장음표시 사용
31쪽
xel aliud vitium non sustinenti de perit bonum s quod habebant. quod est Constingi. Alii humiliter sustinentes inde proficiunt de propter
correctionem vel documentum vel exemplum
passoris ilium si quod inerat abii ei lint, bonum autem est se confringi. Psal. Et tanquam vas fi
tum homo. Psal. Postula a me & dabo tibi gentes haereditatem tuam.Per hoc ostendit suam auctinritatem & excitat ad timorem salubrem. sed ob licitur. Videtur enim quod rost mortem sancti praesideant mortalibus regentiis,quia dieitur; qui custodierit usque in finem.&c. de sequitur. Dado illi, ree. Respond. Non vult hoe diecte, sed quod ei qui bene vincit, de est in continuatione perse- pucrantia, de se proponit usque in sinem umero datur potestas regendi, licet non omni, vi iam dicetur. Item dii hilatur, de hoc quod dicit indistincte, Quod iecte viventi de perseuerami da 'bit potestatem super Gentes. Multi enim sunt perfecti qui nunquam sunt aliorum pastore . item quomodo promittit ossicium , Da quo est tantum periculum 8 Dicit enim beatus Crinorius. Unusquisque lector totiens ad culpam superbiae labitur, quotiens praecise hominibus desectatur de honoris potestate laetatur. Resipond. Ad primum dicendum videtur, quod non promittit hoe cuilibet iusto . sed cuilibet ad hoc idoneo. Et in vita, de qua hic tangi- Ltur, de in aliis conditionibus quae pertinent ado scium pastorale. de qui in in illo regimine sbi
meritum accumulaturus, sicut in primitiuaec-clesa, quando huiusmodi potestas Fotius erat in onus quam honorem: quando praelati bene repenso se& alios & laborando pro eis de sustine-
do multa aduersa etiam quandoque mortem pro
ipss gratanter ge alios ad salutem ducebant de sibi ipsis cumulabam meritum. Vnde Ieremiae 3. Dabo vobis,&c Posset etiam hoc intelligi de enficacia potestatis; qnia bonis praelaiis, merito sanctitatis. dat Dominus maiorem industriam deesseaeiam in regendo. Ad sc dum est concc- tdendum quod maximum est periculum in osse iorastorali, propter periculum multiplicis culpae
m.acquirendo siue inhiando, ut timoniae odii, de huiusmodi. Gregorius. Numerari nequeunt cul-ret quae perpetrantur habendae potestatis amore. sicin propter periculum si perbiae in praei dena o. Gregorius. Vigilanter aspiciat ne in eo quba praefatus est intumescat. t tem propicr periculum immoderantiae in mequendo, quia multi pompose, austere & irritatiue de in credulitate pix
lunt. Eruch. 3 . Cum austeritare imperabati illis. Crestorius. Vigilanter aspiciat ne iura debitae potestatis immoderatius exigat,ne undcaper Dei sJtate subditos rcstringere poterat: inde im- Egis intuentium peruertat corda. ltem propter poriculum cupiditatis in aggregando. ΕΣcch. 3 .Lac comedebatis, & eum austeritate imperabatis eis, de cvmpotcntia. Item ignauiae in torpendo siue omittendo. scilicet quo ad se ipsum; quia
multi in quadam securitate sunt, quia minus re prehenduntur : de ideo de opere de oratione, es ieiuniis Se elemosinis de aliis quae in eis dcbent cxcellere, parum curant, cum es ebeant cile altio. res in vita. Gregorius. N on est speculator qui mimo est. Item laxationis in committendo, quia tunc maiorem viam de plures occasiones, de am' liores saeuitates habent peccandi nec repre
en untur iusi vir. Ieremia 13. Saceidos ec sto pheta polluti sunt de in domo mea inueni malum
eorum ait Dominus &c Cregorius: sciet inquentem hunc redarguere nullus praesunnit. item ineptitudinis in ignorando. is lor. 3. lib.de sum mo bono. Quomodo docere poterunt quod is si non didicerunt 3 Desinant loeum docendi susei pere qui nes eiu ut docere. Item pusillanimitatis in dissimulando culpas hominum; vel quia timent ipsorum offensam aut damnum aut quia s-milem habent statum, aut propter aliam caesam non rectam. isaiae uec. Canes muti non valentes latrare. Isidorus 3. lib. de summo bono. Saec dotes populorum iniquitate damnantur, si eos
aut ignorantes non erutant. aut peccantes non
arguant. Incuriae in negligendo. Zachariae ii. O pastor de idolum derelinquens greges. De b nis praelatis. Hebr.vit. Ipsi enim peruistilant, δα. Item scandali in eonuersati o. Gregorius. scire debent praelati , quia tot mortibus digni sciat, quot ad subditos perditionis exempla transmittunt: de mortis animarum eorum rei sunt, quos
prauis exemplis de uni. praeter hae e sunt de alia inultat de ideo multum refugiendum est: tamen illum quem Dominus sua mera voluntate de ordinatione licet occulta facit institui, a periculo seruat : quia dat ei potestatem ad regimen
subiecti populi de cumulum meriti proprii .QVado autem sit a Deo proprie, non semper est ce tum , sed quangoque halictui probabile lignum: ut cum fit electio uel procuratio sneere sine vitio & a personis Deum timentibus. &de timente Dominum de in aliis idoneo : de qui ex corde dignitatem quantum est de se tenuit.Et alia multa signa possunt haberi, quae tamen quan loque sallere possunt: de ideo timens Deum non se ingerit, de etiam oblatam potestatem oscii vero corde re sugit: de si suscipit coactu . lusci sit necessitate praecepti: timen, hine tibi de ius ceptione osse ii, timens inde ne sorte si contrarius diuinae voluntati. Vnde Gregorius. Potestas viministrari recte valeat. oportet primum ut hanc non cupiditas sed necessitas imponat; perceptruautem nec pro sormidine debet deseri, nec ex libidine amplecti. Item Gregorius sancti viri curas interiores nequaquam appetunt, quas summopeie si liceat vitare festinam: sed timentes Occultas dispensationes Dei, tenent quod fugiunt:
exercent quod vitant. Item obiic tur de hoeuod dicitur Reget eas: quia non est commen-abile esse inflexibilem in ristore iustitiae. Iacob. a.Iudicium sine misericordia illi, qui non facit . miseri eordiam. Gregorius. Tanta debet esse pastoris diseretio, vi nee disciplina nimia, nec mi scricordia sit remissa. Respona non intendit Dominus dicere, rubd si bonum pastorem esse om
mno inflexibilem : quia non est hoc in pastore
commendabile: sed intendit eveludete a bono praelato nimiam mansuetudinemo renaissionem, ex qua multa mala sequuntur. Quia ex remissione praelati in offensis corrigendi de puniendis diana vel non punit, vel remitte ponit: vel quosidam puniens, alios aequὸ vel magis reos propter negligentiani, vel beneuolentiam, vel precem, vel pretium vel spem commodi vel timorem pusillanimitatis impunito; vel minus punitos sine ratione pertransit, damnabiliter sumitur audacia ad c milia vel peiora. ex quibus iterum alii rouocantur ad idem. Item ex hoe seandalumonis subditis es non sibilitis iustis etiam pastoribus renctatur. Gregorius. S:t amor sed non emolli cras,
32쪽
emollienta, se pietas sed non plus quana ope lit A Zc non negasti nomen meum. Ecce dabo de parcens. sensus ergo est, In virg f rca, b c ςst synagoga sathanae, qui dicunt se Iudaeos es-m iustitii inflexibili aci renustionem, Π Π si , cnon sum , sed mentiuntur. Ecce itisseesibili per alicuius lenitatis adiunctionem
Gregorius. Vtrunque commendetur in altero,vt
nee vigor sit rigidus, nee mansuetudo sit dissoluta si autem quandoque propter quorundam obstinationem vel aliam culpam ex speciali causa oporteat seuerius agere ue etiam tune seruartila est leniositas caritatis in corde. Gregorius. Exhibenda est prauis asperitas in ostensione : caritas in mente. Eι Hiis illi tiliati miluinam, scilicet mei' sui niti praemium. Stella matutina est lueiser quis o ortu alem lucere nunciat: & ita per ipsum s
illos ut veniant, dc adorent ante pedes tuos, de scient quia ego dilexi te . quoniam seruasti verbum patientiae meae, de ego seruabo te ab hora tentationis,quae ventura est in orbem uniuersum tentare habitantes in terra. Ecce venio cito, tene quod habes, ut nemo accipiat coronam tuam. Qui vicerit, faciam illum columnam in templo Dei mei, & Ω-ras non egredietur amplius, de scribam su- irur Christus, qui resurgens a mox ut si ςi B per eum nomen Dei mei. α nomen ciuita-
lucem & elatitatem immortalitatis nobis attu
lit , quia propter nos resurrexit. Gregorius. O tendit exemplo, quod nobis promi sit in praemio. Item Gregorius. Si membra Redemptoris nostii sumpsitius : praesumamus in nobis quod
iis Dei mei nouae Hierusalem, quae descendit de caelo a Deo meo,&nomen meum no
uum. Qui habet autem, audiat quid spiritus dicat Ecesesis. Et Angelo Laodiciae Ecclesiae scribe: Haec dicit, rimen testis fidelis, de verus, qui est principium creature D ei. Scio opera tua, quod neque frigidus es, neque calidus: utinam frigidus esses. aut calidus: sed quia tepidus es. & nec frigidus nec calliadus, incipiam te euomete ex ore meo , quia
lis ide pauper,de caecus, de nudus. Suadeo tibi emere a me aurum ignitum probatum, ut locuples fias, &vestimentis albis induaris, ut non appareat confusio nuditatis tua, Ee collyrio inunge oculos tuos, ut videas. Ego quos amo, arguo. eccastigo. Emulare
ergo, Sc poenitentiam age. Ecce sto ad ostitide pulso: si quis audierit vocem meam, Maperuerit mihi ianuam, intrabo ad illum, dec cenabo cum illo, de ipse mecum. Qui vicerit, dabo ei sedere mecum in throno meo: D sicut Ac ego vici, de consedi cum patre meo in throno eius. Qui habet autem audiat quid
estum conuat in capite vel Stellam matutinavi, cilicet primam stolam quae dicitur stella propici
claritatem contemplationis, Matutina, propter inchoationem beatitudinis δε terminationem totius poenalitatis, utroque verb nomine simul dicitur , pr pter nouitatem exaltationis. Lucifer
enim cum apparet saudium ingerit. in patria enim est inestabilis ela ita , se ille et spiritualis in animabus de Angelis praeter corporalem. In rari. Curitas Dei illuminabit eam. Item plena li. bertas:quia nulli poenalitati seu corruption subest beatus. Rom. s. stem dulcis iocunditas. Ber nardus in Meditaticinibus. Ibi crit iocunditas in . sinita beatitudo sempiterna, in qua, qui sempersi seipitur, semper tenetur. Qui habet aures ut supra.
