Cornelii Jansenii ... Systema de gratia Christi methodice expositum, & theologice confutatum secundis curis R.P. fr. Fortunati a Brixia ... Opus posthumum

71쪽

causa , ut carnalis cupiditatis delectatione Indesinentero imo & insuperabiliter , ut ipse ait, ad malum modo excitetur, & in illud trahatur. Imposibile quippe esse

docet, illam esse naturam voluntatis, ut voluntas an teluam in ahquem liberum erumpere posit motum,

aliqua involuntaria olemi defectivis delectatione, sucomplacentia necessario provocetur, di praeparetur , sic enim necesse fuisset , inquit ille , esiam ante priamum peccatum hujusmodi mali complacentiam , seu δε- lectationem , seu titillationem debuisse praecedere 3 Acum tamen certum sit , euadem si audiamus , Ollam hujusmodi non liberam , seu involuntariam delectati a. nem , seu complaceatiam , seu quocumque nomine m tum illum indeliberatum voluntatis nomines , primum

Adae peccatum, praecessus 38 ; sed, ut ipse quoque ait, delectatio prima secuta es perversam voluntatem. non voluntas delectationem 39 . Sicuti ergo , inquit. ille , per peccatum primi hominis in libidisum impe- .rium voluntas praecipitata es, ex quibus fit, ut in om- .nibus actionibus delectatione quadam libidinosa praeeunte ae titillante provocetur, cui consentie do peccat o . ita necessiariam ei se , contendit , coelestem desectati . nem , qua tamquam directe coatraria morbo , quo a Drgitur , extorqueatur consensus ejus deuisationi repugnanti , di retorqueatur sursum , sive qua sublevatus animus vel fortiter velle possit , quod jam tenuiter vult. vel etiam velle, scilicet bonum , quod non vult. I . Cur Lib. a. de Statu naturata eo 23. ; Ibidem. 3ς Lib. . de Gratia Chrisi cap. 9. .

72쪽

i . Caelestis enim illa suavitas mollit viam , ut

moluntas ex carnalium rei iam visco emergere pssiit , di

se ipsam in justitiam diligendam Agere et , efficit

nempe coelestis delectatio ut voluntas, qua ante propter dominantem fili libidinem , terrenamque delectationem: , a qua consensus ejus callivus tenebatur , 'non poterat nisi malum agere ad quod solum silertas ejus expedita ferebatur , nune liberata per oppositam caesi fugavitatem , etiam diligι re agere possit bonum 93 . Itaque secundum Jansenium necessitas delectatioηis ea lotis ad bene volendum di operandum , xon ex natura voluntatis , sed ex ejus parηa proficiscitur .

PR INCIPIUM III. FUNDAMENTALE.

In duarum oppositarum , terrenae scilicet , & cc testis , delectationum conflictu , si gradibus inaequalesiuerint , voluntas illi necessario, obsequitur , & secun- dum illam necessario operatur , quae alteram intensive superat; si vero fuerint aequales , neutri obsequitur voluntas ; nihilque operatur, sed veluti in medio haeret suspensa , penitusque otiosa consistit. Dua

73쪽

- Duas, ut patet, hoc principium habet partes , quae cum maximi monunti sint , singulatim sunt demo

so. Fore itaque primo secundum Jansenium, ut Induarum inaequalium desectationum conflictu voluntas nostra secundum vividiorem sortioremque necessario operetur , eique necessario obsequatur , multiplici i siuiset Jan senii testimonio ostenditur. Persuasum namque in primis habens ille , de indeliberata delectatione loqui S. Augustinum , dum scripsit : Quod amplius

nos delectat, secundum id operemur necelle est ue , Iocum hunc vocat clarissimum , & praeclarissimum, planeque dignum , qui aureis characteribus scribatur, quod nempe ex illo uno , ejus judicio, plenissime capiatur S. Augustini mens , illudque tanti Doctoris manifessissima , & resistissima auctoritate definiatur, quod ipse sita verborum perspicuorum ejusdem ductus, tamquam ab eo exi imatum , ct traditum , ratiocinando collegerat , videlicet nisi caelestis deleritatio m jor fuerit , quam terrena , qua noster adiectus detinetur , fieri non posse , quin propriae voluntatis infirmitate vincamur. Major enim dele fatio nunquam sane,

inquit ille , delectatione minore superabitur , sed eam sequetur animus , qu.e maris eum afficiendo suavitate detinuerit 6 ; ut proinde ad opus justitiae , quale cumque faciendum necessarium sit, ut ex majore just-tiae delectatione nascatur . Docet secundo Janse-

