장음표시 사용
291쪽
aduersselut e risi iure r. C dersam manum. Hoc ipsum qu que volunt Impi'. Honorius S TheodoIi In Lmmoribus r. C. dem integr.rsit.mm dum inquiunt, minoribus conuiti in his, quae ignorarunt, illud enim de ignorantibus iura intelligunt, ut recte ibidem ficur terpretatur. Sciendumst etiam, hic Π est,restitutioni inintcgrum locum cilla, non tantum,quando a minore indebitum loluitur, seditiam, quando a debitore minori pecunia recte est soluti, is autemsccuniam perdidit. Nam S noc casu minori restitutio praestatur, & minor restitutus, pristina actione aduersus debitorem cxperitur , non siccus ac si debitor nunquam soluisset. Et quia debitor 1U- vcndo minori liberatur,rcstitutioncm petere est necesse LI. in
Rcstat' HI nec nouum.s.1.h.t.cxplicemus.In illa lege ICtus Vlpianus docet, minorem qui incontulis adita licreditare,i gata indebita solvit,in integrum restitutionern habcrc,krcstitutione impctrata, legatorum solutorum repotitionem esse,atre petitioncm hic non minori, cd illi,adqucin bona peruenerunt,competCre. EX quo textu Bart.quem sequitur ibidem Iason, multum notandum esse inquit: Aditionem heroditatis rescindi per restitutionem in intcgrum. Et quis cstitutus,utpote qui semel heres exstitit,herces duret, aispraetor.I. . Sedquod Pa-
iure Praetorio legata non valere.Sed quaestionis cst, herederest tutoler resilutionem integra abstinente, ad quem creditas ue bonapertineant' adgnaros defuncti Quod non videtur dicedum. Qui n.cx testamento heredem reliqui intestatu succcsisse non dicitur.Neque desinit ex testamento heres esse,qui abstinendi cauilla restitutus est,..3st quodPapinianuι. Igitur cocludeR-
292쪽
cludcndum,fuco ea,quasi vacantia bona,deferri Liaz.desueressed T. Cuiae inae ibistpraetor g quo Papinianus,de minoris. ..inmubi simul tria,quariauic senteimae aduersari videntur, putichre diluit. Tertio,datur indebiti condicasso filiosa has laque di T. . bio caret in castrensi, vel quasi castrensi peculio illifamilias, μο2. cum in eo pro patrefamilias habeatur,ri contrahendi te quasi contrahendi, imo libere disponendi facultas ipsi concessa sit. f-r. In V. quibuου non spe fac resamen. vis. C. dein c. resa. I. Sacrosanctae.ys.Lcum lege. 6. CGFisc.ctCleris. Ex eo itaque peculio filiusfamili Andebite Glutum recte repetit. Quod si filiusfamilias ex peculio proscctitio indebitu extraneo 1blu rit,condictionem nostram ei dari statuendum est, cum ex mmnibus caussis, experiri S conueniri fidusfamilias possit. tam ex contractibus.1 . deludis L Eufamia. s. de obligat esea mon. Difficilis autem quaestio est, an bus emancipatus patri ex peculi rosectili lutum condicerepomu ZIDiximus de hac dispuratione, capite acedenti, ibique obtinuimus, inter patrem &filium, naturalem obligationem nasci, patrem accipiendo mutuum a filio ex protectitio peculio, filio concesso,natura, liter obligari. frateraestatre.3I. g.quaesitum eis h.tit nos. Ex tu' quo protinus sequitur, filium emancipatum idipsum,quod patri soluit, repetere non posse. Sicuti vice versa, pater quod filio emancipato soluit, repetem nequit. Vtroque enim casu naturalis obligatio Contracta fuit, quae repetitioncm impedit L L. frater afratre. g. quaesitum eis. Subiicit tamen ibidem Iurisconsultus exceptioncm I Usex peculossii apud patrem remanserit. Nam si pater perceperit pecu-hum, quod iure naturali erat filii , perceptione illa naturalis tollitur obligatio. Si naturalis obligatio sublata
293쪽
est,condictio indebiti seluti locum obtinet. Huic enim naturalis obligario,vtpotc quae iam exstincta cst,amplius no est impcdimento,ideoque petitio intentatur Sic filiussam quivi-uo patre mutuum accepit, creditu soluere notenetur,&mortuo quoque patre exceptionem SCti Macedo niani habet. l. r. de Scio inface Sed si paterfam.factus dcbitilm blucrit, solututanquam indebitum non repetit, condictio indebiti cellat. Ratum enim habuit debitum agnouit Lisc, di amo. g.
