De ratione studii puerilis, deque uita iuuentutis instituenda, ac moribus studijsque corrigendis, opuscula diuersorum autorum perquam erudita, ..

발행: 1539년

분량: 462페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

crebras mutationes I ad fortunae vices acco des, 'uel ad humanae uitae instabilitatem, uel ad Italiorum hic stantiumquis eadem quossententia varios urusus delectitur:u Fuciundus comes Mn uia pro uehiculo est. Iucundior est vita, si non solus agas, scd cum lepidis,ac niuis amicis confluetudinem habe T. Rursum: Semper bonus aliquis liber circustrendus, cuius lectione taedium discutias.Item:Si te laetus animuε ω- miretur, ex bene sibi conficius, nulla pars uitae sentiet taedium. Hic optimu3 est uitae comes, A laeta narret: fu turpium Actorim memoriam refricet, taedio eneca . Eadem est prouerbiorum Er apophthematu ratio. Quorum usim ostendimus in principio collectaneorum prouerbialum. Proinde quaedam erunt eodam diuersis ocribenda locis, aut annotanda certe.

Nam sat erit aliquando tribus Agn casse sterbis ascriptis autorim locis, unde peti psint, praeferimquae paucis exponi no queant. Sed iam quo res exemplo magis fiat perstima, sit titulus Inconstantia, uulmorum inaequalitu s,experiamrs quot res ad hunc bicostantiae conferri positat. Primum e Poetarum Abulis petum ςmpi Mercurium uarias jrmus sumerebositum, ut est Ma fercturi nunc apud Auperos, nunc apud instros, nucapud mortales agentem,uari s etiam fungent ostic Anunc Ganmedis Mentem parteis, nunc nuntia perstrent ili canimu deducentemdd charonte,

nunc

212쪽

nunc negotiatorim ac patronis operam dantem, nunc cithara utentem,numc virga, galero etiam bi lare, postremo Marijs gaudentem cognominibuε. Ea sunt apud Ari iophanem m Pluto.Dicitur enim ηο- Apud IIo

meru Cr apud Hesio. Aiώκτορορ, αἴγειφοντηρ. Dicitur et ollenius et 'οωαρ. Petum Vertarenti dere,cui ign-deetia nome, quod uertat forma. Peta Proteu, omnia

vertentem est in miracula rem. Petam Empusam ex Aristopbanis Ranis, id est, daemonis genus, identide alia atque alia lecte festosferentis. Item Orphea quosi s uelit uultvi induere solit . Item: circen uenefici ac magica uirga homines in uarias ferum formas uertentem. Nam improbi fetam non costant, sed diuersis agitantur affictibuw. Petam bra volubilem deum, nunquam fui similem: er huissimilem,s uidetur Rhamnusta. Petum Iouem, nunc aquilam,

nunc crinum,nunc taurum,nunc aureum bγmbrem fictunt. Praeterea chimaeram capite leonis,uel re viregines, cauda draconis. Ac uarium illud portentum,

quod fingit Horatius in ipsa statim fronte artis poeticae. Adducum er lanum bistoni , Cr triformem Geraonem, CT Bacchum, cui poetae attribuirunt εὐαμ hoc est, morum leuitate er Acilitatem, ac talem

in Ranis fingit Aristophanes.Etsi qua furit alia apud illos, quae prodigiosae uarietatis imaginem habent. m 3 Adducum

213쪽

sonam gerentem,unde CT λλα ρ statim hir op ris initio eum uocat Homerus. Deinde a Pissicis petam Lunae militudine nunquam eodem uult nobis r deuntis,nunc si ipsen nuc plenae, nunc orientis,nutic renascentis nuc pallentis,nunc rubetis, nucalbicratis,nunc antecedentis solem,nunc a tergo si quentis.Petasmilitudinem coeli uerni aut autumne lis,nunc nubibus obducti, nuc ferent, nuc tranquisti, nunc uentis comon. Petum collatione maris assidue uicibus aestuari s decurretis dc recurretis, praecip*e Euripi mira celeritate epetes die ac nocte reciprocatis. Addam Polnu, cuius mutabilitas etia prouerbio lacu fecit. Addum chamaeleo irem colore subinde mutante.Item,Pautherum ac Pardium uersicoloribuου maculis uariegatu, is quod est aliud animal huiusmodi. Adiungam pueritiae in horas mutatu ingeni . Adjciam mulieris peculiarem incostantium . Vulgus leui momento inobile. Praeterea argenti uiui mirum mobilitatem. Arundinem ad omnem aurum Dilemo RI .Foliorum arentium, plumae, ramentis leuit tem,ceraefluxibilem,ac mobilem natura .somniorraincostantiam,rotae volubilitate. Adducam luminum,

quae sit mis turrium aut temploru*tlijssolet in poni, quo uentum circumactu suo indicet. Adducam ilibrem Acili monto huc atque huc Aeetente.A

