De ratione studii puerilis, deque uita iuuentutis instituenda, ac moribus studijsque corrigendis, opuscula diuersorum autorum perquam erudita, ..

301쪽

nomen istud ore impuro temere propha- Nin, o tire. oris,ut autor Epistola ad Hebraeos ait, hαν- - rendum syncidere in manus Deluiuentis: axem es, quisquis nominis Dei doterritim a temeraria nominis diuiniustumati cursis quodarulaequiss refugis.Et quid hic commemorem de istis nominis CHRISTOEmatoris nostri blastheniis nebulonibus,qui ob rem,

nec σιχορ ut Graeci dicunt, CHRIsTr pinio' Ne pilosi. nem,ut alicui exitiost,i precantur. In illos une pu- M M.

bicis legibus merito animaduerten η esset. Ecquid ' 'aenim capitalius comitreposit, quampvione c Η RHsaei, quae nobis omnibus saluti uit, quae ut Graecis ha ouerbio est,mre omniu bonorum existit, adeo ster Isis imprecationibus consturca etestari captivi est, s quis Imperatorem terrenti maledictis adficiat. Ecquanto capitalius esse deberet, si quis ἡ πιν, cui pater omnia dedit in manus, lam. 33. ercui data es potestas tria coelo π terra, Matth. vlt. tantis probris adlicerit ' Et ut maxime Magistrativi ciuiles, mistospasionis cunis Ti blasthemos no animaduertant, Deus tame ine id nunquam multu dimittet. sisenis

in primo Reguam libro, capite fecundo prodisin ego uicinns bonorificauerit

me,glorificabo eis. i autem contemnent me, erunt ignobileD i

302쪽

Sabbata sanciusica. Η s,dicbus vis striis age. Et quavis hoc prae

reptum de sabbatis, quae Iudaeis sacra oe fuerunt Crsint,loquatur: tumenos de omnibus diebusnis deciperepossumus ue dies sabbati, me dies Dominicus, me alius qui iam dies 'lus in hebdomade receptus fit.Est ergo caput huius praecepti it dies vos una,scemus:hoc est unctis studijscobecremus sancta uera

DdMμnt, precibus incumbere, cocionibuε uerbi diuini interscibenscia, quibus nos Deus immerentes per CHRISTu M ornavit, ais, inanimureuoca- re:illi beneficioru acceptoru ergo nos gratos prcto

re. Et quid obstat, quo mimus hic recens ea nobile illud dictum Gregorij Naetin.in simone destri s Pente

mur, sed ita, ulliritui uidetur: uidetur uesi,utae quid honesti et dicamus,et siciamus.Et hoc est nostro, er sic christianorumore Didadgere: Animae aliquid earum rem,quae consistiantiquae durunt cherere: sed non occupari rebus tempori cedentibus er fluxi ,σ

303쪽

' vero Theologus ille paucis inbis, quibusinam stud sdiuvi traducedi si Locris vult, er idautores i-rit ut ijs diebus qu:bus iustititi indicta est, honesta dicamus: hoc quid aliud est, quam de rebus bonestis se

mones coerem. pietate M ocharitates Nolo ue, rossit bis de rebus metus acriter digladietur: d alter alteri cedat, sed praeceptoru er aliori quibus acre mlarae inspectae lint, interpretationi, do non αλαι- Idinoxi palmam destrat. Vult Gregorius,ut diebus

sistis hone iura reru functionibus distringamur. Ecquid uero honestius facere potest iuuentus, et si oret,

sacris hiruersi cocionibus adhLIn quibus hoc non parum comori iuuentuti attulerit, Novulsament , Nouum eives ab ast AsMo traductu, vel insivinatiua lingua vi manibus babmr er locos a cordatis concionatoribus citatos,requisitos,in memoriae thesaurum recondere: In memoria ibesauru reconditos, crebra usurpatione in medium proferre. Et quod ψωραλα est, uitam Hest, Ulocos istos instituere. sunt quidem hoc nostrosecu- Pyης P Risis iuuenes plern de sacris siteris mire loquaces, sed

ταe-κχὶM,I. Hoc est , sed utinam ursinguam quidem ualde uolubilem babent, ex ad, de sermonibus honestiso probatis, disserendam prom-pim, sic cr Ucribus ratarent. Sub hectast Gr

304쪽

gorius ille,ut vis diebus bons, quae novetustatis m-

Imria corrumpuntur, paremus. Ecquae illasunt illa haud dubie,de quibus C Η R i s T v s Matth. .Pris querite regnum Dei ex iustitiam eiuster omnia adj- cientur vobis.Haec prolixius tracto, quodsicram iuuentutem milia omnino cura orationis,sicrarin concionisi Cr aliorum studioru, quae diebus sistis cogruiiunt, di- storqueri.Immo putant iuuenes,illos dies otio Cr igna uiae datos,proinde imιllo tempore magis prodeambu-

iant,perpotant,quam quo ab Ecclesiastribsidio ra laboribus externis supersedetur.Sed ex illis quae retuli, iuuentus, opinor, quibus rebus ditastiti dedicandebeant,siquido inte Eet.