D furi 6 Quarto, 'darur indebiti condictio turio .Illud ICtus Vlpianus docet,in antea allegata .rnterdum.υ fh.Ln ubi furio-ium cum pupillo coniungit. in persona quoque ruriosi,repetitioni locum esse non ambigi inquit Notandum est, quod ICtus est,persona urisIocumfacere repetitionc Ergo li turiosiis iis ex caussissiluerit,in quibus iure ciuili repetitio indebiti non est puta sit ex errore iuri Vclex ea caussa seluatur,ex qualis per inficiationem crescit,repctitio furioso permittitur, qua egulariter dcnegatur.Furiosi namquc periona ct Mit,ut repetitioni locus sit, S priuilegium hoc singulare quibusdam saltem personis indultum est,nec caussae qualitas, quae cuilibet rcpetitionem permittit,quando errore facti indobitum solutum cst, sed qualitas pcrsonae hic locum repetitioni facit. Ex quibus conloquens est,absque ulla restitutione, condictionem larioso dari. Sola enim persenae conditio rcpetitioni dat caussam, ideoque restitutio in integrum furiose necessaria non est. Atque ita reac sentit Bart in V. terdum quem Iason ibidem se
si que Bariolus. Hinc 'no obstat quod obiicitur. debitum esse quascontractum, persupra cap. I. tradita, qui absque consensu non coiitrahitur. At furiosi nullum esse intellectum S consensum. ι furiois
294쪽
furiosum indebitum non contrusere. Nam, visepius ιι- dictumes, persona turiosi facit, ut indebitum dicatur contractum, conlaquenter actio inde dcsccndcns locum obtineat. Tunc l . demum autem ttiriose condictio datur, quando pecunia luta est consumta. Nam consumtione pecuniae,indebitum conciliatur,non secus ac mutuum. Quod si pecunia adhuc cxstet,vindicatione cytitur. d. Interdum. in .f.tit. nos . Datur ergo pecunia consumta furioso condictio. Sed dubitatur, de qua condictione hoc sit accipiendum Accursius tradit non scondictionem indebiti, sed condictionem sine caussa fiitioso dari,cum indebiti condictio non aliter,quam exicgotio gesto
tium gerere Lin negotiis.1.HReg.Iur. Ergo condictione siue Caussa tantum opus esse,6 indebiti condictionem furiose noCompetere. Sedhisce relictis, verius est,in scruti condictione furioso dari Quamuis enim Vlpianus, generali verbo condictionis utatur,&simpliciter furiose condictione dari affirmet, tamen secundum inscriptionem tractatus,cui responsum illud subiicitur,hoc accipiendum,S de indebiti condictione intelligendum esse Neque obstat argumentum modo in contrariuadductum.Non' enim hic negotium gcstum,caussam praebet 6 restitutioni, scd sola personae conditio illi dat caussam, se sonae, nonici siue causiae,qualitas efficit, ut indebiti condictioni locus sit,utpaulo ante dictum est caque cx bono, aequo oritur. d. l. nam hoc natura. fh.t.n. Ac furioso indebiti condictione Competere, traditum quoque est, a Culac in is uriose.a .
