장음표시 사용
501쪽
humorem conuertit, qui sensim ad thoracis cauita tem transmittitur , quod etiam fieti potest vesiculis hydatidibus in pulmone excitatis , iisque disruptis., quae ab Hipp. recensitae sunt lib.de internis affectionibus, & quibusdam autoribus obseruatae. Vel aliunde in thoracem transmittitur praesertim ab hypochon-driis, quando scilicet hepar aut lien intemperie , scir-Tho , aut alio graui morbo ascitur, unde sero si humoris copia generatur. Serosus ille humor vel per venas ad pulmonem , natura aut casu debilem transmitiatitur , vel a cauitate abdominis ad thoracem per caeca spiricula transfertur. Facilem autem esse illam sero si humoris ab uno ventre in alium transmissionem, docetur experientia , quandoquidem hydrops pectoris in hydropem abdominis tandem degenerat, & vice versa, humor in Asciticorum abdomine contentus, in thor
cem saepissime transfertur, unde illi subito & ex imis prouiso suffocati pereunt. Diagnosis huius affectus , sicut ante, dictum, di mei Ilima est, & omnia fere signa cum aliis thorac, morbis communia sunt. Ho. tamen illi & empyematitantum peculiare , murmur scilicet aquae fluctuantis , quod intra pectus exaudiri potest , si corpus sursum ac deorsiim transversimque commoueatur , vel a valido homine scapulis apprehensum agru
Omnia verδ ligna ex Hipp. supr, recensita , coli ctive sumpta diagno sim satis certam stabilire possime. Quibus hoc unicum addere licet tanquam pathog Omonicum , & quo solo hydrops pectoris a caeteris disiauitatis respirandi speciebus distinguitur. Quando nimirum spirandi discultas primo quoque somni
tempore invadit, eumque intercieit, ac per noctem agis v et, procedente verb die lensim lentescit.
502쪽
His aecedit interdum brachii alterius vel humeri dolor ut paralysis quae fit vel ab humore a capite in
pectus delabente, cuius portio in brachium vicinum defluit ; vel , sero in pectore contento, & ad brachia per venas axillares exundante; vel 1 refrigeratione musculorum intereost alium ἰ a quibus ab brachia nerui derivantur, vel alia quavis sympathia viciniae lege oborta. Hanc enim pectoris & brachiorum sympathiam notauit Hipp. in Coacis, his verbis : Si mehementer inflammentur appendentes utrinque pulmonis partes , ut in latus incumbat , resoluuntur ea parte comporis.
Grauissimus est affectus & dissicillime curationem suscipit, in iis enim qui eo laborant, calor natiuus admodum debilis eli, viresque naturales languidae et graui aliquo viscerum affectu : Vndi fit; ut, quamuis . collectus humor in thorace remediis idoneis euacu 3 tur ,) quod tamen difficillimum est, in nouus subindὶ fiat nouae materiae affluxus, unde morbus non sollim fouetur, sed etiam deterior in dies evadit; ita ut tan-
T in hydropem ascitem incidant , multiplicatarria , & in abdominis cauitatem transfusa in principio tamen , antequam viscera insignem laesionem susceperint, curationem luterdam admittere potest. σι Ad eurationem huius morbi duae indieationes antε oculos proponendae sunt, ut scilicet materia in tho- Tace contenta evacuetur , & noua illius generatio impediatur. Materiae in thorace contentae euaeuatio difficilli' ma est, quia non sunt viae patentes, per quas educi possit. Ideb Hippocr. lateris apertionem percipit, quam
tamen , quia in usum reuocatam non vidimus , neque
felicem illius successum apud ullum autorem legia
503쪽
Cap. r. De Odrope pectoris. 4s r
inus , probare absolute non possumus, & de ea idem dici potest quod de paracente si in hydrope ascite, capite proprio , diximus. Satius ergo est hydragogis medicamentis humoris illius euacuationem tentare , cui rei conferentea omnia: quae in hydropis curatione 1 nobis proinposita sunt. Vbi tamen diligenter obseruandum, quod si morbo iam confirmato , & multa serosi humoris copia in thorace collecta , purgans validius exhibeatur , humores illi valde exagitantur , unde suffocatio ingens aegrotanti contingit, quae illum subith de medio tollit. Ideo caute agendum est, & in minori do si , atque iteratis vicibus medicamenta exhibenda sunt ; eaque cum potentioribus aperientibus ac diuterieis miscenda , ut simul viae aperiantur, & serosae materiae portio ad urinae vias dedu
