P. Cornelii Taciti ... Ab excessu Augusti annalium libri sedecim

751쪽

ARNALIVM LIB. XV. Irrdere non audemns, Praetorium in Consul rem usuri sonu ' AN Neronem extremum

dominorum patatis Idem erediaerant qui Trberio, qui Caio superitites fuerili, cum interrimmteRabilior ' fautor exortus est. Non tim mim Vespasianum: ea principis aetas, ea mode ratio. Sed diutius durant exempla , quam mores. E languimus P. C. nec iam ille senatus ommin, qui occiso Nerone, delatores γ mimmos more maiorum puniendos flagitabat. optiminesὶ post malum principem dies primus. Tansio cum assensu senatus, auditus es Montanus, ut spem caperet Heluidius, poste etiam 'tareel Ium prosterni. Igitur a laude Cluuj Rusior, ius , qui perii de' diues γ eloquentia clarus, nulli unquam Nerone periculum fac se set , erimine simul exemploque.Eprimm urgebat , ardentibus patrum animis. Q.od ubi sensit Marcel 3, uelut exceden= o ria r imus, inquit, Prisce, relinquimus tibi se atum tuum: Re qua praesente Caesare. Sequebatur V bius Crispin, ambo infensi, uultu diuerso: Ma cellus minacibus oculis, Crispus renidens: donee

accuro amicorum retraberentur. Cu mglisceocet certame, bine multi botiis, inde panci et MaIidipertinacibModiis tenderent, consumptins per discordiam dies. Proximo senatu, inchoare

Caesare de abolendo dolore iras, cr priorum

752쪽

sa P. CORNE LII TACITI temporum necessitatibus, cesuit Mutianus prolixe prs accusatoribus. Simul eos qui coeptam, dein omissam actionem repeterent, monuit sermone molli, tanquam rogaret. Patres coeptatam libertatem,posquam obuiam itum, omi ere. Mutianus ne sperniseuasus iudiciu, cun icti, sub Nerone admissis data impunitas uid retur,octauium Sagittam, oe Antistium So- satiumsenatoris oririnis, egressos exilium in easdem insulas redegit. Oectauius Ρontiam Popbumia supro cognitam, oe nuptias suas abonuentem,impotens amoris interfecerat. Sosianus prauitate mori; multis exitiosus.ambo graui senatusconsulis damnati, pulsis, quamuis

concesso aliis reditu, in eadem poena reteti sunt. Nec deo leuita erga Μutiansi inuidia. 'Quip pe Sosianus ac Sagitta, viles etia si reuerterentur accusatorum ingenia, oe opes,' exercita mallis artibus potentia,timebatur.Reconcilia,uit pauli*er studia patri; habita in senatu cognitio secundis ueterem morem. Μanlius Patritius ordinis senatoris, put tu se in colonia Seonensi coetu multitudinis, G iussu magi intuoquerebatur. nec finem iniuriae hic fletisse:planodium γ lameta supremorum imagine praesenti Fbi circundata,cum contumeliis γ probris,

qua in senatum uniuersum iacerentur. Vocati qui arguebatur. Et cognita causa in conuictos uindicatum. Additums S.C. quo Senensium

plebes

753쪽

ANNALIUM LIB. XX. 7s3 plebes modestiae admoneretur. Isside diebus Automus Flamma Cyrenesibus damnatur lege repetundarum, exilio ob sauitium. Inter qua militaris se ritio prope exarsit. Praetorianam militiam repetebant a Vitellio dimisit, pro Vespasiano congregati. Et lectus in eande spem e legionibus miles, promisia stipendia saxitabat. Ne Vitelliani quidem sine multa cadepeiali poterant. Ingressus cassi a Mutianus, quo res

missipendia singuloruspectaret,suis eum inosignibus armisH uictores consiluit, modicis inter se 'aijs Escretos. Tu Vitessiani quos apud

