장음표시 사용
311쪽
iis te Christianum in toto orbe futurum Sanctum Missae sacrifieium designat.
se daturos manus asseiueiunt, si eadem , quae e illa Verba protuleram, monstrarentur. Surrexit Hortensius quidam Neapolitanus, qui fuerat Augustiniani
ordinis, qui se in antrum illud cum incesta muliere eum aliis abdiderat, qui mihi tune porrecta dextera iuravit, se idem eum aliis lacturum ; sed cum ab iis Irenaeus, aut alii Patres non haberentur, Satis est mihi, inquam, Amiei, fi fidem datam praestiteris I post biduum enim ex Augusta Taurinorum petitum hune librnm mittam.interim hic prope in Abbatia Pinetoli demorabor, ut quisquis aliud a me velit, seiat ubi fuero. Sie impolitus est haud brevi eolloquio snis.
At cum utraque parte abeunte liber ipse Sancti Irenaei post biduum a me ad eos . missus fuisset, nullum unquam aliud dedere responsum , ni fi quod solleeitatis eorum animis, misiisque Genevam, di in proximum Delphinatum nunetisse ad arma compararunt, quibus suam perfidiam, non jam parati, sed armati tuerentur. Emmanuel autem, cum iam descendisset in subalpina, remque totam mature eos novisset, ratus sore, ut, qisod haeretici moliebantur in Gallia , moli tori essent item in iis vicinis Delphina tui vallibus, secundo, et tertio iterum admonitos e m pes ere cBiciis tum Raconisii Dc mini, tum aliis tentavit. nil
extremum Db, vidit eos ianari non posse, restitutisque oppidis, ct Civitatibus hellum quam pacem sibi imminere, scribit ad Franeis eunt seeundum Galliae Reis gem, jubeat, ne subditi Delphinatus qui proximi sunt vallibus subalpinis, jungant arma cum Conuauensibus tuis: se enim sperare se firmiorem paeem ei ofuturam, poneque curari, qui haeres laborarent, ne universa oppida subal puena, ut solebant, pergerent inficere; unde Italiae quoque funestius aliquando bel- Ium, Quam antea exardesceret. Haec igitur ipfissma eaussa est Μilitis ab Emmanuela missi ad eos cohibendos. At cum Rex e morbo paullo post deeessisset νGalliaeque res iusque deque jactare ninr, Emmanuel Dominum Trinitatis eum milite, & eum quidem Raeonisi Domini regnatum misit . Aeeiti Loeernam
Angronienses, ut mandata Emmanuelis audirent, resque tota componeretur, ne
sue venerunt, dc vero magis sese ad arma paraverunt, confugientes ad Vallis intexiora in laeum, qui dicitur Pratum gelatum, quod radi res montium Debphinatus attingit, in quas se se reeepere mulieres , dc pueri, homines vero in Prato gelare, sublinere. Tum Dominus Trinitatis alteris topiis per Vallem . alteris per iuga coisium adductis uniea unius dier pugna Antronienses adegit,vit se se dederent: polliciti sunt tεiginta quatuor suos primarios vereellas se semissuros, qui imperata facerent. erat enim in ea Civitate Emmanuel eum Uaoste, de Baeodio GeneVae Episcopo Pii IIII. Pontifieis Μax. apud Dueem Apostolieo Nuntio. Ubi fuere Vereellis, Emmamiel praeter cibum, di hospirium , magistros quoque dedit, cum quibus de Religione ita agerent, aet non macte , sed metissimis rationibus adducti redirent ad Eeelesiam; quibus eum denique isse persuasos esse asseruissent, et quidem erant in libero hospitio, unde. pote-vant quoquo versum sine perieulo abire Haereses eoram Amuolieo Nuntio praevsente Emmanuele, et universa Λula, ae Populo in aede Cathedrali Sancti Eusebii ejurarunt, me praeloquente de indem fides catholi e dogmatibus, de qui bus privatim sermonem cum iis Lepe habueram. Tum Dux recte cogitans, qui etiam a prudentibus viris praemonitus, judieavit e re fore, si aliquamdiu, hoc est paueos menses in variis locis disti uti detinerentur , ut 4n fide Catholica
altiores radices agerent, neque vero interim ad vomitum redirent . atque novis technis Patriae pacem turbarent. Veruntamen eum apud Margaritam Uxorem
plerique essent Calviniani, praeeipne Pignius Vir nobilis, qui partest haeretico riim secutus in Gallia pollea interfectus est a regiis, Roche sortius item, atque Thesaurae ius, qui denique, & ipsi post mortem Margaritae Genevae sunt mortui, hi autem unanimes fingentes, sese partibus Emmanuelis favere studuissent, data vitam spolisinae convadenses in Me st turo: ὶ Dax ita portantine, di speeie pro'
312쪽
PER ITALIA M. PARS II. OPUSC. VIII. ars
missi superatus, libere eos remisit, nesciens, quod postea restitum est, Cryptas α& Mitra armis. farina, et supellectile, antequam vercellas venissent, complevisse, ut mox redeuntes in rem, quae paraverant, conferrent.