Inter hydragoga , ea quae ex mineralibus desumuntur , in hoc affectu maxime conueniunt , qualia sunt mercurius dulcis , & mercurius vitae ita correctus ut per inferiora tantum evacuet. Diu retica etiam sola frequenter usurpata multum conferre possunt , quia materiam antecedentem ad thoracem confluenrem auertunt , & per urinas eu cuant , tum etiam consequiione quadam ab ipso tho
Sudorifica etiam ad sero iam illam materiam educendam utilissima sum,& nos vidimus virum sexa genarium usu decocti sudorifici ex guaiaco , & salsa parato per I 1. dies , sudores excitando cum vapore spiritus vini, fui ila liberatum, Ad eandem sero si humoris a thorace auersionem plurimum conserent cauteria cruribus aut tibiis ad-
504쪽
Generatio vero illius serosae materiae impedietur, vitia corrigendo earum partium , quae .hanc materiam suppeditant. Sic pulmone ipso laborante, illi rem dia appropriata erunt usurpanda : si hepar aut lien intemperie , obstructione, scirrho, aut alio aliquo vitio laboret , illorum affectuum curationes ex propriis capitibus erunt desumenda. Vniuersaliter vero ea quae partes vitales & naturales roborant , semper conuenire poterunt , qualia in virium imbecillita
te , hydropis & fluxus hepatici curatione descripta
De Ham usi ,seu sanguinis stulo.
LIcet vulgo haemoptysis omnem sanguinis per 'os
excretionem si gruficet , quacumque parte procedat , siue I thorace , pulmone , aspera arteria, siue , faucibus , gingiuis , palato, columella, cerebro, ventriculo , hepate, & liene , proprie tamen , Gal. I. de cris cap. s. haemoptyss nomen pro ea sanguinis expuitione sumitur, quae a partibus vitalibus, thorace nimirum , pulmone , & aspera arteria procedit. Est symptoma in excretis eorum quae sunt toto ge
Cum autem omne symptoma pendeat morbo tanquam causa proxima , 3c immediata ; huius causia erit morbus organicus , vel communis. Organicus duplex est , Vasorum apertio , quae ἄναώ- Graecis dicitur, & rarefactio , δὶαπή - appellata , commanis etiam duplex est , eorundem vas
505쪽
rum ruptio, quae ρηις nominatur , & erosio δαψωne appellata. Causiae Internae istos morbos immediate producentes sunt tinguinis quantitas , vel qualitas excedenti Sanguis quantitate pecsans Venas rumpere aut orificia illarum aperire potis est , atque ita rixim aut anais stomo sim efficere.
Idem verδ qualitate peccans, si nimirum calidior, tenuiorque sit, per anastomo sim emuere potest, quia calor orificia dilatat , & tenuitas efficit ut faciliu emuere possit, eaedem qualitates diapedesim etiam efficiunt ἔ calor enim rarefacit tunicas vasorum , tenuitas verδ sanguinis eficit, ut per poros earum tunicarum facili iis transfluere possit. Sanguinis denique aerimonia venarum tunicas erodit & exulcerat ac diabrosim parit. Id ipsum praestare . possunt humores acres , vel salsi a capite destillantes,
vel aliunde ad pulmonem confluentes. Causae etiam externae ad horum morborum productionem concurrunt mediate , vel immediate. Immediate id praestant, ictus, casus , vulnus , & alia id genus , mediate vero Operantur, quaecumque sanguinem multiplicare,calefacere, aut attenuare possvnr,ut vinus plenior aut calidior, mensium aut hae inorrhoidum se pressio, exercitatio nimia, clamor ingens , aestus, longa in sole mora, &'alia quam plurima. Frigus etiam externum vasorum disruptionem potest adiuuare , eorum tunicas duriΘres , & ad extensionem dissiciliores reddens , ad hoc tamen concurrere debet motus vehemens, aut humorum abundantia.
