장음표시 사용
551쪽
ratione laesa; sanguinis vero defectus ex laesa nutritione utriuique coiruptio accidit cum alienam qualitatem induunt; sic aer inquinatus in constitutione pestilentilipothymiam&syncopem non raro inferre solet : Sic tetri odores nonnullis eumdem effectum praestanr, imo vero suaves mulieribus quibusdam di, sic ex prauis eduliis corruptus interdum sanguis genera
Spiritus dissipant evacuationes nimiae, tum sensitales tum insensiles. Sensiles fiunt primo ipsius sanguinis per os, nares, Uterum , aluum , haemorrhoides, phlebotomiam , aliaque vulnera insigniora: secundo aliorum humorum , qui licet excrement iiij sint, maiori tamen copia excreti maximam spirituum di Upationem faciunt , & syncopem inserunt. Tales
autem humores excerni solent per vomitum, aluum urinas , sudores , magni abscessus apertionem, praecipue introrsum ; ut empyematis, tum etiam extrorsum ut in hydrope , aperto umbilico contingit. In sensiles evacuationes fiunt ex nimia cutis raritate & contentorum senuitate, & acrimonia , immodico aestu , balneo, vel laconico calidiori , immo-dleo labore. Dissipant etiam vigiliae pertinaces, inedia longa , effraenata Venus , ira vel gaudium v hemens , aegritudines longae & acutae : his adde in gentes dolores cordis, ventriculi , intestinorum , renum , aurium, dentium , & partium Omnium neruosarum a
Spiritus alterant & corrumpunt praua viscerum dinpositio , & quaecunque malignam & eordi inimicam qualitatem obtinent, ut aer, & halitus foetidus, veneianosus, & pestilens respiratione , vel transpiratione attractus
552쪽
s Io Praxeos Medica Lib. VIII.
tractus; vel in corpore ex putredine humorum geniatus. Idem praestat venenum assumptum, vel admotum, vel morsu animalium venenatorum communicatum. Denique suffocant Zc obruunt spiritus vitale, Anguinis, & spiritus, ad cor vehemens refluxus, copiosa fuliginum prauarum circa cor, & membra vicina congregatio; nimia sanguinis frigidi & crassi circa cor , eius.
que venas , & arterias, & membra vicina redundantia. Syncopem grauissimam quam mors repentina subsequuta est a sanguinis & spirituu subito refluxu ad cor, nuper vidimus in nobili virgine, quae ab ineunte aetare huic symptomati erat valde obnoxia; ita ut ex quouis animi pathemate, etiam leuiori in lipothymiam, aut syncopem incideret. Cum autem egregio adolesiacenti, qui illam ardenter deperibat matrimonio iurigeretur , iacto celebri parentum consanguineorum, asis finium, & amicorum conuentu , postquam ipsi pennaa tabellione tradita fuisset , ut nuptialem contractum subscriberet, vix dimidiam syngraphi sui partem
exarauerat, cum illa subito in terram concidit exanimis, & omnino demortua; unde iacile suit coniicere, ex vehementi animi pathemate, maximam & subitanea sanguinis & spirituum retractionem , ad cor factam fuisse, quae calorem natiuum ,&spiritum insitum sus cauerit,undὸ mors repentina subsequuta est. A sanguine vero frigido & crasso copiose circa cor& in maioribus vasis congregato syncopem oriundam vidit Petrus Salius Diuersus, ut ipse refert lib. dea si ctibus particularibus cap . in puella quartum decimum annum agente , quae cum per diem capitis grauitatem, vertigines, & anxietatem passa esset, die sequenti subito extincta est ; secto post mortem cadauere in arteria
magna, & in vena caua totus sanguis concretus apparuit , ut apprehenso ctus altero principio, ita integer
553쪽
ex vena, dc arteria educeret pr ac gladius e vagina ex trahi solet. Quare iudicatum fuit subitam hanc mor- tem, a sola interceptione venarum, & occlusione a sanguine concreto, causatam fuisse. Casus iste ratus est, cum sanguinis concretio in venis ne in cadaueribus quidem contingere soleat , tanta enim est venarum sanguinis continendi proprietas , velut proprium illius Conceptaculum , Ut eriam post mortem illum fluidum conseruet, qui in omnibus aliis locis illico concrescit.
