P. Cornelii Taciti ... Ab excessu Augusti annalium libri sedecim

761쪽

, AN NAL IVM. L IB. xx. 76r ιιιι incoeptis abhoirebat. Attamen interfuere quidam Vbiorum Tungrorums. sed plurima uis penes Treviros ac Lingonas. Nec tulere moras consultandi. Certatim proclamant, turere discordiis populum Rom. caesas digiones,uaΠatam itabam, capi cum maxime urbem,omnes

exercitus suis quenque bellis ἀslineri. si alpes prcsisis firmentur, coalita libertate dispectu,

ras Galbas, quem iurium suarum terminis uelint. Haec dasa pariter probatas. De reliquiis Vitelliam exercitu, dubitauere. Pleris intersfriendos censebant turbidos, infidos, sanguine ducum postulos. Vicit ratio parcendi, ne sublata ste uenia, pertinacia accenderentur. Asinciendos polim in Jcietatem, legatis tantum leogionum interfectis caterum uulgus conscientia Icelerum, ' De impunitatis facile accessurum.

Ea primi concilii forma. Misitque per Gailia.

co cιtores belli. simulatum ipsis obsequium, quo incautiorem Voculam opprimerent. Nec de fuere qui Vocula nuntiarent. Sed uires ad coercendum deerant, insiequentibus ,infidi vi legionibus. Inter ambiguos milites, occultos ho-ses,optimum e praesentibus ratim, mutua dissimulatione, σἰ dem quibus petebatur artibus grassari in coloniam Agrippinensem defendit.

I siue Claudius Labeo, quem captum oe extra conueutum ama datum in Frisios diximus,cor

762쪽

762 P. CORNELII TACIT et sedium daretur,iturum in Batauos,et potiorem ciuitatis partem ad societate Romanam retras ctur17,accepta peditu equitumq; modιca manu,

nihil apud Batiauos ausus, quosdam N erui ori Betasiorum, in arma traxit. Et furtim magis qua bello Caninefates Marsacoss incursabat. Vocula Gallo, si laude ille Im, ad hostem eo leurin Nec procul Veteribus aberat, cum Classicin ac Tutor perdeciem explorandi praegress, cum ducibus Germanorum parilafirmauere. Tums primum discreti a legionibus, proprio uallo eagra Da circundat,ol te Hante Uocula,

Nola adeo turbata ciuilibus armis rem Romanam,tit Treuiris etiam Lingonibu,s despectui fit. Supersesidis prouincias, uictores exercistus,sortunam imperis ultores deos. Sic olim Saero uirum σ Heduos nuper vindicem Gaio livis singulis praeliis concidisse. Eadem rursus' numina, eadem fata, ruptores foederis expectarent. Melius divo i ullo, diuoque Ariuiis natos eorum animos. Galbam et in acta tributa heo siles spiritus induisse. Nunc I mes, q-a molle seruitium, cumspoliati exutis fuerint, amicos fore. Hac ferociter locutus, osseuam perRare in perfidia Classicu Tutorem uidet, uerso iι nere Novesium concedit. Galli duum missium' spatio disantibus campis consedere. Illuc como

meantium centurionum militums emebantur

763쪽

ANNALIUM LIB. NX. . Tiscitus in externa uerba iurarent, pignus, tant i sceleris, nece aut uinculis legatori; daretur Iocula, quanqua pleris fugam suadebat, aude dum ratus,vocata cocione,in hunc motam diseseruit: Nunqua apud uos uerbasti,aut pro u bis solicitior, aut pro mesecurior. Nam mihi exitium parari libens audio. Mortemque in tot

malis bosium,ut sinem miseriarsi expecto. Vestri me pudet miseretpla aduersus quos nonpralium acies paratur. Id enim fas armoru, 'ius hostium. Bellum cum populo Rom.Mesrisse maribim gestura Clasi cim Derat imperiumsin Ilacrametum Galliarum Uentat. A des nos, si fortuna tu praesens uirtus1: deseruit,etia uetera exempla deficiunt, quoties Romana legiones perire praeoptauerint,ne loco pellerentur ssocii sepe nos Zri excindi urbes Iura , se : cum coniugibus ac liberis cremari pertulei sit, Nes aliud pretisi exitus, quam fides famas. Toleraut cum maxime inopiam obsidiums apud vatera is,

fiones, nec terrore aut promisiss demouetur. Nois super arma uiros egregia camorum munimenta,fumentum comeatus quamuis longo bello pares. Pecunia nuper etia donatiuo

