장음표시 사용
21쪽
ea, in tribulatione maxima erunt, nisi poeni- Atentiam ab operibus suis egerint: de s lios eius inter sciam in morte re scient omnes ecclesiae, quia ego sum scrutans renes,&corda: de dabo unicuique vestrum secundum opera sua. Vobis autem dico, ic caeteris qui Thyatirae estis: Quicunque non habet doctrinam hanc qui non cognouerunt altitudines sat hanx,quemadmodum dicunt: non mitta
super vos aliud pondus, tamen id quod hab
betis, tenete donec veniam. Et qui vicerit 3ccustodierit usque in s nem opera mea, dabo illi potestatem super gentes. M reget eas in B virga fert ea, & tanquam vas figuli constin-sentur , sicut de ego accepi , patre meo: ac dabo illi stellam matutinam. Qui habet au
rem audiat quid spiritus dicat ecclesis.
C A P. II. Ero et tri secunda pars primae visonis,in qua
iubemur scribi Epistolae ad correptioncm coclesialum scribuntur autem septem epistolae,se cundum numerum septem Episcoporum siueEecles alum. ptima diligitur Episcopo Ephesi qui cerat Metropoli ,& se ulterius. Distinguutur autem secundum proprias materias. possunt autem distingui secundum numerum septem virIuti m. In prima est admonitio ad caritatem. In secuta,
ad spem Et Angelo smyrnae. In tertia, ad fidem; Et Angelo Pergami. ln quartar ad prudentiam; Et Angelo Thyatiret. in quinta, ad temperantia; 3. cap. Et Angelo Sardis. in sexta ad sortitudinem; Et Angelo philadelphiae. In septima ad militiam; Et Angelo Laodiciae. et aliter secundum ea quae litera ipsa magis instituat. Praelato sunt sex necessoria, quantum ad quae isti septem Episcopi indi .gebant magna admonitione: licet alia multa in Ira lato concurrere debeant; videli ecte caritas, magnanimitas, seueritas, humilitas, stabilitas, Iistrenuitas. Haec omnino sum necessaria pastori. Caritas necessaria est, ad diligenssum: agnam-mitas.ad sustinendum sue patiendum seueritas, ad malum extirpandum: Humilitas ad fastum d elinandum: stabilitas, ad finaliter persevcrandii: strenuitas,ad seruenter agendum. Et lie et stabilitas perseuerantiae recto ordine vitimum loci uia de se teneat; tamen hic ponitur vltimo: quia epistola insotinans ad strenuitatem vitano ponitur.
eo quod seribitur illi Episcopo qui magis inter alios defecerat de magis culpabilis erat,scut verba insinuatit: quia a nullo bono commendatur sis cui alij. In prima ergo epistola, si admonitio ad caritatem,per quam diligantur diligenda. in secunda ad magnanimitatem per quam sustineantur aduersa. in icitia de quarta ad severitate, per
quam ab aliis extirpentur vitia sed disserunt quia
in tertia est admonitio ad extirpandos male credentes: in quarta ad extirpandos male docentes. In quinta ad humilitatem: per quam a i ipso eliminetur inanis gloria. In scola, ad stabilitatem: per quam teneatur persevcrantia. In septima ad strenuitatem: per quam esciat ut meritoria vita. Item prima epistola continet tria: Ordiu Narrationem,scio opera: Conclusionem, Q u habet.
Et liae consequens diuiso iii qualibet cristola poterit obseruari Exordium introducit ire pet- spiras. Per sol iam recipientis epistolam: Et Ange lo. personam seribentis:Scribe, Personam loque tia in epistola I haec dicit. Dicit igitur,c An. d. Quali dieat scribe quae vidisti. Alloquitur Angolo,id ei Epite obo.Eccosa νbs. Huie primo seriabit tanquam Metropolitano de sublinitori; ut ipse eorrectus sit aliis forma vivendi. Ephesus interpretatur, voluntas mda in ea. Maiores enim
maxime tales esse debent ut complaceat Deo in ipsis. 1. Cor. Contendimus sue absentes sue praesentes placere illi. Item nomen conuenit cύ- motioni: quia voluntas Dei,id est, amor δ templatio Dei est in eo qui sementer amat. Prou.
. Ego Ailigentes me diligo. Hae E L . Hic deseribitur Christus ipse quantum ad duo. Primo quatum ad pietatem, in supportatione peccatorum.
Isai: Quae sequuntur,aicu, ni tenet septem Belias, id est iu in episcopos, suibus scribitur, in deae eras a. per dexteram intelligitur eius misericordia, quasi dicat, non abiiciam eos, licet peccauerint, de benedicit: Tenet, quia amplius caderet homo in offensam & etiam prorsus in infernum. Psal Nisi quia Dominus adiuuit nos. secundo quantum ad liberalitatem ira distrabutione donorum, qua amuris'. Tangit visioncm illam si pra primo cap. In medio septem candelabrorum. Ambulatereto per essectum, quia omnibus se praesentem offert ad dandum, ae s ambularet tune inde ii se
quinque: conarii inicationem, scio; Argum t
tionem , sed habeo ; Admonitionem, Mimor:
comminationem, Sin autem venio: Consolationem, sed hoe habes. Commendat autem a quatuor quae sunt praelato necessaria primum,est rectitudo operum scio opera tua. Id est approbo, beatus cuius opera laudem Dei merentur. Psal.Nouit Dominus viam cius. Secundum . sustinentia tribulationum, ria ae . id est tribulationem, in
qua est magnus labor:sed consideratio mercedis, lenit. lnsia 1 . Amodo iam dicit spiritus, contra Isaiae o. A ssument pennas sicut aquilae, eiu rent & non laborabunt. Respon3. Sustinentes aduersa laborem habent quidem ad assissionem naturae, quia eorum natura ibi affigitur: tamen
illi qui pei secti sunt, & se in aduersis laborent,
quantum ad naturae a Mictionem, non tamen la-Jorant quantum ad mentis consolationem: quia
loeundum est de delectabile ex parte rationis, pati propia dilectum. Vnde Augustinus superloan. i. Qui amat non laborat.Terti rima onganimitas in expectatione praemiorum, G par etiam tuam. Iai expectatione praemii. Iacob. s.Ecce agricola expectat pretiosum fructum terrae .patienter
serens donec accipiat temporaneum de scroti xum, vel patientia in labore aduersorum. Gr goriun. Patientia vera est quae de ipsum amat quem portat. Quyrtum, actus in impugnatione
haereticorum, iuranan potes. Et circa hoc multa tanguntur: Primum intolerantia in expellendo,
de aps robatio. Quia id est quod non potes sustinere malos sed expellis Scexpugnas virtute verbi. I. Cor. 6. Auseric malum ex vobis ipsis sed quo
modo dicit,non potes ergo non erit ex voluntate quod eos expellcbant. Item videtur quod haeretici de quibuς loquitur, non siit extirpandi. Ma th. 13. Sinite utraq; crescetu usq; ad inesset P.
22쪽
Respond. ag primum dicendum quoa modus est Aloquendi ad expressionemreli. Solet enim dici, quando quis magno a s cita vult aliquid iacere: ego non possem dimittere quin hoe facerem: simile, loan. ii. Propterea non poterant credere,
scille et quia voluntas erat ad contrarium. Ad se eundum dicendli,quo haeretiei aut sunt occulti,&hi non sunt extirpandi dum est de eis ambiguli ne si inditerete expellantur, si bonis occaso ma ii quia vel schisma posset emergere, vel boni possent extirpari cum at is:quia idem posset credi dees, quod de aliis ubi in ambiguum. Vnde sequitum N e sorte colligentes 2ietam eradicetis simul& uiti eum S de his loquitur Matth. i 3. secunductos. xij sunt inanifesti, & hi sunt resecanes, Se se loquitur hie. secundum. prudentia in probando. Plal. Tentasti eos, id est probasti doctrinam
eorum. Quis a clini es, id est misso, ad
alios ut eos facilius decidiant, Cr nonfum, 1. Cor.
i. Nam eius nodi sunt Pseudoapostoli, operariis: bdolos transfigurantes se in Apostolos Christi. Tertia eis cacia, in deprehendendo non enim fuit in aliis etiaminatio . renen sti res in mendatio, cuia non crant a Deo missi ut dicebant eum do. trinam eorum malam & vitam prauam inuene. tia. Ierem. 23. seduxerunt populum suum in men-ἡacio suo eum ego non misi illam eos. rto patientia in sustinendo, scit aduersa, C patientiam ha-
se scilicet in aduersis, quae haeretici eonvicti tibi cinferunt vel procurant. Gregorius. Patientia estrae ix omnium custosque virtutum. Sed unde est
quod idem eommendat eum a patientia item suli nentia 3 dixit: Non potest sustinere malos, hieescit, Patientiam habes cum malos sustineat qui pati tiam habet. Respond. ad primiura die daquod iuria vocat ratientiam longanimitatem in
expectatione retrinutionis, secundum Glos hie autem voluntariam sustinentiam tribulationis.