Diagno sis huius affectus satis dissicilis est ratione Partis mandantis , quam tamen Gal. paucis absolute '
506쪽
. de locis affectis cap. 6. quod nimirum sanguis e gula& ventriculo excernitur vomitione , ex spiritalibus partibus tussi, ex faucibus & gurgulione screatu, ex ore simplici expuitione, quae quidem clariori explicitione indigent , siquidem sanguis e capite ad gurgulionis partes internas, & ad fauces affatim irruens, tussiendo educitur; sicque ab eo qui ex partibus spiritalibus effertur , hoc saltem signo non distingui
Praetere, cum sanguis e pulmone S thorace promanans tussi educatur , alia signa necessariaiunt, quibus hae partes affectae inuicem distinguan-
Primo igitur , capite prossuens sanguis licet tuta sim interdum moueat , maior tamen illius porticiscreatu excernitur , dc titillatio percipitur in palato , qualis ex catarrho solet contingere ; tum etiam lpalatum inspectum sordidatum apparet , &cruentum , ac denique omnimodam certitudinem facit , si eodem tempore aliquid sanguinis stillet e nari
A pulmone prodiens sanguis ab eo qui tho
race distinguitur ex Gal. loco citato , ex eo quod pulmone est spumosus , maiori copia , & sine dolore ; a thorace vero nigricans, paucior , & cum do.
Obiici tamen potest, quod sanguis e thorace proindiens per pulmonem fertur, ac per consequens spumosus est,quia cu aere inspirato permiscetur, quemadmodum ille qui a pulmone immediate desertur. Et Avicenna dicit ex thorace sanguinem spumescere. R spondendum est aliud esse nonnihil spumae permixtum educi, aliud ex toto spumescere , quod solius substantiae pulmonum proprium est. Ita tres spumae gradus in
507쪽
Cap. VI. De Sputo sanguἰnis 463
In concreto sanguine notari possunt. Aut enim ex toto spumans est e pulmonis carne, cuius induit similitudinem , est enim pulmo coagulata spuma : atri plurimum spumans E pulmonis vasis, aut lpumae permix
Verum certissimum thoracis affecti indicium deis sumitur ex dolore , qui fixus est & perdurans iuxta illum locum in quo est solutio comb
Aduertendum vero est sanguinem interdum ab hepate , liene , utero aliisque partibus in pulmonem transmitti, & per sputum excerni ; it aut pectus secundario tantum non primario asticiatur, cuius rei diagno sis perquam dissicilis est,illam tamen coniectura assequi poterimus,si nimirum aliqua praedictarum partium dolore, inflammatione aut aliquo alio asse stula boret , & nullum aliud in pectore vitium adfuerit, auspraecesserit. Signa causarum ex iis quae superios dicta sunt elici possunt, si enim per 'anastomosim venarum sanguis feratur, causae vasorum orificia aperientes prae ccsserunt, & sanguis egreditur mediocri quantitate , 3c sine dolore. Per Diapede sim vero effluens sanguis serosus est , paucus, & sine dolore. Per rixim erumpens,copiosus est, si plethora praecessir, vel causa aliqua externa ruptionem vasorum edicere
Si denique per δεαβρωπιν seu venarum erosionem sanguis profluxerit, salsae vel acies e capite destillationes praecesserunt,sanguis sal scdinis,vel acrimoniae particeps percipitur, & male coloratus apparet, & praecellerunt causae humores acres generantes. In principio sanguis Paucus expuituri in progressu vero, aucta erosione, copiosior, tandomque puris sputum consequitur.
508쪽
. Prognosim huius affectus Hippocrates generatim in stituita phor. 1 s.fect 4. Sanguinem supern E quidem ensetri,qualiscumque sit, malum. Omnis enim vasorum,' apertio, quae sanguine effluere suit,periculosa est, praeeupue in pulmone, de qua in primis audiendus est aphoriumus. Fit tame interdum ut talis sanguinis excretio innoxie contingat, natura motu quodam critico sanguinem superfluum per illas vias expurgante & obseruatum est, quibus da mulieribus suppressione mensiu laborantibus, Mitis periodis sanguinem ex pulmone, per illius venarum anastomos in innoxie excreuisse. Ratione causarum, Diapedesis minus periculosa est: anastomosis magis; rixis adhuc periculosor ; nis enim intra tertium , vel quartum diem consolidetur, inflam matio succedit, quae in suppurationem versa , ulcus
producit , a quo phtisis consequitur I unde Hipp. aph. I s. ec I 6. sect. 7. A sangHinis sputo puris sputu a puris sputo phti sis. Diabrosis vero omnium periis euiosissima est & Gal. eam in curabilem pronunciat , propter ulcus insanabile quod illam consequitur.
Hae mopto es curatio perficitur reuellendo sunguinem ὸ pulmone, malam illius qualitatem corrigendo, MVenam apertam obturando , astringendo & conglutinando.
