Aaron del conte I.C. de iure legitimarum successionum nouissimo commentarius

61쪽

s XLVI J

Viuente patre, rerum paternarum domini habean. tur quodammodo: filio proinde e medio sublato vel emancipatione, vel morte, nepotes ex eo statim tuum locum subeunt, Sc gradum, iura. que eius omnia adipiscuntur, dc potissimum ius sui heredis, quasi personam eius repraetentando, L. I. 4. D. de suis legitim. Quo fit, ut nepotes, & deinceps per masculos suos heredes deicendentes ad aut intestati successionem ita vo-σ2ntur, Vt non amplius, quam fuisset eorum pater laturus, si viveret, accipiant; ac proinde ut, qui ex una stirpe sunt, partem unam, qui vero ex altera, licet plures, paucioresue, alteram ferant hereditatis partem. Ceterum quum liberis emancipatis per mares descendentibus paterna suisset successio delata, atque natis ex seminis matris, maternorumque parentum succeiasionem diui Caesares induisissent, tandemque novissime omnium liberorum siue emancipatorum,

siue suorum, ut & siue per mares, siue per se. minas descendentium conditio sitisset aequata; eadem successionis serma liberis tributa est omnibus, Instit. de heredisatib. quae ab intest. , L. 9. C. de suis legitim. , noueLCXVIII. cap. I. Vide Vinnium ad 6. Insit. de hereditatib. quae ab intest. XI. Iam filios, ut & nepotes, ceterosque parentibus, qui supersunt, itemque omnibus ex

se prognatis exclusis, succedere certum est. Ρarentes enim cum liberis ad successionem vocari, omnino vetat illa naturalis adsectio, quae magis erga liberos sertur, quam erga parentes, Ceu

62쪽

supra monuimus )ς quumque ratione proxumitatis deserenda sit hereditas, filio praecedentem eo certe nepos debet excludi. Etsi vero itisuis heredibus olim, g. 6. Insit. de hereditatis. quae ab intest. , hodie in liberis cuiuslibet aen ras gradus praerogativa haud seruari dicatur hoc tamen haudquaquam de filiis, deque nem tibus ex ras genitis accipiendum, sed de filiis vlique , & nepotibus, qui sunt ex praemortuis filiis orti. Quid si filius suerit emancipatus,

Nihilominus duobus in casibus parens superstes una eum liberis quodammodo sueeedit. IJ Si matrisuecedendum sit. Sei licet si viva matre filii emanet- pati sint omnes, ac pollea mater decesserit , pater in emancipationis, ad Virilis Critonianen e , a. d. q. I. boms matero. At si ea deis ruris paternis conititutis, pater Omnium rerum maternarum usumfructum hi-rt, is enim in res filiorum familias aduentitias . utiunt res quaesitae matris successionem , vsuis ctu gaudet. Quod si quidam emancipati , quidam iapotestate manserint, successsiionis maternae filii, ir: testate retentis quaesitae pater solidum consequetur sum fructum p cum emancipatis vero in usum ructum portionis virilis vocabitur, est. L. 4 4 1 2 nepotibus quoque , deincepsque liberis obtiner li

lavoret, eo namque casu una cum liberis pro e Tum vario numero in quartam , aut virilem viro it

Ioco. Adde quoque successionem concubinae eum filias ex concubinatu prognatis in hereditatis paternaqlextantem, si iusti liberi desint, & uxor.

63쪽

potes vero ex eo in avi desuncti potestate retenti Iules quidem XII. tabularum inspecto filius emanis ei patus, utpote ad similiam patris sui amplius

non pertinens, a nepotibus excludebatur. At quum praetor emancipatos cum suis vocasset, filium quoque emancipatum edicto : da com ungendis cum emancipato liberis e us.' cum n potibus ex eo prognatis vocare pensum, iustumisque habuit. Is enim virilis portionis dimidium unum patri, alterum nepotibus ipsis detulit, 'λ. I. D. de contangenae cum emancip. , siue n