214쪽

COLLIGENDI A X E M P. et sa

ducam opus uermiculatu uersicoloribus tessellis,myram uarietate ostentas. Quaedam etiam ingenio figuntur, Mesutiliquis conret inconstantis hominis anisu, tunc hoc, cistud cogitantis pecula rotun-

discurrente turba, figuris innumeris uarietur.Aut nitro, qMod quecuins colore flubieceris,m imitari uidetur. Aut pensili Aabbi, quod hinc dis hinc admotis tu Enetibus,quom alter assiciat adsisse, alter depellatim momento,nuc huc, nuc istud rapiatur nec unquamnquiescat,auti haerae in plano volubili. Iam ex histori s mutuo fumum Graecora gemimum leuitat squam desicribit iuuenalis. Lubrica Allobrogum fidem Poenossimili ru inconstantia. Sothus in dies mutatis pascuis,nullum certam colentes sedem. Virgam Mosi subinde is alium dis alia uersam finiem. Aristippu quamuis agente personam,ut quem omnis ut

inquit Flaccus) decuit colorinuc ovico urentem pablis,nuric regia purpura. Item,m κον istum de quo meminit Lucianus.catilinum uario ingenio,ex Suctustio.Hunnibalem ex rito Liuio,ex Valerio Maximo, quibus alius fuit uita tenor ex adolescentia dissen

Eute. Rursum in tertia Horati satyra Tigelliv. Nil aequale homini fustisti, epe uelut qui currebat, fingies hoste, persepe vclut qui Iunonis sacrafrret. Ccomoediis exemptita sumetur muliebris laco lanitie., m A. Sostrata

215쪽

ε84 D. ERAS. RO T. RATIO

SO trata in Adelphis: Au mi homo vim ne es an boo pro endum tιbi uidetur esus iam Ac paulo post:

Ab minime gentium non Acum,prostram. Amantium inconstantiam exprimit Phaedria e rure repente rediens. Puerilem inconstantum Antipho ex Phormione . sed hocpersequi perlongum est. U Tragoedijs mutuabor Phaedram uariatis Iccusentent sinucliolentem,nunc nolentem. Medeam item ante filiorumdem diuersis agitatum affectibus. Ab Ouidio Bibi, dem, Narcissum.AMarone Didonem, iam Aenea pa-drante discessum, atque hoc genus innumeralites pers oti s pom exbibent Poetae. Ex Apologis allegois ruiticum illum, qui Sat ro admirante, eodem ex ore modo calidum modo frigidum efflabat. Et se qui sunt alij, num in praesentia rationem dumtaxat osten

Nam ipsi tin prouerbib locos adiunximus, unde ista petipvint.ELSaxum quod subinde uoluitur,no οὐ ducitur musico Et, Arbor quae ubisde trallantatur, nongrandescit Rurso ex apophthegmatis adduca illud diam in ciceronem Duabus federe fellis. Et in eundem a fallustio scriptum: Aliud stans studβ-

216쪽

senti nunc illis. Ex Ouidis,nssiori Et tantum coiistans ian leuitate sua. Ex Horatio: Leruior cortice. Et, Mutat quadrata rotundis. Et, Romae laburanis, uentosus Obure Romam. Ex resuto:Tipula levior. E Terentij Phormione: Uolo,nolo: nolo, volo: quod

dictum est, non rictum est. Ex Eumipide:

ret, opinor, quanta huius quos generis supe ex extorscriptoribuου colligipo 'it. Eadem est=ententium ratio, quas non tantum abratoribuε sumere,veram- etiam pro re nouus parere licet. omnibus,si totide opponas cotruria, deinde siubi xeris utrinque finitim nimi quam immensim orationis penus futurus fit, uides. At cum tam uimus sit usus, id quod diligentius ostendemus in opere de ratione conscribendarum epi stolarum, nihil erit quodno aliquo pacto p is ad locupletandums orationem accommodare: quandoquidem contraria quos adbibentur, vel per ironiam, uel per di sic uel per comparati Z Per ironiam , utii quis hominem nunquam sivisimilem,Socrate appellet, qui in omni uita semper eodem usus est uultu. Per disimilcius dicas: c. Iulium caesarem milius linqua Acti poenituit: hic illil unquadecreuit, quod non mox resciderit. Per comparatio'nem, si dicas, quod cito ille, quem Cicero praefracta Uententia non potuit abduci: tam bic non po-

217쪽

test in eadem retineri sentetis. Poram finitima, quantsint Acili deflexu ad uicina trahutur. Quod genus Persianum illud: Tecim habita. Num Crsi propriὸ

quadrat in eis,qui maiora molitur, quam prosodite ira, tamen quia non esse si forte content , ct bicon tantia cognationem habet, huc torqueri pote rit,praesertim cum Seneca scribat: Primum argumentum compositae mentis existimo,posse consistere, ersecum morari. insin eadem simi cr m laudem torqueri posunt,ut si omnium horarini hominem, ueΥ- satillis ac dextro ingenio laudes. Ex inco stantiae penario sumes poluum , ad lectem subiectisoli min

tantem colorem. Sumes Euripum , ac negabis mare .