Tune audita morte Francisei Meundi Galliae Regis, ae primariarum ei vitatum regni a Carolo nono de Delione, etiam ipsi Angronienses commoniti a Geneven sibus ab omni obedientia, ej. iratione, & jureiurando Deo, ae Duei praestitis de iseerunt. Quae secunda fuit occasio, & causa remittendi militis non jam adversos eoa, sed ut duabus arcibus aedificatis, praesidiisque in illis impositis, arcerent Convallenses. quod et factum est in Λree Perusii, ne inde haeresia amplius in subalpina diffunderetur. Μox arcibus Saviniani, Montis Regalis in Cunei, alliseque communitis, relictisque Convallensibus ad tempus, ut sordescerent adhue, Emmanuel haud destitit subalpinum ingentem tractum quaquaversum , et per
Ieges, et per Christianas alias rationes, prorsus ab haeresa eluere. Rae ad instituti nostri rationem spectabant, haec, cum mihi mandata suissent, coepi Deo juvante essieere. Distributi enim sunt ordinarii Concionatotes quatuordeeim selecti e variis familiis sacris, quibus ne populi gravarentur, victiis . & necessaria eκ semideeiana a Nuntio Ap . stolico, jubente Pio IV. Pont. Maximo. collecta suppeditabam eur. Hi continenter Catholicam fidem seientes populos docebant; libri latini .
Hali, di Gai.i sumptibus Ducis ad plura millia excusi disseminati sunt in Scholis. Sodalitatibus , publicis hospitiis, Xeliod iis, di in Λula Emmanuelis prae sertim; Ludi magistris etiam dono dati, qui admoniti sunt, ut Catholieum C a
tedhismum, aliosque libros pios pueros docerent, sensim autem pestilentes haere ii eorum libri abolerentur. Episcopi eodem exemplo, de hortatu Prinei pis monioti, ut una eum pravitatis haereticae Inquisitoribus non solum concionibus, verum
etiam ex iure eum haereticis agerent . de Ministris haereticis, nisi resipiscere τ luissent, supplietum sumerent tamquam de saeibus, quae flammam in subalpinis, ae in reliqua Italia aeeendere non desistebant . Id enim ab Apostolorum tempore ex omnium Ecclesiae, et Imperatorum edictis antiquissima consuetudine numquam fuerat intermissum. Quae dum Merentur, duo Collegia S ietatis Ie-SU ab eodem E ii manuele Duee, alterum in Civitate Montis Regalis, alterum Camberiaei in Sabaudia fuere instituta, ut juventus Catholice, ct gratis doreretur. autem loea Religiosorum , diuturna militam consuetudine . atque adeo inter eos habitatione, studia disciplinarum haud potuerant persequi, haee revocarent, ut operarii eκeolandis iisdem Provinciis subinde sumet possest. Nobimbus autem, & primariis ei vibus, qui heresi laborabant, mandatum est, ut. α-s ad Eeelesiam reverti vellent. aut latum verterene, rebus suis divenduis, qua mim pecuniam asportarent, aut scirent sese poenis ex legibus mulctatum iti. Sic poena sumpta duorum, vel trium ministrorum haereticorum , de horum quidem externorum, squique erant Apostatae . Emmanuelis autem pietate, ae diligentia factum est, ut cum ante adventum suum aliquot hominum millia Augustae
Taurinorum clam, & Cherii publice, suam civitatem sibi haeretiei, tamquam alteram Geneνam destinaverant , vigoni vero in subalpino praeeipuo oppido in oculis omnium ad sex miluia statis temporibus Calvinianam coenam sumerentis cancerque iste ei rea vereellas serperet, totus ille Italiae tractus brevissimo tem poris spatio purgatus est, & antiqua Ecclesiae facies ubique restituta. At cum nascente Carolo Dueis. filio quinque praesidia . quae adhuc in manibus Ganoruina etinebantur, Emmanueli fuissent ex eompacto reddita, tum vero abstersa m
gis est omnis labes, etiam ci vercellis & Augustae Taurinorum duo altera γνlitia Meletatis IEIU, & Λeademia ipsa Taurinensis catholi eis repleta proseo foribus, et in Sabaudia prope Gene eam Iesu irarum statio firmata est. Marchi natu denique Salutiarum cum Duce commutata um Italia omnis a vicina fiam ma haeretieorum liberata est, sicuti quoa- de Ciarallensibus factum fuisset. . s,
quod ad integram essectum Pio quarto Mat. Maia de Philippo seeundo scire
313쪽
Catholico in calabria eodem tempore perductum est adversus Ualdensum ratis quias, quae prorsus extinctae sunt, non obstarent etiam nunc proximi fines Delphinatus, unde virus, di vires sibi singulis momentis aceersunt. Caeterum quadraginta iam anni effluore, cum qui eo tabo infieiebantur, Λrehiepiseopatus Taurinensis, de Tarantasiensis Episcopatus autem Uereellensis late patens, atque Augustae Rauracorum , dc Astensis, atque Eporediensis , ae Pa rs Albentis, quae ob spiritualem dieionem ad eum pertinet, Fossa nensis item. qui novissime factus est Episeopatus, Pars Uinti miliensis, Nicensis etiam, Parrinaxima Glandevensis, quae exigua civitas, lieet sit in Provineta, vicarium tamen habet primarium in loco, qui Podietum voeatur, dc ad Comitatum Nieaensem pertinet qui negoeia eius Epis eatus administrat; Pars quoque Genemensis in Sabaudia, et totus Bellieensis, uti di Pars Bellosanensis, ae integer Mauriaeensis prorsus expurgati vivant onanimes in Eeelesia Catholi ea, sine qua impossibile