장음표시 사용
21쪽
gem fenestra , ut fit, longius mali perraverunt mores: Non enim filias primogenitas a sicquentibus, neque filios a filiabus, distinxerunt; ac neque infirmos aut portentosos tantum, quod & Romulo & Deccmviris consilium fuit', sed integros quoque qui parentibus oneri futuri viderentur, vel cis ob sc-Xum , aut conjugis odium , aut aliquod omen, aut aliter , displicerent, cxponi, abjici, aut necari, passi sunt. Nec defuit immanitati Causa , aut potiuS Color. ea causa, atque is color, fuit: quod partus nondum editus l. 9. g. I. D. Ad legem Falcidiam, amplius, recens natus, nisi nutricis opera intervenisset, vulgo non haberetur homo. Eam
causam adfert Ρhilo Judaeus, De vita Mosis, cum Mosis parentes in filii expositione ita loquentes facit, puto, ex seculi sui sensu, Debueramus recem natum exponere; quando priuFquam nutricis intercedat oscit , vulgus vix
habet pro homine. . Sic vulgus: sed a philosophis, etsi non omnibus. Apud Ρlutarchum certe , De placitis Philosophorum lib. s. c. I S.
cum quaeritur, an foetus in utero animal sit, Plato animal censet, quia 9 moveatur in utero O aiatur. Stoici partem ventris, non ani male
22쪽
. dem auisna stiritu tamen praessitum tu utero. . primam autem animalis respirationem seri, cum partu editur, decedente humore qui est iu foetu, 9 4n exhausti locum succedente tu vasa resera- . ta aere externo. Diogenes inanimata nasii a- nimalia, sed cum caloreo atque in tum colorem simul atque natum est animal, animam in pu mones attrahere. Herophilus naturalem foetui in utero , non animalem motum permittit, mo- tussique causam edit nervos. animalia autem tum demum seri, cum ex utero effusa aliquid a Prisaccipiunt.
Sed qualiscunque fuerit ea ratio : placuit populi Romani moribus adversus legem Romuli & XII Tabularum , parentibus jus .esse, liberos sanguinolentos , si cis videretur, tollere: sin minuS, exponere, aut ne
. care, sine discrimine: valuerunt Ilic hi mores temporibus Ρrincipum, sub quibus floruerunt Jurisconsulti, ex quibus excerpta sunt Phiade-ctarum Fragmenta. Usus certe his fuit Caesar Augustus; cum, apud Suetonium, Octavio c. 6s. Ex nepte Funa, post damnationem,edia
23쪽
8 GERAR Di. NO DT, editum infantem agnosii alique vetuit. Nec tantum Caesar ; sed & privati. Suetonium
audi, Caligula c. q. suo defunctus est die , D- .pidaia sunt templa subversis Deum arae , La- res a quibusdam familiares in publicum alecti,
. parim couyugum expositi. Nec alius fuit Ta- . . cito animus; cum Judaeorum, Germanorumque, reS e X ponens, lib. s. Histor. c. s. & De tu , moribus, ct populis Germania c. I9. neque Judaeis , neque Germanis , in .more positum fuisse scriberct, Νumerum liberorum finire, aut quemquam ex agnatis necare; quam quod suis . civibus se rem novam , ac dignam admiratione, annotare existimaret id vcro ineptum fuisset, si apud Romanos idem tum,2uod apud Germanos, Judaeosue, jus fuisset λFactum igitur utontium consuetudine, ut pro jure Romuli , & XII Tabularum , duro atque inhumano, deinde jus multo adhuc durius atque injustos surreperet. Ac nescio, an hoc sensu Tacitus. d. c. 19. postquam dixit, apud Gormanos , Numerum liberorum sivire , Gut quemquam ex agnatis necare, flagitium haberi, mox subjiciat, Plusque ibi bonos mores valere, quam alibi bonas leges Aut enim me fallit
conjectura , aut ad leges Romuli. &XH Ta
24쪽
Ju Lius PAULUS, Sc. 9bularum, intendit: &, has bonas vocat; non quod omnino csthnt tales, scd quod meliores essent moribus pessimis, post cas insecutis. Sed quod de utrisque dixi, apertius ostendit Tertullianus, Ad vationes lib. r. c. li. quum de sua aetate quae incidit in Septimii Severi principatum: tum enim id scripsit opus fere ita loquatur, INon aliter vos quoque infanticidae qui infantes enecantes legibus quidem prohibemini,
sed nulti magis . . . . es tam impune tam secure sub omnium conscientia unius ae . . . . tabellis
