장음표시 사용
41쪽
explanxia luculentius, uberius . eruditiusque pertractatat hic demum, qcio cumulatius Adversarium debellaret, se etiam Auctor ipse lubentissime superavita Quae cum ita plane sint, nihilque toto opere sive Regni legibus, sive Regiis Sanctiontius absonum occurrat, quam caetera, Viritum in Mathematicis , tum in Physicis , aliisque disciplinis clarissimi icripta meruere lucem , ea sane librum hunc omnino dignum , typorumque aetemitati tradendum exb stlino. Matriti die as. Maii armo IT 33.
y ephni de Rada. LICENCIA DEL CONSEIO DON Joseph Antonio de Varaa , Secretario det Rey
guo, y de Govierno det Conscio, certifico : Que por los Senores de ei se ha concedido licendia a Fr. Carios de Gol-leono, det Orden de San Francisco, para que por u na VeEpueda imprimir , y vender en papelfino et libro que dexoestrito Fr. Fortunato de Secretario Geκeral,que ede la myma Ord n, in titulado :Ja enii Soema methodice .xpositum, Theologice confutatum, con que la impression se haga por et original, qua va rubricado , y firmado at finde mi firma; y que antes que se venda se trayga at Consejodicho libro impresso, junio con su original, y Certificaciondet Corrector de estar conformes , para quet se lasse et precio a que se ha de vender, guardando cn la impression lodispuesto, y preveni do por las Leyes, y Pragmaticas de e tos Reynos. Y para que conste lo firme en Madrid atrein-ta y uno de Ma, o de mit selecicntos cinquenta y cinco.
42쪽
Pag. II. sollecitudinem lege follicitudinem. Pag. III. laudabiter lege laudabiliter. Pag. Iq. Definitio XIV. lege IX. usque ad X Pag. IT a. aglgutinaVit, lege agglutinavit. Iis paucis erroribus demptis suo concordat cum ori- ginali Liber , c ijus titulus est : Corηelii ' fenii Drensis. Episcopi S siema de Gratia Chrisi Methodice expostam,
re Theologice confutatum , securidis curis R. P. Fr. Fortunati a Brixia , Ord. Min. S. P. Francisci Reformatae Provinciae Brixiae, opus Post humum. Matriti die et . Septembris ann. I7 I. Lic. Don manuel Licardo de Rivera, Corrector Generalis. SUM A DE LA TASSA. -
d Assaron los Senores dei Conseio este Libro intitulado: ornelii Iansenti Sasema Methoice expositum , σTheologice cox futatum , su Autor ci R. P. Fr. portunato de Brixia , de Ia Orden de N. P. S. Francisco a ficte marave-dis et pilego, et quat liene quarenta y quatro y medio, sin principios , ni tabias , a cuyo respectψ importa trescientosy once maravedis, como consta de Certificacion dada por
43쪽
P. 2. vers aQ, .. In magna autem domo non solum sunt vasa aurea,
di argentea, scd & lignea , & fictilia; & quaedam quidem in honoxam , quaedam autem in contumeliam. Si quis ergo emundaverit se ab istis, erit vas in honorem sanctificatum, & utile domin', adi omne opus bonum paratum. S. Augusinus in Psalm. 38.serm. I. n. 6. Alligavit ergo fortem vinculis dominationis siue, & vasa ejus arripuit, ac vasa sua fecit. Erant enim omnes iniqui vasa diaboli, qui credentes facti sunt vasa Christi. Idem in Psalm. 62. n. I9. Nonne erit pluvia illa testis in judicio Dei, & dicet,eβo dulcis super omnes veni ..... Numquid consilii co rigendi , & mutandae vitae malae in bonam non est Iocus, non est tempusλ Nonne si vis, hodie fit nonne si vis , es do fise Quid empturus es, ut facias quae symplasia quae siturus es p ad quos Indos navigaturus . . . . Ecce cum to quor , muta cor; & factum est, quod tam saepe , & tamdiu clamatur, ut fiat.
44쪽
EXPONITUR SYSTEMA DIVINAE GRATIAE'
Definitionibus terminorum , qu rum notio necessaria est , in hoc tradendo . explicandoque system te initium sumo. Ut enim habet elegantissimus Cicero, omnis , of σratione suscipitur de aliqua re I
situtio , debet a definitione prom i , intelligatur quid si id , de quo disputatur.
