Lazari Riuerii ... Praxis medica 1

발행: 1653년

분량: 788페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

511쪽

p. VI. De Sputo sanguinis. 469

iescribit ad haemoplysin , quae est magnarum vi

rium.

V. Rad. bistortae, symphyti maior. tormentillae, atra J.j. herbar. centino d. millefolij, veronicae , pyrotae saniculae , bursae pastoris cum rad. an a M. j. lummitat. t ubi, lentisci,ana M. f. gran. sumae, myrtili. sem. plantag. berberis, papaueris albi , ana S. vj. florum nymphaeae,cucurbitae,cydon. rosar. Iubr. an a P.ij. Contusis Se commixtis omnibus , macerentur per quatriduum ad ignem balnei, in succor. depurato sum plantag. po tulacae , acerosae , agrimoniae , an a d. ij. Dein sottiter exprimantur. His adde acaciae, hypocisti d. ana 3. ij. terrae sigillatae,boli armen. veri, ana 3. g. cicctari, diatrag. Rig. 3. ij. Macerentur denuo per quatr duum, dein per cineres ad siccitatem destillentur. Huius aquae capiat aeger cochlearia duo vel tria,p.r i e,aut cum syrupo conuenienti.

oleum de carabe chymice extractum potentissime penetrat,astringit,& siccat, si guttae duae in potu dentur cum aqua plantag. ut docet Cesalpinus in speculo at- . tis Medicae . . Mercurialis in consultationibus, valde commendat semen papaueris albi,vel hyos yami albi singulo man , si eius capiat aeger 5.j. plus minus, cum saccharo rosa . syrap. de portulaca mixtum. Sic etiam diacodium album , in cura phrenitidis descriptum , utiliter usui pari poterit. Amatus Lusitanus succum urticae mire praedicar, his verbis. Qui sanguinem ex pectore reiectarunt , ct a Medicis tanquam deplorati sunt habiti , solo urtica

succo conualuerunt. Post multa avrem machinata re media , nAllum ita contulit ut sanguis cohiberetur , ac

urtica succus , quem ad s. vel 6. dies ebiberum, singulis scilicet diebus quatitor uncias ieiuno stomacho. σ

512쪽

ipsam urticam incoctam iure pulli aut vervecis saepe com debant. Sanguis draconis omnem venarum apertionem internam mire conglutinat, ad 5. R cum aqua plantag. aut alio liquore conuenienti exhibitus, vel cum aliis medicamentis permixtus.

Pitulae sub linguales usitatissimae sunt, & in sequentem modum componi possunt. . Mucag. gum . arab.& tragac, extract. cum aqua

plantag. 3 ij. mumiae,mastiches, ana 3.j. sacchari rosatiq. s. Fiant pilulae sublinguales, quarum unaeta teneat in ore perpetuo. In iusculis etiam puluis sequens permis ceri poterit. V. Coralli rubri,margarir. praeparat. ana 3.ss gummi arabici, tragacanrg. ana 34j. Fiat pulvis. Vel in iustulis semina papaueris albi, & sum ac, in panno lineo ligata, decoquantur. Narcotica in hoc affectu multum praestant, eaque in

hunc modum usurpanda sunt.

V. Sy rup. de papau. tu iub. & de rosis siccis, ana J.j. Capiat cochlear j. hora somni . vel V. Syru p. de papau. N de portulaca, ana 3. iij. terrae sigillatae 3.ς aquae portulacat & plantag. ana 3 j Fiat potio, detur hora somni . vel V.Syru p. myrtini,& de papau' ana 3.j. boli armenae

3 g. Misce, utatur nomi ex cochleari. Vel etiam interdum theriaca recens quatuor men sium, ut docet Gal. s. method. cap. i 3. philonium romanum, aut laudanum optatum usurpari poterunt. R efert Platerus,se haemoptoicum cura IIe sola exhibiatione trochiscorum aikehengi, cum opto in lache caprino distatui. per aliquot noctes. Idem mulierem simili affectu laborantem curauit purgatione . Cx marinae

513쪽

. . Cap. VI. De Spato sanguinis 4 1 tabellarum per multos dies manE , & sero conti

nuato. . .

v. Semin. hyoscyami alat subtilissime puluerati Θ ij.

coralli rubri 3. 6. gummi arabici B. j. violas hecentes n.x. succi berberis 3. ij. sacchari in aqua tostar : & plantag. dissoluti j. ii. Fiant tabellae. Trallianus i ib. 7. cap. I. mirum in modum commen dat lapidem haem, litem , quo dicit se multos hae M optoicos curasse; exhibendo ad 9. iiij. cum succo mali Punici aut polygoni, iis qui copiosum sanguinem spue bant. In quibus vero sanguis non copiose evacuabatur, cum aqua pura tepida. At laevigandum esse curiosdmonet, ut sit aereus & vento persimilis tum freque ter ex libendum,ut commodius distribuatur , & in vino etiam infusum exhibet ad praecautionem. Antonius Valetius exercitat. ad cap. 27. lib. I. Horulerij de morbis internis, refert, quendam haemoptoicum , qui alternis temporibus multum sanguinis reiecerat, neque ullis remediis sanescere potuerat, viis sequentis pulueris a Iulio Scaligero sibi praescripti, breui

conualuiue.

