장음표시 사용
301쪽
lacum non obtinet,quado dcbitor ita dedit procuratori pecuniam, victus fierct, postea ad C editorcia procurator perferrct. Hic enim debitoris voluntate procurator dominus pecuniae est factus, nec condictioni rurtiuae locus cst relictus L se . mist. At debitore camente pecuniamprocuratori soluciate, ut ad creditorem perferret, quam ad cum tamen non pcrtulit, condictio urtiuain procuratorem com
petit. d. asu. g. I. in d si dominati tolutioncm salio procuratori factam non fiscerit ratam, debitor non liberatur, ted competiti aduersus procuratorona falsiim uadebiti repotitio, I textu expressi in d. l. creditoris C. h. t. n. Nequc t rcfragatur debitum hic falso procuratori Gluturu cIIc ideoq; indubiti condictioncm costare. Nam respectu saltem creditoris est creditum, cui tamen solutio facta non est inelpceti autem falsi procuratoris, est indebitum,S indebitula etian allud dicitur, quod alij debetur, statu solatur L insumma. o. g. vlisfh. t. n. cst quid respondcndum erit ad L si procuratori. I . de condict. caussi dat.causimnscur ubi tradatur, condictioncmobrem vel ob caussam dati, non secuta domini rati habitione competere, ut recti ibidem terpretatur Accus verb reperetur. Nonnullii ad hunc modum rcsponderi posse cxistimant,caluiam dicto, & condictionem ob caussam dati a condictionem indebiti compotore, mutramque condictionem hic locum habere, ac csse in arbitrio actoris, utram eligere, qua uti malit. Sic quae coditionis implendae caussa sitiatdara,si dandi caussa nulla sublit,vel condictione itidebiti vel condictione ob caussam dati,repeti Volunt. l. est. inpr. h. t. n. erc. R. 3squis quasi: de condici ea .dar caus. nonsecut.Nam quod ob caus tam futuram datis , si caussano subsequetur, indebitia dici volunt, &in hanc sententiam respondent Culac.4 Pacius sed L
302쪽
cressitans. CL .n. Quin in eo cu Paulo de Castromia. Nemrator num.I. sintiunt. Hic enim Conclictionem indebiti cum
condictione ob caussam semper concurrere Hirmat,i illud se non reperire ab aliquo tactum affirmat. Sed thuic solutioni '' obstat vehementer,quod Iurisconsultus Paulus in ae*procura-ron,inquit,licesu discientis ratiliabitionis,condictionem ob caussam competere,ec subiicit Von enim quoindebitum δε- tum repetetur Iquasi ob rem datum. Quibus vcrbis manifeste ostendit,indebiti condictionem hic non competere,ubi competit Condictio ob caussam, &hasce actiones cile separandas. Hanc obiectioneCuiacius iam asscgato loco silentio praeteriit: Pacius a cibide respondet,particulas Non, Sed,accipicdas
este pro,no blum,scd etia vesicnsius sit,non selum quasi indebitum datu repeti lutum,sed etia quasi ob rem dam,atq; ita eas, dein particulas accipi tradit, in I. I. g. vit derer.permutat in quc modula e particulas in L .s . Haedi edict. quo* usurpari obseruauit Culaciis j s. . t.n. θί b. . ω.Haec'certe silutio admodu dura est,siverbis ICri minime covcnit ICtusn expressis verbis scribita lutum quasi indebitum non rcpeti, sed quasi ob rem datum,usq; condictione indebiti omnino excludit, Sestantvmodo condictione ob caussam copetere docet. Huic Bart. Bald.Paul.dc Castr.Iasbn. Zas S alii comuniter tra
303쪽
proponi, suo loco demonstrabimus indebiti condictione non dari,icd condictionem ob caullam clari Aci is secundum aca lupi imo fati S di itinguit dii in primo in sc bitum, insccundo aute debitum solutu elic proponat. Neq; condictiones liae sunt contundenaee, cu ipscmct ClusintCrcas accuratccustinguat,& condictione indebiti a codictione ob caulam scparet uesa- vis n. datu st cx caussa,quae tamen secuta non est iis πλατει-- debitu dici possit Attame aliud est indebitu illud, de quo hoc in loco agimus longe alaud quod caussa non subsccuta indebia tu dicitur. Nam hoc caussam tutura respicit,illud caussam praeterita,&large iniicbiti vocabulo accepto, plurcs pccies ad indebiti condictione referri possciit,qua tamen,ppricintellectae plane ab ea species diueriae,&divorsis titulis ab Imperatori b. deICtis propositar&enuclcatae sunt, omnino a se inuice separanda .Praeterea ctiamsi condici oncindebit cum codictione ob causiam quandoque concurrere, in casu legis illius secundo