est placere Deo. Aecessit postea Episcopatus Salutiarum, ex quo eadem Caroli Dueis opera, dc Episeopi vigilantia, omnis haeresum macula detersa est. Quamobrem vide, Thuane amplissime, quodnam Emmanuelis fuerit consilium, progressus, exitus , dc ratio tantae actionis, dc num ad famam nominia sui, an ad Divinam gloriam ista effecerit. Λtqui ut dignam risu historiam non fileam, id unum e toto hoe in meum eaput recidit. Nam Calvinus ubi me huic negocio addictum audivit, convoeato ii Io suo eonsistorio, me publiee diris devovit, ec qua auctoritate poterat, i si Deo plaeet) exeommunieatum libello edito, atque in subalpina etiam misso pronum elavit. Videt ieet post tanti Patriarchae brutum fulmen, quadraginta, de eo amplius annos singulis ferme diebus sacrum feei, Sacramenta ministravi, eo tona. tus sum in uariis Europae Provinetis. Itaque num in irregularitatem ineiderim, tuum esto Iudietum. Porro quod Innocentes alioqui populos fuisse Convallenses seribis. profecto si vidisses, quae nos conspeximus, cum apud eos essemus, non id sopinor atti gisses. Cryptas enim comperimus, in quibus campanariam fragmenta , quae de Turribus templorum olim pendebant, erant collecta ad falsam , quod vocant, monetam eudendam. Asylus autem ille Apostatarum praeter haeretim in animas illas omnem astum, et dolos instillaverat.
De iisdem Merindistinis , oe Caprarum us , qui eis emerraris eum Valdensibus suas in finibus Provincia, ω Comitatus Venasini adsue haereses fovent.
Belli adversus Albienses, quos tu AIbinenser vocas, a Ludovim Sancto Rege fustepti, hic exitus salsin fuit, ut potius eae si , fugati, bonis, ae dignitatibus spoliati ubique hue illis dissipati snt, ubi per totam Europam labem aspers
runt, quam erroris eonvicti fuerint.' Ego autem, vir amplissime, qui praeter Historias hisce de rebus haud oscitanter Iectas, Λvenione quadriennium substiti, quo tempore bella propter haeresim exeita fervebant, eomperi mutuas sibi operas Albienses, Aventonenses, ae prininde Μerindiolanos, & Caprarienses, ubi jam semina haeresum conceperant, In invitisse. inamobrem Aventonensium moenia, qui Λέbienses exeipiebant, solo sanctus Rex aequavit, quod nee tu inficiaris . Nimirum, de Μerindiolani. de Caprarienses, ec Angronienses dudum in iis angulis sedem posuerant, unde dissicillime, vel agnosci, vel vinei potuissent. Ad. Di iligod i y OOsti
314쪽
PER ITALIAM. PARS II. OPUSC. VIII. et SI
Addo ex eo Sancti Ludovici bello Tolosanum tractum, ceteramque viciniam se suisse purgatam, ut trecentos annos Gallia sine haeresum labe in fide permanserit. Cur autem Λlbiensium reliquiae non dimi gerunt ad fines Hispaniae, cum inde Tolosanus comes sit dium ai cognato accepisset , nisi quoniam haeresis inter Hispanos nidum non pauerat λ Quod si, qua Rex sane us diligentia Regno, di Λvenioni consuluit, eadem, qui Regni, & Comitatus Uenaxini fines administrarunt, usi fuissent. jan diu est, eum ignis ille in nihilum evanuisset o sed scintilla servata sub cinere in alammam ingentem suo tempore t quod etiam de Λtio dictum est erupit. Quin & vidimus ipsi, quod te non latet, potuisse C. rolo nono regnante reprimi quidquid serpebat haeresum, sed eos, qui privata publieis posthabebant, noluisse: et exercitu Mmirallii ad Monsurtuitum eae m. non fuisset id dissicillimum idc quidem sine iteratis praeliis, aut ferro , sed victoria qui hae uti debuerant, & poterant , iidem uti noluerunt. Quare fictum est, ut praetexto oppugnauati oppidi Sancti Ioannis Λngelii extracto tem re, Λdmirallio iam fugato licuerit ad fines Germanias accedere, unde militem -reti eum educens, fune illorem tibi cladem, atque tragoediam peperit . Eram ego ad oppidum Sanisti Angelii in Castris, ad quae Carolus Barbonius Cardinalis me adduxerat, ut Rothom gum cum ad alia, quae sunt nostri instituti, tum ad fa- ieienda Collegii fundamenta prioseiscerer. Λe tum in ipsa Reginae domo mulieres, quae favebant haereticis, audiebamus, uocem hane non semel iterantes, pax,
mae, sed uti danx sitisset pax, Quippe aliqua specie commiserationis, doli ne bantur, quibus haeresis iterum succresceret, atque hostium viribus junctis, diadema de . Regis capite rursus decuti tentaretur. Λe sane mihi paullo antea ab eodem Carolo Cardinale ad Comitem Mansi et dium misse, qui in Μonasterio Guisii senioris Cardinalis inter Pictores gravissime ex ictu globi in praelio Μοωκortue iensi vulneratus decumbebat, postquam ejus confessionem exrepi, dixit. Eouusem mi Pater Reguum Gauiae in eo praelio vidi appensum fiu: suis Regnum;
t imodo o Deristὶ statui solide in fide Carboliea Ministris abiseatis faedlime potisit. Sed de non multos post dies ex iisdem castris ab eodem Carolo Cardinali in Norma niana ublegatus, ct Dieppam; a Generali ejus Vicario eosnomento Sancti Desiderii adductus, re ipsa expertus sum, unici mensis spatio malle, dc quadragintos haeretiis ad Eeelesiam sine. ullo sanguine rediisse. Nam di id Aleneonius Regis Dater, qui Parisiis tum Senonensis Archiepiseopus squi postea Cardinalis) Insul Framiae praeerat, mihi commendaverat, dc ipse Uieppae Praesectus Cigonius
