De inscriptionibus latinis graecis bilinguibus quaestiones selectae [microform]

21쪽

Romae.

Romae.

Romae suPPletur Praenomen. II. exeunt vel III ineunti SaeC. P.

III saec. p. Chr. IL III I4I88. prope Nicomediam Bithyn. et Pont). In conspectu antecedenti earum inscriptionum habui rationem, quarum aetatem accin altu potui definire Sequantur eae, quas certi saeculi finibu Circumscribere non ausim. praenomina peracripta compendiosa scriptura temp. inci, ante III. - . p. Chr. temp. inc, ante III. Sam P. ChrCΙL. III 4 I9a . in Phrygia. CIL III 6 o Ephesi.

22쪽

temp. inci, ante III. Saeci p. Chr.

prope Alexandream. temp. inta, ante III. SaeC. . Chr.

CIL. XN78. Catanae Sicilia). Ut pauci exponam, quid inde appareat, inscriptionumhilinguium publici generi atque privati, quae tempore liberae rei publicae positae sunt, ne unum quidem Xem-

23쪽

peri Augusti aetate IL III 55 Athenis publice a Graecis

conscriptum. Sed ex hoc tempore minime praevalent Com. pendia prae sorma perscripta. InScriptione sollemneSusque ad tempora posteriora Semper fere formam praebent perscriptam, Contra Compendia in hi titulis primo p. Chr. Saeculo et priore parte Saeculi secundi numquam habe nisi in monumenti duobuS, quorum alterum AuguAt tempore ConScriptum est atque alterum anno 3 p. Chr. Crebrescunt autem compendia inde ab altera fere parte saeculi secundit Chr. et ita quidem ex hoc tempore resse habet, ut numerus eorum, qui perscribuntur, idem fere sit atque compendi Scriptorum. Quaeritur, num discrepantia intercedat inter monumenta publice a Graecis Conscripta et ea, quae poSuerunt Romani. Quod dum eXaminamuS, mira re animum offendit. Inscriptiones enim

Sollemne CompendioSae Scripturae non Romanae originis esse videntur, Sed GraeCae. Nam Graecam originem certe

indicant ΙL. III 51 Augusti aetate ab Atheniensibus insculpta, ΙL. II 6078 Antoninorum tempore posita a civitate Ephesiorum atque ΙL. X 7240 temporis incerti, se ΙΙI. saeculo prioris atque publice conscripta ab ordine et populo civitatis Lilybitanae. Restant igitur hae: in III 6871 Sagalassi in Lycia et amphylia poS. 43 P. Chr., CIL III 14149 Bostrae inter 138 16 p. Chr. OS. ΙL. ΙΙΙ12270 in Lydia atque ΙL. III 6094 in Caria repertae,

utraque medio fere tertio Saeculo p. Chr. inSculpta, quae inscriptiones omnes operibus publici incisae sunt atque imperatoribus eorumque domui dicatRe. Affer exemplum.

CIL ΙΙΙ 12270 legitur sic: Ιm Caeso Qui Philippo pio fel

24쪽

Talia monumenta primo obtutu non Graecae, Sed Romanae videntur Sse Originis. Tamen res aliter Se habet Latinam partem tituli allati Cum ex officina Romana procliiSSe Concedam, Graecam Certi argumentis infra demonstrabimus esse originis Graecae et idem ad alios titulos supra citatos pertinet. Quid igitur Inscriptiones publicae compendia praenominum praebente Omne ad unam redeunt a Graecos. Res est admodum mira neque

ipsi pro certo affirmare volumus id, quod cadit in inscriptione bilingues, de omnibus tituli Graeci valere,

et hoc quidem propterea Contendere nolimus, quod pauCOS bilingues sollemne ex officina Romana posteriore aevo emisSo habemus. Plerique enim tituli publici nostri posterioris aetati eiuSdem generi Sunt atque exempla supra Allata, scilicet Latina titulorum pars Romanam trahit originem, Graeca a Civitate Graeca hac illave est positu Neque vero illud negari potest inscriptionum bilinguium ex officina Romana emiSSarum compendia praenominum praehere nullam GraeCae autem publice incisae modo perscriptam formam praebent, modo compendiosam. Ceterum Si haec non Solum ad bilingues, sed etiam ad reliqua inseriptiones Graecas pertinebunt aetatis Romanae, an explicationem proponam Romanos in titulis Graecis conscribendi Graecum usum Cum fide reddere voluisse ideoque veterem Consuetudinem GraeCam praenomina Romana perscribendi retinere, cum Graeci operam dederint, ut Romanum morem in Latinis praenomina breviandi in sollemnibus Graecis accurate imitarentur. Atque

