Plutarchi Vitae inter se comparatae

41쪽

XXXVIII. NIMAE. Is κράτος πιτηθησαν καὶ πολλους ἀπέβαλον καὶ ἀθυμία πολλη περιιεστηκε τον ικίαν τῆ τε μονσσι κακοπαθουντα και σφαλλόμενον αυλ υπο τῶν συναρχόντων. πν τουτωδε Λημοσθένης περ των λιμενων ἐπ- 21εφαίνετο λαμπρότατος τῆ παρασκευῆ καὶ δεινότατος τοῖς πολεμίοις, ἐπὶ νεῶν ιβδομήκοντα και τριῶν δρων πaίτας πεντακισχuίους, ἀκοντιστὰς δε καὶ τοξότας καὶ σφενδονήτας τρισχιλίων - ἐλάττους, σπλων δὸ κόρον καὶ παρασημοι τριηρων και πλήθει κελευστῶν καὶ αυλητῶν ματρικῶς και προς δκπληξιν πολεμίων ἐξησκημένος - ουν, g εἰκός, αυθις ἐν φήβω μεγάλετα υρακουσίων ι Ουδεν περας ουν ἀπαλλαγήν, ἀλλα πονουντα αλλως καὶ φθειρομενουg-του μάτην ρώντων τον δῶ ικίαν υ πολυν χρόνον ευφρανεν ἡ παρουσία της δυνάμεως ἀπ αματ πρῶτον ἐν λόγοις γενέσθαι, - Λημοσθενους ευμ ἐπιχειρεῖν τοῖς πολεμίοις κελευοντος καὶ τψταχίστω τῶν κινδύνων περι του παντος διαγωνισα μένους H. ω Συρακούσας η ἀποπλεῖν οἴκαδε, δείσας καὶ θαυμάσας την δευτUr καὶ τόλμαν ἐδεῖτο μηδενἀπεγνωσμενως πράττειν μηδ' ἀνοήτωs την γαρ τριβην εἶναι κατα τῶν πολεμίων ουτε χρήματα κεκτημένων μι, μήτε τῶν συμμάχων αὐτοῖς πολῶν χρόνον παραμενούντων ε δἐ θλίβοιντο ταῖς ἀπορίαις τα πάλιν ἐπ αυτον ἐπὶ συμβάσεις τραπησομένων, sπρότερον κα γαρ ησαν ἄνδρες υκ λίγοι τῶν ἐν Συρακούσαις διαλεγόμενοι ψ μία κρύφα, και μω

42쪽

so XXXVIII. NIKIAE. χων ἐν φανερψ λέγειν, ατο ια παρέσχε τοῖς στρατηγοῖς δόξαν, κα ταυτ ἐκώ- πάλιν καν φάσκον- τες αὐτου μελλήματα και διατριβὰς και ἀκριβολογίας, αἷς απώλεσε την ἀκμην υ ευθυς ἐπιχειρῶν τοῖς πολεμίοις ἄλλ' Maos καὶ καταφρονούμενος, τψΛημοσθένει προοετίθεντο καὶ λ κίας μόλις συν- εχώρησεν ἐκβιασθείς. υτ δη την πεζην στρατιὰν ἀναλαβών ο Λημοσθένης νυκτος ἐπεχείρει ταῖς --πολαῖς, και τους μεν φθάσας πριν αἰσθεσθαι των πολεμίων ἀπέκτεινε, τους δ αμυνομενους ἐτρεφατο. και κρατῶν ον εμενεν, ολὶ ἐχώρει προσωτέρω, μέχρι Ου τοῖς Βοιωτois ἐνετυχα πρῶτοι γαρ υτ εσυστρεΨαντε εαυτους και συνδραμόντε εἰς τους

Ἀθηναίους ἐναντίοι τοῖς δόρασι μετὰ βοης ἐώσαντο

καὶ πολλους αὐτολκατε λον. δι λου δε τουωτρα- τώμαπος εὐθυς ην πτοία και ταραχή, καὶ του φεύγοντος δ' καταπιμπλάμενον λιτι νικῶν, κα το ἐπιβαῖνον και προσφερόμενον ὐπ τῶν πεφοβημε- ωων ἀναικοπτόμενον-αυτ περιεπιπτε, που μεν φεύγοντας οἰόμενον διώκειν, τοῖς δε φίλοις ς πο-

