장음표시 사용
741쪽
serant:pro ignauia,desidi torpore, somnolentia, alacritas, tortitudo , magnanimitas, infirmarum rem mcontemptu si despicientia, praestantia virtutis substituantur. Sic in uersa rerum ordine pro vitiosis aῆsc- prauatis affectibus vel potius perturbationibus uae mentem a ratione,a naturae mei lege auertunt parc tranquillitas quam parit fiducia in Deum, animum placide ac secure regat ac moderetur.
veteribus Struthion vocatur, Mauritanis Arabibusque scriptoribus Guddi, cui assinis recentioribus vocata Saponarin, O herba iusionia,Belgis Fe cristidi, quod't smigma eluendis maculis adhiberisoleat.
V V M populus Iudaicus paulo ante urbis excidium inquinatissimis esset moribus, multique horrendis sagitiis ac sceleribus contaminatus, sic ut ad sum-t mam impietatis nihil esset reliqui, Deus elegatu similitudine illos perditos ac profligatos pron maciat, nec ullis quamlibet praesentaneis remediis ad saniorem mentem,ad intcgritatem vitae,ad decus Virtutis posse perduci. Quum enim a sacrati inma religio ne, Dei quo cultu ad idolatriam defecissent, aliunde quam a Deo viventi salutis praesidia conquirere cce zmia perunt, aliunde responsa petere atque oracula scitari, quum etiam hoc accederet ad impietatis cumulum, 'ut insontes non clanculariis insidiis conficerent, sed aperte ac passam in triuiis, nulla iustitiire uerentia, nullo legum metu, adeo ut nihil se commisisse haberent persuasum,ac ne tantillum mali perpetrasse, aut quid
742쪽
te omnis nequitia, uni Deo firmiter inhqrendu,illiq; omni fiducia stabiliter innitedum alioqui externis re ibus cultuque commeticio ac superstitiosoquc Deus noli exigit nec praescripsit. ibi salute atque animi puritatem philliceri,non sollina inane est A superuacaneum, sed etiam damnosum di mei maiestati iniuriit, abstergit quidem atque emaculat sordes Sthriithion siue lanaria quae lancis vestibus candorem adsere cutem expolliunt ac lentigines naeuosque abolent sine gmata, verum nihil excogitari potentanta abstergendi vi ac facultate praeditu,quod animae tus sordes posset eximere, quod plus sitis inolitam penitusque ins-xam labem possit cluere. Qui enim morbum suum non agnoscit ac salutarent doctrinam a fido medico oblatam respuit,insanabilis est, desperatus,cui me dicinam adhiberi Hippocrates vetat illoque dignior C p I Christus desere dos praecipit,bi omnem op cram stir-diumque illis conservandis impensum est. Caeterii in Asath. I. Deus apud Malachiam se Angelum missurum polli- farc. i. cetur qui viam prςparet quo vaticinio Ioannem Baptistim designari Euangelium testatur ac statim ventu riim Dominatorem, hoc est, Christu qui multa innovabit mulisinque operam insumet corrigendis illo rum vitiis formadisque moribus quorum interest populum salubri sanaque doctrina imbuere 1e est enim quasi ignis constans in quasi herba fullon sedebit constans ci emundans argentum. purgabit filios Leuc
colabit illos quasi aurum argentum,hoc est, puros retare, nitidos ter sex politos adempta omni ibi gine I scoria vitio mimi in fornace aut ossicina argentaria expriliri metalla solet, Ita a primu visum est ministerio,abstersis sordib', ornatu ac nitore adferre
ire a culpari posset anu colaminari sceleribus qui
743쪽
Dei munia obeunt sacrisque Gnctionibus destinantur.quocirca similitudincia desumit a rebus externis eamque ad animum transfert. Siquidem fullonia herba sit e Struthion incredibilem vim obtinet in clitendis maculis,atque imbuendis candore lanis pollet c-nim vi abstersoria adcci ut etiam pituitam e capite.
liciat, ac sternutamentum moucat tanta violentia, Vt partum emortuum excutiat uo,Murice, Ouro.
