장음표시 사용
281쪽
asa H. II. . I De evacuantibus.
nium dimidiam ulira oblata, quae praeter salinum subtile acre principium, etiam balsamicum ac roborans custodit, id peculiare plane servat,
ut omnium celerrime operationem suam exsequatur , eaque propter ubi periculum in morain promte omitus ciendus quam optime adhibetur. Et quonram vomitu invertitur in venariculo motus perist alticus deorsum tendens , per consensum etiam in intestinis, si in diarrhea vel 'senteria nimis intensus est, sura laminatur Maloi fluxus ad tempus sistitur; un. de Celsias lib. I. cap. 3. recte perhibet: vomitum verrirem solutum comprimere, compressum solvere , peca antiae commodissime substituitur alarum, cujus radix e folia pariter subtili , acri volatili , caustico elemento, quod coctione promte exhalat simul quoque roboranti balla. mico pollent, in febre antiquaquariana, tertiana hydrope , iciero egregium suppeditant auxilium Ex antimonialibus praeferendus tartarus emeticus, ex croco metallorum, non vitro anti momi, qui duplo validior , praeparatus , qui vel soliis ad tria aut quatuor grana re refracta dosi cum radice pecacuantiae mixtus, egregie suum facit officium iniqui
effectum emeticinpurgantem desideret, decocto mannae duo vel matartari emetici grana adjici poterunt Pariter usui esse potest panacea Glau beriana ad quinque vel sex granaeum cremoris tartari scrupulo oblata, nec non in asthmate pituitoso interdum xymel squillinicum, ad duas
vel tresuficias datum Emeticis vero venereis , quorum vis constringens gravius & diutius exagita ner. osas ventriculi in aliarum partium tuni- iis abstinere possumus in.Medicina. II. Non modo utilis , sed&quandoque admodum necessarius est meisticorum paullo valentiorum usus, ad Venena , praesertim quae narcoticae sunt indolis item mialmata, quae Ccontagiosum malignis morbis decumbentibus exhalant, in ventriculum' estendunt , ibique humoribus fermentantibus sese insinuant, cito, ne ad penetralia serpant expellenda. Pari ratione ad humores ex comini tione eterogeneorum ingestorum, bilis humorumque fermentantium alivalium prodeuntes, corruptos
valde vitiatos, qui in ventriculi intestinorum, praesertim duodem
cavo stagnant, Ora corrumpuntur
frequentissime febri lentae uoti dianae, quartanae, item tu michroni
eas item pulveribus istis regulanis antimonii , pulvere Monckii, vitro antimonii, mercuri vitae, quae infidae operationis, Qvel fortissime, vel insuffcienter operantur, I maiori vel minori humorum in Ventri
culo dispositione, carere tutius abravioribus morbis c pitis , melancholiae , hemicraniae quandoque etiam comitiali , item
apoplexiae, ortum Praebent , extur bandos , efficaciter agentia ex usu esse possunt
III. In morbis quia bile spissa, in gypseum saepe ii scidum coagulum abeuntein ductus biliarios obstruente
oboriuntur, ut ictero tam navo,quam nigro , cachexi aliisque , emetica non sine fruetu, reliquis aliis nihil iuv auibus propinantur 1 oldemque exturbata biliosa copiosa flatina, felicissime abigunt. IV. In anaiarca , leucophlegmatia, tumoribus partium Edematolis Mascite cui abili, emetica pisullo majori etiam dos data , vehementer quidem ex duetibus&glandulis intestinorum, melanterii , pancreatis, hepat serum aquosum eliciunt aepe inseriora, rarius vero superiora,
V. In omni accessionein paroxyl-mo ebrili, inflammatione ventriculi, vel ubi stomachus spasmodice allicitur, ut in cardialsi , item vehementi ira in spasmis hystericis,
nimium mensium vel haemorrhoidum
282쪽
fluxum, dispositio praesto est , item
. ubi morbi a congestione morum, ad caput orti sunt, uti amplexi , par lysis , auditus vel visus depeνduus, vertigo, nec non ubi dolores atroces urgent , vomitoria plane exulent, nec unquam etiam ple thori is , nisitiet hora per sanguinis missionem b. ita , nec quibus intestina lecibus in- Rrta alvus obserat quam his prius expurgatis , exhibeantur 'VI. Praestat semper emetica ad faciliorem operationem in liquida sorma, vel etiam cum sufficienti vehiculo humeri in te relaxante pingui offerres; siquidem vomisio non tanis lum validiorem talori in landi ven. trieuli constrictionem, sed simul etiam relaxationem orificii superioris ces
