장음표시 사용
621쪽
. Explicatio ED sequitur in Canone.
scommunicante memoriam venerantes in trimis elui isse,semperquivirginis Mariagenitricis Dei,in Domini nosIn Ilu se risu:Sed -beatorum Apostolorum,ac mar rum tuora Petri Unub, duae, Iacob Ioan
Pauli, os in Damiani,c omniumsanctorum tuorum: Iuorum meritis ectis q. concedas,ut in omnibusprotectionis tua mamur auxilio. Per eundem circium Domi. num nostrum, Amen. Clio sacrifiealis, qua petit
ri sacerdos dona proposita iacorpus & sanguinem Christi commutati ad sacrifica--, dum, quali interrupta est,
. . seacta vivuntium, pro quibus specialiter offertur,commemoratione: minc vero cOtinuatur, c ideo dicitur infra actionem, veluti illius acti otiis quaedam continuatio: utinos ecclesiasticus obtinuit. dies octauaeso' lemnitatis alicuius, vocare infra octavam. sit autem sanctoru cum risto regnantiu univcri alis de specialis commemoratio, tu quia comunicatio eorum in hoc sacrificio quod offerimus, gratiae de gloriae illorum caus, suit, atq; it eoru comemoratio, ests- -- - Christi immolati triumphus & victoria: tu
a ram- quia hac come moratione in auxilium no . m. 6 -L- stium eos inuocamus, ut eoru protectiois
, D ne muniamur, Ac ad imitationem accend -----. mutiri simi illos huius sacrificii participitio gloriosos effecit,siic nos ad eadem par ticipationem excitemur. has duas causas comprehendit canon, primis & dixtremis verbis sententiae propos ,consulto utens communicatione,memoria deprotectione sanctorum. & merito, quia D.Paulus ad Hebr. ira acribit, mementote presposito '. rum vestrorum,qui vobis locuti sunt ver bum Devquorum intuentes exitum uersationis imitamini fidem.loquitur enim de sanctis mortuis ut eorum gloriam cese
urent, si dem& mores imitentur. se se per intellexit catholica Ecclesia, martyrii M omnium sanctorum cum Christo re
Mai. i S gnantium in hoc sacri scio commemora tionem fieri propter easdem caulas, no autem,quod Oremus,aut offeramus pro illis,
sicuti pro vivis, et consore o Chrilli digni habeantur. iniuriam enim facit martyri. qui orat ut sacrificat pro martyre, ut ex D. Augustino factum theologis est tritum sermone prouerbium.etenim sie scribit de vobis Apostoli serm. 37. habet Ecclesi stica dii plina,quod iideles nouerunt, camam res eo loco recitantur ad altare Dei. ubino pro ipsis oretur, pro caeteris aute commemoratis deiunctis oretur. iniuria est enim pro martyre oram, cuius nos de bemus orationibus commendari.eandem sententiam de martyrum in missa commemoratione repetit tractat.8 MIS. de lib. aa de ciuiticiic de sancta virgin. ἡ . id vero Tertul ante eum lib.decororia militavi Christianis consuetum refert Cypria nus epist.3 . Epiphdib.I contra Ad riv. si. militer cum in honorem martyrum, a sanctorum missas celebramus, non eis sa crifieamus,sed ad recolendam eorum memoriam, de perpessionis triumphum, in gloriam Dei ac Christi, qui dedit de obtunuit sua passione , ut martyre, vincerent. haec enim necessario coniuncta sunt, est re, crificium,sacerdos: atque ideo visa Ordosa ei sacerdos est, ut Oiferat d na dc M. sacri iacia , sic sacrificium Deo talitumosa sem potui unde D. August.liba .contra Fausi.cap. 2 r. populusonqui Christianus; memorias martyrum, religiosa solemnita
ta candelabraici ad invidam imitati ne
622쪽
nem,&ri meritis eorum consocietur, atque orationibus adiuuetur: ita tamen ut nulli martyrum, sed ipsi Deo martyrum, quamuis in memorias martyrum constituamus altaria. quis enim antistitum in locis sanctorum corporum assistenς altari aliquando dixit,offerimus tibi Petre, aut Paule,autCypriane' sed quod offertur, sertur Deo,qui martyres coronauit, ut exi socii locorum admonitione maior asse eius exurgat ad acuendam charitatem , Nin illos,quos imitari possiimus,&in illum,
quo adiuuante, possumus. eadem est antiquitatis totius sententia, & ideo eisdem sere verbis in decretum uniuersalis Ecclesiae redacta a Concit.Trident. seis. 11. eq. de sacrificio mi illa. sed in martyrum comm moratione non tantum Apostolorum specialis fit commemoratio,sed aliorum etia, quos praecipuos colit Ecclesia Romana, aliarum omnium mater & magistra : & in aliis sanctorum Misis videmus alios commemorari , qui vel in eorum dioecesi pasti sunt,uel in eorum ecclesiis praecipue ven rantur, ut constat ex Canone Ambrosia-
ς Hanc igitur oblationem seruitutis nostrae, sed cun D familiae tu
quaesumus Domne. placatus accipias: die q. nostros iu tua pace disponi, atque ab aeterna damnatione vos Q Uin in electorum tuorum iubeauro ge numerari, r Christum Dominum notum. m. s' am oblationem tu Deus in omnibus,1 sumus venedicta scriptanti ratam,rationabia
lem , acceptabile . facere digneriarm nobis corpus sanguis
fiat dilecti sim lii tui Domini nostri Iesu Christi.