in libello non sit opus caussam exprimere, sed satis sit pcribim: conditionem allegare,cum nulla tuc negotii csti vel nona
295쪽
sti ratio habeatur, sed tantum personae qualita consideretur. - interdum ver . Nimm hispersenisi t. n. Notandum 'autem cit, hic non distingui,an uno luS1olucrit curator auctor insinc curatore, troque enim casu indebiti condictio competit. De pupillo autem cum tractiitur, a nonnullis disti n-ctio adlii bctur,an tutoris auctori ita interuenerit vel non. --ron.Fab.tib. Τ.coniec2.c. o. Id enim I Ctum significare putat, iis Linterdum n verbsine tutoris auctoritate. st id c furioso, prodigo subiiciens, de curatoris auctoritate plane nihil tradit. At pupillo condictione compctor quando sine tutoris auctoritate soluit, secus esse tutoris auctoritate interueniente. Sic ICtus Ner tuis . quodpupisius. I. .h. t.n solutionem absq; tutoris auctoritate factam,& ob id repetitioni locum cile scribit. Fauorabilior etiam videtur pupillus, quam furiosus Pupillusti tutore auctore omnia facere potest. Non autem ruriosuS. pupidius o. uriosus. s. per curatorem.yo de acquir hcrei cum in una. Ip. g. I.
de anesiat. Ratio diueriliatis haec avlignatur, quia sela aetatis ili4bccillitas,eaq; naturalis pupillo nocet, certum cst naturam ipsam cum aetate consilium Miudicrum allaturam quod secus csse putatur in furiose, in quo nulla sanioris iudicii spes est, ex natura aut moribus, priusquam ad sanos mores redierit. --
Quinto, sex sepius iam allegata Linterdum constat pro-ε digo quoque cui bonis interdictum est,indebiti condictioncm dari.Ibi, Vlpianus,pupillori furioso etiam prodigum adiicit, furiosumi, prodigum cottingit.Idcirco quae de furiose, paulo ante tradita sunt,etia in prodigo obtinent. Furiosus, .& prodigus,paribus passibus ambulant. I. I. de curatfur. his qui. II. f. Diuus.derus. dreurat.dar.ab his Damhouae in Enclinaesar. Rubr.
296쪽
viti. δε Condis indebiti Cap. s. agy
digus carere tavit . Paul.de cis .inae interdum.n.7.1h. .nos. Hii sicuti fuioa,restitutioiit intcgrum necessaria non est, ita nec prodigo. Hinc quemadmodum seriosis consumta pecunia,uadebui condictio datur,exst anteucro cavindicatio. Ita quoq; prodigo. Hinc, non secus acturiose,condicilio indobiti, ho Cesu,datur,no condictio sine caussa. Ita ctia prodigo indobiti item condictio coinpetit. Denique sicut ruriosus apupillo differtivi pupillo, qui sine tutoris auctoritate pecunia soluit,condictio Competat, furioso autem siue curatore auctore. siue eo non interueniente, solutio facta sit, indobiti condictio
lud velim diligenter obseruari, licet furiosus& prodigus aequi- parentur,tamen hoc saltem procedere,quoad contractus &,Ltimas voluntates. Secus autem esse,quoad delicta. Furiosus n. ob delictum commissum non coercctur, at prodigus poena afficitur,non secus ac quilibet alius sana monte praeditus. Nam etsi prodigus in administratione bonorum non rcputetur integri sensus, Wideo contrahendo non obligetur,tamen in ceteris pro homine sinae mentis habetur,l delinquendo procul dubio obligatur meabb.rtaedebor.αυpois num. I. vers quibuσμperpensis. r-M.s me.f .quaest. O.num.II.Vbi hanc communem interpretum opinionem elle est,eamq; multis Dd.auctoritatibus confirmat. Sexto 'datur quandoque indebit condictio tutori. Ita Cyproditum est a Scaeuol in I. n. g. Tutor. .f.nois Verba Iurisconsulti haec sunt Tuto credisori pugisui plus,quan debebatur, Desoluit, ct tuuia iussicivvisio non imputauit. sum an repetitionem aduerses creditorem haberet Respondit habere .
Ait Iurisconsultus tutori hic repetitionem dari. Ceterum' 'quia repetitionis verbum generale est, ct tam ad actionem Kk a.