Honora patrem & matrem,ut bene sit tibi, di longaeuus sis super terram.

Id est,parentibu3 obtempera, illos cole,metae,issis pro re uccurre, coram illis caput aperi, adsturge, me illos priores partes tabere, obedi illis in omnibus. Sic enim P A v L v s ad collos a. inquit: Filij,ctedite parietibus in omnibus,hoc enim placet Deo. Porro,quod in praecepto additur, si uis longaeuus esse super terra, i, simi velati est, quo iuuentus ad honorem ροππ-tibus bEdendu allicitur. cum eniam iuuentus De uita amore flagret, Deus hoc praecepto uitam longaevam

305쪽

; Hoc est,nes parentibus praemia nutricationis r pendi breue ei aeua erat. Huae Salomon,ut sacra pro- Provir. 3Mrbanis misceam, inqui inusim qui patrem Astiditat matris imperium contemni coraliuxta flumen cfodici: CT uorab t aquilae. c refer illus nobiles ureterum Sapientum Gnomas,quibuου iuuentut ad parentibin obtemperansi adeo diligerer cohortatis ni.

cuiusmodi est illud 'thagorae, ' R, γ me Mest,parentes honora. cuiusmodi est assis nescio quo , autore princiam:

Id est, Vesis paretes ante omnia in honore bubere. Parentes quidem bonoruin de amicis bene merere.

spera si honore adficis pareres,te ictum se honeste, , Dij maximi fiunt,qs qui sapiant parentes. icommodo uiues parentes senio conmos nutrius. Existi,na tibi ipsi parentes Deum loco existere.. Huc Aut illud cucronis lib. Ostic. LIn ipsa autem,

306쪽

communitate Di gradu3 osciorum, ex quibus quid' cuis praestet, intelligi poset. Et prima Dire immortabbrufecunda patriae, tertia parentibus, incepsy idatim reliqua caeteris tibeantur. Ad Gut iuuentus ,

parentibus obtemperet, illos uicis si usius poposce

Lm q. riola Cr bruta animantia ea extimulent. Nam Pli'

nius ita de Oc ijs scribit: ciconiae nidos eosdem reo petunt,genitora benectam micem educunt. Et de glyribuι quoin ita vit: Glires genitoressius 'possenecta Magistra m alunt, insigni pietate. caeterum hoc praeceptam tim. 'φh iantum a iuuentute exigit,ut parentibus, ex pis 3 luci,haius primordias psit,honore habeatsed etiam Magistratibus oberiat,istos colat,metuat.Num Cr illi parentum irrumero sint,ut qui no siccus atq; parentes, ut res Cy publicae,Cr priuatae segulorum in tuto coli iocentur, si Husio pro biciunt. Huc refer illud p A v c tad Rom. 13. Omnis anima potestatibus excellentibus subditasse, circ. Hucβcit illud ex Epistola PATRl. priore,capite fecundo: Proinde ubditi estote

d ε' omni v x H Di . Exigit hoc praeceptum , ut iuuentus e turae hue viros maiores natu, honorct, ueneretur, amet, obfer Maiores uti. Vnde P Autius in Epistola ad Timoth. priore.

307쪽

DE IUVENT. INSTIT. PRAECE P. 27s

dentia est. Huc Acit π istud luvenalis Suora. M. Improbitas illo fuit admirabilis aevo . credebant hoc grande nephas ex morte piundum. Simenis uetulo non assurrexerit,e β iBurbato cuicuns puer licet ipse uideret

Plura domiArra σ maiores glandis acervos. Tum uenerabileerat praecedere quatuor annis. Sub haec iuuetvi in hoc praecepto quarto docetur, Praee ut praeceptoribus,animora ut Fabius inquit paren- P Qx

tibus, quibus ad boras siteras instrmanda credita est, honore tribuat: illos cola metus. Nam si carnales parentes, qui liberis de uictu prosticiat, bonorari finit: erito CT praeceptores honorantur , qui de animi discipularu pabulo interdiu noctuq; distorquetur. Si parentibin corporis honor debetur,quod is luce liberos ediderint merito cir honor praeceptoribus debetur,ut

qui id quod parentes progenuera honestis σ morsebus,m literisyrmat, ne bestiae magis quam hominis Dile existat.celebres enim unt illi uersiculi poetae: Artibus ingemis,quarum tibi maxima cura est Pectora modestin uterilaues fugit.