Bouilla. iu deditione acceptos memorauimus, caeteris per urbem, Cr urbi uicina conquisiti. producuntur prope intecto corpore. Eos Mustianus diduci, Germanicum Britannicumsmilitem,acs qui aliorum exercituisseparatim

UiHere iubet. Illos primus satim a perii'obsope secerat, cu ex diuerso uelut aciem teliscin armis trucem, semet clausios nudos stilluvie deformes epiceret. Vt uero huc istuc disrahi caropere, metuo per omnes, praecipua Germanita militis 'rmido, tanquam easeparatione ad cadem destinarentur, cum manipularium pectora, ceruicibus inuecti suprema oscula petere,ne

desereretursioli aeu in pari causa dispare fortunam pateretur modo Mutianum. modo absem rem priscvem, post emum coelum ae deos obtesari, donec Mutianm cuctos eiu e sacramen

754쪽

7 4 P. CORNELII TACITIti, eiusdem imperatoris milites appessam falso timori obviam iret. Nans σ uiector exercitus clamore iaci mad eorum iuuabat. Is j finis ita die. Paucis pos diebus algo Deutem Domitia num firmati iam excepere. spernui oblatos sibi agros, nilitia oesipendia orant. Preces erant, sed quibus contradici non posset. Igitur in praetorium accepti. Dein quibus aeti iusta fiapendia, dimisit cum honor alii ob culpam inedearptim acsinguli , quo tutissimo remedio consensus multitudinis extenuatur. Caeterum uesrane pauperie, an uti uideretur,adlum in sena- tu, ut sexcenties sestertiism a priuatis mutuum acciperetur. Praepositusq; ei cura Popestis Siluanus. Nec multo pos necessitas abist ,sive ο- misi a simulatio. A bruati inde, legem feren

te Domitiano, consulatus, quos Vitellius dederat: Funusq; censorium Flauio Sabino dulctum:

magna documenta instabilis fortuna, summas etiam miscentis. Sub idem tempus L. Piso proconsul interficitur. Eu de caede quam uerissime expedia, si pauca supra repetiero, ab initio causis talium facinorum non absurda. Legio in Vica auxilias tutandis imperii finibus ob diuo Augusto Tiberioque principibus, Proconsubparebant. Μοx C. Caesar turbidus animi,ae N. Sγllanum obtinentem Africam metuens , ablatam proconstuli legionem, misso in eam rem legato tr-didit. aequatus inter duos be

755쪽

ANNALIUM LIB. XX. neficiorum numerus, oe mims utriusique mam datis, discordia quaesita aucta,. Prauo certamine, legatorum im adoleuit, diuturnitate offeir,uel quia minoribus maior aemulandi cura.

Proconsulum splendidissimvis qui s securitati

m M quam potentia consulebant. Sed tum legione in Vica regebat Valerius Fe hiri,sum ptuosae a lesientιae,nes modica crepies, sed a finitate Vitellii anxius. Is crebris sermonibus

ientaritne Pisone adres noua , an tentanti re- siterit,incertum quoniam secreto eorum nemo

affuit, occiso Pisone pleris ad gratia inter, sectoras inclinavere. Nec ambigitur, prouinciam σ militem alienato er ea usa num animo fuisse. Et quida e viteleianis urbe tro- fur Uentabat Pisoni nutantes Gallias, para, tam Germania, ericula ipsius, in paces specta tutius bella. Inter quae Claudius Samita praefectus aia Petrina, prostera nauigatione praeuenit Papirisi centurione a uel uitano missum,asDuerauit, mandata interficiedi Pisonis turioni data: Cecidisse Galerianu cosobrinis elingenerum, V nam in audacia θemsalutis. Sed duo itinera aude sis maste atim arma, seu petita nauibus Galba. ducem se vitellianis exercitibus oste feret. Nihil ad ea moto Pisone, centurio a Mutiano misius, ut portar Carthastinis attigit, magna uoce,iata Pisoni omnia, tanquam principi continuare obuiosinsubita resbb a miracu

