De ratione studii puerilis, deque uita iuuentutis instituenda, ac moribus studijsque corrigendis, opuscula diuersorum autorum perquam erudita, ..

121쪽

is Inamicitia nulla fit immicitis cogitatis,quem ha bis amicit,ne credas futurum linquam inimica: alio qui infima σφgilis erit amicitia. 16 in qua decet messe fidem,constantiam, plicit rem, ut de amico nec ipsissuspiceris, nec Albicantibus

aut deferentibus aurem accommodes.sii 7 Vita non est uita usticacibus aut timidis, sed se

4is Ne in alienas uitas inquiras, neue curiosius scruteris quid quibi, agat. - stae hinc subori tur syn tutes.

is Et qui Nessciunt, suorum solent esse incurio Lalienoru si iliciti . Stultum est,alios tam probe nolle, stimum ignorare.

4ici Nec amare tantu homines debes, sed etiam quos aequin est revereri, ac inter eos boneste uersari, e cum decore,in quo est ostium uitae comnianis. dii Ne distet nihil lateresse: ubi, cum quibxs, apud quos aras.

4i, o It tibi inter homicies modestia, σmederatio

inliniuersio corpore:Cr praecipue in oculis, acore toto in quo absit tecies omnis Midij cr contem plus absitvsticulatio er lasciuia: serenitas illud er

quietudo exornent detinetitum animi es eis mori

122쪽

solum humanae fciei tegumentu decor inpri a 3 mis er morabile, in Mestu er verecindis , qua n dis nihil dici potest foedius aut detestabilius. Dest rada illissalusque desjt puderemulcfacere. 62

Nec uultius sit in atrocitate, aut severitate nimium qiscopositios unde costigitur saeuus er impotes animus. Risus ne sit sicquens, aut immoderatus, aut asclamore er conci me corporis, ne in cachinnum aut irrisum exeat. Nullam se rem tale exibima, quae te tantopere 42τqueut exhilarare, ut ingentem attollere risum cogat. sed risus potest esse causa aliqua,irrisivi nulla. 62s Irridere bona neses,mala crudelitas,media stult, istis,probos impia improbos saeuu, notos immanitas, ignotos demcntisside in hominem inhamaniam. Oculi ni quieti, nanusne ludibMrdae,negsic s olatrices. Nec assuesce quenquam caedere. ex talitro veni' aitur ad pugnum,hincad fustem σβerrum. Solos bonos uero ac germano honore prostque 63are,quiex ueneratione an mi nascitur.

Magistratibus exteriorem honore exhibe, itaq; 43s audiens esto, etiam fi grauia molesta imperent. hoc emi liust Deus,propter publicam quietem. Diuitibus cede , ne irritati cx ti er alijs bonis 43

noceant.

123쪽

seni aspurge,reueritus aetatem et rerum usium,prudentianis,quae in illa esse solet. Honorationi, allemetion modo pariaβcito , ucrin etiam,iuxta praeceptu Apostoli praeuerte.Susulantem non rolatare, nec eliciter precanti 'liciterreprecaris id mum cognoscas. aut extremae burbanei es aut incuriae secordissimae.Quam exiguae res mi er tussiris impend salutatio,affabilitM,comitu,bonorrat quam magnu amicilius conglutinat exhibitae,dissoluunt prorem aes Quanta est bonarum remm ignorantia, nollemitorum beneuolentiam tutulo redimeres Generosi, mimul quinestra opti e educatin, ita se maxime mite omnibus er comem praebet:ut Astidium Crstrocia ex Wisitate mi, aut hebetudine, mi imperitia, unde in bonus artes eruditio Humanitas nuncupata est. Ipses non salutare, aut resalutare, negligentiae magis ad scribito, uel inconsiderantiae,quam contemptui.parublade a thonorifice appellatus,seu mors eu naturae attribue,non malitiae uel odio.Ηsce interpretations.

ac Amilibu3, sanctum tibi ac luc dismum parabis

uitam. quippe omnes diliges,nec a poquum te offensum arbitrabere . Petrus dictum , Utuerax, nepulsecumh ucrbis noli , ententupriscum,Vt quietus,