A P. . XI. RUTEX est pusillus exilibus ranus, solio aculeato, cui annascitur co cus seu granum tinctorium, quod colorem rubrum ac itilantem exhibet aspecitu gratis limum , oculisque ama
bilem Cuius tinctura aut succo imbuta lana aut bisus exuberalitissime mireque splendidi rissiore illum inficit Iliuenitur etiam in aquilolio vel acri dio potius, qualis est arbor Belgis vulgaris, solio muore perpolito, quaquaucrsum aculeato, perem ivi- rore , Ut cui nunquam soli decidant. Ex hoc grano Coccinea vestis nomen obtinet, cuius in bibliis is e fit mentio,vermicula, muricata, qualis est ros ruis ore persa sus,ostrina, quisquiliata quae purpureo colore flagrat, atque amabili rubore collucet, oculi cque blanditur, filii color Imperatorum ac regum p ludamentis dicatus est, ac purpura rorum apud o manos pallis ac galeris.Sic in Cantico sponse rubicunia labra,vittae coccineae comparantur. Sic puellae B guin
744쪽
gicae venustasis studio e labella corallina .coccinea
moliuntur. Iosue dehincto Mose, ux Iudaeorum conia. 2. σ1titutus,pallium coccineum gelicis lcgitur. Sic Chri- stus in ludibrium affectati regin chlantide purpurea I' indutus dcscribitur in Apocalypsi vero mulier illas i7 σscortatrix quae domum suam paleiacit omnium cupi 'ditati, inseditie describitur belliae coccinear,eaque mulier induta erat purpura,coccino , auroque deaurata,&gemmis margaritis , habens poculum in manusia plenum abominationibus, de immunditia libidi nis sitae. Et fronti inscriptum erat mysterium Babylon, Romanae urbis typus figura,Vt Hieronymus interpretatur quibus insignibus altima indicat, super biam, arrogantiam, mentem sanguinariam atque innocentem caede cruentam. Duutem vero illum epulo LMI6.nem praeter sumptuosas mensas atque apparatum ferculorum, indutum disse purpura iillo historia Euangelica testatur, nulla humanitate, nullo pictatis in egenos de miseros arsectu Ex huius succi rubicundo colore desumitur apud Esaiam comparatio,atque in C p stituitur concio contra illos qui innocentum sanguini j n litant,atque innoxios opprimere meditantur, eόsq;
Deus ad saniorem mcntem reuocare, at tale ut respiscant,ut a sceleribus retiliant,amanter extimulat. quod
si obtineri poisit, pollicetur amne si iam, hoc est, omnium scelerum obliuionem, quamlibet horrenda fuerint S cnormia,adebit culpari sustineat, ac violaths- dei, ruptique ederis crimen subire non recuset, iussistet promittis,ac praestet quod sit pollicitus. Sic enim
eum illis concionem instituit, Abluite manlio vestras sanguinolentas, mundos Nos praestate,auferte malum cogitationitin estrarum ab oculis meis, desinite agere per
uers sudet aequitati,subuenit oppressis pilillos subi
745쪽
hoc est, legitima Z indissolubilis vitae societas contaminata adulteriorita etiam execranda res est idolatria, hi qua Deo viventi suus honor, suum decusis gloria aduriitiir,atque in alium transfertur iis autem in illos. H. ista incandescit acerbius,clubd non solii in in lucis umbro paratur. sisque vallibus gentilium more suas aras, statuas, delubra adornaret, magnaq; psipa tituloru apparatu sacra sua perageret ita ut legitimus cultus vid π pollit, in eoque salutis columen consistere; sed quod accitis ac conuocatis etiam exteris in aede Deo dicata nefaria sacra perficerentur. Et qu) uictuit speciatoribus omnia magis augubiasanctaque iderentur, in illorum gratiam
lassi te eraepina istisibi seu fuco oculos tuos,ornata que mundo muliebrisedisti in lecto pulcherrimo, instructa mensa ante te,super quam thymiama siue suffimen νnguentumque meum posuissi, adhibito tanquam in solenni fesso exultantium strepitu. Itaq; is cultus qui mihi onserri debuit,exhibitus cst idolis ac daemonibus astan te confusa multitudine ex gentibus collat qui eadem
DE ALIVRO CVLEATA STIR PE, cursanguinar; comparantur atq; insidiosi quiq; ad inferenda damna prompti sunt.
