장음표시 사용
151쪽
nae hordei, lactis muliebris, ana S. s. ol. violac. q. s. Misceantur pro frontali, Vel Ol. violac. nymphaeae,unguenti popul .recent anaz . iij. Opij, olei nuc. most h. ana g. iij. Misce , fiat linimentum, quo frons, & tempora inungantur. Sedum maius contus.& cum lacte muliebri mixtum, sincipiti admotum mire sedat phrenitidem , & somnum conciliar. Sed statim ac dormire coeperit aeger , detrahendum , ne in coma praecipitetur. Ramenta cucurbitae recentis idem praestant, & minori periculo. Penotus sequens epithema miris laudibus effert, luod se habet. Moschi g. xij. eamphorae g. xx. aquae ro rubrat.
cum tinctura sanratorum rubror. Impraegnatae xx.
Misce. Capite deraso madefiant lintea duplicata in hoc liquore , & tepida per omnes capitis suturas applicentur. Vbi resiccata fuerinr,itetum imbibe,& per 2 .horas applicationem continua,& somno conciliato , cerebro isque confirmaro , aegrum mirifice conualescentem proinipicies, nisi ipsam et cerebri substantia fuerit corrupta. Interius vero cum tu lepis, aut emulsionibus interdum exhiberi poterit strup. de papau. fi i.
Vel laudant optati g. iiij. aut v. exhiberi poterunt, quod etiamnum inclytteribus usurpatum , satis potenter , & tutius somnum conciliat. Attamen in narcoticorum usu cautus esse debet Medicus. Exhiberi enim non debent, si vires sint valde debiles, ne spiritus & calor ab iis extinguatur. Celebratis sufficienter praedictis materiae fluentis euacuationibus revulsionibus, derivationibus, & interceptionibus. ad materiae si uxae eductionem veniendum est. Ac primum vena frontis aperienda si manifesta siti& seeari possit, fascia collum non astringendo, ut vuI-
gδ solet ficii , sic enim sanguis sursum impellitur utilissim δ
152쪽
Vtilissime etiam aperientur venae narium , & a ullo modo morbus est sanabilis, hoc praecipue curabitur: sngiusque satis copiose per eas emittendus, idque satiqmature, & statim post uniuersales evacuationes facie nisdum est. Aperiuntur autem huiusmodi venae, nares in letius setis, aliisque asperis frequenter pungendo atque lanc nando. Vel adhibitis post aures, naribus, fiomi; podici, hirudinibus sanguis exsugeridus est. Capiti veto applicentur resoluentia simul cum repellentibus , ea proportione, ut primo parum addatur de
resoluentibus ; quo vero morbus magis ad declinatio ncm vergit,eorum quantitas augeatur,ut tandem sola rest
luentia visipentur , ad materiae morbi ficae reliquia a discutiendas. In hunc finem usurpari poterit ol currichamae mel. vel anethinum, cum oleo rosaci pes miX-
Sed inter resoluentia primas obtinent animalia recenter machira capiti admota, vel eorum partes , ut pulli columbini, gallinacei, catelli per spinam techi pulmo
vervecinus: suo enim calore naturali partem roborant, humorem discutiunt, illiusque acrimoniam contem
Quibus uno aut .altero die tentatis , si nihil comm di consequaris, docet Mercatus summo capiti curcurbitulam affigere, ut per futuras aliquid expirer,euocclusque ad cutem : ac si rubor compareat,ac tumor liabius cucurbitam ipsam scarificare. Quo auxilio asserit Medicum consequi posse, quod reliquis omnibus non valu rit, maxime si mox adhibeatur lauacrum aquae dulcis,in quo aliquid ex discutientibus coctum sit. Hoc tamen monet, in ea solum inflammatione faciendom esse, quae per se inceperit, non autem aliis febribus superueneri . . Hoc remedium confirmat Zacutus Lusitanus, referens se desperatam phrenuidem corasse , admota si
153쪽
cipiti cucurbitula cum scarificatione. Quidam maiori audacia vesicatorium sincipiti admouent , quod aliquando successisse aiunt, sed maxima indiget praemeditatione. Pro potu utatur aeger decocto hordei, vel rad. acetosae, cum syrti po granatorum,berberis, aut limonum,uel sequens infuium propinetur. V. Aquae fontis m. ij. l. aceto is,& papau. rhoe ad os, an a M. g. flor.borrag. nymphaeae, violar .ana P. si spiritus
vitrioli 3.j iantali rubri limati B. ij. Stent in infusione per aliquot horas frigide.Colentur per chartam empo-r ticam, adde sacchari albi q.s ad saporis gratiam. Urina in hoc morbo ut plurimum supprimitur, quia aegri eam reddere negligunt , unde partes illae distenduntur,ac tandem inflammationem concipiunt, quae vel sola aegro interitum afferre potest. Itaque aegri ad urinam reddendam saepius incitandi sunt. Mox vesicae regio fouenda aqua tepida. Dein manu comprimendo utina propellenda, aut ea elicienda penem contrectando. Et si leuioribus hisce sympto ma non cedat, ad sequentia veniendum erit.
