장음표시 사용
141쪽
Quindo exspiret piat fas deleg - a l
alias cessat ejus potestas delegata, nisi in reseriptis ad litem ipsi consensu
partium prorogetur jurisdictio. Si autem in litteris nullum certum tempus executionis est determinaritum, hoeipis neque lapsu temporis extinguitur jurisdictio delegata quoad rescripta justitiae. Si vero sit rescriptum gratiae ad beneficium, ordinarius, ad quem directe sunt litterae, intra 3 o. dies, a praesentatione litterarum computandos, conferre debet beneficium, & provisum mittere in possessi onem: nisi obstet legitimum impedimentum: quod si im. pedimentum Occurrat e. g. eX eo, quod alius se opponat, oportet prius de hoc cognosci a & tum primum incipit currere tempus Io. dierum. Si autem duo impetrata snt rescripta contraria super eadem re, praeis valet prius,' nis posterius sit magis speciale, aut munitum clausula derogatoria, aut prioris faciat mentionem: in his enim casibus praevaleret posterius: nisi per prius jam esset tertio jus in re quaesitum . tune enim non censeretur Papa illi velle praejudicare, nisi prioris mentionem laciat, aut specialem clausulam derogatoriam apponat. Si vero, qui prius accepit 4 per annum int rum uti eo neglexerit, secundum valebit, etsi prioris mentionem non faciat c. 9. N 23. h. t. Si tamen tuo contraria simul essent Obtenta, utrumque susspectum
esset; quando autem successive per se & regulariter per speciale derogatur generali. .Sed quid, si quis plura aecepit rescripta seu gratias exspectativas adiplura diversia beneficia vacatura γ Tunc posterius, si non saciat mentionem prioris, probabilius habendum est pro subreptilio, alias enim praeberetur occasio fraudibus, ad obtinenda plura beneficia contra SS.
Caeterum quando Papa per rescriptum concessit Episcopo potestatem providendi de beneficio, ad se devoluto, certae personae, si res sit adhue integra, per mortem Papae potestas data extinguitur c. 36. deprabend. in 6.iquia per mortem β. Io. Instit. de mandat. Aliud foret, si potestas concessa esset in lavorem Episcopi, vel Eeclesiae. pro qua mandatur provisio: tune enim non extingueretur morte concedentis arg. c. 3 6. cit. Idem dicendum, si Episcopo Papa daret pote. statem generaliter , conserendi aliqua in determinate banefieta ad collationem Sedis Apostolicae devoluta in certa Ecclesia, nulla nominata persona; nam tunc ne quidem re adhue integra, exspiraret data potestas
per mortem dantis c. 36. cit. Alias vero circa exspirationem rescriptorum haec datur regula: quod stitieet rescripta justiti e extinguantur cum morte concedentis, re adhuc
integra, seu antequam initium executionia iactum sit, rescripta vero gratiae Disitigod by Coosl
142쪽
139tiae vim suam retineant, etiam post obitum coneedentis, licet res adhuc sit integra, quia decet, concessum a Principe heneficium esse mansurum. Aliud elset, si Princeps in rescripto certis elausulis aliter mentem suam explicaret. Quales et an Prineeps debitoribus dare possit rescripta Moratoria Τ sa. . . Potest illis talia dare in quinquennium, intra quod tempus non tene. Pφης, i antur solvere debita. otii, Non tamen omnibus promiscue debitorihus dari possunt, sed iis tantum, qui non ex propria culpa ad incitas sunt redacti, sed bello, incendio , vel aliis casibus fortuitis , aut hominum injuria. Neque extendit se rescriptum ad credit Ores futuros, aeque pauperes, opifices, mercenarios, Ecclesias, fiscum, pupillos: quia sunt in
I. Cur dicatur Ius non scriptum p Per
quales cutis introducatur ΦΩ. υἰιοι actus requirantur Τ3. Et quantum tempus p 4. Qualis consensus legislatcris s. u. .itiplex At conquetudo Τ6. Quid coniuetudo juxta, praeter ac contra legem Τ7. Quando Q rationabilis, aut irrationa. hicis
8. Tractatur eontroversia, quomodo con
Auetudo contra legem posis esse rationa bilis , cum rationibus dubitatai. 9. Rationes decidendi fundantur in di. stinctione inseν consuetudinem causalem,S formalem jam introductam, cuitisistit con 3 flus legislatoris. IC. Resp. rationibus dubitandi. I. gaus moli Ant tantum occasio. I a. Lex naturalis N aivina nulla comjuetudim φοιes atrogari. I 3. Dissparitas inter consuetudinem proesicriptionem multiplex.
