장음표시 사용
271쪽
H. . di syllabi ceatalogi materiae mediet 2. . . ia a doctis etiam viris concinnati, palsin
eireumferuntur sed si verum fateri licet, ita utpiurimum sunt comparati, ut solidaeis rationali therapiat inde adornandae, plus oblint quam prosint, a peritis ac in ipsa arte exercitatis vix sine indignatione perlustrari que,ant. Etenim obviae in iis sunt longe plures quam parestin innumerae sereremediorum classes, ut non iis pridem in eius sarinae libello ues o numerarim , prout nempe ratione partium quas assiciunt, ratione morborum in ovibus eo eniunt in ratione effe-e uum quos interne fit externe edunt
variant. Ipsae vetro consignationes dis fusae tam variis diversae ae plane contrariae indolis ' medicaminibus resertae, ut qui confidenter line novacu- ... M dillinctione , earum ductum in
confici is pharmacis sequi velit,non possit, non in ingentem errorem atque eonfusionem perduci.
s. u propter iumma medicament quom. rum genera compendioseo longe rectius se describi posse eense ut quum 2 δ om, nuae medendi scopo, ad rem .. . ve morborum caussas quoad, ' dum agendi dirigantur, in omni vero morbo vitium vel sit in motu, vel in materia, quae movetur, immo adis tum disponit, nsbfus porro vel nimis
aut in unive corpore, aut in certa tantum parte,intensus, vel imminutus sit, materia auetem vel quantitate, vel
qualitate delinquat , uneis remedia
vel ei rea motum vel materiam operatione tua in genere occupentur. Et materiae quidem qualitate vitiosae eorri- ζ .i gendae dicata sunt alterantia,quantit ει te peccant evacuantia, motui vero si νοεο δ deficit, imminutus esto partes utonia M. I laborant,excitando procurando Gisis horantia, si vero intensus ni mis est vGuctus ae partes spasmo exercentur, componendo ae remittendo, sedativa inserviunt. Hae sunt generales quatuor medicamentorum classes, ad quas om- uia quae nature proruta adia ad med eum usum suppeditant,comniodissime possunt reduci. Quin etiam omnes aristis in mededo operationes, his adminiculis hac ratione quam optime perfici possunt, Hippocrates elegantissime hinc&vere mechanice Medicina definiuit tib. ιμι. 3.3. scribetis:a ια rina nihil , is es. Hi ablatι, Ἀγρωιι . Abiatio quidem eorum qtiae ex cedunt, appotis Ucro eorum quae des-etant. Quι autem yiud prime facere potes ει Optimus Mcuιcus emebιtur
quantumq; rini ad hoc praestando dem
Deinde quod ad caussalem in stoexum ipsamq; remediorum actionem attia ιnet agunt ipsa immediatere proxime aiadaia uel in nuidas, ves solidas partes in quidem,ut alterantiari evacuantia dicata sint fluidis, roborantia dc sedativa solis dis Verum quia tam liquida,quam a.
lida,diversa naturi sunt,diversis etiam lationibus succedunt operationes
Quippe nonnulla ex medicaminibus proxime actione sua afficiunt tenuissimum ac mobilissimum illud fluidum quod in cerebro ac nervis hospitatur & motum praecipue sensum partibus praeliat,illud vel augendo ac in motum magis ciendo, ut analeptica, cordialia& uaveolentia, vel intensiorem ipsius
motum sedando, ut vaporosa, auodyna Optata iraveolentia, quae exigua etiam dos aitumpta,prisentaneam e serunt virtutem. Alia medicamentorum immediate operantur in sanguine&qui ipsi serviunt fuccos, ut diluentia,incrassantia, attenuantia, item a sorbentia, &acrimoniam causticam vel sulphuream contemperantia.
s. v. πιι f. Quae in solidis effectum praeitant i . utplurimum immediates proxime eundem in nervosis partibus exsequu- πε
tur, Pr llertim ventriculo&intestinis, quae sensationis exquisitissimae. Hunc incensam veniunt pharmac ex mine
rasium elasis potissimum petita quae indosi operantur,in in tenuissimas ac stupendαexiguitatis moleculas in
272쪽
tegra virtute&textura dissolvuntur a ximis, insensus cadentibus&eom Geintimi admisi Ionis ad nervosas partes ensibilibus, immo maxima ex parte sunt, nee tam saeile elui possunt, ut ex vomitoriis tartarus emeticus, ex sal vantibus mercurius precipitatus albus, ex sulphuribus, sulphur antimonii nostra methodo paratum talia votivilia. Alia vero sale subtili eaustieo nemvolas has partes adoriuntur, ut ea venenis arsenicum,ex purgantibus helim rus albus niger gummi guttae r sina talappae 4dgdinus alia cum omnibus insectis, inprimis eantharidibus. Notandum tamen quod ex his nomnulla unam prae altero nervosa parte magis assietant, uti mereurialia glam dulas , lymphattea vasa ipsa' fauces, antimonialia emetica ductus biliarios, colocynthiae nerveas intestinorum tunicas 'elleborus cetaphagum , la-ryngem asperam arteriam, eantha-xidesin inseria nerveos urinarios
gni animalis consecta tunicas vasorum artem lorum . Alia denique ex iis quorum operatio solidis dicata , plus
musculo . fibrolis, quam nerveisin membranaeeis partibus facultatem suam insinuant, quorum e numero
sunt roborantia, quae vel leniori prin. eipio eonstringente fixiori terreo, vel sulphureo pollent.