VII. Sub emeticorum operatione di post eam abstinendum ab omni re- Bigeratione, rigido pota ab omni
diorio stimulante medicina, aeriinsalis et , ac potius demulcentibus cibisque boni laee dc qui facile so LVuntur , utendum . In primis apprime ex ulu est lae asininum, si haberi potem, tres vel quatuor horis poli ad aliquot uncia potare. Et quae plura his crin rem ex inllituto tradidi in differratione de caut O praestantissmo
seriora vitiosam materiam eliminant, quae pariter duplicis sunt genoris, vel leniora, vel validiora interea vero quae alvum elementer , tu oin sine
stomachi systematis nervosi laetione movent, Latinis LENIENTIA WLAXANTIA . Graecis eccopr
rica vocantur, praecipuum locum mnent, ex vegetabilibus manna, limbarbarum, albia , agarieus , tamarindi, folia seni re, alodi, bacca spinae insectoriae, Diffulae minores, in typodium, flores poscorum , acaciae, violarum earumque semen ex salie sontibus mineralibus , ut Ebsh, mense, granum , edticens , nee non ex Carolinis paratum ex antiam antium regno lac, praesertim asini num ferum&saccharum lactis ex praeparatis chymicis terna soliata laristari , tartarus vitriolatus , cremor tartari, sal ex alumine sale tartari concinnatum, sal essentiale acetose l. Le, magnetia, at polyehrestum, aurum fulminans, mercurius dulcis, IbenZoes nee non composita, ut pistulae de suecino Cratonis, aleophan ginae. maro stinae, tartareae Selirc deri essentia, extractum craropus rha barbatii, sirupus rosarum solutivus, aqua laxativae Viennensis, elixirpur. Mns Thomson
Laxantia haec Naeide, sine magna tommotione 'abefactatione motus peristallici ventriculi ει intestinorum non modo sordes alvinas, sed est qua doliberalius propinantur, ex testunorum glandulis serum satis largiter evehunt. Neque tamen sale acri subistit caussico nervosis partibus inimmeo, ut purgantiaue erationem suam perficiunt, sed subisantia plane innocent , quae vero tenuissimae salinaritimulantis in desis est, in haud secus
quam emeti rumis purgantium, diuturna coctione avolat& perit, uti patet exemplo mannae, rhabarbari, aloes, foliorum sennae, quae ea prompte rectius infunduntur , quam decoquuntur. Sisillatim vero agunt heelaxamia vel principio quodam sal in stimulant oraulai, ut manna, alba. palsulae , polypodium , vel sale quodam iubtiliori sulphureo amaricante terreo , ut aloe re rha barbaro- vel sale acido libras vellicante, ut tamaorindi, cremor tartari , lal acetose l. lae , vel sale neutro, ut nitrum, bo raD sal gemmae, digeitivum Sylvii,
arcanum duplicatum, artariis vitri
latus, salιa ex medieatis aquis produis elaoc herbarum essem talia vel iste quoda in calcario amari ante, in Sedatas culinare borrax, ω nitrum, item Heus , Ebshamense , Eoauurru.;
283쪽
vel denique terra eat aria, gnesia, quae abacido primarum vi rum soluta, in sal neutrum acre
simulans transit. Corollaria practιω.
Polychresta taeein praestani disini multis in morbis ususImulque tintissima laxantia medicamenta, quae nonnullis ob id benedicta audiunt, Veteribus parum erenita fuerunt, in
quorum monumentas aloe, rhabarbari, tam indorum foliorum sennae, agarici nulla tamitant in quidem no vi, fit mentio, sed castiae tantum &s olypodii ex mitioribus, aerimus Duscindes aliquid de rhaba baro Maloe prodidit, ex quo deinde Plinius &Galenus quae abent de
sumserunt, manu vero, tamarindi& solia sennae, Arabibus de aegyptiis Meduis demum innotuerunt. Ut ut
vero omnium laxativorum virtus in eo conveniat, quod sine noxa, impetu ac commotione alvum subducant pro differentia tamen morborum, vel etiam undividuorum 'ut luedulinc io circa eorum usus utilis
necessaria est, Scilice manna, casus a passulae, polypodium, in assem-hus pectoris, tussi, haemoptysi, ple ritide, phthisi, neque minus in morbis, quia sero alio, aeri, scorbuti.
co naicuntur, ut arthritides , hemmatismi, scabies, purpura, cum in-sgni scuestu adhibentur aliisque meri. ro praeferri debent, quippe quae non
tantum alvinas sordes emovent, e .