eluduntur. Sed nec eo distant, s vos non ritu sacri , neque tis. atqum hoc asserius, quod frigore ais fame aut best iis, aut longiore in aquis morte semergitis. Mutulus locus est : sed, quid velit, claret. Christianos enim defendit adversus vulgarem Gentilium calumniam a quibus Christiani fiebant rei infanticidii in sacris commissi. Eam autem calumniam quo fortius infringat Tertullianus ; ait, infanticidii crimen, si quod cadat in Christianos, in his inique puniri a Gentilibus: qui, quamvis legibus quas esse Romuli, & XII Tabularum , dixi, prohibeantur necare infantes recens editos; tamen
quotidie eos necent impunc & secure, legi-B 'bus
25쪽
io GERAst Di Noo DTbus illis delusis, atque abrogatis tabellis, seu suffragiis , unius orbis : sic enim legendum; nisi cum Doctissmo Viro, Jacobo Gothos redb,
malis , unius aetatis. Atque hoc eo adhuc
iniquius cile, Tertullian us ait, quod Christiani dicuntur, infantem necare ad usum rei sacrae; & ob id religionis sive errore , sive Veneratione, cxcusandi sunt: Gentiles autem nullam habent excusationem; quia infantem neque ritu sacri, . neque Diis, necant; sed arbitrio suo. Postremo intercst, quod Christiani infantcm intorsiciunt sine notabili crudelitate : Gentes autem cum infantem e X-Ponunt, asperiuS eum necant: nempe, frigore, ani fame, aut bestiarum laniatu, aut longiore in aquis morte. Unde essici, ut
iniquum sit, Christianos a Gentilibus puniri ob id quod Gentilium moribus plane impunitum licitumque sit. Sed apparet, moribus adversus XII Tabulas fuisse datum non dicam patri, sed parentibus, nam & matris meminit Scaevola l. 29. D. de manet issis testamento , & Quintilianus Decium. 3o6.) ut, si vellent, possent, tolleres ahguinolentos liberos: sim e X ponere, aut care, mallent, non punirentur: eosque mo-
26쪽
JULius PAULUS, Scc. II res temporibus Jurisconsultorum quorum Centonibus constat Ρandectarum corpus , sine exceptione viguisse. CλpuT III.
Eos mores non videri e tinctos Senatusconsulto Planciano . neque altero quod dicitur tempore 'Divi Hadriani factum , neque Rescripto Divorum Fratrum , neque Ericto Praetoris , neque remedio quod majori trimo extra ordinem indulgetur.
Nεc est quod quis hic ad Senatusconsul
tum , cum Ρlancianum , tum alterum
quod sit tempore Divi Hadriani factum, pro
vocet; iisque sublatam esse tantae impietatis enormitatem opinetur. Non enim ita est: ac, quantum ad prius Senatusconsultum, id est, Plancianum, attinet , ejus sensum Ul-Pianus I. I. g. I. D. de agnoscendis ct alendis li- Deris exprimit sequentibus verbis. . Permittit
igitur mulieri, parentive, in cuius potestate est, veI et , cui mandatum ab iis est . putet praegnatem, denuntiare intra dies triginta post O vortium connumerandos ipsi marito, vel parenti, in Xujus potestate es, aut domum deminciare, s nullius eorum copiam habeat. Et g. q. Poena mariti ea est, ut , ius aut custodes praemiserit, aut B a co
27쪽
ir G E R A R D i. N bo D T contra denunciaverit, non esse ex se praegnatem: cogatur maritus partum agnoscere: O si non a verit, extra ordinem coercetur. Atque hoc quoque Senatusconsulto comprehensum fui sese, apparet ex g. I a. d. l. I. Significat autem Ulpianus, Ρlanciano Senatusconsulto comtineri, ut facio divortio, mulier, parensve in cujus potestate est, vel is cui mandatum ab iis est, si putet praegnantem, possit intra dies triginta Genunciare ipsi marito, vel parenti in cujus potestate sit, aut domum, si nullius eorum copiam habeat; & maritus, nisi custodes Iraemiserit, aut Contra dςnuncia- .rit, non este ex se praegnantem, cogatur partum agnoscere ; &, si non agnoverit, extraordinem coerceatur. Id vero non sic accipiendum , quasi maritus, qui neque custodes praemiserit, neque contra denuntiarit, non esse ex se praegnantem , postquam ei ab uxore denuntiatum est, se praegnantem ex eo esse, a praefecto Urbi cujus tum in Urbe merum imperium erat L I. pr. o g. q. D. de offfleio Praefecti Urbi , corporaliter castigetur: hoc enim nusquam dicitur) sed quasi a Praefitore qui imperium non merum, sed mixtum, habebat, neque de criminalibus, sed de civ libus a