756쪽

s6 P. CORNELII TACITI miraculo attonitos,ut eadem adpreperent,ho tari. Uulein credulsi, ruere tu forum,praesentia Pisonis exposcere. Gaudio clamoribus p cucia miscebant indulgentia ueri, aduladi libidine. Piso indicio Sagittae, uel insita modestia, no

misit. Centurioneq: tercundiatus,postqua q-Utum sibi crime caedem, comperit,ammaduerti tu eu iussit laud perinde spe uitae, quam ira in percussuro. Quod ide ex luter feeloribus Clodii Macri, cruento legati sanguine manus, ad cadem procosulis retulisset. Auxio deinde edicto Cartha nielibus increpitis,ne solita quide munia usurpabaticlausus intra domsine qua motus noui causa uel forte oriretur. Sed ubi FeHo consernatio uulgi,centurionis supplicii ueras O falsa more famae tu malin innotuere, equites tu necem Pisonis mittit. Illi raptim uecti,obscuro adhue coepta lucis, domi proconsetis irrumpunt, districtis gladiis, oe magna pars Pisonis

ignari, quod Poenos auxiliares, Mauros, is eam caede delegerat. Haud procul cubiculo obuiumforte seruum, quis nam, Gr ubi esset e se, interrogauere. Sem segregio medacio se Pisoonem esse res Oudi aes alim obtruncatur. Nec muliops Piso interficitur. Nans aderat quino fieret B ebius Massa e procuratoribus AH ca, am tunc optimo cuis erit sus , oe in ca ι- Ius maloi si qua mox tulimus,sevim rediturus is

757쪽

rat,ad legionem tendit,praefectum p castrorum Cetronium Pisanum uinciri iussit proprias ob

simultates sed Pisimis satellitem uocabat, milites centuriones quosdiam pirat,t,abos pra-mjs assecit neutrum ex merito, sed ut vir isse bellum crederetur. Nox Ophensium Leptitanorums discordias componit quae raptu su-gum pecorum inter agreses, modicis principjs,ici per arma at s acres exercebantur. Nam populu, Ophensis multitudine inferior, Garamatin exciverat gente indomita, rater accolas latrocinjrsecundam. Unde ardia Leptio tanis res ales uasatis agrιs,ιntra moenia tres

pidabant, donec interuentu cohortis alarum 'si Garamantes, recepta omnis praeda, nisi quam uagi per inaccessa mapalium ulterioribus uendiderant. At v pasiano pos Cremo- . Nensim pugnam, prosperos undis nuntios, cecidisse Vitellium multi cuiusque ordinis pari audacia fortuna, berno mare aggresti nuutiauere. A dei at legati regis Volus quadra ginta Parthoru equi tu midia osterentes. maguifcu latum, tantis socioru auxiliis ambiri,ues rudigere. Gratiae vologese a Lia, mandatum, ut legatos ad senatum mitteret, pacem se sciret. Vespasiaum in Italiam ress urbis interat s , aduersam de Domitram famam accipit, uiua terminos a laus, . coce filio egredebo a retωσ

758쪽

18 P. CORNELII TACITI retur. Igitur ualidissimam exercitus parte Tseto tradit, ad reliqua Iudaici belli perpetradi. Titum antequam digrederetur, multo apudpatrem sermone, orasse dicebatur, ne criminan tium nuntiis temere accenderetur: integrumsse ac placabilem filio praestaret. Non legiones, no classes , perinde firma imper' munimenta,

quam numerum liberorum. Nam amicos tem pore, fortuna, cupidinibus aliquando aut erro

ribus imminui, tras ferri, defuere seu cuis sanguinem iudiscretum, sed maximo principibus, quorum p V eris oe alii siuantur,aduersa ad unctissimos pertineant: Ne fratribus quidem