ET Angelo Ecclesae Sardis, seribe: Haec
dicit, qui habet septem spiritus Dei, le
septem stellas, Scio opera tua, quia nomen habes quod vivas, Minoatius es. Esto vigilans, de confirma caetera quae molitura etat.
Non enim inueni opera tua plena cora Deo meo. In mente ergo habe,qualiter acceperis de audieris Ec serua, de poenitentiam age. Si ergo non vigilaueris, veniam ad te tanquam fur, de nescies qua hora veniam ad te. Sed habes pauca nomina in Sardis, qui non inquinauerunt vestimenta sua: & ambula hunt mecum in albis, quia digni sunt. Qui vi celit, se vestietur vestimentis albis, Ze non delebo homen eius de libro vitae, de confiteabor nomen coram patre meo,& coram Angelis eius. Qui habet aurem audiat quid spiritus dicat Ecclesis, Et Angelo Philadelphiae
Ecelesiae scribe: Haec dicit sanctus, di verus, qui habet clauem David: qui aperit, de nemo claudit claudit, de nemo aperit Scio opera tua. Ecce dedi coram te ostium apertum, quod nemo potest claudere: quia modicam habes virtutem, de seruasti vel bum meum, CAP. III. ET AQ/Δεcelsa sardis, Oe. Haec ea quinta
epistola in qua fit ad momtio ad humilitatem contra vanam gloriam et de huic consonat nomen. Sardis enim interpretatur principium pulchritudinis , humilitas autem pulcherrima inde acceptabilis magistro humiditatis.. Et benedicitur principium pulchritudinis, quia in futuro plenistinia pulchritu o. Diuiditur autem, haee pars, in Exordium , Narrationem , scio. Conclusionem, Qua vicerit. in Exordium. Nota ut superius, uiau vi , quasi dicat, non
ex parte mea scribo, sed haee dieit qui habet, septem si ius Dra, id est septem dona spiritus saniacti , siue suillum septi imem, quasi dicat, potestatem habet dadi spiritu sanctum cui voluerit. supra i . Et a septem spiratibus surrinsellas,
id est, septem episcopos septem ecclesiarum, per quos uniuertitas pastorum intelligitur; quos potest saluare vel damnare secundum quod merent; :&ideo quilibet videat, ne quod accepit
33쪽
radat, sed ad meliora nitatur. Supra primo, Et AD abebat in dextera sua septem stellas fili, hic ponitur Narratio, de primo ponit arguitionem, secundo commonitionem , Esto. Tertio comminationem, si ergo. Quarto consolationem,
sed habes. Dicit ergo fera, simplici notitia non
approbationis, veνaim quae vicientur bCna: Iypocrita Jm habent opera de genere bonorum,
non tamen sunt bona simpliciter, quid scit de illis operibus subdit, quia nomen habes, per illa
opera , quod aas . vita pratim : quia crederis vel diectis bonus propter illa, ct morantis es, secundum animam morte culpae . Isidorus i. libro de Summo bono. Vita corporis anima, vita animae Deus ear& sciit eoi pus mortuum est sine ganima, ita anima mortua est sine Deo. Ex ipsalitera patet, quod hipocrita est extra pulcher,
intus vacuus scut calamus. Iob. II. Sub umbra
dormit in secreto calami. Et hoe etiam patet, quod qui ossis 3 it in mala intentione, omnia bona quae facit inutilia sibi e dit. Glos. quia qui
in uno, Se in lacobi 1. Matth. o. Si oculus tuus
fuerit nequam, &c. sed obiicitur de illo verbo Clota quia per hoe uidetur , qubd qui peccat viro peccato, reecat omnibus, quod in talsum. Si dieatur quod non vult illud dicere, scd quil cccat contra unum praeceptum, Fcccat contra
omnia alia praecepta: contra ergo quicunque frangat vinum praeceptum frangit omnia alia, et po qaicunque iuratur, est infidelis, & homicida.& fornieator. Respoud. Non vult dicere quodpiccata stit annexa : hoe cnim quod dicitur, Omnium non accipitur de peccatis, sed deri aeceptis secundum Glos & secundum Totum, dieit enam Textus. Quicunque totam seruauciit legem, offendM autem in uno factus cst omnium reus: qui enim dixit non moechabetis, dixit & non occides ,&c. Sensus ergo est: qui OD sendit in uno praee to fictus cst reus omnium, scilicet praeeeptorum, id cst offendit contra omnia praecepta per consequens propter colligantiam quam habent ad inuicem omnia praecepta. nTum ex parte Principis, scilicet Legislatolis.
quia unus dedit omnia praecepta, & vult per intcgrum omina seruati : Tum ex parte Formae, se ille et caritatis, quae omnia opera praeces totum informat: Tum ex parte sinis; quia ad prae ratum non per se singula, sed simul omnia coniunctim hominem ordinant. Vnde qui contra unum osiendit, omnibus aliis suam cssicae iam& ordinationem tollit. secundo modo potest ex ioni lpecialiter de caritate. Oui offenciit in viro, ei licet in caritate quae est radix omnium praeceptorum, ut ibi dicit Glos reus est omnium, sei- icet praeceptorum ut prius. Vnde ab aliis praeceptis quas earitatis filiis accusatur. Tertio mo- Edo se. Qui offendit in uno , scilicet mandato vel actu factus est omnium reus . id est omnia
alia praecepta sue opera bona, si qua seeit tibi
metito inutilia esse : &iuxta hune intellectum introdueitur illud in Glosa hac. Ad primum potet. Ad secundum, Notandum quod offendere contra omnia praecepta est dupliciter. Aut primo de directe.& se suus iacit contra omnia prae-
lv certa, qui quodlibet praeceptum transgreditur faciendo actu; opponitur d:recte cuilinet prae certo : ut praeceptum de non occidendo per actum occisionis, de se obiicitur, se autem non
intelligitur praemissum verbum ; Aut ineunda rio de indirecte& se intelligitur, propter triplicem simultatem 5e colligantiam supradictam 1 se non valet quod obiicitur quia uno actu potcst
se offendere quis contra omnia praecepta, em, hic ponitur admonitio. Notandum autem quod in hecatore solent esse tria, scilicet Incuria acquirendorum praemioraim, Obliuio susceptorum benesciorum, de reatus commistarum peccatorum. Per oppositum inqua nitria iniungit: primo salutis vigilantiam. Secundo es cacem memo riam, In mente ergo. Tertio salubrem p ini: tiam. Circ primum: primo iniungit vigilantiamsi ilicitudini in generali. secundo quendam vi pilantiae modum in speciali, Consima. Tettio subiungit necessitatem vigilandi, Non enim Dicit igitur, esis tigilavi, id est sollicitus de salute
iaciendo operavitae, i. Thessal. xlii. itaque non
dormiamus seut & caeteri, sed vigilemus de sobrij sinus, E , vigilando, confrma, scilicet con
tra bellum seu ventum vanae gloriae, quae opera reddit insima & inutilia ad salute .ue .s it.b na vera saetendo in suturo, qua m ri tirat rami, id est reddendo inutilia per vanam gloriam, ut circa ea contra appetitum laudis vigilares. Isidorus r. lib. de Summo bono. Qui bonum opus bona intentione non seciunt, per hoc magis cre- cantur, per quod illuminari potuerunt. Sed ob licitur. Aut loquitur de operibus bonis iamia ctis, aut faciendis. Si factis: ergo habebat opera vitia, quae poterant mori, ergo erat in statu gratiae, quod non videtur verum, cum sibi di cium sit Et mortuus es. si de faciendis; ergo snon vigilaret morerentur, quod videtur saliuin: quia si non vigilaret non vlucrem,& ita non m rerentur. Respond. Dicendum videtur quod loquitur de operibus bonis in gelacre non de facti, quae erat sacturus. Opera autem degenere bono
tum licet de se non sunt viva, id est meritoria ;tamen disponere habent ad vitam. Vnde die tur mori, quando amittunt possibilitatem de ordinem ad vitam meriti: quod si per vanam gloriam. Opus ergo aliquod potest mori dupliciter. Aut quia desinit esse viuum, id est metitorium sicut prius erat,& se opus incritotium moritur cum mutatur intentio in malum: vel quando additur aliquod mortale; aut quia desinit habere ordinem & dispostumem sue possibilitatem ad
meritum, licet prius non esset meritorium: & se videtur hie aeeipiendum. Ad obiectiam patet:
quia s non viverent non morerentur: primo modo, sed secundo. Notandum enim quod opus est vigilantia, quia non inuenio vera sua plena , cis cacia de merito per plenitudinem circunstantiarum, ut intentionis, deuotionis, diligentiae, de humilitatis, & huiusnodi: sed vaeua Dcr vanam gi ,riam. Matth. 13. de saluis virginibus. Exod. N ori apparebis in conspectu meo vacuus, vel propter mortale additum, vel quia non ex caritate, quae iacit opera plena. Roman. 13. plenitudo ergo legis est caritas , Gram Dra m ' , id est conspectu patris mei, quia non acceptat ea si
