장음표시 사용
391쪽
xuris adolescunt discentium ingenti, ita maiora fuis quaeq; locis oportebit siubi cere. Is ordo cuiusimodisit,
e Theodori Gazaegrammatica exemplum sumus lice bis. Nec in his tamen uelim eos ditineri longius es illico ad alitores grauiores reuocari Prusertim prims nim illum, de qua dixi, AEctorices ac murus, ercumimum formus teneant. Interim secmatis quos difficilioribus bini exercendi, in quibus deligendis ac narrandis,diligentem ac doctum praeceptorem requiram. Q uis sit mediocris,modost idem modestus,nograuabitur haec ab alio doctiore petere. Thematum
autem formae huiusimodi fere posint esse. Nunc epistolae breue argomentum, sed argutum, lingua uulgari proponat, Latine Graeces, asst utroq; cmone tractandum. Nunc Apologis, nunc narratiunculam
non insipidam, numcliententium ex quotuor constiti rem partibus, utriq, misi aut ratione subiecta. Nunc argumentationem quius tractandum pretibus, nunc dilemma duobus, numc expolitioncm quam vocant, septem partibus explicandam, aliquando tanquam ad rhetorica praeludentes, uuiu aliquod membrorum seorsim tractent. Cuius modi prognnina mutascripsit Apht M. Aliquando laudem,uituperationem bulum, militudinem,comparationcm. Aliquando Murram,uel descriptionem,distribution sermonicati mn, libicctionem notati m. Aliquoties iubeant
392쪽
carmen alipod solvere,aliquoties solutum orationem pedibus alligare.Interim Plinianum aut Ciceronis epistolum,uerbis ac figuris imitentur. Nonnuquam edu-d bententiam uariatis uerbis acsiguris,sepius eis rant . Nonnunquam eundem Graece inrui ac Latine metro ex oratione profa varient. Nonnunquam eandem quinq; aut ex carminum generibκε, quae doctor praescripsierit, explicent. Nonnunquam sententiam eandem per locos quamplurimos ac schemata dis Ogant. Plurimum autem fructis iam Graecis verte mdis. Quare conueniet eos, hoc in genere sepsime ac diligenti, me exerceri. si mICT exerceturingenium in deprehendendis benient Acir utriu' fere nonis uis ac proprietas penitivi inlicitur: er quid nobis cani Graecis commutae sit, quid non, prehenditur. Denis ad reddendam Graecanicum emphasim, omnes Mimae linguae opes excultu oportet . Haec si
initio pueris di cilia uidebuntur, tum usiu flent Aciliora, tum praeceptoris ingeniam ac studian, bonum negoti partem pueris adnmct, iudicantis quae putet esse supra uires illoru.Atq; ijs interim exercitamentis crebrae praelectiones autorusin misceantur,ut sit petat quod imitentur. Quanquam is, qui docet, proposito themate, fumi uerbori quos ex figuram copiam debet sendicare. Subbaec ad inueniendi quos laborem prouorentur, ita propositis nudis argumentis, uisuo
393쪽
quis Marte repertit, quaepertineburit adremtra Hundum,ornandum.locupletandum. Et hic delictim . ac varietatem requiram a praeceptoris eruditi dilige ilia, gustis interim exhibebo. Saeptim argumentum epistolae proponet fluasoriae, diluasoriae, exhortato- .ri dehortatori narrato gratulatoriae,expostulatoris,comendatori consolatoriae.Et uniuscuiusq;.n eris naturam locos, ac formulis quasdam comunes, deinde etiam argumento proposito, peculiares indicabit.Aliquando ceu declamatorium thema dabit, in diuersis generibus, patu se iubeat eos vituperare . Iulum caesarem,aut laudare socratem, in genere δε- monstrativo Item aliis optima discenda. In opibus non esse Micitatem.Matrem proprio lacte nutrire debere, quod peperit. Uteris Graecis non esse dandum, aut esse dandam operum. Uxorem esse ducendam,aut non esse ducendam. Peregrinandum esse, aut non esse peregrinandu, in generes uasorio. Item M. Horatium .