297쪽
in rem,quam ad varias condictionum 1pccies reserri potest, Lut 'da . . .sit n.ubi in certis persenis generaliterio periti ni locum edicitur,&postea illud decia turri vindicationi
atque condictioni accommodatur, non intompestiti qua ritur,de qua condictione re onsium Sc uota sit accipiendum Bariolust de condictione sine caussa hoc alitCrpretatur. Leto. g. ronvers*Mroi in propterea, quod ad creditorem illum indebitum ex causia lucrativa pervcnit, cu quod tutori aduersus cum non cit consultum, nec in rationem utche imputari 7 debet. Sed ni fallor,vcrius est phdcbiti condictio iactu tota dari,&quod gencraliter dcrepetitione a Scaevola traitur,dcindc-bit condictione accipi. Cum enim toto hoc tractatu, te con-d ctione indebiti agetur,consequens est, scalia ac liOnc,quam indebiti condictione, rosponsum ICti accipiendum non cisic, dc condictioncm indebit hic dandam tutori Atque hanc sententiam video etiam tenere Paulum dc Castr m d. q. Tutor.n. I. od autem ibidem subiicit Bartol.vialc condictionem tu totidari, rationcm habet, pupilli cnim nomine negotium est gestum,pecuniaque est soluta, qui tamen solutioncm non habet
refertur, Sc Tutori, pupillonumcrationem ratam non habente, indebiti condictioncm non compotero dicitur. Illud enim de directa actione, ut intelligatur, ratio suadct, 'uidem actio tutori hoc casu non competit, cum alterius nomine sit solutiim ratum autem non habitum utilis vero ipsi non denegatur,qiua aequum cst, tritior indcbilum rccipiat,&accipiens caus cum iactitra non locupictetu , ita ccle aliquando monvit Culac iniareditoris. I. Cf.t. Sedi fortius obstat
298쪽
obstat, quod a Papiniano traditum est,m L IMAuum. sy.D prisc. h. . n. vla dicitur, cum indebitum impuberisnomine tutor
numerauit, puberis condictio es. Ecce ICtus disserte inquit, non tutori, sed pupillo,cuius nomine tutor indobitum numerauit, condictioncm dari, cspondendum autem est,pupillo datur indebiti condictio, u pubes tactus, solutionem ratam habucrit, aut si quasi re bona fido gesta, eam pecuniam tutor pupillo rc- putauerit, in iudicio tutelis Sed si pupillus alutionem ratam non cccrit, vel pecuniam solutam tutor pupillo non imputa-ucri in rationibus reddendis, non pupillo, sed tutori datur
indebiti condictio, ne videlicet accipiens locupletetur cum iactura S detrimento tutoris,contra naturam huius actionis .m-cius cent. .εναντιοφ TII de condictisndebonum 13. Sed S pupilli nomine solutionem faciam,verba ICti ostendunt. Pupillo itaque condictio ut competat alio conuincit. Et datur hoc casu tutori utilis coruscito,non directa, ut modo exposuimusNe te' τι distinguimus,suam, an pupilli pecuniam,tutor solucrit,uti quidem Accurssis d. n. g. Tutor. verb.habere existimauit SariSC-nimini,pecuniam nomine pupilli esse solutam,& siue sitam,uiaue pupilli pecuniam tutor dederit, utroque caua indebiti condictio tutori compctit,considerata iamcn declaratione modo adducta Culac in o emt.ia sinib.3.responsi,d L cum inde-biram,in'. h.t.n. Porro cum tutorum qumtigmentio fiat,is l. ruum D. F. eoae non intcmpestiuum crit,cam legem hic explicare Species facti haec proponitur Pupillo heredi instituto delata cst ex
testamento hereditas, eam tutoris auctoritate pupillus adiit. Tutor autem quibusdam hereditariis creditoribus, quod pQ Iebatur, luit. Sed postea cum intelligeret, damnosam Eereditatem nequc soluendo esto, pupillum per restitutionem
299쪽
in integrum abii creditate abstinvit, hac autem solutione quibusdam creditoribus nocuit. Quaestionis est , an quo iussolutueis,repcripsit, est cui repetitio competat 'ICtus Respondit, si bona fide ante abstentionem solutio facta sit, debitumque solutum, ratam clic solutionem,& repetitionem competere. Sed si dolo vel fraudesindebitum solutum sit,locum eilh condietioni,noauic competere eam tutori aut pupillo,Vcrum ei,ad quom negotiu illud pertinet,hoc est,cctoris creditoribus quorum intCr-7 cst. l. Tutores./fh.t.n.b Iric Ino Obstat. si non expcίσIt. 6. de rebus auctor. Iudeos ibi dicitur,repetitionem locum non .rbere.