cui Hena. Loquitur Christus scut quod homo
ioan. ad. Deum meum. Dicit autem meo, propter magnam subiectionem de altis iam dii ctionem, ergo quia non sunt plena, in me veha-D . id est in memoria stabiliter, qualiter acceperis, a Deo per gratiae collationem sue pet inspirationem scilicet non tuis meritis. i. Corinth. is. Gratia Dei sum id quod sum, eos, a sanctis patribus, per eruditionem. Iac. a. si quis autem totam legem, Ecc. Matthaei scito. Receperunt
34쪽
mercedem suam. t. Corinth. i s. si linguis homi- Anum loquar & A ngelorum, a, vir quepet rectam actionem, de sic tangit duplex bene- eium, seisicut gratiae & doctrinae : quia in gratiam bene onerandi, dederat ei Dominus de doctrinam. Vel acceperis ; ex meo exemplo, Et audieris, ex Euangelico documento. Matth. 7.Ominis qui audit verba mea haec de iacit ea, dec. Osa enisam, quam non seruasti, de quia per gloriam vanam peccasti. Isidorus a. libro de summo bono. Tune iudicium de se quisque simit . quando per dignarat poenitentiam sua prauasa cla condemnat . possent etiam praemissa referri ad tegimen subditorum Esto vigilans circa te&alios, Et confirma caetera, id est caeteros a te hqui morientur per culeam nisi vigiles; quia in animo tibi a Deo ostentum est, & in scriptura audivisti quomodo aliis incumbere debeas ,s smon m et noueris, per sollicitudinem betae operandi de reserendi ad Deum ne tanquam si idest latenter de insperate, ut vindicem in te. Et potest intelligi de aduentu per vindiciam mortis temporaliter, ut praeoccupetur, vel alterius poenae gramuis, on sc ei quea hora mensam adιe. Ecce seueritas
diuinar iustitiae. Ecclesiast. s. Altissimus enim est patiens redditor. Obiicitur contra hoc quod dicit Tanquam ser: quia dicitur sur. I an. io. Furnon venit nisi ut iuretur. Respond. Similitudo haec Ponitur h*c non quantum ag intentionem C& asiactum, sed quantum ad veniendi modum, I hie si bdit consolationem: quia saltem aliquos habebat bonos in sua gioeceii, quod est
induetum consolationis, & iterum poterat eos imitati. primo autem commendat issonam con-xeriationem, secundo subiungit promissionem, Et ambulabunt. Commendatio autem est quantum ad duo. Prono quia Deo accepti. Vnde dicit, fedhalus , ca mmma, id est paucos bonos qui digni sunt nomine quia Deo aecepti, Ideo diues
non nominatur, quia non acceptus, nec nomine dignus. Luc. is. Exod. 3.Inuenilii gratiam coram me,& teipsum noui ex nomine. Secundo, quia in se sine eri siue mundi, qui non mos natinimi, macula
peccati mortalis, 'immis scilicet vestem in no- Di une & stratiae de sidet.& aliarum virtutum quae omnia sis ceperunt in baptismo in ornatum animae, vel Vestimenta, opera. Eccles astes 9. Omni tempore sint vestimenta tua candida, vel corpora. Isaiae decimo. Vestimentum mixtum san- suine, erit in combustionem, de cibus ignis am-bstigant. proficiendo de virtute in virtutem : me cxm, quia ego prae tui. Psal. Exultauit ut gigas adcurrendam viam, scilicet vestimentis san- Etitati,& spiritualis decoris, multiplicium meritorum, quia quasi dicat . quia se innocentiam custodierunt, dabo eis gratiam proficiendi imitando me' quia hoe inuenerunt per innocentiam. Matth. 1 1. Omni habenti dabitur
de abundabit. Per hoc autem intelligitur ulte- Erius,quod taliter cum ipso praemiabuntur in gloria quae signatur per illud quod dicitur. Matth. a .vestimenta eius iacta sunt alba scut nix. Sed quid est quod dieat, Meelim eum Christus de
virtute in virtutem non profecerit. pernardus.
Non fuit hora in quaeunque aetate sua qua de plenitudine illa aliquiss minueretur , vel eidem aliquid adiiceretur. Respond. Proseere de viroa te i ii virtutem est duplici t aut quantum ad viitutis habitum, stili ect quod ipse habitu melio- retur vel augeatur. 3e se non ivit in christo sca
iniusti, aliis, vel secundum actum sue usum:& sic profecit de virtute in virtutem, id est, de usuvii tutis, S in usum alterius quia plures actus virtutum habuit post,quam ante ut patet , qui mi rit, haec concluso est. Et primo poni trux allectivuasiectus, secundo excitatiuum intellectus. Qui habet aurem. circa primum victori promittit Dominus tria. primo augmentum gratiae,quam cera facilie et sicut illi pauci,vt nulla tentatione n quin et vestimenta virtutum , legetur me timem iasiui, id tu dabo ei ampliorem candorem vcstimetorum se ilicet virtutum Se meritorum in bonis actibus. cregorius, Apud Deum nostra nos opera quas vestimenta tegunt. secundo δωnationem perseuerantiae. Et non delebo nomen eius . A liliis misa. id est dabo tibi virtutem perscuerandi, de se non delebitur. Reprobi ina qui non perseuerant dicuntur deleti de libro v
Dat uti e Dominus perseuerantiam electis, iuxta illud. Tenuisti manum dexteram meam. Tertiorraemium gloriae, it cant f Lν nomis eis , id est da bo linunonium eius iustitiae acceptabili, raram sat e meo. coram Avel is eius , scilicet in iugicio cum dicam: dedistis milii manducate,&c. Et v nite benedicti patris mei, ut deinceps sit in gloria patris, & in Angelorum societate. M atth. io. Omnis et o qui confitebitur me coram patre meo. potest aliter illud supra vestietur vestimentis albis , exponi de duplici nota, scilicet animae de corporis : quae duplex stola erit homini in ho norem, iocunditatem & decorem, sicut venerabile indumentum. Gregorius. In fine mundi binas stolas ace turi sunt sanctit quia cum mentio beatitudine, etiam carnis gloriam possidebunt. Quaeritur hie de libro vitae ad intellectum literae. Et primo quid sit. secundo virum liber vitae dicatur , respectu Omnium creaturatum. Tertio.
utrum aliquis potest de ipso deleri Circa primum videtur quod si idem quod praedestillatio suo piae scicinia qua disposint quoidam saluare: quia dicit Glosa liber vitae cu pixi eientia Dei,&c. sed non potest nisi de praescientia praedes urationis
intellisi: quia aliter non esset gratia non deleti de libro vitae, ergo, &c. Conina quod si idem quod Christiis secundum humanitatem videtur. Psal. In libro tuo omnes selibentur. Glos. In me quem dedisti hominibus formam iustitiae. Idem dicitur super illud Psal. in eapite libit. Quod autem se Scriptura sacra,videtur. Eccles. Σ . haec omnia liber vitae. Respond. Liber vitae tripliciter dieitur. Vno modo, Exemplum vitae agendae S: se Christit; secundum humanitatem dicitur tib cr vitae: quia in ipso debemus legere uitam, quae nobis esta enda. Alio modo, dii postio sue praeordinatio vitae dandae,& sc idem est quod praedistinatio saluando ira ad vitam aeternam.Tertio modo id in quo est documentum vitae agendae de promisso vitae dandae:& se idem est quod seriptura: de se patet Responso ad obiecta. Liber ergo vitae, non habet vitam acceptionem .sed multiplicem: hic tamen at iii pluribus locis scripturae liber vitae est praeuestinatio saluandonim ad vitam. Vn- iesiper illud. philo. .Qtarum nomi vadunt iulibro vitae:dieit Glos. Litici vitae est praedest ia-tio,in qua omnes saluandi praedest nati tui R. secundo quaeratur, virum liber vitae dicatur resperita omnium creaturaium, quod se iactur pec
35쪽
clos super hunc locum Et non delebo.&e. liber Avitis praescientia Dei in qua omnia constantia. Conta si se Ergo nihil deletur quia quod semel hu seriptum in noc libro , nunquam tolletur. Alioquin est variabilis. Respond. Dicedum quodlibet vitae non dicitur respectu omnium ; sed solum respectu hominum.&hoc praelestinatorem, libet enim vitae dicitur sima praeflestinatio ge electis perducendis ad vitam secundum Glosam praedictam super Philip. . Glosa autem super locum debet sunt eri, omnia scit . ad salutem praedestinatorum spectantia, vel inania Ouae ibi sunt scripta. Glos enim exponit illud. No delebo, &e. quasi dicat: omnia quae in eo scribuntur, eonstantia sunt itidelebiliter: unde nullus simplieiter g scriptus deletur. Tertio, quaeritur utrum aliquis pollet de hoe libro deleri. quod se videtur. Pi M.