Vel si supra dieatur patientia secundum alium
exponendi modum voluntaria sustinentia tribu
litionis . differentia est: quia ibi losuitur de patientia in generali:hic in speetali res rectu aduersonina ab haereticis inflictorum. Ad aliud dieendum quod supra loquitur de sustinentia respectit mali culpae in alio: hic de patientia rc ectit poenae in seipsi, in ilictae ab alio id non est iustinendia ubi potest percurri, sed hoe debet. Bonum autem
est quod qui patientiam habet. sustinet malos
uantum ad poenam sibi ab eis illatai non ra-ken oportet quod sustineat eos quantimi ad culpam in uis repertam. Quinto, rectitudo in inten dendo; quia tectum finem intenait secvngum ho
norem de amorem nominis Dei, i si Inui ,ina ludi ina, re nomen meum. Act. at .Ego autem lignium alligari. sexto, vigor in pertinendo, quia rurseuerauit in illa patientia, mn defo=. i. Cor.
plaga 3 desecisti: Alius, poenalis, quando deficit
homo in morte vel in damnatione. Psal deficiei tes quemadmodum sumus deficiens.Tertius, i lubris: qui est ex amore de desideri i ardenti. Psal. Concupiuit de defeeit anima mea in atria Domini. Aug. lib. . Confess. Tu amor meus in quem deficio ut sorti, siri. Dieendum est igitur quod malum est eulpabile deficere primo modo: malum poenale deheere secundo modo:optimum autem α duleissimum deseere tertio Jedhaleo adtiersum
tepauta quod raritatem triam prioram,id est quam prius habueras,r di mii , qu bd non habes seruorem caritatis utante. Greg.is. Moralium. Sunt nonnulli qui paulisper per augmenta temporum patiuntur detrimenta virtutum. Vel potest diei secundum regulam Cilonis, quod illa commendatio praecedens est quantum ad aliquos de sebditis
haec autem arguitio quantum ad quosdam alios.
Et iam orae lato aleribit quae sunt subditorum, de
tunc est sensus, Caritatem tuam primam reliquisti in aliis. Memor sis ii ιe ad excidet D. Hic so nit admonitionem, de hoe quantum ad tria, scit ad damni considerationem Memor esto unde exiscideris , quia a caritate. Beda.Si de caritate excisus es, quia Deus caritas est. vel unde scilicet a
consortio figelium, quia qui a statu gratiae de ca- Iitatis cecidit, iam non est de societate fidelium merito & participatione bonorum . quam habet
histus. Psal. Particeps sum omnium timentium te. secundo, quantum ad peccati satisfactionem. emnitemiam, satisfaciendo. M atth. 3. Facite ergo fructum dignum poenitentiae. Tertio, quantum aE operandi seruorem.oepnnia vera fat. id est operare cum seruore caritatis,ut prius. Eccles s.
Qu9dcunque sacere potest manus tua, instanter perare, vel secundum Glo Et prim .id est praecipua cita avitem, hie ponitur comminatio. Primo ex parte personae. Sin autem, membrito, id est vGniam. sed venio dicit vi ostendat hoc esse in propiti. Et potest intelligi de aduentu ad iudicium, qui cito st: quia tempus usque ad hidicium breue est respectu aeternitatis, DL,idest ad perditionem
D tui, ut te corpore S anima intersciam. Infra r. Venio cito Amen. Vel de aduentu per affectum
inducendo ei mortem,& tunc corpus moritur,&anima mala damnatur. Secundo ex rat te dignitatis collatae.&interim , mombaeand la tinc id est Ecclesiam tibi commissam. HI Uuri scit. de manu tui regiminis, quas dicat auferam tibi Ecclesiam & eredam alteri gubernandam,vel. Moue bo candelabrum. id est auferam utitutes de dona
er quae spirituale cuiuilibet candelabrum conia itumir quo in se lucet de alios illuminat. De loco suo,id est de statu suo alto,claro, obili quas diear aufeia tibi virtutes&dona ad quae posteamin qua reuertaris.& no eris in loco tuo piistino: .non deficimus Se. Contra quia sequitur, Ca- E sed locus tuus erit non altus sed infimus non cla ritatem tuam reliquisti e ergo defecerat. Item non videtur malum deficere quia dicitur in Psal. Disecit in salutari tuo anima mea, defecerunt oculi mei in eloquium tuum. Respond. ad Pri .mum quod non negat simpliciter eum defecisse. sed loquitur de deiectu per impaticliam. Duplex igitur est malus desectus.Vnus est descetiis 1 ser uore earitatis,& se defecerat a sustinentia tribu lati mis,& se non defecerat licet ipsum haeretici pir sequerentur. Ad secundum dieendum quod triplex est desectus.Vnus, culpabilis, cu quis descit per eulpam impatientiae in assuetiis, vel alia quamcunque. Iob. 3. Nunc autem venit super tetus sed tenebrosus non nobilis, sed vilis. Ierem. 3. Leus oculos tuos In diremini &vide ubi nunc Irostrata potentiam egeris. Ecce quod sine poenitentia non est saliis peccatori. Luc. 13. Nispanitentiam habueritis , omnes smul peribi tis sicut de illisah. i aD ,consolatici est LNι- c. Ivit m id est eorum qui sequuntur Nicolaido.
ctrinam in communi υsu mulierum de in comestione idolothytorum. acre odi, quia abominabilia quia sunt sacta immaditiae quantu ad primum errore,& quae dissipat pacem humanam,&rtiae sunt e antra legem naturae & institutionemiuinam: qui,se legitur in Genes. M atrimonitim
23쪽
instituit ut esset unx unius in matrimonio , & qui non est in matrimonio, actum illum non nisi danabiliter exercere potest. Hoc enim ostendit Dominus in illa institutione niatrimoni j. Hem sunt sacta idololatriae & iniuriae in Deum quantum ad
secundum errorem.Εccleg Is. Omne execramu tum erroris oderit Deus & non erit amabile timentibus illum. Nicolaus fuit unus ex septe diaconibus de quibus Act. o. & suit ab Apostoli secatus discipulis reprobatus, quia ad uxorem redibat,unde indignatus praedicabat omnes mulieres
communicandas & eomestioncm idolothyto rum. Interpretatur aute N icolaus populus de s pnifieat Gentiles, Iudaeos, &Haeretie os de salsos Christianos qui stulte vivunt de ii recte credant. Eccles. i. Et stultorum infinitus est numerus, i usatirem, hic ponitur conesuso epistolae quae duo cotinet, scilicet excitationem intellectus. Semeitationem affectus,vincenti. Dicit igitur. Qui habct aurem quasi hae dicta sint particulariter Angelo Ephes. sed etiam aliis uniuersaliter dicuntur unde qui habet aures, interiores. scilicet
intellectum promptuli multiplicen . . i. qu MDiritus, id est Deus trinitas. io an . . Spiritus est Deus vel spiritus scilicet ex cuius dono est doctona fidelium. aetas telis A suora loquebatur partis culariter ; nunc Ecclesiis generaliter , ut innuat doctrinam hane non tantu particularem sed et pcneralem gicat scilicet praemissa,vel illud quod equitur. Vincenti, Mare. 13. Quod autem vobis di eo omnibus dico.vincenti Gut ad praedicta omnes accingatur, excitatur affectus per promissionem,quasi dicat cur audiendu quiaVincenti ad uersa, tentationes,&vitia&in hoc perieueranti. Rom. 1 1. Noli vinci a malo, lati, gratis, hoc suit in sacramento Eucharistiae, re ad resectionem. δι , d est albore i tae, quia esses huius arboris vitam dat mundo. Hoc lignum vitae est isse Chri stus. loan. 6. qui manducat me de ipse vivet propter me. Dicitur autem Christus lignum propter virtutem roborantem. Isa. o. Qtia dat lasso virtutem . de his qui non sunt sortitudinem'; Et robur multiplicat. item propter umbram protegetem. Cant a. Sub umbra illius. Propter fructum rescientem. Matth. it. Venite ad me omnes qui laboratis&onerati estis.& ego reficiam vos,quod sis uua s Dea mo, id est in Ecclesia militante quae est paradisi si quia Deus in ea suos amatores nutrit, de reficit suavissimis resectionibus,&hoc solum datur timentibus ipsum .Eccles. o. Timor Dcu seut paradisus benedictionis. In hac paradiso quae est hcirtus delitiarii. multiplices albores, id est electi & multi fructus merit tum inueniu-tur, in quibus delectatur Dominus&cultor horti. Cant. . Emissiones tuae paradisus malorum punicorum: intraquas autem arbores est in ea artor sue lignum vitae de quo hie dicitur. Vincenti dabo edere, de bene in hac paradiso dicitur est elignum: quia extra Ecclesiam non in salutate sacra mutum,sicut nec salus.Vnde Gregorius.Sola est Eeeles a perquam sacrificium laudis Dominus libenter accipiat: mercedem denarii non nisi qui intra xineam laborauerant acceperunt, Desi o. id est quam plantavit Pater meus, quem vocat Christus Deum tuum inquantaim homo, pro Iter singularem amorem. de plenam obedi tiae
subiectionem. Ioan .io. Deum meiana SDeum v
stoma. Nota quod Saeramentum Eucharisticae esto sum dignitast; quia in eo vere est,&vere su--tur ipse Chiistus , eis. Devi de homo Et ita. A non debet sumi nis a dipnis : qui scilicet trium phetit de vitiis & sint sine macula culpae morta-it,. de ideo dieitur vincunti, scilicet vitia ut stmundus. Augustinus superloan. Panem caelestem ibi ritualiter manducate, innocentiam ad altare eportate. i.Cor. D. Qui enim manducat de bibit indignE. Gratuitum liberalitate. Ex magna enim
gratia S: liberalitate Dei est quod dat nobis sei
1 una in cibum in hoe sacramento.vnde dicit dabo.ubi notatur gratia&liberalitas. I ara. s. Et pa nis quem ego dabo, earo mea est. Resectivum sitietate.Vnde sequitur:Ε sere. No promittit Deus
cibum qui non satiat. pias. Edent pauperes de saturabutur Ioan. 6. Caro mea vere est cibus. Ope