Neminem contemnere uidearis, non vultu, non uerbo, non Acto aliquo. i

124쪽

AD SAPIENT. INTRO D. 89

si instriores, quis siuperiorum strui sie contemni ψιτή tessis mulor,irritus,et auertis minorem conte v. Intolerabilis est contemptus,propterea quod ne- 43sim uideturmitam ullis, ut contemptiam mereatur. Multi lusorant ut a contemptu sie uindicent, fed 6 3 splures ut de contemptu. Nec quisquam tantus est,quem non aliquando for otuna indigere mi nimis cogat. Praeterhaec omnia,nustus est coteptibilis,que Deus 44 flum dignatur, nisi in hoc Dei iudiciu contemnu. Etsepe quem homines contemptu dignium putat, spe crutarentur,ueneratione Cr adoratione dignissimum comperirent. Ingua dedit Deuου hominibustui sit ianstri 4 3 tum societatis er communionis,ad quam n iura hominem homini conciliat. Η6 magnorum er bonorum, et malorum est cra

sa, prout utaris. scite Iacobu3 Apostolus inimilauit ea clauo nauissenisunt illi is ciendher cohibenda,ne vel alijs noceu uel bi ipsi Nussum est peccat Aci instrumentis, ita 64s

nec crebrius. Neminiconuitiumstreris,neminem execreris,ne 4 6.

mini noceto: non modo in re, sed nec a dis exi-

DE UERBIS.

125쪽

In nemine petulantius aut procacius debaccheris', uel effusius ac immoderatus inuehare, etiam laces tus et Iesus magis enim te apud Deu,er apud homines cordatos isdes,quam istu ipsum cui maledicis. 44s conuitiu conuitio regerere, est Iulu lato purgare. 49 minitari, inuliercularum est,nec probarum. 4ueo Nec sis tam tener, ut uerbulis transiuerbereris. si Nec lacunia exerceas caninum, nec diserti laudem aspectes in alienam contumeliam uri quem inflat: tem Cr mutum esse satius est s , Alios reprehendere ne sis solicitus.hoc cura ne intcsit, quod alij posint merito laxare. ς; ' Ver reprebedens ne utare acerbitate, aut atrocitate ulla uerbori ,βο ut obiurgatior is amarori

aliquid admisceatur dulce, quod plagam leniat si qua

434 Modo ne fructus pereat reprehensionis in rem studes nimium mitigare, neu in albentationem pro' labaris. 4 ss Metatio deforme uitium turmissi, qui dicit: perenicissim ecqui audit. s6 Nec putes rem ullum esse tanta,ut d recto Cr vero propter eam ultiscis deflectere. non hoc sis te opes

non uste nec itudines, non preces, non inius, non mortis metus cir certum periculum extorqueant.

126쪽

putentur esse, quaecunq; dicis. aliter dolicieris, erindignifimus iudicaberis,qui uel audiare. Sermone utitor modesto, ciui omis non scro, 4ssnou rusticano, uel imperito, sed nec accurato aut ast sectato nimis.ne quoi loquendusii ut istelligamur, sermoni tuo interprete fit opus. Nec contumeliost usurpes fermonem , aut re- ns sprehensorium, aut rigidum. sed nes Mundoni, aut fractum,aut adulatoriam.

Est quiddam mediocre , quod nec suam dignitato 66oubjcit,nec alienum tollit. Lasciuia crlurcitiss/sermone extirparida, sit a 461 .

cibis uenent .

Ne celeritatem in loquendo nimium fuscipias nec 6 aut cogitationem praevertant uerba ista re londeas, antequa qua de re agatur plene isellexeris:er quid ille cui reton Mixerit ensierit p. Ruri madebet esse illud ciceronis, Quicquid is 46 3 buccam: Cr merito oli Attico dictum,ac nescio un us - . quam admittendum, quum inter amicos cauendum s ne quid dicamus,quod amicitia dirimat aut ladat. Quam turpe illud σ periculosum, Lingua quo ψ indissCHRtsωvs Dominus noster, sciens ex loquaci- 46state plurima oriri mala, et illa in primis qllae pugnat

cum cupite letis uae iras scordus, si mutata.

127쪽

466 Ad circin*ectionem loquendi interminatus est: De omni uerbo ociosio,quod homines fuerint loquuti, reddituros eos rationem in disquisitione ιδε muusi 4 6 Idcirco Psal insta inquit: Pone custodiam ori meo, er ostium circumstantiar tib s meis. 63 Nesis in siemone immodicus,s ne multus quidvineue audiri uelis solus.est enim is loquendo uic itudo:etiamsi citra imperitissimis agas,aut uilifimis.sed nec adeo rarus aut tardM,ut inete auscultare existi meris,us facere,quodsingula tua uerbas Mulla tibi rosae rideantur. 4 69 Inter prudentes praestat audire, quam loqui. sed est Iocus , ubi tacere tam est uiti- , quam loqui qualido, non oporet.Nulla uoluptus est tanta,quae comparari queut colloquio prudentis hominis ac diserti. T O Nesis nimius percontator, est enim molestum Crodiost .Noris Cr illud Horatij:Percontatorem ubis, nam garruluε idem est. 67 In disserendo nem contentiosius,aut pertinax .si ueris audias, hoc protings silentio reuerere , iis tanquam diuinae rei urgito. τ 1 Sin no audius,nihilominus concede hoc uel amico, uel modestiae tuae: praesertim ubi nussi nes probi

mores detrimentum accitian nes pictu.