Deleantur de libro viventium.Item aliter non esset gratia quod hie dicitur, Non delebo,&c. Co-tra quia secundum Glosam. Omnia sunt in eoesistantia ergo non delebilia item Deus est inuariabilis, ergo quod solus scribit,nunquam delet. Respond.dupliciter potest respondera. uno mo
do quod proprie loquendo nullus deletur vel de teri potest Aelibro vitae propter diuinae dispos-tionis immutabilitate: sed die untur deleti illi qui erant scripti seeunὸum aestimationem suam,qua.
do incipiunt eo enoscere se noscisse ibi scriptos. Vnde super illud p sal. Deleantur de libro. Glos Non se accipiendum est tanquam in hoc libro aliquem scribat Deus quem postea deleat: sed ita
accipiendum,deleam te de lidro meo, secundum spem illorum qui scriptos se putant, id est costat etiam ipsis, non illo, abi esse scriptos. Aliter potest dici quoq in libro vitae. scributur omnia merita , id est approbamur, sed quorundam merita sint in eis solum ad lepus, quorundam linit si aliter . de isti sunt praedest mali. Dicitur ergo aliquis scribi in libro .itae dupliciter. Aut quantum ad praesentem iustitiam, Aut quantum ad praedestinationem aeternam. Primo modo, dicitur ahquis
in libro vite seribi ; quia eius merita ibi scribun- itur, id est an probantur & acceptantur ad vitam
pro illo statu ut patet: via s se decerent, salua retur. secundo modo dicitur se tibi non solu quia eius merita inseribuntur: sed quia ipse eis caciter ordinatur ad vitam, secundum praedestinationem diuinam. Qiti primo modo ibi scribitur, deletur quantum ad praesentem iustitiam, quando cadit
in culpam mortalem; quia eius iustitia sue meritum, am non approbatur, ut habeatur apud Deudignus vita, ut anth: uia iam merita non habet.
Qui autem scribitur secundo modo iis quam deictur,quia praedestinatio quassari non potest . illa
autem deletio praemissa non dicit aliquam mutationem factam cite a Deum sed circa meritum; Equia iam periit. Eadem enim voluntate & rectitudine , qua approbat hunc dum habet merita,rcprobat eum dum est in culpa. sicut licet Deus sciat rem aliquam non esse de post non sciat quia res iam non est non est immutatio facta in Deo, sed in re. Eade est scientia quia stiebat prius remelle cum erat & cum scit rem non esse, cum non
est. Notandum tamen quod scribi primo modo de deleri non troprie dicitur sed aliqua lo per talem modum)oque di magis exprimitur damnum p oueniens ex peceato. Ad primum de secundum patet quia delentur quidam. quatum ad praesentis iupitia euacuationem qitidam dclentur,quos 3on prora itiit finaliter cadete . sicutitie dicitur
. Non delebo. Ad primum in oppostum patet; quia illi qui sunt scripti secundum praedestinati
nem non delentur. Ad secundum hi militer patet; quia qui proprie loquedo ibi scriptus est, deleri nopotest. Praeterea secundum quod quidam dieunt deleri per Iraesens iustitiae euacuationem, Deus mon sicit illam deletionem, Deus autem tales nodes et sed ipsi seipsos delent cum Deum deserentes peccato adhaerent,n Angela philaael hia. sep tima epistola est agmonens ad perseuerantiam. Vnde insta dicetur: Tene quodnabes. Nomen
autem congruit admonitioni. Interpretatur enim
amor fratris vel seruans hareditatem, quia qui Christum amat & qui vult seruaresbi haereditatem aeternam, vel seipsunt qui est haeredita,christi finaliter perseuerat. Rom. s. Quis nos separabit a earitate Christi a Continet haec epistola
Exordium, Narrationem, scio. Conclusonem,
Qvj vicerit. Persona loquens in epistola descri bitura bonitat ri tatij ID .ec ideo serua sanctitatem quia sanctus est,& quaere eam. . R eg. I. Non est ranctus, dcc. Levit. D. sancti eritis quia
ego sanctiis sum. A veritate, meru , in promitiis , unde quod promisi quodcunque petieriti; in nomine meo hoc faciam. loan. .reddam via gelu uabo vos ad conuersionem fratrum,loan. 1 . Ego sum via, veritas, de vita. A potestate, Iaset ela-Meu D , Ibid est potestatem aperiendi sensum serupturae Dauid de alioru Prophetamini:& ideo eos- deter age praedicando. quia dabo tibi intellectum scripturae: de sequitur.Ecce dedi, dec. pus aperit, scripturas ad intelligendum. Luc. vltimo. Aperuit illis sensum ut intelligerent scripturas, vel eorda ad credendum & diligendum , vel re
gnum caelorum ad intrandum, n mo clis is, quia nemo potest destruere donum Dei in homine, Deo adhaerenti, quandiu Deus conseruat, cLudit, seripturas porcis,qui conculcarent cas,&etiam bonis quandoque in quibusdam locis seripturae, ut diligentius quaerant intellcctuni seripturae, de ipse eam aperit, ut inueniant. Claudit etiam corda subtrahendo gratiam peccantibus, id est non consentando datam regulam detcstando culpam iniusti onem. aperit. aliquod holum ipso claudente. Psal. Tu terribilis es de quis re-4istet tibi vel . clauem Dauid , ia est carnem sumptam de David. non nouam. Psal. De fructu ventris tui ponam super sedetra tuam. Quod non est contra haeretieo, qui ἁixerunt Christum aD sumpsisse corpus phantasticum: de contra illos haereticos, qui dixerunt illum habuisse carnem veram sed tamen nouam , non de genere A/ae ἔσcam attuLsse de caelo. Dicitur autem caro Chrissiclauis, quia per eam ratione passioniis aperta est ianua vitae. Qui aperit, ieipsum ad videndum, iocundandum de inhabitandum. Felix cui Deus aperit se ipsumaloe autem fit diligutibus. i. Ioam
. Qui manet in caritate in Deo manet. Ioan. 4.Qu i autem d iligit me, maximeque quando bene pulsat. Matth. 7. Pultae Ze aperietur vobis. Claugit, seipsum eis qui non diligunt, de nemo aperit. Ecclesiast. r. considera opeia Dei. quod
nemo, dcc. Quaeritur, ouare non dicitur potius
Clauem Aaron cum esset praelatust ad nuuin modi autem pertinet uti claue Respond. patet per expositiones piae mistas: quia Aaron nullam scripturam condidit. Item nee de eius progenie
carnem assumpsi sicut de stirpe David. quisuit
de tribu Iuda si suaeratur quare non dicitur clauem habere, cum de ipso descenderit sceundum
36쪽
crinem Dauid a quod s illud diceretur, non tan- Atum documentum daretur: quia non elici tunc via ad multiplicem modum exponendi. Praeterea
hoc dicitur ratione dignitatis, quia suit Rex de cuius progenie Rex regum earnem assian sit , ad hoc ut eius imperio per voluntarium obsequium subderemur. Ubiicitur etiam ge hoc. Et nemo Haudit dieitur enim Matth. 13. Vae vobis scribae&pharisaei hypocriti qui clauditis,&c. Respon.
