장음표시 사용
321쪽
luptas inesse si autem haee. eone ipiscentia ineta necesse est. Imaginatio aute qua Rodo
et sensitiva igitur imaginatio, sicut dictum est, δε
alijs aniniaticus inest. De liberativa autem in ra- rionalibus. Vtrum n. aget hoc. ninoe, iam rationis est opus, me ste est uno inensurare a Simp9eius TMmύεις.
Quare potest unum ex plu ibus phalaimatibus facere.
eompetit facultas, atque virum imas natu nem in appetitum habeant inda gare oportet si Certum vero illud est haec animalia dolores, ac voluptate affici quare, appetitum necessario ob tinent. At inquies, quonat, do in his imaginatio inest Θ Respondeo vilige animalia in determinato,&cofuso cien tu motu, quatenus praesenti dumtaxat percepto obieeto se constringunt, ut nocivum fugiant, atq. dilatant, ut delectabile recipiant sicin indeterminatum appetitum , atq; imaginationem habere, quatenus solum applicatum obiectum, ut nocivum, ac delectabile sentiunt,
et Cognoscitiua igitur potentia, qua tenus sensu praedita est homnibus , ut diximus, animalibus inest Atia, quet consultando ac deliberando operatur solis competit hominibus qui ratione, ac discursu agunt. I trul Cnim hoc, an illud agendum sit, ratio discernit atque eo quod per se, tale videtur tan quam mensura ea, quae percipit, metis tur, id omnino agendum esse delibe,
rans, quod proposito magis utili pro ximum est, laptius ad finem conse quendum existit. 'rare cx pluribus occurrentibus phantasmatibus, atque obiectis ad aliquem finem propontis
cligit unum reiiciens alia, quae ab eo ,
322쪽
quod per se utile est, magis recedunt,
minimeq; apta ad consequedum fineri, videntur. 6 Haec autem causa est, ob quam haud arbitramur sensitivam cognitionem duci opinione ad iudican dum Neque enim ratiocinationem adiuncta laabet, ex qua oritur opinio , cum tame eam rationalis obtineat cognitio. Ex quo patet sensitiuum appetitum, non ex prae existente deliberatione, sed cx sola imaginatione moueri.
Quoniam vero in homine duplex est appetitus in is qui sensum in is qui ra
tionem sequitur, conueniens est docere, quemadmodum se habeant, iter alteri dominetur . ' Interdu igitur sensitiuus appetitus vincit, eiq; cedit prorsus voluntas, succumbia atque dat ma nus, ut in homine intemperante. Interdum sensitiuum appetitum voluntas sedat, componit, sibiq; subiectum facit, quemadmodum intemperante,& virtute praedito homine. Interdum autem appetitus appetitum mouet,ac superat, cum existente affectuum pugna, aut sensitiuus renitentem, ac reclamantem ra tionalem vi rapit, aut sensitiuum rationalis . Nam ut in cflesti motu supe ior orbis non sistit inferioris motu, sed etsi
adortum is contendat, maiori tamen via soccasum rapit, sic appetitus alterio sedat alterum, sed in contrariam licet Oo sti-
Et eausa laxe est,quod o=ianionem n videtur babera. Quoniam eam, quae est in syllogis io, non habet et hae autet illam. apropter deliberatia non habet appetat . Vinei autem aliquado, ita
it Interdum sicut sphaera appetitus appetitui cu incontinentia iacta est.