Deus propriὸ de vere colitur Sc adoratur se minam v
non aliis G deorum Patrum. Eaque, licet omnium sit idem Canon missae, vel verbis& sententia,vel sententia saltem: sanctorum tamen commemoratio varia est, progentis & loci speciali deuotione. tandem concludit haec commemoratio, nos adiuiuari meritis & precibus eorundem sancto rum:notu m est enim Theologi in Ecelesiae catholics thesauro,non sol im contine ri merita Christi, quae caeteris hominibus merendi vim contulerunt, sed etiam me fit a sanctorum , unde potestas indulgemtias concedendi orta est &recepta. precibus autem sanctos & beatos ei licere, ut
hie hostia sit salii taris , & Deus sit nobis propitius,catholicum dogma est, repetitam concilio Trident. sessi. 21. in decreto de
inuocatione sanctorum. unde D. Petr. 2. epist. cap. t. dabo autem operam & se quent cr habere vos post obitum meum, ut horum memoriam faciatis. an ve o
aliqua ratione ipsis beatis, haec illorum inmissa commemoratio prosi ostensum ςst
Blationem principio cce tiam, proposita sententia iacerdos concludit. petit enim placari Deum digni --- tate di excellentia sacrificii, ut fiat nobis salutaris, ad vitae aeternae participatione:atque ut sacrificium persici positi petit deniq; oblatione ira, idest oblata mun era,benedici S consecrari:sile enim pro nobis Christus sacrificabitur. dicitur autem oblatio, per anticipationem , ipse Christus postea per consecrationem offerendus. seruitutis nostrae hoc est diuini cultus&latriae proprium obiectum,& omnis famili quae est Ecclesia catholica, in qua vocat Clemes li. 8. Apost. costi. e. I .latri im mystica,idestDei occultum Mi remolitum: iuatenus adoratur in misi a Christus Deus & homo,sed non in propria r ἰ- specie .vel forma, sed in figura panis & vi. ni tectus & occultus.quamuis enim seruitus ex se intelligi possit,cultus non tantum 'Dei,sed etiam sanctosum, hoc est non tantum latria sed etiam dulia qui est proprius seruorum Dei cultus 3c reuerentia: tamen hoe loco non potest intelligi niti latria propritis Dei cultus. primo quid quia ad Deudiri itur oratio,&Dei cultus latria est,non desia.deinde,quia in inisse oblatione tolus
623쪽
Taeui pridie, Pampateretur,accepit nem in sanctas ac venerabiles maianus suas: elematis oculis in caelum ad te Deum Tutrem puum omnipotent regi gratias agens:benedixit, regit seditq; d apum ius dicens: Accipite, manducate ex hoc omnes: Hoc est enim corpus meum. Simi--zira imm .smodopos quam carnatum ea,accipiens hunc praeclarum calycem auctas, ac nerabiles manu uas:item tibi ratius agem, Muedixit, dia itq;
' ' discipula uis ducens. Accipite m bibite xx eo omnes. Hic est enim calix sanguinis mei: noui&aeterni testamenti. mysterium fidei: . qui pro vobis & pro multis effundetur in remissionem Peccatorum. Haec quotiescunque ferentis, inmemoriam
R C est altera pars canonis, & ea omnium partium Misse potis ima. nempe dea consecratione, in qua tui.
a vi, sacrificii essentiam ρο-
litam esse cap. it.ostendimur Aideor liquae partes ad eam referuntur , vel ut praeparationes, vel ut applicationes, de gratarum actiones. quare clim ad hane pari. sacerdos accedit, sumens panem dc vinum consecrandum , verba propositia, 'attente, grauiter, expresu atque disti imcte de secreto proseret , ut explicauimus ad quaest. 7 q. i. de forma suius sacra
menti numer. is. quamuis enim in omni
bus partibus, minister sit Christi summi
de memi sacerdotis, in ipsa tamen conseis cratione propius gerit personam illius: viverὰ dicamus Chri lium,ela olim in ultima coena, & nunc in Missa cuiusuis sacerdotis consecrare: sed olim immediate de per scipsum, nunc autem mediate per ministros sacerdotes, de ideo est sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchise-dee: Si sacerdotes ministri in persona illius, verba consecrationis proserunt, ut autoritas de vis prima ad consecrandum sit Christi, ministerium de vocum prolatio sit ministri sacerdotis. primum igitur habitussacerdotis ad consecrationem a cedentis describitur, persimilis Christo
consecranti in ultima coena: deinde consecratio, de cuius gratia sit instituta, in recordationem, scilicet Ch passi pron
his. in habitu sacerdotis sunt haec, acapit panem, eleuat oculos in cxlum, tum refert Christum gratias egisse , benedixisse panem , fregisse , dedisse discipulis,
adiuncta illa oratione, accipite de mandu cate ex hoc omnes e quae omnia Euanelistae reserunt in ultima coena .contiginpta ne. sed nanc verissime tribui Christo, ex
pxcepta oculorum in caelum eleuati
traditione Apostolica docet Ecclesia catholica ut nullo modo de eo dubitare I ceat, licui nequς de his, quae Euangelistae scripserunt. alioquin error aliquis es set in canone Misis k tribuente Christo actionem , quae ipsius non esset: ciam tamen definitum sit in Concilio Tridentinoseis 22. capiti canonem Missae ab omni errore purum esse. itaque, ut inquit In-n qnt. III. capit. pim Marthae de cel blatione missi'. serna m horum verborum, item in forma calicis illa, aeterni, mysteririum fidei, quae ab Euanpelistis scripta: non sunt, Apostolosa Christo accepisse, de ab his eorum succestares,& ideo in E clesia catholica semper Christo tribuun-itur. Graecisimiliter diseanx in canone Nil .sae, Cluillum gratias agentem aspς rise, de simul panem elevasse, & nomen & vi ,
tutem Dei super eum inuocasse. videtur autem haec eleuatio inuocationem, aut Postulationem aliquam indicare , ut ΙOan. i. inres scitatione Lazari, caelum prius. U.