. Ibin .sblutio facta fuit bona fide, quo casu cessare condictione ex . Tutores quoq; latis est manifestum. Non 'obstat etiam l. qui autem. C=. Sciendum,qua infrau creditor Ibi enim solutio facta fuit,postquam bona iam ruerunt possessa, ideoq; rcpetiti ioni locus nullus cst relictus Deniq; 'no obstat. DF non expedi e t. g. I. quem Bariolus in contrarium adducit, S ibidcm condictionem c lege, no indebiti condictione compcter putat. Codictionis, ex lege, neminimo quidc vcrbo, ibi fit mentio, scd generaliter ICtus portioncm indebite tutam, vel alteri
quaerendam,vel communicandum quod cred tor accepit, ait. Et hoc Accursius in verbo,communicandum Vr. recte dei litic-ιb biti condictionc intelligit. Nunc ' monendi sumus, quae detutore hactenus tradita sunt,eadcm in curatore obtinere. Nam indebitum nomine adolescentis a curatore solutum. rcpctore adolescens potest, si ratum illud habucrit, vel si curator quas bona fide gesta, illud, quod soluit,in rationes minoris, rcputauit. aod si minor solutum ratum non secerit,uel idipsum minori in rationibus reddendis non imputavcrit, non minori, sed curatori iii lcbiti condurio competit, ne accipiens con
300쪽
Titi. deson diffindebiti se , s
tra naturam locupletetur, cum iacturata dctrimcnto curatoris ar d. n. g. Tutor Od.I.cui Indebitum,mpr. .h.t.n. Septimo d.ὶtur etiam condictio procurat OrI. DC COAEX Ostat locus apud ICtum PauluIul.siprocurator. L se in L cum inde V bitu.17 3. I. III t. n.itCw, apud ImperatorcSDioclcr. 6 Maxim jai., in .creditoris. I.Qeoaeta sane procuratori, indebitu altori soluit,ac ione nostram copetere, si dominus ratu non habeat, ex
pr.dictae.ίψυχός inrtor, manifestucst. Ceterii, ut plenius, quae ad procuratoris personam pertinent,tractentur, eaq; melius cr-cipiatur,distinguenduist,an vcro vel false 'procuratori solutio
facta sit,ilcmq; num debitu vel in icbitu cisoluatur,&ratum a donauio habitu ves non,quae custinctio summopere clinoiada,
ipsorum n. ICtorum est. Ac ' primum i vero procuratori hoc 3 cst,qui mandatum tale habet, soluatur, debitumq; illud fuerit,
illico constat, petitionem non dari. Quoniam, vi ICtus Vlpianus inquit,vcro procuratori recte soluitur L vero. Ia .ivr deflui. drlib. Hinc fit,videbitor qui soluit, statim liberetur, neq; rati habitione creditoris opus sit, ad quid enim rati habitio prodesset, ubi mandatum specialc intercosilit d. curator es Celsos, verb.neque tamen expectandumsit, ut ratum habeat. Sed si procuratori speciale mandatum habenti, indebitum soluatur, repetitioni locus est. Non datur autem aduersus procuratorem,sed aduersus dominum. Hic enim procuratorem constituit, per procuratorem accepit a .d. siprocurator. vers dem Labeo ait Rursus' si falso procuratori,id est, qui simulat, Z ongit, ic procuratorem esse creditoris,mandato tamen caret, debitum lolutumnierit,ita est statuendum creditore solutione ratam habente,debitor liberatu ideoq; repetitio cessat,rati habitionem, mandato aequiparari,nemini non constat. γvcndidero. δ. 3 si Titius. Sicuti&hoc casu, condictio furtiua