장음표시 사용
571쪽
Cap. I I. De imbeerstitate virium. Cato caponis, deuacta pelle & pinguedine, in frusta
diuisa ponatur in olla vitreata bene lutata, & maneat in B. M. bulliente per quinque horas. Tum liquoris inde manantis capiat aeger cochl. ij. vel iij. cum singulis iustulis. Vel poterit fieri destillatum restaurans in hunc
V.Caponem vel gallinam,detracta pelle & pinguedine, ae in frusta divide. Deinde affunde aquar. bu- glossi, horrag. acetosae , rosar. & flor. arant. ana m. s. pulu. aromat. rosat. triasantal. & cinam. elech. ana 3 g. santal. citrin. g. . limones incisos num . iij. Fiat destillatio secundum artem, quae detur ex cochleari omni '
Succus carnis vernecinae solus, ae simplex in usu est frequentissimo. Coxa vervecina in veru assatur, & in ter assandum,cum iam semicocta est, mucronato cultro pungitur. Expressus Eccus parum adhuc in patina coquitur. exhibetur per se, vel cum iusculis, aut vitellis .
Valeriola succum ex cordibus vervecinis extractum miris effert laudibus. Et Zacutus Lusitanus propria experientia confirmat, dicitque se hoc remedio per mensem exhibito , diuitem quendam virum liberasse, qui frequenter in syncopem incidebat ex debilitate sa- cultatis vitalis, sanguinis, & spititus resolutione ; cum multa alia remedia antea usurpata nihil profecissent. Extrahendi huius succi haec est ratio. Accepto verve cis corde , aut hordi, finditur medium , & probe aqua eluitur,& vltimo aqua rosicea fouetur; in taleolas oblongas dissecatur, inque vitreato vase testaceo , cum earyophyllis aliquot imponitur, sine ullo liquore. Pro beque operculato vase , pasta vel luto sapientiae, in ca lentem furnum extracto pane inditur, quoad calore Ll conta
572쪽
3 3 o Praxeos Medieae Lib. VII I.
contabescens in succum eliquatur. Inde post extrahitur , & aperto vase sumitur inuentus in vase succus, Maegro propinatur. : Itali in via habent sorbitionem ex vitellis ovorum, vino, saccharo, & cinamomo paratam , quae optima dc valde reficiens est. . Zacutus Lusitanus ex viginti ovorum vitellis ferculum parat, ut videre est Observ. I p. lib. 2. Praxis admirandae.
. Poterunt etiam fieri tulepi cardiaci in sequentem
Aquar. bu glossi rosar. & flor. arant. ior. ana 3. i. syrup.de pomis, & delimonib. ana 3. g. confection .a Cherm. g. ij. Fiat tu lep. . Vel paretur mi tura sequens. 'Sacchari albis . 3. ij. Humectetur cum aqua Cianam. optima, & nonnihil fluidum reddatur saccharum. Deindὸ adde spiritus vitrioli q. s ad manisectam acidi, talem, essentiae cinam. gutt. iiij. essentiae macis, nucismo schat. & anisi , an a gutt. iij. essentiae caryophyllor. gutt. ij. Misce, utatur per se, vel cum iustulo. Parari etiam poterit optata restaurans in sequen
Conseruae rosar. buglossi, borrag. & caryophylli
nostratis, ana J.j. cortic.citri. condit. & nucis mos char. Condit. ana 3. iij. myrobal. condit. num. i. confect. al-cherm. J.si. spiritus rosar.& essentiae citri,ana 3. si .essentiae cinam. gutt.vj. Cum strup. de pomis,fiat optata,qua latur frequenter. ' - Α qua sequens praestantissima est. Gelatinae cornu cerui cum vino albo extractaedi. iiij. sanguinis agni , & vituli manibus agitati, J ab omnibus fibris liberati, ana ib. ij. vini moscatellini, ca-λχarini, aut maluatici m. iij. corda vituli per frusta so
573쪽
Cs III . De Imbecillirate virium. s 3 i
cta, & valdo recentia num . iiij. micae panis albissimi recentis, lacte vaccino inebriatae m. ij. g. succi melista recenter expressi m. j.ss. aquae rosa r. fragrantis, & flor. arantiorum an. m. j. mala citri maiora in talleolos secta numero iij. cinam. opt. 5. iiij. macis j. ponantur in alembico vitreo capaci, & destillentur in B. M. Aquae
dimidia pars , quae prima prodibit seruetur ad v