I . Conciliantur leges. I S. Si conmetudo reprobatur tanquam corruptela, manentibus eisdem circumstantiis. non potest abrogare legem.
I 6. De Ufectibiis consuetudinis, ejusque obligatione. 17. Non requiritur, ut consuetudo in judicis contradictorio sit approbata, sed Iusscit, in D notoria facto. I 8. Cosuetudo obligare potest, vel sub culpa, vel paena, vel sub utra. que, scut leae si ripta. Is . pc sit abrogare legem, tritoritamitatibula : Non obstante quacunque consuetudine 3 Explicatur magis doctrina de lege, reprohame confu tudinem tanquam corruptelam. ao. Conssuetudo potes etiam abrogare legem irritantem: imo etiam novam irria S a ratio
143쪽
tationem inque re, e. g. impedimemta dirimentia matrimonii.
2I. Quomodo conssuetudo Au optima inter. pres legum. 22. Consiuetuis immemorialis aquiparatur privilegis, nisi eam a legans sit inhabilis adposidendum, aut consuetudo sit reprobata a lege tamquam abujus Scorruptela, nec mutata sint circumstam
23. Tempus tamen immeo ortile fundat
prosumptionem pr v legii er tituli. 24. Consuetudo, cum fis res faui, pr bari debet. Et quomodo
as. Quomodo consuetudo atrogetur preconruetudinem 26. H legem contrariam pconsuetudo si Pus non scriptum, opportune tractatio illips legibus scriptis subjungitur, praesertim cum quotidianus ejusdem passim sit
usus, & pleraque cum jure scripto habeat communia, nempe honestatem, utilitatem, rationabilitatem &c.
i. Droprie sumpta est ius non sicriptum, diuturnis populi moribus introductum, cum
Ius nou M aliquo legislatoris constensis. scriptuma Dicitur a. yus non striptum seu lex. Licet enim postea in scripta reseratur, non tamen dicitur lex scripta: quia originem suam non ducit a UO. Iuntate legislatoris promulgata, sed ab usu& moribus populi. Sic, licet duo libri Feudorum adjungantur corpori juris scripto, non tamen censentur esse jus scriptum, sed consuetudinarium, quod originem suam reserat ad mores populorum. Licet autem consuetudo multa cum traditione habeat communia, differunt tamen in eo potissimum, quod traditio neque abroget antiquam legem, neque novam constituat, sed jam constitutam promulget, applicetque. Iutroductum Dicitur 2. Populi moribus, seu actibus frequentatis, notoriis, non interruptis, popuIi mo m majoris saltem partis de communitate. Non autem sufficiunt actus combust. munitatis imperfectat, e. g. alicujus familiae, sed debet esse communitas
perfecta, cui lex imponi pollit, & quae, nisi pote itatem transtulisset in Principem, legem ferre posset. Licet enim legem de se non amplius ferinre possit, ex consensu tamen saltem legali Principis potest: & hinc non tam eii lex populi quam Principis. Caeterum major pars populi debet esse eX eapacibus legis , non computatis infantibus, amentibus &α Debet etiam actus poni voluntarie, nempe cum intentione obligandi, aut obligationem tollendi. Unde non lassiciunt ad inducendam consuetudiis nem aestus, mere materialiter positi, ex errore, aut ignorantia, aut Coactione , neque actus mera facultatis. Sic usus aequae benedictae, salutatio Angelica: aut mos audiendi sacrum die non festo, frequens invitatio. Diqitirod by COOale
144쪽
tatio ad convivium 'e. non inducunt consuetudinem , quae sit lex e cum sint actus merae saeuitatis, positi sine intentione, inducendi obligatio.