indebiti quoq; condictione dari concedamus Tamc ob id nocopctitio loco indebiti condictio, sed ob caussam codictio. caussa praeimissa, liberatio videlicet no est secuta, ob caussanino secuta agitur. Condictio aute indebiti respicit causIam praeteritam, si cum I Ctus ibidem non consideret,recte no ut indebitum sed quasi ob rem datu repeti docet. . iprocuratori. versssis dominin Quippe ad diuersa media actiones hae sunt institu-Cndabuna ad caullam Praeterita, altera ad caussam futuram nosecutam.Sed hic rursus obseruandu est,quid iuris sit,si procuratori false indebitu solutum fuerit, praecodens n. casus de procuratore hiit,cu dcbitu fuit solutum, hic de eo crit, cui indebitum selutum fuit. Ceterum, hoc in loco, cadcm distinctio adhibenda est quam circa praecedente casum aditibuamus, an videlicet rcditor praetensus ratu habueritici non, priori n. casia
304쪽
aduersus dominum indebiti condictio competitiquo casu otia dominus aduersus procuratorem actionem negotiorum gestorum habet,postoliore aduersus procuratorc,qui condictione etia furtiua,ti mala fide accepit,conuenitur ae Hrocurator. vers dem Labeo ael. Fal .g.I. desura. sim bitum Is M'. rem ras.haberi.lsipupilli.f. g Idem quantur, de negot ges nise rura se Pocurator.h.t.n. IIlud' diligenter notandum,quod proprie huius loci est, ii ipse procurator indebitum seluerit, cuius sit indebiti condictio. Sed&hoc loco cadem utimur distinctione, an dominus ratum h4buerit,an vero no. Priori siquide casu dominoratum habenti indebiti codictio competit Posteriori vero . datur procuratori,non quide direm,scd salte utilis.Neq; rcfragatur,quod in Usiprocurator, rn .LLn dicitu Iuuanum scripstilla procuratorem indebitum soluentem, repetere lutum non polia. Illud enim declareola actione intelligendum cst, node utili Directa actio procuratori competere nequit, Cum al- totius nomine sit solutum, nec ratum ab cohabitum utilis autem ipsi compecit,cum aequusla, ut procurator suum recipiat, Maccipiens cum alterius iactura non rcddatur locuplctior, ut paulo ante in tutoris persona a nobis traditu est,de quibus etiaICtus agit,in Aprocurator Mn. O.t.n Deniq; si procurator, nomine debitoris debitumsblucrit,nec domino,nec procura tori repetitio competit,sed debitor liberatur, neq; ratiliabitione dominio aus cst. Qu'mam,is Icius C. ι .mqui cum quis procuratorercrum suaruconstituit, id quoq; madare vidctur, ut soluat creditori.ae siprocurator. vesci Aran. Idque procedit sue veru siue falsius si tyrocurator, o soluit. O c.mael. r duoru.C.h.t.n Illud hic monuisse semciet,quod curator, in . dicitur, Iulianum si Es spe, condictionem procuratori non , in eo Iesianum a Labeone, Cesse dictentire.
305쪽
Saepe enim Iulianus& Celsus inter se discordant,vii costat ex
n. 3 Octauo datur in icbiti condictio fideiussori. Tunc de- ανι anum autoni filiciusseri condictio indebiti datur, quando sito nomine indebitum soluites 1od si nomine principalis solutioncm fecerit,rco principali condictio nostra competit Atque haec di itinctio in iuresficquentissimacs an iii mirum suo vel a- .licno nomine solutio facta sit, ut excinpiis aliuot confirmat
Et diximus quoque hac de re supra. Ex his edicitur, oratera seruire 3y. H. .h.t.nos in curo fidesussori conchctionem dari
affirmatur, non aduertari, ebitum. inpr. f. h. t. bifidei ultori conclictionem competere negatur. Rcs enim hac adhibita distinctione componenda est, ut detur si sito nomine hierit,dencgetur, si nomine principalis, atque hanc distinetionem ipscinct ICtus cisus adducit in d Iindebitam.h.t.ns. Sed flegem modo adductam, quam Bariolus valde notabile, &Iason pulcram sic inqui ut, hic ut explicemus,lcmpUSPO 'stulat ICtus speciem facti hanc proportit Titius per errorem Ccntum aureos Cato promist, Seius auic pro Titio fideiussit,6 postea Caio contum seluit Hic indebitum alatur ciso dubio caret. Quaestionis autem est cui luti repetitiocomperat'ICtus respondet sc existi inare Titio principali eam dandam, quando ipsius nomine centum sent soluti, Seio autem fideius sbri,quando is silo nomine, k prosita obligatione centum soluit,atque haec est liuinctio de qua modbdiximus, cuius beneficio textus quamplurimi olent conciliati. Et quidem casu priori