'r: Tripliciter dicitur, ut agens operetur,
metaphsice, phst sice, cV morailiter. Dicitur imp sibile m ωph ce, si illud agere omnino repugnet ; puere ce, si operari excedat naturῖes ipsius agentis viares ; moraliter , si apprime difficile sit, ut agens ipsum operetur, adeo ni mirum ut nonnisi τεro admodum illa' operandi difficu tas ab ipso agente vincatur. Sic metaph ce impossibile est, ut materialis substantia cogitet; psesse , ut homo volet sine alis ; morassite vero , ut qui pronus est ad iram atque vindictam , illatam sibi injuriam patienter serat. Cogitare quippe repugnat materiali substantiae. Volare μ
45쪽
difficile est homini ad iratii prono issatala sibi de repente injuriam patienter ferre , ut scribendum ferme sit inter miracula , si id aliquando contingat. - . . . DEFINITI Ο II.
2. Triplici quoque sensu dicitur agens necessario Te , scilicet primo necessario necessitate metaphysica ; secundo necellario necessitate physica:tertio necessiario necessitate morali. Necessario necessitate metaph sca operatur agens , si illud non operari plane repugnet. Agit vero necessario necessitate pus ea , si , salvis naturae legibus , fieri nequaquam possit , quominus ipsum operetur. Agit demum necessario morali necessitate , si , illud nonagerae , sit apprime difficile. Sic Deus necessario te metaph sca se ipsum diligit; ignis necessario necessitate physica vicinam sibi stuppam comburit; & qui pronus ad iram est homo , necessario morari necessitate ad illatam sibi injuriam irascitur. Difficillimum quippe est , ut eam aequo ille mitique animo ferat. Salvis vero legibus nat rae fieri haud potest, ut ignis intactam relinquat stuppam sibi vicinam. Ac demum omnino repugnat, ut Deu nitatem suam infinitam minime diligat.
'3. Necessitas agendi duplex est, antecedens , & com sequens. Prima dicitur illa, quae antevertit determinatio nem causae, efficitque, ut ipsa causa operetur. Secunda ea est , quae causae determinationem , actionemque ipsam g stquitur. Sic necessario necessitate ratecedenti corpus
46쪽
uim ruit. Contr* vero neceiliario consequmti dumtaxat cessitate linguam movet, qui loquitur. vii enim loquitur , non necessario loquitur : at si loquatur, linguam moveat necessarium est ; cum sine motu linguae loqui non posest. Corpus autem grave ita est determinatum ad destem. sunt , ut , sublato impedimento , non descendere minime queat.
sc HOLION. . - 4. Utramque hanc necessitatem S. Anselmus ita explicat, M , inquit, necessitas praecedens , causa es , utressit l, es necessitas sequens, aruam res facit. Praece sedeas , ct e ciens necessitas, cum initur caelum volvi; auia necesse es , ut volvatur. Sequens vero, ct quae nihil e citi sed i , es , cum dico, te ex necessitate loqui, quia loqueris. Cum enim hoc dico , significo, nihil facere ptisse , utuum loqueris, non loquaris, non quod alius te cogat ad lo quendum. Nam violentia naturalis conditionis cogit caelum vomi; te vero nulla necessitas facit loqui. Sed ubicumques praecedens necessitas, sequens S non autem , ubi
sequens , ibi alim es praecedens. Possumus namque dicere , necesse est caelum volvi, quia volvitur; sed non similia ter es verum , idcirco te loqui , quia πecesse s , ut Iori
47쪽
susTEMATrs ANIMADvERs Io s.' . Necessitas antecedens dicitur necessisas absolutae, e consequentis; haecque semper intelligitur , cum absolute & sine addito dicimus , causam necellario agere. Neces ras vero consequens solet ex adverso necessisas hypothetiaca cost equentia nunc paai. ANIMADVERs Io II. Necessitas , tam aηtecedens , quam consequens p test ex aequo necessitas infallibilitatis nuncupari. Ex intuo enim certo & i assibiliter futurum tum quod necessario necessitate eoη fuerati , tum quod necessario necessitate antecedenti est tuturum. Certe non minus infallibilitet peccaturus est Antichristus in fine Mundi, ac Sol die cras mna sit oriturus, quamvis peccatiun Antichristi non sit ne-
celsarium , nisi consequenti , & ortus Solis sit prastina die necessitate antecedenti suturus. DEFINITIO IV. . '
7. Necessitas antecedens operandi alia est contrarietaatis , seusperificationis ri alia contradictionis, sive exercitii. Prima est illa , per quam agens ad unum in Ipecie actum
eliciendum ita determinatum est , ut actum contrarium haud possit elicere. Talis est illa necessitas, qua Volumus esse felices. Id quippe ita necessario Volumus , ut esse
mise=i non solum nolimus, sed aequaquam velle possimus. 3 Secunda ea est, per quam agens ita est deternunatuita
34 s. Augustinus in Enc rid. cap. Io .