Dem. Retus enim ni in operantur ultra intentionem operantium; debent Q in ramis insuper actus esse frequent; i. Quot autem requirantur, non conveni. φquir Dyur. unt DD Aliqui cum AZIr putant, sui licere unicum actum continuatum. Sed quia unus actus non durat longo tempore, &consuetudo dicit mores
populi seu frequςntiam actuum, non sussicit unus tantum vel alter actus. Aliqui cum Sylvestro docent, sussicore duos vel tres actus, si id sciat legislator, & non contraditat. Sed ex dissimulatione aut non resistentia legislatoris non statim inferri potest consensus, multa enim dissimulare quandoque Principes debent, quae tamen non approbant. Deinde si actus paucos approbaret Princeps, non vi consuetudinis, sed vi hujus approbationis S consensus cellaret lex ante decennium. Alii eum Glossa existimant, duos actus iudiciales inducere consuetudinem seu stylum curiae. Ucrum nisi actus ejusmodi ponantur ab ipso Principe, cujus sententia, licet unica , loco legis habenda est, etiam ad
inducendum per consuetudinem stylum curiae requiritur decennium. Quot autem requirantur actus ad inducendam consuetudinem, relinquitur arbitrio judicis, pro diversis circumstantiis decidendum, & extra forum judiciale arbitrio prudentum, qui seeundum actuum qualitatem &cireumflantias id determinare debent. Dicitur Diuturnis: Quamvis autem jura non determinent tempus, praecise ad inducendam consuetudinem requisitum , sed indefinite tem- anantum pus longum requirant, quia tamen decennium in jure est tempus longum , tempus. ut patet in i mpore ad praescriptionem inter praesentes requisito , ideo regulariter ad consuetudinem miscit ct requiritur decennium, quo actus vel ad constituendum legem, vel ad eam abolendam sint continua. 'ti a majore parte communitatis, idque non tantum de jure civili, sed etiam canonico. Licet enim contra Ecclesiam Romanam non praescribatur, nisi ioo. annis, & contra aliam Ecclesiam 4o. annis, tamen in ordine ad eges Ecclesiasticas per consuetudinem contrariam abrogandas, hoc locum non habet, quia consuetudo abrogans legem ecclesiasticam non est contra Ecclesiam, cum fiat cum illius consensu , possitque Ponti sex te gem restituere, quandocunque ad bonum Ecclesiae uisum fuerit. Suffcit igitur ad consuetudinem tempus Io. annorum, & quidem etiam tunc, quando legirlator est absens, quia consuetudo non inducit legem , nec eam abrogat, necessario ex Consensu expresso Principis, sed
potest id etiam fieri ex consensu legali, seu generali in iure expresso, quo omni consuetudini, legitime introductae, vim dedit inducendi vel abrogandi legem. .
145쪽
latoris lGeneralis et specia Iis.
Canoniea. ivilis. Causalis, formali
Neque obstat, quod ad praescribendum contra absentem requirantur an anni: nam hoc specialiter in jure est expressum in favorem absentis a rebus suis, cujus jus per praescriptionem tollitur. Per consuetudinem au. tem nullius jus tollitur, cum ipso legislator consentum suum per leges it. las dederit, quibus omnem consuetudinem legitime introductam appro. havit, eique vim tribuit. Neque ulli bi jura exprimunt, quod ad consuetudinem plus quam decennium requiratur, licet legislator sit absens, modo actus sint continui, & non interrupti. Censerentur autem inter . rupti, si Princeps puniret transgressores legis, ad quam abrogandam
aetus tondunt, vel communitas, aut majorι illius pars contra consuetudinem ageret, quamuis actu unico.