potes AEmnes succederent , sue quidam eorum je abstinerent: quo casu deficiens nepotis portio ad reliquos fratres abibat, non ad patrem . cise L. r. Sed an abrogatum id sit iure nouissimo , . in utramque partem a doctis disputatur . Gud linus de iure nou f. lib. II. cap. I 3., wesem, eius in eis. tis. D. , Vinnius ad tis. Instis. δε succes cognatori, aliique tenent , hodie filium tantum succedere , nepotibu* proinis exclusis . Contra Cuiacius ad nouet. CAVIII. , Noton aismis ad iit. Insiit. de hereditatis. quae ab lates ., Ioannes Vcet ad eis. tit. D. pro veteri stant iure . Quid ego λ Primis ut ipse adstipulet recta

ratio P stulare videtur . Iure namque nouissimo

omni luos inter si emancipatos discrimine sublata , quod de suorum heredum succes sione ius obtinet, idem et in emancipatis debet admitti, ut scilicet filii emancipati praeserantis

nepotibus in potestate retentis , patrique plene nic- cedant. Adhaec ex eadem nouissima iurisprudentia intestatoru:n successiones secundum naturalem

64쪽

dum aesonem earitatemque, quae sane intensor 'erga filios est, Pam erga nepotes, deseruntur. XII. De postumis pauca nunc delibemus . Postumos ad intestatam parentum hereditatem avi mitti explorati iuris est ' ipsi enim , quum de propria utilitate agitur , pro iam natis hi-hentur. t. 7. D. de Iiatu homin. Resert autem plurimum in tempus inquirere , quo postumus

editus est, ut certo ae liquido pernoscatur, qu nam is sit ex concubitu natus, ne soboles adulaterina ad alienas successiones vocetur, in exclusionem illorum, quibus plenum legitimumque fuceedendi ius est Hine ius extremum parienodi tempus definiit, unde eognosceretur, an partus defuncto iam marito natus , ' ex eo effeteonceptus', an ex alieno potius eoncubitu , cuius foeditatem sub transaai matrimonii umbra tegat sortasse mulier. Decemuiri non 'ultra decimum mensem iustum pariendi tempus produxerunt. Sa quis et cauit lex deeemuiralis in decem mensibus proximis possumus natus escis, iussusem. Gothoseedus ad leges m. tamar. tab. IV. At omnino oportebat, dscemuiros ad insolitos etiam casus animum intendisse, quum de hominum existimatione agitur. Nam aliquando mulieres ordinarium ' gestationis tempus excedere, ae in XI., 8c vltra , mense parere , experiundo 'eomina ertum est. Atque it ex Graecis Arit tot les Ηρα animal. lib. VII cap. , Sc Diocle phi-ὲosopbus; ex Latinis vero. Μ. Varro , exi . anum pariendi tempus in XI. mensem coniec runt . Ipse P quoque medicorum prince

65쪽

ctac pudicitiae in I. . . mense post 'iri obitum peperisse ; quumque ab legitim. hqredibus ei

obiectaretur, mortlio demum m3rito propter inusit tam temporia ratio em debuisse. ς sipe

re , eamdem δdiisse imperatorem 'i drianum . . . qui requisitis philq*Dorum , ac medico '. l. sententiis, decre0it, in. xl , quoque .niense pata lium edi posse, uinimmo , plimuit Ite naturai. lik rit, cap. 3 , mirum , quod Masisurius tradebat , L. p pyrium .prhetorςmi sili δε ιpatum XII I. mense Post payris mortem ladriorum .possessioqem admisisse tamquam ..tegili, in 'θ . ,Αti veteres iuristahsulti medico: rvini

. In mendo cubare Pliqii locum putat Cui eiul a nouelI. XXXIX. , 'qui pro XIIL mensibus ex ve- erum eodisqm ut sipse ait, auctoritate reponitot is aperte fallit . Gellius enim ain. Atticam ιib. III. . eap. 36. idem eremptari narrans, eadem et Pliij verba. referen a jMiι. qt , Mui . An mutuit Cui ςiu dice' rςperim Gqssio g*υquiore i , qui sub Antoninorim impetio floruit praeterca sit Pli, pro XIM M lesendum esset, quid Plinius, quaeso

communius , ae retulisset, quam missi erem α. mense pepe isse, quum tamen illic babeat, 'st esse exemplum. aliquod ferre, ut rear. inusitatam.