28쪽
Ju Lius P Au Lus, &c. I 3libus , causis cognoscebat l. I. g. ult. l. a D. de suspectis tutoribus, civiliter coerceatur ejus
remediis , hoc est, mulctae dictione, & pignoris captione. id enim indicat cum Inscriptio ae l. i. D. de agnoscendis ct alendis liberis, quae est ex Ulpiani sib. 3 . ad Edictum, tum ipse in primis Ulpianus l. I. g. D. de ventre inspiciendo. Atque haec est poena illa δε- nuntiati , cujus sit mentio in I. 9. C. de patria potestate : ubi vulgo scribitur , poena denuntiata , sed, quod jam observavit Doctissimus Interpres, Jacobus Cujacius, lib. I9. Obsero c. 4o. legendum denuntiati, id est, viri admoniti, sive cui denuntiatio facta est : ut in
I. 39. D. de judicii. Hoc priore cavebatur Senatusconsulto. Quid posteriore ' ait Ulpianus I. 3. g. I. D. agnoscendis ct alendis liberis. Quia Plancianum Senatusconsultum ad eos partus pertinet, qud post divortium eduntur, aliud Senatusio ultim temporibus D. Hadriani factum est, Ut etiam s constaute matrimonio partus si editus , de agnincendo eo agatur. Ul- planus vult, eo cautum fuisse; ut, etiamsi constante matrimonio editus sit partus, de coagnoscendo possit agi. Loquebantur igitur illa Senatusconsulta de agnoscendis a patre in-
29쪽
i GERAR Di Noo DT fantibus, qui ab eo, invita matre , aut coninstante , aut soluto, matrimonio , liberi esse negabantur. Sed , quod observat Vlpianus I. I. g. i. D. de inopiciendo ventre, & confirmat Rc scripto Divorum Fratrum, quod ostmpr. eiusdem loci, ca Senatu onsulta locum non habuere, si mulier dissimularet, se prae- .gnatem vel negaret; addita ratione, quae ratio est, quod partus antequam edatur, mulieris portio est, vel vi siccrum. Et ideo, cum incidi sic t temporibus Divorum Fratrum, Ut maritus quidem praegnatem mulierem diceret, uxor negaret, Principes in neccssaria Causa subvenere d. l. i. g. I. dum Valerio Prisciano, Praetori Urbano, rescripserunt in haec verba I . pr. Alovam rem desiderare Rutilius Severus videtur, ut uxori quae ab eo diverterat , ct be non esse praegnatem profiteatur, custodem apponat: ct ideo vemo mirabitur, s nos quoque vovum consilium , remedium suggeramus. Igitur si perstat in eadem postulatione, commodissimum est, eligi honestissimae fremisiae δε- mum , tu quam Domitia veniat: ct ibi tres obstetrices, probatae ct artis ct fidei, quae a te insumptae fuerint, eam inficiant : Et si quidem
vel omnes,' vel duae renunciaverint praegnatem
30쪽
Jur lus P Au Lus, &c. Is videri, tunc perfla ulum mulieri erit, ut pcr-
inde custodem admittat utque si ipsi hoc . es- derasset: suod enixa non fuerit, fiat. maritus ad invidiam existimationemque suam perti- nere; ut non immerito pol is videri captos se hoc ad aliquam mulieris injuriam: Si antesm vel om-ves, vel plures, non elle gravidam, renuncia- 'verint, nulla causia custodiendi erit. Sed di hoc Rescriptum, cum ad praetorem Urbanum sit, non aliam, quam Praetoriam, id est ci-Vilem, Coercitioncm quae mulctae dictione &pignoris captione finitur, continet d. l. I. g. 3. Ego nec illud omittendum censeo , quod, si inter parentes conveniret de abjiciendo, cxponendove , partu, quia silebant Senatusconsulta, non videntur parentes ad eum tollendum, alendumve, superioribus Senatusconsultis jure cogi potuisse. Verum Edicto perpetuo quod factum est Hadriani jussu, proposita est praejudicialis actio de agnoscendo
partu : ut Justiniatius refert g. 13. In . de actionibus. Praetcrea conccsium filio, sed majori trimo, & adeo jam lacic depulso, vel certe alii ejus nomine, ut intelligitur ex I. 9.
C. de patria potestate petcrc a Judice, id est, Consulibus sic enim Dicem interpretor in