piratiuum,carnalitate. Operatur cnim indigentiae suauitate, vitam gratiae in praesenti,& gloriam in futuro. Vnde dicitur: de ligno vitae. loan. O. Panis verus est,qui de coelo descendit S dat vitam viii do. Ite oblectatiuum, suauitate; quia suauissima dulcedine delectatur in eius perceptione anima deuota, quod signatur eum hoc lignum vitae dicitur esse in paradiso Eecles et militantis. Paradisus cnim nonien est amoenitatis & deliciarum. In gremio ucio Ecclesiae viri spirituales multis deliciis spiritualibu, oblectantur: specialiter in hoe Sacrameaito: unde sequi tui: Quod cit in paradiso Dei mei, quod signatur Sav. 1 c. panem de caelo paratu praeititisti illis sine labore. omne d lecta-C mentum in se habentem. Ambros. in lib. s.aesa cramentis. In hoc pane nulla est amaritudo, sed omnis suauitas. Aliter possunt haec verba intelligi pro statu patriae Vincenti vitia per sortitudinem mentis dabo iacte in aeterna stultione, de ligno vitae seipsum sic vocat qui est arbor unde vi
ta aeterna emanabit in bonos proii. 3. Lignum vitae est his qui apprehenderint in Quod est in paradiso caelesti, ubi est plenitudo beatorum; Dei mei, quia Deus patecilla paradisiim instituit ad
glorificationem sanctorum. Licet aute filius ora rara in quantum Deus inuisibiliter operetur; tamepatii hoc attribuit inquanta est homo, ad hora Ocandum ipsum patrem. N ota quod in his verbi ostenditur iusti inclitum: vincenti εἴ praemiu in D patria dabo Circa meritu victoriae notatur quod laborandum nobis est ut vincamus omnia bella tentationia,quadruplici ratione sue motivo. Primum motivum est, B cniuolcmia adiutoris: quia Deus paratus est dare adiutorium ad vi accdum, dum diliget et petatur citando i t. Machab. io. Beri edicebant Dominum qui magna secit i srael, α victoriam dedit illi .loati Chrysost. Ρcri ieran te prece, perseverans victoria roboratur. secundum, Gratia redemptoris qui pro nobis moti vo luit. Gregorius. Amore nostri redemptor noster occubuitare nos amore eius discam' vincere nocinctipi. s. Tertium. Declinatio damnationis. Infra eodem. Qui vincit non laedetur a morte secur. da. Quartum deiiderium retributionis. Vnde di-
E citur hic Vincenti, & beatu Maximus an quod et scimone. Corona verb victoribus datur. Circa prunum notandum quod ipsum est desiderabit. Gamabile propter imulta. Propter sui magnitu du mi , ex qua est quod proprie aliquibus metitis non potest emi & si habeatur; datio urit non red ditio. Vnde dieitur. pabo. gratis scilicet. Luc. i a. Nolite timere pusillus grex, quia complacuit pa
tri vestro dare vobis regnum. Rom. 8. Non surit
condigna passiones huius temporis ad suturam gloriam quae reuelabitur in nobis. Propter sit ironis satietatem. Vnde dicitur Edere, iste esus erit
24쪽
erit similio picne satiam. Isaiae vii. serui mei co nuit et, &c. Psal. satiabor cum appa luerit gloria tua. Propti ruriae immortalitate. De ligno vitae. Sap. s. iusti in perpetuum vivent. Propter loci amoenital c.Vnde liquitur. Q ut ess in paradiso. Nomen enim paradis, sonat amoenitatim & lo cus ille pulcherrimus est, inni bono plenus. B. Bonardus in suis Meditationibus, Et quis no illic habitare uehementet desideret.&propter pa cem,& sIopicr amoenitatem, de propter Dei visoncm sed dubitari potest de hoc quo didum est sipra: Movebo candelabium tuum. Glosa, de auferam virtutes,&c.Contra quia virtutes &ὰOna amiserat: quia, secundum Glosam supra, ceciderant a consortio sdelium. Ite alias non comminaretur morte corporis&animae. Item non decci
Diaminum auferre dona grat ae. Resbond. Ad primum potist dici quod sicut caritas sabita datur ut amplius habeatur secundum Augustinuitu se ipsi Cantas & aliae virtutes de dona quandoq; dictitur ausciri, cum magis ac magistio mo impet
nitens elongatur ab ciscita vi sit ad ea minus qua prius diis situ , de nu quam ad statum gratiae rein uertatui Et se loquitur hie. Ad secundum dic. duouq od proprie loquii do Deus nunquam anseri gratiam ab aliquo: lea dicitur auserre. negative oti positive scilicet quia Non cocruat gratiam ei qui prius habebat: vel non apponit ei qui non habcbat, sed permittit magis ac magis elon iparia statu gratiae ut dictu est 5: hoc illimo modo hae videtur accipiendum. Dubitatur etiam de hoc quod diciti Edere de ligno vitae. Qim cnim ipse Christus se totum det in cibum,tum in sacra merto Eucharistiae, tum in statu patriae, videtur quod conuenientius dictum cilci: incenti dabo dere lignum vitae. Rc spond. dicendu quod dulcedo Diuina infinita est de ideo in hauribilis.&iduo nullus totam potest tibi imbibere: sea quilibet sibi aceipit quod potest &ideo rectius dicinitdu ligno quam ligitum. Angeb Sm orae. secunda epistola est &diuiditur in Exorduim, Narratione scio. Conclusioni in Qui habet aures. Exordium introgucit tres personas vi supra. Smyrnae nome clesiae bene conuenit admonitioni, quonia ex citat ad magnanimitatem sistinendi aduola smyrna enim interpretatur, quasi myrrhadican ticu r& tam pastoris quam subditi in tribulatione quae cli in myrrha, qua natura assi igitur δύ ex hoc conseruans a putrefactione peccati, cantent Deo canticum intoni gaudii. Epnei. t. Cantantes de psallon te, in eordibus vestris His hae descii. bitur persona Chiisti. Primo secundum diuinita sori. Secundo secundum humanitatem Secundudiuinitarem ostenditur creator. Maedior ronti duratione ex causalitate Ilcm glorificator cr ιι,-- hu , quia causa sinalis, de iἡ rcinunerator. Da. 8.Ego primus di ego nouis limus,& ideo te nenda sunt quae dicit. secundu humanitatem vero tangitur eius passio , quae fuit pretium redcmptionis, quia, rιαν Rom. .Christus si cudum lcmpus pro impiis mortuus cstatim resurrectio, apae fuit orcipcctu retributionis, 'inito. Cor.
vlt. Et crucifixus cst ex infiimitate, ted vivit cetvirtute Dei scio, h;e ponitur narratio. & primonii commendationcm secundo admonitione,ihil. Tertio promissionem Et dabo Commendat aulcm cum quantum ad tria. Quantum ad corporis tributationem: contra concupiscentiani carnis,fi., id est accepto tribulationem tua propter patrutiam, v cl. Scio,id cst coguesco allibe.
randum te & remi inerandum .psal. Multae tribu lationes iustorum. Secundo quantum ad rerum abdicataonem contra concupiscentiam oculor
c pave, fatere,vel quia non curabat pollidere vel quia pauperibus dispergebat. Matth. 3. Beati pau-reres sphitu seneca. Scite uti paupertate magna italicitas est. sed licet sis pauper renus, tame di Mes, virtutibus & spere tributionis. August. lib. I. de Civit. Dei. Aliud sunt diuitiae aliud pecuniae. Nam diei mus diuite; sapietes iustos, bonos, qui bus pecunia vel nulla vel parua est magis enim
sint virtutibus diuites: Pauperes vero auaros se per inhiantes de egentes, vel .Paupertatem,quam te credis habere in meritis:contra miro modo agitur,ut unde metix dignior esseitur inde sibimet indigna videatur. Tettio. quantum ad famae de pressionem. contra superbiam vitae. Vnde sequitur. Cr ιι j hemam, id est diffamationem sustines, quod est pati blasphemiam. i. Cor. . Blasphemamus de obsecramus Ah , quis mendaciter,ua is id est constentes ii imen & fidem c tholicam 5e fratres de gremio ecclesiae,s n3funt. Tit. ii. Constentur se nosse Deum , sectis autem negat, id est congregatio sathana,
id est quam sat hanas sibi congregauit, vel subiecta sat nanae. Sathanas interpretatur aduersarius, 1. Petri vit. Aduersariux vester diabolns. Hoc autem grauius, cum qui ab eis qui se amicos dicunt persecutionem siluinet, nil hic ponitur ammonitio de primo edicitat aa sustulendi magnanimi tatem. secundo ostendit eius necessitatem, Ecce. Tert hortatur ad ipsus magnanimitatis soliditatem:Esto fidelis. Dicit igitur, mhil. Matth. lo. N olite timeri,dee H surtis es, lula,me, quas certum si tibi, de est demonstratio ad intellectum, insom es , quod interpretatur deorsum suens, quia a nobili statu in istnobilem cecidit:
Isaiae i .Quomodo cecidissi, stiri ex et os sint-ιerem, id est tribulationem. piae quasi carcer cst homini; tiibulati. Missurus inquam per membrisia si aperiendo& procurando e scaciter, mirre tonim,idest probemini.sap. 3. Tanquam aurum in , sori ac uel.Vttentemni id est despectui habeamini diabolo de e ii; membris, quod erit vobis tentatio , quia sugit homo contemnit nis adschumilitas persccta. Et habebitis tribulationes. Diebus decem, diuina sapientia non ultra sustinuit, hoc enim ad mysterium Deit,per hoc enim signatur quod Dominus armis decalogi prote-gitvin certamine vitae praesentis: vel quod debemus omni tempore contra vitia pugnate. Perseptenarium enim tignatus uniuerstas tenaro ras, per ternarium ternarius vitiorum, qua lunt Iadices animorum. i. trian. ii. Omne quod est in mundo concupiscentia carnis est.& concupi Leentia oculorum, de superbia vita, ob d M. in sustinendo viriliter omne aduersum tali gicetur. Matth. 11. Fuge serue bone & fidelis, m urn nem Bernarous. Quid modest currere 6 ante cursus metam deficere a b. tibi. si sic sederis.