48쪽
ad operandum, ut omnibus positis , quae necessario re quiruntur , ut pessit agere . ipsum non operari nequa quam possit. Sic necessario hac necessitate vicinam sibi stuppam ignis comburit. Tunc quippe ignem non agere
& stuppam non comburere, pusice impossibile in. DEFINITIO V.
i 8. Druid uerelam neresis, anteceriau m Messis vrem simplicem, & in Wcessitatem roactisvis. Αgens dic tur agere necessario necesitate simplici , quando non petexternam vim , seu violentiam, ted ex ipsa sua natura, vel perinde ac veluti ex natura sua necessario operaturo Dicitur vero agere necessiario. necessitate coactionis quando ab externa vi, contra naturalem suam inclinationem ad operandum necessario determinatur. Sic necessario ne
cessitate simplici. Dditas seipsum diligit ignis stuppam
comburit, & grave suo genio resimam deorsum ruit. Co ua vero . nectuarior ire state ambulat homo. qui nolens atqueinaritus ad carcerem pergit. . ,
- v. cmod necessario fit hoc secundo gene G, coactum , axme etiam Holentum dicit . Proprie tamen loqvcndo, dicitud violentum k accidit rei , tam in animatae, quam inminue contra illius naturam, ut lapidi sursum ascendere. merum vero , quod fit a re sensu prae dita contra illius appetitum rationalem, vel sensitiuum ut homini ad carcerem 1ergerc. coime coactuam: Promeres violentum est ; at non vicissim omne violentum est coactum.
49쪽
ro. Agenti necessario, utique antecedenti, opponitur liberi Dupliciter propterea dicitur agens libere operari, scilicet libere libertate is necessitate fimpi ci , & libere libertyte a cauctione. Dicitur libere agere libertate a simplisi necessitate , quando ita unum agit , ut m Io oppositum possit , i utpote ad neutrum necessario determinatum. Cum autem dupliciter opponi queant in ter se , quae esse dicuntur in liberi agentis potestara, contrarim nimirum ,& cmtradictorie , hinc, duplex distinguitur likrtas a mplici xeresitate , altera scilicet, quae contra' rietatis , seu nec cationis , at ra, quae contradimonis sive exercissi nuncupatur.
agens dicitur liberum inoperando libertate eo trarietatis , quando circa idem obieetiimpotest matrario actus elicere , non quidem simul, sed disjuncte , ita ne pe ut dum se determinavit ad unum' in specie actum, adactum coxtrarium sese determinare potuerit, e cia adactum dum se determinavit ad-Dicitur vero liberum in operando contradictinis , quando ita agit, dum giz, ut potuerit non agere , quatenus nempe dum se determinavit ad agendum, potuerit sese ad non agendum determinare. Sic libere hoc libertatis genere ambulare dicitur homo, qui plane sui juris est; quia dum ambulat , mruit, si voluistit, eo tempore non ambulare.
50쪽
ra. Nihil prorsus eorum, quae ad posse requiruntur. deesse debet agenti, ut quando non agit, libere libertate exercitii tunc non operari dicatura Etenim si secus, tunc minime agit, non quia id ei liberum sit, sed quia non
- r 3. Libertas exercitii vocari etiam solet libertas Phil Ahica, libertas electiosis, atque etiam libertas indifere tiae. Dicitur libertas Philinphisa;quia eam intelligunt Philosophi cum loquuntur de agente libero. Dicitur liberta electioris; quia agens hoc modo liberum potest ex pluribuusibi propositis unum praeserre aliis; atque ad illud amfe-cteodum ceteris re is, sese determinare. Etenim,ut habet Angelicus Doctor ου cum electio sit acceptis uatus respe
ctu .alterius , nerem es , quod electio sit respectu plurium quae ob pseat; re ideo in his, quae sunt pexitus determita
rata ad unum locum non habet. d num libretas tiai rentiae ; quia excludit in agente, quod Maelibertate liberam est, determinationem ad unum cum reali impotentia ,
r . Duplex in rentia 4nagenre libaro quamaremtate distinguenda est: una scilicet, oi ei necessariam illius