rum etiam simul acrimoniam salsam temperant&corrigunt Acidula, ut tamarines, cremor tartari, sal acetosellae, item salia essentialia ex her. bis nitrosis , sal polychressum , nitrum antimoniatum, in regionibus praecalidis, corporibus cholericis atque tempore aestivo, nee non in moris bis ubi copiosa bilis delinquit vehementior aestus praesto est, tertiana continua, duplicii aestva in causo, cum inexhausta siti, quam maxime conveniunt&aliis anteponenda, eo motum quoque intestinum partium sulphurearum sanguinis 3c bilis serociam componunt eicurant. In morisbas qui ex desectu bilis&sulphuris in
sanguine balsamici nascuntur, ut sunt cachexia&omnes sere chronicae pasisiones, in quibus succorum spissitudo
viseerunt inflaretus adsunt, a Ianutia amara, ut habarbarina, aloetica correcta, omnibus utique palmam praeripiunt, Ubi vero humores enataeest viscidi in vitio sunt & primam regionem occupant . ac nappetentiam , tensiones hypochoodriorum, ructus, fiatu lentias eaussantur , talia Omnia neutra , tam arte chymica praeparata , quam nativa sontium medicatorum, si paulo maiori in dosi eum lassicienti liquido offeruntur, emeaeiter alvum solvunt, recrementa spissa, viscida everrunt Quando acidum, ut solet fieri in ν-pochondriacis, melancholicis in artanariis, nimium redundatis omnium aliorum, etiam acriorum, purotantium virtutem infringit atque et,
it praeter mannata , masnesia apis prime ex usu est, quae seuti a spiritu vitrioli ea toto solvitur , atque in salneutrum amaricantis saporisin virtutis purgantis transit, eandem pariter,
si .in .entriculo offendit acidum I
duit naturam atque essicaciam, contra ea defieiehte in eorpore solvente iaceo, parum vel nihil operatur, plus incommodi , quam commodi
II. Aurum sulmἰnanc mercurius dulcis inter laxantia quidem referri solent, sed eorum usus certe non adeo tutus est. Nam si illud penitus edulcoratum uerit, parca vel plane nulla eius operatio ἡ era salin nitrosis spiculis adhue uberius reseris tum , quia ob gravitatem suam firmister inhaerescit parti ventriculi & intestinorum , alvum quidem movet, sed in sensibilioribus subjectis atrocia tormina cum flatulentiis, aliaque mala parit, qui magis nocet, ubi hum . quod praetc iacultatem vacuantem, rum Mid corr vorum , vel bilis
284쪽
sectis II cap. V. tri evacuantibus
erustieae, in ventriculo aut duodeno copia hospitatur . Mercurius autem se dictus duleis, qui solus, nisi associetur purgantibus, non Deile purgan. tem exserit et Tectum, accessu vero bi. Iis eorrosium in duodeno, deleteriam facile rursus induit indolem, aegeneri
neruoso vim ae laesionem insere. Et licet ad enecandoso expellendo veris mes passim commendetur , nihilomunus tamen quum infantibus mereuria. lia admodum sint inimica , atque g subinde gravem noxam & in. gnem debilitatem ea attulisse observaverim, non iacile, nisi summa eam tione de subteria methodo erisque regimine eorum usum hoc quoque mne suaserim. Plures porro ad acuen. dam vitri auri fulminantis purgantem admiscere solent salia neutra ut a eanum duplicatum, tartarum vitri latum , ne negandum eiusmodi tala draehmam Amidiam eum duob granis auri fulminantis se eommum, metallicum quendam se orem nanetis
sci&quoque intestina stimulando sedes movere, rarius tamen sine torminibus succedit effectus. Longe magis Vero cavendum, ne mercurius duleis eum salibus, praesertim aleatino vela in moniacali, attritu subigatur , eo quod haciatione eius vis eorrosiva resuscitatur . qua agit in glandularum nervosar in partium systema &mole iliis mam epe movet saliva
iii. omnia salia, praesertim neutra amaricantia superius reeensita. maiori dosi adunciam dimidiam, vel unam eum suffieienti liquid, soluta di exhibita, insgnem vim alvum vacuantem , sine commotione sanguinis, vel appetitus xvirium prostra. tione abunent, longe utilis, immo maiori eum efficacia , iis utimur aevalidioribus purgantibus ex regno vegetabilium praesertim in morbis corporibus ubi humorum inlisorum scienaeium copia, vel in primis viis, vel in vasis delitescit. Nue etiam fontes medicati, calidioc rigidi , qui
aeidularum nomine veniunt rum magnaeerte in morbis longIsod valentibus eum arcendis, tum depulsandis est effieacia vim suam aperientem, detersoriam purgantem praeter aqueum i ad salinum potissimum quod recondunt elementum rein