ra. Corona tria importat, quietis tranquillitatem, quia corona dat praemium post certamen . lac. i. Cum probatus fuerit, accipiet eor anivita'. item bonorum plenitudinem, lilia corona habet pesse iam si suram omnibus aliis perscctiorem, scilicet cireularem. Psalin. Replebitur in bonis desiderium tuum. Item honoris sub . limitate in . quia eorona est dignitatis de honorisitis fieri l. cloria schonore coronasticu Donii.
25쪽
ne. Vitae, scilicet immortalis: quia hoc nomen A mum dicendum, quod vel tenetur conse uiuia hvatae cum pondere est acci mendum i Ioan D pr haec dictio. Vt, quasi dicat, ex illa tritatori essequetur probatio vestra, sicut accipitur Matth. I. Hoc totum factum est, ut adimplemur quod dictum est. Vel si accipiatur causaliter, ut dicat habsitudinem causae finalis: non notatur intentio probationis iustorum ex parte diabolii in pase te Dei permittentis. Ideo uni in iustos tribulari emittit,ut probentur. Psalm. Quoniam proba-inos Deus, de c. Ad aliud, dicendum quod iustus per adueria probatur, dc notus fit, non Deo, sed sibi ; ut infirmitatem vel virtutem suam cognoscat; inde proficiat in bono, de etiam aliis ut aediscentur per eius exemplum; & iterum stlori
atae cum pondere est accipiendum. i. Ioan. . Et
haec est repromissio quam ipse pollicitus est nobis, vitam aeternam. patentiarii quin sue deprae mio. Liberalitas,tranquillitas copiositas. dignitas,immortalitas. Qui Baser. Hae concluso poni tur ad excitandum Et primo fit excitatio intellectus, qui laser amPi, scilicet intellectiim propium c aptum ad discernendum, avi fiat, id est intelli- Et cum effectu. avia sertitis rias reti su , sei
licet praemissa. secundo , affectus , qm miserit, aduersa fle vitia , non Ddestir a morte fecunda. prima animae mors in an peccatis, secunda in poenis gehennalibus, Intra a o. in his icc - aea incentur per eius exemplum, Scite melori
da mors non habet potestatem. Sed circa illud a ficent Deum. Unde super illud Ps,lm. Pro a me pra ct blasphemMis, Deus oce. Glosa Indica me probatum, non tibi
tium an autem itiat compescenda i quod semperluit dissimulanda videtur per Chrysostomum dicentcin, Si vindieare vi sile: δe se molinam de disti et agam. Contra, quia illa detrae iri potest
dare seandalum auditoribus. Respond. Notanduquantum ia eum cui derogatur, siue detrahitur, melius est dissimulare, propter meritum patientiae: si tanicia si talis cuius vita sit altis in imitationis exemplum, tunc bonum intropter utilitatem audicii tium,qui exauditis scandalizari&accipere occasionem mali, de ab audienda eius doctrina retrahi possunt opportuno tempore de loco verba obloquentium prus ter de maturhtamen sit nersona ad haec idonea, habens discretionem, es maturitatem ac cssica clam verbi: quod si tune noluerit eorrigi, sustineant aequanimitet per omnia.Vnde Gregorius, Linguas detrahentium debemus aequanimiter tolerare, ut nobis meritum crescat: aliquando autem etiam eo escere. Hi enim quorum vita
in exemplo imitationis posta est, dcbent si posisunt detrahentium tibi verba compescere ne eorum praedicationem non audiant, qui audire poterant,& in prauis moribus remanentes bene vi Here cotemnant. Cum vero linguae derogantium corrigi nequeant, aequanimiter sunt per omnia
tolerandae. Ex his verbis Gregorii patet quod verba obloquentium nec semper sunt dissimulacia, nee semper compescenda I sed quandoque di, simulanda propter meritum proprium, quandoque cum fieri discrete potest)eompescenda. propter commodum aliorum ut dictum est. Ad
illud Chrysostomi dic dum quod pro tempore
silendum est, ut visum est, concedendum etiamsquod quantum ad illum contra quem fit obloquutio , melius est flere, ut supra dictum est; stamcia patientiam habete nouit: licet aliter qua-doque propter alios expediat. Praeterea Chryso - 1 mus loquitur de absistendo a uerbis inordana tis.&illud semper habendum est.Vnde post prinmissa verba subdit : si vero conuuium conui tio copulas, ignem accendisti. Ad oppositum patet; quia pro tempore est loquendum. Deinde obiicitur de hoe quod dicitur , Ut teraremini. Glosa vi probemini ; quia non ad hoc procurat diabolus tribulationem iustorum ut probentur, sed vi deiiciantur. Item ii iustus orobatur in aduerss a quaeritur, cui 3 aut Deo , aut sibi. Deo non , quia omnia nouit: si sibi, ergo damnose ;cum consideratio propriae infirmitatis si occa-Do pusillanimitatis: vinde multi solent dicere:
Non sonuin i sustinere. Respond. Ad pri-
illud quod obiicitur de Pusillanimitate die adum quod hoc est ex culpa hominis, qui probatur, quantum enim est de intentione Dei probam iis, cognitio propriae infirmitatis habita per ex perimentum tribulationis, introducit humilitatem, & excitat ad diuini adiutorii retitionem. Praeterea de si illud quod obiicitur sit verum in quibusdam, non habet tamen locum in multis,
qui se infirmos videntes, currunt ad firmitatem diuinam. a. Cor. Q. Nam virtus in infimitate perficitur. Tertio quaeritur, quaterermittit Deus C hominem tentari Multis enim est tentatio causa lapsus de damnationis: ergo non decet D in hoc permittere. Contra smiliter. i. Cor. i i dicit Glosa. Tentatio cui non consentitur, non est peceatum ; sed materia exercendae virtutis, sed
decet Deum permittere qui equid homini est', ille. Respond. Die endum quod rectissime Deu permittat hominem tentari , & hoe multiplici ratione. Vna ratio est, introductio humilitatis, ex sui eognitione : quaa cum videt se per se non posse rei stere humiliat seipsum in conspectu
Dei. Cognoscit etiam per tentationem, utrumtiit fortis an debilis,& ex utroque habet causam hi uni litatis. Vnde Gregorius. Esse se magnarum virtutum homo crederet, si nullum viritim des D ctum sentiret: sed dum tentatione irruente quatinit , contra insidias munimen humilitati, ostenditur. secunda excitatio deuotionis infer uenta oratione , quia tunc cognostitur homo currere ad liberatorem temtatio enim augetur devincitur nis Deus subueniat unde Gregorius, lib. Moralium. Cum se homo nil esse eons/erat. discit pro idubio cuius requirat. Aurmentum me ita in vincenda tentatione. Vnde Ilidorus in 3. lib.de summo bono. Non amplius tentat electos diabolus , quam permittat Dei voluntaritcntaruio autem prosemas sanctorum fuit. supra. eodem, Vineenti dabo edere. Prdiuentio peccati ex somitis inclinatione. Post iustificati emerim peccatoris remanet multiplex sequela pee- E cati, de hoe habet praecipue locum in eis qui inde procinerunt multum in aucteta de seruenti poenitentia quae multum illas sequelas attenuat. Vnde Gregorius, . Moralium. Saepe hoc quo fetu interueniente deletum est, ad animum re cit ; de amicta eulpa m antiquo certamine rediau ua pulsatrone reparatur. Quinta ratio est viei tantia ea utela in virtutis conseruatione. Vnae Gregorius, Tentatus non silum a quo vires accipiat discit; sed quanta eas vigilantia semet intelligit. Saepe in quem tentationis certam lupea are non valuit, sua deletius securitas ut
26쪽
uit. Mater enim negligentiae solet esse se ritas. Asexta, prouocatio soldicitudinis in virtutis exe citatione. Vnde I sdorus in ii. 3.de summo bono. utile est seruo Dei post conuersionem tentari, quatenus torpore negligentiae, sollicitantibus
vitiis ad virtutes animum praeparet. Sestim ac censo caritatis ex obtenta miseratione, scilicet cum homo perci it robur gratiae contra tenta
tiones sta dari. Psal. Diligam te Domine sortitudo mea. Bernardus in lib. de Adigendo Deo. Si equeos ingruerit tribulatio . & isequens ad Deum conuersio fiat , ut a Deo frequens liberatio consequatur; nonne etsi saerit ferreum pectus emolliri necesse in ad gratiam liberantis quatenus homo Deum diligat, non proptet se niantum, sed propter ipsum. Octava, documentum compamoius ex competra afflictione; sicut Dominus permisit Parum non tantum de nega
tione tentari, sed etiam labi seeundum Gregorium. Vnde loquens beatus Gregorius de illa negatione de qua te latus.& in qua lapsus beatus Porus, dicit sic: Prius omnipotens Deus eum si bi ostendit,& tunc caeteris praeposuit vi ex infir mitate sua cognosceres, quina misericorditer aliena insima toleraret. Ad illud quoa obiicitur dicendum. Lieet aliquibus si tentatio oec so peceati & damnationis : tamen non dedecet Deum permittere homine tentari ; quia de s illud quantum ad reprobos verum sit, tamen ei ctis hii aliter tentationes cooperantur in bonum. Praeterea hoc ex culpa illorum esti quias ad Deuaccederent adiutorium susciperent: quia fidelis Delis qui non patietur dec. Gisve nisi Naest admonitio ad solemtatem quae est per zelum in expellendo haereticos male credentes & male operantes. Diuiditur autem haec tertia epistola in Exordium, Narrationem, scio ; Conclusion , Qui habet. Dicit igitur. R Angelo prae bene
nomen conuenit admonitioni. Interprctatuterim diuiso eornuum, id est separatio haeretico tum, suam sectiun defendentium. Psal. Omnia cornua peccatorum confringam quate ἰ quia ,
id est gladium,id est potestatem iudi- rciariam qua perimantur impii. Deuter. 31. Gl
dius meus devorabit carnes, de diuidentur a piis
Matth. as. Discedit maledicti in ignem aeternu . Ex tranti quia virtuose perimet corpore de anima. Psal. Disperdet illos. Et igeo seruanda iunt quae praecipit. Iob. II. Fugite a saeie gladii dee. vel Romphaeam, scripturam secundum Flaymo iam ; quia sietit gladius carnem diuidit de separat membrum a membro: sie gladius verbi diuidit bonos a malis. Matthia io. Non verat pacem mittete , sed 'gladium. Item animam a carne.