Liquor cardiacus excellens, & pretiosus in hunc moiadum componi poterit. V. Ambrae gris 3. ij. moschi ope. B. ij. ligni aloes 3.3. s. partis albae benio uini purissimi g. iij. contusis de simul mixtis affunde spirit. vini, ut quatuor digitis supernatet 1, & ad knisi cinerum calorem extrahatur tinctura saturata, fiat que liquoris tincti per
chartam emporeticam colatura : & euocetur dimidia pars spiritus in cineribus lentissimo igne per alem bicum ; liquot in cucurbita restans seruetur in amputata vitrea forti optime obturata subere cerato , & vesica. Cuius guttae ij. iij. iiij. poterunt sumi cum ius culo , vino , tu lepis, aliisque liquoribus praedictis, vel cum sy-rupo sequenti. c. Aquae cinam. 3. iiij. aquae flor. arantiorum Da
grantissimae, aquae rosar. admodum odoratae, an . S. vj.
misce , & in his dissolue sacchari candi quantum dissolui poterit; & fiat sine ullo calore veluti tyrupus, cuius cochleari uni permisceantur guttae iiij. liquoris cardiaci praedicti. Ex magmate residuo illius liquoris , addito pari . pondete rosarum damascenarum , & quadruplo benio uini , poterunt fieri pastilli valdὸ suaves pro tu Lfitu cubiculi. Cordi applicemur epithemata tum liquida, tum solida , & pulli columbini per medium secti & pulueri- , ' Ll i bus
574쪽
3 32 Praxeos Medica Lib. VI II
bus cardiaeis conspersi. Ventriculo admoueantur sacculi ex aromatibus, in vino madefacti. Testes& pudenda foueantur consectione alcherm. in vino dissoluta. - Arteriae temporum, manuum & pedum eadem conis DCh. illinantur, addendo tantiIlum aquae cinam. odoramenta offerantur naribus, in sequemem modum composita. V.Fol. melissae,ocymi, & maioranae,ana 5.ij. cortic. citrissiantal. citrin. caryophyli .ana 3.j.croci B. s. ambraegris g. vj. moschi g. iiij. Ligentur in nodulo , & irro- rentur aqua cinam. & rotar. ac naribus frequenter
Uel ex praedictis oleis destillatis ex nuce mosch. cinam. & caryophyllis, cum tantillo cerae fiant balsama, quibus nares illinantur.
575쪽
y e varia earum Iasiones diuersos affectus constituum, ilia eiborum coctioni, ehyli confectioni destinata sit, ad istud opus perficiendum primo insituta es e ui ct potin
appetentia, qua imminui, aboleri, o deprauarisIet. Abolita ciborum appetentia, a normia, apositia nominatur , imminuta, in netentia o ribi fastidium , deprauata vero caninam famem,'picam , malaciam constituit. Nimia ροι- appetentia stis morbosa nominatur. Vitia
576쪽
De Inappetentia , o cibi fastidio.
I Nappetentia , & cibi fastidium actionem ventrieuli
abolitam & imminutam comprehendit. Abolita vocatur a οππα. Imminuta vero δ ριφία Vsus tamen obtinuit vi ανορεξια, dc απomita pro imminuta &abolita appetentia usurpen rur. Causae huius affectus variae sunt, atque multiplices, quae ut in ordinem quendam redigantur, considerandae sunt causae naturales, quae famem ieu appetitum naturalem essiciunt, illae autem a Gal. i. de symp.causcap. 7. symptomata improprie nominatur, & quinario numero comprehenduntur. Quarum prima est inanitio partium Secnnda est inanitarum partium appetentia naturalis,& tractio alimenti a iecore , Sc venis, usque ad Ventriculum continuata. Tertia est venarum mesaraicarum ad quas omnium partium attractio terminatur) suctio M atractio ab intestinis & ventriculo. Quarta est iuc-cionis sensus in ventriculo. Quinta appetentia anima lis , quae sensu tactus orificio stomachi implantato per neruum insignem a cerebro communicato , per facitur. Hanc etiam actionem non parum adiuuat humor melan cholicus,liene in ventriculum transmissus,qui acidita te sua,& astrictione tunicam interiorem ventriculi velli catra corrrugat,estque illi instar acetari j ad excitandam appetentiam, ut igitur appetentia secundum naturam se habeat, omnes istas causas ben E constitutas esse necesse est, si vero aliquod vitium tu qualibet earum contigerit inde appetitus laeso exoritur.