λεμωιs χρώμενον ἡ γαρ ἄτακτος ἀνάμιος ἐν ταὐτψ

ἐν νυκτι μήτε σκότος ἄκρατον μήτε φῶς ἐχούσηβέβαιον, ἀλλ' ὐιαμεικος ήδη καταφερομένη σελήνης

και περισκιαζομένης πλοις πολλοῖς και σώμασι κι- νουμένοι διὰ του φωτὀ μη διασαφουσαν τὰ εἴδη φύμ του πολεμίου καὶ το ικεῖον ποιεῖ-ύποπτον,ει δεινὰς πορία και περιπετεια καθίστη τους Αθηναίους ἔτυχον λ πω και την σελήσην ἄχοντες οπισθεν ' θεν αὐτοι μεν αὐταῖς τὰς σκιὰς πιβάλλοντες ἀπέκρυπτον το πλῆθος τῶν πλων και την

λαμπρότητα, τους δ' ἐναντίου ὁ προς την σελήν.

43쪽

XXXVI. NIKIAE. 31-- πίδων ἀντιφωτωμος πολυ πλειονας δρασθαι και λαμπροτέρους ἐποιει τελο δε πα- όθεν αυτοῖς, ἐνέδοσαν, προσκειμένων των πολεμίων φευγοντε οῖ μεν π ἐκείνων οἰ δέ αλλήλων ἀπιεθνησκον, οῖ δἐ κατὰ των κρημνῶν ὐλισθαίνοντες του δ' taxosκεδασθεντας καὶ πλανωμενου ἡμερas ἐπιγενομενης οἱ ἱππωῖς καταλαμβάνοντες διεφθειρον ἐγένοντο δε νεκροὶ δισχίλιοι, και των περιγενομένων ὐλθοι μετὰ των ὐπλων ἀπεσώθησαν.

ητι- του Λημοσθένου την προπέτειαν, ἐκεῖνος δε περὶ τουτων ἀπολογησάμενος ἐκέλευσεν ἀποπλεῖν την ταχίστην' Ῥυτε γαρ αλλη- ἀφίξεσθαι δυναμεν αυτοῖς, υτ ἀπ της παρουση των πολεμίων κρατεῖν, που γε και κρατουντας ἐκείνων ει μεταστηναι και φυγεῖν το χωρίον, ἀειγεν, ω πυ- θάνονται, βαρ καὶ νοσῶδες ν στρατοπεδν, νυνδ ς βλεπουσι, και διὰ τὴν ἄραν ὀλεθριον μετοπώρου γαρ ην ἡ ἀση, και πολλοι μεν ἡσθενουν δη, πάντες δεχθυμουν ὁ δε Νικίας χαλεπῶς κουε την γῆν και τον ἀπόπλουν, ου ψ μη δεδιεναι τους Συρακουσίους. ἀλλὰ τεμαλλον του Ἀθηναίους και

μεθ' υμῶν ἀποθανειν ' περὶ μέντοι τόπου και κώρας εὐην μετάξουσι τ στρατόπεδον, βουλευσεσθαι

44쪽

32 xxxvm NIRI . σατο βιαζόμενος, τοῖς δ αλλοι παρεα τον κίαν προσδοκῶντα καὶ πι-ευοντα τοῖς Moν Μυτωλέ ρωμένως ἀναμάχεσθ--πι της ἀποβάσεως δι καὶ συνεχώρησαν. ς μεντοι στρατια Συρακουσίοις ἐπηυθ - ἄλλη καὶ ἄλλον πτετο τω- έλγαίων η νόσος, δη καὶ τψ Ninia συνεδόκει μεθίστασθαι, καὶ παρήγγειλε τοῖς στρατιώταις υτρεπώῖ εἷναι προς ἀπόπλουν. 23 De νήν -- ταυτα πάντα καὶ των πολεμίων-δώις παρεφυλαττεν αυδη μη προσδοκώντων, λελιπεν η σελήνη της νυκτός, μεγα δέος ἡ κία και τῶν αλλων sis, απειρίας daισιδαιμονία ἐκπωπaηγμενοι τα τοιαυτα του μεν γαρ ηλίου την περιτὰς τριακάδα ἐπισκότησιν ἀμῶς γε πω ηδ συνεφρόνουν και ι πολλοι γινομένην πο της --ms' et αυτὴν δε την σελήνην, Φ τινι συντυγχάνουσα καὶ πῶς αιφνίδιον ἐκ πανσελήνου φω ἀπόλλυσι και χρόας ησι παντοδαπάς, o si διον ν καταλαβεῖν, λλ' ἀλλόκοτον ἡγουντο καὶ προ συμφορῶν Asῶν μεγάλων ἐκ θεου γινόμενον σημεῖον. o γαρ πρῶτος σαφέσταπόν τε πάντων καὶ θαρραλεώτατον περι σελήνης καταυγασμῶν καὶ σκια λόγον ει γραφὴν καταθεμενος μαξαγόρας ουτ αυτο - παλαιο ουθ'