Huius autem extraordinariae concretionis rationem d
sumit Salius ex analogia sanguinis extrauasati, qui simul atque refrigeratur,statim concrescit, quo magis ei admixti sunt humores frigidiores, crassiores, & viscidiores, pituito si nimirum & melancholici, quorum ratione intemperiem cosequutus frigidiorem, ad concrescendum maiorem aptitudinem, S promptitudinem recipit. Simile quippiam euenire potest sanguini intra venas coercito, qui vitiosis abundans succis, crassiori-hus, &frigidioribus, venas maiores adeo replet, ut spiria rus intercipiens,& penetrare non permittens, eos in extinctionem ducat; iisque extinctis sanguis refrigeretur, ac concrescar, propter humores frigidos. & concretioni idoneos illi admixtos 3 qui si praesto non fulsesent, sanguis liquidus, & incorruptus permansisses. Spagirici hunc effectum referrent ad spiritum quemdam coagulantem , & congelantem , ex peculiari, Mextraoldinaria humorum diathesi genitum, quae ctam rarissim E contingat , rarissimus etiam sole tesse iste affectus. Et certe simplex refrigeratio concretionem istam efiicere non potest , alioquin in defunctorum cadaueribus hyemis tempore praesertim, sanguis in venis
perpetuo concresceret, cum tamen omni tempore fluidus reperiatur. Spiritum autem hunc congelandi vi
praeditum , existimare possumus similem esse illi, qui catalepsim
554쪽
3 I x Praxeos Medica Lib. VIII.
catalepsim inducit ; in qua membra frigida ', & conge lata redduntur, ut inflecti nullo modo valeant. Spiritus huiusmodi fixantes,& congelantes chymici in multis animalibus, vegetalibus, & mineralibus agnoscunt: tales etiam e terra interdum suscitari docent historiae
quorumdam hominum, & brutorum , a tetris vaporibus in terrae motibus, aut etiam e cauernis quibusdam erumpentibus congelatorum , Ut repente corpora illorum rigida facta fuerint i, tales denique spiritus fulminibus misceri docet Cardanus historia octo messorum sub quercu coenantium, qui fulmine percussi, rigidi omnino facti sunt, & in eadem specie permanserunt,
ut unus comedere,alter manum Poculo admouere, alius bibere videretur.
Signa huius affectus diagnostica,vel respiciunt subimctum, ad illum recipiendum magis idoneum, vel paro-xysmum imminentem , vel eundem praesentem, vel denique causas illum producentes. Subiecta magis disposita ad syncopem recipiendam, sunt homines debilitate quadam nativa, vel adstititia a morbo , aut alio casu praediti, pusillanimes, foeminae potius quam mares,Virgines menstrua patientes, multeis res grauidae, tum etiam illi qui sunt rarae texturae, icte. rici, splenici , dc melancholici. Syncopem imminentem significant in illis praesertim qui illi obnoxii sunt, improuisa anxietas, animi perturbulo,capitis grauitas, vertigo, alieni & varij coloris, viridis G flaui obuersatio,coloris faciei,tum etiam & pulsus frequens, ac subita mutatio. In lipo thymia praesente praedicta etia signa reperiuntur, sed paulo grauiora, quibus non raro sudor frigidus adiungitur, tum aegrotan res quod praecipuum est de animi desectione cQnqueruntur. Piae sente vGo sy ncose demonstrant,praeceps omnium virium
555쪽
virium lapsus, pullus rarissimus, formicans , obscurus, tandemque abolitus;color faciei summo pallore,aut liuore suffusus, totius corporis praeseriim extremorum stigiditas , sudor frigidus, syncopticus ideo di et iis, piae cipue in temporibus . collo, di thorace. Signa causarum maiori ex parte per se manifesta sunt. Febres enim malignae , acutae, syncopales , synlecticae, syncopem idiopathicam essicientes, per se fatis conspicuae sunt ι causae etiam externae, repentinam syncopem inducentes, sensibus obuiae sunt . ut ira & gai umimmodicum, terror subitus & repentinus ἔ odores tetri, haemorriragia larga , aliaeque euacuatione, copiosae, vigiliae pertinaces , inedia longa , e Saenata venus, dolores atrocissimi. Humores tenuiores,& corporis raritatem significant, nares acutae, oculi concaui,collapsa tempora. Fla-uae bilis abundantiam ostendunt, morsus oris ventriculi, anxietas, vellicatio, calor & dolor insignis. Humorum crudorum copiam significant, totiuς coς-poris moles amplior, praecordiorum tumor , color faciei albidus, nigricans aut liuescens, pulsus minor, obscurus & inaequalis. Syncope vero sympathica ex aliarum partium vit oproducta , ex earumdem partium affectarum signis innotescit: se ex a Scto ventriculo si proueniat, eiul dein partis affectus praecesserint ut nausea , vomitus, ventriculi morsus, oris amaror, si iis, & sim dia. Idem de aliis partibus estoiudicium. Si vero nullum alicti t. is p.rtis affectae indicium appareat, ex primario cordis an etia syncopem exoriri indicio os .