Ephec ultimo. Et gladium spiritus quod est verbum Dei. Ex utraque, quia virtutem habet ad instimendum simplices per historiam , persectos μper allegoriam. supra, primo. Et ex ore eius gla dius die. vel, quia hinc acuuntur subtili exposi.tione auctoritatum, inde subtili esse acta rationum, vel serundum Homonem; quia resecat ilia mentis de corporis Ucia, hae e Narratio. Et primo ponit. Commendationem a secundo. AG tionem; sed habeo, Tertio, Admonitionem; Similiter age. Quarto, Comminationem: Si quo
minus. Circa primum. Primo ostendit eum vi- uere in societate prauorum. secundo commendat cum quantum ad defendendae fidei relum, Et
tenes. Tertio, quantum ad eonstantiam inprecsura tribulationum, Et non nezasti. myrto cε- mendat quem Jam martyrem inimitationis exem-lum, Et in diebus. Dicit igitur . scio, id est noui
oc ad remunerandum te, halmas, conuersamio de Ohabitando, scilicet ibi essed , sat ana, quasi dicat, tu habitas uiter eos in quibus diabolus teget tanquam dominans in eis : & per hoc magis ostenditur commendabilis, qui inter malos constantiam seruat. lob. 3o. Frater sit draconum. Nota quod diabolus ledet in omnibus iniustis generaliter, specialit cr autem in hypocritis simulantibus sanctitatem. Isaiae I . Sede
bo in monte testamenti. Item in verecundis abscondentibus iniquitatem. lniae ii. Gabea sedes nostra. Gabeae interpretatur vallis quae occulta est. Item in relapsis resuinentibus praedi millam consuetudinem. iudicum s. Reversi sunt in suas sedes, hoe potest dici de daemonibus reuertentibus in illo,.qui anth fuerant iustificati. Matth. r.
Reuertar in domum meam unde exaui renes
nomen metim. Haymo. Nomen Christianitatis intogra fide colitur etiam in tempore tribulationis, vel, Tenes, defendendo contra haereticos. Et non sidem meam, in aliqua tribulatione. I. Con
imo: vigilate & state in fide, viriliter agite,
de consortamini, omnia vestra in caritate nant,aium illo, quibus non negasti fidem meam,sset Antipha Iste fuit quidam martyr multum iustus, qui occisus est in Ecclesia Pergami, quem
ponit aliis in exemplum. Interpretatur autem Antiphas, dantis transtio; quia uir iustus se totum dat Deo, de per eontemptum mundanorum. transi ad aeterea. Psal. Transibo in locum, dec.
Testis meus si liri Martyr enim fuit fidelis suo
Domino. Martri autem interpretatur testis. isaiae 3. Vos testes mei. Om .etiqui es apud os,
non quia illi oeciderint ipsum. sed quia inter illos occisiis suit a malis, unde sensus est: Apud vos. id est ab aliquibus qui sunt inter vos, m , id est
in quibus eius occisoribus, hiari at M tas, ter domi nationem in ipsos, quoὰ probat illa ocellio. quasi dicat, ipsi,m tenete in exemplum, hic ponat arguitionem. quia sui iniebat eos qui male credebant, de male agebant sequentes αι emantes dominam N icolauarum: quos vocat seruatores Balaam doctrinae, propter consormitatem, siaut enim Balaam gocuit Balach, quomodo deciperet filio, a seuel ,siciendo eos fornu cari, cum mulictibus, & procurando quod comederent de sacrifieitu immolatis idolis: se Nise colaus, Nicolaitae praedicabant soli caritima: fierenter cum mulieribus ac vesti idolothytis: hoe est quod dieitur; sed habeo aduersum te pauca ,s coirigatis, sti autem multa . vel, Pauca, non tamen parua. ama lalis , liti . scilicet in Eecies a Pergami, rennues. id est seruantes per m iam eredulitatem de operationem, δολου- Ε
Lais, id est doctrinam Nieolai & Nicolauarum, res similem habent doctrinam, qui docebat Eata sicut Balaam svit Ρ1eudopropheta, unde&vocatur ariolus, Numeri 11. licet prophetauerit multa vera. Numeri 1 L. Orietur itella ex Iacob. quia Deus per malos aliquando sutura praedicit. Matth. . Domine Domne nonne in nomine tuo prophetavianus &e. ita Ralaae fuit iniquus Rex Moabitarum, sui palam vocavit ad te, ut ma lediceret populo Dei, non autem permisit hoe Dominus, sed spiritus Dei tangebat uites lactiunmus& prophetabat multa bona quae sutura Gaut in istaei. Cum autem hoc videret Balaam docuit Balaae quomodo faceret populum Dei cummu
27쪽
lieri , sornicari de idolothyta comedere , hoc est quoa dieit. Q, d. Aa, Bal emit e re fari datum, id est occasionem ruendi in offensam diuinam, ut Delis non esset eis beniuoliis. &ita fornicari post diu.Exponit autem se andalum, se dens: ede, sentiari. Docuit enun illii quod per mulieres prouocarent filio, Israel ad libidinem&esum idolothytorum. Numeri i s. Fornicatus est populus eum filiabith Moab, ae vocaucriant eos xii saeriseia sua. de illi comederunt & adorauerant deos earum. item Numera uer. Ait Moyses; Cur seminaq reseruastis 3 Nonne istae sunt quae dee erunt filios Israel ad suggestiones Balaam. &praeuaricate vos secerunt in Domino 3 unde & percussus est populus. ita haec coniue- Ttudo referenda in ad documentum Balaam de doctrinam Nicolaitarum, quam quidam tenebant , quasi dicat, sicut Balaam illa d euit, ita quidam iunt qui tenetit consimilem doctrinam Nicolaitarum quos tu pateris,nec expellis. Quidam tamen aliter exponunt, quasi dicat, se ut habes quosdam tenente; doctrinam Balaam, se etiam Nicolai sectatores. sed de eisdem videtur Glosa exponere quae dicit, ideo repetit de Nico saltis. unde videtui dicere quod tenentes doctrinam Nicolai de Nieolaitarum, mi a in &ita etiam sunt quidam alii, tu qui pati erroneos
non deberes, mi Ges per carnalitatem de obseruantiam, vel tenentes, id in defendentes contra 'eos qui eam impugnant, odi, sapien. r . similiter autem odio sunt Deo impius & impietas eius, Balaam, quod interpretatur vanus populus , aut praecipitans eos. Nota Glos Balaac interpretatur elidens , per quem signantur principes mali, qui elidunt iustos corpore de aluma, vel blanditiis vel ilagelli . Isaiae . Quare attrahitis posulum meum Vm eri sicut ipsi male aiunt: hae
simile est in contrar ci. Luc. is. Receptui bona invita tua & Lazarus similiter mala. Similiter . sicut peccaui, vel . Similiter , id est s mul cum illis, tu de negligentia, isti de culpa, vel . similiter, s-cut Episcopus Ephcs. Luc. i 3. si poenitentiam non habueritis dec si in m 'hic ponit commi- Nationem. Et primo comminatur Dominus illi Episcopo, de si non poeniteat. secundo praemissis erroneis quos tolerabat. Et pugnabo. Dicit i*itur . V u .id est ii in aliquo, minus. Feceris quam debes rari mam fisi, id est contra te qua non corripis, quas dicat in aduentu meo ad iudicium sentire te faciam iram meam 5e vindictam. Oro,propter huius vitae breuitatem hoc dicit. supra r. Tempus enim prope est, vel potest ille aduentus intelligi per euetaim scilicet per separati nem animae a corpore. quasi dicat. Auferam te de modio cito nisi pretiiteritiam egeri . Luc. Q. Venit
Dominus serui i lius iti die qua non sputat & ho - ΕIa ua nescit. E cum ibi, id est conuincam eos
malam soctrinam si ruuntur, vel .lcsendunt grauiter offendisse. In et a se is, si in . id est in sentcntia quam properam, Ite maledicti, die. Matth. a s. uando diuidet eos a bonis de petimet morte perditiora is, hune gladium modo fugere possimus. Iob. is. Fugite a facie gladi uis .cx nc ut supra. V m enti. Hic primo promittit gloriam animae, secundo corporis, Et dabo illi. Di cit igitur ; intenti, propria desit cita . & daemonum tentamenta, dabo, gratis. Iti na, id est dulcedinem gloriae in si uitione aeterna, quia Manna ἁuleis limum erat. De hoc beatus Be ardus in libro Meditationum suaru iu. QEcquid deiide A ramus totum habebimus nihil desiderantes amplius, beati duleeditie amoris de suauitate contemplarionis, a conis tim, peregrinantibus, ut magis desiderent. de quia non decet hoc manna mortalibu de exuli , dari: scut A filii Israel quaerebant. Manhu quod interpretatur, inscit hoc ai. Cor ra. Oculus non vivit, dee. Et dati, is tali,Lis . id est corpus glorificatum. Caleuius , id est lapis pretiosus, scilicet carbunculus. qui in tenebris ii get, sicut carbo succensis. Vnde alia litera habet margaritas:est autem lapis ille solidus siue diuissimus, candidus. lucidus & rotundus. Per hoc intes liguntur quatuor dotes corporis glorificati. Per sili4itatem intelis 'i' ligitur impassibilitas, i. Cor. is. Semanatur incorruptione, surget in incorruptiosae, per candorem, claritas. Matth. is. Fulgebunt iusti sicut Sol. Per rotunditatem, ex qua est volubilitas, Si natur agilitas. sapient. I. Et tanquam scintillae in arundineto discurrent. Ausuit mus vltimo de Ciuitate Dei. Vbicumque spiritus volet. ibi erit protinus corpus. Per luciditatem, subtilitas quia lues subtilitatem habet in penetrando ut