Spodij, rosar. rubr. boli armenae , terrae sigillatae, lapid. haemat. ana g. coralli rubri, earabes,mar garit. non periarat. ana S. ij. g. gummi arabic. tragacanthi, ana 5. ij. seminis portulacae , maluae, arnoglos sae , sem. rosar. rubr. cornu cerui ulti, amyli torrefactiana 3. iij. Fiat pulliis tenuiss. Dosis 3. iij. cum aqua pluuiali. Hunc pulverem Scaliger mutuatus fuerat a. Serapione, qui eum tradit cap. de spuro sanguinis, tanquam remedium expertum ; quem etiam valdὸ lauri' dat valescus. Ex eo etiam possunt fieri tabellae, cum saec haro in aqua plantag. & rosar. dissoluto. Ad hunc pulverem quadam tenus accedit. sed para tu facilius electasium HUidei ad hae optysim,in Germ

514쪽

mania olim celeberrimum. & a Getaero , de Erasto, MCratone commendatum , quod sic haber. IV. Semin. hyoscyami & papau. albi, ana 5.X. terra sigillatae, coralli tubri, ana 3. v. sacchari rosat. antiqui is mi ci. s. Fiat electarium , cuius dosis 5. i. manc &sero, praemissis uniuersalibus. Quia vetδ astringentium usu sputum supprimitur,&disti cultas spirandi exoritur , per linterualla recurrendum est ad ea quae pectus leniunt, & nihilominus sanguinis sputum cohibent. Qualia sunt ea quae componuntur ex gummi arabico,tragacantho, amylo, & syiu-pis de rosis siccis, cydonior. myrtili. tui ubino,de succo portulacae, aut plantaginis. Dum astringentia remedia in usum reuocantur, si almis non procedat, clystere subdiicatur, vel purgante medicamento astrictionem aliquam relinquente. In toto curationis decursu , si sanguinis concreti in thorace contenti suspicio sit, dissoluendus erit oxycrato. Qtiod,ut Gal.docet s. method. in hoc casu ita componendum erit, ut potu sit iucundum , nec Ob acetum copiosius tussim excitet: ita enim sanguinem soluit,& leuiter astringit , huius capiat aeger 5.Vl. tepide bis, aut ter in die ; si tamen adhuc tussim moueat, saccharo dulcorandum erit. Est autem eo utendum,cum iam aliquo modo fluere cessat sanguis. Huic etiam rei conserunt caiabe.& mumia,quae cum astringentibus, & glutinantibus permiscenda sunt, ut in formulis nonnullis supra praestinim est. In eodem curationis decursu , ad feruorem hepatis

remperandum i epithema refrigerans hypochonario

dextro admoueatur.

V. Aquae rosar. plantag.&ci chorij,ana S. iiij. aceti ro- sic. S. ij. puluer.elceriir. triasanrat Q. j. g. cairaphorae Θ. i. Fiat epithema applicandum tepide regioni hepatis.

Post

515쪽

cap. y I. De Spuro sanguinis. 47 3

post v sum epithematis inungatur eadem pars Vnguento rosac. vel cerato tantalino, addendo aceti rosac. parum unctionis tempore.

Lumbi etiam & spina dorsi illinantur oleo rosae. de

nymphaeae totis in aceto , addendo parum camphorae, ut sanguinis in vena caua contenti feruor tempereturi Cauendum tamen est ab iis quae vehementer astrinia gunt, qnia sanguinem a vena caua in pulmonem pro pellerent.

Plurimum etiam ad sanguinis feruorem temperandum , eiusque fluxum cohibendum conducit oxycrato frigido testes fouere: maximus enim est consensus inter se ritalia, & genitalia membra. Balnemn in hoc affectu conueniret , ad visce rum calorem temperandum. Sed quia relaxare , revenas magis reserare potest , ided illius usus fugiendus est. Pro potu utatur aeger 'rupo myrtino, de portulaca, aut de rosis siccis ; aut saccharo rosaceo cum aqua hordei , aut cum aqua infusionis lapid. haematit. vel terrae sigillataepaut conserua rosarum,cum ea aqua permixta, vel cum aqua infusionis coriandri praeparata,& acidula reddita cum spiritu vitrioli , vel cum tinctura rosa

rum.