haec de publicis titulis. Iam videamus. quid de privatis

25쪽

as statuere possimus. RS inscriptione Saepius quam publicas exhibere breviata praenomina non eS Cur miremur, utpote cum publica monumenta Semper esSe soleant puriora et e plerumque genere scribendi utantur, quod in libris conscribendis adhibeatur ). Privatarum igitur inscriptionumquamquam antiquiSSimum Xemplum compendiosae Scripturae redit usque ad Tiberii aetatem, inValescit hic usus tempore demum laViorum, e quo perScripta exempla nulla nisi rariSSima exstant. Adiungendum est etiam nomina gentilicia altero . Chr. n. Saeculo in hi inscriptionibus incipere breviari. Perscriptae formae ad alteram quasi transitum habes in eis titulis, in quibus praenomina partim breviata Sunt, partim perscripta Sunt autem hi: CIL. ΙΙΙ 18 publice in Cypro pos. 98 p. Chr. Cuius Graeca par originis S Graecae, in qua M. perscriptum

ab eodem homine semel perscriptum, bis autem breviatum est, praeterea Tiberii praenominis compendiosa exstat Scriptura atque in aliis eiusdem viri titulis CIL. ΙΙΙ141955- , - β 9 semper breviantur praenomina. is de pra nominibus expositis non recte censeo suppletam esseCIL. ΙΙΙ673 - IGR. ΙΙΙ789, ubi compendiosa Scriptura C dioc etiam Spatio accommodata non est, neque ΙL. ΙΙΙ 7410 - eph. p. IVG30, ubi plena scriptura Tipέpio V. 7 et Spatio et eodem praenomine . . perscripto Commendatur, neque GR. III 68, de qua postea sum acturus. Atque etiam deii titulis, quos supra diximus incertae SSe aetatiS, iam

accuratiora possunt proferri. Verisimile enim est ΟS, qui perscriptam praenominum formam eisibent, antiquiores eSSe quam Compendiosae Scripturae et illos quidem plerumque ante ΙΙ. SaeC. . Chr. OSito eSSe, alios autem PotiuS SSe ΙΙ. Saec quam priori temporis ACcuratiuS autem de pronominum Latinorum forma Graeca is demum

I cf. Hiibner exempla p. XXIII.

26쪽

disserere poterit, qui non solum titulos hilingues, Se Omnino inscriptiones Graecas ad res Romana pertinentes per ensuerit. Cuius rei et omnino quomodo paulatim Latina ratio abbreviandi in Graecos titulos irrepserit, brevi tempore praebebit Hieriem Commode ColleCtam opus Cit.,.quot Francogalli sunt edituri atque inscribitur Inscriptiones Graecae a re Romanas pertinentes auctoritate et impensis academiae inscriptionum et litterarum humaniorum collectae et editae, Parisiis 1901 sqq. Quaerenti autem,

quatenus chartae cum hac ratione Rhhreviandi Conveniant, En SuCCurrit laterculus nonainum Romanorum ex chartis

Aegyptiacis a C. Wessely institutus in stud Uindohon. XXIV l 902 p. 10l sqq. quem dum percurro Vide Compendiosam Scripturam omnino fere deeSSe in chartis neque ullum exemplum inveniri teleti SaeCulo prius. Quam rem non St cur miremur, Cum Aegyptus ea sit terra imperii Romani, quae maxime Vacua Sit CossuVie Omnnorum.

Aliter res se habet inde a quarto Reculo, quo Aegyptus in eandem formam redigitur atque aliae terrae Romanne. Quare etiam tituli nostri in Aegypto reperti compendiosum Scripturam minime praebent et ii, quorum aetatem potui definire, et reliqui. Iam vero cum Ditten-hergeri or Gr inscriptiones Aegyptiacas perlegam, idem aufero iudicium; nam compendiosam Scripturam non invenio nis in hisce Dittenb. 705 a. 158 p. Chr. n. partim perSCripi. partim abbreV. 70 at Tyri hoenices inventa a. 16 p. Chr. n. 714 at Romae posita II. SaeC. Verg. 715

gentilicium Abhrev posterior. Ret. 723 gentil. modo abbre V., modo perscript IV. Saec. ReStat igitur unum exemplum, quod praenomina modo praebet abbreviata, modo perscripta.

Egimus de praenominibus Latinis in Graeca parte

titulorum hilinguium atque vidimus, quantopere inter sedistinguantur tempore et genere et Origine rationes scribendi Graeca plena Scriptura cum optimis temporibus Semper udhibeatur, ex usu magi magisque venit osteriore aetate, quod eo referendum St, quod Graeca Consuetudo atque ingenium cum Latina per totum imperium

27쪽

mina indicium non solum Romanos obnoxios fuisse moribus et usui Graecorum, sed etiam Graeco Romanis. II.

De formulis et acclamationibus inscriptionumhilinguium.