sinetae me iuvabat. Praeterea cum Rotho magi Λdventus, di Quadragesimae tempore in Cathedra ii templo conciones absolvissem, in quo Vigorenus squi deinceps Narbonensis Λrehiepiscopus . fuerat superiore anno conetonatus, multos magis id expertus sum . Nam prorsus ex illa Civitate haeresis evanuit. Cumque postea Lugdunum a majoribus meis missus fuissem, ut firmando collegio nostro, Civitatique illi iuvandae operam darem, ex Birago squi deinde Cancellarius Regni, dc S. R. E. Cardinalis j audivi, dum Lugdunensi Provinciae praeesset , haec ipis verba. Crede antoni , me
universam: hanc Previnciam unico octiduo exmetaturum , fi in Regia auia velim. Sei licet vir prudentillimus, ct qui elaudicantes noscebat, non poterat. non in telligere , qtur Remora, hoc est concordis cuiusdam discordiae studium eurre tem navim Ecclesiae latenter retardabat. Et vero, decennio anteh, dum idem Biragi in subalpinis Augustam Taurinorum, de quatuor alia Praesidia nondum Sabaudo restituta administraret, illud ipsum indicaverat, cum me Cherio, ubi concionatus fueram, ad eouoquium evoeasset. Quae quidem, dc forte tibi innotuerunt, de certe ideo sngillatim attigi, ne non omnino rerum nescius haec videar comminisci. Λe nosti, oculatis
sire testibus, sive potissimum Historicis, fidem aliquam esse habendam.
315쪽
ITER LITTERARIUM De iisdem Merindistinis , oe Caprariensibus , qui amFrancisco Primo hujus nominis Rege acciderunt.
Cum ad Franeis eum Regem huius nominis Primum in Historia tua venis tr .
memoras iterum sat planius & fusius Μerindiolanos, & Caprarienses. veru tamen ibi quoque integriorem narrationem, qui te diligunt exoptant. Integritas eo pertinet, ut cum posueris, quae pro ipsis de simplicitate , deque unius Dei adoratione, & alia quaedam ex eorumdem simplici libello proposita Regi fuerant. simul item explicantius adiecisses, quae contra a C hestera haud claudieantibus
eidem Regi adversus supplicem illum libellum Cordate dicta fuerunt. Nimirum sub Iar.a illa simplicitatis latuisse hiperbiam, di venenatam ra em , qua po- stea Regnum lethaliter esset inficieardum. in Germania rufieos ipsos, qui videntur esse simplieissimi, exercitum tequidem Carolo Quinto imperante in eoi legisse, ae Principibus, & Proceribus restitisse. Quae cum essent prae oeulis,
debere ex aliorum exemplo Reges sapere. Ceterum Tureas quoque unum Deum invoeare, attolIere manus ad caelum, memorias inrtyrum non venerari, neque gena recolere, Imagines saeras non magni facere squamvis ear, ut Calummani faciunt, non aboleano , di pleraque alia, quae Satanas solat , ut abducae meates a recto, haereticis, Turcis, Iudaeis, speete pietatis . ingerere. Evigiliis ob rationes Rex jussi, cum Merindiolanis ex nare, ae per leges agi. At certu i equid Hoppeda, dc reliquus miles Regius stegis nomine est executus , quo-xum facta omnia meum non est, ut Proem, aut improbem, certe lentitudo tu Ia quorundam Praesidum in serendo iudieio haereticos potius obfirmavit in prosinsito, quam ut eos ad suam ipsorum salutem adduceret consequendam is invia. de quod eujusdam exemplum de muribus in iudaeitura voeatis, de Cassanaeo r. voeatum in meminiam, in tua refer historia, haereticis quidem quadrate κ par te, qui ex putri materia enati rodunt famelici quaecum me sunt obvia. Verum
de haereti eis Miud quam de muribus i praesertim de faeibuat haeresum 3 iudieium
est ferendum. Nam depaseenti fiammae ni statim aquam objeceris , α escam subduxeris, eequid non absumatur Quanto igitur rectius homo, licet Turea, sed de ipse sive Praeses, sive Prinfectus Budae in Hungaria ementitam istam haereticorum sm Nicitatem non data dilatione, sed prolata sententia elusit quam fi opposuero alteri illi eκ minium exemplo eoneesse dilationi, quid ni credam a Viro nobilissimo , di ingenuo,
qualis, de quantus es, te hane ipsam, quam assero respondendi a rationem rarisi eriptis, eum reeudentur, adjecturum Et proiecto Μedici cum pestilentiores . morbos indieant, praesentiora quoque remedia non tacent. quod si ejusdem Pra secti Budae iudicium elarius expetis, eece quod aliquot ante annos Stephano B
toreo Poloniae Regi ubere epistola saepe in lucem edita ta in seripsi, dum Et ego a Glegotio XIlI. ad eum de rebus inter illum, de Suetiae Regem componendis missus Vilnae in uiuania agerem , de haeretici cordatissamum virum, aeeum Moseo bellis implicitum, trahere in suas partes studebant. Ire vero se habet illius epistolae pars, de qua dixi. se Dignum autem illud est, quod tibi Serenissime Rex Hungam narretur, quod in Hungaria paueos ante annos accidit Calviniano euidam ministro, quais eum praesectum Turcarum urgeret, ut sectam ipse suam captivis Christianis is sis perieulo posist exponere, afferebat haereticorum, idest suum Evangelium
t, Lib. V. Historia Thuani. Φαὶ Adversus Andream Bolanum.