624쪽
tem&stupendam. itaque erit baee eleudito, praepWaetio quaedam ad esse tum admirabilem conssecrati in f l. luetur gra tiarum actio, qua Cliristus D in Patrem
egisi. dicatur. Ied benedictio, quae t equiatur non ad Patrem, se t iam e secrabilem reserenda est ut ide sit bene i
cere, quod Protat 1 verboru forma, cons crasse subi&tam materiam, ut latius ostςnidunus as q. 7 . prii q. de sorma Euelli isti intimem ε:se seqtientibus.quod m-. c. si tam i re est consceniret, viri obis a. est distributio rei consecratae, cum distri. Gia. buti lac siletit corpbhςde sanguinis mini, certis vel confiscinatio praecessit di, stributionem, vel saltein dum verbi Christus proferebat, distributio sacta est, i ea-
dein quaeli.numero 9. explicauimus. Sed M damus ad explicationem prioris se madi in ea atque in posteriori, proprieta tem verboni,n in partibus elientialibus retineri lam esse dogm i catholicum est, via de necta rio pendet re 1lis Ne substantiastis D se, , tr.- Christi praesentia in hoc sacramento. est in tu. quidem iri verbosealix J metonymia conmentis pro contento, cum calix sanguini , sit siliguis calice , aut poculo con
tentus, & vulgate de tritum est, calicem, aut poculum aquae dicere, pro aquam εpoculo : in caeteris autem verbis forma. runt proprietatem adiuncta ipsa cons manti de corpore enim scribunt Euan-gesiste , quod pro vobis tradetur , pro vobis datur: de sanguine., qui pro vobis effundetur, quae non possunt, nisi de proprio , vero & substantiali e pore & sanguine Christi intelligi: de quibus cum haereticis disputauimus ad q.7 . q. 2. de s ana Eucliaristiae, defendentes Tridentunum de haere decretum siet s. 13. capit. I. Retenta ipitur verborum proprietate, veritas ipsa formarum ex his principiis collis genti est. Primum sit, has formas trisa-ri1m proferri poste, materialiter, recitati-uξ re significatiu : materialiter quidem accipi non possunt, ut exempla dialecticae & aliarum artium: quia nihil significarent, efficiunt autem, quod significant f
ciuidum recham fidem, ut statim consti-bit. recitatiue sumuntur,quae in aliena persona dicuntur, ut in comoediis de histori eis narrationibus, de rei praesenti non accommolantur , sed praeteritae de olim gestae:
, quo modo formae huiusinodi intelligi non
' possunt. cimitit enim his formis, subie-
, stas materias immutari,& transiabitantia
ri in corpus 5c saliguinem Domini: se autem recitatiuὰ tantam intelliFerentur , ad ri resa Naeteritam, non ad praesentem res rendae essent. deuiuue significastiesumun 'tur, quoruni signiticatio ad iἡhν praes
rem accommodatur. Vnde cum hulusam . F-- - .
di formae a ministro sacerdote in persona Christi proserantur, & ad phalaritem uia-
teriam panis Sevin aecominia tur,' hi: iculdubio ratione i imi reesset iuς, ranoia et secundi significatiue intellisuntis ac in-- modatume inplumeib, domnis luera; . nomine rMis promulgantis , aut bellam
inlicentis. recitantur enim aeministro regia verbi . sed eorum significatio subiectos obligandi vim habet. sic & Cacerdos mini ster recitat quidem verba Christi, sed eorum sign icnsonem ex praecepto illius; subiectae materiae acco: nni dat, ut faciat eisdem verbis, quod Christus prius secit, ex vi illius sententiae, flam ficite in meai' commemorationE, Jqua e ditem A
stoli ἐκ sacerdotes acceperunt immutandi materias subiectas, panem In corpus Christi , vinum in sanguinem. Alterum principium sit, propolitiones veras esse, vel quia lignificant esse, quod est,uel non esse, quod non est, vel denique , quia significant quod sit,& ea intentione pro- seruntur, ut efficiant quod significant : de tu rer-- νω quia in termino prolationis uarum signi- ω heatio persecta est, ideo tunc primo iunt verae, de quod significant effectum est. visi quis agro proprio demonstrato, de intendens, ut alterius esticiarur dicat, hie ager tuus est: quo modo transferri aliquanda dominium Ili reconlulti animanti sed ut
factis & orationibus Domini, cum verbo. quod vult, pollit efficer apertiora exempla sunt, etiamti in verbis non sit imporium , sed narratio tantum, quia assumum tur, ut instrumenta efficiendi quod signi sileant. manifesta sunt illa, quae imperium exprimunt, Larare veni foras, puella sur-
se: sed alia sine expressione imperii, quia
instrumenta rei significatae essiciendae, sumilem vim habuerunt, fides tua te saluuim fecit, de illa paralytico dicta, remittuntur tibi peccata tua, ac illa regulo, vade filius tuus vivit, quibus Dominus alia
sentis fili j si inciteminem. ut autem lixa
625쪽
has vem pmmissiones ec benedictionem esse de bonis spiritualibus, quae ad intern
innovationem pertinent conii t ex GI.ei'.