.s icit, quod sive a Vespasiano , sive a Vitellio

datu interpretari mauultis,ab imperatore certe Romano accepistis. Tot bellaru uictores apud

Geldubam,apud vetera,fuso toties boses pauetis ariem, indignuid quidem. Sed suassum,

murim

764쪽

uincys auxilla exercitus, cocurrant. Sane ego

displiceam. Sunt alii legati, Tribuni,centurios

aut miles. Ne hoc prodigium toto terraris orbe uulgetur,uobissatellitAM Ciuile et Classicum Italiam invasuros. An si ad moenia urbi, Ger mani Gallis duxerint, arma patriae inferetis' Horret animus tauri sagitj imagine. Tutori Treviro agentur excubiae' Signu belli Batauus dabit ' Ir Germanorum cateruassupplebitis' quis deinde sceleris exitu,' csi xomanae legiones

contra direxerint, transfuga e transfugos, proditores e proditoribus inter recens uetus sacramentum mulsi deis errabitis ' Te lupiter optime maxime, quem pra' octingentos uiginti Minos tot tri his coluimus te Quirine Romana pares urbis, recur, uenerorj, uisi nobis usu fuit cordi, me duce haec cora incorrupta et i temerata struari, at certe pollui foedaris a Tutore Classico ne simatis. Militibus Romanis aut innocentia detis aut maturam et sine noxa panitentiam. Varie excepta oratio inter spem

metumq; ac pudorem. Digressum Voculam Ode supremis agitantem, liberti seruique probiabuere foedissimam mortem sponte praeuenire. E ι Classicim misio Aeolio Longino desertore

prima legionis,caedem eius maturauit. Herennium et Numisium legatos uinciri satis uism.

765쪽

ANNALIUM LIB. xx. 76ssi a uenit. Nec illi quanquam ad omne facinus durato, uerba ultra suppeditavere, quam ut ocrameutum recitaret. I urauere qui aderat pro imperio Galliarum. Interfectorem vocula altis ordinibus, caeteros, ut quisis sagitium nauaue-νat,praemiis attollit. Diuisa inde inter Tutore Classicum cura. Tutor ualida manu circumdatos Agrippinenses, qμantumq; militum apud superiorem Rhenν ripam,in eadem uerba adiis git. Occisis Magontiaci tribunis, piabo cara Oorum praefecto, qui detrectauerat, ClassiciM co

ruptissimum queus e deditis pngere ad obsessos iubet,ueniam Uentantes se praesentia sicque . rentum Aliter nihil spei. Fame ferrum exsιrema passuros. Adiecere qui missi erat, exemo plum suum. Obsessos bincsides,inde Mesa , iuster decus ac flagitium distrabebant. Cunctantibus solita insolitas alimeta deerant, assem. ptis iumentis equus et caterv animali Aqua profana foedas in usum necessitas uertit. Vim