V. Fol. parietariae M. ij petrosel. cum rad. M. j. Fiat decoctio , & in colatura dissolue olei scorpionum 3. iij. Fiat fotus supra pectinem. Huius decocti residentia frigatur in sartagine , cum oleo scorpionum, & post solum applicetur. Si decoctum efficacius desideretur , adde sem. apst, petroselini, m ili j sol is , seseleos, an a g. ij. Vtiliter etiam post fotum , sequens unguentum PO-test applicari. V .Pinguedinis cuniculi, olei scorpionum, an a L. ij. sem. apij, petrosi asari, Sc seseleos subtili T. puluerat. anasi. Fiat unguencum.
154쪽
p. XII. De cerebri Phaeelo: t i,
De cerebri abscessu, o sthaceis.
CErebri abscessius, & sphacelus a paucissimis au
toribus describitur, licet ab Hippocrate annoratus fuerit 3. de morbis, & in via practico interdum occurrat, min4sque exercitatos medicos alietius morbi specie deludat. Est autem cerebri sphacelus substantiae cerebri suppuratio,vel corruptio,quae gangraena,vel syderatio etiam
Causa illius immediata est cerebri substantiae inflammatio,quae tamen a phrenitide distinguitur ex eo quod in ea membranae potissimum inflammantur,& ab iis i flammatio parti tantum exter:ori, & contiguae communicatur , in hac vero inflammatio partes cerebri interiores, ac totam propemodum illius substantiam oc cupat. Magna autem illa inflammatio in parte mollissima,& humidissima breui sphacetum accersit. Huius inflammationis causa est sanguis supercalesa chus, vel admodum biliosus, in cerebri corpus, & partes eius internas affatim irruens. Causae procatarcticae sunt illae omnes quae singuianem calidum copiosum in toto corpore cumulare , de ad caput transferre valent, ut exercitatio vehemens , insolatus, vel capitis ad ignem calefactio , ira , & similia, sed frequentius hunc affectum inducere solent vulnera capitis grauia , & contusiones. Ab hac tamen causa oriundus abscessius, vel sphacelus, a praedicto diuersus aliquo modo est, quia ex contusione factus abste , sus , tot cerebri partes viplurimum non occupat,
155쪽
sed unk praecipue adhaeret. Unde symptomata leuiora, saltem ab initio este solent,& affectus ad plures dies
propagatur. Signa ab licessus, & spha celi, qui sinς vulnere,aut con lusione producitur, ira se habent Inuadente affectu ingens capitis dolor morantem adoritur, qui per occiput collo, & uniuersae spinae
communicatur. Cui mox succedit sensuum omnium tum internorum, tum externorum abolit O , sicut in
apoplexi a contingit, a qua tamen signis infra descii. bendis distinguitur. Variis motibus, & inordinatis sese aegri exagitant, ut
vix in uno loco contineri valeant. Manibus interdum partes superiores inuadunt, easque ditici b re , ac laniare conantur, faciem unguibus dilacerant, crines auelluntiat pio cedente morbo corpus languescit,& ad motum imis potens essicitur.