f. VI.sie igitur in genere recte distinguenda medicamentorum supellex. ωsie quoque ineompendio eorum actioin operandi ratio concipiendari iam de singulis seorsim. Quemadmodum, ro Medicina rationalis ab evidentibus max e caussis, obseuris omnibus, ut loquitur Cessus, non a cognitione aristificis, sed ab ipsa arte riejectis , in. strui debet: ita etiam illam scientiam,ruae medicamentorum facultates panisit is ad rationem revocat i non ex eaut sis obscuris nimisque remotis vel primimis atomi Iticis decundum magnitudinem & figuram particularum geometricis, quae revera incomprehensibilia, sed ab evidentibus,,-- ipsa experientia petendam&haurim. dimisse iudiem. Cui proinde meth do etiam in aesentiarum insistam,&in hae saeuitatum in proprietatum medicamentorum explicatione plana admodum , simplietin facile eonci.
pienda ratione procedam, ita quidem, ut non omnes, sed selectas tantum usu comprohat, ex quavis classe spe cies recenseat, atque quoad agendi modum atq; usum nervose explicem .
Sermo autem primo erit de A L. ιaTERANTIBUS , quae prima re. mediorum assem conficereri maxime circa correctionem materiae, quae 'qualitate in vitio est occupari, superius dixi. Iam vero quia materia eo mendanda in morbosis eorporibus aianietionibus variis modis delinquere potest , varias etiam alterantium spe. eies inde resultare Mescit. Nimirum succi corporis nostri,qui secundum naturam blandi, dulcesae temperati esse debent, vel salino-acidam corro Ilivam naturam induerunt, vel intempe.rie calida,subtili sulphurea insecti sunt,
vel nimis viseidam tenacem cra iam,vel valde acrem eorrosivam i dolem contraxerunt. Hinc ut quadruplex hee vitiosa qualitas corrigatur quadruplex etiam alterantium genus esse debebit. Et quidem ad acidum in bibendum ae obtundendam absorbemtia ad aestuantem biliosii intemateriem contemperandam ωrefrena dam, temperantia ad viscidum spiLsum dissolvendum a colliquandum ineidentia&denique ad aerimoniam
urentemis eorrodentem in vo luemdam ac mitigandam , demulcentia pia sunt atque accommodata.
Primum atque alterantium genui .
complectitur ABSORBENTILH et ii
rum classem ducunt ex marinis mater perlarum, concharum , ochlearum de oliraeordematum variae species
273쪽
sepiae ex animanti bus desumta eo risnuain ossa, sive per vaporem sub ei,ctione emollita , ac ut in pharmacis audi , talosophicae praeparata , sive aperto igne usta, lames in ungulae testet ovorum, chel 'lapides can-erorum, mandibulae piscium item nicornu animale fossiles ex subterraneis lapis specularis, creta crystallus Praeparata, osteocolla& omne lapides calet nati&usti, varia bolorum, argillarumis terrarum sigillatarum Penera ex metallis limatura martis; ex chymise consectis omnia salia per
incinerationem parataci cineres cla.
uellati, sed tartari , nitrum fixum, spiritus salis ammoniae urinosus, saluolatile ammoniacum , magnesia alba, tinctura salis tartari, item antl- ne dicantentorum,qιιa ιιιo sunt nis
Absorbentium horum omnium Gratio est ac indoles, ut cum obvio quocunq;aeido promto congrediantur, liblud imbibant,quantumvis corrosvum hebetent ae deluuand& cum eo in ter. tium quoddam innoxium corpus minmigrent Patet his enectus exemplo spiritus nostri fumantis.& inflammam iis quam maxime corrosivi olei vitri, Ii,mereurii sublimati,aquae regis. sortis aliorumque summe causti eorum quae adiecta terri scob vel commixto alta. Iino sale,aut absorbente terreo omni rodente iacultate orbanis ut nec quisquam acidi, aut arrodentis supersi Quamvis ver uncia alaalina salina terrea in eo conveniant , quod ac, dum quodvis cicureucae in tertium quoddam commutant. in eo tamen
quaedam intercedit differentia, quod salia alcatio indolis, sive lixiviosa. non solum, quovis acido sed etiam liquoreo queo in corpore celerrime.
