장음표시 사용
281쪽
V36 LFrtii l. .de Iureiur.Plerique putarut,antinomiam hic esse fortissimam,& sine cauillatione,in lentique diuinatione haec conciliari non Dosse Corrasti, o miseest.c.aa.num.I. Costa in G. αuodpupillus. IJh.t.n. Omnes hic laborant,S est veluti crux 3 quaedam Consensum' aute videmus in hanc selutione, communiter pupillum pubertati proximum naturaliter obligari, at non pupillum infantem ves infantiae proximum,hunc enim nec velle, nec nosse crederc. Filia nec velli.Go.de Reg.Iur Scpubertati proximum cssc volunt,qui decem annos vel plus habet glosin lupugin.es plura dehis Menochib.a dearbiIr iud38 .e 1 .s .cent.I.Ccterum' distinetio haec legum non est,sed magistrorum,&magna audacia ab iisdem excogitata, nequerccipienda.Indistincto enim leges tot in locis loquuntur, nec ullumartatis discrimen taciunt ideoque procul a nobis esse debet,ut contralegum sententiam, pupillum in duas partes scindamus Est enim hoc corrum,qui docent, toma satis celebre, ubi lex non distinguit, nec nos distinguore debemus. l. depre- eis.δ.dem, in remany Qu' pertinet, quod eleganter Hermogenes scripsit, Gl τλ- προσεδω--εν νε --λλ--,id est,nι-hilhorum excepit misit,aut disinis sed citrea it. R 'ctius itaque ex quorundam Neotericorum doctrina dicimus, pupugum ex contractibinabriquetutore celibratis, ne Iurati quidem iureob ar uanaeosiopistis actusnon eis obligari autram eum, quando iam riore actu quia natura aequum non eis, ut pi νcum alteriiniactura cupistetur, emacinarismaugeatur Atque haec lutio est Duareni dris.decon indeb.c. F. itemque Cui mi,inia. pupugus de verbis, .eamque approbat Borchold.m
que verissima.IC enim nostri expressam mentionem faciunt pupilli, quilocupicuo factus fui hunc naturalitur obligati volunta
282쪽
pupugum,Depos Ideoque haec distinctio Interpretum non est,ut praecedem,sedipsorum Veterum Ctorum. Atque har na ., turalis obligatio ex rescripto Diui Pii actioncm in pupillum parit. Dico ex rescripto Diui Pit,nam naturalis obligacio,alias in- Miniorcst,quam actionem producere postit, opus ergo reseripto fuit. Et ob id actio haec, non directa, sed utilis vocatur. LI.is pr. Commod.ώρροι us,de auctor.tutor LLI. .pupilia dei sol gest. Illud monendum hic est, IohannemRobertum .d.tib. I. Antentiarum,c.Io.alligatam seia pupugi ur. vers. Et si eius, ad Trebest non intelligendam putare, de pupillo locilletiore facto,quod tamcn Paulo de Castro quoque ibidem visum fuit: Ideoque Robertus aliam adsert solutioncm, quae reliquis mihi vidctur inconcinnior&intricatior. Etsi pupillus solutum repetere nequitiis Mecianus ibidem tradit, necessario praesupponendum cst, pupillum laturaliter obligatum&locupletiorciri factum fuiste: Tunc demum enim pupillus naturalitc obliga-rur. Qua de caussa etiam uiaci N Borcholdus candem lege dc pupilso locupletiore facto accipiendam censuerunt. Sic re- Icipiendum est, quod Zasius intract de Iudaeis quos a flos princ. de hac controuersia1tatuit, nimirum pupillum natura non obligari,si de ea obligatione naturali intelligatur, quae crematuralis est,& repetitionem impcdit ataea naturali, quae iuris admixtum habet nihil, quaeq; nullum effectum habet, obligari