306쪽
priori ritius lutum amulatore Cato indebiti condictione repetit, sed obligatus est Seio fideiussori, actione mandari, e que fideiuisorconsequitur quod Titii nomine Cato dedit. Neque ratiliabitione opus est, qua Titius selutionem a Seio iactam confirmet. Qui enim mandatum habet ut setobliget, iudicatur habere mandatum ut soluat, quia obligatio respicit solutioncm tanqua suum finem. Iindebitam,ves Ego exi-simo, qui textus quotidie a nostris ad id allegatur, a Barci Besd Castrens, Iasen pro singulari habetur,quod iideiussor intellivmrsemperhabere mandatum ad Qtuendum,nitatem
pretc iam allegati ibidem monent. meque ' obstat, quod
in generali mandato non veniat, taliquis indebitum Luat,verindebitum ei detur.aec procurator. h.t.n. Illud Gnim non procedit in eo, qur mandat ut aliquis fidem beat, eum in comequentiam mandasse censeatur, ut soluat, licet hoc ipsum nonopresserit. In ommbus enim casibus,in quibus speciale mandarumdefideratur, si aliquid nominatimmandetur, ad quod habeat necessariam consequentiam liud,quod per se requirit speciala mandatum, isto casu veniat sub virtute prae
Λm.so. adlegatum. .dvrocurat. Josterioricasu, quo eiu fides Tor,sito nomine soluit, a stipulatore Cato Iulum repetit, quoniam ut Iurisco illus subiicit, indebitam iurulentium pecuniam bluit, hoc est, natura indebitum solair, iacirco aequum est ut petat. tandum est, quod Iurisconsillius inquit, iuregentium,hoc est laetura indebitum este Ex eo enim relinquitur,fideiutiatis obligationem plane fiuilenullam, minde ac ipsi debitoris principalis, principali autem obligatione exsistcnte nulla, exstipulatione, quae accessionisloco a L
307쪽
deivisere adhibita est,nec naturalis, nec cliuilis obligatio nascitur, deficiente ergo naturali& ciuili obligatione, indebitum selutum recte condicitur. Neque t probandum est, quod nonnulli hic tradunt, ex stipulatione nulla, obligati nem naturalem nasci. Quod enim nullum est, nullum potest parere exfcctum, idcooue ex utili mpulatione item, naturalis obligatio nascitur,idque recte AZo, Accurs Baldus, Iason. alii putarunt. Hic enim actus ciuilis consensum habet, ex quo naturalis obligatio nascitur Deum C quiliana.
, one l. dem μ.υ is r. h. eis nos, Sic t nec illud probandum esse puto, quod Paulus de Castr. post eum Iason
in hacl. n. prodiderunt,stipulationem mero iure valere, eam vero per exceptionem doli mali elidi. Si enim utilis esset stipulatio, rutiliter ei accessisset obligatio fideiussoria naturalis obligatio ex eo destendisset, quae certe condictionem indubiti omnino impedit. Quina vero indebiti condictio ruc obtinet, consequens est, naturalam obligationem
non esse contractam, sed utramque stipulationem tuuisenui. iam Mouetur autem hic iterum quaestio non contemnens d quirindubiosi dicendumquandono a arer, cuiusnomines tam se apEt recte a nonnullis responsum est,in dubio solutionem potius nomine proprio, quam alieno factam censeri, cum quilibet situm potius, quam alienum negotium gerere
mandato destur. Sed de eo latius dictum est, capite praecedenti quarto. Sane si Seius fideiussor a Cato, cui soluit, totum indebitum consequi non possit,a Titio praetens principali siue maudante luod restat iudicio siue actione mandati conse
308쪽
quitur Mandati enim contractus inter Titium & Seium tamquam principalemo fideiuilorem est celebratus, ex quo actio fideiuilui aduertiis principalem necessario datur,& quod reliquum cst, consequitur, modo ignorans solucrit, tot hic m