473 Superuacanea est contentios non asstproficienales.

128쪽

. Arrogantium,aut iactantum, ausuperbam σβ stidiosemautoritatem non ferarithomines ne is m-xmis quidem uiri omnem laudem meritis.

Neuerbis quo cis ostentes,sed rebus te ostende sscire. Nec quicquid est iucundis tibi dicenti,idem cre- 47 6 dideris essedlijs audientibus. caue ne quid actus,quod fecurus non Anisi cela- 67γrunse fecisse contingat nemini detexeris: quodia

ceri uis priori e taceas. detecturus es,uide etiam atq; etiam,cui Arcanum quidaut celandium maxime amico quai committis, caue ne iocum admisceas, ne ilis iocum ut refera occult- retegat. Tibi vero arcanum creditum, accuratius er Me- 6 7

lius custodi,quam depositiam pecuniam. Nihil erit in humana uita tutam, si tollatur e 67'tora fides.

Si quid promistris,praesta,etias res fit ardua in qβ primis,er difficilis, saltem ut obliguam alteri tuam mem sola S. Siquid tibi sit provisu, ne exigas: acrior semper '

in te iudex,quam in alios. Existimare decet te, homines bubere sensura,ra - Φῆ timeminentem, iudiciamine speres te istis posse p cresuadere, malefacta se benefacta vit contra. nec fal

. tandem

129쪽

tandem produnt se, er igni tanto foediores dc inuisseres,quanto prius occultiores fuerant. 68 3 Iunis enim animis accipimus ea, ὸ quibus seu mus decepti. 484 Ideo co ultius est omnia se aperta,nuda inplicia. 8s Nam etsi aliquando ueritas initio odiosa sit, deum ceps tamen nihil est amabilius aut gratius. 68 6 Laborat aliquando ueritus, nunqua opprimitur. 87 Nec mendaci utilitas solida est , ac diuturna: nec

veritatis damnium diu nocet. 83 A mendacio tanquam corruptela quadam abhorreto: nihil est enimbum e conditioni abiectius , ut

quod illam procul a Deo separat, diabolo similem ac mancipium Acit

6 9 Deinde seu tarde, eu celeriter mendacium depre- benditur, vertiturque mentienti in turpem ignominia. 6 9o Quid delectius aut vilius mendace. 'x Si mendacem te norint,nemo credet tibi, etiam pHyrmes ueris a. 6 9 contra, ueracem aiorem habebit idem nutus tuus, quam alior functismum iusiurandin. 93 si non uis loqui repugnantia, si uis inesse uerbis tuis costantiam nihil opul est memoria, aut arte alia, quam ut dicus per quod credis uerum esse. 694 Ueru uero consentiens: βlbam nec uero, nec βfo

69 sin in opinione tua ueram messe, ne scite

credus,

130쪽

AD SAPIENT. t NTRO D.

credas nisi compertu , uel magnam uerifaciem praefeferentia. Neu sfusticax. nude avdsapienter dictum: si vis esseuerax ustico non em. Miseris illis quies egit, unde extricare fenou 497 potest,nsper ωndaci . Iurarene consuestu. Sapiens enim ait: Virmul os tam iurans replebitur iniquitate, er non recedet a domo rim plaga. Et Dominus in Evangelio sim vetat nos penitus 69' rare.trium limare, ita est: alit negare, non UL. Dei reuerenti noni pa imis a socitae testem adducere . non hoc debet, nisi ab inuito Cr coacto ieri. mimilam scribserat in iocis laetabit: quiniis σοι is, er in mendacio. . Si qui tibi credituri μηnt, aeque in iurato credent, so Miurato: non credituri, magis etiam si iureiurando

enim ex eis alij domestici, ali notitatu,alij ignoti Domesticos voco,consanguineos,astines,σ qui' s o Fuscis in eadem domo ex familia deos. Omnes uni diligendi etia in ignotos talereosten sos