pupillum,ut potius aequitate a natura procedente quam natura obligari dicatur pupillusa qua, sententia non vide ciuesienus Corra1.aelu CmisHTe.aa. m. .quam etiam sequitur Cost ind. quod ρυιlias. in .ssh.t.n. Nam de vera naturali obligatione intelligendi est,quod ICti scribunt, quae eius est virtutis,
283쪽
ut condictionem indcbiti impediat,' quandoque actionem eroducat. Et certo eiusdem Hectus haec naturalis obligatio Lse non potest,quae nihil admixtum habet iuris, quam qua vere naturalis obligatio cst,&insignes cstectus procreet. Quamuis
fautem Corrasaec.aa.num.1.er Ciliarimum discriminis esse affirmet inter haec duo: Natura debere π,na uratiter obligari, tamen nihil discriminis inter haec elle arbitror. Qui cnim naturi lcbet,naturalitor est obligatus,sicuti cContra, qui naturalitcr obligatus est, natura dcbet. Vnde Neratius in saepe allegata I quodpu'Aus1h.tit.n docuit, pupillum seluti repetitionem habere, hac addita ratione, quia nec natura dcbct, hoc est,quia naturaliter non fuit obligatus, naturalis obligatio lac contracta non fuit, haec siquidem indebiti condictionem non admittit. Eoquc satis innuit idem hic csse,natura debere, naturalite obligatum esse . Sic Vlpianus, in L inon sortem a Lgibertus.in n.1h.t.n.condictionem non competere ostendi eam propic caussam, quod natura debetur, hoc cst, naturaliter lucns obligatus fuit. Et verbum Mercobligationcm praesupponit. Nam debere dicitur,quoduci natura vel ciui-h,vcl honorario iure peti potest. l. I. g. n. I.de const. pee. Vnde Vlpian in cnecseruus. I.depeculis eruus nec debere, nec illi deberi
intesibitur. Et proprie id dicitur deberi, quod Delii exigi ab inuito potest. Ldebitor roδ de verb. signis Idque ex actionis definitione i atelligitur, quae definitur,tus perioquendi in
iudicio,quod nobis debetur. g. I. Insit deuotion Vndc Martialis lib. 2. Epigramm. Debet en si qui oluere iureporeis. Illud etiam notandum hic est quamuis Bari in I. I.denouat. Zasius, idemque Doncitus,t- pupugus.127.de verb oblitvclint,pupillum inrantiae prorimum non obligari naturalitcr,ctiamsi
284쪽
etiamti locupletior factus inuoniatur Tamen magis esse cuna obligari,&consequent indebito accepto docupletiore e reddito teneri,quoduc obligatione consicinat Borchoid de
dem aequitatis naturalis rationem, pupillo, infantiae proximo, nulitare, quae in ipso pupillo vel pupillo pubcrtati prinximo militat: mo etiam infantem, qui indebitum accepit clocupletior xcdditus est, ex eadem aequitatis natur iis ratione conueniri posse arbitror,non secus ac furiosum, d tis illis tutorib.&curatoribus,qui negotia eoru in iudicio administrent,d. l. rurenam .de Reg. I. se . naturaliter est l. nam hoc natura. I Jh. r. I.Neque ' impedit infantem stipulari AEAE non possc. l. I de verb.oble g.s,quodHximus.Ins. de inutii fi-pulat. Illud enim propter desectum intellectus contingit. R tionc indebiti autem ex bono&aequo natura id exigente obligatus consetur, Hrcddat,in quo locuplctiorem eum factum
apparet aec naturatiter. d. nam hoc natura. h.ris mis dia Iure
naturae.ao CHReg. Iur. Postremo explicandum quoque hic est,quod Iurisconsultus Pomponius in d Inam hoc.I d. t. nos. Isubiicit Nam hoc natura aequum ea, neminem cum alterius detrimento eri locupletiorem quod idem Pomponius, alio in loco iiDdem fere verbis,scriptum reliquit. ael. Iurenaturae zoff. de Reg.