ad Epties. benedictus, ita crus Deus, & P
ter Diti nostri I hs v Christi, qui bene. dixit nos in omni benedictione spirituali in caelestibus in Christo,sicut elegit nos in ipso ante mundi consstutione, ut essemus sancti & immaculati in conspectu eius in charitate.'uod si gratia & veritas per I
s v Μ Christum facta est Ioan. i. di veteres Patres defuncti sunt no acceptis repromisisionibus Heb. it te de Christi plenitud ne
omnes accepimus easde repromissio. es,
dc gratiam pro gratia,hoe est de Christi excellenti gratia, unus qui': suam:certe confiteri necesse est benedictionem Christi ut hominis,unde nostra benedictio dimanat,
esse gratiae illam plenitudinem, per qua &ipse benedictus est, qc nos omnes benedi cultis asinin cere potest. sal criptam J dicit & petit fierit . eandem oblationem hoc est illam desinutam & constitutam a Deo, ut in aeternum in Ecclesia permaneat .hanc enim delignavit Deus,de ideo adscripsit, in qua propitius nobis fieret. sic etiam filius ad Patrem loquitur Psal.39. sacrificium & oblatione noluisti,corpus autem aptasti mihi, nempe citius immolatio gratisi ima tibi essIt cinaximὸ accepta , ut Apostolus explicat ad Heb.io. quamuis enim loquatur ae sacrificio Christi in cruce, eadem tamen est hostia & victima in Missa per transubstantiationem materiae oblatae,& in cruce, modus offerendi diuertus est: ibi quidem ad sussicientiam & redemptionem in propria specie:hic autem in aliena adestic ciam de redemptionis applicationem,ut supra ostedimus.sunt tamen,qui existimem, ascripta ὶdem esse tu non finitam, deq; circumriae Tarrias. scriptam loco,quod quidem e pori Chrilib. s. reaint. iii existenti in Eucharistia ideo conuenit, quia existit ad modum substantiae, totus ia tota quantitate panis & vini, qui rem
post transubstantiatione detotus in qua-uis parte, di idei, loco non cir inscribitur perse,ut explicatum est supra. q.76.ad art. δε sequentes num.3.5 ad art. .& lὸquentes num.i. id vero colligunt ex Missa Gl-ca D. Petri,quae in usu est, in magnae Graeciae prouincia,que Basilicata dicitur.in eius enim canone,pro fascriptamJlegitur ap
rigrapton. idest incircunscriptam: videtur autem illis ide esse ascriptam, quali dicti
ne composita,ex pr posti epriuati , de scripta & maluisse intrepretem ita dic re per copendium , quamincircunscrteta, sed significationem eandem esse, quasi laturuς canon ex illo Graeco trastatus siti pia quidem & acuta coi deratio, sed non satis firma & conliam. Nam licet Missae Gracae di Latinae,& earum canones maiori ex Parte contentiant,non tame omnino: quia
constat aposterioribus pontificibus quae .
dam fuisse addita,ut ostendimus c. 29. imitatione aliorum Patrum, & sanctae scriptura δε quamuis Graecὶ scripserit epist las D.Petrus,non tamen institutisse primo
Missam latina latinis, apud quos degetat,
sed ex Graeca translatam esse,omni nocer tum est.additur tertio ratam Jhoc est con obuiis rati stantem &firmam ad impetrandum quod petimus,nempe cuiui vis fructus, ex ope
re operato,non vero Operantis, expenden
dusiit,ut lupra explicauimus. Graecus ille cano, de quo paulo ante, ut iidem autores reserunt pro hac dictione habet,cua polo glton hoc est firme&co stantis defensio- innis pro peccatis nostris cora tribunali Dei. quae explicatio eodem ramnino pertinet,
quod vero addunt frationabilem J idemelle,ut illa duo, fratam,rationabilemJ sint idem atq; illud unum Graecuin,euapologiton,id non videtur conii durate dictu esse, .ut ex sequentibus coni labit .petit enim s.cerdos oblata munera panis de vini, per cosecrationem fieri hostiam rationabilem, idest intellectualena non brutam & rati nis experies quod proprium est nostri si vostia rim.
crisiicit, quatenus immo mus ex offerimus uis Demnosi brutas pccudes, ut in veteri testa mento quae proinde pn se Deum placare nun poterant,neque inemiues sanctifica-
Ged bristunt Deuiu & hominem, de'C-.Lb.εaa de linellectitatem, cuius preces &oblati ,ut intullectualis hominis, Deo accep ria gratissimae fuerunt: quod ea natura ii sede talis esset Deo tu persona sibi con--xiiuncta, R ideo impolluta 5 innoces,& id. .
Drco Deo gratissima est Apostolus dedi ς,7, ad Hebri ad redemptionem quiddin ς e, ad redei ci ouis applicationem in Mim,ut prius oblema ui mus : vade illa dici uenta propria, im autem incruenta & in aliena specie panis ecvini,& hac ratione mystica,tecta di occulta , licet realiter & substantialiter eadem.