Primo igitur instituenda est venae sectio , ex brachio, Illius lateris, in quo grauitas, aut punctio percipitur in pauca quantitate, & per interualla repetita ad maiorem revulsionem.
Post sectionem venae brachii , in pede etiam aperienda est : sicque fiet revulsio ad distantissima. Adhuc: mul-ro magis condueit, si assectus ex suppressione mensium
Si aeger sit obnoxius haemorrhoidibus, utiliter etiam
509쪽
Cap. V I. De Sputo sanguinis. 467
2perientur, admotis hirudinibus. Cucurbitulae etiam scarificatae admouebuntur scapulis & dorso , vel cucurbitulae sine ferro hypochon. driis & inguinibus. Frictiones & ligaturae partium e
tremarum celebrentur , ac praesertim cucurbitulae hypochondriis , per interualla repetantur toto curationis decursu.
Intetim tulepus seques ab initio ter in die repetεdus. V. Aquar. plantag. N papau. rhoea d. ana E .ij.strupi. detosis siccis 3. . salis prunullae. 5.j. Misce, nat tu lep. γ Denique humores sero fi & biliosi, sanguinem te i uiorem & fluidiorem essicientes , repurgandi medic mentis astringendi vi praeditis,& eo nomine humores
minime commouentibus, in hunc modum. Rbab. elect. 5. j. myrob. citrin. 5. si . ramarind.ss. Infundantur in aqua plantag. Expressione facti dissolue rhab. puluerat. 3. g. syru p. de rosis siccis 3. , Fiat potio.
Demum exhibeantur medicamenta, quae oscula reserata occludant vi emplastica,& astringente: ita ta- .men , ne nimia astrictione sanguinem in pectore retineant. Quin potius ea interdum permisceantur, quae sanguinem extra satum , & concretum dissoluant, Mexpectorent. Ex omnibus quae ad hanc rem maxime faciunt, se quentia praestantissima sunt. ' . V. Boli armenoe,terrae sigillatae, coralli utriusque,& lapid' haemat. ana 3. ss. sacchari rosac. si album. oui, cum aqu3 rosarum fortiter agitatum n. j. Fiat looch,
quo utatur ex cocleari frequenter.' Vel gustu gratius, Sc paratu facile in hunc modum componi poterit. Liquoris albuminis oui fortiter agitati 3. ij. sic chari rosae. 5.j. am Ili 3. ij. Misce, fiat lo och.
510쪽
468 Praxeos Medisa Lib. VII. v. Conseruae rosar. & symphyti maior .ana 3 j.boli
armenae, terrae sigillatae, an a 5. j. cum syrup. rosar siccar. fiat optata , teneat in ore frequenter, & sensim deglutiat. c. Conseruae rosar. sicear. trochis de carabe, & de terra sigillata. ana 3 si .margarit, prae p. 9. i.sacchari rosa- i ad pondus omnium .Fiat conditum, capiat cochlearvnum , hora una ante pastum.
V. Succi portulacae 3 xij. sacchari 3. viij. Coquantur in serupum , quo utatur frequenter, sensim lambendo. Hic strupus in haemoptysi prae caeteris excellit. In portulacae defectu, ex succo plantag. componi poterit.
Ad idem summe est efficax syrupus ex symphyto Fernelii a Banderonio descriptus. M. Mille iij flore albo, & flore luteo,ana M. ij. ra- dic. tormentillae recentis,& cum foliis, si haberi possit, sin minus, siccae j.j. pimpinellae maioris M. j. conseruae rosar. rubr. m. g. aquae fovetis m.xvj. Ponamur in olla vitreata , quae cum suo Uperculo diligenter lutetur, ut Vapores non expirent. Coquantur postea in B. M. butiliente per horas xvi. Colatura seruetur in vase vitreo, de qua capiat E. vj.mane meridie & vesperi. p . Trochisc. de carabe g. i. aquae plantag. & rosari, ana 3 j. g. strupi myrtini,& derosis siccis , an a si. uisce fiat tuleP. τί. Spirit. vitrioli B. g. aquae plantag. g. iiij. Misire, fiat potirincula; subit δ sistit satiguinem tussi, vel vomitu reiectum.
Syrupus corallorum ad cochlearia ij. singulis diebus exhibitus,omni sanguinis fluxui conuenientissimus est. At tinctura eiusdem , cum succo limo num recenti ex