.er L siprocuratorem j si ignoranter cinae Sciens enim seu uemmon repetit.l quodquusiensciost.h. Dinos, Et haec de adducta.I. induuam, de condiris inde, Nunc rexplicanda cst, Ool si dei Moy od quae ad hunc quoque locum pertinet. F clispccies illius haec est Scius pro Titio fide1usit Cato, Seius postea cum Caio pactus est, ne a se pecunia peteretur,sed pactilivius oblitus nihilominus su O nomine soluit. Rullus pone,Titius debitor principalis,ter errorem eandem summam Caio reddit gnorans Seiumndeiussorem ante eam seluille. Quaestio hic oritur, an Seio dei ori vel Titio debitori in- ripali indebitiundictio comperat' Iurisconsultus roseondet, Tutio debitori eam non competeresed Seio fideiussori.Sic enim inquit Si re oriureliberatu lueriterror α-- repetenti non oberis Liberatur dei ortare quandocum debitore parasitu , nepecunia asperatur. Iure quidem ciuili fideiusso eo modo liberari nequit, pacto enim ciuilis obligatio non tollitur, scd uberatur fideiussor iurep torio, scilicet per exceptionem pacti conuenti, ideoque quod Papinianus ait, fideiussbrem iure libera tum, de iure praetorio est accipiendum,ope scilicet cxceptionis pacti conuenti. Repetit micilingor quod seluit, quia natura non debuit, exceptinem pacti habuit, quae ex-aeptio locum dat repetitioni. Illud enim licet non ciuilem,
halis autem debitor siue reus promittendi Titius, solutum hic
309쪽
non repetit. Ioluit enim quod iure naturali, ciuili debuit. ro Neque 'retragatur pactum inter fidesus rem S creditorem esse initum, quod exceptionem parit, dccondimunt latio. m. Illud enim pactum fidesultori tantum prodest, non debitori siue reo promittendi , neque fideiussoris personam egreditur, sed fideiutare pacistente, reus promittendi, istiuiliri naturali iure obligatus manet. l. eiussoris as depact. Lxot qui hominem a . g. vlt desolui. Non refragatur etiam, Iblutione omnem obligationem,hoc est,tam naturalem,quam cuuilem tolli. Ergo exstincta per solutionem a fideiussore factam obligatione omni, dcbitorum quoque siue reum pro
enim de vera&iusti lutione hoc accipiendum esse: ea siquidem hunc esse Him habet, ut liberationem ab omni obligamone producat.Hic autem solutio fideiussiris errone fuit, ut Iuristonsultus est,irrita quae essectum solutionis verae diiustae non OpCratui.Quapropter reus promittendi S in casu nostro Titius principalis, naturali, ciuili obligationc obstrictus mansit, nec lutum repetit,utpote quod ex utraque obligatione debuit. Prior selutio, ait porro Iurilconsultus, hoc est, selutio a fideiussore facta, quae per condictionem reddita est irrita,naturale&ciuile vinculum, hoc est, obligationem naturalem S ciuilem, qua Titius, siuercus promittendi ex stipulatione obstrictus fuit, non dissoluit, ncque distblucre potuit, cum cr6dciuisorem, nomine proprio, A quidem percro
rcm sit facta. crvinculum autem naturale, recte naturalem, ciuilem obligationem miciligimu ut traditiim quoque est a Paulo de Casu S,Culac in L i dianssor h.tit nosin
310쪽
Nam4 obligatio ipsa definst iuris vinculum Insit.de ob an
e Verba autem definitionis sequentia, quo necessitate astringimur, obligationem ciuesem donatant, quae actionem paruae proprie obligatio dicitur Lin vendendis I9.Gde contrah. 'int. Nouissimo 'cit notandum exi. hacnostra liquido con ios stare, verum cilc, quod Daulo ante docuimus, ex stipulatione ebligationem etiamnaturalem nasci. Sic enim hic dicitur,
naturale vinculum,hoc est,obligationem naturalem per soluti diem,quae ex stipulatione facta est, non dissolui. P supponendum itaquc ncccuario est, obligationcm naturalem cx trupulatione,contractam fui sic Nec dirmum aut concludens argumentum cst,quo dicitur, ex stipulatione promittentem, ' auro ciuili teneri, propiore quod stipulatio sit contractus iuris ciuilis. Ergo iurenaturali cum non teneri. Sic erat in alibi quoque dicitur,iureciuili constitutum csse, ut liceat etiam ignorantis inuitique conditioncm mcliorem facere. l. oluere. I. de
tui. Ex conemo iuris ignarus inferet ad sum iure quoque naturali noctia constitutum,cum Iurisconsultus Caius exprcosis verbis scribit,naturalem simulac ciuilem rationcm suadere, ut ignorantis Minuiti melior conditio heri possit. fluendo.D. de Negasses Quinimo promitrens, ex stipulationc propter
consentiam naturaliter obligarur, consensus autem obligationem naturalam arguit. cum quim .s.s . detranscI.
Nono datur condictio nostra iclcgato. Ita ab Impc ios
latore Antonino rescriptum cst in La.Ch.tit.nos, Pone, Αe D. δε-- nulla eximinauit Secundinam ipsi centum deberes, ideoque 'crcditori suo Sempronio eam talcgauit, Sccundina ctiam
Sempronio ccntum promisit vel seluit, postea vcro apparuit eam nihil debuissc,quaestiorus est, an in Secunda---- ω' Imperator rescribit, eam condictionem habere, Min