316쪽
RIGrano, siουε Μahometis legi non adeo esse dissimile. Sanctorum enim, aie-- bat, virorum . qui sene in eoelis, preees, purgatorium item. α alia uti voxis Mohometani faciti si nos quoque Calviniani negamuris Antiquas Bibliothecas, ,, & modorum memoriam, uti vos fecistis, ipsi etiam sustulimus. Quod dixit
,, Mahometes, ne quis adversus suam legem disputaret, eam vero iureiurando ob. ,, strictus fateretur, id noε item Gene vae ςavemus. Nam vel ex pueris novam is fidei nostrae eonsessionem a nobis tantum editam extorquemus , ct hos, quam ,, vis quod reeitant, non intelligant, ad praestandum tamen iureiurandum eogis., mus. Plures aliquando vos Mahometani, aut Co ubinas ducitis: et nos cal-ri viniani mulierem superstite marito posse seiungi, de eum alio viro eonjungi., salteram tiret hie habeat uxorem J non ita ingens facinus arbitramur. Sa- ., eraria, templaque: in s magogas, sive Μoscheas mutastis , aut destruxistis.,, Nos quoque saerariis aereptis eadem, vel in nostra eonsistoria, vel in equorum, , stabula. vel armamentaria convertimus, vel denique solo aequavimus. Seripta
,, de virginitate, deque aliis eiusmodi Apostoli eae Eeclesiae 'estigiis non agno-
, , scitis; nee vero qui virginitatem noverint, habetis. Nos item Calviniani ni-ι, hil unquam pro virginitate. caeterisque hujuseemodi rebus in lucem edidimus. , , quin vero di coenobia virginum antiquissima erasimus . Conseientiae liberta- , rem unicuique in vestris Civitatibus permittitis; hanc nos quoque & a Regi-M bus, ct a Rebus blicis vel armata manu exigimus, nisi quod in nostris locis,, nemini eandem libertatem concedimus, ac ne catholicum quidem librum re- ,, tineri libenter sinimus. Ad haee Turearum praefectus, quem Bassam vocant, ,, quin, ait, iam vos Calvinianos, di nos eosdem brevi futuros video, nisi quod
,, relicto nobis aquae potu, vos tamen vinum omnino retinere, eoque inebriati,, voletis. δε Haec ego tunc is
De Ferdinando Imp. Caroli V. Fratre ,
De aliis Regibus , oe Principibus viris.
Iam de Ferdinando Caesare, quod proponis exempsum , ut Religio eomm dius quam per arma restituatur, id videtur suisse addendum, quod ipse, Filii que ejus, ad Nepotes, quin & alii, sive Reges, sive Episcoor, Respublicae, ae
Reguli eundem imitati facere perrexerunt. Et fatemur Ferdinandum non debuisse tune haereticos bello persequi, cum Turcarum Imp. ct Io. Sepusius in 13 ungaria ei imminerent di copiae Catholicae deessent: Impersum diuturnis utrinque fidelium, & Lutheranorum motibus, ae praeliis esset attritum isnodus Tridentina pateret, in qua de toro negotio ReligionIs praesentibus Regum, ac Princinum legatis paeate agi fuerat coeptum o Interea tamen cum licer antea devicti Protestantes haud manus dedissent, nee quantaliber publica fide obsata ad Synodum convenirent, ac vero Constitutionibus a Ca Io Quinto promulgatis . quas Interim vocavit, abuterentur, eequid saceret cathesieus. & pius Imperator Saluberrimum iniit eonsilium , tum ne pars sincera traheretur, tum ut corda Patrum erga optime institutos filios converterentur. Pragae in Bohemia, Uiennae in Austria, oeni ponti in Tirotensi Comitatu, Tirnaviae in Hungaria, Col- Iegia Societatis nostrae exeitavit . olor et i in Noravia Μaximilianus Imp. ejus frater aliud institutum ivit. Graeeir in Stiri a c arolus alter Ferdinandi D. aliud erexi e cum celebri nostri ordinis Λeademia. Si e Catholi et Imperii Electores Moguntinus, Tre Wirensis in Franconia, Albertus Savariae Duκ Μonaehit,isgol stadii, Ratis nae, Λugustani Catholici Λυgustae , & plerae aue aliae Civita-N n et tes
317쪽
tes iseerunt, atque in dies faciunt, quod & Poloniae Reges , atque Episeopi, cum se eerit, universum pene Regnum vident pristinam fidei Catholi eae faciem
magnis accessitonibus recepisse.