Vum nusquam non prophetae vitia insectentur,illoriimque rabiem ac fero-rociam reprimant, qui hominibus in secti sunt,atque ad iniuriam damnaque inserenda prompti horum nonnullos lupis, leonibus. pantheris, colubris aliisq; infestis bel-
tuis,denique vulpibus4 mustelis insidiosis animal cu
746쪽
contumeliam facit patri, sua con Detet aduersus, trem,nm s aduerjus socrumsuam. Et inimici hominis frimestici eius: in tanto rerum humanaru aestu,aesta tur I '
bulento Reipublicae statu, quo praesidio quisque se fulcire debeat obiter commonstrat,no autem Dominum resticiam,expectabo Deuν seruatorem meum: Exaudiet me Deus meita.Propter summa fiduciam erga Deu, quod totus in illo conquiescit,ab eo pendet, salute sibi pollicetur,ac praesentaneum auxiliu contra potentia,ac fastu ac superbiam,contra sevitia ac nocendi rabie. Quu entin Deus masuetus sit,placidus ac mitis illi rabidi sunt, feroces,crudeles, inhumani,atq. ut sentes tribuli, spinae,atq; arbores aculeis armatae,quibus in
nocentibus damna atq.detriII:enta inserunt. Quamo
brem desumitur in hac Concione ab arboribus validis firmisque aculeis vallatis Similitudo, qud hominuimproborum naturam conditionem adamussim exprimat. Siquidem paliurus, spina alba quae mense Maio,candido ac silauiter olcnte flosculo pallim in dumosis locis ac sepibus conspicitur , sentcs, rubus, Crespinus quae pharmacopoeis BDerbire dicitur foliis fioribus, baccinis vel acinis racemisque oculis blandiuntur,atque aliquem in eduliis vel medicamelis v- sum habent sed manibus tractantium noxiae sunt, si incautius ac parum considerate praehendas ita fucati homines & fallaces in speciem blandi sunt, amabiles, sed qui arrepta vel obseruata leuissima occisione pii gant ac vulnus infligant. Est autem Paliurus Theophrasto,Virgilio,Plinio Dioscoridi, Columella decantatas, sed non omnibus eadem facies exprimitur tametsi omnes fiteantur sepibus minuendis'accsimo eam, quod minacibus aculeis pecus atque homines qui hortorum seu tibus insidiantur areeat,non pror-
747쪽
sius disssimilis Oxyachantae, tute acuta spinae, quod mu- se Maio spectati illinc floreat, exiguo cluidem S minuto flosculo,cui in medio rubicundar usdam festuca insidcnt, scd quae candore & suauitate eximia commendabilis sit,adeo ut nemo non apud nostrates hac se unde aedium vestibula xoinci, ramis in urceis asseruatis,atque aqua in dentidcm irrigatis: ubi vero arbos haec defloresccre incipit,baccas exhibet, primum vi rides, oblongas, maturitate rubentes, issiculo intus lapidoso quod ambit membrana, intus pingui saetoq; lapore ina butes; quo utimur in atterendis calculis , ac leniendo vesica meatu.
ce varie, Nardi ob odoris Iuauitatem, tum aliis
stirpibus dejumpta Comparatio. CΑΡVT XIII.
Salas quem alias testati sumus rerum naturae peritissimum, in illustranda sua concione ac vaticinio, Quasdam stirpes, Asarumque fores & semina narratio C p accommodat, nempe Cith sue e seniliton, Cuminum,Triticum,Ho cum, lilium, viceam, speltam vel 1 eam, quae vulgo notissima sunt, 'uvim armentis pabulum, tum hominibus alimetum suppeditant, Si in vulgo Nigella passim in hortis oblita est , seu te cubitali altitudine , aliquando naaiore pro soli ubertate,ut Zelandicis agris ast Alet, soliis se nicularcis, tenuiter diliectis, loro caeruleo , quo ua nescente capitulum se exhibet in summitate papaue
748쪽
i acci in corniculare, oblonSum cnabranarum sep tis ac loculis distinet una, cui semina includuntur ni serrima,porri seminis non absimilia , sed odoris fra grantis Iuni,quod olim panis crustae inspersum, ante filiam is sirno immitteretur, grato sapore illum commendaba: vertim is usus nunc apud Cisalpinas nationes in dissLetudinem venit atque exoleuit, ipsό l se mine Medici ad catarrho discutiendos utuntur, ad c- necandos libricos ventri admodu infestos, ad detium dolores leniendos,ad menstrua urinasque ciendas,adibolendas lentigines, naeuos, maculas, tum sceda vitia quae extimam cutem desormant. Cuminum Belgis nomen retinet Comun,vulgo semen,vulgatissimum, clii'
plebeij in discutiendis natibus,in sopiendis intestinorum doloribus ac torminibus, in hernia flatuosa reprimenda utuntur, cui eξ nigellam clauri baccas conimiscere soleo, Miatili farinam, cuius etiam in hoc caripite propheta meminit .Hordeum, fruges nota, quinto generi gratissimum pabulum, quo etiam in arino ''na: pcnuria ac tritici raritat plebecula utitur Medici huius decocti cremore S itisana utuntur in aestuosis febribus, ac pulmonis atque vocalis arteria vitiis,praesertim num ex salsa pituita, aut flauabile illae partes vel cxasperata ves ex hulceratae sunt, admixtis violatu
aut bu glossiflosculis.Ex huius quoque s usi spblanta
aut mara Belgae sipi sillimum ii auorem elicuuit, si itis Cervisa dicitur, colare ut Coctbri visiim est iii luo croceo, luteo, stabcscente, rubicudo, spiceo, praesertistivi, sex xspunx istin excrementuri tuo Belgae in pinsendo pane vitilatur, subsederit.Tu sic enim gratissimucolore adsciscit, ut vinii relictim,vel illud exoticum quod Bariartium vocant, ac saporem vinosum, tui nos ecus qua nivi inuri, temulentiam cxcitat.