patet cum penetrat vitrum licet non quantum ad Omma corpus glorificatum habebit iubtilitatem& virtutem penetrandi alia corpora non glorificata, . Cor. is. Seminatur in infirmitate surget in virtute. loan. 1 o. Vinit lesus ianuis clausis. - dee. inlatini od est in corpore glorioso, erit m - muton frip tim. vel dabo illi nomen. 3ec. hoc nomen nouum potest intellisi immortalitas, ita quod intelligatur immortalitas plena quae excludet omne eoneu piscentiam quia deposta v tustate qua caro eoncupiscit aduersus spiritum, omni in ae obedientiae nouitate mouebitur a nutum spiritus. Item excludet omnem tetationis
sustiram undecumque nunc veniat. item Omnem
passibilitatem omnem poenalitatem. demor talitatem. de mortem, de quicquid mali modo potest inesse: de ponet contraiia histraquillitatcna. iocunditatem, impassibil talem. impossibilitatem moriendi, glorio iam claritatem & alias do tes & sanitatem 5e alia multa sona. Dicitur autem . nomen. ratione manifesti honoris, in quo nihil erit vetustum vel ossa statum , sed totum erit nouum , pulchrum venerabile fora tum, autem dicit ut quia honor immor alitatis firmiter de indelebiliter semper erit in corporibus gloriscatis. quo nemo sit plene. msiqui a cipit. illud n men : quia quid si immortalitas gloriae . nulluι plene scit, nisi qui eam stat in se per experietiam: Et ideo ad tantum bonum desderanter currendum est, i. Cor. s. sic currite ut comprestendatisdde. Obiietuir contra hoe quod dicitur: Nemo icit, quia dicitur. i. Ioan. s. scimus cum apparuerit smile, illio us. Respon. Est seientia s-dci , contemplationis , de apertae vitionis. Aut urgo loquitur de scientia fidei, quae non est plena scientia: aut de scientia quam inde habcbat per experientiam gustus in contemplando caelonia, de hoc non est in plena scientia ,scut erit iraiisa inperientia patriae. Non autem loquitur de illa scientia de qua hic agitur quam habebant solum sancti in patria pre experientiam aetcrnam
illius nominis praemis s. Aliter pess m bae e verba intelligi seeundum Glosam. , t prima promissiost de aute edine gloriae in patria. Vincenti : se'
eunda de virtute gratiae in via ipecialiter quai 1- tum ad eos s. Dicit igitur. Vu-ςnti dabo tirari
na, scilicet me ipsam. Christ dicitur Mani
28쪽
secundum Diuinitatem . quia dulcissimi is est ineffabiliter. Vnde Augustinus s. lib Consessionum I u suitum suauitas omni suavitate dulcior, sed non e Diti sanguini. Absconditum in assumpta humanitate; Isarae 3.V ere tu cs Deus abic
ditus. N et absconditum quia mortales in via non plene gustant hoc manna. Et dabo illi, interim; calculum, id est corpus humanum; Candidum, spirituali decore, Lucidum, aedificatoria conuerissation Rotundum, vitae persectione, quia figura circularis est persecta solida in vincenda tentatione. Et in calculo nomen nouum, scilicet Christianus quod est nomen nouitatis nil vetustatis in siluans vel doeetis. Cum enim Christianus dicatur a Christo , debet in se nouitatem BChristi repraesentare ita ut eius vita sit vita non vetustatis, sed acceptibilis nouitatis. Ephel. . Renouantini spi Atti metitis vestrae & induimini nouum hominem de e. scriptum. id est manifeste de firmit cr apparens, quia Clari uianu, debet si e
vivere, ut in eius corpore per rectitudinem antium, & uistinentiam pasi onum, magnifice tur Deus;& inaniscitum iit ipsim esse vere Chri silanum, non tantum nomine, seu& virtute &vita de sanctitate. i. Pet. . Glorificet autem Deuin isto nomine. Quod , id est nominis vitri . scilicet quia impertit uiuinam Filiationem , familia litatem, samulandi sedulitatem, unde ad magna inuitat. N cmoscit, scientia recta & digna, quae
dcbet esse non solum specusativa. sed de practica;
quia hoc exigit dignitas nominis. N is qui acet-pit, ipsum nonacii, id est rem nominis,quae a Deo datur, per quam sciat ipsus vim nominis. Res Dominis est, vi qui Chri istianus vocatur, studeat cadimitator Christi. i. to a. 1. Qui dicit se in Christo manere,debet scut ille ambulauit,& ipse ambulare : 'eti Thyatirae, hie ponitur quarta epistola in qua si admonitio ad severitatem in
expcliendo erroneos male docentes. Admonitio autem hie fit, non discine, sua indirecte per arguitionem admonitoriam. Congruit nomen. Thyatira enim interpretatur illuminata vel vivens hostia: quia c irare aebet pastor, quod sub- Dditae oves sint illum ivatae in fide: & uiuens hostia
in sanctis moribus. Diuiditur autem in Exor ὀium , Narrationem; Noui. In concluso diem ; Qui vicerit. Exordium tangit tres
reri nos ut supra' , hae dicit Iloi Dei, hie des libit filium Dei quantum ad duo , scilicet quantum ad refundantiam donorum ,
Misas j o ιιι, id est 4ona spiritus sancti, quae
animam oculatam de prouidam reddunt, tanquamst 'iniam oris, quia propter dignitatem & m tum donorum in ipso, datur nonis, si ei adhaereamus, illuminatio clarificans. de caritas inflaminans. Ioan. i. Et de plenitudine cius, nos omnes
accepimus. vel potest exponi de vitis spiritualibus, seut supra , primo expositum est, vel desicris eloquiis. Item quantum ad sustinentiain ad uerserum, π, is, ut supra, primo, expolitum fuit, ubi utrumque habetur : Oculi eius velut
flamma ignis, de pedes eius &e. postst etiam intelligi de fi4elibus praedicatoribus, qui portant
ςusis mundum δε multa sustinent propter, ipsa et ae vltimis fidelibus . nam, hae ponitur narratio. Et primo commodationen .sccundo argui tionem , sed habeo. Tertio comminationem quantum ad malos, Ecce mitto. Quarto conlo- lationem, quantum ad bonos . vobis autem dico. commendat autem ipsum multipliciter. P ci A mo ab operum rectitudine. secundo a sina fide. Et fidem. Tertio a vera caritate, Et caritatem. Q arto ab eis caci p etate Et ministerium. Quinto a patientiae soliditate, Et patientiam. Sexto 1
prosciendi sedulitate, & opera tua. Dicit igitur,
noui, id est atarobo , apri a tua, quia recta. Beatus cuius vita cit Deo grata. psal. Novit Dominus viam iustatum, , quia sana ro. Hebr. sines de impossibile est de e. to itarem , quia vera Rom. i 1. Dilectio sne simulatione. sine ea noncst latus, i.C .i3. si linguis hominum loquar de Angelorum. Glos. Ex fide est caritas; ex caritate, bona opera. sed quare non ponit textus Ordinem rectum 3 item dicit Glos. quod .ex fide caritas. Contra, quia virtutes insunduntur simul. ergo una virtus non est ex alia. Respond. Ad primum
rotest diei quod est duplex ordo, scilicet in esciendo, qui tangitur in Cloia. Item ordo in co gnoscendo, quem attendit textus ; quia prius opera cognoscimus; deinde virtutes. Matth. 7. A fiuctibus eorum cognoscetis eos. Item ivirtus
habet se ad opera duplieiter vel inquantum mouens ad opera, esse se habet quodammodo ut causa effetos &se virtus prius est ad minus ot dinem naturae de in multis ordinem temporis, S se loquitur Glos. virat et: x et inquantum insor
maris ipsa de se se habet ut forma, de opus est
materiale: & in hae consideratione prius est. S cundum naturalem intelligentiam opus quam virtus inquantum informans licet non ordinem temporis: scut materiale prius intellectualiter inquantum habitus, quam formale. rides autem dc caritas ponuntur ordine suo plano. Ad aliud dicendum, quod de virtute est loqui dupliciter, aut secundum habitum ; de se non est virtus ex virtute, quia qmnes sinus virtutes gratuitae insunduntur . quantum ad habitum, vel secundum actum & se est virtus sdei ex caritate; quia cognitio Dei ordinat ad amorem eius, mimi ilium. Glo in eleemosynas. Ministrabant enim sanctis rauperibus,1. Cor. 9. Ministerium enim huius os
ne is non solum supplet ea tuae desunt sancti , crsariemia n,i Thessal. s. patientes euote ad omnes,
in opera ira, quasi dicat opera bona sedulo pros aciendo multiplicasti. Colcisci. in opere bono v ct scantes de crescentes in scientia Dei JUHii ., hic arguit , quia quosdam Pseudoprophetas
non virilius expellebant, vel ex communicando.
