Cornelii Jansenii ... Systema de gratia Christi methodice expositum, & theologice confutatum secundis curis R.P. fr. Fortunati a Brixia ... Opus posthumum

51쪽

uetermisarionem ad unum , alia, quae non determinatis nem dumtaxat avexum etiam ' ope oem .omnem ipsius agentis in alterutram partem excludit , adeo nempe ut persectam a quilibrilim exprimae. Prima indisti rintia radexercinia necessaria est , imo in illa una, ut ehflictis patet, libertas ipsa consistit ; secunda vero . nequa- squam. Haec ei lim , ut recte observat Q. Petavia , ves adiis

mi ex toto p tes, vel ab ea plus , minusve recedi, integra maηente priori, quae est libertatis essentia. Nam re naturales assectus ab oriri ipsa inditi , di habitus usu, ct a fi num 6siduitate roborati , di morbi , ct perturbationeν voluntatem impellunt , ae velut tendere quodam aeteram in partem deprimunt. Meminerit itaque Lemst erud tus, in Fit Viasse Cl. indissereatiam aliam esse nativam, electionis iudisterentia nomineturi, aliam lWciuentam, re adventitiam . quin inditarentia propensio nis, vel acteus dici poterit. . Sic determinatio io ve irruces Isipa s L quae indifferetuliae illiuespoxiat , miseex is ex ,es , a es absol a , quae naturalem tollit inrisistamiam securii jusmodi est ab lata necessitas, . simplex μ quam Vicini lauta, tame haec intimam voluntatem nunq- afficit, ac proinde uam libertacem eripit , βδs Ustne ista.... Altera es, ut Uulgor Scholae nuncupant, sectu dinum quid , ad aflam Mis omηis sedi ηecesitas extrinsessus cetera , dii vi Ienter impellens referri debet , ut vis doleres, crueiatusque corporis,metus in uentis mali, ac proposita pericusa , ve hementes cocusemii Motus di quae pinsones vocantur, ct innumera id genus alia, quae consantes animos saepe la .eligendi libere item ex toto detra ka i , ηeque liberum arbitrium assisi is ex minari u . AHac enim omnia, etsi mag avi di impetu libertatem quam

tiμης . oe in praeceps abripiunt , non amen invisam diri

52쪽

16. Sumta hoc sensu libertate is coactione , Omne, quod ex electio fit -li te inlibertate a neces late simplici , fit quoque libere libertate a coaetiora , at non vicissis Certe uel alia prireream' , ' oti 'coactus sed apprimpsesntaneus: nempe liber libertate i coa- est anaoπk. quo, Deus seipsum diligit , & a Beatis

53쪽

mesio, quidquid ex electione fit, etiam sponte fit; sed non contra es omis enim electio sponte sufeia pitur; non etiam quid3uid sponte suscipitur , electio est 7ὶ : quod longe antea Aristotelus quoque docuit illis verbis i electio 6onte quidem Mura utitur steri, κοα tamen es idem , quod illud, quod sponte fit, sed quoasponte fit , ad plura sese eue im cum . pueris.

, II. Uberyas, a suδctione , texeratim sumsa novi opponitur necessitati. naturali , Ied ἱμηa eauemqua adtio, μ=tes esse absolute necessaria . mulquς libera litari L

18. Ut actio naturae rationalis vere sit, remque di eatur libera lidpri te a m Mage , tis noη es Ueη-dere , eam sis liberam Iibertate a coactione. .

54쪽

prinHpium , ut ait Aristoteles, es in agente , scientesila gula, in quibus quod fit a primcipio intrinseco cum cognitione finis. io . Igitur

- .2 - Ad spontaneum, o Iolantartanti Hs generatam fumatur , non requiritur Vibertat, electionis inedieanc . cit , quae 1 coactione nuηcupatur , ac proinde COROLLARIUM U-

EY 1d adeo verum est, ut voluntarium generatim 3Emtum in necessariums , contis M , Tha gotam

.mnium consensu dividatur. o. f

a 3., LDet omM , quod' ex elamone fit isit' voluntarium I non tamen' micissim omne, quod voluntarie fit, ex elemone e citur. Potest enim aliquid fieri volunta-

55쪽

et . Merito propterea optimoque iure propscripta fuit illa Baii propositioi quae est 139. In ordine et qmne, quod voluntarie it, etiamsi necessitate fiat, libere t mm fra forari relamina, mrnm 365. 'i vi nitar

et s. ut actis naturae rationalis evincatur libera liabertate electionis , sive a m necessitate, simplici demon- -aei Aequaquam se i. eam sp xataneam esse νvoluntariam , nempe a volvatate procedere cum cognim

iisne finii.