Dicendum quod illis quibu, selibae & Pharisaei
claudebant regnum caelorum per excinplum ma tum,& abscondendo veritatem doctrinae in seri-Ptura: non aperuerat Dominus, licet aliqualem volutatem eis dedi siet incio opera tua, Narratio est, in qua Primo ponitur commendatio, secundo dconsolatio, Ecce. Tettio admonitio,Tenestri id est approbo, vera tua: 3c inde corona expectat te Infra i . Opera enim illorum sequuntur eos me,
hie consolatur per promissionem. Et primo promittit gratiam dirigentem ad prae licandum. secundo virtutem sue e scaciam praedicationis ad conuertendum, Ecce flabo tibi. Tertio sortitudinem in tentationem ad superandum. Quia λ uasti: Circa primum, primo promittit dilectio nem, secun to subdit directronis rationem Quia
modicam, ubi ostendit eius meritum quantum ad tria quantum afl humilitatem in eoi de,quantum ad obelientiam in opere. Et seruasti, quantum ad constantiam in tribulatione. Et non. Di- ecit igitur, ecce, excitatio est ad consolationem denota certitudinis , a d , id in dabo, iam dederat
apud se, & per hoc magis ostendit gratiam esse
in promptu, coram te, id est ad tuam voluntatem,entim votum scilicet corda hominum prius
clausa,vel in tessiam liberum ag scriniuras intelligendas, vel liberum ingressum ad praedicandum, ut non impia laris , praedicatione 5e eius
fructu. i. Corinth. 36. Cuium mihi apertum est magnum vel meipsum. Ioan .io. Ego sum ostium,su an ma, quia hoc donum tibi conseruabo , Isa. aa. Aperi et Se non ei it qui claudat: claudet, de non erit qui aperiat, quas dicat & hoe sa-ciam, quia moascam habes mi titem, scilicet animi Dper humilitatem. Modicam, id est humilem, non superbam & dicitur Modica, quia non resistit, omnibus se subiiciens. lacob. s. Humilibus autem dat gratiam, vel Mogicam respectu suturae
quae plena erit, Os ruan, in opera, verum meum,
scilicet Euangelii, vel meum, scilicet quod prae-gi eas. Isidorus in s.libro,de Summo bono.Suain prauam vitam propriae linguae ritu consedit, qui Dene goe et de male vivit. Ibidem in eodem. Qui non vivit scut docet, ipsam quam praedicat virtutem contemptibilem facit, cr non vidisti vim ninum, in assuersis ses solide tenuisti. apium enim nomen Dei allicit ad sui amorem. latae i6. No- gmen tuum & memoriale in desiderio animae, ere , . hie Primo promittit esse actam praedicationis. seeundo subdit explanationem promissionis. Ec .ce faciam. Tertio ostendit sequelam promisse conuersonis. Et scient. Dicit igitur, me, quasi dicat & qui talis es. pece, nota est consolatio. nis Se gaudii, dasan; , ad conuertendum, dabo inquam aliquos, Hon et Iasa hamae, id est de congregatione infidelium in qua lathanas habitat: per hoe notatur quoa donum Dei est cum aliquis conuertitur ad fidem. Item quod verbum
praedicationis, s profieit, hoc habet a Deo: le.
temiae primo. Ecce dedi verba mea in ore tuo, qui a canis Iudaeos es cir non sar, quia non cons tetur Deum in carne, Clos hoc nomen, dcc
Ioann. septimo, vi letur loqui de Iudaeis qui dicunt se esse Iudaeos de nomine & re nominis, sed
mentiuntur. I. Ioan. 1. Quis est mendax , nisi i s qui negat quoniam Iesus non est Christus 3 ecce, quo modo dabit exponit, ecce sacram flus, tales, mi me-mant, ad fidem catholicam Trinitatis, Cr adorara ante aes fvis, in reuerentiam eccles assicae potestatis quae est in te. In hoc notatur humilitas conia uersorum. Vnde dicitur isaiae co. Adorabunt vestigia pedum tuorum. Contra. Matthan quarto. Dominum Deum tuum adorabis. Respond. Est
adoratio latriae, haec soli Deo debetur: Item 4 liae . de huiusmodi adoratio est veneratio quae
exhibetur rationali creaturae, maxime praelatis qui tenent locum Dei. De prima loquitur. Matth.
io . de secunda hic de Genes. a. Cumque ado rassent eum si attes sui, de e. dicitur de loleph, crsciens, videntes infideles per te ad Deum, Dei gratia conuerti, cuia ego dilexi te, spirituali gratia, quam non omnibus aliis dedi. Ecce quomodo lux gratiae illustrat ut eognostat homo iustificatus quantum sit pondus diuinae gratiae Sc dilectioni . Augustinus i. lib. Consessionum. Deus
lumen cordis mei de panis oris intus animae meae, qui eruasi, hἔe promittat sortitudinem in tentatione, merito patientiae suae. Et primo commen dat eius patientiam in praeterita tribulatione.secundoplomittit sortitudinem. sue conseruationem in sutura tentatione, Et ego. Tertio excitat
industriam liberi arbitrii ex propinqua retribu tione. Ecee venio. Dicit igitur. qui ermisti, puimitationem plenam, Verbum patremis mea, ver
bum patientiae Dei est quod dixit in passione: p1ter gimitte illis, dec. Lueae viges mo tertio. hoc seruaucrat iste tenendo ratientiam Sorando pro persequutoribus. Matinaei quinto . diligite inimicos vestros benedicite maled. &c. vet. Quia seruasti verbum, id est praeceptum , patientiae meae. id est quam in me exemplo ostendi orando pro inimicis. ω, id est etiam, eo, qui possum , Ptiaἴ, teia hora ιenta iamis, id est ab ipso exordio quo incipiet , vel . Ab hora tentationis. id est 1
tentatione in hora qua fit: non vi non tenteris; sed ut non vincatis, qua mensura es in artem --n tim tentare saueitanees in terra, et parte diaboli per ministros tentantes. Erit hoe, ad deliciendum a
ex parte Dei permittentis erit ad probandum &proficiendum. Hoc autem potest intelligi vel degenerali persecutione, quae fuit post N eronem , vel ea quae erit tempore antichri ili. Psalm Multae tribulationes iustorum, dee. Custodit Dominus , de c. Posset etiam illud, Quia seruasti. reser ri ad praecedens, de quam acunque sit grauis tribulabo non desciatis quia Ecce, quasi dicat, in promptu est, meni. . id est veniam, sed se loquitur vi ostendat propinquitatem adiudicium
ut nos remuneret, o o. Haymo. Cito fit omne
quod transi, vel hoc dicit: quia mille anni ante oculos Dei sciit,&c. me, per mentis custodia devitae Iligentiam perseuerantes, quod habes, scilicet gratiam de vitae tua merita. Iob. 17. Iusificationem meam quani cepi, 3ec. I nemo accipiue oronam itium, id est quam tu meruisti. Flaymo. Cum certus sit Deo numerus electorum, dum
remunerationem sibi promissain obsui perdunt
negliae itiam ne locus i lorum vacuus remaneat,
alii in locum eorum subrogantur , sicut de ludaei, Se Centibus. Iudaeis enim fuit promissaeo
rona quam acceperunt Gentes. Romanorum in
37쪽
Eet Ramis fracti sunt. Sed obiicitur; quia per lice A cum est aliquis qui stanimabus in subsidiues.
videtur quod praedestinatus post et amittere coronam suam &ita damnari quod est contra Gl portum, dicentem super illud Matth. 1 . Ita ut in errorem inducantiit si fieri potest etiam electi Proculdubio fieri non potest, ut in errorem esecti planὶ capiantur. Item . Aut intelligitur de corona praesciti aut praedestinati, s praesciti: contra, quia corona non est ipsius cum non si perseuerans, s praedestinati: ergo Diuina praedestinatio potest i rustrari. Respond. hoe verbum multipliciter exponitur a diu ei sis. Quidam di eunt quod i loquitur per quandam exhortationem, sciat d:cit mater puero, cum ipsum vult inducere Columnam , simum in se, de alios documento . exemplo de suffragio' sustentant cm, in templo Dei
mei, id est in Ecesus a fidelium, quae est Dei tim plum spirituale. i. Corinth. 3. Templum Dei saniatium est quod estis vos. Ecce quatitiam v nerandi sint viri spirituales, quia res eos Dorernus alio, sustentat, quod est eis amplius meritum,&aliis incommodum. Cregorius super hune i cum. Quod in Dei opere recta intentione firma tur columna in structilia fabricae spirituali, --gitur : vi in hoe templo , quod cst Ecclesia ros tus de utilitati si δe decori , Do mei, dicit vi supra expositum est, σοι as mn egrediersea rubio, scili- ad iupengum: Tene ubera, ted alij. Alis dic ut s cet ab Ecclesia, siue a statu gratiae per mortale quod intelligitur de corona gratiae, non illoria ι quia praedestinatio de stloria danda isti monpotest quassati, tamen Dintelligatur de cor nagloriae, non videtur inconuenietis. De praedestinato enim est loqui dupliciter, Aut secundum sede absolute, aut in respectu ad praedestinatio-Nem. Primo modo accipien o , potest homo qui cu praedestinatus peccare finaliter de coronam perdere, de se damnatur ut patet : quia liberum arbitrium habet, non cofirmatur quo potest vel le malum de manere finaliter in eo. secundo modo loquendo, non potest; quia non potest seri visaee duo simul sint: se ilicet quod illic si praede-
peccatum, haec autem est gratia magna. Psalm. ousceptor meus non mouebor amplius, Osn- m, hic promittit qubd victorem iaciet Dominus insignem. promittit autem tria in ligni a. primo quod insignet eum nomine pracellae diuinitatis.secundbqubd nomine supernae ciuitatis, Et nomen ciuitatis. Tertio qubd nomine veneran dae Christianitatis,Et nomen meum nouum. Tribplex est hoc maximae nobilitatis insigne, scilicet qubd iustus vocatur, de est filius is sus Dei, de
etiam censetur ipso nomineDei per adoptionem.