Iur. Huc pertino quod est apud M. Tullium, lib.3. c. D trahere igitur inquit aliqui alteri est hominem hominis in
commodo, fluum augere commodum, magis in contra nasuram, quam mors, quam paupertas, quam dolor, quam cetera, qua possunt aut corporiaccidere,aut rebuου externis. Ex quo commode infertur,recie ea ex caussa condictionem dari. I. cum hi δ. g quis
de Himentu. versseae detransact. Nam, dolo facere videtur,
285쪽
qui ex aliena iactura lucrum quaerit. Isquis mancipiis. V. . iari deis t.M. Et quamuis magnus fauor pupillaris aetatis, ut qua-doqui in eius commodum a regulis iuris recedatur. I. Iubantuis. βρ quis apupilis,de action emtaeesnon a rapta. .desdeicam. lib. MC.deserueig.dat.Tamen Iuris nostri disciplina non patitur,ut pupillus vel quis alius cu alterius iactura Iocupletior fiat, ideoq; iniicbri condictione aducrsus pupillu locupletiore factu ICti dandam censecrunt.dinaturalitercu q.h.t.d e hi, verssene Olune.3δ.deperit.hereae res plura. g.I. vers. Sed quaisi, si vi ractet. Sturc.iniature rura. u.f. de Reg. Iur. Hinc etiam pupillus,qui absentis negotia gessit,is locupletior factus
est,conuenitur.Ly. seu Lus,de negorges. Ceterum per natura ICtus ius naturale,quod inter homines seruatur,sive ius gentium intelligit,ut glolla declarat, in aeLnam hoc natura, verb. ω-ra,qua equitur Pur. ber inditare natura. m.s de Regul Iur. Item Pine adta. zderesinaevenaeinprimaparteRubricae. .a .m a1.Lea quae fa .f.I.de Reg r. Hinc Cicero loco ante citato,praeclare scribit: Namsibi quisque malu , quodadvsem, pertineat, quam alteri acquirere concessum eis,nonrepugnante natura Iliadnatura nonpatitur,ut aliorum paulis no a acultates copias opes at gramus. Neque vero hocsolum natura,idens,iuregentium,sedaram sedibuspopulorum,quibus insegulis cis ratibus Respub conrinentur, eodem modo constitutum eis, ut non liceasui commodi oux a nocere asteri. me enim spectant leges,hoc volunt,incolumem esse ciuium coniunctionem,quam qui aerimunt,eos morae,exsilio,vinculis,damno ercent. tque hoc multo magis exigit sanaturae ratis,a eis lex diuina est humana, Varere qui veliti omnesaute areἶunt,quiscudum naturam volunt vivere nun committet, ut alienum appetat, est
id, quodHieri detraxi sibi asumat. Vnde D. Ambros .Uμ.e ψε. o lib.3.c. . Naturam violas, ut alteri nocet, Naduersu Iuram
286쪽
e alienaambire.Et probat Aristoteles 3 politicorum e rascribens Tyrannorum impertaminalia,quae modum transeunt,naturalia non esse, magisrepugnante natura seri,ac notat Budae in Luseitias. de Iustis.d jur. Connanib.r.commet.cap.a eleganter Lactant lib. s. Instit.diuin c.ro ubi de natura Iustitiae, accurate disputat. PLncss.aec a.num.ΣCVbi concludfit,nec principem alteriuaurn auferre,vel cum alterius iacturalocupletiorem fieri posse, sed eucontrariaciendo,omnia iura diuina&lrumana violare.Neque ' obstat, quod depraescriptione obiici soleticius beneficio alique cum detrimento alterius locupletari praescriptione enimvero domino suum aufertur,& altcri acquiritur,quod naturali rationi aduersati videtur,quae periuris ciuilis auctoritatem no potest immutaui. a.de et Ur.ear.rer.quae et se consum. Responde-dum ' namquc est,praescriptionem iustissima de causa in fauorem publicum esse introductam, ut nimirum litium sit finis, &homines in tranquillo vivant,ac diligentius rebus suis praesinat, nero suo. Neque quisquam hic rem suam sibi pcrpra scriptioncm ademtamconqueri potest. Sibi enim potius hoc imputare debet: Nam qui patitn usucapi, alienare videtur, ut Paulus inquit in I alienatio .ayde vesici . nec quicquam porius ciuile,de ivrcgentium immutatur, sed poena tan tum res suas negligentibus infigitur l. vi perspectius C. anna excepi.