vel amovido: quos designat per i abel quaesiit semina pessima. Primo tangitur eius negligentia, quia permittis, non occimmunicando, vel non puniendo. Aliter. Oportet enim pallorem vigilare circa oues custodiendas a lupo. I. Tim. . Tu vero vigila Ece. Secundo, Haereticorum nequitia, mulierem, de describitur, Primo sub fiagura & implicite. m,lictem I fatil, id est haereticos . onsimiles illi pessimae idololatrae quae fuit uxor Achab regis lsrael , quae fuit interfectrix
Prophetarum Dei, 3. Reg. is. Et Heliam voluit interficere. 3. Reg. I9. N aDothetiam intersei socii ,& post comederunt canes corpus eius vilit
proiectum in agro Israel. cum ad praeceptum Iehu regis inaes mortuo Aeliab fuisset praecipitata defenestra, ungulis equorum conculcata &mortua in vindictam malitiae. . Reg. '. unde per
hane signantur priueis haeretici, qui fideles pei
sequuntur mente de corpore, & quandoque inter eiunt, α procurant interfici. Posset etiam
pii Iesabel intelligi aliqua mulier vetor illius :ί opi per aeria ac erronea, de per illam etiam
29쪽
tationem pertractat beatus Gregorius: vnge dicit Thyatirae ecclesiam a Iesabel notitia de tempora, te loea diuidebant: sed quia eam parvitae reatus constrinxerat, inesse letabel dicitur:
atque peruersis operibus insistere. Mulierem, quia molles sunt rom ad malum. Item quia malos filios scilicet tuos sequaces sibi generant. secundo aperte & explicite, quae se um, & hoe quantum ad tria. primo quantum ad boni sinulationem. fe d citc se piose /n . id est pro phetissam. inflam enim haereti ei dicunt se loqui per spiritum sanctum &per reuelationem, S di cunt vel simulant se habere sanctam vitam: se transfigurantes se in Angelum lucis, sicut diabo. hlus,r. Cor. it. Deinde quantum ad mali seminationem, ducere, quasi dicat permittis inquam do .ccre prasi cando vel persuadendo, c suom per suam doctrinam. Ecce quantum nocumentum,fm me/s, qui non debent nisi mihi seruire, non diabolo vel errori vel aliis peccatis. Deuter. l . Dominum Deum tuum timebis ,& ipsi soli seruies. Exponit autem quid gocent multi haeretiei; formiari, permittis inquam docere sornicari cum mulieribus vel eum dae inonibus per errorem, vel ad peccatum mortale. Diam orare dei sol, Di, id
est de facti se ii, immolatic idolis: de ite faciunt
eo venerari idola. Contra. i. Cor. a.de ci, quae
idolis immolantur stimui quia idolum nihil est Vin mundo, ergo non est ostim si comedere tales escas. Respond. Aut idolothytum manducatur cum veneratione idoli aut non, si sic: graue peccatum est, Se se loquitur hic. Aut non tunc aut comedit cum se andalo Christiani infirmi qui videt hune eomedentem hu usmodi, de credit cum comedere cum veneratione.idoli ; & ideo comedit illo modo: & tune peccat si nouerat illum spiritualiter infirmum elle in huiusmodi nisi
tamen necessitas maxima corporalis compelleret e Se tunc fideli infirmo debet ostendere suam intentionem, . Cor. s. si quis viderit cum qui habet scientiam. 5 e. Aut non cum scandalo, dc o tune comedere huiusmodi non est peceatum Uqnamum est de se: nisi aliud sit avo um: si e tostendit Apostolus. i. Cor. s. per hoc Pata ad illud quod obiicitur. Tertio quantum ad mentis obstin .uionem . di illi emptis it mnitent λιa xet. Ecce quod magnum est quando tempus datur a Deo ad merendum vel ai agendum pix Nitentiam: de ideo grauis offensa in dissimulando&negligendo. lob. et . Dedit ei Dominus locum poenitentiae. ille abutitur eo in superbiam, aser rara ne scilicet corporali, quia ad literam
multi Haereti ei finetente, se cassos, sunt libidinos, vel spirituali. Nota Glos. Erre, hac ponitur
comminatio, quantum ad malos der aena ex qua Ecognoscent. quod Dominus cognoscit & malas cogitationes de concupiscemias :& illa poena erit iusta quia propter demerita. Vnde hie tria tanguntur, scilicet Poena, Sequela. Et scient, lu- sitia. Et sabo. poena autem quam comminaturmalis triplex cst. Piima est permisso securitatis culpabilis. Secunda inductio angustiae temporalis , Et qui moechantur. Tettia mors acerbitatis schennalis. Et filios eius. Dicit ergo. Eice, quasi dicat, in promptu est, mi f. eam in I cto, id cst illos
harcti eos, imitatores te sabet: amplius permittam exerecati & obstinari, ut in securitate peccandi quas in lecto dormiant. lnsta vit Et qui in sordibus est sordescat adhue, vel in luctum, do-
loris aeterni. Vnde alia litera est in luctum Isaiaeso. In doloribus dormietis. sed dubitatio est,
quare non conii natur huic episcopo scut praecedenti, cum in utroque esset citi pa negligenti aer
Item de prima expositione secundum Clos. quia
non ca congruum diuinae bonitati excreeate, nec mittere in securitatem peccandi, quia se cliet
causa culpae. Respond. Ad primum vigetur dicendum, quod licet non esset plene diligens &seuerus eontra haereticos, tamen non se erat cui
pabilis ex negligentia, sicut episcopus Pergami; quod videtur ex hoe quod illi comminatur non illi directe. Ad aliuq dicendum, quod verborum quae di euntur de Deo, quaedam postilia, ut creare, iustificare, de huius moei: quaedam negatiue, ut obdurare id est non emollire. subtrahere pratiam , id est non conseruare, de se in proposito.