66쪽

ae philosephorum sententiis posthabitis , ipsoque

Hadriani decreto neglecto , quaestionem hanc. sola XII. tabularum auctoritate definire sunt rati . Unde Paullus sententiar. lib. IV. tit. 9. . Septimo mense natus matri prodes . Ratio enim

Pythagorei numeri boe viaetur admittere , ut aut septimo pleno , aut decimo mense partus maturior

videatur. Et Vlpianus L. 3. Ir. D. de suiso legit .: Post decem menses mortis patris innatus non admittetur ad legitimam bereditatem .

In eamdem sententiam rescripsit imperator I stinianus nouel. XXXIX. , qui omnino partum XI. mense pleno editum tamquam illegitimum, improbruit, ideoquς mulierem, quae talem paris tum edidit, poenis secundarum nuptiarum subis.

i iecit. Diei tamen posset, iurisconsultos, & im- .i peratorem Iustinianum haud fuisse forsitan nega- , t ros, partum XI. mense incoepto natum pro .li ' ' . . . se φ ις-

I Franeisius Balduinus praetoris erga mulierem indul -t gentiam, eiusdemque mulieris pudicitiam suspectam I HMadam esse duxit. Sed oportebat, utrumque sei-ν visse, naturam aliquando ab opinione forsitan nostra i ex eo nobis parta, quod Ommunitis contingere so let, ab ordine tamen suo numquam , aberrare, &i ita humanae cognitionis septa transilire. Aliud n ii stris temporibus exemplum congessit Dionysius Gotho-ρ, hedas nor. ad .ouει XXXIX. de muliere, quae.s non XI., nec XIII. , sed XIU.mense post viri mortemi pepererat , euius mulieris quum indubitata foret pudis citia, honestique mores,' quod vidua apud mariti hes redes semper spectata vixisset, nec ab eorum latere

3 discessisset umquam partus legitimus est habitus.

67쪽

Iegitimo habendum esse . Cererum eiusmodi laexemplis maximam iudices prudentiam adhibe. re debent i seduloque feminae more , ae pudiciistiam expendere, ut inde possint elicere, an ei

cum alio post viri obitum rem habuisse sicile

fuerit, necne. .

xHI. Quod s de aut postumo, hoe est .

de nepote ex filio concepto agatur , tunc is ad ilegitimam aut successionem admittetur , quuin ivtuo auo conceptus suerit. Nam si post eius; imortem conceptus, natusque sit . ait Triboni inus in 8. Inssit. de hereditatis. quae ab iras. ex Vlpiano L. I. 8. D. de suis σ h. ighim. , hune neque iure ciuili , neque prastον- i ad hereditatem aut sui vocari posse. Et ira quidem civile, lex scilicet XII. tabularum, a successionem suos tantum vocauit suus viro

non est nepos, qui tempore mortis aui nee naistus , neque conceptus erat. Et praetor quamuis

nullo habito discrimine emancipatos cum suis vocasset ; huiusmodi tamen postumum uocare noluit edicto suo , quia vultq cognationis iure patrem patris sui attigit, ac proinde quantum ad heriditatem ) nec pra libero habetur . neque pro cranato, cis 6 8 IUit. Id vero iutelligi -- M' i

n Consulio Tribonianus ait quantam ari heredia iratem ; nam in ceteris omnibus, ut in privilegiis , ianuptiis contrahendis , aς iure patronatus , nepotes post aut obitum concepti pro liberis habentur . & iun- guntur omnibus, qui fuerunt auo iuncti, quique ab eo descendunt, I - ,- suis re Dei. ., I 47. b. 3. D. M bovis cibarior.