serunt , ut id a me latius variis disesertationibus in tom. a. opusculor. ρυ- Ammedirerum collectim editis , exapositum est. IV. Inter flores qui laxante saeui
late pollent, acaciae, persicorum, vi larum, rosarum eminent, sed recentes in tot tantummodo infundantur. non coquantur optime hi exhibentur eum sero lactis dulei , vel lacte asinino , tempore pr sertim verno, ocita quidem, ut per aliquot hebdomades medicata eiusmodi potio mane ad mensuram dimidiam ad purifieandum sanguinem, inprimis si eorpora tenerior in sensibilioris naturae, tetur. Habe nim serum lactis laeuuoque asininum iam tum vim quandam laxantem, ut etiam auctor est Celsus ιb. a. eap.ra ita disserens:sunt υaletudinι genera , quisus e la purgario comenis . Antiqui pergit uetullo post , ac se Uninum, ububulum , vel caprilium , omebant,eιquesatirpauxilium ad taedant Graisquebantque id, γ' uolatis his uecorverant, quod quas serum supererat,
U. Ex aloe, sive hepatiea, sive Soe. intrina , praeparata laxativa magnae emcaeiae sunt praesidia, si probe prius a principio sulphureo volatili, valde peregrinoo a resina tenaciter intestinorum tunicis adhaerente debita enisinitet ipsa liberetur, & non in m gna, sed refractavi exigua dosi, eum ex irae is amarisin temperatis balsamiel ingredientibus miseratur, quo nomine ut que piluiae, eas forsan a Becher inventae. Ae semodum eius methodum ex aptioribus incinnatae ipeciebus, utique commendatiotiem merentur, sine non tum Mandeat vum movendi, sed & intesticiorum
285쪽
tonum, qui plurimis in morbis labeosaelatus&a purgantibus etiam laeditur, firmandi . Et ut ut tales pili laei corporibus robustis coanguine
abundantibus parum e triciant, eo prae . sentior tamen earum virtus in natura& a m arbo infirmis , imbecillibus, in puerperio Qquando ex uteri vitio menstrualis purgatio non recte succedit . Conveniunt quoque ubi digellio
a morbo quocu laue etiam convale
scentibus vacillat , ad crudos saecos
corrigendos, evacuandos, item in hypochondriacis quorum ventriculus jugiter excludit cruditates acidas. Contra ea aloetica incorrectae maiori do si data magnopere commovent sanguinem , eamque ob caussam plet norici, sensibilioris naturae in tanguinis excretiones pro lives recte ab iis penitus ab itinent, quia id incommodum proprium servant aloetica praepostere data , quod haemorrhoides cecas molestissimae sensationis excitent Sc sanguinem ad regionem lumbarem dc partes in pelvi contentas urgeant. Inter pitulas autem quae aloen cum aliis aptis ingre aientibus habent, praeter Becnerianas, tartareae Schrederi , aleophanginae, mar Ostinae, de succino Cratonis, Sole nandri ulu& utilitate sua non defraudandae Longe esticacius autem , alidius alvum vacuant PURGANTI A eoque nomine ex vegetabilibus poti . limum innotuerunt radices mechoa- canna alba, nigra, sive a lappa, helleborus nigerin albus, iris nitiras, bryonia, sula herbae e soldanella, gratiota , linum catharticum Anglicanum , pomum colocynthidis, grana illi , se mea catapultae, turbi thvegetabili, cortex medius sambuci, nec non gummi guttae, laterium ocicam motatum, unacum iis, quae artis pharmace uti cie ministerio ex his coniiciuntur, trochisci alliandat, extractum colocynthidis , sulae, panchymagogum Crolli , rellina ala p. pa diagrydum sulphuratum, pul- De Gaasainibi I. vis Cornachinus , sive Comitia de
Elementum quocum drastica haec pha aca operationem suam perficiunt, ei utique virulenta indolis aetenuit limum sal causticum inflammatorium, quod nervea nota sol m venistriculi Q intellinorum , sed etiam univers corporis membranas , exili etiam dolii, haud secus ac enenum adoritur , in easdem cum violentia agitin pallicas constrictiones, praecordiorum anxietates , cardia istac, ventris tormina , cum crebris deleactionibus , singultus , ventriculi &intestinorum inflammatione , cum extremorum frigore , immo convulsiones, excitare solet. Nam summae
tenuitatis lactivitatis elis ac in unu versam humorum massam suam vim diffundere sal quod purgantia haec