Iulia postremo stirpes O internatas saxis

herbas uellentes, miseriarum patientias docu metum fuere, donec egregiam laudem e turpi macularent, missis ad Civilem legatis uitam orantes. Nes ante preces admisia, quam in uerba Galliarum iurarent. Tum pacitas praedam cororum, dat cusodes,qui pecuniam, calones, sarcinas retentarent, ae qui ipsos leues ubeuntes prosequerentur. Ad quintum ferὶ lapidem

coorii

766쪽

766 P. CORNE LII TA cITI coorti Germani, incautum rimen aggrediun,

tur. Pugnacissimus quisis in uestio,multi palantes occubuere. Caeteri retro in castra profugita querente sane Ciuris increpante Germanos, tanquam fidem per scelus abrumperent. Simulata ea fuerint, an retinere saeuientes nequiuerat,parum agirmatur. Direptis castris faces insitiunt. Cuncἰρsq; qui praelio sperfuerat,

incendium hausit. Ciuilis barbaro uoto,post coepta aduersus Romanos arma propexum rutilatumq; crinem patrata demum caede legionum

deposuit. E tferebatur paruulo filio quosdam captiuorum,sagittis iaculus puerilom fige

dos obtulse. Caeterum nes ste nes quenquam Batauum in uerba Galliaris a degit, si sem Gerismanori; opibus, et si certandum aduersus Gaialos de possessione rerum foret,inclytus fama O potior. Humius Lupercus legatus legionis inter dona missus Velle dae. Ea virgo nationis Bru Iera late imperitabat, uetere apud Germanos more,quo plerasis foeminarum fatidicas , augescente superstitione arbitrentur deas. Tunc : veiledae autoritas adoleuit. Nampi servi Germanis res,oe excidiis legionsi praedixerat. Sed Lupercus in itinere interfestio. Pauci centurionum tribunorunis in Gallia geniti reseruantur, quin societatis. Cobortium, alarum, legionύ, Dberna subuersa crematas, .se tantum relictis, qua Magontiaci ae Vin δε-

767쪽

nsa sita sunt. Legio xo I. cum auxiliis simul

deditu, a Nouesio in coloniam Treviroru transgredi iubetur,praefuit a die intra quam carbis

excederet. Medium omne tempus per uaria cuis

ras egere, ignausimus qui a caesoru apud Vetera ea emplo pauentes, melior pars rubore infamia,quale illud iter, quis dux via,et omnia in arbitrio eorum quos uita necisq; dominos fecissent. Al j nulla dedecoru cura, pecuniam aue charisiimasibimet ipsi circudare. Quidam ex- peire arma. telisq; tam1uam in aciem accingi. Hac messitantibus,aduenit proficiscendi hora, expectatione tritare. Quippe intra uallum δε- formitas haud perinde notabilis. Detexit ignominiam campus γ dies. Reuia ae imperatorum imaginea , innexa signa, fulgentibus hinc inde Gallorum Aea issu ,siliens agmen, m uelut lanoxa exequia. Dux Claudius Sanectus siosio oculo, diruι ore, ingenio debilior. Dupticatur

gitium, poΠquam desertis Bonnensibus castris,auera se legio miscuerat. Et uulgata caoptarum legionum fama, cuncti qui paulo aute

manorum nomen horrebant,procurretes ex

agris tecti,s, undique effusi Volito defla,

culo nimiumfluebantur. Non tulit ala Picentiana gaudium insultantis uulgi. Spretus Sandu promissis, aut minis, Magontiacum abeunt: ac forte obuio interse Iove voculae Longino, co iems in eum selis, initium exoluenda inpoΠω

768쪽

68 P. CORNELII TACITI

rum culpa fecere. Legiones nihil mutato itin re, aute maenia Trevirorum consedunt. Ciuiliso Classicus rebus secudi ublati, an coloniam Agrippinensem diripiendam exercitibus Dis permitterent, dubitauere. Saeuitia ingenita, in cupidine prata , ad excidium ciuitatis trabeabantu= Ossabat ratio belli, γε noui; imperiis inchoantibus utilis clementiae fama. Cmilem

etiam beneficii memoria sexit, quod sibi. eius

primo rerum motu in colonia Agrippinensi d praebensum, bonorate cusodierant. Sed Transrhenanis gentibus inuisa ciuita3 opulentia auctus. Neq; alium finem belli rebantur,quam si