Febris acutissima, & intensissima trianc perpetuo comitatur affectum, quae ab ingenti cerebri inflammatione in hoc affectu aegrotantes neque cibum,neque potum admittunt, & vix aliquid in stomachum illo tum quocumque artificio ingeri potest, unde cita aduenit virium exolutio. Ablcelsus ex vulnere, aut contusone genitus sequentibus signis dignoscitur. Post acceptam contusionem campitis torpor quidam , & incustitia apparet, animalibus spiritibus a materia extra uia sata labefactari incipientibus. Morbo inualescente, fabricula exoritur, mater: a putrescere incipiente.His capitis dolor succedit.& somnolentia. Mox aucta putredine omnia symptomata ingraue Dunt. Febris intcsior euadit ; arger e profundiori somno em'rgens subito vociferatur,& surgit e lecto, statimque iterum decumbit. Frequenter manum ad caput adducit. Ex procedit Denic
156쪽
Cap. XII. De Cerebris=hatelo. I 2I
Ex his pleri lue ante obitum purulentam materiam , se vilescentem ore , aut naribus reiiciunt. Qu.od ad pro gnosiin spectat affectus iste periculosissimus est, de ut plurimum lethalis, uno intra triduum aegrotantes intcrimit, ut docet Hipp. aphor. 1 I. se n. 7. quibin , inquit, cerebrum Phaceiatum est, in tribu, diebus peretiist ; si vero hor euaserint me sunt.. Galenus in comment. docet per sphacetum hic non esse intes ligendam fictam , & completam partis corruptionem , quoniam haec sanationem non admittit , sed quae est in fieri , imminetque ob inflammationis magrii tudinem.
, In iis qui conualescunt quod rarissime contingit , nulla est praeteritorum mem otia , aegri enim nec . morbi, nec alterius rei ad morbum pertinentis memiis
Ad curationem huius affectus magna festinatione opus est . nisi enim in principio illius remedia statim adhibeantur , nullus amplius superest curationi
locus. lIn prima igitur morbi inuasione statim sanguis detrahendus est , magna copia , & iteratis vicibus , bis, ter , quater eadem die quantum vires ferre possunt; in hoc enim unico remedio tota curationis spes residet, eum en tig magna sanguinis copia cerebri substantiam occupet, quae magna est , mollis, & humidissima, ab ea susscienter reuelli, ac derivavi nequit, nisi totus serὸ sanguis in venis contentus educatur, & in hoc casu locum habet vulgaris illa Celsi sententia, multa ire principiri periculo recte fiunt, quae alias essent omit
Cum 'venae sectionibus clysteres acriores inliciendi sunt, ut humores superiora perentes ad inferiora reuel-untur, & singulis diebus iterandi. H s Eodem
157쪽
Eodem tempore oxyrrho dina admouenda sunt sincipiti,ut fronti,qualia in phrenitide descripta sunt. Ad maiorem revulsionem,& derivationem,cucurbitulae scapulis,& dorso cum profundis scirificationibus admouendae sunt, frictiones & ligaturae extremorum celebrandae, venae primum malleoli, postea frontis, dc arteriae temporum aperiendae , hirudines pone aures,& haemorrhoidibus applicandae , vesicatoria ceruici.& brachiis admouenda , & reliqua remedia usurpanda, quae in phrenitidis curatione a nobis proposita sunt. Ac tandem si morbus ad declinationem vergat, leniter resoluentia capiti admouenda sunt, inter quae pulmones vervecini ex animali recenter mactato calentes, 'principem locum obtinent.
De Mania. MAnia est delirium sine febre cum furore, & auis
dacia. A phrenitide distinguitur,quia in ea febris acuta viget, a cerebri & membranarum eius inflammatione oriunda. Haec vero febre caret, saltem ratione propriae essentiae
nihil enim impedit, quin febris cum mania complicari possit, sed ab alia causa oriunda, non autem ab ea quae maniam producit. Atque adeo in phrenitide febris est symptomatica ; in mania essentialis, de primigenia, ab alia causa procedens ; & sic explicandus est Galen. c 3. de loc. assect. cap. 7 Uuemadmodum , linquit, alter atra bilis succus, qui praeassata saua bile mascitur, ferina destrumenta inducit, modo sine febre , Modo cuam t
158쪽
Cap. XIII. De Mnnia. I 23 A melancholia distinguitur per symptomata patho-
gnomonica, si quidem mania est cum furore,& audacia, melancholia vero cum timore, & moestitia. Causa maniae proxima , & immediata , iuxta Galenimen rere,, est calicla & ficca intemperies ab humore arrabilirio oriunda ; quae tamen grauissimis urgetur dissi
Si enim tanta esset intemperies in cerebro,ut mentem de sua sede deiicere valeret, febrem deberet parere, cum calor remissior delirium essicere non valens, ebrim pariat, qualis est ea quae ab insolatu exoritur.