recondunt, ex eo patet, quod insans ex lacte nutricis, quae purgans assumsit purgetur, c iisdem exterius tan- tu in applicatis, purgans validii simus, pernicialis quandoque subsequatur affectus . Sic eteres pedes decocto hellebori lavantes, stapurgabant, ut habet murata in comment in phiHippo ratis . Globulum ex helleboro sonticulo ad mundificandum impositum oc vomitum dedes movisse auctor est abus de metb. med. me. Ia . Unguentum quoque quod habet colocynthidem umbilico illitum, ii r-gat non modo in iantes,sed . adulta s. Caullica veroo inflammantis virtutis catharticorum indoles ex eo clarissime patescit, quod exterius tantum applicata , cum instar vesicatorii aduranti vesicas excitant, celu Iae verrucas consumat is essentia eo purgantibus, uti alappa, mechoacanna,icammonio extractari deglutita uratcic arrodat fauces cum cc sophago,
a phthasque . pustulas ardentes producat. Et certe virulentam ac veneni aemulana rasticorum esse faculta. tem, vel 1 experimenta uberrime evincunt , qui in trait de cicuta
286쪽
ia eatellis varii . medic Viciendis Ueteres quidem
Mneris purgantia certa dosi ingessisse ,
eoque iacto, mox vomitus, convulsiones ac demum mortem suecessisse, factaque postea sectione , ventriculum tenuia intestina inflammata&maculis rubicundis, non secus aca 4 enicum datum fuisset , conspersa comparuisse. Et quod memoratu dignum , eadem plicerio mena, eosdemque enectus, a resina alappae, cujus usus nostris temporibus frequens ad- modi est, observari, idem auctor conceptis testatur verbis. Corollaria prasilea. I. Quum itaque tam vehemens, periculos , quin damnosa acriorum vallatorum eat harticorum sit actio rectius omnino ab eorum usu prudens, rationalis me ircumspeetus Medicus penitus serrue abstinet. Certe experientiae testimonio uberius constat anestos effectus, productos fuisse, quam per minus provide data drastica, ut vel ego , ex quo a quadraginta qui quein quod excurrit annis medicinam exarcu i innumera sere observarim exempla eorum , qui solis purgantibus sortioribus in medicabilem noxam sibi contraxerunt, vel plane occubuerunt . Neque etiam uillum aliudex remediorum pharmaceuticorum supellectile tam celeriter ac potenter vires prosternit, pulsum immutat, stomacuo infestum e It ejusque citare. vitiorum naturale robur,in motum laedit atque pervertit, quam acre musmodi pharmacum. Plures novi, qui crebrior horum usu morbum cachecticum hydropicum, hypochon-driacum nacti sunt , qui lethalem inflammationem ventriculi cum se. bre, dysenteriamin cholericam passionem incurrerunt, qui paralysin dextri vel sinistri lateris expertiTunt. Id quod tamen sustus iam eviavi &quibus clementia laxantia maxima ex parte una cum salium usu erant igno. ta, frequentius hisdrasticis usi sunt, ipseque Hippocrates elaterio potissimum atque elleboro purgationes molitus eii sed si eorum scripta curatius perluitramus, nonnisi necessitate urgente ea propinarunt, tum quidem provido certe consilio , ante, post laterium , cui plurimum deferebant, uac potui praebuerunt, elleborum vero admixtionem ulli , olei, vel lactis cicurarunt, ne dicam ipsos non promiscue eadem in usum traxisse, sed morbos curate dii tinxisse, in pocratem maxime lib. de purgant in omni libre min-na inuratione eorum usum serio interdixisse . Quia peritissimos in arte
priscos damna ex purgantibus neutiquam latuisse, uberius testantur periunda passim in eorum monumen-tIs praecepta araue est in Luculentis certe vernis testiatum hoc facie Dei. a. apocir. ua habens glia sunt fario eorpore dum ista tu , celeriter exissolυuntur ' Sees. q. phor. IS. pu gationem Periculosam pronunciat iis, qui iunt integra valetudine. Cui aphorsim veritatem Heu ius dein monstraturus addit vidis nor, ouoem perviciem traxit solum s rexisse.
χema purgatorιum ex fumaria eum se nn.e folιι , temere exhibitum m que minus Celsus lib. r. cap. 3. incuticat' purgatιones, ut laterdum necensanae, sic ub frequentes Bericuluma , B ubι frequente , periculum
sine febre se . Eadem Dioscoridis
ei sententia , qui lib. cap. 78. prodidit quod stomachum offendante idemque supra modum ad Wersentiar. Prae omnibus tamen graphie chrationibus demostravi exemplisqueexu copiose depurga illiu in venenata qua- auctoribus tolla etis confirmavi in i litate di noxa egit Campegas in peeu- disseri depurgami sIortioribus eforo liari libello: ut mittamus Helmoistiam
287쪽
Se i. II. Cas. Hi evacuantitas.