Dicitur 4. Cum aliquo l*islatoris confieUM: ι. 32. f. de legib. Ratio est, quia non pe potest statuere legem vel statutam abrogare, nisi qui habet potestatem legislativam. Hic autem consensus potest esse vel Iaersonalis, quo legislator mores populi, contra vel praeter Iegem eXercitos expresse approbat, vel tacite, quatenus scilicet, cum posset, non contra. dicit: vel legalis seujuridicus, qui in legibus & Canonibus est expressus, dum nempe consuetudinem per actus continuatos populi introductam generaliter approbant, eique vim legis tribuunt, rationabilis & legiti. me praescripta sit. Et hic consensus legalis iussicit, etiam absque consensu personali, tacito vel expresso. c. m. b. t. l. 32. Nos F. de LL.
Et hine duplex solet notari modus introducendi consuetudinem, neminpe per viam conviventia, cum adest consensus superioris tacitus; & per viam praescriptionis, cum tantum habetur consensus legalis.
s. II. Quo tu plex sit Consuetudo 2
Resp. I. Alia est teneralis totius Ecclesiae, Imperii aut regni. Si au. tem sit generalis ima, per orbis politi potissimas provincias exporrecta , yus Gentium constituit.9 Alia particularis alicujus Dioecesis, Vci ci vutatis, aut certae alicujus classis hominum, e. g. militum, mercatorum, opificum &c. Alia specialisima alicujus pagi, Ecclesiae , monasterii, aut alicujus tantum curiae specialis &ca. Aliacinoina, seu in materia Ecclesiastica. Alia eisilis, nempe in materia civili ae profana: sive deinde a Clericis introducatur, sive alaicis , sive ab utrisque. 3. Alia est consuetudo ca falis, quae etiam consuetudo materialis, auteonsuetudo in fieri ab aliquibus dicitur. Consistit haec in ipsis actibus po. Puli, per decennium frequentatis, quibus consuetudo intro ducitur. Alia
146쪽
vero est consuetudo formalis, seu ipsum format ejus, exactibus, legitimo
tempore continuatis, resultans, quae etiam consuetudo insccto ese quam doque appellatur. 4. Praecipue autem dividitur consuetudo in eam, quae est seeundum legem, in eam, quae est praeter legem, S in eam, quae est contra legem. Constitudosecundum legem consistit in observantia legis, seu in actibus, ε. a majore parte communitatis exercitia, quihus legem superioris obser. Iuxta legem. vant. Et hi ne ista consuetudo firmat legem ac stabilit, legemque dubiam interpretatur: cum consuetudo sit optima interpres logum. Consuetudo praeter legem inducit jus novum, & praecipit aliquid, Vel Prater te. prohibet, de quo prius nulla lex exstabat. I. 3a.F. de legibus, ibi: de qui- gem. bus causis scriptis legibus non utimur, id custodiri oporter, quod moribus X con se rudine inductum est. & l. 3 3. eod. Diuturna consuetudo projure S lege in his, qua non ex Acripto deficendum, observari solet. Consuetudo contra heem abrogat legem praeexistentem vel ei derogat, Contra te. quod fieri potest vel non recipiendo & non observando legem , vel actu gem. legi contrarios laetendo. Potest etiam aliquando contingere, ut consuetudo contra legem non tantum legem antiquam abroget, s que com munitatem in libertatem reponat, sed etiam novam constituat legem,e. g. quando communitas aliqua inciperet in testamento tantum adhibere quatuor testes, ea intentione, ut abroget legem, requirentem septem testes, simul tamen velit irritum esse testamentum , si pauciores adhibentur, quam quatuor. Quo casu per consuetudinem contra legem abrogaretur leX exigens priesentiam septem testium, & introduceretur nova lex de sufficientia & necessitate quatuor testium. Imo, quandocunque per consuetudinem contra legem abrogaturi ex antiqua, videtur introduci lex nova permissiva, per quam acquiritur jus novum secundum consuetudinem agendi, simulque aliis prohibetur, ne quemquam de communitate impediant vivere secundum consuetudinem introductam, & legem permittentem. Habet enim ejusmodi con suetudo contra legem omnia illa, quae ad legem permittentem requi
g. III. De Rationabilitate Consuetudinis.
