장음표시 사용
31쪽
omnibus sumtis concluderi a sunt, sed ex definitis quibusdam, quae plerum Pae sunt Quenacunque autem syllogismo disputaturun necessario aut omnia, aut Pleraque eomam, ius in re disputationi olbjecta insunt, nota halbere oportet. Dei itile enthymematum duo genera Sunt nam alia quiden eo adhibentur, ut rem aiat PSSe, Ut non OSSe,
demonstrent alia assi redargi ieridiar disserunt itaque, ut in Dialecticis elenclatis ot syllogismus Enthymenaate demonstrativo colligitii aliquid ex iis, quibus adversarius ipse assentitur; redarguenti aliquid eoruna, quae adver- Samus negat In superioribus Aristoteles propositiones attulit, e quibus enthb inermata ducenda tint de laon et malo, de honesto et turpi, de justo et injusto, de iotitius animi, et de halbitilbus seculiaribus singulis hominu a generitiU Pro diversa eorum aetate, fortuna, et conditione . dana sequitur collectio locorum, Unde Praecipue et UniVer Se Pe- tantur et vera ni libria temata an ad lenion strandiana, quania redarguendi tua, et entllymena ala fallacia, quae vi lentur Vera esse, nec sunt quoci intitynaeniat una demonstrati
vorum Cap. XXIII sunt a. ex Contrariis; b. e casibus Similii itis; c. ex coni paratione, nise aniem concludendi ratio nonnunc suani fallit; d. X eo, quod est imagis Vel II inus. e. e ipso tempore f. X adversarii dictis, qui locus utilissimus est hi ex definitione. 4. ex varia et multiplici vocis alicujus significatione . a. ex Partitione; h. ex inductione l. ex audicio de eadem re aut simili, aut
contraria m. X partitius N. ex Con Sequenti O. X diver Salioni inuta protiatione ijus term rei, quae latam, et lilae Occulto fit p. X eo, quod eadem Proportione colligantiar; q. X eo, quod homines eadenu non Sequantur antea et POStea; r. X eo, quod esse aut fieri pote8t s. occonsideratione ration una impellenti una et avocanti uni t e incredit,ili. I oci enthyineniat una ad reda=gue=ὶdt u aptor nSunt ex dissidentibus; b. X allata causa alia naniani
ratione, citia conraia odius eii Potuisset; c. X consideratione, num quid agendunt sit, quod adVersetur si S, 'lae una
32쪽
Dil Ple est ratio enthyinenaata solvendi Cap. XXV):tina, Contrario syllo isino asserendo altera, obiiciendo
aliqhi id, quod olbstet. Contrarii quidem syllogisna iisdem
ex locis duci possitiat. Objectiones auten quatuor modi Ssunt aut Dina ex re ipsa, aut ex Simili, aut X Contrario, aut e rebus jLulicatis. Dissolutio videtur tui leui veru
ita solvit, it pristimile illiti esse eo et, sed ut dicat, non CSSO OCOSSaraum quo etiana fit, ut SenJper itura invenire liceat ad clefendenduna, quan ad accia Sandunt. Aragere et extenuare non ad locos enthymelmatiana roserri possunt Cap. XXVI). iocus eniim est, a quo aut tuenthynieinata Proficiscunt in . Augere Vero et Xtenuare QSt quodanana octo ostendere, aliquid 'agntrara Ut Parv Una CSSe tit et Iion tura alit,inliana, justi in aut irriti Stuna. Lithi III cap. I. Non Satis St, oratoren ea tenero, Viscae dicenda Sunt, Sed oportet citio sue Uim Scire, foviodo in dicenda, civi laoc natillum prosit ad essetenduna, ut oratio Iene lorata videatur. Sane sequinia est, ut nihil aliud in oratione cluseratur, quana ut audientibus ne laetitiaim, ne ImoleStiani asserandus naui Usthina St, de ipsistant una rebus arulicio contendere. Et si tanaen onania, quae praeter probationes in orationilius adlathient tir, hi Pervacanea sint nilailoiminus pli trina una valent, et qui leni timenti una Culi a quare ea orator non negli enda triat. SUPererat
igitur Aristotoli post doctrinan de probationi uis, hi a eret thun de elocutione, trini de pars mus orationis diSyo1iendis. Quare haec argivinenturia litari tertii de Rhetorica constituunt. Ad doctrinalia de locutione pertinent praecepta de actione et pronuntiatione, deinde dij fulicatio bus 1- cotidi generis, quod cuivis orationi sit aptissina una Arsactionis est in voce posita, quonaodo ea liti oporteat ad
33쪽
singulo Bia1 in Imotus X priniendos, Vel Ut, cillando voce magna, vel arva, Vel naedia utendi in sit quando ad hi hienis sint soni vocis acuti, vel graves, vel nae in mitialis sit nulli erus observandus. Parum honorifico Aristotelo dolia arie sensit, quae ad eam Omlticerent, a natura Potitista aberi ratus neque tarmen onanimo eam respuit. Diligenter ahiten varia dicendi genera distinxit, inaXitate poeticum et oratori Lura, de quo posteriori tantuna in sequentibus semia futurus est. Acriter Si uiui in eos invectus est, qui elocritionen poeticana in orationiblis probari Xi Stina arent, in quoi una una ero Gor ias fuit.