eius il le sequaces, nec non Bentchoe pvigantia morti a plane appetiaste, Montis utim iraronen. 4ι andri ni, Deritasti mos ac in arte versatillimo vi: os , Orum his: mittam
reformidailem pilata, ex x Dactis amaris, gummatibus Maloe in , si
habuit se frequentissint . . Inpi iris vero quam maxime perii ciola a quuinfensa furit ei ut modi diaitica corporibus infirmi , in tantibus, ienibus, a morbo vix convalescentibus, quique valde imbecillum stomachum ac ad motuum ataxiam proclive ervo. sarum partium , item a b inent
enatus, vidi tronnunquam cum fructu
aut bitiim fuisse succum iridis nostratis ad aliquot uncias, item gummi
uti. , laterium extrartum esulae. in i mi ut timidia lactis, repetito
. in illo: oties usu mire enim inde tui, ni non modo per alvum, sed oc in sentinis per uterum quin bina memoria teneo exempla ubi paucas qui deii sedes haec cathar. tica, sed largissimum cc valde sal tare urinae stillicidium excitarunt
Hydropici oppe ob nimia in laxitatem Octor porcia fibrarum intestina-
Neque ei iam ulla intellis, medicina xlium comulo ditis eiul modi rastica reperitur in cholerica in leni bilioris i terre pollunt, ac egent hae omnino naturae marinibus, post gravem it paullo validiora limulo, quoad n affectum, ut plures hac ratio ire su latos vider m , infla inmatione ventriculi unacum cholera iubsequuta
Qui colica haemorrhoidali, palmis
hypochondriacis atque hystericis paten. t. omni etiam cura haec drasticae vitare debent, nisi grave damnum incurrere velint , de quo quidem plui tristia exempla enumera i indisert de infammatione euirratili Et quam de immenlota sint purpamiadrassica in tantibus prater tim si simul dci titione ui fluit laborent, memorabilis itique est observatio, copiose admodum, solide certis de caussis evoluta ac tomo L. Medicinae consultat. Dec. 5. CG. . p. 262. seqq. inserta. II. Ulut vero magnain gravia damna ab usu purgantium rastico. rum metuenda ; nihilominus quia venenum quoque diligetiti circumspectione adhibitum transit in medici. nam, uti mercurialium Memeticorum antimonialium exemplo constat; sunt etiam utique casu ς, rariores tamen , ubi valida cathartica commodam locare possunt operam.Nimuum in hydrope anas arca, praesertim si is non ex induratione vel cirrho sitate
viscet umin glandularum, sed subito e stagnatione aquarum , ob men- Itiualem vel haemorrhoidalem sanguinis fluxum suppressum, aut ex nitum excretorium animentur . Pariter acriora haec purgantia utiliter inulum vocari possunt in paralyti ea membrorum resol itione , affectibus ioporo iis& ubi ob languorem efficaci medicina opus est , nec non in amentia , ut veteri proverbio constat quo etiam referendum Celsi ei latum lio. r.
cap. Ir veratrum nisi tim , inquientis, utit atra bile vexιιtι , aut ιιm rsi/tia in anuntibus, aut iis, norum nervi
parte aliqua ejolisti Iunt . datur
Neque minus experientia comperium
habeo , in acerbo ischiim coccygis dolore, ad femora per inter ψalla excurrente, ea quae validius alvum ducunt suppetias tulisse in exturbatis septem vel octo sedibus bilioso m
male coctorum luccorum laburra torminia conquievisse.
III. Paullo robuitioris etiam naturae homine, qui septentri n. les regiones inhabitant Zc duriore ac rLstiore victu ruuntur , purgandi copo, si necessita exigit ea quae sortiler alvum vacuant astumere possunt hac tamen, quam serio inculco cum cautela, ut re ira doli, vel in pulvere unacum latibus, ut cremore lartari, vel tartar vilriolato, ad te et is aliquot antimonii diaphoretici granis, dentur, vel ut ipla v. c. extra-
cnum ellebori nigri , trochisci al-
288쪽
handia, se ammonium, restra talap l . Theoremata. pae aliaque in or mamillularum re
d gantur , nupta tis , Pletam vim instingunt castigant , ut sunt cinnabaris , vitriolum martis, crocus, castoreum, sal succini, suc-onum, myrrha, auibus si extractum panchymagogum Crollii quod val. de acria habet purgantia , convenienti do miscetur, pitulae utique emergunt , quae ubi stimulus admo,
vendus , egregie ossicio satisfaciunt. Nihilominis tamen memori nunquam non mente tenendum, quod si validiori evaeuatione opus , longe magis e re sit, aueta leniorum doli eandem proritare , quam acrioribus.& virulentis urgere.D a. Aliud evacuantium genu ς est, quod percutis spiraculani beraliter occon-bpectius . vel leniter modoque minus
lansibila, laedes btiliores emouet
Quae largius id faciunt SUDORIFE. RA Graeeis diei hydrotica , sunt
remedia , quorum virtute sensibilis mador percutis tubulos lymphatico.