consuetudo sit loco legis, & habeat vim legis , rationabilem esse 7. Oportet: cum omnis lex rationabilis esse debeat. Unde quaeriturquῖndo consuetudo aliqua rationabilis & bono communi expediens cen-leri debeat, quando vero e contrario tanquam irrationabilis vires suas Diqitirco by Cooste
147쪽
mando te. Ad quam quaestionem Resp. Consuetudo est irrationabilis censenda t. rationabilis. Quando est contraria juri naturali aut Divino. Cum enim consuetudo sit jus mero humanum, contra jus altius praevalere non poteli; sicut neque jus humanum scriptum contra illud praevalere potest.2. Si non quidem juri naturali aut Divino stricte accepto directe repugnet, si tamen contra decentiam & aequitatem aliquam: e. g. si Canonicis sine justa causa absentinus darentur quotidianae distributiones. 3. Si disciplinam Ecclesiasticam enervaret: e. g si permitteret interis dictum& alias censuras impune violari. c. S. b. aut immunitatem crimini. hus concederet. c. Io. eod. aut si cederet in ruinam libertatis Ecclesiasticae, .. g. permittendo, personas Ecclesiasticas tanquam reos trahi ad forum saeculare, & universim sit consuetudo a lege reprobetur tanquam corruptela. Atque hine etiam . Si perieulosa esset reipublicae, atque ad ejus perturbationem, honorum dissipationem, atque ad judiciorum perversionem tenderet. c. 3. S
s. Si tendat in damnum Ecclesiarum, e. g. Permittendo, ut res earum alienentur sine solennitate canonica: vel ut de iisdem laici pro lubi. tu disponant, aut beneficia Ecclesiastica sine authoritate Praelati Ecclesiasti ri conferant. S. Quando introducitur aliquid, quod ne quidem per legem superioris introduci potuit. Contra vero rationabilis est consuetudo, quando de se vel positive, vel saltem negative est honesta , hoc est non inhonesta, atque ad honum publicum tendens, e . g. ut e vitentur nimium frequentes transgressiones, ac perturbationes rei publicae ex iis ortae. Sed quid, si dubium sit, an consuetudo sit rationabilis, aut bonoeommuni expediens y Resp. Si consuetudo non est legi contraria, censendum est in dubio , eam esse rationabilem, quia delitia non praesumuntur. Hi ne posteri possunt pergere in consuetudine, a majoribus introdueta, atque . in dubio, de ejus rationabilitate praesumere. Si vero consuetudo sit contra legem, in dubio standum est pro lege, ac praesumenda potius irrationabilitas consuetudinis, quia dubia hom stas consuetudinis non debet praevalere legi certae, quae est in posses Itone. Excipitur tamen consuetudo immemorialis: cum tempus immemoriato praesumptionem pariat de justitia tituli, consequenter etiam de rationabilitate consuetudinis. Maxime autem in hae materia disputandum Oecurrit, quomodo conis
suetudo contra legem possit esse rationabilis. Unde tractanda hoc loco .cON.
