De ratione studii puerilis, deque uita iuuentutis instituenda, ac moribus studijsque corrigendis, opuscula diuersorum autorum perquam erudita, ..

발행: 1539년

분량: 462페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

274쪽

an os Archestivi sensisset, nunquam amam si

Homeru uocasset. Mihi quidem omnisi quae hominu mingenia peperere,nustu prudentius Homerico scripta exture videtur.Nec dubitarim adfirmare,quod Horatin censui Homeru,quid rectum,quid utile timebas Uno Cr crantore docere. Quaeso quὶ potuit re gum temeritus festiuius notari, quam cu ingit somnio

commotum Agamemnonem, uniuersium exercitum

Graecis in distrisen adducere s constat enim quam obfriuolis causas non liquam omnia misceunt principes.Quid in Achiilis clγpeomo, ne rara clementa,er cur imast ra, praeterea boru positus etiam ac

matus graphice descripsit: indepostea philosophidi

intiendi coeli rationem acceperein Nam et eodem loco Sydmimn circumagi Arcton unquit iec unquam occidereat e regione isti oppositim esse Oriona: Dabenterea bonam rum. Astronomiae partem coplexus est. Quid quod ibidemer pacis conroda, Cr besti aerumnu inter se confert, cum duas urbes alteram pace florente iterum bello uastam depingiis quo magis imisum, opinor, bell- l. rem perniciose 'imam optimo cuisfaceret. In pacata iuris nuptijs Iocm est,exercentur iudicia, Mutur tali se admirationibunt oratores. In altera iugulanturii- beri, silent leges,muttis fora postremo miseranda est omnium rem ciuilium uastitas. Quid cedo potui hoc comento excogit ursideuivis Nob enim plures

275쪽

πολιτεια quaedam si uarias constituendaru rerum publicarum Ormas adumbratrum ut hic nihil aliud dica,quid admirabilius est iis inlaticiis collatione apud Herodotum ubi Persarum satrapae alij δ-χίαν, alij.λιγαρχίαν, alij , παρέαρ, probant. Quo loco uides grauit imum scripserem morbos omnes,vitias ciuitatum,uelut in tabula depinxisse. rum nem tam imprudens est, qui no hoc consilio animaduerterit costriptas esse historiis, ut omnia humanorurni officiorum ex la tanqua in illustri posita loco cerneretur. Quasi nihil ad erudiendos excitandosq; mrtabu animos conducunt, quid fuit cur Scipio senserit se claroru μι- roram imagines intuentem,ad uirtutem accendis Oratores cu relublicas 4dministrarint, ex is iud, qs uersuti,de iure,aequo ac bono tam multa disseruerint,consentaneum est plerus, utiliter monere. Quis enim philosophiae moralis locus est, que no attigerint Demosthenes ac cicero optima φλir iv, nenis philosophorusic διρκσε, ac isti in actionibus fluis, cu in improbos ac editiosios ciues:tanquam ferrum stγu stringint: cu aduersus hostile uim respublicis cosella mutui. Onia de pace popularius veriusq; excogitori potuit,q, quod in ea oratione qua lege Agraria dissuadet,cicero dixtis id ciuiliasea lega praedicati

276쪽

ini pericultum Acite, quid ex clusicis quis praestet,

quanta perspicuitate gratius omnia explica, quum prudenter omnia colligatiquae ad restitum pertinent Nisi enim ad horu mirationem te componas, prorsus deleranda est recte dicendi iudicandis facultas. Superest ut indicemus er ultera causam, cur eloquentiae pudijs iudiciu acuistatuerimus. Id uero fit, quod benediceri cura persest uegetiore anima reddit, ut quid nare maxime conuenia uulprosi rectius perstriciat. Nam ut corporumbur exercitio cosmari uidenturista fieri nequit, quin hebescant eorum animi, qui nullo ingeniosio labore excitantur. Nemini dubiu est, multu conducat bonoruscriptora lectio.Verum

nisi ad illam scriberi dicendis consuetudo adcesserit, perspicere satis acute poteris illoru fientelias de

'irtutes res animo certa iudicandi comentundis re- Exercitium Plam cocipere.Propterea ad coparundam tim loqtie

di tum iudicandi ficultate,nihil perinde necessariu est aes msi exercitium. Quid enim aliud volebat Afronius, cti fingeret ustu patre sapientia prognatam esse, quam ad duo diceri comentandui studio anima exepergefieri ac erudiri Reliquit iis eum flententia,digna

memoria poysteritatis uocem Anaxagoras χθα. ε-φί-ω α mi , quodvidebat artes omnes Uu copara

277쪽

res experi do disicim nes quisqua tum demens est,qui se mox Apellen fore confidat,ubi penicita prsem tin malam acceperit: ita multo usu ad uscienda mens est.ut si e acrius in omnia inredat. Itas tantum bio tribuit Marcus cicero, ut optimum σpraestan

ii vin dicendi ejectorem ac magislaum esse scripserit, obtusq; sit per otia, alias e Graecis Latiua Acere, .liasnouu cudere, alius declarare qua industria et ingenij vim acutore tuebatur, et locupletabat Acadia. Sisen destine in Bruto , ne quid temere comini a uidear,Nos autem non de sistebamus,cum omi genere exercitation suum maxime bla,nostrum istud quod

erat, gere quantacunq; erat. Demosthenes aliqua-

diu metitunde orationis causa se nns ecum queniam. κbdidit, struinis pertinaciflime fraudatogenio lacu brare solitum, estq- Plutarchus autor, lucernis noctu ψ- adsiduis, donec quinquagesimu annum attigit. Didicerunt enim usu prudelisisti homines, quam nouulgaris artificis sit dilucide apte, dicere. At ex no'stris iuuenibus quotusquisq; uel perpetuo decennio um aliquem uersiitatu scribere instituit pleris coinpendiarium uiamad consequendum eruditionem esse censientis quam plurima audierint aut legerint. ItalHij totos dies Arsum ac deorsum currat, scholas om nes perreptat, praeceptores pasta audiui runturi