ex toto solvantur, terrea vero non Iam, iacile penitus liquerint , uti conspicuum est in coralliis, martis limatura, calce viva, quae nec a Mido , praesertim vegetabili , prorsus dissolvuntur , sed temper fixior quaedam terre
etia substantiare utat. Deinde alas,
naialia praeter vim ab Ibrbentem , suis scepto in connubium acido, novam acinquirunt medi amentosam virtutem viscidos nempe, molasin tenaces soceos inciderum, colliquantem leniter stimulantem, ac vel aduum, vel diuresn, vel etiam diaphores Movent,in prompte uoque per excrin oria transeunt.' plurima vero alia
ex eorporibus alcatinae naturae non tam expedite excretiones proritant
sed potius quandoque adstringentem relinquunt effectum , uti solenne est limaturae martis, coralliis , bolis
l. Quis igitur alces a terrea non nisi ab acido dissislvuntur, hinc utique cavendum est, ne in iis morbis, ubi plumam regionem, in qua absorbentia
maxime .peration*m sua exsequuntur, magna crudorum' vilaidotum suecorum colluvies obsidet, ne indisse, k,t, ibi haereant, stomachum gravent,
appetitum digestionem destruant alvumque reddant adstrictiorem id quod saepius in febribus ardentibus, bi bosiis, heca lau&ubilansuo motus plaris altiei erui strictorii in ventriculo uredo Lit,factumsuisse observavimur. II. kiisim qui . hae absorbentia
acidum .iam promte absumunt,tq; in vertunt,aco autem purgantium vomitoriorum esticaeia, qta maxime impedit atq,instingit, .utilissime digetrivi loco,ubi iusta asidi exsapccantiscio, horum usui praemittuntur III. Ulut omnia terrea absorbeant&obtundant acidum Lob. diversam tamen singulorum4 Miram' naturram, quandoque fit, ut prMucium ex
ipsis valde differat, ac diversum is peinientioni non respondentem in em,pore eisectum exsequatur, line e quisitus in oblatione iervandas deleret . Quandost uiset Medicus praeter vittutem absorbentem ntiam qua 'dam roborantem , , aduringentem desiderat: expedit marinae. potii simum ex his coralliari ostreas nec non testas ovorum item rarios
274쪽
speetes , Inprimis quae sigillari lent,
in usum vocare. Si lemus adhuc fu adstringendum, perlarum mater conehae, ac speciatim ad cohibendum seminis fluxum, os sepiae, ex usu esse poterunt. Ubi per absorbens laxans timi effectus perficiendus, magnesia, quae ex lixivio nitri debita enehi resiparaturis nonnisi tenuissimus ealeis
vivae flos est, offerenda, quae tota abaei do soluta, in sal medium amarum alium promte stimulans transit,eaque
propter in hypochon triacis&ubi pri.
ma regio acidis succis scatet alvusquestrictior est,eximiam eerte exserit esseaciam Quum diureticus simul esse. ctus praestandus, cancrorum lapides
e siet velaorallia usta,nec non ostem colla, utilisssimam locant operam. Ad perspirationem una in morbis liberi rem reddendam, animalium ossa usta, vel philasophice praeparata commodis.
si me inserviunt. Et denique quoi -gnantes&densati humores ipseq;coa-
ulatus sari suis resolvantur,nihil certe omestico illo remedio praestantius quo eancrorum lapides in aceto liquati propinantur.
IV. Absorbentia licet sint medicamenta admodum simplicia , sereta mestieais facile parabilia , eorumtamen virtus & efficacia omnibus se me aliis remediis superio , nee satis dilaudari potest. Nihil enim tam expedite ac promte noxios succos cicurandiin invertendi facultatem ex omni alterantium censu exserit, quam absorbens, neque tamen facile tam
seaurum ullum aliud&innoxium est, nil majori quam par est copia inger, tur . Adhaec uber admodum acidi in corpore es roventus maxime in his, quibus hilis deficit ut senibus ac seminis, nee non qui sedentariae vitae nimium indulgent,is potum, qui muti tum acidi recondit, largius assumunt, immo in multis morbis presertim affectionein melancholia hypochondria. caci enormis planea acidum autem
toti animanti amnaturae,in eoagu-
qante effectu, libero succorum vitaliumrinti III. progressui admodum inimicum est,
gravissimorum, praesertim chronic
rum morborum, primam oririnalereaussam suppeditat ideoq; clarissime innotescit, optima & praestantissimae virtutis immo polyehresta esse haec absorbentia, quorum tamen usus Veteribus parcus admodum fuit vel plane nullus, ac demum mimontis, Tacκ nio,eorumq; in Belgio maxime arietis Disis: Bontexoe in aecutis ferendus, qui acidum multorum morborum caussam esse perhibuerunt,in primis
his accido oppositis usi sunt praesidiis., IX.