mansuram concordiam ni pater exemplis pra buisset. V6pasianus haud aeque Domitiano mitigatim,quam Titi pietate gaudes, bono se ammo iubet, belIos γ armis rempublicam attotilere: sibi pacem domumq; eurae fore. T um cesterrimas nauiumst umento onusas, scuo ad Buc mari committit. Quippe tanto discrimine urbs nutabat,ut dece haud amplius dierustumetum in horreis fuerit, cum a V Vpasiano commeatus, subuenere. Cura restitueri Caletot' in L. Vellin 7 cofert,equesbis ordinis uiris, sed autoritate famas ini er proco es. Ab eo contracti ha Dices, monuere, ut reliquiae prioris delubri in palis res aueherentur, templum ustim ueli ' siitiretur:nolle deos mutari ueterem formam.

Vndecimo K aleias Iulias, serena luce spati*m

759쪽

ο re quod templo dicabatur, euinctum vittis coronus. Ingressι milites quibus fausa omnia, elicibuo ramis. Dein uirgines Vestales ta pue ris puedi s patrimis mutismis, aqua riuis O fontibim amnibust, hausta perlucre. Tum Helouidius Prisin praetor, praeeunte Plauto Iuliario pontifice ustrata boue tauriss area, Cr si

per caesiutem redditis extμ, Iouem, lutionem, Mineruam,pro eis imperi, deos precat , uti crepta prosperarent,sedes s sua3 ριetate hominum

inchoatas, diuina ope attollerent, uittas quibus

ligatus lapis iuncxi, funes erant, contigit. Simul caetera magistria sus, in sacerdotes, . senastus, ' eques, magna pars populi, siudio uititias connixi saxum iugens traxere.pa lims, iniectae funda metu argenti auris stipes, et meta lioru primitia nullM fornacibus ui Aa ,sed uegignustur. Practi xere baruspices ne temerareturi opus fiaxo aurove tu aliud destinato. Altitudo aedibm adierita. I d siolum religio annuo e. γ. prioris templi magnificentia debuisse creditum,

quo tauta uis hominum retineuda erat. Audita interim per Gallias Germam.Mq; mors VιtHiis, duplicia uerat bellu . Na Ciuitis omissa disiimulaιione, tu populum Rom.ruere. Vitellian κ. legioves externum seruitium. quam imperatorem Vespasianum malle. Galli sustulerunt anismos, eandem ubis exercituum uostioru fortuonam ratι. vulgato rumore a Sarmatis Dacis :

760쪽

7so P. CORNELII TACITI

Moesica ae Pannonica Dberna eircunsideri, paria de Britannia fugebatur. Sed nihil aeque quam incendit; Capitolis, ut em Imperis a Lese crederet, impulerat: Captam olim a Gallis urbem, 'd integra Iovispede,mansisse imperii Fatali nunc igne Pium coelesis irae datum, oepositionem rerum humanarum Transalpinis gentibus portendi, seu erHitione uana D ruidae canebat. Iiscesserati fama, primores Galba, si ab Othone aduersus Vitellisi missos, antequam digrederentur,pepigisse, ne deessent libertati populum Rom. continμa bellari; ciuilium series interna mala fuissent. Ante Flacci Ordeoni' eadem nihil prorupit,quo coniuratio imtelligeretur. Interfecto Ordeonio, commeavere

nuntii inter Civile Classicums praesectum ala

Trevirorum. Classicin nobilitate opibus f an. tribat auos. Regium illi ten Gm pace belloque clara origo. Is se e maioribus suis boliis populi Rom. quam socius iasiabat. Miscuere sese Iulius Tutor, Iulim Sabinus, hic Treuir,bie Lingon. Tutor ripa Rheni a Vitellio praefectus. Sa.

Dinus super insitam uanitatem, falsa stirpis gloria incedebatur proauiam suam diuo Iulio per Gasitas bellanti eorpore atque adulterio ptaocuisse. Hi secretis sermonibus, animos caeterora scrutari. ubi quos idoneos rebantur, conscientia ob strinxere. In eslonia Agrippinensi in domum priuatam coueniunt Nam publice ciuitas talia