Ab aliis affectibus wncope propriis etiam signis diutinguitur. Ab epilepsia quide quod in ea sit co riuullio,non autem in syneope; ab si poplexia, quod in ea in ligniter laedatur respiratio,etia ut plurimum cum stritore. pulsoq- Κ k non
556쪽
3 3 4 ' Praxeos Medicae Lib. VIII.
non admodum imminuatur, nisi in morti proximis ; in syncope vero pulsus fere aboleatur , & respiratio libera permaneat. Ab uteri iustocatione distinguitiir , quod in ea partes spiritales ut plurimum maxime assiciantur, aegrotantes strangulari vidcantur , pulsus tamen non valde immutetur, neque faciei color, qui sitatum naturalem seruat, imo sicquenter rubicundior apparct: in syncope vero respiratio non laeditur , pulsus fere aboli ius est,& facies admodum pallet. Aliquando tamen syncope cum uteri suffocatione coniungitur, & tum pulsus interdum non percipitur. i Prognoss huius affectus ex Hippocr. primum desumi lux aph i . sc 2.2. Qui sequenter, ac fortiter sine cario se manifesta defetimi animo, de epente moriuntur. Quia ut antea dictum est,syncope grauior vires cordis penitus opprimit , vel exoluit, unde mors conseqilitur.' Syncope a qua homo non restituitur post irrorationem faciei cum aqua rosacea , post vini exhibitionem,& sternutatoria naribus immissa , lethalis. Cum quis a syncope suscitatur non statim salus promitton tu est , si enim pulsus non restituitur , & color vividus non redit , aegerque frigidus semper manet, in syncopem cito relabitur , cx qua periculum impender.
Quae ab immodicis euacuationibus, timore, tristitia aut alia eui denti causa syncope exoritur,minus periculo si est, quam quae ab interna causa procedit. Quod ad curationem spectat; cum syncope a variis causis dependeat , illarum ratione diuersum curandi modum desiderat. A quacunque ramen fiat causa, urgente paroxysmo, sequentia conueniunt: Supinus decubitus,iniectio aquae frigidae in faciem , sternutamenti concitatio ; vini generosi, aquae cinam. imperialis, vitae , coelestis, & simi-
557쪽
Ilum iii os immistio. Admotio prope nares panis c fur no calentis ; vociferatio & aegri agitatio, narium compressio , de digitorum contorsio , pilorum auullio, frictiones, igaturae, & cucurbitulae. At ratione causarum diuersarum curatio varianda est in sequentem modum. ιSi ex defectit alimenti ducit originem vino generoso assumpto reparetur, & crusta panis in eodem rixa de- facta Sc assiimpia : tum etiam alimentis sorbilibus , &valde nutrientibus, ut iustulis, desti ratis restaurantiabus de similibus. Inter alia plurimum valci serculum ex ouis , sacchaiaro, vinom cinamomo sequenti capite descriptum. Si ab humorum tenuitate, qua spiritus facile e2h lant odoramenta de cibi boni succi , in crassan e que exhibeantur; curis pori constringantur ol. Iosacco; inaneat aeger in aere frigidiori. Si ab hysterico affectu i remedia illi appropriata adhibeantur. Si a maligna qualitate I cardiaca , & alexipharma cavsurpen rur , qualia in febrium malignarum curatione praescribi solent. Si a veneno hau sto ; venenum illud eiracuantia . &tum mani sest is qualitatibus, tum peculiari propr etate oppugnantia propinentur. Ideoque vomitus statim prouocetur, postmodum theriaca exhibeatur. Deindε si sentiat ut ardor, vel erosio ventriculi; lac vel butyrum accipiat, vel iustula pinguia, aut potiones cardiacas refrigerantes. Si ab immodica evacuatione ; arget odotibus cibo, polyi, somno, & quiete reliciendus. Si a nimia profusione sanguinis; ponarur aegcr. supra lectum, capite declivi, aqua frigida facies irroietur, deiur parum vini aqua frigida diluti.