Secunda alterantium classiseomple-πε--ctitur TEMPERANTIA , quae non
modo intestin Vm calidum partium sulphuretirii in sanguine motum, sedin ipsum fervidum , urentem bili sum humorem in intestinis contemperant, cicurantin hac ratione resti. gerant. Hae virtut e ex vegetabiliumeensu plandent, radix herba acet sae, acetotella, poma citria, aurantia Ch mensium granatorum, ribesa, fir
gra, berberes, baccae rubi idaei, cerasa ex iis parati succi, sirupi item aquae ex recentibus his destillatae, nee non semina quatuor frigida maiora &4
coctum avenaceum ex animantium regno serum lactis, ac butyratum succus eancrorum fluviatilium, est dinum decoctum , decoctum dilutum rasurae cornu cervi in scor Zonem cum vel sine hordeo , gelatina eornueervi , aqua etiam a rasura cornu cervi destillata , hoc nomine commendanda ex mineralium familia omnibus palmam praeripit nitrum , bene purificatum, melius adhuc rese neratum ex aqua serti per additi
nem salis tartari s ex hymicis deniquem harmaceuticis sal essenti l aeetosialae cremor tartarν phledima vitrioli, elyssus antimonii sulphuratus, tinctu rosarum, florum MLlidis, violarum cum spiritu vitrioli philosophico praeparatae,quam optime
275쪽
a Seess. II. Cap. IV De medicamentorum quatuorsummis M.
Theoremata sanguini nigro coagulato inspergatur. Temperantia agunt triplici ratio lisum floridiorem fluidiorem essi. ne Uel enim sale acido,particulas vo- ciat . clare non solum in inflamma-latiles sulphureas lisant: motum ea tionibus ipsisque febribus inflamma.
rum calidum vorticosum intestinum figendo&illas coagulando, quodam . modo minuunt . Vel operantur expansiva aereo.elasti ea quadam virtute , qualis delitescit maxime in nitro quod sal acidum Malcatinum, ingentem partium sulphurearum nec non liquidi aere aetherei opiam involutam recondit . eodemque materiam calidam in vehementi motu vorticoso
calido constitutam dispellitin a centro quasi ad peripheriam displodit,sale
vero neutro materiam crassam, quae
ea loris & sulphuris matrix, attenuat, resolvit, disrarat,in subtili simul suo acido partes sulphureas in celerrimo motu sistit. Vel etiam partes sulphureas diluendo disiungendo, humidum calore absumtum restituendo, .mul etiam nimiam vasorum elasticitatem , a qua calor pendet, remittendo, operatione suam exsequuntur, uti, tillimum observatur,ab aqueis, sero lactis, decosto cornu cervi avenaceo Corellaria practica. I. Hi ec certe temperantia multi
magni usus sunt in edicina, ubicunque calor praeternaturalis exstinguendus, eaque propter in febribus omnis generis , item inflammationibus gravioribus pasmicae doloribus . qui perpetuo sere nimiavi ealida sanguinis commotione stipantur, iisdem nullo modo carere possumus. Sed acidis, quae figendo coagulando agunt,merito praeserenda nitrosa Nitrum enim
non tantum refrigerantem, verum
tiam rigidasin spasmo afflictas partes relaxantem, sive antispasmodicam item urinae alvi excretionem pro . moventem virtutem possidet sunquum alia refrigerantia & acida cluida magis condensent coagulent nitrum potius colliquat, rarefacit attenuat humores densos &viscidos,
ita prorsus , ut si vel in pulverem redactum, vel in aqua prius solutum,
toriis, quae a sanguine nigro coagulato incarcerato nascuntur , acidis longe praestantius, sed etiam quia tenacem spissam seri materiam quae affluens in sanguine inflammationi subiectorum apparet, tam efficaciter funditae distatuit, ad corpus ab inflammatione defendendum quam mainxime proficuum. II. In febribus chronicis, ut lenta, hectica, quae ut plurimum ex labe vel corruptione quadam viscerum natales trahunt in quando iussas aut hae-moptysis iuncta est , ipsiq; pulmones
vitio laborant, non acida sed nitrosa& diluentia , praesertim ex resno animalium petita, ut serum lactis aqua decoctum , nec non elatina cornu cervi, in usum vocari debet. Ubi etiam diarrhoeis, dysenteriis cholerae,
calor febrilis associatur cidentidem abstinendum ab acidis, refrigerantibus, & potius diluentibus, geluin sis, mucilaginosis, adiecto pulveribus
temperantibus4 absorbentibus, uno vel altero nitri grano utendum . Deluibus laudatissimis virtutibus plurius videri potest, disseri nostraiae υι- tri usu, nec non ea, quae Uemationes circa nitrum tradit.