Non' obstat quoque quod Vlpianus ex Pomponio refer in 'pretio emtionis&vcnditionis naturaliter licere contrahentibus circumuenire Textus celebris,m Lin caussae cognitione. Isi. g. Idem Pomponius.de minor.as.an.Ex quo inferri possc videtur,aliquem cum alterius detrimento locupletiorem fieri permissumelle.Nam propter naturam contractus laoc contrahentibus est permissum Venditores enim notum est,pretio vendcre pluri-mO,emtores autem minimo emere,idque naturaliter, hoc est,
287쪽
ium gentium, ex natura contractus concessum est contrahentatibus. d. in cavs.f.Idem Pomponius Cris voluntate δ. C. der Find. mae Ideoque si in pretium certum conuentum ne rit,standum erit conuentioni, neque,quod scinci placuit,rcetractandum.Leges etiam talem conuentionem tolerant, ut hic quoquc litium&querclarum sit finis,&homines exciton tur ad discendum cautius mercari e V sing.cent. .observ.cam. f. 3.circa .Sc latius haec more selitodeclarat Pincit in L Lx. C de resinaevenae'I.c.I. umesa. sq. usquea me . a. c.I. m.a. cd hoc tunc demum procedit, quando absque do lo malo est contractum,dolo enim interueniente, contractus testurc est nullus. LABD.f.C.deresinaevenae exemto.* is quiminum,de action emi. Sic aliis etiam riodis tam emtori,quam venditori succurritur, quos paucis succincto indicat Petrus Faber, inci. Iure naturae. m.IMARE.Iur. Et hactenus quidcm
de pupillo-D. - Secundo' datur indebiti condictio minori Lind. o.
hoc declaratione indigct. Datur enim minori indebiti conscuclio, sed impetrata prius restitutione inintcgrum. Ita prinditum est,in Lugud, ubi Iuristonsultus Caius scritata Laiadnal lum habet dubitationem, qui minors non debitumsecteris, ex ea caussa, ex qua iure ciuili repetit Onon eis, dandasitetistias attio ad repetendum,cumo maiori .asAnni m ex ea u dari suae repetitio. Ait Iuristonsultus, nullam dubitationem habcre, qui repetitio minori detu hac adducta ratione, quod mes xibus etiam quandoque benigne subueniatur S rcpetitio de Iur. J.I.vrivos .legat.nom. Datur autem condictio minori 3 non ipso iure,sed perrcstitutionem in integrum. Restitutio 'namque in intcgrum locum facit repetitioni,& minor rostit tus
288쪽
tus condictionem habet. Ac differt in eo minor apupillo,
quod huic non impetrata in integrum restitutione condictio detur,cum persenapupilli raciat, ut repetitioni locus sit. d. -- seriam1.Lt.nois. Illi vero postulata& coucella prius restitutionc, concedatur. Ait etiam Iurisconsultus si minorixea caussa luerit, cx qua iure ciuiu repetitio non est. Non est automiure ciuili repetitio,quando exerrore iuris, vel ex caussa, quae innciatione in duplum crescit, adolescens indobitum soluit. Et ex his caullis maiori quoq; repetitio denegatur. Restitutione itaque opus cst minori,& minor restitutus vialem actioncm habet, ut Iutisconsultus inquit,hoccst, habet utilem condictionem indebiti aelisiud. Vtilis propterea vocatur, quia est restitutoria.Et si 'maiori,qui ex ignoratia rum .indebitum Gluit,
multo magis minori subueniendum,idq; nullatiabore dubitationem est. Neque laudandum puto, quod Accurs in ael. isiud verb.cum se masorib.tradit,maioribus ropctitioncm dari,qui ita facto errarunt.Nam regulariter unicuique,quiin tacto creauit, repetitio permittitur : At ICtus Caius,inquit,Iustis de caussis maioribus repetitioncm dari, quod sane de alio intclligit quit,quam quod regularitc cst prohibitum. Hoc enim iustis saltem de causus permissum dicitur,4 ex iustis caussis siue benigne concellum, nonis in consequentiam trahendum. quinegotia. yy cand Quod auic rcstitutioncccssaria sit, idipsum exael. UM. yis. aperte constat,ubi Caius subiicit Sitatis inserueniat iuuenis cuipraefandas restitum,'sopo Uinte raestar debet, aur procurator rim, cui idipse,