148쪽
suomodo consuetudo contra legem sit rationabilis p
eram omnis consuetudo, ut si legitima, debeat esse rationabilis, dubi- t. tatur praecipue de ea, quae est contra Iegem , quota odo possit esse rationabilis. Ratio dubitandi est 3. Quia eonsuetudo hoc ipso, quod sit contra Rationes dileg m, est contra aliquid rationabile, ad coque videtur non esse rationabilis. bit c. Neque enim rationabi Ie potest esse contrarium rationabili: sicut ratio non potest esse contra rationem. a. Quia actus, qi ibus introduceretur consuetudo contra Iegem, sunt peccet minos, cum sint voluntariae transfrcssones legis. Ergo consuetudo talis non potest esse rationabilis. cons. Praescriptio non potest in.choetri, nec continuari mala fide. Ergo neque consuetudo, utpote quae debet esse legitime praescripta, Spari passu cum praescriptione amis
3. Quia l. consuetudinis a. C. qua fit long. censiuet. dicitur: Confluetudinis
usque longoi non vilis auctoritas est, verum non usque ades sui valitura m. mento, ut aut rationem vincat aut legem. Ergo consuetudo non potest abrogare legem, alias enim illam utique vinceret.
Sed dicendum, quod sicut Iex posterior, quae priorem abrogat, est . rationabilis, ita etiam eonsuetudo, sormaliter abrogans legem. Aper. -deci te hoe supponitur si '. b. t. ubi dicitur, quod consuetudo non praejudi. β η cet juri positivo, nisi fuerit rationabilis S legitime sit praescr*ta. Ergo sup . Ponit Pontifex Gregorius IX. quod consuetudo etiam contraria juri po. sitivo possit esse rationabilis. Rationabilis autem erit, s habeat ea, quae alias d legitimam consuetudinem requiruntur, eaque evitet, quae paulo ante de irrationabilitato consuetudinis sunt allata. Et ratio ulterior est: quia, licet consuetudo ea alis, seu actus illi, Licet et n. quibus currente decennio exercitis, tandem inducitur consuetudo formalis, suetud. c.
ac ius illa utendi, snt contra legem, ac eonsequenter peccarni nos ,' 'β i ' δ' tamen ipsa consuetudo sormalis, jam completa, non est peceaminosa, 'R h- βε quia non est contra legem , utpote quae jam sormaliter per illam abroga ta , non amplius existit: scut lex posterior, formaliter abrogans priorem, non est peccaminosa. nec proprie contra legem. Licet erro actus praecedentes, contra legem facti, suerint irrationa Non tamen hiles, quamdiu scilicet lex durabat ἔ postquam tamen aecedit Principis formalis. consensus, vel personalis vel legalis, in abrogationem legis, utpote quae propter frequen d adeo tran grcssione , longo tempore continu
149쪽
tas, fit inutili g, ut adeo ad bonum commune conducat, eam tolli, ne prae. varieationes & peccata continuentur, postquam, inquam, Principis con .sensus propter has rationes accedit, neque consuetudo amplius est irrationabilis, nee actus secundum illam a posteris positi. Atque ex his etiam soluta jam serme sunt, quae in oppositum allata sunt, argumenta. Nam Ad 1. Licet consuetudo causalis, seu actus, quibus introducitur conis suetulo contra legem, sint contra legem rationabilem, ipsa tamen conis suetudo sormalis, S actus ad eam consequentes non sunt amplius contra imgem rationabilem, utpote iam abrogatam : sicut lex posterior, abrogans legem priorem, non est proprie contra legem rationabilem. Λtque ex hoc patet etiam responsio Ad a. Nam, licet plures DD. cum Layman, Azor, Pirhing , Engel, existiment, consuetudinem non introduci per actus peccaminosos antecessorum, sed tantum a polieris, persuasis, antecellares licite egisse, facile tamen concedo, primos quidem contra legem agentes peccasse; nego tamen, consuetudinem formalem, ad ejusmodi actus consequentem, quae sola vim legis obtinet, esse rationabilem, cum nitatur consensu Principis, eam approbantis, adeoque non amplius sit contra legem, utpote jam abrogatam.