323쪽
si adeδ, tribus lationibus a seientificum autemno mouet,sed manet. pniam autem existim Mioec ratio hae quidem ip- cum uersalis est, illa Veso i Icenim dicit, quod oportet talem tale agere, ii cautem quod hoc tale, asc ego videmialis, clam inmotio opinio, no ea quaeviuuersalis,
stimul intem partem secum bducit . v
Uam qua in enim volunta vatiua su is tu rior sit,4 melior virtus, vincere seniper deberet, mouere bo inmein, n tamen x et tit seditione facta imbecil lior exutat hominis vitio mouet concupiscentia. , Quamobrem tribus homo
ciebitur motibus iam aut voluntas cς dit concupiscenti , vel concupiscenti volimrati , velis utra sim, sed mutcians, de inuita rapitur iditates eontemplatur , haudquaquam
mouet, sed perpetua , quam exrerum cognitione haurit , fi uitur quiete . Qusniam autem existimati, is ratio, quatenus ad activum intellectum pertiu net, haec mundam uniuersales agibiles propositiones cognoscit, illa vero sin- gulares percipit, atque illa quidem
quodcunq; bonum assiciendum hono
tibiis esse dicit , haec autem singulare
num certo , ac determinato proseque dum holim e iubet: ' non ea proiecto,
quae uniuersalia dumtaxatmrcipit, sed quae singularia arerehendit cogesiiq
mouet , aut certe, si tuaque mouet,i
assere annis uniuersalium cogniti nem ad morum per se inciendum inep
tam quodammodo quiescere, nullum que imperare motum, accedente ero singularimum tacia, ac ioonia iiDς laria
324쪽
et Maontrium propositione ex maiori, ara uniuersali deducta, mox subsequi
motum, qui ad singularia tantummodomosequenda tendit.' Iam satis de parte animae Ioco motLua, Ac quatuor animae partibus, quibus d iuersa vitientium genera constitu uiui, diximus. Nunc explicatas animae partes ad inuicem comparare,& conferre
Necesse ergo est omne, quod vivit, animamq; habet nutriti anima praeditum esse ab ortu, ac generatione usque ad interhum, δε corruptionem . Mani festu hoc est Nam omne viues, quod generatum est, augum ciatum, statum, ac decrementum habet, at haec absq;: limento fieri nequeunt, alimentum vero solius animae vegetatiua ad squatum obiectum videtur 6 ergo Vegetat tua pars animae omnibus inest viventibus, quae augumentum , ac decrementum suscipiunt. Sensus' autem omnibus haud viuetibus competit. Etenim corpora simplicia scias tactus carent, primarum
temperie qualitatum ad costitutionem ipsius requisita. 3 Atque sine tactu nec alios sensus, nec ullum existere animal possibile est η Item quecunque formas sine materia, seu species sensibiles, quatenus sensibiles sunt recipere ncqueunt,
i Nutritiuam igitur-neeesse est hibere o v. quodcunq; vivit, animam habet a generatione τ' ad
Necesse est enim quod genituni est augumentum habere, in statum, taeer
3 late autem sine alimento est impossiibile. Neeesse est igitur nutriti
uam pote tiam in omnibue inesse, quae augentur, di-ntinuuntur.
Mnsum autem non est inesse tu omnibus viventibus. Neque enim ea, quoru ebrmis uniplex est , contingie habere tactum
esses,llum animal. neque quaecunq; non lineis ceptiua tormat una stag
325쪽
si igitur omne moereTuu corpus non habeat Iensum, corrumpetu utique, c ad finem non perintniet, qui ea
serit narum. omnia. quae natura tisi 'ropter almuid sint, aut Caia Net eoru quae iunt pro
serisu laetus destituta videntur . mare cum plantae corpore ad simplicesve gente mlialitate praeditae sint,species. unsibiles, ut sensibiles sunt, suscipere ncqueant sensu tactus carebunt, nultiliumque proinde habebunt sensu Omnibus igitur viventibus haudquaqua' sensus inest sint sensum anin libu competere, sifrustra nihil ex tur,
tura , oportet . Nam omnia n tura conficiuntur,ad aliquem finem o
dinata fiunt, aut certead x s quu tur, quae propter finem existiantiquare
nihil rebus a natura productis conueniare potest, quod frustra ac temere fietum sit. Iam corpus animalis progressivum frustra non est,sed ipsum ita disposuit , atque instruXit natura, ut Pr gredi, ac moueri posset, ergo ad aliquem si equendum finem progi editur, ac mouetur, quem alium protecto cile imaginari non possumminis ut alimentum quaerat , quo propriam conseruet, ac tueatur vitam . et at si progressivum
animalis corpus sensu destitutum sit, non modo progrediendo intentum a natura nona sequeturfnem quo pro priam suscepto alimento seruare debet vitam, sed potius ad interitum podia.