Adde quod ingenuas didicisse sidcliter artes

Emollit mores,ncinnit esse stros. Honorandi mi paretcs,quod insentiae nostrae molestiam pertulerint: honoratur CT merito praeceptores, qui in animo rudi discipulam erudiendo, ias V s bono

308쪽

bone, quantum molestiae, quantum laboris deuorandi honore adjiciendisunt parentes, quod uitae nostrae au. torrebunt:honore adficientur er praeceptores,quili, tam a paretibus acceptam, ita instituunt, ut Cr nobis. ornamento,et alijs ustui esse posit. Ideo uero nos DeusMita potiri patitur, ut uita nutra aliorum coparem

comoda. Iam uero cu non aliter fatuis dixi, iuventus', certo an usui inducat credere, quod ut Dominus ni puto, eum,qui,ut Salomon inquit,pa';

trem adfligit,id est io bonorat,persecuturussit.Exe plum babes in Ab olone id quoq non parserussit ei, iqui parentem animi, hoc est, praeceptorem adfligit, id :

est, eo honore dignetur.Qgid ego hic exempla ue': tera conremor χum nusquM non exempla velho- die obuiae sinit.Videmus enim istos praeceptorum vituperones Erymae, Cr rei amiliaris naufragium incidere: ut mus plerosis mala morte citiuε opinione oc- cumbere: uid Miflos ita abali suituperari, contemni, ignominia adfici, utpraeceptores uituperarunt, contemnerunt, nominia adfecerunt. Cusiquiisl rura contemptam,animiparentam liberos sustollunt,

eos ergast experiuntur, quales olim ipsierga praeceriptores fuerint. Etsunt quidem haec mala, quae retuliae est,ad rem πωκαρα. sed nulli dubiusit, Deu quoq, in futuro si

309쪽

nt enim propensioribus animis parentes,tum cor poris quam animi obsecruet, moueat eam exemplum QR Risaei: qu ut Lucustribit,descendit in parent, bus,et erat subditin illis. Moueant ea exempla Ethnycoris,qui adeo pij co religiosi influospraeceptores

extiterat Et ut ex omnibus risu adstrant, non obsturi est ex Homero,quam Achillestrκθ -Phoe- Id est, mimiamam praeceptorem, Crantehac ex legatum ad se ab si Agamemnone missum,prae caeteris honorifice truct rit.Nec clam esse arbitror,quam Pisiliride,cuiut

sta e pulsandae artem disteret, commissus era Achilles obstrusit,coluerit,metuerit.Sicenim deillo inquit poeta Elegiographus: γ irides pueris seu praeficit Achiilem Ais animos molli contudit artestros. Qurtoties socios, toties exterruit hostes, Dicitur annoum pertimuistbe senem. Quas Hector ben*rus erat poscente magistro verberibus iussu praebuit ae manus. De isto CT Iuuen.Sat . 'ibit: 'Qui praeceptorem sanctiuolucre parentis placormetuens uirgae cum grandis Achilles , cantabat patrijs in montibuε, σc. a Ianis Achilles rex tantus, Phoenice praecepto rem suum adeo honorauit, adeo coluit: quantum obsiecro decus est iuueni, in Achiile ne tantussi quidem com s parando,

310쪽

parando, sic aduσμου praeceptorem suu tam honoris, cum, tum irreligiosis praeberes si fecit rex ille Ethnicus,quanto magis aciet menis plebeius. Et ut max, me quis patricius sit, commλου tame baptismisacris inauguratus est,quae ei aurem,ut in Prouerbio est,uellent,ut praeceptori honorem habeat. Achilles Ethni--s etiam is araedum metuit,obseruauit.Et iuvenis christianus praeceptorem suum qui docet eum

Et bene dicendi Cr uiuendi noscere normam: non metuas non obstru biis Verg. sed nos immensi stacijs confecimus aequor ' P ri iam empus equum lin antis soluere cossa.

Ne occidas. bHoc est ieminem manu occide,nemini uni , nominem uerbis probrosis incesse,neminiflucceist. Nam sic hoc praeceptu ine C Η R i s T v s Matth. .exponit,

Audistis quod dictum sit ueteribus, non occides: quihquis cutem occiderit obnoxius erit iudicio. At ego dico uobis, quisquis irascitur ratrifluo temere, obnoxius erit iudicio. micu's uero dixerit fratri suo Racha, obnoxius erit concilio. Quisquis uero dixerit Atue, obnoxius eritgcbennae medio. Exigit ergo hic a iudientiae Degs, ne bomissu perpetra, sit quod De si