C. Cornelii Taciti Opera: cum indice rerum, ad optimorum liborum fidem ...

531쪽

po terum celebratus, quamvis Iudaicus exer itus V. Νοn. Iul. apud ipsum iurasset, eo ardore, ut ne Titus quidem filius exspectaretur, Syria remeaens, et Consiliorum intermucianum ac patrem nuntius. Cuncta inpetu militum acta non Parata eoncione, non Coniunctis legionibus. LXXX. Dui quaeritur tempus locusque, quodque in re tali dinteillimum, prima vox, dum nimis

es, timor, Tatio, casus Ohversantur egressum Euhicula Vespasianum pauci milites, solito adsistentes ordine, ut Lamtum salutaturi, Imperatorem salue, vere. Tum ceteri adcurrere, Caesarem et Augustum, et omnia rincipatus vocabula cumulare. Bri a metu ad fortunam transierat. In ipso nihil tumidum, adrogans, aut in rebus novis novum fuit ut Primum tantae vicissitudinis obfusam culis caliginem disiecit, militariter locutus, laeta onini et adfluentia ex int namque id ipsum oppEriens Μucianus, alacrem ni litem in verba Vespasiani adegit. Tum Antiochensium theatrum ingressus, ubi illi consultare mos est, concurrentes et in adulationem effusos adloquitur: satis deeoru etiam Graeca lacundia, omniumque, quae diceret atque ageret, arte quadam ostentator. Nihil aeque provinciam exercitumquE CCendit, quam quod adseverabat Mucianus, statutas V. tellium, ut Germantea legiones in Syriam admifitiam opineratam quietamque, transferret; eontra Briseia legionibus Germanica hiberna, Oelo se laborioua dura, mutarentur. Quippe et provinetales ueto militiim eontubernio gaudebant, Plerique necessitudinibus et propinquitatibus mixti et militibus vetustate stipendiorum nota et familiaria castra in modum Pe

natium diligebantur. . LXXX l. Ante Idus Iul. Syria omnis in iisdem

sacramento fuit Accessere cum Regno Soh e haud spernendis viribus Antiochus, Vetustis miss

532쪽

ingens et inservientium Regum ditissimus mox per occultos suorum nuntios excitus ab urbe Agrippa, ignaro adhuc Vitellio, celeri navigatione properave rat nec minore animo Regina verenice partes iuvabat, florens aetate formaque, et sani quoque Vespaniano magnificentia munerum grata. Quidquid provinciarum adluitur mari, si atque Achaia teuus, quantumque introrsus in Pontum et Armenios patescit, iuravere sed inermes Legati regebant, nondum additis Cappadociae legionibus. Consilium de summa rerum Beryti habitum illuc ucianus, cum Lagatis Tribunisque et splendidissimo quoque Centuri num ac militum, Venit et e Iudaico exercitu lecta d cora. Tantum simul peditum equitumque, et aemu- Iantium inter se Regum Paratus, speciem sortunae

Principalis effecerant. LXXXII. Prima belli eura, agere delectus: r

vocare veteranos destinantur validae civitates exercendia armorum ossicinis apud Antiochenses aurum argentumque signatur eaque euneta per idoneos ministros, suis quaeque locis, festinabantur.

Ipse Vespasianus adire, hortari, bonos Iaude, segnea exemplo, incitare saepius, quam coercere vitia magis amicorum, quam virtutes dissimulans. ult praesecturis et procurationibus; Ierosque Senatorii ordinis honore percoluit, egregios viros et mox summa adeptos quibusdam fortuna pro virtutibus fuit. Donativum militi neque Mucianus prima concinne, nisi modice, ostenderat; ne Vespasianus quidem plus civili bello obtulit, quam alii in pace egregie firmua adversus militarem largitionem, eoque exercitu meliore missi ad Parthum Armeniumque legati, prω visumque, ne versis ad civile benum legionibus, te ga nudarentur. Titum instare Iudaeae, Vespasi num obtinere claustra Aegypti placuit suinere udebantur adversus Vitellium Pars copiarum et Dux