Ad hoc dubium vari j varia respondent. Sol id orum responsio est , calorem qui febrem excitat, debere esse siliginosum , ut ad cor delatae fuligines febrem eH-ciant , & calorem fuliginosum, in materia humida conis sistere debere, qualis est materia febrium putridarum;
in mania verb humores esse adustos,& incineratos; ita ut ab iis nullae eleuentur fuligines. Vno verbo dicunt, calor in mania est velut in pruna, in febribus vero , ut in flamma , haec tamen responsio fortissima urgetur instantia. Quod nimirum in febre hectica maior sit humiditarum consumptio, quam in mania. Attamen febris usque ad integram , & absolutam omnium humiditatum, & ipsius humidi primigenij consumptionem,
aegrique interitum , perseuerer. 3Platerus' hac ratione , aliisque nonnullis persuasus existimat praetet calidam , & siccam intemperiem, adesse quoque malignam , & venenatam quandam qualitatem , quae sit praecipua causa delirij. Magna
huius sententiae probabilitas inde elici potest , quod
furor uterinus 1 semine corrupto , & malignam, ac Venenatam qualitatem adepto exoritur. Quod hydr phobia , quae est species maniae a morsu venenato canis rabidi in quocumque temperamento sine atrae bilis con-
159쪽
cursu inducitur , & morbus qui a moti Tarantulae moritur, quaedam etiam maniae species appcllatur; ac denique venena quaedam maniam in serre possunt, ut de cerebro mustellae & iolano meniaco r serunt. Ideo verili mile est peculiare quoddam venenum in corpore humano genitum maniae causam este praecipua , cum ctiam febres malignae, quae non raro mitisti inae sunt, ut in iis pulsus ac urinae lanis simillima appareant,deliria producere soleant magis qtiam sebres ardentes maligni
tatis expertes. Et docet expc Vientia inaniam conlis gere frequenter , non tantum atra bilario temperamento prae
ditis, sed etiam omnibus naturis & aetatibus, praescrtim si haereditario iure contigerit: ac denique illam calidioribus medicamentis specifica virtute praeditis non Taro curari. Caeterum confiteri oportet in melancholicis , dc atrabitariis hunc morbum frequentius , & Ut plurimum produci, quia ille humor tali veneno suscipiendo magis idoneus eli. Et Galenus malign: tatem istam humori a rabit .irio aduenientem agnoscere videtur commoni. aphor. 3 6. sect. 6. ubi dicit maniae causam esse melantholicum humorem, non semper, sed eam supra modum exustam . aut put rcfactus malignam inoduerit acritudinem. Sed manet adhuc dissicultas ex eo desumpta, quod maniaci frigus externum etiam hyemis tempore nudato corpore innoxie patiuntur , SQ praeterea ad tactum calidi seiuiuntur , quod indicae calorem intensillimum in iis vigere. Verum respor, demus hoc in omnibus maniacis minime contingetum & multos hybernum frigus auersari, vestibusque pl in rimis gaudere. Alios veIo ab aere externo propter consuetudinem quin - sic videmus puellas d/d denudatum habere uis ex Hinnocr
160쪽
Materia hunc affectum producens in venis & arteriis conrinetur , vel totius corporis , vel cerebro propioribus , vel ipsis cerebri vasis , & ex locorum varietate varia symptomatae eaque grauiora, vel leuiora emeriagunt. non rato etiam in Vieri vasis, ex sanguine vel semina corrupto , materia morbifica continetur, ex qua
Si materia peccans est in omnibus venis aut cereia bro vicinis insania fit perpetua , & indesinens; si vero in parte tantum aliqua concludatur, delirium tunc temporis quasdam habet intermissiones , & per interualla
Signa diagnostica alia imminentem, alia praesentem maniam significant. Ad imminentem, vel suturam maniam dignoscendam primo consideranda est aegrotantis natiua dispositio, quae scilicet ad biliosam, seu atrabitariam temperiem accedit. Sic apud Hippoc. 2. epid. s. Cui vena in cubito pulsat, furibundus est , or ad iraeundiam praeceps; cui vero sensim mouetur, torpens ac stupidus. Arterias nomine venarum Hippocrates assicit. Non autem simpliaplicem pulsationem intelligit , sed vehementem, cui opponit illud, quando sensim mouetur, ut sensus huius sententiae ita se habeat. Qui habent pulsum magnum, velocem , Sc vehementem a natiua constitutione, ad iram , & furore naε procliues sunt: qui verblardum habent a vidi sunt, & stupi