749쪽
Triticum Triticum, hi in frumcntacea praecipue nobilitcxcii ius farina, similia, similagine multiplices di rentiae patris conlicitur,syncerus, secundarius nauicus, furfuraceus,4 aliquot adlauc genera qua reces ἰ n. sere superuacuum. Nilium frumenti genus , cui quum plures sint disserentiae, Sarmaticum, Indicula Hispanicum, omnes apud Zelados spectatissimc crincunt, Saracenicum velandicum, grano vel rubro vel ea uescent Ex iis nostrates S pulic S panem conscere didicerunt. Vicialcguminis genus,lument rum pabulum est, vitens,pisum, faba. Haec obiter iii dicar visum est, quis propheta mens exaecte ac dilucide possit explicari, quae in hoc versatur, ut declaret, cum nihil temere aut fortuito, nihil inordinatc aut c0n se, sed omnia distinete aut distribute, certaque ratione ac lege persiccro,nunc poenas infigere coercendis hominuli secteribus nunc plagis . vulneribus mederi, amictisque mentibus solatium adferrc, quod ali litando materius nonnunquam scrius pere git, sic ut ultionem differat,ac lente ad vindictam progrediatur,quod etiam in praestanda salute euenit aliquando subit potentiam suam utrobique exerit , ut expedire illi videtur, atque occasio se offert. Quo circa commonefacit vatcs illos qui Dei iudicia non satis pro aequitate interprctantur,ut modeste acacuere te de illius Maiestate, prouidentia sentiant, ut ma-
nifice syncere de illo loquantur,ne iud culpent,
aut calumnientur in eius factis, quum vidciat scelera tos rerum omnium prosperitate frui, pios calamita-
tibus atque aerumnis esse expositos,quum pro incredibili sua sapietia atque inscrutabili cosilio res mortalium recte&legitime regata morderetur. Dc- sumitiuautem in illustranda hac concione appositis
750쪽
sinu imilitudo de agricolarum studio 3 ocupatione, ipsiue arandi ac serendi triturandique ratione. Si- qui in colonus tempestiua anni parte, subacta terra, at aequata soli planicie, certo modo S mensura semita suis quaeque locis , atque agrorum dimensionibu tumo committit, obseruatoque ordine atque adhibita ratione telluris,alia agri partem tritico mor- de Ideputat, alia pro frumenti aut leguminum naturanetellae, lupino, speltae, milio designat neque eniminea crete & permixte granas,lo mandat ac sulcis comitii, sed singulis discriminata iugera agrosque peculares accommodat. Peracta autem satione, ara-
torpora cessat nec conquiescit aut otiosus est. sed post se Liatem ui eis inhiat quocirca antequam ad maturitiem deueniant segetes,stus que Cereales flauesiace incipiant aut maturitatem consequi, lolium Ziχaisiainutilesque herbas eruunt extirpantque muli, cura te fata strangulent, illisque alimentum depopulentur, tu te pestiue metat,atque annona prouctum inaure in horrea cohehat: demessa segete, eaq; reco-diti iam alius illi labor, alia opera peragenda obori
tui Si quidem triturae atque excuti edis granis e loculis itaq.ex limaa,acere,palcis eximere ac purgatioracssicere meditatur cin quo opere eum cleetum hambet, ut singulatim cum iudicio quaeque aggrcdiatui, nccilla ratione consim di semina sustineat. Itaque alia cura adhibetur minutis pusillisque seminibus, alia robustis,alia tritico,ordeo, fligini, auena, larri lupinis, phaseolis, viciae, lenti, cumino, Gith. Sic quit agricolatia lustrius omnibus laborem impendat, omniaque certa rationeri modo proici natura exequitur, sedulo operi insistit,ac rerum sitarum satagit, quo emo lumentum, beremque fructum ex rusticatione per-