nominatim mandatumsit Danda cst restitutio minori. Hic n. rei solutae fuit dominus,&recte laesbsubuenitur cum intcro
289쪽
consilium,& multis captionibus suppositum multorum insidiis suppositum. a.deminor.as.ann. Ideoque praestandam esse minori restitutionem ICtus Caius inae f. n.ait. Sed, minor ipsemet, restitutionem postulare potest, ct cius procurator, quem nominatim ad id constituere debet. Et quamuis Ac- cur verb. βρ ωtccxistimet, ad constituendum procuratorem requiri,ut curator adhibeatur, S sic minor, curatore auctor procuratorem constituat, tamen magis est, quod minori,qui curatorem non habet, absque eo procuratorem dare possit,cum ipsimet unc curatoris auctoritate restitutione percre sit perinissum, g r. aopcrtinet,quod raris. C. dein imre .resis Impp. rescribunt: Si minor lae curatore constiturus, contractu ecisti mploraret integrum restitutionem,sinondum rempora praefinita excesserint, caussa cognita,non prohiberis.Qvibus verbii Impp. minori absque curatore, restitutionem postularepcrmittunt. Ergo multo magis, iidem absque curatore pro-
Curatorem constituaticonccisum est. Sane si minor curatorem habeat, necessario eius auctoritas adhibenda est, eoque auctore,vel rostitutio petcnda, Vel procurator constituendus. LI. C. tutor vinuratoristerueneris 'gbi pro' vesro recte legreta curatores infros, idque sequentibus verbiscofirmatur ii quibus curatorvin mentionem Imperator Antoninus facit, μι notatum est . iacis,in l.ιEud gyla.demin. . .
ann.Obseruandum' etiam hic est,in quibusdam negotiis, inter qua*xcfertur imploratio restitutionis inintegrum, quaeri noti b.indulgetur,speciali mandato opus esse,&generale pro-.
is integr.ampos.l Pomponiuου. o.deprocurat.Ωqui ad agendum Od. n LQuod si minor procuratori mandet, ut reuocet rem,ab eo distractam, dubium non est, quin ut restitutioncm imploret,
290쪽
mandare intelligatur, cum non aliter reuocare liceat, quam implorata restitutione, adrem.sCL aduratum G.de procurari Licet autem Bart. ind.Lugud,vesit, procuratorem generaliter datum ad agendum;restitutionem recte postulares tamen id nulla lege probatur,&XeriusΓRquod verbiis generalibus,procurator ad actiones,vel iudicia,ucllites constitutus,ca demum possit,quae iuris ordinarii sunt, non quae extra ordinem aduc sus leges indulgentur,atque ita visernuuit Eguinario Baroni, in aecisiudi .deminor.as.an. Porro minori,qui in re Hpetere cogitat,restitutionem essenecessariana, ex La. C. ιaLues olui.quoque colligitur:Sic enim Impp. Dioclet. ωM . rescribunt: indebito legato Berepererroremiurua misoresoluto, petitionem ei decernidis necdum te in quo resilutionistribuitur a xidium,excesserit attonis eis. Decernitur hic minori repetitio, modo tempus,restitutioni praenxummondumsit lapium.Restitutio itaqueintratempus praestitutumestpostulancti Deinde impetrata restitutione,aaindebiticondictionem procede-dum Impetratur autem rcstitutio in integrum, hoc etiam C se,ut Imp.is..La.docent, quindo minor per errorem iuris indebitumseluit,verbi gratia testamentum est conditum, quod ipse iure fuit nullum Minor autem validumsiue iurenetium cxistimauit, legatum indebitum ex eo soluit Himinor restitutionem in integrum habet,& consequentcr intibiti condictionem utilem.Qu' simul ostendinar,veram esse explica monem,circa responsum ait adduitam , in quo ICt domonstrat,indebitum ex ea caussa Blutum, exqua iuracissilirepetitio non est,posse condici. Recte enim,si pererroxemiuris Q- lutum sit, hocintelligendum diximus, nam&iungi e ciuili repetitio denegatur,minori autem succurritur,&concessa pri- utin integrum restitutione, repetitio ei permittitur. d. a. CF