indignum csse supplicio, in genere iudiciali. Ueram :abanc palastram primum ingredientibus, non graua- ibitur is,qui docendi prouinciam fluscepi primini in dicare, quot propositionibus id argumentum tractari posit. Praeterea propositiorum ordinem demonstru- . bitim quo pacto alia ex alia pendeat.Deinde quot rationibm unaquaeq; propositio fulciri debet,quot con-frmationitas inapaes ratio. Tum circumstantius
394쪽
ac locos, de ista peti postist. Deinde quibus simi libus,digimilibus,exemplis, collationibus, sententire, prouerbi sβbulis, Apologis inagum pars locupletari queat. Ostendat e chematas qua insigniter uidebintur incidere posse,quae uel acrioremvel ampliorem, uel magis dilucidam, veliacundiore reddat orationem. Si quid erit amplificandum,rationem demoti strensue per locos communes, siue per eas rationes,
quas in quatuor frmas dictribuit Quintil.Quod βqui inciderint aspectus, hi quos quo pacto tractandi
sint, admonebit. Quis er connectendirationes praescribat, quis sit optimus luturus transitus,ab exordio ad narrationem, a narratione ad diuisione, a diuis ne ad argumentatione, a propositione ad propositio ne muratione ad rationem,ub argumetationeddes log uiperoratione. endat et Jrmulas aliquot, quibus ibi comode poβint exordiri, aut etia perorare. Post, o si potest, locos aliquot is autoribus indicet, de ualeant aliqui mitratusumere, propterrer ma finitatem. Id ubi septies, aut octies erit Mum, iam . incipient quod ait Horatius ne cortice nare: ers tis erit nudum thema ministrasse, nec necesse fuerit. . semper uelut in tibus cibum praeman umis os m- serere. Nec mihi dissilicet illud exercitationis genus, quod apud antiquos iu usiu uideo uiser ut ex vim N Sophocle, Euripide, Virgilio, aut etia ex histori s. aliquando -
395쪽
a sequando lagantur themata. Puta,ut Menelaus apud Troianam concionem repetat Helenum. Aut Phoenia suadeat Achiili,ut redeat in praelium. t in efflua deat Troianis, ut Helenam reddant potius quam bel- . . t experiantur. Quo in genere extantaliquot Libanij er Aristidis declamationes. Praeterea, uti rardeat aliquis amicus ciceroni,ne conditionem ab Antonio oblatam accipiat, quod argumentum est apud se necam.Uti Phalaris suadeat Delphis,ut tauru aeneumi Deo suo consecrent. Ad hoc genus pertiment epistola, quae Phalaridis, ac Bruti nomine circumferuntur. 1 iemendando collaudabit,si quid felicius inuendi ,πumtu aut imitatu uidebitur, si quid praetermissin, aut non suo loco posituras quid nimi aut remigius, si quid obscurius,aut etiam si quid parum elegateria
re erit,admonebit. Et quo pacto mutari posit ostede ac mutari, sepius iubebit. Ex utibit autem praecipue distentium animos, coparatione princtus, velut demiadatione quadam ter inos excitata.iam rim elegendis dutoribus nolim te facere, quod praua
quadam ambitione vulgus prosil*rum hodie facit, ut
omni loco coneris omnia dicere, edea dumtaxat,quae
explicando praesenti loco putidonea, nisi se quando
delectari causa digredienda uidebitur. Quod humissos rei rationem a me requiris,haec mihi quidem nysitur optima. Primo locota cociliandos auditores, laudes
396쪽
ι des eius,quem praelege fumi paucis explicet Deinde argumenti lucumditatem,utilitarcini selisedat. Deinde uocem argumenti, isne ut Diunt pkra uarios habeat usu explicet ac distinguat.Vela ii comoediam ut hoc exempli loco si umim) Terentia iam interpretatum,in primis de distoris fortunc, . de ingenio desiermonis elegatis pulicis disserat Demde quantum habeat ex uoluptatis,cir utilitatis comoediarum lectio, deinde quid significetea uox, Cr unde ducta,Cr quot sint comoediarum gener CT quae ne comoedυ leges.Deinde,quampotest Cr dilucideberbreuitersummam explicet argumenti. Cumisiis genus diligenter iudicet. Post ordinet Amplicius, iudes quia ius explicet Deindesi qua insignis elega i-tius quid prisce dicturas quid nouatum si quid Gre cunicum quid obscurius,aut langius redditura,si durior aut perturbatior ordo, si qua Eomologia, si qua derivatio aut compositio scitu digna, si qua Orthographus puriura qui loci rhetoricis qua exora tio si quid deprauatum, diligenter admoneat. Ioca similia ex autoribus constrat, si quid diuersum, si
quid affine, si quid imitatum, siquidastissum, siquid
397쪽
ut 'ludis σ orestis, adamicitiae comendationem. ntali fululum ad duaritiae detestationem. In bis nomediocriter adiuvabit docentem Eustathius, Immeri
interpres His stoc: IJ modo sit ingenij dextri prin, ceptor ut etiam si quid inciderit, quod inficere pgie
aetatem illam,non solum non officiat moribus, uerum- etiam utilitate aliquam adstrat, videlicet animis para. tim ad annotationem intentis,partim ad ultiores cogitati Gallocatis. Veluisquis praelecturassecudum Naronis Aeglogam,comoda praesitione praeparet,uel potius praem ut auditoru animos, ad huc modum ut dicat, Amicitiam non coire iis inter similes iliseudine enim estebeneuolentiae mutuae conciliatricem:
contra smilitudine od ,rigidini parente.Quobmaior ac uerior, stabiliors similitudo fuerit, hocsse: monas arctior est amicitia. Idn rami uellelae
epud tores prouerbis: Boni ad bonorum conuiuia, et isocutiataedui.Et,simile gaudet misi.EGAequalis aequalem delectat. Et, Aequalem tibi uxore quaere. Et,Wfemper item ducit Deus ad similem.Et, semper graculus idit graculo.Et, similes habet labra la . . . Et, Pares c paribus sici me conregantur. Et,cuscus custam ducit.E Balbus balbum rectitu isse elligit. E cicada cicade chara, ormica formicae. Et, cretensis cum Aegratia . contra tot disimilitudiau
398쪽
milictunt Iorium, disimili uitae histituto, di 'milibue
stud sani omnino non coire amicitiam: dut si coierit, non cohaerere, citos dirimi: dis obisseri, ut idiota studio literum odcrit, prophanus sacerdotem,rinsticus aulicuis, iuuenis Isim . Ais in eodKmgenere, Epicurem si um,philosophu3 iurisconsult-,Po tu Theologum,balbus eloquentem. Hinc geminornm
aliam fratrum, Amphionis Er Zeti pene dii iiijsse, quod alter brae studiosius esset,alter agris coledis gauderet, ac disisierat, nise Amphion abiem brufratris ingenio cesisset.Ob eundem causam insincera fuit castoris er Pollucis amicitis:nes caruit Anfamia tentati parricidij , cum uterq- eodem ex ouo essent prognati, ut iam magis esse gemelli no postent, quod alter pligit
esset, alter equis delectaretur. Hinc male conuenisse, Remo in Romulo, quod alter tristioribus ac meris esset moribus, alter blandior, unde Cy Romulo pro Remo mutatum nomen. Pe ecouenisse cum in AMLquod diuerso uitae genere cuperentur. Summim
autem amore siummae similitudinis esse comitem a 'ideo uictum a Poetis, quemadmodum Narcissus, ania ab omni abhorrens confortis, Amul ut' suum ipsti simaginem in limpidis, mo fonte costexisset,protini cmore tigratifimo coepit ardere. Quod enim nostri milius, quam ipse imagos Ergo cum doctu3 docta mema ybrius sobriu nodestas modesti probus pro
399쪽
bium, nihil aliud amat uters, quam uum ipsius iis a
tero magine hoc est cinu sed alio modo. Vcirremea similitudo quidem situ est in bonis unimi,quaeli resint bona, cest,pretate,iustiti temperantiadum eiu di nocitur amicitia, iusinoribunt eae res,quibus discitia conciliatur,hoc est,honesta gera ncera, stabilis, aeterna. Contra, A in rebul corporeis ac xis, aut etiam turpium, eam nec uereesse amicitiam, nec iucundum,nec diuturnum ostendet. Proinde,A tonem duas mille Veneres, alteram coelestem, est rum terrestre. Duos item cupidines uae utros motri restondentes. coelestem ueras gignere 'mus, σhuius filium ueros ex honestos immittere umores. I ter bonos semper amorem esse tuis: Intervulgares plerins alterum amare, alterum odisse, alterum
prosequi, alterum Mitare. Id accidit stre propter ingeniorumuitas risimilitudinem. Q nod quidem eleganter Piscat apud Poetus Cupido, qui non qua hunc aurea clide sigit, ita plumbea, illum ut amet, hunc ut abhorreat:as hoc amicitiaegenere nihil esse potest infelicius. Eius igitur amicitiae male cohaeretis, qua Ut lachrum quoddam, in hac Aegloga proponit Virgilius. corrion rusticus Alexis urbanus. c radon pastor, Alexis aulicM. Coodon indoctus namhrum carmina uocat incondita) Alexis eruditus. G-rrim Hareprouectim, Alexis adolescens. cor ona a deformis,
400쪽
deformis, hic sori D. Breuiter dismilia omniuQuare prudentis est, amicum iis moribuου aptum diligeresi velit amari mutuum.Haec inquum δε proditur, tum autem locos demonstratorios perperam, Crbucolice a rustico affectatos iudicet, nihil opinor turepe veniet in mentem auditoribus, iiij quis iam cor ruptus accesserit: nam iste urnenis no hinc laustritis huc fetam attulerit. Hoc exemplum uerbosim exposivi, quo facilius in caeteris,st sibi qui s miliare
Perint. Ium is QIressu cuiuws operis couenirem genere demonstrare,quaesit argumenti naturan quid in eo misimum sit lectandum. Velut in Epigrammatis argutumbreuitatem laudari. Tum iocundi rationes,quas Fabius er cicero tradunt,indicabit. Hoegenus praecipue gaudere Epiphonematis, comode in sine cdiectis, quae cogitationem uelut aculeatuim arasem lectoris relinquat. Iu Tragoedia praecipue spectardos affectus. Et quide fere acriores illos,q, pibus re
sus moveantur,paucis ostendet. Tum argumenta v tuti declamantium. Postremo descriptiones locorum. temporum rem, aliquoties er argutas altercationes
incidere, quae nunc distichis, num ingui is uomu nunc hemistichijs absoluantur. In comoedia cum primis obstruandum esse decorum, er vitae comunis imitationem, affectus esse mitiores, eriucundos magis, quam acres. Decor datem inprimis sectari, non