artem to tertur imae virtute ex re,
getabilium prosapia .eminent radices saporis admodum acris oc penetrantis. oleosi, anselicae, imperatoriae, ostru . iii , petati tidis , helenii , levistici vince toxic , ditiam ni , valerianae cyntratervae , serpentariae Virginianae , lignum gua iacum Maii alias
eum cor ijcibus. Ex mineralium a. milia antim Onu medicinalis, tinctura sulphuris volatilis, ex calce viva, sale ammoniacoac sulphure parata sulphvmanti monii correctum rixa. tum, nec non mixtura simplex The. riaea quoque eius essentia, spiritusti aqua, omnes spiritus Talia vola. tilia ex partibus animantium parata, praesertim cornu eervi eboris& lum
eratissima haec ex sudoria serta remedia, non alio modo virtutem suam exercent quam quod prin- .cipio quo pollent cordis vim systallicam Warteriarum elasticitatem . quoad numerum M virtutem ictuum a1igeant, majori iacta circuli velocitate, ad cutis extimamin cribrosam. substantiam , ex qua prodit sudor, . adducant. Hane vero exsequuntur vel subtili acri calido oleo, ut radices
superius enumeratae, quae etiam, cantur alexipharmacaei vel sale uolatili empyreumatico igneae naturae, ut
omnes spiritus, salia volatilia, olea ex animantibus, vel sale acriori fixo plus minus resinoso, ut radix pimpi-nellae albae, guaiacum&elus cortex, contrayervari serpentaria Virgini nara vel denique adtionem suam quidem satis notenter edunt, sale lulphure minerali tenuissimo , quo
neruosas maxime fibrillas in motum velle mentem cient , atque adeo in
exili admodum do si magnam vim possident, hinc uno grano mercuriin ista diaphoretici , item duobus vel tribus granis sulphuris antimonii fixat , sudor pes universum corporis ambitum elicitur , qualem ecte et umetiam decoctum lignorum est antim nil crudi eum lignis, ne non regulus. antimonii medicinalis, praestant Corollaria prastica. I. Valida haec sudorisera, licet in majoridosi olfferantur, sudorem minime tamen eliciunt , nisi corpus si edi spolitum id elli nisi cutis tubulosa substantia satis patulauit crelaxata, nisi etiam sussiciente humoris quantutate sanguis sit dilutus. Quare si quis in morbis sanandis utilem judicati doris prolectiooem, necesse est, ut quae recentuimus sudorisera , ad diluen-braeorum terrestrium , spiritus Bustii, dum sanguinem cum susscienti liquia tartara , serie , suliginis , et sentia lignorum, item olea destillata sitida, ut oleum cornu cervi fetidum, in spiritu vini solutum . . mdo sumantur, v. g. aqua calida, iniuis the , decocto hordei , atque ut ad cutis fibras remittendas in lectum ochypocaustum calidum, vel etiam bauneum, praeserIim vaporosum , con- .
289쪽
Q dat sudat urus, ac ita sudor satis la gus manabit. II. Sudorisera haee activiora rarius laeum inveniunt cum in s gni etiam prudentia adhibenda sunt . Etenim sudor in statu sano&naturali, nisi inmotum extraordinarium cieatur sanguis, non profluit, nec eapropter salubritatis indicium est, ut perspiratio insens bilis , euius etiam materia, quae blanda , lymphatica, nutritia, nullius fere saporis est odoris, ac sudoris, quae saporis salsi, odoricis. tidi ad urinae naturam accedit, admodum differt. Deinde sudorisera
haec in gentem commotionem O gasmum efficiunt insignem, nec in
derate , sed nimis celeriter agunt, isque sanguine vel sero impuro refertis corporibus maiori impetu cruorem ad vasa minima angustiora impellendo, periculosas aeutas amictiones,
ex inflammationein humorum compstione oriundas oncitare valent ἰocentissima vero sunt, ubi saburra vitiosorum humorum primae viae rex letae, alvus constricta&si statim post Iram propinantur . Vidi non semel hac perversa methodo , dolores arthriticos, rheumaticos, lentas quoque hecticas febres diutius non sine periculo amigentes inductas.
III. In omnibus acuti morbis, se-bribus , inflammatoriis, etiam exanthematicis, sudoriserorum usus plane exulet, non nisi quam maxime in oderatus minusque creber admittatur. Nam saepius certe ab sientia alexi- pharmac promiscue, ut iam mos in- vate se it, oblata, calorem , anxiet, rem symptomatum atrociam increvisse, observavi . Dicuntur quidem haec remedia alexi pharmaca,utin ipsa theriacalia, quasi venenis& malignitati humorum resisterent, adeoque in mortiis contagiosis grassantibus ipsaque peste amedicis mirifice commendantur; at vero plus valent ad horum morborum praeservationem quam curationem, praesertim si epide-
inii e ui modi inligni morbi a tempestate nimis humida vappida, nebulosa
diuturna , ventis ex euro borea flantibus destituta, vel etiam a diluvio Minundatione aquarum graviora
originem suam trahunt certius t menin tutius etiam ho fine , cumae et vini aqua diluto propinantur, vel radices alexi pharmacae cum aceto
infunduntur, quod deinde alexipha rnaea vi imbutum ad aliquot cochlearia cum sufficienti aqueo vehiculo propinandum, quo pertinet etiam eximius usus aquae prophylaeti eae Syb.
vii, eo nempe tempore, quo ejusmo. di morbi grassantur.