sic appellat Graeci Patres nostram in misia
626쪽
plicauimus ad q. .num. s. Deinceps precatur Deum ut sereno vultu ideli placabili Npropitio erga nos oblatam hostiam ad nosti am salutem suscipiat. loquitur autem humano more: in hominibus enim imago animὶ vultus est,& serenus dicitur, qui iraeci indignationis index non est,sed hilari Nininime perturbata siri te, supplices admittit.exemplis etiam excitat Deum ad mise rationem,ut inquit olim suste isti Abelis, Abrahae,& Melchisedec sacriticia. etenim in his fuit magis expressia nostri sacrificiiii .ficatio,vi enim Abel occisus est a fra. tre, quod eius sacrificium Deo placuillet, idq: igne caelesti ideo tactum fuisset, ut autor est D. H:eron.in qq. Hebr. in Genes. sic DorninuSa fratribus ta cognati traditus ei quod lignis editis testaretiir Deus, ipsius opera maximὸ sibi placere. quid faci-mu dicunt illi quia hic homo multa ligna facit. in Abrahamo vero silium immolati,
maxima est immolationis Christi similitudo, di ideo inquit Apostolus ad Hebr. u. accepit illum in parabolam. deniq: in Melchisedec sacrificio suit sic scij nostri multis rationibus expressa dignitas . natura, aetemitas & immutabilitas, quae linsitatim Piulus persequitur in eadem ep. aci Uclbr. c.7. concluditur tandem haec oratio inu cato angelorum ministerio, ut in caelesti altari,vel, quod idem est,in co: spectu Dei nostrum sacrificium repraesentent, & Donobis propiti opta participemus eodem,ut
benevictionem olim Abrabae promissam,& per Christum exhibitam,consequamsir. in quibus manifesta est a sacrificio ad saccaa menti sumptionem proyestio, quia sacramentum est idem sacrificium, & Christus in specie panis mini immolatus sie D.Piulus. I.Corinth. Io.nonne, qui edunt lid. stias, participes fiunt altaris' vocat autem omnem benedictionem caelestem ex imitatione Apostoli Ephes. i. omnem Chri . ili benedictionem spiritualem, benedictus, inquit, Deus & Pater Domini nosti, IL, v Christi, qui benedixit nos in omni benedictione spirituali in caelestibus in Christo. dicuntur autem angeli, orati Mnes & vota nostra offerre Deo , non insta Deum doceant,qui onadia antequam s. a s ut & postquam facta sunt, noluit, sed quia eius voluntatem stipe his consulunt, di quod Deo iubente completum esse. gnouerint, hoc nobis cui denter, ves 'li
tenter reportent,ut inquit D. August. do diligendo Deo capit. 3. sic Tob. tr. inquit
angelus, ego obtuli memoriam orationis vestrae vel ego obtuli orationem tuam
Deinceps sequitur in Canone, desunctorum fici lium specialis , & generalis
commemoratio,quod iliri omnibus ad la tis actionem Poenarum,quas nondum persoluerunt ,haec oblatio valde vidissi, vi supra explicauimus. fit etiam sanctorum, qui iam optata beatitudine fruuntur, recordatio oli eadem Gnin no rationem, quam ad priorem illorum commemorationem
proposuimus.& in fine, inquit, per Christum haec dona idest sacrificium sub duplisispecie panis ta vini creari,hoc cit fieri reproduci,sanctificari,viviscari, benedi ei di
nobis concedi, non quod ipsa consecrati ire non sint sinctificata,vivificata, & quae
sequuntur: sed ut nobis, idest ad nostram salutem facta sit pertransubstantiationem illa ex pane & ymo viii ficatio, ideli conuersio in Christum vivum, qui post resum
rectione non moritur, de mors illi ultra nodominabitur, Rom.6. per ipsum, subium
t canon, de cum ipso. ct in ipso. est tibi Deo Patri omnipotenti in unitate Spiritus sancti omnis ploria de honor. J quoru duplex potest cue sensus, prior, ut illa priora tria, per ipsum , &cum ipso,& in ipso, ad Patrem & Christum hoc modo resertim, , pec Christum, inquit,meritorie &xfficienter es Ut nor & glo0a Deo Patricum ipso Christo ', di in ipsi, si aut cum
sancto Spiritu. sic autem in merito & eslicientia Christi, exprimitur natura humana , per quam, meritum, &ista eis cientia instris utent1cia eidem tribuuntur: in reliquis vero significatur vilitas e* miae curi Patre, perquam 'ita persoria est cum aba & in alia ut licet flat inter ieidistinct v, omnes tamen sunt vittis Deus, sic a tem una persina dicitur esse in alia, ut explici tu est Ise q ψ2.ar.s Posterior sensus est ut illit Haptiora ad Clii istum & nos refcrantur.qui- ii dicat, per ipsum Chi sca, quatenus effE- Et nostra m ted tione in , ae nos eu eode operates,& in ipso permanentes,ut palmi tes in vite, estgroris Patri &spiritui sancto. constat enim,nos opera Pietatis Deo grata eruercere per gratiam, tua Cliristo coniurictimi r adeo is dicat Apostollas, non ego, Ted gratia Dei mecum: & Dominus de his operu
627쪽
operibus,ri videant opera vestra bona,&glorificet Patrem vel trum,qui in caelis est. ne ergo ex Christo & nobis cum Christo coniunctisa eo gloria & honor tribuitur. Caetera quae sequuntur, orationes sunt, quibus sacerdos adsumptionem Eucharistiae prs parat .est autem prima oratio dominica, ut aliorum forma & exemplar, dc quia ea est a Domino praecepta & instituta,&huie sumptioni maxime accomodata, quatenus in ea petimus pane stupe substantialem,idest faciam Eucharistiam eius expositio in catechismo est a nobis proposita: sed mala, a quo liberari in ea petimus,hla explicatur praeteritum, praesens & suaturum.praeterita mala vocat peccata , O
quibus adhuc satisfaciendum restat,& hoc lacrificium applicat nobis Christi citissa.ctionem,& minuit satis Taciendi obligationem. praesentia vero & sutura mala sunt, vel peccata, vel impugnationes quibus ad
peccandum excitamur: vel denim aeriinae,& vitae huius calamitates, ut eas patienter
sustinere possimus. Persecta Eucharistiae sumptione,sequi. tur gratiarum actio ad finem misset,in quibbus nihil est,quod attentum lectorem impedire possiti reliqua erat caeremoniarum huius Canonis explicatio, nisi de ea capit.