Sed redeo ad Imperatorem. Nam Rodulphus Ferdinandi Nepos, non solum, quae Λvus, & Parens instituerat . promovit, sed cum Tirna via minus esset op portuna Collegio, Turoeense suffecit, dc ejecto Vienna opicio Ministro haereti. co, tutiorem dc Civitatem, & Λcademiam, atque Collegium nostrum ceddidit. in quo mille, plerique omnes nobiles, Adolescentes bonis artibus, ac moribus una eum Relgione Catholica imbuuntur. Quin olom uelis Senatores haeretiei , uti Aqui rano, suffectis ea tholicis, exacti, dc novissime Casso viae in media Hunearia Ministri hae letici ablegati, in quorum locum jussi nostri ut succedetent.
In Transvlvania item, Vara dino, Claudiopoli, Alba Iulia, Megesio , Corona , 3 idem Ministri amandati, & nostri ibidem spinati, indieant, quinam sensus. in
Rodulpho Imp. haereat, quive modus haereti exi inruendae sit api illimus. Λt alia ex parte Ferdinandus Arcti ducis Caroli f. Pare meni, Ν Λbavum Ferdinandum secutus , non solum Graecenses ingens jam aedititio, reditibus, Alumnis, studio-ss eollegium auxit, sed & alterum Labaci in Carinthia, hocque ipso tempore tertium in Carniola per amplum erigit , ut trium suarum Provinciarum late patentium unicuique sit suum pro veritate Praesidium. Itaque iam ferme ubique restituta ess Catholi ea Religio a juvene Principe; quem nee bellum cum Turcis, quo continenter fuit implicitus, neque haereticorum pervicacia, qua minis, qua vi obsistentium a proposito potuerunt avertere , λpe iis, qui nimium sapere videri volunt, respondentem , usu ιι i unam ipse Catholieam Relionem in mea ditione fartam, rectamque tuear, cum Biseret rei Principes, quas quisque secta νυν - νias haeroses, hasce suis in ditionibus, ejecto impie catιώico cultu, tueantur ἐSane vero dextera Domini facit per eos virtutem, qui Dei dexteram sincerissime quaerunt quamobrem provoco ad scientiam, eonscientiamque tuam, vir prudentissime. cupiens, ut ista, quae non sunt minima Divinae Providentiae indicia, cum aliis iungas exemplis, totque Imperatorum. & Regum, atque cum nobilis smis Regulis Primariorum Antistitum, corda existimes a Deo dirigi , quo abnuente , ne movetur quidem arboris folium. Quod si mavis patrium exemplum , habes ut taeeam de reliquis Regibus , & Regiis, qui ante aliquot annos eandem hanc vitam institere HENRICI Quarti exemplum , qui tibi, reliquisque ordinis vestri
sapienter dixit it , se quidem in suo cerebro cerebra omnium uestrum habere; at vos omnes nondum suisse asseeutos, quod ipse novennium ante, ae quidem eum primum in istud Regni solium fuit evectus, coquebat in animo. Nimirum, ut quod in universo orbe Christiano, etiam a Regibus ethni eis noverat obviis ulnis Societatis nostrae Collegia exeipi, per quae nimirum Populi allicerentur ad fidem, Regnaque interiore obedientia communirentur , id ipsum , tamquam gliscenti haeresum morbo remedium praesentissimum sine ullo sanguine adhiberet . odcum etiam in Regia domo, in qua natus est ia , statuere voluerit, anne tam
insigni exemplo insignis Historia aua erit fraudanda λ certe si calamus cessaverit, lapides ipsi elamabunt.
Post Pra sationem tuam orsus ego Τterum aeeurrere Historiam tuam , quam hae illae antea obiter pereurreram, incidi in ea, quae primum Iulio Secundo si in Per. igilio die nascentis Domini anno Iso I. in Lupara.
318쪽
PER ITALIA M. PARS II. OPUSC. VIII. 28s
.lo Ponti Max. mox de aliis, qui illi Decesserunt, pro re nata disseruisti r animadvertique pro eo Zelo, quem praetelars erga publicum Bonum , te eandem seribendi rationem sequi, liberiorem serian si tu id ipsum relectis lucubrationibus tuis ita judicaveris ae minus integram . Tum igitur variae mentem meam subiere cogitationes. Prima. Expedire, ut quaedam etiam de Pontificibus Μ Nimis ne taceantur, ut quam Nero metuebat a futura posteritate nominis iacturam s t . ea reliquos pereellat, atque in offeto eontineat. Secunda . Seriptum esse , Nolite tangere CHistos meos, ct illud, Prinem popuIi tui non maIedices . Quod & Λpostolus, ut nosti, patienter agnovit. Tertia. Historicum, ut ab assentatione, atque avaritia , se ab alio affectu procul esse debere. Eas ego leges,
uti & alias quasdam a eordatissimis Historiographis Apparatui ad Historias meo, de quo dixi, inserui: quare & facile potui reminisci. Λecessit trium praestantium Virorum de Guieetardinii Historia iudieium , quod ibidem intexui, Iulii Lipsit, qui eum, ut eommendat ab assebibus immunem, si tamen i subdit Ab odio: Hria o linquit propria hujus aevi non effugientem: quod er uuiar fir ,
. quod minutissima quaeque nareet purum ex lege, aut dignitate Esoriae, quae ut Ammianus ait, discurrere per negociorum ee tudines assueta, non humilium mia
Io. Baptistae Leonis in eadem micei ardinii Historia notantis assiduam, &, ut ille Italice loquitur, continuatam eorum Principum depressionem, quos Patriae suae hostes fuisse testatur: suin etiam saddito apertam, ct morosam, sive, ut ipse Leo loquitur , fastidiosam erga ipsos Christi Viearios irreverentiam , magna cum Apostolicae sedis indignitate, eo magis, quod cum ignorantiae argui non posset, maluit uideri addictissimus Patriae suae Civis, quam pmbus Histori-eus. Μitto reliqua, quae aere Leonia ejusdem judicium indicant, dc eorum temporum Historiam iuvant.