533쪽

Marcianua et Vespas an nomen, a nihil arduum s tin Ad omne exercitus Legatosque scriptae epistolae praeceptumque, ut Praetorianos, Visellis Uemaos, eriperandae militiae praemis tariearene. XXIII. Mucianus cum expedita manu, siselum magia Imperii, quam minastrum agens, non teneo iei-nare, ne cunctari videretur, neque tamen Properans,

gliscere famam Ips' spati sinebat gnarus, modicaa 'rea sibi, et maiora credi de absentibus. Sed Iegio sexta et tredecim vexillariorum millia ingenti agmine sequebantur classem e Ponto Bygantium adigi iusserat ambiguus consilii, num, omissa Moesia, Dyrrhachium pedite atque equite, simu1 longis navibus versum in Italiam mare clauderet, tuta pone te gum Achaia Asiaque quas inermes exponi Vitellio, ni praesidiis firmarentur atque ipsum Vitellium in Incerto fore, quam partem Italiae protegeret, si sibi Brundisium Tarentumque et Lucaniae Calabriaeque Iliora in sestis classIbus peterentur. LXXXIV. Igitur navium, militum, armis um, paratu strepere provinciae. Sed nihil aeque fatig bat, quam pecuniarum conquisitio eos essederi eis Aa nervos, dictitans uesanus, non in aut brum ineognitionibus, sed solam magnitudinem opum spectabat passim delationes et locupletissimus quisque

in praedam conrepti quae graVia atque intoleranda, sed necessitate armorum excusata, et am in pace

mansere ipso Vespasiano, inter initia Imperii, ast obtinendas iniquitates haud perinde obstinante donec indulgentia ortunae et pravis magistris didicit Rususque est. Propriis quoque opibus uelanus beium iuvit, largus privatim, quod avidius de Repuh'aumeret. Ceteri consereniarum pecuniarum ea Pium secuti rarissimus quisque eandem in re eando ficentiam habuerunt. XXV. incnεIerata interim Vespasiani eo

534쪽

Illyrici exercitus studio, transgressi in partes Tertia Iegi exeniplum ceteriamoesiae Iegionibus praebuit. Octava erat a septima Claudiana, inbutae favore Othonis, quamvis proelio non interfuissent. Aquileiam progressae, proturbatis, qui de Othone nuntiabant, Iaceratisque vexillis, nomen Vitellii praeserentibus, rapta postrem pecunia et inter se divisa, hostiliter egerant. Vnde nauius , et ex metu consilium:

pos, e inputari Respaaiano, quiseipud Vitellium exeu-aanda erant. Ita tres oesicae legiones per epistο- Ias adliciebant Pannonicum exercitum, aut abnuenti vim parabant. Me motu Aponius Saturninus, o alae rector, Pessinum facinus audet, misso Centuriο- ne ad interliciendam Tertium Iulianum, septimae legionis Ligatum, b simultates, quibus caussam pamtium praetendeba Iulianus, comperto discrimine, et gnaris Oeorum adscitis, per avia Oeaiae ultra montem Haemum Profugit nec deinde civili bello Interfuit, Per varias moras susceptum ad Vespasianum iter trahens, ilex nuntiis cunctabundus, aut

Properans.

XXVI. At in Pannonia XIII. Iegio ac VII.

Galbiana, dolorem ir que Bedriacensis pumae retinentes, haud cunctaiter Vespasiano accessere, vi praecipua Primi Antoni. Is legibus nocens et tempore Νeronis falsi daminius, inter alia elia mala, Senatorium ordinem resiperaverat. raepositus a Galba septimae legioni s riptitasse Othoni credebatur, Ducem se partibus offerens a quo neglectus,t in

nullo Othoniani belli usu sui . Iabantibus Vitellii rebus, Vespasianum secutus, rinde momentum addidit strenuus manu, sermoney,romptus, aerendae in

ψios invidiae artifex, discordi et seditionibus p -ns, raptor, iurgitor, Paeei sitius, bello non spem 1 ondus. Iuncti inde oesici ac rinnonici exercitus, Dalmaticum militem traxere, quanquam Consulari.