dis. singilatim dicium Getide a Dahom.
partite & distinctὸ,& ad pietatem excitandam valde accommodate quaest. 83. sed illud tandem admonebo, hanc caeremo niarum distinctionem omnino conuenire cum testimonio D.Pauli de sanctae incarnationis sacramento & mysterio I.Timo. 3. manifeste , inquit magnumbest pietatis sacramentum, quod manifestatuiti est in came, iustificatum est in spiritu, apparuit angelis , praedicatum est gentibus, credi tum est in mundo, assumptum est in
ria. nam manifestulonem in came signia
ficat illa salutatio plebis, Dominus vobisncum, hymnus angelicus,lectio noui testa mentivustificationem in spiritu, idest ostesionem Christi, spiritu interius iustifica tis,per quam ostendit se esse filium Dei ut significatur Rom. i. significauit saepe conon petens benedictionem Christi, us in illa interna iustificatione posita est,et ideo vocat hostiam puram, sanctam,&c.apparuisse idem mysterium angelis, hymnus angelicus significavit: praedicatum esse gutibus & ereditum in mundo, Euangelium, de symbolum: assumptionem in gloria,el uatio hostiae in altum signi scans ascensionem Christi gloriosam. haec satis sunt de expositione canoni his praesemin, qui m tecedenti doctrina de Eucharistia sacramento & sacrificio,bene instituti sunt.
et De templis lucis Deo d caris, ornatu altaris,in vestibus Iacerdotalitas.
priore conclusionem, qua collegimus ex D. Maoma quaest.8 . de sacrificio no
- ui testamenti dis utatum est: de aliis adiunctis eidem sacrificio ad explicationem posterioris conclusionis, nunc disputandum est. ex adiunctis primum est locus & templum, & in eo altare,cuius gratia, & conuentus ecclesiastici, templa instituta sunt ,& altare propter sacrificium, & huius gratia sacerdos, ut simpra explicauimus,& confirmauimus. Templum ig tur vocamus locum diuino cubini . sacrificio, & conuentibus fidelium adorationem dicatum, ut Dominus dixit,domus mea, domus orationis vocabitur, taue ea intellisatur sacrificium, quod non
est sine oratione: vel oratio, non excla
dens sacrificium, praesertim publica, climsacrificii causa temissa sint instituta, ut a
monui , &ipsa Graecorum nominum etymolosia ostenditus accrdoti sacrificii,templi necessanam coniunctione. atq; ut, pri- ' 'mis exordiamur, in omni lege eo tantii Io o
co sacrificatu est, quem Deus seis cultori bus speciali admonitione patefecit, & sua res ria reuelatione sacrificio quasi dicauit. testes huius rei sunt Abel, Noe , Abraham, - 4. 1. Q. Itiae, Iacob, qui in designatis tantum s. DU. 33- Deo locis iacrificauerunt. sed primus I cob externa etiam olei unctione dicauit. . in leget
628쪽
subiectis personis accomni ni sunt fieri i tem cordis interpa Sesicit , quae institu- verba sacramentalia tu aienae sacrament ti upta explicetia se cap.7. aetermi in ve pccommodantur,qtua sarium lia summi ratione instituenti & causae pavi ex forma: & materia coniuncB1.. veri- enim testanient imi ci e solute obtineti ficta mei in V er Christi im,' Eosansilinis eius ei filio, Si em, siauri riccato priini parentis .l ' prie nonpo 'imi promissum est illis verbis Genec . formai & materia copii nctis,.vias taetraterati toti si ec sed iiiiii ieratri immuricitametati est insti umentun ius putior surma, ver teit , nisi epiciat cum subiecta Hateria ' 'ed ipsa conteret taput tinnit Eoaeteriri metus i ii nisi M , clim non lit vera specu- . immutabilem vim habet, ex sacer im
in enotan et in verborum terminante, ii- , ciis, applicantibus secundum ellicaciam, Quum seri veram ei se se mam. quod illa secundum esticientiam obtinuit: n Eni in ierahaerimenta si h p n iri e idein sacer Gmsius, qui illam te nilaumem iό emeti init Noa signifi ciet et primo obtulit p . scipium , in Qealutem
inmat - . . sea perit imit i, quare a ternam vimma eracit : quia illa in via consiliunt Aloe habet & effectum, citi per ea n om us autem ilicolis crati e materiae, &con. Deo placeant, desine ea nullus placere iccrati sia si uni at ci cilicit. ad po: it, nec unquam placuerit: & ideo di
pendatur , hune habet sensum Otholi- mmma poli cum. hoc, id est praesens subitantia aecio UM rtia dentibus de sigura patiis tecta, est v e gliano. si abstatui alitem corpus meum, nempὸ cum primam verba prolata sunt: toto autem tempo eterminum prol4tioni, precedente, erat substituta panis. sed quia lignisi eatio in termino illo completur ,& non essest forma nisi quod signifieat,non erit vera, nisi iti eodem termino, de demo ista moronciminis demonstrativi s hoc, Ierit substantiae indesinitε,ut veritati in eo dem termino accommodari possit. Sed ad Brinali potesteriorem accedamus. In ea non dicitur,llic est sanguis meus,ut scribit Mareus,& in priori diei im est, hoe est corpus meum ,sed hie est calix, vel poculum sanguinis mei, ad significandam comtersione ni vini in sensuinem potabia Iem. s Noui 3e memi testamenti J signia scat in sanguine isto sancitum & initum suisse testamentum, vel patriam& scediit nouum de aeternum. nouum quidem se cundum reuelationem & elsectum, quia post veterem legem a Christo institutum, per huius sangxunis effusionem , nouit
citur agnus o ccii usas origine mundi.qui-btis consentit , quod sequitur in eademserina, s qui pro vobis & pro multis en indetur in remiisonem peccatorum. 3significat enim hic existere sanguinem es sustim per modum hontiae, quatenus ex vi verborum, sanguis. sub spede vini iniusteret sine corpore di anima, nisi ex vi coacomitantiae eisdem coniunctus esset: Se ita fieri mysti eam quandam ex vi Verborum mactationem, ut ratio sacrificii compleatur, ostensium est iis a cap. n. multi vero dicuntur omnes, ut ad Rom. s. per unum hominem peccatores constituti sunt multi, quia pro omnibus olim enrisiis est hic sanguis secundum thfficientiam, licet non prosit omnibus secundumessicaciam. extrema verba canonis pr polita nos admonent, hoc sacrificium, quod consecratione periectum est , non esse independens &, absolutum, sed illius, quod in cruce perfecit Christus, record i tiuum . id vero nihil detrahit de ra-- tione & estentia sacrificii, ut supra c. i8.ostendi
629쪽
in lege deinceps de hac unione praeceptum impolitum eli sacerdotibus Exod. so. & qo. de tandem tabernaculum ele
sit Dominu, ad sacrificandum sibi Le.