και με ευλαβείας τινὸς ἡ πίστεως βαδίζων Ου γαρῆνείχοντο τους φυσικου και μετεωρολεσχας τότ καλουμενους, ω εις αιτίας ἀλογου και δυνάμεις ἀπρονοήτου καὶ κατηναγκασμενα πάθη διατρίβονταa o

θεῖον, ἀλλὰ καὶ Πρωταγόρας ἔφυγε, και Αναξαγόραν εἱρχθεντα μόλι περιεποιήσατο Περικλο, καὶ ω

45쪽

xXXVIH. NIMAE. 33νασα δόξα δῶ τον βίον του μνδρός, καὶ τι ταῖς θείαις και κυριωτεραι ἀρχαῖς πεταξε τὰ φυσικὰς ἀνάγκας, ἀφεῖλε - των λόγων τουτων διαβολήν, και τοῖς μαθήμασιν εἰς απαντας ὀδὰν ἐνέδωκεν ὀγουν μαῖρος αὐτου Λίων, καμον χρόνον ἔμελλεναρας ἐκ κακύνθου πλεῖν ἐπι Βιονυσιον, ἐκλιπου sτης σελήνης Ουδεν διαταραχθεὶς ἀνηχθη και κατα-οχῶν ἐν-ρακούσαις ἐξέβαλε τον τύραννον τψ μεν- τοι κίε συνηνέχθη τότε μηδε μάντιν ἄχειν ἄμπειρον ὀ γαρ συνη ναυτου καὶ τ πολύ τῆς δεισιδαιμονίας ἀφαιρῶν Στιλβίδης ἐτεθνήκει μικρὸν ἔμπροσθεν , επει, σημεῖον, ς φησι Φιλόχορος, σγουσινουκην πονηρὰν ἀλλα και πάνυ χρηστόμ' ἐπικρυΨεως γαρ αἱ συν φόβ* πράξεις δεονται, ora φως πολέμιόν

κλείδης διέγραφεν ἐν τοῖς ἐξηγητικοῖς ὁ δε Nικίας

ἄλλην πεισε σελήνη ἀναμένειν περίοδον, σπερους θυο θεασάμενος αυτὴν ἀποκαθαρθεῖσαν, τaτον σκιερὰν τόπον καὶ π της γης ἀντιφραττόμ-

νον παρῆλθεν μικριν δῶ πάντων ἀφέμενος των 4 ἄλλου εθυε τε καὶ διεμαντευο καθήμενος, ως ἐπῆλθον αυτοῖς, πολεμισι, ψ μεν πεζετὰ τείχη

και το στρατόπεδον αυτῶν πολιορκοῖντες, ταῖς δεναυσι κυκλετον λιμενα περιλαμβάνοντες, οὐκ αυτοὶ μόνον ταῖς τριήρεσιν, ἀλλα και τὰ παιδάρια παντ-χόθεν ἐπιβαίνοντα των ὐιάδων και ταῖς σκάφαις προσπλεοντα προυκαλεῖτο τουὐθηναίους και προυπηλάκιζεν ἄν ἔνα, παῖδα γνωρίμων γονέων, χάρακλείδην, προεξελάσαντα τμπλο- ναῖς Ἀττικὴ διώκουσα κατελάμβανε δείσας δε περι αυτρ Πόλλιχος θεῖος ἀντελαύνει δέκα τριήρεσιν ων ηοεν οι δ' Huιarori νοι. III. 3