Leve decoctum millefolij pro potu ordinario usurparum, ad quemcumque sanguinis fluxum cohibendum esticacissimum est. Si acris fluxio in pulmonem e capite irruens , causa sit huius symptomatis; praeter supra dicta, conuenie ea remedia, quae pro catarrhi calidi curatione supra proposita sunt. Sedato sanguinis fluxu, ad impediendam recidiuam, ,

Vitanda primum ea omnia , quae humores exagitar. solenti ut vehemens exercitium, ingens calor , incan

516쪽

4 4 Praxeos Messio Lib. VII. i

descentia,voci ratio, vina generosa,cibi praedicti sali

aut aromate conditi. Conserua rosari siccar. teneatur in ore frequenter,

praesertim sub lecti ingressum.

V. . Couseruae rosar. & rad. symphyti, ana 3. I. trochisc. de carabe, & de terra sigillata , ana 3. s.coralli rubri , & margarit. praeparat. ana Θ. j. sacchari rosacei ad pondus omnium. Fiat conditum, de quo capiat cochlear j. per interualla hora una ante pastum. Purgetur quater in anno , vel etiam saepius si opus videatur , potione ex rhab. & myrobalanis supra descripta , cui addatur loco strupi , mannae granat. I.j. Vtilitet etiam sumi potest per aliquod tempus a sedata hae optoc, rhab. torrefacti B.j. singulis diebus mane, hora una ante pastumi Imo vero si sang iis plurimum aqueus , dc serosus sit, s ut plerumque in omni haemorragia solet contingere.) idem rhab. non torrefactum , sed tantum pulueratum dicta dosi maximEconueniet ; sic enim sanguis, expuriatis pao atim sero-- . sis illius humoribus , pristinam suam crassitiem recuperare poterit. Ves poterit idem rhab. sumi ad 3j. semel in septimana. 'Poterit etiam in usum reuocari serupus magistralis, ad sanguinem mundificandum a serosis & tenuibus ichoribus, & humoribus. Fol. buglos. viri usque, fumariae , lupul. cichorij, endi uiae , agrimon. plantag. polytrichi, an a M. j.

stimmit. asparagi, verbenae , euphrasiae, ana M. si .sem. Cucurbitat, & melonum , ana si . semin. endiuiae, Cusicutae , ana 3. ij liquirit. ras & palsul. mundat. ana' j. prunor. dulcium par. vj. sennae mundat. pOlypod. querni S. ij. agarici in panno raro ligati 5. vj

macis

517쪽

Cap. VII. De Phtisi. 4 s

inaeis 3.i flor. iij. cordial. 5c cicer. rubeor. ana P.hCoquantur ad m. i. g. In colat. dissolue succi pomor. tedolent. 3. iij. sacchari albi quartaria quinque. Fiat strup. perfecte coctus , aromat. santalo citrino. Pome, in strupo infunde rhab. electi contusi , & in panno

raro ligati Zj.j. Capiat j j. s. vel I. ij. cum iusculo bis

in mense.

Cauterium assigatur tibiae dextrae,vel sinistrae, prout hepatis aut lienis affectus huic symptomati occasionem suppeditant. Denique lactis asinini chalybeati usus per mensem integrum, ad huius affectus praecautionem erit utilissimus. Vel ad potentius hepar refrigerandum , is rum caprillum chalybeatum , illius loco poterit se stitui. Pro potu utatur aqua leuiter cocta cum semine coriandri praeparato , vel decocto hordei & liqui-titiae.

De Phlisi.

LIe t phliseos nomen generaliter omnem corporis consumptionem, significet: propris tamen & spectuliter pro ea corporis extenuatione usurpatur, quae v laus pulmonum consequitur. Haec autem corporis extenuatio prouenit , febre putrida & lenta , quae in hecticam degenerat. Febris vero ab ulcere pulmonis exoritur, 1 quo propter viciniam , putridi vapores ad cor continuo exhalent, ecineo febrem accendust. Postmodum vero calor ille se-btilis

518쪽

Billis , eorde in totum corpus d Tinditur, sicque pari

tes omnes intemperie calida & sicca laborantes, dccalorem influentem intemperatum , ac putredinoseia recipientes , alimentum commode non concoquunt, &male nutriuntur , unde sensim propriae substantiae consumptio succedit. Febris autem illa propter longitudinem , & causae perseuerantiam in hecticam degenerat, cui tamen norizaro pia trida coniuncta est, quod ex urinis dignoscitur,& exacerbationibus, quae certis horis non raro contingere solenti Imo verδ interdum paroxysmi febrium intermittentium in phthisicis obseruantur. Vlceris pulmonis causa proxima & immediata est humor acer,&erodens, qui vel aliunde in pulmonem influit, vel in ipso pulmone generatur. In fluit in primis a cerebro pituita acris , & salsa catarrhum ferinum eniciens, qui pulmonem exulcerare facile potis est. Interdum verb pituita esstuens a cer bro visam salsedinis, & acrimoniae expers , exulcerationem pulmonis esticere potest, si nimirum in eo diutius remoretur, & putredinem contrahat, a putredine autem acrimonia exoriens , partem corrodit & exul

cerat.