I. De formulis Latinis. InSCriptione nostrae per totam fere antiquitatem Romanam reperiuntur, inde ab anno C. 200 a Chr. n. Sque ad Iustiniani aetatem et per tempora dispositae quodammodo historiam illustrant memoriae epigraphicae et universae fere Latinae et Graecae aetatis Romanae. Quaecumque de hac re observavimus, propediem in protegomenis ad inscriptiones bilingues exponemus, interim speciminis loco inquiramus, quid statui possit de usu formularum et acci mationum inscriptionum nostrarum. Atque primum quidem de formulis Latinis tractabo. De quibus hucuSque quaesiverunt praecipue hi C. CaeSar observatione ad uetatem titulorum Latinorum christianorum definiendam

Spectantes, Disseri Bonnae 1896 p. 20 sqq. R. Weynand. Formon Delioration cleruUm Grabstein cler Rheinlande imo Jahrhunderi, Bonne Jahrbllcher 1902 p. 864qq. Quorum hic operam dedit inscriptionibus certae renonis Sepulcralibus et usum formularum Dis Manibus et hic

Situs est accuratius definivit, Caesar autem omne formulas ad inscriptiones christiana pertinentes, quantum tum fieri potuit, composuit et perquisivit et hoc modo Ia- Cunam OStrae materiei apte explet, cum inscriptiones bilingues christianae aetatis non nisi PauCa habeamuS. Sepulcralia cum honorariis.

Ave'. HGR. I 1105. lib. rei pubi temp. vel AuguSti. Naucrati Aegypti. Saepius invenitur hate: ΙL. IIII 41847.

28쪽

I. SueC. . Chr. Sebastopoli Bithyn et Pont.). ΙL. ΙΙΙ7161. boni aevi, non post medium fere Ι. ReC. . Chr. Mytilenis. ΙL. ΙΙΙ 7095. . vel I. Saec. p. Chr. Elaeae Mysiae. ΙL. V 168. temp. inci, ante med. III. SReC. Potne. CIL ΙΙΙ 14183. temp. inta ante meo. ΙΙΙ. Saec Pataris Lyc. et Pamphyl.). CIL II 141847. I. vel ΙΙ. Saeta p. Chr. Sebastopoli Bithyn et Pont.). Salve. ΙL. ΙΙΙ 7295. liberae rei pubi temp. prope Athenas. ΙL. ΙΙΙ 154. ante medium I saec. p. Chr. IRSi Cariae. ΙL. Ι 125 6. exeunt. lib. rei pubi temp. in agro Atinate. ΙL. III 341. boni aevi imper Apameae Bithyn. et Pont.). Temporis incerti sunt: CIL X 064. Catinae

CIL ΙΙΙ 12225. Nicaeae, quarum re primRe quamquam accurate definire non audeo, certe priore parte ΙΙ. Recip. Chr. non Sunt OSterioreS. Vale. ΙL. J49. Tomis eXeunt. ΙΙ. Vel III. Saec P. Chr.CΙL. III 412. Smyrnae. 253-260 p. Chr.ΙRm animo Complectamur, qui de illi formulis statui poSSit. Vale cum in nostris titulis posteriore demum aetate imperatoria XStet, exempla notis Certioribus temporis instructa formularum ave et Salve omnia Sunt bonae aetatis, scilicet ave lib. rei pubi temp. have prRecipue Ι. ReC. P. Chr. Saree et lib. re pubi temp. et Ι. SueC. p. Chr. vel ineunt. II. SREQ). Quare etiam titulum CIL ΙΙΙ 1222O, quem propter bilinguem formam ante dimidium alterum ΙΙΙ. saec. p. Chr. Ono, O formulam Salve multo priorem SSe puto, me quidem Sententia I. Saec. p. Chr. itemque ΙL. ΙΙΙ14183, in quo have RPParet. Hic situs est hic iacet hic requiracit. Hic situs est. IL XII 1038 lib. rei publ. Xtrema aetate Avennione Galliae. 1L. ΙΙΙ 2058. Alexandriae. ante medium fere Ι. Saec. p. Chr. quia cognomen deeSt. Reliqui quamquam tam accurate definire non OSSumus,

omne sunt bonae aetatis, CIL II 6731. Citii Cypri. ΙL. VII 21105 Caesareae Africae. IL ΙΙΙ 6026. Syenae Aegypti. CIL II 6982. Pompeiopoli. Neque enim CuS faCtum

29쪽

est, ut ratio nominum in ii ea sit, quae indicat bona tempora. Accedit, quod in ΙL. II 6026 tribum nominibus adiectam habemus, quod aeque nota Si aevi honi. Denique

quarum prima Si Ampliati SucceSSi Aug. lib. vernae, Omlasse lib. imperatoris AuguSti, clua aliaS, quae formulam depositionis coniungunt cum Μ, non audeo accuratiuS definire, quam ut ante ΙΙΙ. SueC. . Chr. OSita ea eSSestatuam.

