνέχεσθri στρατιωτικου, κατὰ

δηλουν, γινώσκων οὐάλωτον es δεισιδαιμονίαν εἶναι φυσειτο βαρβαρι ν ο δἐ και προ-τανατ τοιάδε γνου γα - κρυφα - πολεμίους ἐμβεβληκότας ποι της, 4υτὰν χώρα η πόλιν ἀφιστάντας, meo

119쪽

m. EPTΩΡΙΟΣ. 103 στρατηγοιμ φ' οἷς ησαν ποζῶν μεν δώδεκα μυριάδα, ἱππεῖς δ εξακισχίλιοι, τοξόται δοκῶ σφενδονειαι δισχίλιοι, πόλει δἐ ἀναρίθμητοι το πληθOg, αντOg εἴκοσι τὰς πάσας ἐν α κεκτημενος ἀλλ' -ως ἀσθε aras ουτω καὶ ineos ἀρξάμενος υ μόνον ἐθνῶν ἐκράτησε μεγάλων καὶ πόλεις Iaa πολλάς, ἀλλὰ καὶ των αντιστρατηγων Κότταν μεν ἐν τ* περὶ την Μελλαριαν πορθμεκατεναυμά σε, Φουφίδιον δε τον

ἄρχοντα της Βαιτικη περι τον Βαῖτιν ἐπρέφατ δι χἁίου ἀποκτείνας Ῥωμαίων, Λομετιον δε καλ-sωων ἀνειπατον - της επερας Ιβηρίας δια του ταμίου καταγωνισάμενος, και ωράνιον, αλλον γε εμόνα των πό μετελλου πεμφθέντων μετὰ δυνάμεως, ἀνεῖλεν αυτόν τε τον Μέτελλον, ἄνδρα - μαίων ἐν τοῖς τότε μέγιστον και δοκιμώτατον, ουκολίγοις σφάλμασι περιβαλων εις τοσαυτην ἀπορίαν κατέστησεν στε Asυκιον μεν Μάλλιον ἐκ της περιμμῶν Γαλατίας ἐλθεῖν αυτωβοηθόν, Πομπήιον δε Μάγνον ἐκ Ῥώμης κατὰ τάχος ἀποστῶ ναι μετὰ δυνάμεως. o γὰρ εἶχεν ο Μέτελλος O τι χρησαιτο προσπολεμῶν ἀνδρι τολμητῆ πάσης ἐξαναδυομενω φανερῶς μάχης, πῆσαν δε μεταβαλλομεν μεταβολην

σταλε ε κα κουφότροι τηε Ιβηρικης στρατιας, -- τος ὁπλιτικῶν και νομίμων ἀσκη ης γεγονὼς αγώνων και στρατηγὼς ἐμβριθου και μονίμου φάλαγγοε, ωσασθαι με εἰς χειρας ἐλθόντας πολεμίου και καταβαλεῖν ἄριστα γεγυμνασμένης, ρειβατεῖν δε και συνηρτησθαι διώξεσι και φυγαῖς ἀπαύστοις ἀνθρώπων Vπροεμίων καὶ λιμὸν ἀνέχεσθαι καὶ δίαιταν ἄπυρον και ἄσκηνον ἄσπερ ἐκεῖνοι μ' δυναμενης ἔτι 13δ αυτός - δη πρεσβυτερο ην καί τε με προὐβνειμένην 'δη και τρυφερὰν δίαιταν ἐκ πολλῶν ἀγω-

120쪽

ειστήκει --ματος ἀκμαίου γέμοντι κα κατεσκευασμενον ἔχοντι θαυμασίως ο σῶμα ρωμη καὶ τάχει καὶ λιπόπια μεθη με γαρ υδ ρ θυμῶν n-τετο, πόνου δε μεγάλου και μακρὰς δ στορίας και συνεχεῖ ἀγρυπνίας λιγοι εἴθιστο και ναυ1οις ἀρκουμενο σιτίοις διαφερειν, πλάνοις δε χρώμενος ἀεὶ καὶ κυνηγεσίοις πότε σχολάζοι, πάσης διεκδυ- σεως φευγοντι και δμώκοντι κυκλωσεως αβάτων τε καὶ βασίμων τόπων ἐμπειρίαν προσειλήφει διό τομὸν εἰργομενε τηε οσα νικώμενοι πάσχον σιν --θρωποι βλάπτεσθri συνεβαινεν, ὁ δε τψ φευγεινευ τα των διωκόντων. και γαρ δρείας ἀπέκοπτε καὶ σιτολογίας kγε, και προιοντι μεν κποδῶν η' ἐκίνει δ' ἱδρυνθεντα, πολιορκουντι δ' αλλους επιναμνόμενος ἀντεπολιόρκει ταῖς - αναγκαίων ἀπορέαις, ἄστατου στρατιώτας ἀπαγορσειν κα του χεροτωρίου μονομαχησαι προκαλουμένου τοὐπιτελλον

βοῶν καὶ κελεύειν μάχεσθαι στρατηγὸν στρατηγ* καὶ Ῥωμαῖον Ῥωμαίου, ἀναδυόμενον δε χλευάζειν. o δε

ἔφη Θεόφραστος, δεῖ θάνατον ἀποθνησκειν τον στρατηγόν, Ου πελταστοῖ του τυχόντος ορῶν δε τους-ποβρέτανον μικρὰ τ* Σερτωρίν συλλαμβανομένους, δων δ οντας ευαλωτου μ γαρ ην αυτοῖς φρεα ἐν τῆ πόλει, των δ' ἐν τοῖς προαστείοις καὶ παρὰ τὰ τεὰ ναμάτων ὁ πολιορκῶν ἐπικρατῶν ἔμελλεν , κεν ἐπι την πόλιν - ημέραις δυσὶ συναιρη-

σων την πολιορκίαν, δατος ου ἄντος διὸ και πέντε ημερῶν ἐπιφέρεσθαι σιτια μονον προείρητο 'ola στρατιώταις ὁ Σερτώριος δ' oξέως βοηθήσας ἐκέλευσε δισχιλίους ασκοὐ υδατος ἐμπλησαι, καθ' Aκα--