장음표시 사용
691쪽
dicendi peritia imbutus, eaque rerum cognitione inseru- icis, ν censores pasii tam rigidos Aristarchos, tam oculatos non pertimescat ac reformidet aut quis fuascripta omnibus approbare, ominique ex parte calumniam abs se depellere posse considat praefra tim in argumento quod detegit vitia, errorisque hominum qui ferἡsalutaria monita respuunt, eosque aut odio prosequutitur, aut νessiacant, qui illis ad virtutem, ad decus. ad probitatem, adsinceram religionem sunt incitamento. Quod ipsum η quam non deplorant sacri vates iis locu quae isti tiranda suscepi, qui in eo tori funt,omneisque suam operam atquc induit iam conferunt, ν quum omnes, tum illos potisi
os ei sui commonefaciant qui Ecclesiastico runere funguntur ac dis tuis miniseriis sunt addidit, quo subditis ab olutum,irtutis ac pietatis exemplar exprimant, summόq; studio enitantur,ac rationem ineant quaculla'
atque inclinatae stigioni medelam adferre queant, eamq; erigere atqite instaurare. illorum enim interest, ac munus dAetatum exposcat ν deuias balantoq; ac disi paras oves ad Chri it ovile diiuga ut atque adsaluberrima coelestis dochinae pascua redd:ι cant, ν egenis ac cal P ' sitosis,omurq; praesidio desiitutis hibueniunt,atq; illis a diquid solutti, ire linihil subsidii adferant, ν ingenuos ac bonae indolis adolescente in quibus elucet ac se profert aliqi odiiuidae erectaeq; acgenerosae mentis indicium, tiaberalibus disciplinis institu curent,riis aliquando Patriae sui sint at l. ornamento: t,irgunculis maturis ac coniicii aptis dotem conferant ne quasi dicitiam expugnari contingat,ac publicὸ ut merce rarias pro clitui. Hac enim ratione obtinebimus ne posim tot existunt alidi
errones ac grassatores nocturni qui aliena invadunt aedepraedentur, nec tot contami Latae integritatis puellae
qua induitris ac fornicibus extra legitima vita societa
692쪽
te,corporissui sum ornuibus promiscuὰ concedunt.Quod dedecus foedaque vitae consuetudo ne inter Christianos inolesceret in fragilem illum sexum sua beneficia ac munimentiam liberaliter contulerunt veteres illi Ecclesiae proceres, qui qu)d uteris virtute morumque integritate praelucerent acsubditorum Ubitis commodisque sedulo prosepicerent, Episcopi,praesules, antistes vocabantur.atque aipaterno pioque assectis ac propensione in gregem suae f-
dei ac tutela commissum iabbate ac Coenorbiarcbescit dignita: iis honorifolicitudo iura coniuncta iset. sopiebant illi tumultus aer idia quae in magnum Reipublicae detrimentum erant evasura resarserunt laceratam a diuulsam ciuium ac popularium concordiam omniaque reddiderunt tranquilla ac pacata: mitigabant,Regum ac Principum irritatos animos qui ini iris parum- qu auspicatis nonnullorum consiliis iustam nati,irauioraquam pro aequitate,onerasub iis inferre meditabantur.Quale exemplum editum est in Roboam Solomonissi4. KC. ra. lio, qui quum iu paternam haereditatem ascitu is atque in i auguratus imperio, iuuenum otius quam senum consilio
acquiesceret, orentissimum reguum absse diuulsum alienavit. . His ac plerisque aliis pr.eclaris,irtutibus enit Ure eteris Ecclesiae mini ri, atque iis se pori yimam exercuerunt i quibus stus est praecipuus Charitatis sita diva, totiusq; pietatis ac religionis summa consiuit, ut Iacobus Apostolis, alam testatur. 2 P erigere operosa pa C p i latia,magnisque sumptibus extruere portico,pauim ta flos,ambulacbra peristylia conuiuari lautius ac magnisci pledidoque ferculorum apparatu aut denique exqui-sto cultu opes profunderesubleuandis tenuioribtu desii natas alienum prorsus es decet ab illorum audi;ione, natura, moribus,qriora professio atque instituti Irugalitate ac moderatum rerum sum exigit, ab omni luxu pompa,
693쪽
fanu, ambitionedirepitu,aliaq; mundana ostentatione remotum. Haec vir humani ime libere quidem , at amanter acyncero lectu a me ampli catasunt, quo plerici exstimulentur, ut Spartam uam exornent,suamq; minam aut talentum auctione conduplicent, illi inquam, qui in clari ma luce hominum versantur, ac velut in totius orbis theatro consituti omnium ora atque oculos in se conue tunt. Sic enim futuram confido, i qui nunc multorum animos ab se habent aversos atq; alienatos, sibi met veneratione ac reuerentia deuotos deuinctos i , experian- IIbis, is tur Uenim irtus itaque inteiritas fauoris ac bene- tui prae uolentiae, totiusq; himanae societat D conciliatrix. Qua de
' - quum nuper in amnen imo tuo secessu feri simus plaissopbasi praefente clari mo ac Senatorii ordinis ira cola democh Iuri periti mo, ac multa vitro citro que agitata senu, nu isum est ope pretium diutius huic
argumento inhaerere Deus Optim. Maxim. cui Chrsim ducia, νota pracesque no Ira deferimus, te diu nobis seri et incolumem, ac tuos conatus promoueat, magnas, in crementa ac progressus conferat.Ziri ea ex Muso nostro Nonis Ma ,Anno M.D. LXVI.