577쪽
3 3 6 Praxeos Medicae Lib. IX.
cunque de causa defuerit, non fit ab illis attractio ab aliis partibus, dc ventriculo,sicque appetentia non excitatur. Deest autem illa partium inanitio, vel quando repletae sunt crudorum succorum copia, ob crapulam &ingluuie; vel ob intermissas exercitationeS, aut euacuationes consuetas,uel quando tanta est pinguedinis moles ut partibus ipsis ad alimoniam susticiat. A Dpedit etiam partium inanitionem pororum cutis const patio magna; vel ingens caloris natiui imbecillitas, ut nihil aut perexiguum substantiae partium dissipare valeat; vel eiusdem caloris,ad inorbificae cuiusdam materiae pepasimum reuocatio , neglecta interim partium nutritione, ut in febribus fieri consueuit. Secunda causa erat appetentia naturalis,& tractio alimenti usque ad ventriculum producta. Illa aurem vitiatur quando partes, licet inanitae sint, non trahunt tamen a venis, Ob exolutum illarum robur, sed velut e Rfoetae, ac muneris sui oblitae, languent & feriantur; ut solet contingere in febribus acutis malignis , pestilentibus, synlecticis, & hecticis. Idem contingit in immodicis ac diuturnis euacuationibus, ut in fluxu hepatico, uterino, baemorrhoidali, haemorrhagia e naribus , sudore diaphoretico , venete effraenara , inedia longa, α similibus. Tertia causa erat, tractio quae fit e ventriculo per venas mesaraicas, que vitiati solet per obstructiones insignes illarum venarum , quarum ratione partes inanitae non possunt materiam chylosam attrahere, nequciorificio ventriculi diuulsio Ois sensum inferre. Sic videmus saepe pueros strum is laborantes cum alui fluxu chy- .loso, eoque diuturno sensim contabescere, & ad maraiamum de diici: propterea quod in iis uniue sum mesenterium gladulis refertum est, quae venas illius Obstruunt, Mchyli ad iecur commeatum impediunt, unde fit ut ilici
578쪽
semiconsectus per aluum excludatur, sicque partes alimento necessario priuentur.
Quarta , & quinta causa quae sunt sectionis sensiuς,& appetentia animalis , bonam ventriculi, cerebri, &neruorum dispositionem requirunt. Ideo quaecunque illas dispositiones euertere possvnr, appetentiam quoque deiicere valent. Sic quaecunque intemperies venistriculi valde excedens appetentiam Vitiat, praecipue calida & sicca. Calor enim ingens humidam ventriculi substantiam dissipando , appetentiam aufert. Fri .gus etiam valde intensum appetentiam vitiat, non solum positiuum , quando nimirum viscera ab externo acre , aqua , gelu , 'iue, & similibus ita refrigerantur ut in narco sim incidant; sed etia priuatiuum ab exhausto calore nativo, quod Galenus Narco sim appellat , ut per longas haemorrhagias, febres ardentes , &similia; quibus exhauritur ventriculi, & aliarum partium robur. Sic etiam humores praui & excrementi iij tum calidi, tum frigidi, inappetentias excitare solent. Calidi quidem ut biliosi , & adusti, putridi aut virulenti . siue in ventriculo ob vitiatam coctionem generentur , siue ex aliis partibus male affectis transferantur. Frigidi verδ, & pituito si , viscidi, ac lenti in ventriculo collecti , ex male concoctis alimentis ; vel illapsi ex toto corpore , ut in illis qui per vomitiones consiletas, aliarum partium impuritates in ventriculum allicere consueuerunt , vel ex cerebro per catarrhos in quibus frequenter ventriculus ab humore pituitoso grauati consueuit, suppressis mensibus , aut haemorrhoidibus calorem suffocando , appetentiam imminuit. Cerebri etiam & neruorum vitia faciunt ut in sto- .macho sectionis sensus non percipiatur, in quibus scilicet facultas animalis concidit. vel deprauata est,
579쪽
atque aded iis mens aegrotat, ut in apoplexia , Iethargo , phrenitide , mania , & similibus continiagit; quemadmodum etiam in paralysi , propter Obstructionem nerui sextae coniugationis , qui ad ventriculum desertur , Vel propter eiusdem obstupefactionem ex usu refrigerantium , & narcoticorum contractam.