46쪽

ροντο και ναυμαχίας ἰσχυραε γενομενης ἐνίκησαν οἱ Συρακούσιοι, και τον υρυμέδοντα πολλῶν ἄλλων διέφθειραν. Ην υν οὐκέτι μενειν ἀνασχεταί -αίοις, ἀλλατων στρατηγῶν κατεβόων πεζῆ κελευοντες ἀναχωρεῖν και γαρ οἱ Συρακουσιοι νικησαντες εὐθυς -- έφραξαν καὶ,πέκλεισαν τον διέκπλουν του λιμένος. οἱ δε περὶ τον Νικίαν τουτο μεν ου ἐπείθοντο '

δεινον γαρ ην ἀπολιπεῖν ὁλκάδας τε πολλα καὶ τριή- ρεις oisto ἀριθμεδιακοσίων ἀποδεουσας ἐμβιβάσαντες δε των πεζων του αρίστους καὶ των ἀκοντιστῶν τους ἀλκιμωτάτους πλήρωσαν κατον καιδέκα τριηρεις αἱ γαρ αλλαι ταρσῶν ἐνδεῶς ησαν. τον δε λοιπον πλον εστησε παρὰ θάλασσαν ὁ Νικίας, ἐκλιπῶν το μέγα στρατόπεδον και τα τείχη τὰ συνάπτοντα προς το Ἀράκλειον, ἄστεγη τεθυκότων την ειλομένην θυσίαν τε Πρακλεῖ των Συρακουσίων, θυσαι τότ τους ἱερεῖς καὶ στρατηγοὐς ἀν-

2 βάντας - πληρουμένων των τριηρων ἐπει δ' οἱ μάντεις τοις Συρακουσίοις ἀπήγγειλαν ἐκ των ἱερῶν λαμπρότητα και νίκην η καταρχομένοις μάχης αλλ' ἀμυνομένοις και γαρ - ορακλέα πάντων κρατῶν ἀμυνόμενον και προεπιχειρουμενον), ἀνήχθησαν. η δε ναυμαχία πολῶ μεγίστη καὶ καρτερωτάτη γενομένη, και μηδἐν ἐλάττονα πάθη καὶ θορυβsυ παρασχουσα τοῖς θεωμένοις τοι ἀγωνιζομένοις διατην παντος ἐπίβλε ριν του ἔργου ποικίλας μεταβολας και απροοδοκητους ἐν ὀλίγω λαμβάνοντος, ο απτε

ταῖς αυτῶν παρασκευαῖς οὐχ ηττον τῶν πολεμίων

τοὐς Αθηναίους ἀθρόαις γαρ ἐμάχοντο ταῖς ναυσὶ καὶ βαρείαις os κοννα ἀλλαχόθεν αλλας ἐπιφερο-

47쪽

ωστε μη πάντα καπ αιχμην προσφερεσθαι ταυτα δ'

κουσίων.

νομένης δε μεγάλης τροπης καὶ Mea η μεν κατὰ θάλασσαν φυγη τοῖς Αθηναίοι ἀποκέκοπτο χαλεπην δε καὶ δια γης την σωτηρίαν ὁρῶντε οπιεναυς ἀφελκοντας ἐγγυθεν τι τους πολεμίους ἐκ-aυον ουτε νεκρῶν ρτησαν ἀναίρεσιν, τὰ 'ης ἐκείνων ἀταφίας την των νοσουντων και τετρωμένων ἀπόλει ν οἰκτροτεραν Ουσαν προέφθαλμων ἔχοντες, αυτου δε κἀκείνων ἐπιπονωτέρου πουμενοι, μοὰ πλειόνων κακῶν ἐπιταυτο πάντως ἀφιξομένουs τέλος. ροημένων γαυτῶν ἀπαίρειν διανυκτὀ o 26μεν περι τον Πυλιππον, ὁρῶντες ἐν θυσίαις και πλτοις τουi Συρακουσίουs διά τε την νίκην και την De- νί--, υτ πείσειν ουτ βιάσεσθris προσεδόκων ἀναστάντας - προσφέρεσθαι τοι πολεμίοιςἀπιου--σιν ' μοκράτης ν αυτὸ α μυτου συνθεὶς ἐπι τον μαίαν ἀπάτην, --φέ τινας τῶν ταίρων προεαυτόν, αὐεκείνων - ειν τῶν ανδρῶν φάσκον ara o καὶ πρότερον ειώθεσαν κρυφα τῆ κίι διωλέγεσθαι, παραινουντα δε - πορευaσθαι δια τηενοκτὼ ως τῶν Ἀρακουσίων ἐνέδρας πεποιημένων αντοῖ καὶ προκατεχόντων τὰς παρόδους τουτωδὸ παστρατηγηθεις - κω ὐπέμειν-- Ψευδῶς εδεισεν αὐτῶν πολεμίων ἀληθῶς παθειν προελθόν a