; αλ Maxima attentione cavςndum est , ne 'υωπιπῖδvocabulo decipiamur. IJt aenim GaIlςudusi xlymoue ad vertit, magni quidem Viri non defunt , qui exsiment. voluntatem tum''axime liberam: ad unum

me voluntaria , ax iacis .summe libera dicenda. V . . rumtamo nescist, pergix Vir doctissumis, an vi Mertant, quod discrimen inter spontoe am , liberamque actionem es , dum , quia utraque voluntaria dicitur, idcirco utramque esse eodem contendunt. Videlicet actio spontanea tametsi isterdum dicatu/ νηeralius

56쪽

ram quoque ipsam complectatur , heciatim tamen , di quatenus di tincte ab ea usurpatur , lihil aliud quam quaeream veluti naturae impulsio , quae ideo esse crutra omnem ratiscinationem polos , cum actio, qt Eb ra os , a praemio ratiocinis , examineve, ct judicis , ac delectu pendeat. Tum paulo infra , si supponas , inquit , voluntaetem ita ad bonum ali3uod , summum puta , determinari , ut diverti ad aliud , quod , illo redicto , prosequatur , πω possit , tunc censenda es voluntas sponte quidem ad illud ferri, quod sit ipsi maxime secundum naturam , ut prosequatur maxime id, quod b orum es maximum non prosequeretur autem maxime , si dimoveretrer ad profe=uendum minus in , at non tamen libere feret , quoniam indisserens ad illud, ct ad aliud bonum non es, sive in illius potestate πω es, ut, ipse relicto , feratur ad aliud. Neque ob at , ait ille , quod feratur volens ; quandoquidem isa , ut sis loquar , volentia non libertatem sonat , seu Iibentiam, hoc es , complacentiam , seu collubestentiam , exclusi

nemque adeo coactionis, violentiae, renitentiae , molestiae ;σ ex eo quod talis boni dilectio , prosequutio , fruitio Voluntaria dicitur, κon ideo inferenuum es , esse illam summe liberam , sed solum esse summe ', ut ita loquar, libitam , seu mavis, libent.em, nempe quod possit ii bonita quidem, at non libertas tamen , 1 eu indiffere tia esse ii . Haec ille, & optime quidem ad rem n stram. Vix quippe , sed ne vix quidem dici potest. quantum intersiit hoc prasertim aevo, voluntaFium , &noηωηeum , sive non coactum a libero libertate eiactu nis , indifferentiae , & exercitia , sive a simplici neces rate probe distinguere

57쪽

- et 7 Animadvertendum postremo est , libertatem 4 coactisae sumi in sequentibus , prout distinguitur a b

bertate electionis . ipsamque excludit , nimirum prout stat cum necesitate simplici, sive cum indeςlinabili de . terminatione agentis a s unum I ut proinde cum dici tur , agens libere agere liberiate a coactionν , sensus sit , ipsum agere quidem ex praevio iudicio rationis, delectabiliter , & cum complacentia, verum simul adeo necessario , ut ipsum non operari tunc minime possit. Ita enim sumitur libertas dic-ctione ab iis omnibu qui Munt, in illa una positum modo eme liberum humanae voluntatis arbitrium , eaque tantum nos modo,

tam quod justum , quam quod injustum xst , libere

operari.

DEFINITIO XIV, ' et 8. Gratia alia actualis, astia habitualis est. Pr Ima dicitur illa , quae in star transeuntis qualitatis volunt . tem a cit, ipsamque i ad beAe operandum movet, & ita operantem adjuvat , ut simul cum illa bonum operetur. Altera vem ea vocatur , quae inpar qualitatis perma, nentis animam exornat , Deoque gratam efficit. Porro gratia actualis dupliciter spectari potest, nimirum prismo penes potentiam bene operandi , quam consert v luntati ; secundo penes actum , qui per ipsam gratiam a voluntate elicitur. Primo modo spectata gratia , L ciens dicitur, vel in Moiens. Secundo modo considera in . efficax , vel iurocax nuncupatur.