Item quod est ciuis summi palarii. ticin qu bd Christi,nu, dieitur a nomine Regis sui scilieet
stinatus de damnetur , secundum primum mo- C Christi. Dicit igitur, o scribam, id est in manife-
dum loquitur Dominus in hoc veroo. Tene,&c.
loquitur enim secundum illud, quod est ex parte
hominis, quantumcunque enim striae leuma
tus, oportet quod per industriam linei i arbitrii se disponat ad eoronam . alioqui non est praede stinatus nec saluabitur. Deus enim pra destinans exigit eonatum liberi arbitrii, scut supra promiserat illi Episcopo ut illum conseruaret, & tamen post persuadet ei constantiam ne succumbra; quia Deus hominem hoc modo conseruaret, scilicet s homo diuinae gratiae cooperetur, similiter est in opposito. si autem non perscue rei finaliter eo ipso habetur quod non est praedestinatus. Seeundo autem modo loquitur Cregono ponam stabiliter Dinem rivi ab altis cognoscatur , nomen Dei mra, scilicet patris: quem vocat Deum suum in quantum homo, hoe fit eum animae iusti, corpori quoque verbo & operi de
conuersationi datur gratia per quam di sit & cognoscatur filius Dei pei adoptionem, imo etiam
ut quas Deus dieatur adoptio Oe. Psal. Ego dixi
dii estis O nomen e uita D, sc il. supernae quae est ciuium unitas, propter summam pacem. Diι mo, scilicet patris, qui eam condidit, mώκ. quia nihil
vetustatis habet. H. Ualem, quia ibi est plena viso pacis, qua dicendit, non secundum locum, sed secundum effectum , de ιαA, quantum ad statum viae eum iusti adhue essent in exilio:descendit in rius. Ad aliud videtur dicen sum quod ii hoc ver D quam de coelo,ia est de conformitate caelestium.
bum Tene, accipiatur generaliter, tanquam monitio facta hominibus potest intelligi tam depraescito iusto, quam de praedestiarato ; quia corona est praestiti quantum ad meritum pro statu praesentis iustitiae quam habet; quia ii tune docederet saluaretur licet non quanti ura ad finalem statum: quia non perseuerabit. Praedestinatus etiam ut dictum est notest amittere coronam . eo
modo quo dictum est, tamen secundum quod illud vernum dieitur illi Episcopo: intelligitur de praedestinato. Ille enim videtur suisse praedestinatus . cum multum commendetur a Domino dein nullo arguatur item per illud quod dicitur supra primo. Et habebat in deditera sua septem stella, v bi nota Glos Ad illud quod contra obiicitur, patet per praemissa, mi cerat, concluso est Eceontinet duo. se ille et Exei tantium affectus,
itera Intellectu Qui habet. Asiectum allieit ipse
Dominus per promissionem. Primo autem ostenditur cui promittit, Qui vicerit, scilicet, tentationes vitiorum se a3uersa tribulatronum. secido quid promittit. Faciam. Tria vero promittit. Primo quod faciet talem aliis utilem. secundo quod in se immobilem, Et foras. Tertio quod diuinis ins gnem. Et seribam. Dicit igitur , t ouillum dona gratiae. Ecce qubd dotium Dei cst. Quia per hoc bd Eccles a militans se consor
mat Angelis de sanctis comprehensoribus , perhoe fit c uitas Dei in via & transens in patriam, fit ibi ei uitas pleiah noua, vel, Descendit de ece lo , id est prius per haec invia condita hut qubdChristit, descendit de caelo de cum eo dona gratiarum , a Dra meo, scilicet patre, quia Dcus nutrit virtutes in via, vi totum sit poli ea nouum de pacifieum in patria. Iacobi i. Omne datum optimum , de omne donum perscctum de sursum est descendens a patre luminum. Et sc loquitur haede iuretna ciuitate prius pro statu praemii deinde
pro statu metiti.Insa.vidi eluitatem nouam dec. nullis aut citi ciuitatis nome scribit Dominus vi-
, ctori in via calamo gratiae spiritus sancti, ditan do ipsum donis, ut nominetur ciuis c estis Hierusalem. Ephes. r. lam non estis hospites& ad uenae, vel potest intellisi totum pro statu viae ciuitatis, stitieet Ecclesiae militantis. Nouae, pei
gratiae innovationem in qua est vis opacis internae in conscientia & pacis ad D me cuius no
men scribitur super iustum , quando per dona gratiae de merita esse itur de societate luporum
de numero saluandorum, O mmm meum mutim ,
ilicet Christus , ut a me Christo dicatur Chri statius,id est gratia unctu; quod est nomen noui
38쪽
tatis, inter licens omnem vetustatem. Supra eo- Adem. Et in calculo, &c. Haymo, hinc dignitas , hine eel studo prouenit nobis, hinc Reges, hinc iacet lintes, hinc Christiani vocamur, vel, aliter se ibam . id est indelebiliter imprimam, super eum. id est in eius memoria. plus quam mens hominis cap at, Nomen Dei mei, id est faciam per
dona gratiae magis ut habeat in memoria nomen
Dei,id est rem nominis, scilicet quantum &quam infinita. de ex hoe sequitur experientia maioris dulcedinis, qu m mens hominis capere possit lectargus in libro de Diligendo Deo. Quam suane est in memoria non sentitis a spiritu proculdu-hio in praesentia sentietis. Et nomen ciuitatis Dei, in memoria eius imprimam rem nominis, ut sseil .consideret, quanta si eius gloria dequomodo ad eam pertingamus, vel depraesenti vi in mem xia portet . de quale de quantum sit esse de societate iustorum in Ecelesia. Et nomen quod est I sus vel Christus . vi mei memoria si apita eum cantici vitis. Pone me ut fgnaculum liaper eortuum .iliti halti,ut supra, Angelo I 1 eae ultimaeristola est, de admonet ad strenuitatem contramentis teporem,& conmat nonam admonitioni, quia Laodicea interpretatur, tribus amabili sinula omnes strenui de fenientes. Deo&Angelis sunt accepti. Prou. 11. Vidisti hominem velocem in opere suo rcoram regibus stabit nec erit cante ignobiles. Diuiditur autem in Exordium, Narrationem, scio opera tua, conclusonem,
Qui Vicerit. persona Christi commen3atur in
exordio, quantum ad tria: primo, quantum ad promissolum completionem secundo, quantum ad diuinorum annunciationem, Testis. Tertio quantum a potestativam operationem, Principium, hae elior Ain n. id est veritas; quia per ipsunt patris promissa complentur. 1 an. i . Ego sum via , &e. O lsis, eorum quae audiuit a patre an nunciabo ea hominibus, Delo, contra tepidit cin ut 4ieit Glos. & veritat contra salsitatem vel utrumque dieitur ut excludatur sal stas. supra
Primo , QEj est testis fidelis , vel Testis stille et
operum iudicio. Mattheti 11. esurivi δe dedistis D mihi manducare quit 'principium, id est primaereatura, creatare D. i, scilicet patris uniuersaliter, quia pate er eum omnia condidit. Ioan. i.
Omnia per ipsam sacta sunt.. Constant. Ioari. s. principium qui de loquor , de . vel Creaturae Dei id est per ipsum Deus pater creat iust is in operibus bonis. Ephes. 1. Creati in Christo Iesu in operibus bonis. Ha in o. In hoc ostenditatur quia pater non praecessit filium, scut nec radi ut solis posterior est sole, vel splendor igne.
Nota quod amen accipitui tripliciter. Aliquando , nominaliter ut hic Amen, ia est veritas. Aliquando verbaliter, ut in Psin. ubi nos habemus; Fiat, sat , Hebraeus habet Amen amen. Ali- nquansso adverbialiter. Ioan. 3. Amen amen dico tibi, quia nisi quis renatus fuerit, dec. scro. Nartatio est quae tria continet, Arguitionem cum comminatione , Admonitionem eum consolatione, suadeo, promissionem cum excitatione ψEgo sto ad estim. Cire a primum. Primo ponit
Arguitionem, secundo arguitionis exaggerationem , Quia dicis, Dicit igitur ,1cia opera tira , qua s dieat non me latent. Hebraeor. 6. Omnia nu da, dcc. vere scio ea; quia ira operibus vitae tuae, neque talidus es , quia caritate non ardes, virilitet
agendo. Gregorius Calidus quippe est, qui bona studia δc arripit,& conlutirmat, neque
quia iidem tenes, de aliquod opus habes. Gregorius. Frigidus est . qui consummanda non inchoat. Mitius autem malum esset s frigidii, esset quam tepidus i quia tune maior spes cilci de eo.