Diagno sis huius affectus per se satis innotescit, aeger enim ipse de appetentia deiecta , & alimentorum auersione satis conqueritur. At fgna causarum partim conspicua sunt, partim vero artificiose elicienda. Ac primum illae quae inanitionis desectum pariunt cognoscuntur , ex victu liberaliori praegresso, corpora admodum repleto , intermissis exercitationibus , aut euacuationibus , somno longiore , & aliis causis cru dorum succorum copiam congerere idonei si tum etiam fi corpus oboesum , & venae distentae appareant. Eu misdem inanitionis desectam significat cutis densitas, quae humoris alimentari j dissipationem impedit, tum etiam morbus aliquis grauis, peculiare membrum ob sidens , a quo facta est caloris natiui dissipatio in toto corpore , itavi summa debilitas illius non possit attrachum ad partes alimentum sussicienter conficere, eiusque penuriam inferre. Secundae cauta signa satis conspicua sunt, nimirum febres acutae, malignae , pestilentes , aut synte cticae , vel euacuariones immodicae, aliaeque causae , , quibus magna caloris natiui exolutio producta est , in partibus ; ut non possint necessarium alimentum at
Tertiae causae signa ad obstructiones praesertim referuntur , quarum signa in hepatis , lienis , & mesenterii affectibus innotescent. Quartae
580쪽
Cap. I. De In appetenti . s 3 9
Quartae & quintae caulae signa maiori indagine opus habent , ac primum calidam ventriculi intemperiem , & biliosi humoris redundantiam , significant, aestus in praecordiis, ac presertim in regione ventricvli , sitis, linguae , & faucium ariditas , & amaror, febris interdum adest , & si ab alia parte humores calidi & biliosi influant , illius partis affectus innotescet, ut hepatis inflammatio , aut alterius partis. Si verb nulla alia pars laborare videatur, in ipso ventriculo intemperiem residere coniiciendum est , aut vitiosorum alimentorum usum praecessisse. His ut plurimum accedunt, cardialgia , nausea vomitus , vel alui fluxus , & ab eorum quae excernuntur qualitatibus, humoris peccantis natura innotescit. Frigida intem peries & pituitosorum humorum copia, ex causis re
frigerantibus praegressis , vel natiuum calorem insigniter dissipantibus, & extinguentibus innotescit; tum etiam ex grauitatis sensu, in regione stomachi, ructu acido, humore viscido , & cratio , per os , aut per aluum excreto. Idem etiam significant catarrhus frequens aut diuturnus , & affectus alicuius partis quae humorem pituitosum , aut melancholicum ad ventriculum transmittere potest, ut lienis, uteri . &s milium. Cerebri denique & neruorum vitia per pro pria inditia erunt distinguenda.
Quod ad progno sim spectat, quemadmodum bona
appetentia in omnibus morbis laudabilis est , ut docuit Hipp. aph. 33. sech. 2. Mente constare, & bene se habere ad ea quae offeruntur bonum : sic etiam inappetentia, malum omen esse consueuit. Magnam enim astatu naturali peruersionem significat; oriturque , Ut docet Gal. cominent. in 3. Epid. aut a prauis , malignisque humoribus ventriculi orificium occupantibus,