694쪽
etates herbaram cognitione exop
sisse imbutos desumptae ab iis
tot Metaphorae ac parabola declararit quae hic pe
Raestantillimo Reges ac magnanimos illustresque Heroas in ipso etiam arnaorum strepitu tumultuquc bellico, sti diose olim excoluisse rem Herbariam, ac stirpium cognitione cyprimis suisse delectatos, praeter veterum historias, Bibliorum codices abunde testantur.Quum enim harum rerum inuestigatio amoenistima varietate exornata si, nec minus habeat utilitatis, quam oblectamenti, non visum est Regii in amplitudini, nec Imperatoriar irraiestati indecorum huiusmodi occupationibus distineri, prae sertim ubi ab vrgentissimis negotiis, ac functionibus publicis respirare, atque aliquid sibi laxamenti impetrare licuit.Hac enim quum animi, tum corporis cui Ret i tura non miniis celebris sacta est illorum memoria, non minus illustratus nominis splendo S magnis centia, quam rebus aliis praeclare gestis.aut hostib.vel
695쪽
subactis,uel ad intei necionem deletis. Sic Mitridatestiua n berbarurn notitiana, ex singulare antidoton conhou iu- 'Nagiosos praesent i una illius nomine sunt tum immortale nomen est consequutus.Lysnnach iii pator, Gentius Illi ra-c una rex, Arretiusia Mausoli Cariae regis uxor,mul que si praeter belli gloriam, licitiarum cognitione post deuictum Pyrrhum Epirotarum regem , Lucius Cincinnatus Marcus Valerius Coruinus plantarum a noenitate licciti procul a strepitu Cambitione
a De Optim. laxim.sapientiam,ac crum cognitio
nem Vt nullus regum illi sit comparandii, in f b - 'itur, ac diit cruisse non solum epis ibus, alitibiis qua impedibus stris, sed deafh6hibu, dii sebus a cedro Libani usque admissopum ui cgre ditur clariete, hoc est, a minutillinis herba ad roceri mas,cessistimasque arbores usque omniat cognitas explorata Sunt praeter Solomonem pro cer aliquot vatesque Hebraei qui pa lina vaticinus suis herbars in nomina effectusque intersemuit , ac Va' his coinparationes ex iis mutuantur. Quum enim stipeuti sum pr beant,aliae medicamenti plersque virum que nolinullinoxia sint ac naturari: si . aliae salutarc morbisque expugnandis accommoda ex iu roplictae appositiis mas similitudines, scitasque concinnas coinparationes desumunti quibus conciones exornant,ac fidem narrationi adstiniunt. Quum
696쪽
autem multa sint in humanioribus disciplinis ac pori litioribus literis , totaque philωsophia humana qui
hominum animos astatini obieetant, illorumque mentes exemplis ac morum integritate imbuuiit, tum ut sta ad haec periicienda maiorem vim atque cliicaciam obtinent, quam ea quae sacri vates quorum nemo non diuinitus adflatus,concionibus adhibent, adeo ut qui nis vel in natura operibus vel diuinis contomplatio inibus mediocriter exercitatus , facile perspexerit, L quammon sit sterilis Mieiuna illorum narratio, quam non prorsus insaecunda illorum doctrina, sed utilis salutaris, fruetuosa. Siquidem scriptura sacra a coelestipatre diuini Spiritus amatu pro manans, mentes hominum suauistimo pabulo pastuque salutari reticit. Quod ipsum Dauiu rex indicat, desumpta peram cena Dauiduse senilitudine a viridant soridoque prato ac saluberri tot Tmis aquis, quibus artarenta maxime pinguescunt sa sinantur Domiηus regit me,nihil mihi deerit in loco a pol. 3. scuae ubi me constitist duper aquas refectionis.Sic quum sibi gratularetur ac plauderet, quod Dei munere in diuidenda hqreditate,uberrima pecora, soliimq; ac uia 'dum maximis foecundum sortitus esset, Funes, inquit, ' ceciderunt mihi in praeclaris Solent enim olim lini bus extentis metiri iugera, su6sq; limites cuiq; assignare ac partiri prata: quod apud nos nunc decepeda perlicitur.Huius generis quum innumera exempla in veteri nouoq; instrumento se proserat, non bilina in vulgato vitius 4 consuetudine, sed ex natura rerum quq nihil non suppeditat, deprompta oper retiti visima est ista eruere atque auido lectori spe tanda exibere, quo illi innotescat quantus cicntis ac si pientis thesaurusreconditus sit in arcanis litcris, quae non tam ut