g. . . In tertia alterantium classe com am
prehenduntur INCIDENTIA sive ATTENUANTI A. Horum inlaen- sum veniunt radices : impinellae albae, ari, acori, alari, armoraciae, enulae cichorii, iridis Florentinae, sigilli
Salomonis, vincetoxici herbae: arnica, eccabunga, cochlearia, nasturistium aquaticum Indicum, piper, iis, ros solis, sumaria, tritalium fibrinum, centaurium minus, hytapus scordium haere solium, carduus benedictus, sedum minus, alliorum, Or-rorum & ceparum species et lignum g jacum ejus cortexa aromata piperin Ungiberis semina sinarios, e
276쪽
generibus sectatim alteranissu
chleariae & nasturtii, gummata ammoniacum, galbanum, sagapenum, O mponax, myrrha tenetoe .chymice in pharmaceutice consectari mercurius dulcis, aethiops mineralis, flores sulphuris, salia alcalia Ma&vegetabilium per in cinerationem parata
speetatim saltartari, absenthii, porto media , ut digestivum Sylvii,
strum aperitivum, ammoniacum, polychrestum, Ebshamense Sed license, tartarus vitriolatus, terra soliata tartari, arcanum duplicatum, solutio oculorum cancri, nitrum sal ammoniacum, volatilia, ut sal volatile salis ammoniaci, spiritus salis ammoniaci urinosus, xymei praeterea quilliticum , tinctura antimonii acris, essenti gummi ammoniaci, piperis Indiei, resina Guaiaci, sirupus nicotianae, de erysimo, feeulae aronis e Fontes quoque medieati, qui praeter diluentem est aperitivam,setutem incidente
etiam pollent, ut aeidulae granae Sedlicenses, thermae Carolinae , nee non infusa theiformia , quae propter copiosum aqueum elementum maxime vim suam attenuantem & coalescentes moleculas disiungente edunt,
ae demum serum lactis dulce, quod obdulce ae subtile quod eustodit sal detersiva simulque ductus excretorios aperiente facultate splendet.
Ex his nonnulla in fluidas , nonnulla in solidas corporis partes agunt. fluida immediat contactu afficiunt sunt perpauca, idque non aliis quam diluentibus aqueis , quorum magna certe ad colliquandos glutin sos a viseidos humores est efficacia, necnon salibus aleatim fixis&vola.
tilibus ae nitrosis, quae praesertim in sermaliquid aut humoribus spissis ae densatis admixta, eosdem vel ad
oculum liquefaciunt atque attenuant, tribuendum . Reliqua omnia in s lida operantur eorum tonum, robur, contractilitatem, vasorumque elait, citatem atque potentiam systallicam
augendo ' intendendo , quo fit
ut contentos succos validius premant, concutiant , motum progressivum citatiorem intestinum auctiorem reddant in sortius erebriusque se trajecti per vasa ahillaria tenaces spisseseentes sucei, in minores glob los, a quibus fluiditas pendet discedipantur ac dividantur mane autem in solida actionem nonnulla sale acri fixior exsequuntur, ut radices: ari pimpinellae albae, alari, iridis Floremtinae, sigilli Salomonis herbae: arnica , piperitis , ros solis , ipsumqueti perin etingiber, quae acuti quidemiporis , destillatae autem cum aqua et vesicam, nec oleum volatile cre, nec aquam acris saporis largiuntur, sicque fixam suam testantur i
dolem Uicissim alia effectum suum perficiunt sale acri subtili volatili
quorum e numer armoracia, enula,
nasturtium, ochleari , sinapi omniaque ceparum , alliorum & porrilia illa neutra quorum aerimonia, irritans facultas non solum sapore innotescit, sed etiam ex effectu, quo maloidos oblata,alvum vel diuresin movent, patescit. Alia sale acri mulistis particulis sulphureis imbuto, effectum edunt, quod obvium in gummi ammoniaco, tagapeno, opopanaee, nec non guaiacoin ejus resinari quae praeter alacres, oleum quoque complecti, destillatione , quo copiosum nociundunt , manifestatur . liqua demum sale penetranti subtiliori me-
Iallico operationem absolvunt, ut etimercurius, inprimis dulcis, item mihiops mineralis.
Corinaria Practica. I. Attenuantium, cineidentium virtus latillime patet, ut ob multipliacem quem praeliant effectum, variis denominationibus passim insigniantur. Quodsi enim tenacesin viscidii corpore humores non modo in e vitatibus vasorum alveis stagnant. sed' minimos viscerum, emum eloriorum tubulos farciunt in ,
277쪽
fruunt hare praesidia ineidente4 attenuante sua facultate impactos'
mores expediendo Oeobstructiones reis serando , aperientem praestant M.