74쪽

ruo ', juxta S. Augusim mentem consantissimam , spe iactaratam , idcirco in ista cum telitationibus di micatione magnam , adeoque majorem , ac Victricem eo Eatiouem, carissem ese necessariam , ut deleritatis terrena superetur , quia alioquin voluntas tam magnaavolendi vires a hibere non potes , seu , ut Schola loquitur, tam intense ac fortiter velle non potes, quantum necesse est , ut tentatis , seu delectatio oppositas peretur 48 . Tertio postquam semel atque iterum dixit Jansienius, neminem animo amplecti aliquid , quod aeum non delectat, di nisi delectet , voluntatem moveri nullo pacto posse , ait , oriri ex hac radice , ut in con fu delectationum non aliud animo amplecti , nec ad aliud amandum sequendumque moveri voluntas possit , nisi quod vehementius delectaverit 49 . Alimirum quia id quod amplius nos delectat , etiam amplius velimus ac diligamus necesse est. Tanto enim , inquit ille, quidque vehementius volumus , quanto delectamur ardentius , quod autem magis volumui ac diligimus,

fecundum id operemur necesse es so . Addit porro

etiam in peccatis eandem nece itatem delectationis advolendum , ae majoris delectationis ad superandam op . postam delectationem reperiri si . Demum , ut alia, Propemodum innumera id genus loca praeteream, qμia , inquit Jansenius , quamdiu in hac vita viviamus , terrenis delectationibus undique titillantibus adialectionem creaturarum is dilectione creatohis avoca

1ij Ibidem.

75쪽

delectatioηum aut sopiri πω potes , nisi altera est ram delectando Iuperaverit, σ eo totum animi pondus vergat. Quod enim amplius desectat , secundum id operemur necesse est 3a . Nihil itaque certius , ii hilque solemnius Iansenio est, quam humanam volu ratem post Adae lepsum secundum id necelsario operari , illudque necessario sequi , quod ipsam amplius itis deliberate desectat , adeo nimirum ait , quemadmodum ipse ait , nunc recte , nunc perperam faciat prout caeli , aut terrae delectatio conse um ejus obria

I. Futurum autem , Jansenti quoque iudicio , ut otiosa veluti in medio suspensa , haereat voluntas , si indeliberatae delectationes, quibus in contrarias partea simul trahitur , fuerint vi , & eaer a aequales , hoc uno quidem , sed luculentissimo eiusdem testimonio demonstratur. Nisi enim, inquit ille , coelestis delecta tio tanta fuerit , ut ei delectationes rerum terrenarum

cesserint , vel peccabitur si nempe illa hisce fuerieminor , nempe remissior vel alternaate delectationum utique vi aequalium uctu , is medio remanebitur, nihil scilicet voluntas operabitur. Quod enim amplisonos delectat , secundum id operemur aecesse es ue ). Itaque Jansenium si audiamus

si Ibidem cap. 1 3 Lib. q. de Gratia cirἴsi cap. 9.

76쪽

COROLLARIuM L. 32. Duae delectationes, quemadmodum rem hanc egregie aeque ac verissime explicat P. Simonnet , se habeatissar duorum ponderum , voluntas vero insar librae duas habentis lances , quarum uni semper ises pondus Dum , nempe terrena delectatio , a qua proinde tam diu voluntas ad res terrenas depressa insuperabiliter tenetur , quamdiu alteri lanci non advenit pondus aiaterum aut majus, aut saltem aequale. Si advenit aequale , libra , seu volvatas reddit aequilibrium , di is aequia librio in perabiliter manet , quamdiu lancibus incum- buxi aequalia pondera. Si advenit majus , libra , seu voluκtas in aliam partem in perabiliter inclinatur ve

fui s ritnalia, ct caelestia. Quod si advenit minus,

insu Dienti , adeoque irrito conatu , totat in suam partem inclinare libram , seu voluntatem , quae proinis in partem adversam inclinata manet insuperabiliter ve fus terrena ct turpia , donec minori ponderi addatur novum pondus , cujus additione potentius evadat adve

SCHOLIO N. 33. Ne cui tamen ex Jansenti fautoribus nomen P. Simonnet bilem moveat neminem quippe conrrus rum aequo mitique animo serre illi possunt , placet auctoritate. doctissimi P. Graveson id confirmare, quod modo ex illo retulimus. Ait ergo Vir revera eximius

77쪽

j SYsTEMATIs fuerint pondera i tualia , necesse prorsus es , eam I lancis partem deprimi , in qua majus es pondus , nec ullo parito fieri potes , ut majus pondus a minori inclianetur , quandoquidem inter ea duo nulla es proportio, ita κοκ ab simili ratione si indeliberata carissis Miarii tis sit major , ac superior terrena delectatione concupiscentiae , tunc necesse erit juxta doctrinam Janienti, ut voluntas fominis bene operetur. Sed si versa vice indeliberata concupiscentiae delectatio rior sit, di major carissi delectatione, tunc juxta ejusdem J Uenii doctrisam necesse prorsus erit, ut hominis

voluntas male operetur 36 . Velint itaque nolint Jan- senistae , eorumque fautores , fateantur oportet , vel egregie P. Simonnet , vel perperam etiam P. GraV son , Vir scilicet e Thomistarum Schola doctissimus, memoratum Jan senii principium exemplo librae , duas habentis lances , in quibus duo inaequalia pondera libere pendeant , exposuisse. COROLLARIuM U.

s . Nihil itaque secundum DUeηium operabitur, neque operari potest nomo sive boni, sive mali, nisi a

terutra duarum illarum delediationum, quisus ejus voluntas ad operandum movetur , tradibus suis superior altera fuerit. Posita enim aequalitate graduum in dei ctationibus , haereat voluntas ex Janlenii sententia neces Ie est, quemadmodum immota prorsus manet libra, si aequalia fuerint appensa pondera, quibus ad motum.