tur omnibus Israelitis sacrificium , nisi in loco quem Dominus Hegerit. itaque
ubicunq; erat tabernaculum & area Domini, ibi iaci ficatum est,& in templo tandem Hier lymitano.in nouo autem te
stamento , licet in omni loco sacrificetur iuxta Malachiae praedictionem cap. i.idest in omni regione populo de urbe, in loco tamen specialiter dicato sataficiis de orati ni. se enim Dominus domum etesit, in qua primum in vi ima eoena sacrilicauit seipsum, S potet item sacrifieandi concessit, Luc. 22. sic Ecclassiarum*de templorum, in quibus Apostoli sacra myste
ria celebraretit, mentio est. i. COr nth. I l.
canone Apost. ro. de aliis Pontificum de Conciliorum plurimis decretis , quae reseruntur de consecratione dili.3.3c in conellio Tridemino sesi ri. in decreto de ce lebrat one missae Praecipitur Episcopis ne patiantur priuatis in domibus . atque omnino extra Ecclesiam, de ad diuitium tantum cultum dedicata oratoria ab eisdem ordinariis delignanda ta vi sit adasanctumhoe sacrificium a saecularibus, aut regularibus quibuscunque peragi, ae nisi prius
qui interlint , decenter compolito corporis habitu declarauerint se incrate etiam ac deuoto cordis affectu, non solum eo
pore adesse. in delignandis autem huiunmodi locis, & probandis irare seruanda praescribit Concit um Mediolanen. m ne sint in interiorum aedium paridibus, in.:bus Dominus,& similia frequentius versentur, sed commodo de honesto loco, a cubiculis, tricliniis, & aula separato, ad templi formam S resulam propius accedant. cui autem id permisium fuerit, rarius eo utatur, de quod semper in his rebus maxime spectandum est non sine graui necessitate. Denique missa fieri non debet , nisi in templo honoriscε
extructo, aut ubi necessitas, vel pictas, autorii te legitima id approbante , suadet,
in oratorio ad hunc usum sacrato,& ab omni prophano usu libero. Fatemur quidem olim, seria ente persecutione, vel in priuatis aedibus,ut in Actis legimus,vel in
cryptis subterraneis , fideles conuenisse
ad sacram commvn onera ut reserunt Iu
stinus in apolog. 2. pria. 1 rna.de lapsis. cum autem data ei pax Ecclesiae, extructa sunt templa, quae de Dominicae N Basilicae, a Domino de rege Christo appellata sunt, etiam ante Constantinum Imperatorem, qui non primit in aedificari, sed restitui diruta , aut ablat i decreuit, aut b- te Eusebo lib. o. liuior. cap. s. ante Constantinum enim sabianus Papa Phili Pum Imperatorem, S S. Babillas7Antio-elaenus Decium Imperatorem , vel ivtalij volunt, Numerianum, ab Ecclesiae ii minibus repulit, ut narrant Eusebius de priori lib. 6. his loci capit. 27. de posteriori
D. Chrysollomus in oratione contra Getatiles tomi .detulis vero ab Imperato
ribus de aliis Reg. bus edificatis, te redditibus, domῖ, immunitate, plurima sunt in
historia Ecelesiastica & prophanis, de in
iure canon. tradita, quu non est neces e
Iongius persequi. constat enim quod est huius loci de instituti, sicut Dei proprium est sacerdotium de lac fictum , sic etiam esse oportere loca sacrillatis dedicata, vesaeta a prophanis suapte natura distinii Musu etiam leparcntur. Altare ad sacritacandum,mensam vocat opostolus i. Corinth. Io. propter caelestis de diuini conui-
iiij mystcrium, ut explicat Chrysollomus
hom. 2 . de August. contra ad ters.le' de propheta ' i'. sed altaris nomen , lura pat idem Apostolus Hebr. 13. cum ait,liabemus altare, de quo edere non habent facultatem, qui ta ternaculo deseruiunt, ut exponit Chryli,stomus hom.33. in eandem epist. de sorma etiam templi Christiani extat D. Clementis constitutio I b. i. constit apost. e. r. 5e in Liturgicis Graecis partite de distindes eadem forma desicribitur, unde multa desumpta in libro instructionum sataeae & supellectilis cecie siasticae, in opere de act:s Eccletiae Mediolanensis. multa etiam in Liturgicis latinis Rimelii, per singulas Ecclesiae Christianae aetates, ab exordio illius ad posteriora utque tempora, quibus toto orbe Christiana relipo colebatur , accurata
deducta sunt, de sacrificii institutione riutibus . templis, vasis de ornamentis si cris, quae etiam infideles di pagani aliquanda almirati sunt de veneratu refert enim Theodoretus lib. s. historiae Ecclesiasticia capit. II. quaestorem a Iuliano apostata