ctum in ob id recte dici possunt aperientia ierentur etiam nomen antiastor ticorum in sanguinem depurantium . Nam quia puritas oe peries succorum vitalium a legitimam utilium ae superfluorum se, α cretione dependet hae autem oppis latis ab humore spissis Qviscido mmunctoriorum glandularum minimis eanaliculi, ntercipitur facile patet, ea quae sentos iaceos incidendi obstructiones removendi virtute pollent , optima. esse sensu inem depu-xantia, nec non adversus scor butum praesidia, in quo humores maxime intemperati, di variis heterogeneis , vi ostidis, salsis, sulphureis, acribas parti iculis reserti sunt. Quumque adeo diversum edant est ectum, quae cuiqipotissimum accommoda, sciendum. II. In affectibus itaque ventriculi&itimarum viarum, ad dissolvendas& incidendas viscidas eruditates egregie satiunt radicari, impinellae albe, calami aromatici, piper, ingiber, salammoniacum depuratum. tartarus vitriolatus, arcanum duplicatum , saldigestivum Sylvitis nostrum aperirivum, salabsynthii. spiritus salis sim, plex, vel purificatus, nee non tinctura aperitiva Mebit. Et si per alvum λmul erudi,in male cocti succi extur-handi pra: stans utique virtus est salium mediorum in imis salis Sediicensis, talia mensis Sc ' lychusti Neiuor dosia cum sumetenti aqueo
III. Ubi humores 'iseidi in pect si, affectibus resolvendiis et lare, rum ejiciendi , eo inmodissimam l
caut opem, radix enulae, iridis Florentinae ros solis, hyssopus, scordium, capillus veneris, gummi ammoni cum, myrrha, Moetoe, sulphur, balsa. mum Peruvianu ,nitrum antimoniatum,terra satiata tartari,oxymel squil liticum, solvito lapidum cancrorum eum Meto destillata strupu Bicotiani, nec non de erysimo.
ritate sanguis insectus ac inde em choria oppilata in dystra si salso. sulphurea corbutica humores onspur rati, apprime ex usu sunt, radicarium raciae, cochlearia, nasturtium aquatiaeum, Indicum, piperitis, beccabunga. nisurium minus,tri solium fibrinum carduus henedictus, sumaria , sedum minus, sinapi, gummi ammoniacum, sagapenum, myrrnauiquor nitri fixi oleum tartari per deliquium, solutio. nitri , elixi nostrum temperatum .
tinctura antimoni L essentia lisn rum, ei. itus salis ammoniaci , ad absent hi cum iace citri, nec non ex aquis medicatis Sedlicensis QD
V. Quando sanguis congrumat s post contusione ce suffusiones dissolvendus iterumq; sundendus, inuam laudem merentur radix sigilli Salom nis, herba arnieae , chae resoli , ac,
tum destillatum cum lapidibus eaocrorum terra foliata tactari, nitruta
VI In morbis ubi I, mpha spissit
dinem contraxit, inaximeque aliasemate venereo palmam ferunt valveum , saponari , tinctura antim
nil acris , mere urius dulcis oc aethiops mineralis qui prudenter usurpatus ad .leiuos in glandulis 'aeis Leobhaerescentes succos colliquandos, . resolvendos, usus est longe. praeflantib
Aeeedit quarta alterantium t baxi .
DE MULCENTIA . Haec inter emisnent radices : altheae liliorimi albo. rum liqui rillae, scoretonerae, haerbi quinque emollientes, lactuca branca ursina, parietaria4 flores sambuci meliloti, milvae, verbasti, millefo Δ, cnamomillae vulgaris , liliolum adborum, rraginas, papaveris,Maedas, tiliae, acaciae. violarum o maxime
malum crocus semina lini, locavgr
278쪽
generibus speciatim alterantibus.
el, anisi eydoniorum, psylli , pa- sumtum,in vix sane melior datur his averis albi, quatuor rigida majora aut idoliis, ad pernicialem toxici ex minora, siqua , amyga alae ui.