Hic sepultus est. IL ΙΙΙ 182 Bybli Syriae, quam

propter bonam nominum rationem et formam praenominis perscriptam atque omnino propter OtRm compositionem non post initium Saec. ΙΙ. . Chr. detrudo. De . . .

litteris ΙL. ΙΙΙ 7568 Tomis utrum sic stiti s uni an hsic)ssepulti S unt supplendae Sint, non dubito, quia in Graecis

respondent ἄδε λύφησαν titulus S II. SueC. . Chr. Hic iacet iacit). ΙL. ΙΙΙ 9534 Salonis Dalmat.), qui quod anni indictionum adnotantur prior non est Saeculo quinto . Chr. φὶ CIL IU 10971 Romae. ΙL Re . . Chr. opinor Formula suppletur ΙG. XIV 1366. Florentiae. ΙΙ. Vel ΙΙΙ. saeculi. Hic requiescit. ΙL. V 6195. . Chr. 444. Mediolani. CIL XII 5340. . Chr. 527. Narbone Galliae. Ut Summam faciamus, depositionis formularum historia Videtur esse haec bonis temporibus in usu Si hic situs est, praeterea paulo OSterior et rarior apparet hic sepultus est; ex SeCundo autem Saeculo illa formula reprimitur duabus aliis hic iacet et hic requiescit, quae usque ad tempora poStrema adhibentur. Quod autem pertinet a formulam hic situs est, primum invenitur extremo lib. re pubi temp., SaepiSSime autem I. ReC. . Chr. n. quare etiamCIL IH 761 et I L. VIII 155 magis a I. quam ΙΙ. ReC. . Chr.

referam.

30쪽

terea formula Cum acclamatione have exstat: ΙL. III141847. Sebastopoli Bithyn et Pont.). . SueC. . Chr. opinor. Reliqua exempla modo perScripta, modo breviata

sunt haec: CIL. XIII 2448. in vico Gena Galliae Severi

aetatis. IL III 333. ii Bithyn et Pont. . Retat imperni. CIL VI 2851l Romae aetat imperat. CIL ΙΙΙ6667. Sidone Syriae. 188 p. Chr. CIL IIIli 034. Brigetione Pannon Sup.). incerti temp. ΙL. ΙΙΙ 14180. Pataris Lyc. et Pamph.). An tonini aetate. CIL II 191. Beroeae Syriae. ΙΙ. vel ΙΙΙ. Saec. p. Chr. IL ΙΙΙ 7410. Philippopoli Thraciae. Xeunt. I. vel ineunt. ΙΙ. Saec. p. Chr. GIL III 6768 Ancyrae Galatiae. II. saec. p. Chr. ΙL. ΙΙΙΠ331. Thessalonicae temp. inc. CIL. UI 10971 Romae. ΙΙ. saec. p. Chr. ΙGR. ΙΙΙ1441. Zelae Cappadociae Traiani aetate. CIL II 6762. Ancyrae Galatiae exeunt. ΙΙ. vel ineunt. ΙΙΙ. saec. p. Chr. IL III

7299. prope opum Locridis boni aevi imper. IL ΙΙΙ 7552.

Tomis Moes infer.). exeunt. II. vel ineunt. III. SRec P. Chr.CΙL. II 7414. Bessaparae Thraciae. Xeunt. II. Vel ineunt. ΙIl. Suec. p. Chr. ΙL. ΙΙΙ 13685. in Proconneso insula My- Sine). II. Sae . . Chr. opinor. ΙL. III 102. Gordi Lydiae. exeunt. II. vel ineunt. ΙΙΙ. saec. p. Chr. ΙL. ΙΙΙ 16867. prope Madauram Africae exeunt. ΙΙ. Vel ineunt. ΙΙΙ. ReC. p. Chr. CIL UL20618. Romae exeunt. ΙΙ. Vel ineunt. III. SReC. p. Chr. Rev. arch. 190 I p. 367. in Pisidia exeunt. I. vel ineunt. ΙΙ. Rec opinor. IL ΙΙΙ 7549. Tomis exeunt. II. vel

ineunt. ΙΙΙ. Saec. p. Chr. IL II 14146 . Panospoli Aegypti. boni aevi imp. opinor. IL III 421. Tei Lydiae, mutila,

inc temp. Hac ex tabula Sequitur, ut formula nostra numquam adhibita Sit liberae rei pubi tempore et primo aevo imperatorio Sati raro Apparet prim P. Chr. n. ReCulo,

Crebrescit autem in titulis II saeculo p. Chr. positis iisque imprimis, quos ad finem huius saeculi vel ad initium subsequenti rettulimus De iis igitur, quos temporis incerti