Viritis loci itionis Cap. II est, ut sit aperta, miticida,
nec Ilimi sis, nec iniis elata, quoniana oratio, nisi rena ita declaret, finem suu in non assequetur. Efficitur auten haec orationis virtus praecipue verbis propriis, qualia ipsa rei uni natura dictat. Facile artificiuna ocCLiliat Ui', Si stri e Cona muni serio One vella eligenS, Orationem Silan Coimponat. Rarius orator uti defiet verbis pei egrinis, uti nova ratione junctis et factis. Propria em noua in tran Stata, ad orationem Xornaintain Utilia tint, cluanivis caute in a ac tiranslatione versandum sit. Singula Aristotelis praecepta laue Spectantia attingere nolim. Quatuor imodis elocutio fit
f Wida Cap. ΙΙΙ): a noua inibus inopte junctis; b. Listi
Veriboriana perex inomi epithetis vel lon e petitis, volinteira pestivis, es ninais crebris d. ineptis translationibus. Inimo Cap. IV ipsa etiam translatio est Parinia enim alala ac differt. Usurpandae tacitae sunt iura ine eo nodo, quo tran Stationes. Initi una et lenientuni elocutionis est Cap. V recte locim. Phil a tuten et menclata locritio iis potissina uni officitur: a justa dispositione conjunctioni ina; . proprii S
orationis Cap. VI proderunt, si orator desinitionen loco nona inis ponat, alit rena translationi laus et epit laetis illustret, alit ex uno plura faciat, aut in dicendo coPula aditi ligat, R Lit etiana Conanae in orct, quod rei non adstini. ui evitati
34쪽
studenti contraritim faciendiarii est. Si in definitione erit
aliquid obscoenum, aut parum decorum, oratori utendUII est nomine; si in nomine, desinitione. Oratio servabit decorun Cap. VII , si motus animi, et lore eXprimet, retiuSqUe, de quilaris sermo fuerat, conveniet. Oratori itaque de rei ius granctitius non tentiiter, nec de tenUilbus graviter scendum est; neque aluectis et villibus retius ornatus adhibendus est. otiis animi exprimet oratio, si sit Irarum
plena, uni de aliqua contumelia agitui , si impia et turpia lacta cum indignatione, laudabilia cuni animi voluptate, miserabilia deniisse et launniliter tractet. Sic etiam singula
hominUna genera, proprioSque SinguloruΠ laalbitus et mores orationem con Sequi oportet. Cominovere animos superenti conveniunt imaxinae epitheta, juncta nomina, et vel ba PeregrinR.
Fornia orationis Cap. VIII ne sue versibus constare,
neque una ri ProrSUS XPer eSSe debet. Oportet enim orationen ali tua terminatione concludi non tarmen metrica, quoniam 'hyllanatis non Xqui Site, sed tantiina quadauatenus servandus est. Ex numeri ianibicus et Paean optime convenit, cum in laos loquentes Imaxinae incidant. Duae sunt Paeaniana Pecies, quaruna altera - principio periodi aptissiima, altera υυ - optime concludit. Elocutio vero ouinino aut tracta et Penden eS Per Conjunctionena, aut analbitu comprehensa Cap. IX). Tractan dicit Aristotelos nulluna ex se sinetia halbentena, niSi reS, quae exponitur, ad
dis constat. Illa oratio est injucunda haec suavis et facile percipienda. Oportet auten in periodo Sententiam absolvi,
non albrumpi. Periodorum PSarunt duae Specie sunt, una ui embris constantiunt, ultera Sina plicium S. Inun tantumniena bruna labenti uim . EX Daenalam Constat locutio, quae persecta est, distinctas parte laalbet, nec Spiritum dicentis inipedit. Oportet et aenabra et periodo ne lite mutilas esse, ne sti nimi longaS. Onani Periodias aenabris constans partini distincta est, Partina oppoSita Diembra aut per cophilani tantum juncta Stant, Ut in utroque nienabro contrarium est alteri contrari constitit tuni, Vel idem ntena-
35쪽
briin e contrariis constat. Conmpar dicitur periodus, cum sequalia inem bra Sint; 8Similata Vocatur, cum Xtremae Partes Utriusque Inembri similes sint. Variarum periodorum usum Aristoteles praeceptis et exemplis illustravit. Natura insitum est omnibus Cap. X, Ι), ut, cum aliquid facile discunt, voluptatem sentiant; Uare Propria rerum nomina in oratione adhibita jucundissima sunt, quOnium nos celeriter ad rerum cognitionen ducunt. Fit auten locutio quoque Urbana, et iucunda, tum si contraria contrarii opponantur, tum Si adlathieatur translatio, si aeneiuae liena, De lue Vulgaris est, et rem oculis subiicit pervertia actionem alicii Iani significantia.