535쪽

htia Legatis nihil turbantibus. Titus Anapius Flavianus Paruioniam Poppaeus Silvanua Dalmatiam ten hant, divite senes. Sed Procurator aderat Cornelius Fuaeus, vigens astate, claris natalibus prima iuvem in quietis cupidine, Senatorium ordinem exuerat. idem pro Galba Dux coloniae suae eaque opera Procurationem adeptus, susceptis Vespasiani partibus, acorrimam bello facem praetulit non tam mamiis Periculorunt, quam ipsis periculis laetus pro eortia et olim partis nova, ambigua ancipitia malebat. FL. tur movere et quatere, quidquid usquam Regmam Π ret, adgrediuntur. Scriptae in Br anniam ad quam

indecimanos, in Hispaniam ad primanos epistolae; quod utraque legio pro Othone, adversa Vitellio fumradi sparguntur per Gallias littarae momentoquatemporia fiagrabat ingens bellum Illyricia exercitiabus palam desciscentibus, ceteria surtunam secuturi LXXXVII. Dum haec per prεvincias a Vespania isno Dueibusque partium geruntur, Vitellius contemptior in die segniorque, ad onisis municipiorum iularumque amoenitates resistens gravi urbem agminEpetebat. Sexaginta millia arnatorum sequebantur,ucentia conrupta ealonum amorus mPlior Pro--ciasimi etiam inter nervos lixarum ingeniis tot Legatorum amicorumque conitatus, inhabilia adi Tendunt, etiam si suntnia ni destia regeretur. Oner

hant multitudinem obvii et urbe Senatorea Equit quB quidam metu, muItieer adulationem, ceteriae Paullatim omnes, ne aliis Proficiscentibus, ipsi rem nerent. Adgregabantu=e plebe, flagitiosa per obs quia Vit ullo cogniti scurrae, histriones, aurigae, quibus ille amicitiarus dehonestamentis mire gaud bat. - eoloniae nodo, Ru municipia, conges ueopiarum, 'ed ipsi oltores urvaque, maturia iam is gibus, ut hostile oum ustabantur.

536쪽

eaedes, post seditionem Ticini coeptam manente legionum lixiliorumque discordia ubi adversus pug nos certandum foret, consensu. Sed plurima stragea

ad septimum ab urbe Iapidem sirigulis ibi militibus

Vitestiua paratos cibos, ut gladiatoriam saginam dividebat et esus plebes totis se castris miscuerat. Incuriosos milites, Vernacula utebantur urbanItate, quidam spoliavere, abscisis furtim balteis, an accineri forent, rogitantes. Non tulit ludibrium insolens contumeliae animus inermem populum gladiis invasere. caesus inter alios patet militis, cum filium comitaretur deinde agnitus et vulgata caede, temperatum ab innoxiis. In urbe tamen trepidatum, Praecurrentibus passim militibus. Forum maxime petebant,

cupidine visendi locum, inclita Galba iacuisset. Nec

minus saevum spectacuΙum erant ipsi, tergia ferarum et ingentibus telis horrentes, cum turbam populi per insolitam parum vitarent, aut, ubi lubrico viae vel occursu alicuius procidissent, ad iurgium, mox ad manus et ferrum transirent. Quin et Tribuni Ρrae-fectique eum teriore et armatorum catervis volit

bant.

XXIX. Ipse Vitellius, a ponte iIulo, insigni

equo, Paludatus accinctusque, Senatum et Ρopulum

ante se agens, quo minus, ut captam urbem ingrederetur, amicorum consilio deterritus, sumpta praete

ta et composito agmine, incessit quatuor legionum aquilae per frontem, totidemque circa e 1egionibus aliis vexilla, mox XII alarum signa, et post peditum ordines, eques dein quatuor et XXX cohortes, ut nomina gentium, aut species armorum forent, discretae. Ante aquilam Haesecti castrorum Tribuniqua et Primi Centurionum, candida vester ceteri iuxta suam quisque centuriam, armis donisque fulgentes. Et militum phalera torquesque splendebant decora facies, et non Vitellio Principe dignus exercitus.