promiscua ea sedes omnibws Germanis foret,

aut disiecta Vbios quos disseruet. Igitur Ten

cteri Rheno disicreta gens, mistis legatH, mandata apud concilium Agrippinensium edi iubent, qμα ferocissimvi e legatis in hunc moiam protulit. Ledio uos in corpus nomen, G ermania, comunibus deis , sed praecipuo deoru Marsi grates agimus. Vobus gratulamur, quod ta dem liberi inter tib ros eritis. Nam ad hunc diem sumina ac terras, e r coriam quodammodo ipsum clauserant Romani, ut colloquia congres& s nostros arcerent, uel, quod colume lio tua es uiro ad arma natis,inermes ac prope nudi sub cusode et pretio coiremu . Sed ut am citia societa3q: nostra in aetemsi ratasint,posu Iamu a uobis,muros coloni munimGaIeruit si detraha

769쪽

ANNALIUM LIB. XX. γεν detrahatis : etiam fera animalia si clausa teoneas, uirtutis obliuiscuntur. Romanos omnes in suibuis ueIbis trucidetu. Haud facile libertas domini miscentur. B ona interfectorsi in meo dium cedant,ue quis occulere quicquam, aut δε- irvare causam Dam possit. Liceat nobis uoisus utranque ripam colere, ut olim maioribus nUris. Quomodo luce diem, omnibus hominiabus, ita omnes terris fortibus uiris natura aperuit. I ntatuta cultum, patrium resumite, abruptis uectigalibus, quibus Romani plus adverseus subiectos,quam armis ualent. Syncerus σinteger, oeseruitutis oblitus populus, aut ex asquo agetis, aut aliis imperitabitis. Agrippineuinies sumpto consultandi spatio, quado nes subire conditiones metim futuri, neq; palam aspernari conditio praesens sinebat, in hunc mori; ressonis dent: Qua prima libertatis facultas data es,

auidius quam cautius sumpsimus, ut uobis cateoriss Germanis consanguineis nonis iungeremur. M uros ciuitatis congregantibus see cu moxime Romanoru exercitibus, augere nobis qua diruere tutius es. Si qui ex Italia aut prouinciis alienigena in sinibus non, u fuerat, eos belislum absumpsit, uel in suas quisis; sedes refulsre. Deduritis olim nobiscum per connubium sociatis, quis mox prouenere, hac patria es. Nec uos adeo iniquos existimamus , ut intersicia nobis parentes , latres liberos noHros uetitis.

770쪽

o P. CORNEOT TACITI Veciligat et mera commerciorῖ re luimus. Sive transitu incuRodit sed diurni inermes, δε- nec noua oe recentia iura in uetusalem consuetudinem uertantur. Arbitrum babebimus

Ciuilem Vesseda , apud quos pacta sancientur. Sic lenitis Tencteris legati ad Citillem veste dam misit cum donis, cuncta ex uoluntate Agrippinensium perpetrauere. Sed coram adire, asioqui que velle tam negatum. Arcebantur asseritu, quo ueneratiouis plus inesset. Ipsa edi. ta in turre delectus e propinquis consulia responsas ut internuntius numinis portabat. Ciuilis societate Agrippinensium ausus, proximas cis uitates affectare, aut aduersantibm bellum inferre statuit. Occupatisq; Sunicis γ inuentute eorum per cohortes cθmposita, quo minus ultra pergeret, Clauditas Labeo Berbasiorum Tgi orumq; cr Nerviorum tumultuaria manu restitit, fetim

anteceperat.

gμe, donee Cinuasere. Simul C iuilis ausus au ex composito, intulit se agmini Tungrori elara uoce, Non ideo, inquit, bellum si simus, ut Bataus σTreuiri gentibus imperent. Procul hae a nobis arrogantia, accipite societate. Transgredior ad uos eu me ducem,seu milite mauultis. Mouebatur uulgus, condebant, gladio, cum Campanus ae Iis Henalis ex primoribus T Vrorum, uniuers oco, quia pontem Mose suminis

Pugnabatur j in anguitijs ambisermani tranantes terra Labeonis