48쪽

36 xxxvIU NIMAE. καὶ τὰς δισβάσεις των ποταμῶν ἀπετείχισαν τάς τε γεφνρας ἀπεκοφαν - δῖ τοῖς μαλοῖς καὶ πεδινοῖς τους ἱππεῖς ταξαν, στε μηδεν λελεῖφθαι τοῖς Αθηναίοις τόπον ἀμαχεὶ προελθεῖν. νδε καὶ τηνημέραν ἐκείρον κα την νύκτα την μέραν ἐπ-aίναντες ἐπορμοντο κλαυθμφ καὶ ὀλοφυροψ, καθάπερ ἐκ πατρίδος, ου πολεμίας ἀνιστάμενοι, δια τὰς ἀπορία των ἀναγκαίων καὶ τὰς ἀπολείψεις των ἀδυνά-

των φίλων καὶ συνήθων, μως τα παρόντα κακὰ κουφότερα των προσδοκωμενων νομίζοντες εἶναι.

πολλῶν δε δεινῶν ἐν τεστρατοπε δ φαινομενων ουδενην οἰκτρότερον αυτου Νικίου θεαμα, κεκακω- μενου μενέπατης ἀσθενείας, συνεσταλμενου δε παρ ἀξίαν εἰς ἀναγκαίαν δίαιταν καὶ τὰ μικρότατα τῶν ἐφοδίων εἰς το σῶμα πολλῶν διὰ την νόσον δε- νον πράττοντο ει ετ αρρωστίας καὶ καρτερουμτος α πολλοὶ τῶν ἐρρωμένων μόλις υπέμενον, καταφανους δε πῶσιν οντος οὐδ αὐτον ουδὰ ψ φιλο--χεῖν τοῖ πόνοις ἐμμενοντος, αλλὰ δι ἐκείνους την

ἐλπίδα μη προδεμένου. καὶ γὰρ εις δάκρυα καὶ ὀδυρ- μους τῶν ἄλλων πο φόβου καὶ λύπης τρεπομένων,

ἐκεῖνος ar ποτε βιασθείη τουτ ποιησαι, δῆλος - τοαισχρον καὶ το ἀκλεες της στρατείας αναλογιζόμενος πρὸς ταμερο ς καὶ την δόξαν ν ηλπιζε κατορθώ- σειν Ου μόνον δ' αυτos τηνίφιν ὁρῶντες, αλλὰ καιτῶν λόγων μνημονευοντες καὶ τῶν παραινεσεων ας ἐποιήσατο κωλυων τον Ακπλουν, ἔτι ἄλλον ἐνόμιζον

ἀναξίως ταλαιπmeriw καὶ προς τὰς ἐκ θεῶν ἐλπίδας ἀθύμως εἶχον, ἐννoos-a ως ἀνηρ θεοφιλης και πολλὰ καὶ μεγάλα λαμπρυνάμενος προς τὸ θεῖον

ουδενος ἐπιεικεστέρεντ η χρῆται τῶν κακίστων ἐντεστρατευματι και ταπεινοτάτων

50쪽

ν πεῖτο προς δόξαν H ωντας ἀπαγάγοι συο αντε- στρατήγους δι. τόν τε μαίαν ἀναλαβὼν ἐθάρρονεκώλτους uus ζωγρεῖν παρήγγειλε βραδέως δε που

Μεταγειτνιῶνα προσαγορεύουσι , των δ' Ἀθηναίων του μεν οικέτας ἀποδόσθαι καὶ του ἄλλου συμμάχους, αυτοὐς δε καὶ τους ἀπο Σικελίας φρουρεῖν ἐμβαλόντα ει τὰ λατομίας, πληκτων στρατπῶν, ἐκείνου δ' ἀποκτῶναι. αὐτα προσδεχομένων των Συρακουσίων, ' μοκράτης μεν εἰπὼν οτι του νικαν κρεῖττόν ἐστι, καλῶ χρῆσθαι τῆ νίκη - μετρίως