ces, ficus, pineae, pistaceae, gummi cerasorum , Arabicum , tragachan. tha, rasura coraucervi me jus gela. tina , axungia humana , canis. canis, amnis, medullae olsium, in. guedines circa omentum, Ossa.&me. lanterium, olea natis animalium, butyrum recens, laetis cremor , lac ipsum saccharum lamis, permaceti, mel, vitellus Ovi ejus albumen exseratum in pulverem redactum. Ex praeparatis oleum amygdalarum dulcium, lini, raparum momordicae, decoctum ornu eervi citratum ., storgonerae citratum, ptisana, serum
lactis dulces, si rupus dialthaea pernelii , unguentum dialtheae , emplastrum diachylon simplex, de metu
to, permatis ranarum Theoremata. Virtus hcu umae mediorurrv duplex
est , solidis, vel fluidis dieat . In
animalium vegetabilium & minera lium censu vim cicurandam. α infringendam, lae e praesertimin pinguedinibus eopiose ingurgitatis, quae non modo acerrima venenorum spicula obtundunt atque involvunt, se dine nitrichas per virus a validissilino spasmo membranas laxant, Whaeratione eneni evacuatioue mi, sive per vomitum, sive secessum, adjuvat. II. In omnibus longis morbis &valentibus, praesertim qui ab aerimonia humorum ortum trahunt nervis potissimum insident, simplicissi. ma me emollientia in infusis&deeo-ms oblata ulum praestant longe a
luberrimum. Si pius certe convulsiones insania stipatas xkorbuticas artuum tractiones eum aeerbis ventris torminibus . curatas. novi decoctis , . ex radice Meoniae , altheae, herba malvae, parietariae, Maneae ursioae, floribus verbaser siliorum. alborur , soliciis quidem nancita exsequuntur, i sambuci, borraginis , chamo millae,
ut rigidas, duras a tensas fibras la papaveris rheados, ficubus Iemine xent, molliant easque mobiles&ne i cniculi, cum aqua vel sero lactis paxiles reddant, simu ue adductos per Dratis, largiori tamen ac diuturno usu, Madiecto interdum uno vel altero coin
stricturas minimorum vasorum alveos
amplient atque dilatent in fluidis vero viscida tua mucilagine praefringunt, involvunt m quas capsulae includunt acies&spicula salium acrium rodentium,in sic quam optime demulcent. Exterius autem applicata, humorem vasorum alveis elapsum,
nec amplius resolvendum , aut per lymphatie vasa reserbendum, i, pus convertunt, itaquidem , ut disjecto per calorem temperatum subtilillimo liquido, remanens viscosa materia, oblinitis blande poris, ne nimium humidi exhalet, & prolecto majore succi nutritii, ex quo pus maxime conflatus, per relaxatos tubulos affluxu, ad coctionem & maturationem
Corollaria pract-I. Maxime haec demulcentia sunt assicaciae, si venenum eausticunx a.
chleari olei amygdalarum dulciumIc interposito balneo ex aqua dulci cum
III. Axungiae pinguedines an bmantium recentes , maximeque L
sum medullae, quae subtilissimam. recondunt inguedinem , in scorbariaca acci humorum diathesi interne eum
IV. in aridora partium .ubi amtieuli vix sine strepitusnoveri pollunt,
nec non in doloribus arthriticis, eadem demulcentia, ut radix coreton rae , flores lambuci, mille solium ch mom illa iugaris. semina quatuor
frigida, maiora, inprimis vero serum ladiis dulce pinguiusculis cremoris
partibus adhuc reterium vel etiam Dinguedines cum quadam alcati insapinis texturam redactae, mirabilem. pratiano effectum,.sed opus est, ut pia
279쪽
aso SUI. II cap. M. De medicamentorum quatuor summis M.
pinguia haec ieiuno ventriculo, non adeo magnis, sed repetitis dosibus an sumantur , superbibendo haustum
U. In exulceratione renum mictione cruenta , quae ob ac redinem humorum quandoque incidit in vario. larum morbum , gummi cerasorum vel etiam tragacantha , aut albumenovi ccatum , in sero lactis soluta, praestabilem locant opem . In peetoris vero affectibus, ad acredinem tussis caussam obtundendam es materiam ad evacuationem praeparan iam , specifica quasi virtute laudantur decoctum avenaceum, sperna cet , i. quiritia , oleum amygdalarum dulcium, siliqua dulcis, saccarum laetis, crocus, ficus, rupus violarum fio. res papaveris iambuci.
VI. Hecticus iugis si affligit ea lor
succi dulces conrrnua lenta febre acrimoniam salso-alca linam contrahunt, in cremore lactis ivtyro recenti, ob demulcentem flectum egregia reconditur virtus.
VII. Pariter inelio tera, dysenteria, corbulo latrophia corbutica phthisicain ubicunque acredo succorum in vitio est, decocta gelatinosa, carnium , ostium , praesertim cornu cervi, item pedum vituli vervecis, tam interius pota, quam exterius ano mediante clystere infusa , eximii sunt
VIII. Quando intestina infesta
detinet strictura, &alvus cum flatibus retinetur, egregium praestant effectum emollientia ac demulcentia, ut oleum amygdalarum dulcium , e. rum lactis, decoctum avenaceum, cornu cervi non tarn peros assumta,
quam potius per clysterem inferius injecta.
IX. Floresin herbae emollientes, fi admixto croci momento decoquunturin vesicae inclusae Holente interna parte exterius applicantur, ut in ple 'ritide,hepat itide, colica et ano in dolore ex hemorrhoidi hus Gela, conspi-
guum torminum conciliant levamen.
X. Quando humor quidam extra. vasatus ocimpactus in pus convertendus, egregie inserviunt linimenta eat aptainina ex pinguedinibus emta
lientibus & lacte parata, &maxime quidem floribus solii liliorum alborum, croco, ficu hus, cepistostis, farina labarum, vitello ovi ae melle abstinendum vero ab his, ubi in induratisin scirrhosis partibus materia continetur ac in pus converti nequit,ni funestam eiere velimus putredinem. XI. Mue ilagines, quae ex semineeydoniorumin psyllii cum aqua ros rum vel spermatis ranarum conficiuntur, in eroscatque exulceratis parti . bus, quibus dolorin ardor iungitur, ut aphthis ulcerosis saucium, caecis dolentibus haemorrhoidibus , t nesmo, dysenteria, gonorrhea vel fluore albo erodentes, praesentaneam saepe serunt opem.