68쪽

δebet de pmpria eius persona; nam ex persona patris sui, cui delata est aut hereditas, ei transmissionis iure iaceedit . At si hereditas ad patrem non peruenerit, puta, si pater suorum numero sit, & aperte ab hereditate se abstinuerit;. vel emancipatus x hereditate nondum adita deis cesserit: postumus iste omnino excludetur. ΡΗ-

mum enim non vocatur, quum nullo cognati

nis iure patrem patris sui attingat ; deinde ne

per ius quidem transmissi nis , , quum hereditas patri non sierit adquisita . Anne iure novissimo id abrogatum est . ac nepos ex propria Persona auo succedere potest λ Discors de haera interpretum iudicium exstat. At veri speciem praeselum videtur sententia, quae habet , eumaex propria persona auo succedere posse. Quum enim Iustinianus sibi proposuerit in nouel. CXWII. ad naturalem simplicitatem omnia se me de legitimis successionibus capita redigere ,

remotis vetustatis ambagibus; consectaneum est, ut hoc quoque ad suam simplieitatem redigere voluerit, quum naturalis ratis quasi lex tacita quaedam tali nepoti, aeque ac aliis descende tibus, parentum addicat hereditatem. XIV.Venio ad liberos diuersis ex nuptiis susceptos. Liberi, qui ex diuerso matrimonio orti sunt , communi parenti aeque omnes, proprio separatim succedunt. Sed bona omnia, quae communi parenti titulo luerativo per defuncti coniugis liberalitatem obuenerunt, liberis tantum ex illo matrimonio sulceptis debentur, C. de secundis nuptiis. Sane mulier, quae

D a transis

69쪽

transiit ad secundas nuptias , utut post anni luctum, quae ex prioris mariti liberalitate periseepit, iure donationis propter nuptias, munem sponsalitio, iure institutionis, i ii, fideicommissi , aut quavis alia ratione, liberis cum eo

susceptis tamquam bona paterna seruam tenetur, sibi tantum earum rerum, quoad vixerit, via.

fructu retento: quod primi statuerunt imperat res Gratianus, Valentinianus, & Theodosius in L. 2. C. ' eod. , a quibus insuper plenissi mum mulieri datum est ea bona inter liberos dispertiendi arbitrium. Id vero quum durum nimium videretur, Sc ab naturali aequitate a

horrens s iacta quippe mulieri de iis bonis inister liberos disponendi copia , credendum non erat, nullam propriis adsea ibus captam esse suturam , qui ea forsitan abuteretur , indole potissimum perspecta feminarum pessima ); mutarunt

constitutiones insequentium imperatorum. Nam nouella Leonis & Maioriani defunctimonialib.erviduis , nouella Leonis 3c Seueri de abrogatis capitib. iniussis, cpaas eum aliis codici suo The dosiano adtexuit Gothostedus, tandemque nouella II. . & XXII. Iustiniani hane mulieri facultatem ademerunt, statuentes, ut bona ista liberis omnibus ex priori coniugio editis seruarentur ex aequo. Hodie itaque mulier de hisce bonis i

70쪽

stes

posterIoris ' matrImonii relinquere : sed omnia prioris coniugii liberis seruare debet , nec plus uni , quam alteri, sed omnibus aeque.. XIV. Quod de muliere, idem obtinet de

viro, qui ad secunda vota transierit, L. f. C. eod. olim ex conmtutione imperatorum Gratiani, Valentiniani, & Theodosii in eis. L. 2. C. Th. eod. aliter se res habuit. Quippe ea lex patribus noueream inducentibus tantum suadet, ut quae acceperint ex dote prioris coniugis, vel quouis alio lucrativo titulo, liberis cum ea pret, creatis relinquant: suadet, non imperat. Legibus suasoriis admista non est vis obligaisonis , aenecessitas. i j Ita quod nouella XXII. parentibus suadet, ut bona sua aequa lance inter liberos tam primi, quam alterius matrimonii diis spertiant, ne erga illos, qui ex posteriori con-Iugio oriuntur , proniores sint , necessitatem haud implicat. Sic etiam quod vetus ius sua-xiebat , ne in testamento officio testis heres institutus fungeretur, nullo erat ciuili vinculo adstrictum, Io. Insis. de resum. ordinanae et

Utur; si vero eonsumptum si , aut tertius possessor praescriptione XXX. annorum muniatur, ex bonis eiusdem mulieris quasi tacitae hypotheeae obnoxiis et , R ii ius 3. L.s pr. , ac Romana iurisprudentia , exemplo philosophiae Stoicae, ex qua viplurimum iuristonsulti veteres sapiebant, dispertiebatur in dogmatisam , quae praece piis constabat, & paraenetieam , unde consilia stue bant, Uide Gerardum Noodi in Mis Paulla cap x