Ex coecare enim dieitur Deus,aron quia auferat lumen gratiae proprie, sed non conseruat , vel quia non dat.&permittit hominem magis elongari alumine Et hoc ultimo modo dicitur hJe execucare. Sequitur mitto inlcctum, id cu permitto vel permittam cadere in lectum securitatis, O qui mactantis cum ea, id est qui dclectantur esse in e rori in haereticis imitantibus Iesabel, de cum eis curare quomodo alios faciant haereticos
Nota Glos Fornicare, ε e. in tralutatrone morma
erunt, per quam priores fant quia peruersi peiorantur in aduersis: in quibus ivili purgantur vel promouentur, vel Tribulatione maxima, se ilicet gehennae. Tribulatio magna est,in dii lutione minae de corporis. Maior in anima posta ira inferno. Maxima in anima & corpore in inscino Rom. 1. Tribulatio Sc angustia in omnem anima hominis operantis malum. Temperat autem permisericordiam subdens, nisit ten iam Ave Iussis egerint. Rom. 1. Secundum duritiam tuam 5ei poenitens cor, dec. . Miramus, id est sequaces, quos diabolo haeretici genuerunt per doctrinam Erroris, intra filiam in murre, scilicet aeterna. Oscae s. Effraim educet ad interfectorem filios, is eri in futuro quod modo per fidem cum poenam malorum viderint, omne ecclesiae, iustorum, scilicet, quia ostrifcrutans, id est plene cognoscens,reves. id est carnales eoncupiscentias,Inde enim Proue niunt, . t da, id est cogitationes & affectiones inordinatas. Ierem. i . Ego Dominus scrutans eoida dcc. Contra, scrutara est ignorantis quia est inquisitio sciendae rei. Respond. in scrutatio ne sunt duo, unum est praeuium sue perambulum, selli e et inquisitio , aliud consequutiuum sue adiunchram , scilicet scientiae persectio . ad quam ordinat de ad quam terminatur illa inquistio, & quantum ad hoc secundum, non quantum ad primum dicitur Deus scrutans: quia petdiligentem inquistionem solet homo venire adserentiae perscctionem. Dicitur ergo. scrutans, non ratione principalis signifieati a sed ration ad uncti sue insinuati, unde iuxta quan/am re gulam tenetur adiunctive, OZso, dare hie nonaeeipitur secundum quod sonat liberalitatem, sed importat aequitatem ratione additi quod suta ditur Icandum operasia, unicuique sine acceptione personae. Act. ro. in veritate comperi, M.S
cundum opera sua, sue bona sue mala. Psal. Tu reddes unicuique secundum opera sua. Sed si te tribuit hominibus secundum opera, ergo retri butio in reprobis adaequatur demeritis. Contra. Psal. uniuersae viae Domini miseri eordia. Respond. Diccndum quod Dominu semper praemiat
30쪽
iniat Apra condignum, de pii Rit citia condi- Λ dicat non iniungam vobis seruare legem veto
pirum, propter immensitatem tuae milericordiae unge Cassiodotus super psalterium, misericordia de iudicium mutua societate sibi uinguntur.
ad obiectum dicendum, quod haec dictio, se
cundum, potest notare aut proportionem aequa
litatis, de si e non aeeipitur hie ut dierum est, sed se aecipitur ii dicatur; Mali merentur puniri se
minatim opera sua. Aut proportionalitatem, scilieet intelligendo non in speciali aequalitate ut quantum puccauit, tantum omnino punietur: ledintelligendo correspondentiam in generali, si bene egit, bonum retribuetur ei s autem male, malum; diem si multum demeruerit,multum pu- rem, sevi dicunt quidam nos ad eam teneri. Nota quod quidam erant Thyatirae qui Deo recte seruiebant: alis quidam egressi de Iudaea praedicabant Gentilibus conuersis, obseruantias legales esse seruandas, simul de cireuncisionem quod erat molinum scietibus ex Gentilitate conuerss, quibus dicitur: Qusmadmodum, dce. Actuum 3. Et quidam deicendentes se Iudaea ,&e. Post datur sententia. Nunc ergo qui tentatis Deum Postmodum seribitur conuersis ex Gentibus epistola : visum est Spiritui sancto de nobis, dec. de sequitur. Quam cum legissent gavisi sunt super
consolatione, tamdiu, quamuis ipsi dicant , vel nietur. Quantum ad primum, bene est aequalitas 2 quamuis onusveteris legis vobis non imponam meriti, lamno excedit. sed obiicitur, quod dicitur laeobi 1. Iudicium sne misericordia m. Discendum quod loquitur de Misericordia liber an
te,non de misericordia relaxante, das autem,li; e
ponit consolationem quantum ad bonos, quia de approbat eorum vitam nec induc ct ei, sicut quia dam ludaei die ebant Veteris legis obseruantiam. In his autem duobua magna cilconsolatio,V tus enim lex grauissima esses ad seruandum. Piimo ergo diligit ad Thratirenos sermonem. S eundo ostendit quorum approbet conuersationem. Tertio subiungit gratam eis promissionem,
Quemadmodum. Dicit igis quas dieat,
hoe illis faciam, totis aestem dato, id est promitto. Et ideo implebitur. Numer. i 3. Dixit ergo de non
faciet Et caeteri . a praedictis erroneis, 1 1 tira stis, qui estis illuminati de hostia vivens. Dixit autem qui Thyatirae cilis, quia haeretici perambulabant regionem ad seducendium fideles ;sed quia illario illo ex qua principaliter conabatur eos, tantum sebat fidelibu, de iusti, solabatur ideo subdit; Qui eamque. Piimo autem ostendit se approciare declinantes erroneam doctrinam. Secundo detestantes diabolieam superbiam, Qui
non cognouerunt. Dicit ergo. Qui umqtie, &eis Metaplasmus, scilicet mutatio petionae. Dico inquam non omnibus, sed illis: quicum p suns qui
id, scilicet pondus, scilicet Euangelii, quod habe
tis, iam ampositum, tenet, credendo, amando, de obisituando, Ante emam, ad retribuendum, quia ex tunc non erit opus eo. Gregorius. Ecce Euan
gelium quotidie legitur, ventura vita praedica tur: tunc ergo erit Noui testamenti finis,cum ea quae promisit impleta fuerint. Nota quod pondus legi, est trahens deorsum per timorem, pondus Euangelii sursum per amorem 'i hoc autem quaeritur Dominus. prouerb. 1 o. Abominabile Domino pondus δe pondus qui iteri .Hie ponitur Conclusor In qua primo ponitur allectio affectus, Secundo excitatio intellectus: Qui habet aures. Ad alliciendum autem affictum ad tocte uiuendum. Primo tangit meritum, Secundo promittit praemium. Et dabo illi. Meritum autem tangit quantum ad tria. Primum est tentationis victoria, qa uerit, tantationes peceati. Rom. ii. Noli Vinci a malo. Secundum est, operatio
bona, oe' c,oduni et LM in mem, id in operatus erit simiter, veram a , quae sei licet praecipio. Vel Mea, quia opera bona saeto eeo in homine.
Isaiae 16. Omnia opera nostra operatus es in no
bis Domine Deus. Tertium snalis perseuerantia. 61uem sinem. Matth. io. Qui autem nerseuera uerit usque in finem hi e saluus erit. vel ita vi orastodierit reseratu tuid perseuerantiam, Qui vice- non habent Hesrinam hane , id est qui non recipiunt D tit, per vitam bonam, Et custodierit opera mea,
nec tenent,nee obseruant do nam praemissam Iesabelitapim, m mm cognoueruns, id est non approbauerunt corde nec imitatione, altitua,nem, id
est superbiam , saeharia, id est diaboli, saluti hu
manae aduersantis. sathanas enim interpretatur aduersarius . . Pet .s. Aduersarius vester diabolus,
id est non declinauerit ab eis. Vsque in sirem. Hue hae promittit praemium. Et primo in praesenti, secundo in futuro. Et dabo. Circa primum. Primo promittit praesidendi potestatem. Secun-go ostendit se habere dangi aut Ece. Ex superbia omne genus peccati prouenit: de extinctio totius boni in homine. Vnde qui superbiam odita multis p eatis est procul. Is dotus in lib. a.de Summo bono. sicut origo est omnium
cIaminum, ata ruina cuncta in virtutum. Ex li
tera videtur gari intelligi, qubd in alia ecclesa dangi auctoritatem, sicut de ego. Circa Irimum. Primo promittit pastora
li potestati, iactigium. da illi, potestatem prae;
sidendi, fis N .emes, id est gentiliter viventes, ut eis praest ad regendum: quae non debet conserti niti vincenti, & mandata custodienti: qui arraelatus aliter vivens, non videtur eligi a Deo iada
diabolo vel sensu humano. per hoc quod dicitur,iὰ est Diste es erant quidam haeretici, de quidam ia Dabo. exeluduntur ambitiosi de simonia ei qui
valde supe1bi qui alta quaerebant sicut Athanas. Notandum est autem Obd est ouaedam sue bia, quae est in omni mortali, scilicet nolle subiici , vel indominari. Vnde Isdorus in lib. ii. de summo bono. Omnis peccans seperbus est, eo qubd iaciendo vitia, contemptui habeat diuina praecepta, quemadmoduin, hic subdit promissio
nem : de quia ita cessat Lex vetus, quod seruari debet noua: Primo ponit promimonem de Lege veteri non ingueetida. secundo subdit iusisionem de lege noua seruanda. Tamen id. Dicit igitur, mum in aum cpuasi si eat, haec dico vobis, mitia sapor is assa da, seisicet Legis veteris,.q-inia agum detini quidam, mentissurum, quasi non ex Dei dono, sed per violentiam, potestatem si seipiunt: Oseet 8. Ipsi regnauerunt, de non ex me.secundo Ostedit potestatis usum, siue actum, O reget eas, me diligente in ii, Ii s urea, id est roctitudine itistitiae inflexibilis. virga ratione rectitudinis, ignis eat iustitiae rectitudinem. Fer. ream ratione rigiditatis, constantiae in ilexibili tatem Psal. Reges eos in virga ferrea. Tertio j-sus usus effectum. E lannuam UasHub, Nod cile stangitur , quia fictile, ι .nfringuntur, ut se reant, oui a rectum regimen palloris noui nolue Iunt. Alij autem ut meliores fiant, quidam enim
bimi de rigidi pastoris regimen propter superbiam vel impatientiam vel catalitatis iugum