537쪽

Sic Capitolium ingressus, atque ibi matrem complexus, Augustae nomine honoravit. XC. Ostera die, tamquam apud alterius civit tis Senatum Ροpurumque, magnificam orationem cleaemetipso prompsit, industriam temperantiamque aliam laudibus adto1lens coiisciis flagitiorum ipsis, qui aderant, bmnique Italia, per quam somno et Iuxu

pudendus incesserat. Vulgus tamen, Vacuum CuriS. et sino falsi verique discrimine solitas adulationes edoctum, clamore et vocibus adstrepebat abnuenti. IIue nomen Musis, expressere, ut adsumeret tam

rustra, quam recusa erat.

XCI. Apud civitatem, cuncta interpretantem, i nesti ominis loco acceptum est, quod maximum Pontificatum adeptus, Vitellius de caeremoniis publicis XV Kal. Aug. edixisset, antiquitus infausto die Cremerens Aniensiqua cladibus adeo omnis humani divinique iuris expers, pari libertorum amicorumque socordia, velut inter temuIento agebat. Sed comitia Consulum cum candidatis civiliter uelebrans, omnem infimi, plebis rumorem, in theatro ut spectator, in circo ut fautor, adfectavit quae, grata sane et Popularia, si virtutibus proficiscerentur, memoria vitae prioris, indecora et vilia aeeipiebantur. Ventitabat in Senatum etiam cum parvis de rebus Patres consulerentur. Ae forte Priscus Helvidius, raetor

designatus, contra studium eius censuerat. Commotus primo Vitellius, non tamen ultra, quam Tribunos plebis in auxilium spretae potestatis advocavit. o mitigantibus amicis, qui altiorem iracundiam eius verebantur, niAt nos aerississe, respondit, quod duo Senatores in Republiea dissentirent solitum se etiam Thraseae eontradisere. Inrisere plerique inpudentiam aemuIatiotiis aliis id ipsum placebat, quod neminem ex praepotentibus, e Thraseam, ad exemplar verae gloriae Iegimeti

538쪽

XCII. Praeposuerat Praetorianis P. Sabinum, a Praesectura cohortis Iulium miscum, tum Centurionem Priscus Valentia, Sabinus Caecinae gratia pollebant. Inter discordes Vitellio 'ihi auctoritalia munia Impari Caecina ac Valens obibant olim anxii odiis, quae bello et castris male dissimlulata,

Pravitas amicorum, o fecunda gignendis inimicitiis civitas auxerat, dum ambitu, comitatu, et inmensis salatantium agminibus contendunt comparanturque;

variis in hunc aut illum Vitellii inclinationibus. ecunquam satis fida potentia, ubi nimia est. Simul ipsum ViteΙlium, subiti offensis aut intempestivis

blanditiis mutabilem, eontemnebant metuebantque. Nec eo aegnius Invaserant domos, hortos, Pesque

Imperii cum nobilis et egens nobilium turba, quos ipsos liberosque patriae Galba reddiderat, nullaeΡrimcipis misericordia iuvarentur. Gratum primoribuaeivitatis, etiam plebes adprobavit, quod reversis ab exilio iura libertorum concessisset quamquam id omni modo serviIta ingenia conrumpebant, abditia pecuniis per occultos aut ambitiosos sinus et quidam in domum Caesaria transgressi, atque ipsis dominis potentiores. XCIII. Sed miles, plenis castris et redundante multitudine, in porticibus aut delubris et urbe tota agus, non principia noscere, non serrare Vigilias, neque labore firmari per inleeebras urbiσε inhon ita dictu, Orpua otio, animum libidinibus inminum hant. Postremo, ne salutis quadem cura, inminibus Vaticani locis magna pars tetendit unde crebrae in vulgus mortes. Et adiacente Tiberi Germanorum Gallorumque obnoxia morbis corpora fluminis aviditas et aestus inpatientia Iabefecit. Insuper cons .aus, pravitate vel ambitu, ordo militiae. Sedecim