58쪽

DEFINITIO XV. I. 29. Gratiam sufficientem voco , per quam ita posi bile redditur voluntati operari bonum , ut ipsi volunt ii justissime imputabile ad culpam sit ,si bonum non ope

retur. Notionem hanc gratiae sufficientis a nullo C, tholicorum , cujusque demum holae ille fuerit , rejici posse , certissimum arbitrer. Quomodo enim iussis ciens dici vere potest gratia , si per eam non ita possibile sit voluntati vene 'agere' i ut 'eidem imputati ad culpam justissime possit , quod bene non opereturpNonne etiam Thomistat , doctissimo Grave nio teste Ia , palam aperteque docent , gratiam se cientem conserre homini in statu naturae lanae conisiituto veram, Plenam , completam, proximam, di expeditam ob mvandi mandata Dei potesatem p Si autem gratia os clans, etiam sensu Thomistico intellecta , consert ejusmodi potentiam voluntati, quis non videt, etiam per gratiam Thomistice sufficientem ita possibile reddi v luntati opus bonum, ut ipsius voluntatis sit culpa, si opus illud ipsa tunc non operetur Manet igitur , o tiam catholice susscientem eam esse, per quam ita possibile fit voluntati bene agere , ut ipsi voluntati ad

culpam imputabile justissime sit , si illud non op

3o. Quemadmodum dupliciter potest aliquod nobis

esse is

59쪽

possibile per eam fuerit Voluntati, ut operetur bonum. Erit vero se ciens moraliter, si fuerit moraliter pos bile, hoc est, si non tantum absolute possibile, verum etiam facile per eam fuerit voluntati, ut quod volendum , agendumque ab ea est . Velit ipsa , & om

retur

31. Si fuerit immediate possibile , ut per receptam gratiam agat voluntas , quod ab ea agendum est , gratia dicitur proxime sufficiens : dicitur vero suociens tantum remote, si nonnisi mediato possibile suerit, ut

voluntas per illam bonum operetur. Possibile porreo immediate est , ut per receptam gratiam bene agat voluntas , cum alia gratia voluntas ipsa non indiget , ut sat virium habeat ad id implendum, quod eidem praecipitur. Est vero possibile tantum mediate , cum per illam gratiam non habet voluntas sat virium ad impstendum praeceptum , sed tantum , ut eam gratiam a Deo obtineat , per quam praeceptum illud implere ipsa possit. Sic gratia orationis dicitur non proxime , sed tantum remote sufficiens ad quamcumque tentationem superandam ; quia non immediate , sed mediate dumtaxat possibile per eam est voluntati, ut te lationem vincat, quatenus scilicet sat per eam illa habet virium , ut eam gratiam , qua tentationem sup ret, a Deo ipsa obtineat.

60쪽

DEFINITI . XVI.

11. Contra vero in or entem iratiam voco Issam, per quis ita possibile nou fit voluntati operari brinum, ut iure ipsi volumati imputari ad culpam possit, quod uolit , qnod molen o ab ea es , quoque' ab ilia est

agendum , non operetur. Contraria enim contrariis ra tionibus litat explicanda. AANIMADvΕRSIod

33. Si impassibilitas bene operandi , quam habet voluntas, obtenta gratia , fuerit vera , realis , & ph sica , gratia illa dicitur pse sice in ciens. Dicitur vero i iniens tantum moraliter , ii illa impossibilitat fuerit moralis , nempo si non absolute 4mpo sibile , sed valde di eiu dumtaxat sue; voluntati, ut par illari

gratiam bonum operetur. Hinc

COROLLARIUM;

34. Etardem gratia potes e a physicei sufficiens, imulque insufficiens moraliter ad bonum aliquod opera dum. Potest enim esse physice possibile simul valde in cile ', ut per certam gratiam voluntas bene Ope