Neque dicas, ex turpi adeo atque deformi matre actibus videlicet peccaminosis , contra legem saetis non polle tam pulchram enasci sobolem, consuetudinem nempe rationabilem, quae & legem tollat, & vim legis
nanciscatur: nam haec consuetudo non tam enascitur ex actibus peccaminosis, quam ex consensu & Voluntate Principis, legem abrogantis, & consuetudinem approbantis. Actus enim peccaminosi, contra legem passim facti, occasionem duntaxat dederunt, ut Princeps propter legis inutilitatem ad bonum publicum, ad ulteriores eiusdem transgressiones evitandas, illam revocarit, ac moribus populi, ad honum commune hic & nunc magis conducentibus, assensum praebuerit, fere sicut legislatores, mutatis rerum circumstantiis, propter majus bonum communitatis, per leges posteriores abrogant priores. Quamvis autem exinde illicium aliquod capere possint mali ad transgressionem legis, minus tamen id noxium est, quam perseverantia legis, cujus observantia post diu continuatas a communitate transgressiones moraliter non potest amplius sperari.
Non tamen sequitur, etiam leges naturales, aut Divinas propter Deinquentes transgressiones, fieri inutiles, adeoque per consuetudinem abrogatas censeri posse: nam imprimis ad abrogandas illas nemo prudens unis quam intentionem suam dirigit. Deinde praeterquam, quod vel versanis
150쪽
tur circa ea, quae intrinsece trala vel bona esse nosi untur, quia illas ζ'nsuetu' altioris esse potestatis persuasum omnes haberrus, ficile intelligimus, d)ης P0xςst nulli humana per orbem potestati las esse sacraria illa ingredi, atque 'i R. 'aeterna: Mer tis decreta convellere. Neque blandiri nobis unquam poς sumus, pravaricationibus nostris legum aeternarum summi illius legis.
Quod in confirmationem ah adversariis, s qui sunt, adductum vidi.
mus, facile en evatur. Nam licet praescriptio tam ad inchoationem suam, quam continuationem, bonam fidem exigat, alia tamen est consuetu. dinis indoles: atque in multis omnino diversa. Nam s. Praescriptio privatas duntaxat personas concernit, Vel scom- li . munitatem respicit, tanquam personam particularem eandem considerat. Disparitas Consuetudo vero integram persectamque communitatem respicit, quam inter conme aut nOVO legis onere assicit, aut ab antiquo absolvit. Atque hinc 'udi 'ς mcta. Consuetudo Versiatur tantum circa incorporalia, definiendo nempe T fyy ο'obligationes, aut ab eisdem sublevando. Praescriptionis autem negotium tam in corporalibus quam incorporalibus acquirendis occupatur. Undes. Consuetudo nullius jus aut dominium rerum diminuit rquibus ta. men conquirendis prae scriptio inhiat. Atque ut mitem ae humanum consuetudo genium prodat.
4. Illa licentiam quodammodo & consensum a superiore petit, nihil. que absque eo, vel perlonali vel legali, impetrato disponit. Praescriptio
vero consensum illius, contra quem praescribit, cujusque jus it perditum, nequaquam requirit. Quo ad tere pus etiam constantior est consuetudo. Nam s. Illa universaliter ad suam persectionem decennium requirit. Praescriptio autem varias hic formas induit. Aliquando enim triennium d uno taxat exigit, aliquando decennium, quandoque vicennium , non raro tricennium, nunc go. anno postulat, aliquando centum, aut etiam tempus immemoriari: prout nimirum res, quae praescribuntur, aut contra quos praescribuntur, plus aut minus privilegii habere noscuntur. In uno
tantum, de quo hic consuetudo in s mutatur, praescriptio sanctiorem videri posset speciem praeseserre. Eo quod 6. Bonam fidem requirat, ct titulum: consuetudo vero ex mala etiam fide enasci possit, Principia vero consensus ipsi sit pro titulo. Verum, ut ex hactenus dictis patere arbitror, hoc non est consuetudinis sormalis ac jam completae vitium, utpote Principis favore legitimatae, licet ex
vitiata radice natales suos aliquatenus hauriat. Ad tertium tandem argumentum, ex L l. est. petitum respondetur: hanc legem explicari per c.D. h. ibi : Met etiani longava consultudinis non Li'ς ς'n'