Νon est eadein locutio Cap. XII), qua aliquid scribimus, et qua in contentioni bus utimur, et quae ad deliberationes pertinet, et i ita judicia tractantur. Dicendi genus, quo aliquid scribunus, esse debet excluisitissimum quo
autem in contentionibus timur, aptissimum ad actioneni. Quamobrem etiam rationeS, quarum i in actione posita est, Suhilata actione, inanes sunt. Elocutio deliberativa sinailis est picturae uuat iratili, in Ia, quanto labor fuerit eorum, quae depicta sunt, turba, tant longiUS SPectatur.
In oratione audiciali debet exquisitius esse genus dicendi, quoniam coram uno tantuli judice res agitur. Non noninibus his dicen I generibus iidem oratores excellunt. Orationis Cap. XIII duae parte sunt, propOSitio, et probatio, e quilius illa rena, de a agitur, exponit, a secean argumentis confirmat. Asiae orationis partitiones ab Ara Stotele reprehensae sunt. Prooemium Cap. XIV est Principium rationis. Potest orator dicere initio, quidquid velit, deinde progredi, et chim oratione illud cor tingere.
Orationis denion strativae exordia ducuntur e laude, X vituperatione, suasione vel dissuasione, et e liS, quae Personant vel oratoris vel auditoris attinent. Maxinae vero Procenati necessariu ui et propriun Daunus est, finein insti- tutae orationis aperire quare si cauSa PerSPicua silet at aut
ParVa, Procentio non uti licebit Delii eration uni exordia a
nulla harurn exordia, quoniana sciunt deliberantes, qua do
36쪽
ro vecta facienda sint, nec res ullo indigeat moemio, nisi vel propter ipsun oratorena, vel adversarium, Vel si res non tanta eXistina etur, cli tantam orator vuli, Sed aut malor, aut
In mininatione Cap. XV et defentione oratori potissi-IIIum ea dicenda sunt, quae ad excitan latui alit deleri animalani Xistin alionein valent. Plures igitur loco huc Spectantes Aristoteles attulit. Omnino miminans debet rem depravare, atqhle in deteriorem partem inflectere; qui auten crimina dissolvit, in meliorem parten trahere. Narratio Cap. XVI in orationibus ostentativis debeteSSe non Perpetua, Sed in Plures paries distincta, iam actione et re gesta Cominet norare opus sit, quae continenti oratione traditae disse ulter naeuioris Imandantiar. Nota et celet, res actiones oratoreui uti litoralbus tantuni in mentoriana revocare oportet. In Serenda etiam Unt narrationi, quae probitatem oratoris significent, vel quae declarent alterius
illiprobitatevi, vel a se ipsis iudici liis aucunda sint. Deni
Probationes Cap. XVII demonstrandi vim habere oportet Deliberativo generi orationum eierupta DiaXii ne C- commodata Stant entlayineniata vero an is fidiciali conveniunt. Neque tamen res Onanes argi intenti Cons rimandae fiunt, neque iisdein tendium est oratori aninaos movere alitn4ΟΙ es XI minere cupienti. Sententus auten uti licet et in
narratione et in confii niatione. Ettin, qui vel in delibera tione, vel in iudicio prior dicit, oportet prinio causana Uana confirmare, deinde illis, quae contia dici possint, occui rere, eac ie Xten Vare, dissolvere. Qiuod si hiis secundo loco dicat, pratis objecta ah adversario resutare delici vel dissol-Venclo, Vel Contra arguntentando, praecipite si illa fidem fecisse visa nierint. Interrogatione Cap. XVIII imaXiine opportu nun est uti, vel cuni alterana partem ad ver sarius ipse dixerit, ita ut deinde ex inter gatione sequatit ut Stir linam vel Cum altemini planum, ne lite dubium Sit, quin adverSariti alterina i
37쪽
sit concessurii S vel cum Steluti possit, adversariun dicere sibi contraria, aut a Cona Dauni opinione aliena. Quod si adam gua reSpondenduin est, distinguere oportet, longa uti oratione, non Concisa, et Statim eorum, Use Contraria Vident hir, solutionem in responsione adlaibere. Monuit praeterea patica Aristoteles de ridiculis, de dissimulatione, do Scurrilitate. ilogus Cap. XIX qiuatuor ex partibus ΟΠ Stat prinatim e ea, tis efficit, Ut a tulitor no iis bene velit, adversariis male deinde ex amplificatione et diminutioneri thinae animorum conanaotione; Stremo e enumeratione ἄνα ιν σει).ILibros de Rhetorica exoterico esse, Una e tota eorun indole, tum ex pthiribus locis in iis hiulis patet. Diserte insuper profitetur Aristoteles '', omne nataeinlaetorica tractatione In πμ δοξαν scriptam esse, ut itaque dulbitari plane nequeat, qui exotericis illi annumerandi sint.