cia,quam salutaria hominibus proserunt Nec sane
697쪽
qui siluam ex vilis Philosophorum aut Rhetorii Poctarunaque scriptis tam uberemi copiosam doctringsrugem , tam salutare anima mentisque pabulum est percepturus, quam ex uberrimo atque u ex hausto Diuiiritatis fonte,illorumque oraculis quq diuino a flatu sunt prodita. Quod si cui libeat attente conside rare atque intime excutere diuitia eloquia, quantaque usi sint sapientiari ii tam salutaria documenta nobis
Sacra pro prodiderunt,menti inque ac voluntatem Dei mort
ph ηp. libus indicant, dilucide perspecturus est, quid diuina prophanis praestetit, quam sint res aeternae ac solidae
caducis ac momentaneis pretestantiores. Sacros Vero Proditia vates praeter exactam diuinitatis ognitionem inn
turae4cb.exquisit versatos, nec ullius disciplinae fuis- s argumento est, quod ex intimis a
que arcanis naturae similitudines comparationes de Himant, denique ab animantibus, herbis,arboribus,clementis, igni, terra aquis, acre, fluminibus, rivulis,sIntibus, cisternis, Oceano, astris,gemmis, lapidibus, a fulmine, pluuia, rore, aestu, frigore, flatibus, grandine, nive,gelu glacie, satis & semente, a sale, sermento, a sagena, verriculo, nassa, retibus, ab humoribus qui corpori humano subsunt, vel ab eo pro manant, san guine, lacte, semine, mensim iis, a pariente4 partu,as Oria,serro,auro,argento alii 'ite innumerisTropos ac sgurata elocutiones, Metaphoras seu Translationes, parabolas, collationes excpla, Schemata, hoc est, ornamenta verborum & Sententiarum, quae quasi
aliquo gestu orationem illustrant, narrationibus suis accommodant, quibus multi ira lucis atque intelligentiae, plurimum dignitatis ac splendoris cocionibus adserunt, mentesque ac animos socordes atque oscitantes, suique oblitos ad veritatis cognitionem incitant atq;
698쪽
atque mi ammantri inprobos uiducia ex iis robus sinitii tudine, a maleticus deterrent, atque ad virtutem
ad solidam felicitatem, ad Dei metum fiduciam tacti
extimulant, illisque omni adhibita induitata diui-,unitatis notitiam in1ignunt probos vero 'ut vitet integritatem consectaratur,stabiliunt, Vtque perseuer .di c. atque in suscepto negotio persistant, sedulo exho
latur: obiter, quod MPaulus praecipit, inordinatos,in--tractabiles, hacompositos Ollici sui comonefaciut, ac salubri placidaque monitione increpant: pusillanimos moerentes solantur, imbecilles ac labantes fulciuir collapsos erigunt: lenitate di elementia utuntur erga
omnes, lenti ad iram,ad vindiciam ac Violentiam tar- ρυι, di, medentur iuxta Lsaiae a Christi vaticinium contritis fractisque mentibus atquo animis deiectis mcdiastis, at lictis salutarem medelam adhibent praedicant captiuis remissionem indulgcratiam, Occaecatis vi sum ita ut diuinae lucis sticiantur capaces, calamitos solatium, vinciis ac diaboli tyransde oppressas relaxationem ac libertatem:easa; omnia elcgantillimis parabolis & collationibus in uis passim scriptis perii-citit. Quum autem nemo non prophetaru, inter quos