Thomae Porcaeli squem tamen Leo re ipsa refellit in agnoscentis in Guieetardi-mio, quae bono aecidere Plato scripsit in Philebo, Pulchritudinem, Μensuram.
Adjeci ego, quae extant ibidem in meo Apparatu, a me dum perlegerem Gui ei ardinium, observata . Nunquid vero istiusmodi Λnimadversio eadere possit in Historiam tuam, tuum esto judicium. Nam, & tuam saὶ se tibis te eon laten. etiam saepius interrogasse, an, dum illam texebas, illius rei aeriore sensu cinge. reris, quae te in opere instituto transversum ageret, privatas autem , si quae subensent, iniurias sie fuisse oblitum, ut omnium illarum sensum publice, privatimque deposueri .
Certe eum Patriam, & Patrias leses quae tamen saepe mutatae sunt, aut ab- rogatae habere te pro Deo ipso scripseris; tr) eumque de summis Pontifiei
hus, ubi vel se offerat, vel a te quaeratur occatis, ita loquaris, ut non immu mis ab assectu videare, intelliges non ita multo post, si quem in lapidem hae in parte impegeris. omnino autem integriorem in hisce afferendis ob infirmiorum ingenia, & adeo propter ipsam veritatem, Historiam nos tuam, uti optamus, sic de tua ingenuitate speramus.
Μ ita igitur Paulo tertio Pont. Μix. loquar aliquid de reliquis Pontifieibus, quorum Λcta cum ipsis oeulis vidi, tum interdum ad ea adhibitus fui:/ quaest Cornel. Tacit. s i In praef.
319쪽
quae dii ut maiorem mihi habeas fidem , de ecce Deus testis est , quia non
Anno superioris saeculi nono supra quadragesimum, ad urbem a fratre, qui libris, dc seriptioni affixus apud Atestinum Card. vlvebat, voratus, ut & ipse honis artibus imbueret, integro ferme Ponat fieates Iulii Tertii intellai: quo
tempore, etsi lanio eas hominum vitam Probare non poteram , ea tamen, quarticina erant . sic oculis hauriebam, ut insculpta memoriae perpetuo haeserint, quae deniqae secerunt, ut ea carpe memoria repetens paucos post annos Μundo. λ
iieismo. et huina nae spe. Waledixerim i r o Ea fuerunt. Pietas in multis, & Pontificis cura in exeitanda in animis Reli-lione ob annum Saecularem, quem I ibi eu- vocant, incidentem in ejus Pontis
Libertas erga pauperes, quae item se exte adebat ad externos. Nam & tune Germaniet Seminarii empta sane jaci fundamenta, quod iam universam Germaniam illustrat, di luvat. Tridentum Synodo assignatum, quae Civitas i rogante
licet Carolo .into, nunquam poterat a Paulo Tertio rimisee Maximo impetrari, ut ei danto negocio addiceretur.
Soeietati nostrae, tum magis sese Romae exercenti t quippe quae aliquas ibilaholas exiguas inceperat aperire subministrata ab eodem Ponti. pars victus, de perampla Diplomata concessa, quibus ratio nostri Instituir cum adversus muta di proeellas itaret securior, tum in orbe etiam novo, atque in Indiis alae pluvie iiKam, ec sareuinem inunderet. Virorum doctissimorum frequentia. Nam praeter Theolagos, Philosophos, Aeluris utriusque peritos , superstites erant humaniorum litterarum-Principes , tomulus Amasaeus, Ubalianus Banφnelius, avius Pantagat s se quem apud se Pontis Μaxis esse voluit, ut Cardinalem Μontium t qualis quxtis hie fuerit Ilitteris, de moribus vir eteligiosus, & Eere destiis inform ret . Merant item onuphrius Pan vinius, Io. Riptista frater meus, atque alii. Inter eos autem, quos Iulius Tertius Cardinales creavit, duo fuere propiaqui, sive affines, qu vitam egerunt innoniam. Alter qui Persu si Episeopus, quique deinceps eodem se note . ac sanctitate vitae semper aliis praeluxit. Alter autem Adolescens , et coenomento, Ila pietate Nobilis. Castissimi enim mores, carnis mortificatio perennis, frequens usus Sacramentorum , cilicium sub purpura . cubatis super asseribus, submotia a se ipso clam, dc noctis mollioribus, lectis, di stragulis, procurata Cardinatatus cessio, notissima fuere nostrae Societati , apud quam sua confiteri solebat. praeter alias verae suerunt causae. ut, qui Iulii Tertii ponti Μax. vitam conscripsit , quamvis ista , quae attigi , haud omnia exposueris , quae dam tamen de illius nobilitate, eloquentia, rebusque ipsius ante Pontificatum , di mox idi ipso Pontifiea tu gnis, set probe, atque line offensione legentium seripserit, ut neque omiserit, quae fuere dinenda, ae vero quae probe in tua -- soria de aliquibus at Cardinatatum electis existimasti esse prodenda , illiet quidem parcius his verbis demmpserit. ,, Cum Cardinales, quatuor lectionibus,, creas et ad viginti, partim gravi desectu . si nonnullos exeipias, sed eos sibi is velut donatos , caeterox a fraeelarissimis uirtutum concursis lectissimos faelle compensavit Aa I. Dest γ Anno I sso.