558쪽
1 Is Praxeos Meillea Lib. VIII.
Si , superpurgatione , detur theriaca recens, vel in eius defectu antiqua , cum opii g. ij. in vino diffoluta; vel quod melius est laudani g. iij. Totus venter oleis seia quentibus inungatur. τί. Ol. myrtin.& cydota .ana 5. i. g. Ol. absinthij 5. l. aceti rosae. parum. Misce, fiat inunctio frequentcr. Iniiciatur clyster ex lacte chalybeato,addendo vitellos ovorum n.iij. philonii romani 3 ij. Fiant flictiones brachiorum , dc partium supe
Mica panis vino madefacta, aut etiam vinum ipsum exhibeatur.' Ac denique euacuatio quae uis, siue sanguinis si per nares,uterum,aliasve parres; siue aliorum humorum per - vomitum , aut alui fluxum ; remediis, propris capitibD describendis, erit cohibenda. Que 1 sudore nimio exoritur syncope , curatur re mediis sudorem coercentibus, ut aqua frigida, vel ro- sacra, sola , aut cum modico aceto, in faciem & manus affatim coniecta. Aer etiam praedictis aquis, &flagellatione refrigeretur. Epithemata frigida cordi adhibeantur ex aqua rosar. acetosae , borra g. S. pulu.diam arg. frigidi , cum tantillo vini penetrationis
Iulepi etiam refrigerantes ex syrupo acetoso, violaceo, de pomis, aut de limonibus,cum aquis refrigeraritibus, & sale prunellae frequenter exhibendi. Obii ruan-rurpori inunctionibus cutis ex ol .rosac. myrtino, mastichin . A vino aeger abstineat. Nullo pacto fricetur, sed saepe locum muter, & leuiter operiatur. Lectus tequenti puluere sinapisetur. V. Flor. nympliaeae & rosa r. rubr. ana iij. ladani puri 3 6. styrac. 5.ij. myrtili.& granor. sumach.ana S. j.
559쪽
Cap. I I. De Palpitatione eordis. J II
Si ex lunocatione spi lituum , ad ambitum corporis illi reuocandi sunt, frictionibus, ligaturis, cucul bitulis & similibus remediis. At si a plenitudine oriatur suffocatio , sanguis copiose , ted per interualla , detrahendus est. iSi a terrore & metu; sanguinis missio etiam usurpanda est, ne ex asiluxu sanguinis, obstructio aliqua vel inflammatio excitetur.
VT in syncope motus cordis imminutus, sc in palpitatione est deprauatus. Malc a quibus iam tremor cordis nominatur,cum tremor sit passio motus animalis & voluntarij,& non nisi nartibus voluntario motu praeditis competat. . . t
Galenus lib. de tremore,palpit. & conuul. dicit palpitationem a solo morbo fieri , ncmpe a sola caula mor-bifica partem attollente ,& deprimente, sine ullo se cultatis concursu,tremo cem vero partam a morbo , partim a facultate. Hinc multi palpitationis vocabulum cordi & aliis partibus uni uocε tribuentes . eodem modo fieri existimat in corde, ac in cute de musculis in quibus palpitatio contingit a spiritu flatu lento , ad eas partes violenter impulso : si enim ab eodem spiritu impletum,
atque iterum euacuatum cor moueatur viris instar,
in quo tale aliquid a liquore violenter infuso , vel spiritu inflato & rursum compresso contingit) talpitatio nem pati cxistimant. Verum dispar admodum est ratio ; cutis enim & musculi non habent naturalem sese dilatandi, ac constringendi vim , sed tantum a causis
560쪽
3 i 8 Praxeos Medicae Lib. VIII.
mo: bis cis motum illum acquirun r. Cor vero cum natu talem liabeat dilataudi sele, ac const nee udi fac altatem ; Palpitatio cordis iane mota illius fiet i non potest. Et frustra a nonnullis multa loca congeruntur ex Galeno , quibus probare conantur, palpitationem cordis non fieri a natura . sed a morbo , vcl potius causa mor-b fica. Galenus enim in omnibus iis loc s. agit tantum depalptatione qisae in cute & aliis partibus cxternis sit, no, ver bde palpitatione cordis , quae alterius naturae est, & ipse Galenus a. de lympi. caus. cap. a. palpitat Onem cordi I, & arteriarum ab alium partium palpitatione discernit. E l igitur cordis palpitatio, immoderata & praeternis uralis illius partis concussio, vehementi diastole, ac sy stole molesta ; quae tanta interdum est , Vt docente Fernelio) sarpe sit animaduersa thoracis vicinas costas ctrigisse ; saepe & eas, quae supra mammas sunt, defropria tede depulit Ie ; Iaepe etiam arteriam foras dii t ille in ancus iliaconi a at pugni magnitudine, in quo S tacta , & visu conspicua crat pultatio. Fit autem immodetata i Pacordis concussio. a facultate pullitie i itimulata,& irritata a re molella , & usuit ius p uri inlim a Volo. Hir obiici potest in Lbribus haec omnia reperiri, im- moileiata enim fit systolo, & diastole , facultate irritata
a re in cilcsta , vel viu aucto ob calorem immodicum cordi ii a. presbim.
Respondemus motum cordis in febribus distingui I palpitatione Onetum per magis & minias;& motum cordis pra: latum dici palpit. tionem quando in signis, &vehemens est ; li vero tantam vehementiam non habear, pulsus se quens, ra gnus, velox , aut celer DC minatur,a .s alias ad pulsus immutati, de praeternaturalis differentias rcfertur.