630쪽
misi im ad diripienda vasa sacra templi
Antiochaeni, admiratum eorum magnificentia indixisse, ecce quam sumptuosis vasis filio Mariae ministratur. de Ocosius lib. I. c. 29. refert Alaricum in direptione urbis edixisse nequis loca sancta, prςsertim Balilicas Apostolorum Petri & Pauli violarc N eos,qui ad eas confugissent,inuiolatos de securos esse sinerenti cum autem miles Christianii apud virginem Deo sacra, vasa Ecclesiastica Petri Apostoli inuentia
se ea contingere non est ausus dicente virgine , haec Petri Apostoli sacra ministeriai unt,praesume si audes de facto tu videris, ego, quia defendere nequeo,contendere non audeo tum miles haec ad Alaricu pernuntium retuli Alaricus vero vasa uniuersa ad II silicam Petri Apostoli deserti praecepit,& quia longius aberat, elata supercapita gestantium vasa aurea & argentea, exertis gladiis ad defensionem, pie concinentibus Barbaris de Romanis, lemni p d situm locum deducuntur. barbaris crudeliores de sceleratiores Protestantes, qui nosolum templa,vasa& velles sacras diripiunt,lacerant de in prophanos usus couertunt, sed etiam ipsa sacra misteria , de pastophoria, in quibus recondita scru tur, conculcant,& comburunt.illustre est exe-plumTl melici cuiusda saltatoris, qui serte facram vestem in ereatro gestans,subito expirauit,ut scriptum est hist.tripari.li. s.c. 37. similis ultionis diuinae exempla sunt apud Victorem de persecutione Vandaliaca lib.i.apud Bedam lib.t.histor.Anglica sper nua Parmenianum. neque vero est, quod miretur qui ipiam plurima & in valis, templis & vestibus sacri hex veteri testamenta
in nouo retenta esse, cum illa vetera abr
sata sint: quae enim futurorum umbrae suerunt, ea omnino retineri non possunt: quae vero ad more vel Dei simplicem cultum pertinera,ea non ex legis veteris vi & obligatione,quae iam nulla est,sed ex congrui inte& pietate, ab Ecclesia recepta sunt de probata.sic D. Leo I.serm. ς.de ieiunio decimi mensis quaedam,inquit, de mandaro veteri ad nouam obseruantiam transferunturi de ex ipsa Ecclesiastica deuotione demonstratur quod Dominus I Esus Christus non venit legem solverei sed adimplere. cessantibus enim sinisseationibus,qui
bus Salu toris nostri nuntiabatur adue
tu N peractis figuris , quas abstulit ipsa praesentia veritatis, ea quae vel ad regulas morula vel ad simplicem Dei cultum. tio pietatis instituit in eadem apud nos sorma, qua sunt condita, perseuerant: & quae utrique testamento erant congrua, nulla sunt commutatione variata. eadem repe
tit serm.x .de passione Domini, α serm . de ieiunio septimi mentis. quin etiam aliqua ex moribus gentium in idolorum cultu, ad verum Dei cultum traducta sunt,
di quae sunt alaphora, vel indisserentia, si ad cultum Dei destinentur, recipi debent& admitti, quia ad piam & resigiosam exer
citationem cuin legitima aut aritate transis
coenae Dominicae Protestantium, sparsa sunt a nobis multa in doctrina de sumptione Eucharistiae: sed plenE & cumulate de
comparatione Liturgiae catholicae de Pr testantium Alanus Anglus, doctissimus Theologus,oratione quodlibetica secunda. Altare praeterea, vel crucem, in qua Dominus cruente seipsum obtulit, vel mcnsam in qua incruente S in figura panis de vini vel sepulchrum, in quo triduo corpus Domini sepultum credimus, quia in nostro sacrificio est corpus ex vi ver ru m ' ctatum de mortuum, mysticeq; immolatum,ut saepe dictum est, significat. operitur mappis lineis & cadidis superiori parieta ad latera, ut mensam ad diuini conuiuii participationein , repraetentet. superponitur corporale etiam lineum, cum calicis
operimento similiter lineo & mundo, ut accommodate syndonem mundam , in qua inuolutum est corpus Domitii in sepulchro,significet: de quibus plurima sunt Pontificum decreta,& Leda lib.c. in L cam cap. 7. sepulchrum, inquit illud venerabile figuram Dominici habebat alutaris, in quo carnis eius & sanguinis sol bant misteria celebrari. unde regula E Uesiastica tenet eadem mysteria non inserico , non in pinno uncto, sedit stiri Indonis , qua Ioseph eum inuoluit , inlinim puro debere consecrari , ut sicut ipse veram terrenae mortalisque naturae substantiam pro nobis morti obtulit: ita οὐ nos in commemorationem eiusdem tremendi