hoc esse tam ac utile, quam hulmst ingenium. Sumes fluminam, flare nesciam. Sumes coelum subinde alia Acie.Sumes arundinem utcums 'aucrint aurae, flectorem fe e. Dicessapientis esse, pro re nata, pro

tempore, pro loco mutare sententiam, ac vitae rationem. Stupida saxa, ac brutam tellurem unam non moueri. caeterum ex animantibus, ut quodque prae

' stant hvim est, ita maxime mobile esse. In intueresa natur quo quis praeclarius est, hoc a quiete longius abesse. In ma est, quae non mouetur terra,at bilis aqua , mobilior aer, ignis hoc quoque mobilior, coelum quam maxime mobile. Proinde mentem hominis,aurum ais ignem ab antiquis uocari. contra,

pulloss

218쪽

m uos, tardos, stupidos, lapides, plumbum in quas res maxime cadit constantiae vocabulum. Per huiusti di locos pleraque e constantiae suppcllectile ad uistuperandum traxeris, π ex laconstantiae ad lavi dem detorseris . Verum de bis,ia modo dictum est, ' duas templiatus.

PHILIPPI ME

LANCHTH O NI S DE

LOCIS COMM UNIBUS RATIO.

Η I L O s o P Η i digesserint res h manus omnes ceu infimas quasdauiuendi,ut alta sunt naturae,ut uita, mors, βrma. Alia istinae, ut opes, natibullandor,honeres. Alias tim nostra potestate, ut uitis,ac uirtutes. sic ἰ ingulis studioru geucribus, sunt quaeia capita, in quae restrerisolant,quae tractatur istiGut in Theologia des remoni peccata. Iniure q*itu eruitus, poena,maleficiu,iudex,uduocatus,Cr bis similia. Qui uolet igitur de rebus humanis recte iudicare,illu oporte quics incideriori ri Lad bus ceu 'mag rem exigere.Pariter,cui cordi est rede dest ijs iudicare staoportet

219쪽

oportet tales locos in numerato habere.Num praeter id quod uniformae rerum et regulae, mire etiam me

moriam adiuuant. Voco igitur locos comunes,omnes omnium rerum agendaru , uirtutum, uitiorum, alior communium thematum communes βrmi , streinufium, uariusq; rerum humanarum, licliterarum causis, incidere possvant: possinis comeprehendi locis argumentorum generis liberatiquis fortunum, opes)honores, mortem, uirtute, prudentiam, iustitiam, liberalitatem, temperantiam. Et bis contraria, paupertaetem, ignomini , exibu, temeritatem iustitiam ordes, istemperanti stulaxum. De usu locorum communium optime scrine Rodolphus mit, Rodo bus Agricola,in epistola De ratione DD Erisinu, Era 'im in copia, in bracstresententiam. Roteroda- QAt dest uit per omne genus autorulectione παρ' ' seri, priuUbi quamplurimos paret locos. Eos fumat, partim a generibus ac partim uitiorum ui ut Dpartim ab alijs,quae,ut ante dixi, sunt in rebus mortalium praecipua,ut natura ri aftum:digeratq; iuxta rationem linituris Cr repugnantiae. Nam Crquae inter se cognatu sunt, ultro admonent quid conr sequatur. E contrariorum est eadem memoria.Puta Pietas, fit exempli causa primus locus, Pietas Cy Impietas. ImpiςNβ--species inter se cognatae. Prima est, pietas in Derv cinduispatrumtertia, in paren' res aut

220쪽

DE LOCIS COΜMUM IB. 18s

tes aut in Isseroz. aut etia in eos,quos oportet parentum loco colere,ucluti praeceptores, et quorum beneficiostruatisiumus. Accedit ad bessi perstitio, adi j- Superilinoecienda est igitur. Ais hic aperisse latifimus campM deprodigiosis deorum cultibusue de diuersartigentium diuerses ceremonss. Est ad haec accersenda etiasides in amicos,in hostentotidems Leperfidia.Item, si titulus Beneficentia. Huic cum uas lectes flubi Beneficentia. ceris, restat gratitudo, non illa quidem huic subiecta,nes rursm contraria, b d adhaerens, os ea veluti cosequens. Virtutum acvitiorum ordinem sibiqusque suongae arbitrio, aut ex Philosophis petat. Hile consilium est,quod supra dedi, exercendos in locis

commibus genere didassico, iuuenes, ut singularuam naturam,v ms proprie persticiant.Plurimum ex eo/ studio iudicij coparari, siquando is sublimibws agar dum sit, ut in Theologia, quid affectuου, quid ustim, quid uitium. In iure ciuili, quid iustitia , quid

δικούο i, quid talesκ e. Infingulas autem locos pertinent,stultiones,descriptionessenteti. Cr exempla,

Abulosia,ficu historica. Visi iustitia titulussit rit e smitis: Iustitia est, qua cuis quod uum est,redditur. Descriptio, qualis est apud Gellium ex cho pri

SEARCH

MENU NAVIGATION