EVacuantium operatio occupatur .a maxime circa humores, qui co pia in vitio sunt, eamque ob caussam in ianitatis tutelam vel natura motibus, vel nis non sufficientibus , aut plane deficientibus, artis ministerio , per congrua emunitoria expelli debent. Jam vero vitiosi laeci non unius ejusdemque naturae , craseos atque texturae, ne etiam excernicula per quorum emissaria quilibet exturba, dus, eiusdem structurae atque dispositionis sunt; ideoque etiam instrumenta quibuscum eorum expulsio adornatur, varia erunt ae multiplicia. Seblicet quae stabulantem in ventriculi' primorum intestinorum cavo vitio. lam saburram superius per os elim Dnant, emetica, quae ex inferiori canalis alimentaris regione per an secessum, linantia aut purgantia, quae per tubulosum cutis emunctorium diaphoretica ludorisera, per renale
280쪽
eribrum di urinarias vias, iure lica ser glandulasin ductus salivales, ,
ivantia , per asperam arteriam ex thoracis avori expectorantia , pernarium faucium glandulosam substantiam, errhina , sternutatoria &apophlegmatizantia, ac denique quae ipsum luperfluum sanguinem v cant, emmenagoga haemorrhoidescientia vocantur. Sed de singulis jam seorsim
n. .. Primum inter evacuantia locum
obtinent EMETICA sive VOMITORIA , quae duplicis sunt generis,
mitiora se ilicet, vel sortiora Leni ribus Meensenda merito aqua simplex tepida, adsecto pauxillo alis&por. tione mellis, vel olei expressi aut pin. guedinis, vel decocta cum semine vel eortice raphani rusticani, aut semine anethi, vel etiam aqua thermalis simulis semel largis haustibus e piose ingurgitata. Ualidiorum in numero ex vegetabilium elasse sunt solia& radix alari, helleborus albus, succus eorticis medii sambuci, immo omnia eat hartica validiora majoridosi data, nec non quae ab exteris asportantur gummi gutta in radix hylleuanlim ex metallorum mineraiaum familia, quae venereae prosapiae, utvitriolum cyprium, album Gilla Paracelsi rangeli Salae, ex eapite mortuo olei 'itrioli Gostariensis ruod venere indolis , elystalli viri. is aeris , sal emetico-diaphoreticum Moebii, ex vitriolo Gostariensi& ni. tro anaticis partibus paratum, nec non quae ad regulinam tibi substan
tiam ortum eierunt, ut tartarus eme
ticus, vitrum antimonii&ex eo parata aqua benedicta Rulandi , mercurius vitae , maxime ex butymanti.
monii rectificato cum praecipitatione aquae simplicis , vel olei tartari per deliquium eon sectus, pulvis Monckii, ex duabus partibus reguli antimonii martialis lana nitri paratus, sulphur se dictum auratum M timonii, idqueriana, Conerdingiana ad grana qui que vel ex oblata.
I. Mitiora emetica&maxime di tetica a Galeno & veteribus potissimum sunt usurpata, quippe quae admodum secura Mut plurimum copia sua, non secus ac clysteres ex iisdem ingredientibus concinnati, intestina, ventriculum, in primis jam debilis ad motum excretorium, teste nausea ructibus, oris amaritie, anxietate, proclivis est, ad vomitum e solicitant Med non agunt ultra limites ventriculi, ex quo utique humores crudos , pituitososin biliosos ex male ingestis& digestis collectos non
II. Emetica validiora tenuissima sua eaustica salin sulphure acrimonia, exigua etiam dosi , non modo in tunicam ventriculi 4ntestinorum nerveam eam spasmodice convellendo agunt, sed I paullo maiori do si praebentur , ultra stomachum , inductus maxime nervosos biliarios item in glandulas intestinorum, me senterii, pancreaticas ipsumque hepar penetrant irotectos ex his bili sesin salivales humores expellunt
quandoque vero, si universum genus nervosum assiciunt, hostiliter etiam agunt: gravissime nocent. Corresaria practica. i. Veteres albo veratro, ceu sumis me rastico, emetico scopo utebantur, ut auetor est Celfur lib. a. p. t .
quidem in eomitiali morbo , in insania Min valentibus aliis morbis sine
febre, sed idem perite monet, ut ante hujus pharmaci usum corpus probe humectetur. Nostro vero te meore, quo habemus securiora , merito a violento hoe medicamine abstinemus ex supra recensitis tantum ea seliagimus, quae naturae nervosis paristibus erastin textura sua non adeo inimica, nec cum ancipitis periculi metu propinantur. Haec inter primo loco merito eon numeranda radix illa
correctum, panacea sic victa Gliube l Americana Ipecacuantia, ad drach