Vnde exaggerando stibait, irinum frui risusis,
existens adnue in peccatis, ut cal δυ, seruens colore caritatis . hoe ideo dicit , quia homo si igidus, scilicet homo existens in peccatis nondum conuersus,ex conii deratione peccatorum, disponitur ad timorem de poenitentiam: homo autem tepidus, scilicet qui eonuersus est, de post eon uersi nem tepide agit, ex conuersione habet cOs dentiam meritorum , de ideo non corrigit des-diam de ita manet de durat vacuus dedignus cumna: a Deo :3e ideo melius est ut vel ardeat diuino calore, vel si non ardeo, saltem sit geseat, de non sit in medio tendens per torporem. Gregorius , qui adhue est in peccatis, fiduciam non amittit conuersonis: qui ver b post eonuersionem tepuit, spe in quae potuit elle de peccatore sabita-xit. sed obiicitur, quia elle frigidum est malum ,
quomodo ergo dicit utinam &e.Item tepor m
iorem habet propinquitatem ad calorem quam frigus. Item sunt multi frigidi qui nunquam veni int ad salubrem calorem. Respond. lnirigi do homine qui uel fidem plenam non habet, vel
si habet, quas nil boni agit. duo sunt, scilicet
ipsa frigiditas mentis 3 materia dispositionis. quia licet si frigidus, tamen cum non sentit aliud in se unde confidat de ulterius videt mala sua: ex hoe potest Acilius disponi ad bonum nepidus autem , quia aliqua bona agit, de se conuertuna vi-ldet, confidit, δe ex eonfidentia dissicilius seipsum corripit. Loquitur ergo de frigido, non quan
tum ad culpam sue frigiditatem, sed quantum ad dispositionis maiorem facilitatem, unde non οἱ tat huic primum nec secundum, ut dicit Glossa, Ad aliud die endum, quod tepor in quantum habet aliquid caloris, magis propinquat calori.
cum ratione annexae conficientiat minus entiae minus quam
stigii, ii mitiuale. Haee enim guo sunt in tepido. scilicet modicum quid caloris spiritualis, & occupatio indispositionis, & ratione huius dicitur. illud. Ad alius die dum, qu bd non omnia talia' intelliguntur uniuersaliter, sed pro multis, in plurimis enim se est. sed quia tepulus es, & nec
giduc nee calidas: incipiam te euomere, extra vomere, ex re meo, id est de consortio iustorum. qui os meum sunt, & per eos loquor. ieremiae t s. si separaueris pretiosum a vili, quas os meum eris. propterca etiam Dominus hominem incorrigibilem magis de magis deserit& abiicit a se . dea eollegio Ecclesiae : cuius suffragia non sunt ei salubria. Et qua doq; hoc exterius aperte fit perexerimmunicationem,ut tangit Gloia. Debet a
tem excommunicatio fieri, vix & cum disseiata te sicut volnitus diis cultatem habet. Potest de aliter os Dei intelligi peccator, quam diu vocatur ad poeniteantiam, & suoportatur a Deo ad hue est intra os Dei idest adnue remanet insta septa liuinae misericordiae:per que Duos, quas peros auum manifestat se nobis: sed si noti vult eorti-xi, omit id est quas quoddam vile abiicitur,extra septa misericordia prius exhibitae .ut iam non se sui lineat elementei : sed vadit in reprobum .e sum. Loquitur autem per similitudinem, frigida enim de calida sumi nos .im, sed tepida vomituni prouocat. l uxta hoc loquitur de tepido. sed nota quod dieit Incipiam, non dicit Euouiam sed incipana euomere, quas paulatim deserendo licitic t MI
39쪽
natim omnino,ut detur locus enitentiae, Threnorum, s. Non enim humiliavit ex corde suo de
abi it filios hominum, ut contereret sub pedibus suis omnes vinctos terrae. Cum vero omnino
persuum in nequitia 1 Deo deseruntur. Isidorus an lib. 1. de Summo bono. Revera quae Deus deserit daemones suscipium. a d iis , suas dieat, merito incipiam te euomeret Quia dicis, iactanter, quia a ues, scilicet scientia, c locuples, virtutibus , O ntillitis egeo, quia in omni bono habeo sis scientiam. Ecce iactantia superba. Gregorius super hune locum. Reprobi diuitiis replentur, virtutes Giuitiis vacuantur. Dum ruinae suae damna non considerant, esse se a bonis actibii,
inopes non agnoscunt. Deinde ostenditur iactan- .
tia esse vana,quia non sit best veritas, ficu qma, id est quod tu quisci actas, ea miser. Vituperat cum quantiam ad desectum quadruplicis boni. Primum est Notitia agendorum vi sciat quid est necessarium ad silutem. quia fides cum operibus necessaria est. Contra quod dicit. Es miser, scilicet per ignorantiam, per quam deciperis dum te putas in hae tepiditate sine operibus saluari.
per fidem mortuam. aa aggravandum vero sibi, dit, o mis rasita, quas dicat, tantum miser es,
quod misericorgia de te pti test haberi : sed adhuc gravius cst quod hane ipsam miseriam nescis. Vnde dicitur. Et nescis.&e. Psal. Nescie runt neque intellexerunt, in tenebris ambulant. secundum est suiseientia siue opulentia gratuitorum , sellicet virtutum ae donorum gratiae, contra quod dieit de pauper scilicet virtutibus. Tertium cognitio ineommodorum , vi scilicet sua vitia & damna agnoicat, contra quod dici .
tur. Et creeus. Quartum, Ornatus meritorum,
contra quod de nudus, set licet meritis vel Operibus, vel Nudus, vestimento innocentiae. Gregorius. Pauper cucus & nudus arguitur. Pauper utique, quia virtutum diuitias nonnabet. Cincias,
Ita nec paupertatem quam patitur videt: Nu-us quia primam stolam perdidit: sed peius qua a
non si perdidisse cognoscit . DL, hic ponit
monitionem cum consolatione, Et primo admo- Initionem, secundo consolationem Et quos, Monitio autem est triplex, contra tria praetacta. Pri .nia ad quaerendum aurum contia paupertatem; secunda ad quaere lum indumentum, contra iiii
ditatem ; Et vestimentis, Tertia ad quaerendum visum, contra coecitatuin. Et collyrio. Dicit igitur ,suae . tibi, bona haee suaso, de salubre consilium. Vere ille est Angelus magni consilii. si a.
'. Et vocabitur nomen eius, dec. emere, per indu
uriam liberi arbitrii de fructum punitentiae. Bo na talis iacgociatio. Lucae io. Negociamini dum venio, a vim, id est eae testem sapientiam, quae stillida est. Item pretiosa i quia peream acqui- Eruntur carae merces, scilicet gloriae. Prouerb. 3. Gloriam sapientes possidebunt, igni um, quia sapientia caeli stis sciuida est igne amotis & ealere iacit, π n. tam, id est putum de electu in non phantastieum. Sapientia enim hiatu mundi pha iusti ea est : sed sapientia quae desursum est, vera est electa. Vnde dieitur de sapientia. Prouerbio nam tertio. Primi de purissimi fructus eius. M L-cvlei fias cum iis pauper. longe enim ditior s
cit quam aurum materiale. sus'. r. Et diuitias nihil, &c. omne aurum, de e. vel Avium, scilicet caritatem, quae autum est propter fulgorem dedecorem de pretiostatem. i. Cor. 11. Et adhuc acclientiorem viam vobis demonstria. Lucum Λ ignitum, propter fulgorem vel seruor . Rom. 1. spiritu semetues. Probatum, perfnceritate; quia caritas uranem sorcem ad horret. Cencss 1. Et aurum terrae illius optimum, scilicet terrae Euilath. quod interpretatur doleras vel partu
riens Qis Oim dolet se praeteritis offeras,3 ca
uens de futuris . parturit opera dissicultati, de perseetio nix. habet optimam caritatem, vel Aurum , ipsum Christulti . lpnitum, id est igne passonis assim vel per esse ham: quia alios ignit.
Lue. i. ignem veni mittae in terram. probatum,
quia nihil ast in eo nisi purissimnm, quod proba
tum in in sornace pastionis. Psal. lsirenae examinasti. Sed quomodo dicatur, suadeo tibi emere, dcc. per hoe enim videtur quod primam gratiam in posset homo mereri, quod falsum est. Ilcm, hete carent pretio. Iob. ra. Nescit homo pretium eius. Respond. Non accipitur hac verbum
ptionis propriE, sed largE: quia propriε illa bo
ita praemissa emi non pollunt, nec pii mam gratiam potest aliquis merem, alioquin gratia iam non esset gratia: sed per hoc ostenditur quod mi gna oportet sacere nomincm: loquitur ergo se Dominus propterea ut magis agandustriam liberi arbitrii excitet hominem, per quam disronatur ad sapientiam sue caritatem sue ad ipsum
Christum qui est thesaurus iustorum: ae s sedis.