278쪽

chos comenturiora notant,minio illustrant. In precio

sint interpretes, quiquam plurima dictando tempus extrabunt, nec quisquamstmisse praeceptore emerit, qui ab bucco uetudine uel transiue in lingue esse erit. Rursum alij domo nusqua pede pro eruti librisse tanqui pistrino cuidam addica chartas uoluunt reuoluumt, beatos se putant, usi quotidie magnu tus merum chartarupercurrerint. An no utris niseri uidentur, cum tanto labore, tantus ualetudum iactura

desipere tantu distant Primum enim nisestγlo excitetur animus,per best hebescindeinde cum immodicast, uel auscultatione,uel lectione obruu ingeniora acie ciqua coligit,obtundunt. Iam er iudicij inopias ut stre pesima quies cupid me audiunt,ac legant, ne nomulta perurgetur. Quos si quis ceu domu reuocatos interroget,quid hac discedi ratione sequantunquis β-nis,quae meta animo proposita fit, intelliget no aliter

ac mente captos,quid agunt,nestire. Nec enim velfententus,velfemonem scriptoru obstruant, cu imitandi cura vacent Tantum oculis auribuis negocium β' ciunt, animus interim Epimenictu quedam somni

dormit: er cu mustum certu exemplar exprimerestudeant, scut et dicendi, et iudicandi ratio depraueturi Gratulatur ibi Demosthenes apud Atheniensici dicturus,quod ipsi per best quae optima inlicernant. At nos stra exercitiupraedae rus bis,quin qum pericula rei

279쪽

rei fecerunt, nec conrodorum quesecura haec exere, tutio adstri, uim amplitudinemq; uel per transiennam uiderantiquo magis metuo nepar Methabeat oratio nostra custγlo tantu tribuimu3. Verum si quis est non plane iniquus Mussus apud se expendat,quae ue- apuTue eateribus docendidificcndis ratio fueri qua disciplinae omnes non tantu instratae,sed etiam auctaesunt.Pau .ci in ludis literari s autores tabi optimi proponobantur,quos imitarerur iuuentus. Et quemad G de re

rustica praeceptin est, ne maior undisis sit, Fam qui coli probe posit,ait enim Virgilius,

raudato ingentia rlira. Exiguum colito.

Sic illi cum viderent, nec perdifici nec exprimi posse multos feliciter, turbas scriptorum confundi potius,

squam erudiri iuuenilia ungeni pauciores admittebat,

quos ibi studiosi quanismiliarsimos faceret.Decla- milatur item adsiduo scribebat alij uersu3,alij sioluta

oratione. Et quia inter se bene dicedi studio certabant. curabolicitudos iudicium acucbat. Quo in titulo,cumllugm iucundius erat hi ectaculu,tim nihil priuatim gut publice utilius fieri potuit.Na ex huiusmodi ludis . prodiere clarisimi uperioribus seculis homines Graeci ac Latini,pleris erit christiani, quos si imitari stu deret nostri,bone Deus,quito res binianae magis flo- . rer cenacrae literae felicius tractaretui Porro cum

280쪽

Meteres tantu operae in exercedo bio posiverint, cim nec eruditio nec eloquetia mediocris citra hoc studia

parari queat: cu bntelligi non posint, quae ab alijs prudenter scripta siunt, nisi ipsei Dii use ingenia excitemus: Sinite quaeso a uobis impetrari, ut bio nonnunquam uestras uires experiamini. Rem postulo no perinide disticile, atq; salutare:nes enim alii dest ijs vestris amplior accestinet. dos aut eruersiculos, Crsolutum oratione: uideo enim putidiuscule dicere, quotquot poeticen iuo attigera planes bini repere, nec verboru podus,alit uilogurum um tenere. Iam cum alerus confragosaues copositiones multo sit Dcillimum in uesbus deprehendere, fit, ut qui carmen condunt e solutae orationis numeris rectius iudicet. Et baud scio an de Isteris omnibus actu sit,ubi poetica A tidiri coeperit. Fit enim ut ornatus stlendors vereborum nusso in pretio sit more cura scribatur,ostylantius legatur omnia, rerum inquirendum studi frigeat.Qnare Cr Romanis temporibus poeticae cono temptu credoctis inficitia rerum omnia, issentius secuta est.Et nuper adco,cu nostri homines uediculos facere coepissent, cu literis melioribus ingratia rediere. Nec uideo ego costruari posse quicquid istud est ele ganti quod hoc feculo refloruit, nisi exercendo blacumen iuuentus meditetur.Sensit er M. cicero ficun

dum uermas scribtadis est,tanis ob causam et saepe

SEARCH

MENU NAVIGATION