320쪽
PER. πALIA M. PARS II. OPusci VIV. De Marcello Pont. Max.
Iulio Tertio, qui Reeessere Murellas, Ze Paulus Quartus, horum idem, opinor, qui illius, Vitas Platinae adiunxit. At de Mareeito cum pavea, sed vela, ec eximia seripsisset, prudentis, ae pii Hillori ei speciem edidit, se loquens.
M Caeterum, qui tot virtutibus inlignis omnium praedicatione commendabatur, is avaritiae tamen notam evadere nos potuit, plerisque eum veluti tenaeem, α,, ilii ratem aecusantibus , qui Pontificatum vix adeptus, de triennali subsidio, , eolligendo cogitarat; sportulas autem a superioribus Ponti seibus dari solitasse ipsis statim initiis fere dimidi3sset. Sed ne erunt imperiti homines, plerum ,, que probra Prineipibus assingere soliti, vaeuo aeratio, et oppignorauis ut tum, , eranti Provinciarum vectigalibus, atque portoriis, stultum esse, ae praeposte is rum liberalitatis famam quaerere, quae demum graviori subditum detrimento,, ad rapacitatem cogat, id quod tum evenire est neeessarium , cum profuse , , , ternereque donat do variis sumptibus paratos ad publieas necessitates thesau is ros Principes temere exhaulerunt. is Sie ille. Quam vero vellem ipsum Mareellum eognovisses, eiusque intimos sensus ad Ecclesiam guttas es. Profecto non ita tenui de eo scriptione tuam ornasses
At omisso Paulo quarto, Cuius ibidem vita extat, ad plum quartum , de cuius nescio quibus caritatibus libens loqui videris, eo libentius venio, quod se cundus Histoxiae tuae Tomus, qui nondum apparuit, plura de illo continebit , de quo haud mentiar, si dixero plura me non tam audisisse , atque vidisis, wm radicitus, ut ita dicam, novisIe. Nam & quae ab eo mandata sunt, tacitoli Bi,rromaei S. Praxedis Cardinalis ejus sororis F. sacta,' quae item eκ re lato Cardinalis Comeniis excepi , qui Ponti fieatui Pii Quarti, atque Gregorii XIII. eontinenter amit, ejusmodi sunt , ut fortasse non tuissent ineommodatu-rx Historiae tuae, si se se dedisset oecasio, ut etiam de nobis audivisses. Neque vero hie iterabis, quae supra de cura ipsius in subalpinis Italiae, &Calabria ab haeresi purgandis. Neque dieam de Synodo Tridentina constanter ad effectum perducta, qui uid oblatrent haeretiei, di quam , eum Stephanus Bato reus Poloniae Rex perlegisset. Et quid aliud volumus λ dixit. Iam veritar Imatum emicuis . Iam Ioeta de νονiλιs Iarae suat; eredamus via , servemurisas. eouident baemes. , Dieam, quam in comitatum Venaxini eollata sunt ab eo beneficia, qui eum inde Apostoliex sedes nihil in aerarium inserat, contulit tamen ad eum propingnandum, haereticosque areendos ingentem auri summam , quanta eκercitui Lmaesidiisque tutandis necessaria fuit, dum bellum in eo tractu peracerbum vigeret: quod oe viguit toto illius tempore Ponti fieatus. Fabricius autem Sorbellonius eius sororis filiux nurimo eum Imperio, at dc summa eum pietate, qui plus Deo, quam armis praeerat militiae: sed oc Protegatus reliquae administrationi praeerat. Adriam di ipse Collegio nostro firmando, eaeterisque pro ratione I stituet nostri juvandis. Quod Collegium e minimis tamquam seminibus ita criniat, ut mille quingenti e Comitatu, ex Provineia proxima , ex Ostitanis , ex Delphinatu bonis artibus, ae pietate exeolantur, trecentique iiudiosi Theologiae praeter caeteras disti plinas dent operam. Ergo hae maxima benefieia there collata non subfl Illa modo pontifieis Maximi, cujus ope sine labe servati sunt cives quatuor C. vitatum , dc octoginta oppidorum, sed de Galliae universae, in quam derivatum est commodum ingens.
Regibus autem ipsiuη missa subsidia, proeur-ta pax, quae re in studia stetit, depromota fides in Indiis, adjuta Collegia, relictus Cardia iis Borromaeus vir sanctus