Praetoriae, quatuor urbanae cohortes scribebantur,

quis singula millia inessent. riua in eo delectu Va-

539쪽

Iens audebat, tamquam ipsum Caecinam Periculo Exeuxisset sane adVentu ius partes convaluerunt et sinistrum lenti itineris rumorem prosper Proe ioverterat omnisqua inferioris Germaniae miIea VaIentem adsectabatur unde primum reditur caecinae

fides fluitasse. XCIV. Ceterum non ita Ducibus induisit Vi oblius, ut non plus illiti liceret sibi quisque militiam

sumpsere, quamvis indignus, si ita maluerat, urbanae militiae adscribebatur rursus bonis, remanere inter Iegionarios aut alares volentibus, Permissum nec deerant, qui vellent, sessi morbis et intemperiem cum ii incusantes. Robora tamen legionibus alisque -- tracta convulsum castrorum decus, XX millibus, tot exercitu, permixtis magis quam electis. Comcionante Vitellio, postulantur ad supplicium Maese, et Flarim et Rusnus, nuces Galliarum, quod pro indice bellassent. e coercebat eiusmodi voces Vitellius super insitam inerti animo ignaviam, comacius, sibi instare donativum et deesse pecuniam, omnia alia militi largiebatur. Liberti rincipum,

conferre pro numero mane piorum, ut tributum, iussi. Ipse, sola perdendi cura, stabula aurigis exatruerer circum gladiatorum ferarumque spectaculis opplere: tamquam in sumnia abundantia, Pecuniae inludere.

XCV. Quin et natalem Vitellii diem Caecina ae

Valens, editis tota urbe vicatim gladiatoribus evi hravere ingenti paratu et antellium diem insolito. Laetum laedissimo cuique, apud bonos invidiae luit, quod exstruetis in eampo artio aris, inferias Neroni fecisset caesae Publice victimae cremataeque fincem Augustales subdidere quod sacerdotium, uerum mulus Tatio Regi, ita CaesarTiberius Iuliae genti a cravit. Nondum quartus a victoria mensis, et linem tus Vitellii Asiaticus, Polycletos, Patrobios et vel in odiorum nomina nequabat. inemo in ilia aula

540쪽

probitate aut industria ertavit unum ad potentiam iter, prodigis epulis et sumptu ganeaque satiare inexplobiles Vitellii libidines. Ipse abunde ratus, si Praesentibus frueretur, nec in longius consultans, novies millies sestertiunt, paucissimis mensibus, intervertia-ae creditur. agna et misera civitas, eodem anno Othonem Vitelliumque passa, inter Vinios Fabios, Icelos, Asiaticos, varia et pudenda sorte agebat donee successere meianua et arcessus et magis alii homines, quam alii mores.

XCVI. Prima Vitellio tertiae emoria defectio

nuntiatur, missis ab Aponio Saturnino epistolis, antequam is quoque Vespasiani partibus adgregaretur. Sed neque Aponius cuncta, ut trepidans re subita, perscripserat, et amici adulantea monius interpretabantur: unius legionis eam aeditionem, eteris exercitibus eonataresdem. In hunc modum etiam ViteIlius apud milites disaeruit, Praetorianos nuper exauctoratos insectatus, a quibus falso rumores dispergi, neetilium eisilia Mui metum, adseverabat, suppresso Vespasiani nomine, et vagis per urbem militibus, qui sermones populi e Merent id praecipuum alimentum famae erat. XCVII. Auxilia tamen e Germania Britanniaque et Hispaniis excivit, segniter, et necessitatem dissimulans Perinde Legati provinciaeque cunctabantur Hordeonius Flaccus, suspeetis i m Batavis, anxius proprio bello Vectius Bolanus, Inquam satis quieta Britannia et uterque ambigui neque ex Hispaniis properabatur, nullo tum ibi ConsuIari trium te num Legati, pares iure et prosperis Vitellii

rebus, ertaturi ad obsequium, adversam eius sortunam ex aequo detrectabant. In Asrie legio cohortesque, delectae a Clodio acro, mox a Galba dimissae, rursus iussu ViteIlii militiam cepere simul cetera iuventus dabat impigre Oniina. quippe inte-