ponit ita sibi datur ac si emisset, iuxta hunc mo-: oum loquenssi dicitur. Prouerbiorum vigesimo
tertio. virtutem eme , dcc. Tes moro a sis duam , id est ornatu & candore virtutis es donorum gratiae de conuersationis rcctae, cum iis Hudus. Colos. Induti sicut electi Dei viscera misericordiae benignitatem, humilitatem, modestiam, patientiam, supportant ei, dcc. non Ap parear , omnibus in iudicio , censes. ntigua is sne, ideo melius est nunc crubescere, coram paucis. Naum. 3. Ostendam Gentibus nuditatem tuam, librio, id est Diuinis praee Um. intinge acti os
tuas, internos .etu iam, cum tis corcus. Collyrium est remedium medicabile pro oculis, tale est praeceptum. Dcinde ad clari scandum octilos, amoris respectu bona. qui cu quas oculus deYter . de timoris, i e spectu mali, qui est quasi oeulus sinister. Ρsal. Praeceptum Domini lucido milluminans oculos, vet. Collyrio, id est dono Spiritus sancti, vel . Collyria, id est compulichi ne: quia collyrium primo turbat oculum, de humorem malum quere facit, vi post clarum rca dat. similiter de contritio, plus turbat animum
per dolorem &sic euacuat humor peccati, cunis signum aliquando est resolutio in lacrymas, de se interni oculi clarescunt. Ecesesau. 38.vnguentarius facit pigmenta, dcc. το os, hic ponit consolationem, quia exasperitate arguitionis de comminationis, desperate posset. Et quia ipsa consolatio debet allicere ad bonum: ideo Piimo ponit consolationem, Secundo hortat tirad pretii tentiae satisfactioncm , mulare, Dicit igitur, ego, quas dicat nedcspcres quia argilitio mea ex amore est Quia, ego quos an s. dulccdine praedestinationis. lerem. 3 . in caritate Perre-
tua dilexi te, ab ruis, vel bis, O callo, sancitis. Augustinus in lib. se Verbis Apostoli Melius cavi sagellet te& recipiat te. quam ut parcat tibi&deserat te. Heb. tr. Quem enim diligit corci
sit . flagellat autem omnem filium qu in recipit. Sed quaeratur, quare Dominus evitotes sios ite vexat aliquando flagellis, malos autem dimittiequandoque in prosperis de delatiis ζ Iercini e
40쪽
31.Quare via impiorum prosperatur a Respona, Iprimum est ex diuina misericorsia, ex qua est quod electos quos seit finaliter perseueraturos reseruat ad vitam, de ideo ne deuient a semita,r stringit eos sub solis disciplinae aduersorum: .clpta ipsa aduersa purgat offensam peccatorum praeteritorum vel per eadem iacit magis idoneos ad perceptionem praemiorum. secundum est ex Dei iustitia siue iracundia; merito enim se elerum in quibus scit malos finituros vitam, debetur eis gehenna & subtrahitur diuina beneuolentia, α ideo ira diuina dimittit eos in delitiis de prosperis, permittens ut qui in sordibus est Argeicat adhue Insta ultimo. Multos tamen malos dulci ter vocat,& flagellis, & aliis modis. Ad praemissa sautem inducit Humo huiusmodi exempla. Vitu lus qui oeeisoni paratur liberius pascuis saginari permittitur: qui ver b ad usus necessarios reseruatur, iugo & soris domatur, stimulis pungitur , verberibus eaeditur. Et aegro cuius vita desperaturam edico,etiam saluti eius contrarium non negatum cuius autem recuperanda salus aestimatur; animo eius desidea abilia salutique eontraria omnino negantur. Tertio, quia ex amore te arguo.
Emulare is est imitare bonos qui non sunt tepidi. 3. Ioan . N oli imitari malum sed quod bonum est vel Emulare,id est relum habeas in seruorem
ad bonum. Galat. 3. Amulamini bonum in bono. .
Nota quod aemulari multipliciter accipitur, Quandoque pro indi nari, quandoque pro imitari, & utroque modo secundum ρiuersos modos exponen Ai accipitur. Romanor. N. Sed illorum delicto salus Gentibus, &c. quandoque pro inuidere, unde aemulus dicitur inuidus; de se accipitur etiam in eisdem verbis. secundum alium modum exponendi, quandoque pro relate sue diligere. 1. Corinth. n. . mulor enim vos. Adquid autem tendere debeat aemulatio subdit, σiam emiam aete, de tepiditate per strenuitatem. aoannes Chrysostomus. Persecta Icenitentia eo-git peccatorem omnia libenter ferre. In corde eius contritio, in ore eius consessio, in opere tota humilitas, rase, hie ponit promissionem cum ex- icitatione per hoc enim excitat eum quod dicit se stare, quas ad ostium , de excitare pul sando. Et nota quinque,quae cirea iustificationem conse tantur primum est dignatio Deileceatorem excitantis. secundum consensus liue motus liberi
arbitrii se disponentis ; si quis. Tertium infusio
gratiae animam iustis eantis, Introibo. Quartum metitum iustis eati in gratia proseientis, Et coenabo. Quintum pastus consolationis animam res eientis. Et ipse. Dicit igitur, rece, quasi gleat debes poenitentiam agere, quia Ecce, quasi dicat attende hoc, ego, qui Deus sum. sti, per expectationem paratus recipere, ad .aiam, se ille et voluntatis, per quam Christus intrat iii animam Iper gratiam, o pulpis, per excitationem, scilicet terrendo per considerationem poenae, vel immittendo dolorem de peccatis, vel desiderium gloriae , vel vocando per praedicatores . . Cantic. sexto. Vox dilecti mei pulsantis , quo, notatur raritas auatierit. intelligundo, vocem meam, scilicet inspirationis internae, vel praedicationis , vel scripturae, O aperuerat νmba ianuam, cordis, scilicet poenitendo, introibo ad iliam, per gratiae in ii- sonem. vet. si quis audierit, per obedientiam vi conuertatur, Et aperuerit mini ianuam, tollendo tumultus cogitationum & vincendo tenta. oues quae occurrunt. Introibo ad illum. Ioari.
decimo quarto. Ad eum veniemus,&e. bonu, talis hospes & honorandus. Unde beatus Berri ardus in Meditationibus , Crenaculum gran de stratum exhibe Christo, ternaso cum siti,
eius fide & operibus delectabor . Iustus bene
operans comedit: quia in operando laetatus, &Dominus conuiuatur eum eo, quando delectatur in eius meritis. Iernardus super cantica. cibus eius poenitentia mea, cibus eius salus mea, cibus xgo ipse, ora e mecum, quia dum eius statum acceptabo consolatione interna pascam eum. sap. 8. Proposui hanc mihi adducere ad conuiuandum, sciens quoniam mecum communicabit de
bonis. Ag mirandae sunt delitis huius conuiuis, quae dantur eis qui alias non quaerunt de Diuinis instant. Ambirisius in quadam homelia. Qu,
domicilio Christum recepit interno, maximis delectationibus , exuberantium pascitur voluptatum , vel. Crenabo cum illo, in via, & ipse mecum , inlatria. Luc. H. Praecinget se, dcc. qui mi eris, scilicet vitia de omnia tentamenta, Myerseuerauerit, dato es sarie mecum in throna meo. id est dabo ei sotestatem iudiciariam ut mecum iudicet. Per thronum enim intelligitur potestas iudicandi sessio autem notat auctoritatem Vtendi huiusmodi potestate. Matth. i'. In regenera
tione cum sederit filius hominis. Mecum, autem: dicit quia cum eo uidie abunt. Sed quid est quod dicit Mecum in throno 3 quia alia erit potustas persectorum in iudicando. alia ipsu, ehristi, quia non est aequalis. Respond. Non intelligitur
Quod ex aequo iudicent, vel quoὰ sit eadem pol stas sed notatur communicatio iudiciaria Dote statis, qua in visis persectis minor erit quam iri
Christo, quorum potestatis origo erit potestas ipsus Christi. Vnde eum dicitur. Dab et sedere mecum in throno meo, notatur & communi
catio de earnalitas, per hoe quod dicitur in throno mecum. Vnde luper hunc locum dicit Gregorius. Nobis in throno filii sedete es . ex eiundem filii rotestate iudicare . Ulia enim iudicii
principatum ex eius virtute sui cepimus velut in, cius intono res demus. Item obiicitiit , quia dictv persectos scituros in throno sngulariter,in amgelio autem dieit in duodecim. Matth. is Sedat, iis & vos, de e. item quare duodec: m, cum non sinium Apostoli sunt iudicaturi 3 Respond.ad primum quod non est eontrarium. Cum enim cscitur h7c in throno. intelligitur principaliter D minica potestas ex qua tamen habebunt persecti potestatem tuaicandi, de ideo δicuntur 1 tauri in ius throno. In Euangelio vero agitur principalitet de ipsa eorum quae multiplo citi potestate. Idem ergo dieitur ι; e & ib suo diisei et iratione Unde Gregorius super hunc locum, hic duodecim thronis . quod viro throno filii des natur: uia videlicet uniuersale iudicium ex nos si meiatoris interuentione percipitur. Ad aliua dic ei dum.quod non intelligitur ge soli, Apostolis. sed per numerum duodenai tum intelli itur uniuerstas eorum qui iudicabunt, seut dicit Gregorius de Augustinusta Glos. Responso est secundum Augustinum : quia partes septenarii qui uniuei sit atein s mant. Liscetitia de quatuor complent duodecim; quia ter quatur sunt duodecim ι creta, quas dicat. Qui Vicerit ita propter victoriam recipi. t dignitalciti leaendi. In tcrtio mo in si tego propter victorium qua vici iniuri quin Iudaeos de diabolutia sedeo in iluono patris, id est regii te cognoscor , aequalis ci in sua pinctilia, qua