78쪽

I A N s E N I A N I. P. I. ANIMADVERs Io I. s. Delectatio , tam coelestis , quam terrena, quae animum secum consentientem trahit , victrix dicitur. Secundum Jansenium delectatio non est vi pris absol te, nempe nulla habita ratione graduum carnalis de lectationis , cum qua pugnat , & quam vincit , sed in victrix tantum relative , videlicet nonnisi quatenus gradibus suis superior est delectatione carnalis cupiditatis , qua tunc voluntas percellitur , atque ad malum sollicitatur. Inquit enim Jansenius : Delectatio victrix relativa est. Tunc enim es vi iris, quando altera u perat s7 , hoc est , quando contrariam delectationein intensve excedit. Addit quippe , quod si contingat , alteram , ne e oppossitam delectationem , ardentiorem esse , in selis me cacibus desideriis haerebit

animus , nec efficaciter unquam volet , quod voleadum

es 18 . Igitur secundum Iansenium

COROLLARIUM.16. Una eademsue delectatio potes simul esse victrix , re victa , sicuti etiam modo victrix , modo victa. Contingere enim potest, ut delectatio, quae suam contrariam in uno ivtesve excedit, in altero ab illa intens e deficiat , sicuti etiam ut quae modo gradibus superior sortiorque est sua opposita , fiat hac eadem gradibus insertor , cum scilicet haudquaquam ri pugnet, ut illa intensive augeatur , quin altera iste ve itidem crescat, C r SCHO- 37 Lib. 8. de Gratia cirisi cap. a. 18 Ibidem. . a

79쪽

xum delectationum relative invincibilium admisso primcipio , apertissime docet Vuillelmus Uvendrokius, nempe Nicola , quem stare ad parte& Jansenii , sive melius unum esse ex Jansenistarum grege, ut eum appellat Cl. P. Graveson 39 , ignorat nemo. Ait enim: videlicet delectatio coelestis quae nunc victrix

es , dum cum levi cupiditate pug at , aucta cupidis re , ct acrius in ammata , totes etiam actu Iuper

ri Quemadmodum cupiditas , quae victrix erat,

dum cum alia minore coelesti delectatione certabat, fi haec invaluerit, di admotis propius incitamentis exam ferit , desinit esse victrix , desinit plenam elicere volu tatem ; Ac item eadem illa gratia nempe delectatio coelestis , quae cum minore cupiditate pugnans , victrix dicebatur , si novus ingruat cupiditatis fluctus , actu superatur. Ita fieri potes concludit ille ut qui levem tentationem superat, a maiore superetur, etiam eadem utrobique iratia coelesti scilicet delectatione polleat 6o ; ac proinde ut una eademque delectatio modo victrix sit , modo victa , prout nempe gradiabus suis modo superior , modo inferior est delectati

ne altera, cui in eadem voluntate adversatur. ANIMADVERs Io II. 38. Messitas , qua voluntas secundum Jansenium vim

39 Class. a. Epist. q. pag. mihi 89.s60 Dialog. in Epist. 18. Montiatii.

80쪽

J A NSA N I A NI. P. I. 37 vividiori desectationi obsequitur , non est consequens, Sed antecedens. Ejusmodi quippe illa est , ut ao impressione facta in voluntate , antecedenter ad quamcumque liberam ejusdem determinationem, ipsa proveniat. Loquens enim Jansanius de coelesti indeliberata relative victrice delectatione , qua voluntas ad bene operandum determinatur , ait , delectationem illam non expectare, ut voluntas sibi consentiat, sed efficere , ut illa sibi obsequatur , adeo nimirum ut ei non

obsequi ipsa minime possit. Non expectat, inquit , illa delectatio , ut et o tas seum tinuat .sed facit secum insiιere voluntatem , applicans eam advo-θη um agendumque, quidquid per eam Deus volendum eadumque coaesituerat. Cum enim pergit Iansenius

per terrenas cupiditates voluntas ad non volendum,

μὴ ad reputandum determinata sit , tollit delin tio coelestis gradibus superior) sam depressionem, a que determinationem in contrarium , di re ectit eam in baxum , non solum si libero arbitrio hoc videatur, re valit , sed instabili tua luca atque suavitate facieηδε . ut sie ei videatur, di velit 61 . Addit ,-psssibile esse , ut delectatio coelestis relative victrix ηon determinet , imis praedeterminet voluntatem , quia facit , ut velis , di sine illa velle non possis ; Iacit etiam , ut ardentius velis , ct sine illa ardentius velle ηon possis, facit denique , ut necesse sit, animum sudsequi , di fecuκdum sud operari , quod amplius dei ripaverit 6r . Alibi quoque docet , vividiorem delectationem extrahere voluntatem ab indifrentia agendi , eamque determinate facere agere , vel non agere,

C 3 velle, 61 Lib. 8. de Gratia Chrisi cap. 3.