muli regia maiestate existunt, harum rerum specime exhibeat,atque etiam Iesus Christus quique eius nomine apostolica legationis munei e fungiatur, in eodedoctrinae genere versent Etaopeiadpretium me ficturusiim arbitratus, si obiter commonstrem Planta sit eruditio, quam recondita sapientia, quae rerum cognitio ac naturae imaestigatio, quantus ardor propagandae
religionis atque expulsa omni superstione Didolatria proserendi cultus diuini in iis hominibi is qui diuino spritu celestique astratu imbuti tam salutaria nobis
prodiderunt,accita adorationis decusis ornamen-
699쪽
tum uniuersa rerum natura quod ipsum patefacere iam meditor. Mandragora quam a Lia Sorore Gblandii a est Rachel. CAPUT II. T E R herbas virentes acestoridas , qua
passi s P um innunieras naturae ac rerum omnium
ICVS conditor Deus in usum hominum e terras his i. produxit , Mandragora non insimum locum obtinet, nec prorsicis ignobilis est. Cuius quum in sacris Bibliis exta mentio, atque in deliciis habita iit, in Maiariis undiquς sum expetita de hac instituti argumentiris is da sumetur exordium. Constituuntur huius stirpis duaest cui species taliarum v nacti foliis lactucae aemulis, sed an gustioribus saturati umbrosique viroris. Pomum vero emergiti centro imoque stirpis meditullio, quod herbaceo stilo incumbit,aucllanae niicis, non unquam iustandis aut castanea magnitudine. Haec species see mma nomine in lignitur.Mas vero speciosa magnaque liori in amplitudine ac pompa luxuriat, lacteo viro te perposita Pomum cro quod ex pallis patii lisquequaquauersum soliis e media stirpe prodit orbicula tum ac circinatae rotunditatis, oui gallinacei vitello aut luteo prorsus assine est, odore non sine grauitate quadam imporata, iucundo, radice crassa, pilosaque aebi fida, atq; in humanae coxendicis aut cruris Armam bifiircata. Qua occasione circum ranei quidam impostores ex huius de brioniae radice imagunculas confingunt humana specie,atque utrumque sexum moliuntur, ac credula turba persuadent ea forma ac speciei terra enatas i Nonnulli serio praedicant vitalem
700쪽
talem suisse subterraneum hunc cetum , atque . Ex locis quibusdam hincitis eruiste, quibus iupplicio a fici solent sontes ac facinorosi, qua persuasione rudi atque aperitae plebi imponunt, atq; huiusmodi m Pominia postura argento illos emungunt, Belgae viandragoraepona a Deolaneten vocant, quio noni inexradicem de-Tἡhi signano, quod mentem amatorio quodam fascino in amoris.crrorem pertrahant, S quodam modo incantcnt.Hu
ius pomi fuisse auidam Rachaelcm summoque eius G I desiderio occupatam sacri codices referunt. Quum e nim triticeae messis tempore Ruben in rus digrςs .sus,Liae matri attulisset Mandragoras , Rachel sterilis ac sororiae scircunditatis aemula, eas sibi concedi OD serraque postulauit Lia crasperata importuna interpellatione, poma illii denegauit:tandem sopita altercatione hac lege ac conditione res transacta si,ut Lia subsequente nocte mariti concubitu rueretur iam id alternis vicibus , duabus roribus uni marito de dicatis perfici soleto Rachel vero potirctur an
dragoris, quas ea mente atque animi intentione a
sorore blandita creditur, quo amabili ac gratioso cum patriarcha Iacobo congressu, esu illius pomi, conceptui effici postet idonea Quum enim inuidia in rorem permota sterilitatis probrum se depetalere atque amoliri cuperet, expostulaui cum a rit, quis dieritis degeret, quum soror numerosa prole Drax esset foecunda Iacobus indignatus se perstinctum maritali munere profitetur, ipsiunque nec culpari posse, nec ignauia argui caeterum foe cunditatem ac conceptum Dei donum esse, illiu seque arbitrio negotium istud perfici. Caeterum an Marrdragora cetificandi vim mulieribus conserat, atque utero retinendi seminis e scaciam conciliet , iii