Non semper tamen pituita putrescens in pulmone, illum exulcerat, squidem videmus saepe in catarrho,

pituitam putridam excerni, cum tamen pulmo nullam laesionein conceperit di, sed ad ulcerationem esciendam duae requiruntur condisiones , una ex parte materiae fluxae,altera ex parte pulmonis. Ex parte materiae conditio necessaria est, ut illa talem habeat dispositionem , ac temperiem , ut per putred inem acquirat insignem acrimoniam , quae exulcerationem efiicere Valeat. Ex parte vero pulmonis concurrere solet mollis praetermodum , tenella , ac corruptioni pa

rata Diqitigod by Cooste

519쪽

Cap. VII. De Phthisi. 4 r

rata illius substantia , quae uno verbo vitiosa pulmonis constitutio vocatur I ab ortu , & semine parentum utplurimum contracta, de qua pauid inferius agetur. . . A vieinis etiam partibus humores pulmones exul cerantes , & putrefacientes solent influere, ut pleu.ra , mediastino , di aphragmate , aspera arteria , & inprimis ex earum partium inflammatione suppurata , quae in empyema conuertitur , de quo Hipp. Aph. t .sech. s. qMi ex pleuritide emnici fiunt , si a

ruptione emnematis intra dies A . repurgentur, liberanturi, alioqui transeunt in tabem. L-

In ipso pulmone generatur , quando e vase illius rupto , vel eroso aut ex vulnere aperto sanguis effusus putrescit , aut , variolis ulcus in eo relinquitur. Interdum verδ ex ipso pulmonis vitio praui humores generantur , qui illius substantiam corrumpunt , de phthisim esticiunt, tale autem vitium plerumque seu vitiosa pulmonis constitutio , a primo ortu contrahitur, & a semine parentum simili labe insectorum , unde phthisis inter morbos haereditarios Principem locum obtinet, itavi multas similias viderimus ineuitabili fato, huius morbi ferocia e medio sublatas. Haec autem vitiosa pulmonum constitutio , non in primis qualitatibus sita est , sed malignam quandam , ac venenatam qualitatem agnoscit ; cuius ratione contagiosa est : quamuis negandum non sit molliorem & laxiorem pulmonum substantiam , atque adeo corruptioni magis paratam, ad huius moibi generationem plurim lim con

ferre. Haec

520쪽

. 8 Praxeos Mediea Lib. VII.

Haec autem pulmonum vitiosa constitutio efficit interdum ut nulla praecedente destillatione, nullo praece-' dente inflammatorio affectu, aut alia causa euidente, aegri in tabem incidant, ex solo partis vitio proprium

alimentum corrumpente.

A tuberculo etiam in pulmone genito suppurato &disrupto phrysis interdum generari solet. Est autem tu- herculum pulmonis, tumor exiguus in quadam illius particula collectus. Duplex illius genus ab Hippocr. constituitur I. de morbis, quorum unum erudum tuberculum ab eo ri minatur, quod nunqua ad suppurationem venit, sed sensim increscens spiritus vias praecludit, & tandem aegrotantem interimit. Alterum est quod ad suppurationem venit, & vois mica pulmonis nominatur. Fiunt autem dupliciter perfluxionem, vel congestionem & materia collecta vel in cystide concluditur , vel sine vesicula in ipsa partis substantia. Vesiculae illius densitas saepe facit, ut huiusmodi vomica per multos annos in pulmone gestetur, nullis signis indicata, & nulla alia corpori noxa

communicata, unde Hippocr. aph. i. sesst. 6. quibus supyuratio in corpore exinens non innotescit, iis ob crassitudι nem puris , aut loci non innotescit. Itavi multi omnia corporis munia rite exercentes, rupta derepent vomica e medio sublati sint , quorum exempla aliquot proponuntur a Fernelio lib. s. de pari. morb. &sympi. c. I S. e quorum numero sunt duo medici qui

nullis signis impendens periculum praeuidere pOIue

' Si pus e rupta vomica effluens in cordis ventriculos feratur , aegri subito intereunt e si ver5 ad bronchia transmittatur . per anacat harsim expurgari potest, si coipus sit validum, & materiae quanti as

SEARCH

MENU NAVIGATION