IV. Sudor vero utiliter evocatur iuiis morbis, qui a rigore e xterno perspiratione prohibita, ut sunt tarrhi, rheumatismi, alvi fluxus, gravedines tusses, tumores glandularum, oriuntur, item quando a frigido potu sudantiis calefacto corpori largius gesto periculum mei uendum e selopus est, ut inter initia statim offerantur: ac tum quidem tinctura Metoar-dica, vel spiritus Metoardi s Bussit cum liquore nostro an moremitus
egregii usus. Neque . minus sust tam orbi inficientis miasmate , iatim post lene assumtum emeticum, sudoriserum conducit , quidem acetum. be Mardieum, veI pulvis Metoardicus, cum camphorae, quae Mnceps alexi-
V. In iis porro morbis , qui in tabulosa fibrosa cutis substantia consistunt ab acti viseida materia texturam cutis destruente ac de edante, ut stabie etiam mali moris, herpetes, lepra, pustulis&ulceribus Venereis, sudor eum fructu accommodatis r mediis liberaim moretur. Idem fit in arthriticis rheumaticisque omnium partium dolotib , dum erum visebdum stagnans acre rinembranis neris vel inhaerescens, a ratione dila titur ac eliminatur . Pari ratione in
morbis omnibus sic dictis frigidis,
290쪽
sectio II cap. V. De Macuantibus
ris paribus, sudorisera magnae sunt et ficaciae, quia elasticitatem, vim contractilem cordis vasorum , quae in eiusmodi affectibus admodum deis Iressa est, intendunt, restituunt changuinis circuitum ad meliorem impurinam succorum sequestrationem etficaciter augent. Sed insistendum
eis aliquandiu hisce praesidiis.
VI. Sudorifera semper meliorem operationem exserunt,sicum sufficienti talido liquido assumuntur.Cellus iam lib. . cap. 6 hoc fine commendat potum calidum his verbis: s nota est
aquam potui dare oportet Gujus salubro effetius es, sesudorem per omnia mem dora esstindit. Et idem uberius testa tum faenint decoeta lignorum, quo rum usus indue venerea alii siue frigidis inorbis sane laudatissimus . vidi quoque febres intermittentes, tertia Mam , quartanam , in plebejis seliciae sublatas, si praemisso emetico, albruot horis ante accessionem, sumtum udoriferum , cum regimine, ex robsambuci, sale tartari & piperis quibusdam granis, eum aliquot spiritus vini cochlearibus consectum.
r , sed salubra effectu longe superiora
sunt DIAPHORETICA , quae placide tantum augentin movent perspirationem . Ex his inter ea quae e. getabilium regnum suggerit, praecipua lunt radix chirue , sartaparillae caesinae, gentianae ex herbisci a duus benedictus totus , ejus semen omniaque ex .eo parataci essentiae, aquae, extracta, sal, porro scordium, sambucus , isque humilis ebulus, ejusque flores, rob, aqua, item fumaria, scabiosa crocus , flores calendulae, optum quoque ex regno animalium: omnia ossa, cornua ae dentes animantium, tam rasa, quam in cineres ulla' philosophice praenarata, maxime omnia quae cervus suggerit, lapides testarin chelae eancrorum exterreis omnes terrae sigillataein mar-
garum species, bolus fabrilis ex sali. bus salia herbarum per incinerati
ne parata, item nitrum ex pretiosis oc exoticis petra di porco, lapis Eoa orientalisin occidentalis ex mineralibus Occhymicis flores daesulphuris , cinnabaris tam nativa, quam vulgariso antimonii, antimonium diaphoreticum , cerussa antimonii, magisterium antimonii, sive materia perdata Crugneri, beetoardi- cum minerale , tinctura antimonii temperata, ex regulo & sale tartari, anti necticum Poterit 3 ex compositis: lapis de Goa, qui ex lapide beχoae
orientali, tragacanthain ambra conficitur, pulvis be2oardicus Sennerti, Anglicanus, Pannonicus ruber, O diatis , Doriac relli , liquo nollet anodynus mineralis, acetum quoque vini, vel etiam destillatum destioribus sambuci superiosusum, aut cum lapidibus cancrorum, ut vis noster,
Iyehrestus diaphoreticus , heri ea
Actio diaphoreticorum varia est
multiplex. Vel enim privative agunt acidum primarum viarum , quod ad sanguinem delatum eius spiritu aisicentiam, fluiditatem, motum in. tellinum deprimit, ablorbent atque Invertunt, cuius indolis sunt omnia terrea alca linae naturaeo vel nimiam hum ditatem inibibendo remissas nimis libras adducendo, ut terrae sigillatae, tales margae, item os a&cornua, a musta, quam philosophice praeparata, nec non unicornum sosis
ille' vel sulphure anodyno blando vaporoso stricturas superficiales euiis in doloribus laxando oc complacando
ut sunt Iambucina, praesertim flores, crocus, eius extractum, flores papa. veris rhoeados, liquor anodynus mineralis noster emulsua ex semine papaveris, optata correcta, potisssimum
theriaca coelestis, pitulae iidegansii, laudanum liquidum Syden hamii melliodo paratum vel motum int