cetur Neque enim adoptatum pertinget alimentum sed huc atque illuc erranS1nopia alimenta consumetur , ac
326쪽
a,tabit cognitione destitiininusiis qua ad certum ac det rininatiui finem moneri haud potest. Qus autε progressiusimon habent coryui; sed stabilia semper an eodem locorum,obuium quidenilia bent alimentulit, sed nisi sensum illius Iriberent,quo ab alienis illud dignosce-
renr, ad illud non se expanderent, neq; ad se allicerent. Nec veto fieri potest ut ullum eorpus animalis, quod progreditur, docum mutat, Ortuique,&interitui obnoactum est, animam,& intellectum latio cinantem habeat, sensu autem destit
tum idi. Quod etiam de quibuscumq;:alsis animalibuit asserendum est, siqvie iustertioni ne reperiaturnobis ignota quae haud genita ratione utatur,& intellectu uiuatit ne enim afferri potestrario, qua huiust 'o Μ pora stitiae rere dicamus e Naiii aut his corpor lauden mus sensum , quia sic animi conducat,aut quiasc requitat corpus: in neutru possibile est,etenim absq; sila,nec existes in js anima exactius intelliget, quae ut experimur sensu ad intelligendia iuuatur,& quasi manu ducitur, nec facilius eoru conseruabitur corpus, iudice optimo existente sensu alimento ru quibus ad sui conseruatione eget, ergo nullu corpus animalis progressu u
anima, intellectum absq; sensu habet.
Minentibus u. hiinhoc, unde nata μα
πιασι autem corpus habeat ouidein animam. inteluctum discreti nuntinensum autem non ha-stens, generabile autem. 'ut e nanimaemetuis sit, at corpori neutrum ei
illa enim non matris intellia git, hoc amen nihil erit,ingi propter illud.
Niillum emo orpus non manens habet animam sine sensu
327쪽
t A vero si habet sensum,n Ci 'sse est orpus esse, aut simi lex, alitii lxtum a Impol Mia autem est simplex esse. est autem necesse hunc babere.
Quoniam e nanimal mor nimarunt .v corma a. ea omne est tangibile, tan
Eibilaautem quod sciaibile neresse est S animalis eorpus activum esse, si debeat inseruariarii l. 4 Alii enim senta pe alia sentinui, ut olfactus, visus, auditus,
Sed iam quale sit corpus quo ut it strumento ad se retulum utit anania in docendunt est QErgo si amat sensum habet, me simplex, aut mixtum obtinet corpus.
At sim pici esse impossibilae'. mem
oinitactum haberet , quon tamen, probabinius o nece te habes. Qiu remixtum animalis corpus erit.
- si ines audiri est animasilus
necessario miminesse. Nam antinalcorpus animium est, omne autem cor pus generabile tangibile est, atq; id tangibile videtur, quod tactu percipitur. Iam sic arguor corpus animalis tangibile est ergo a tangib)libus qualitatibus alterari potest. Quare si proprium
animal tueri, ac seruare corpus debet, sessu tactus praeditum esse Oportet, ut ea, quae detrmcntum afferre, aut iuua .re possint , tangibilia disceritat. Haec vitima consequitia probaturi nam alii sensis per est a nudia sensibilibus dumta xat i ciebus receptis pati utur, nec a pro us sensibilibitis, ut sensibi, lia Mit,d strui possunt, vi ininus, vij sis, de audisus, at obiecta tangibilia per se, ut tangibilia sunt, materialibus imitas qualitatibus realiter animalis
corpus alterare, ac destruere apta sunt, siquidem medio contactu sentiuntur. quo ὲilentercalia ex necessitate con.
328쪽
sequis timor Necesse ergo est ani lanalis corpus solis tactus praeditum es ista in ea, quas coit, ac iuuant,discernere, auec quidem suscipere , illa am
lassit iam ut antiri impruini senia re, ac tueri corpus nullo modo poterit. et Quapropter etiam gustiis ad ammatis salutem necessarius es , propterea quitatactus quida sit, nempe alimenti, quod
bonus' autem, color, odor, nec alunt, nec augumentum, aut de D.
mentum faciunt , eorumque proinde sensus nec tactus, nee gustus dicitur. Quamobrem gustum este tactum quendam Oportet, cum tangibilis, atque alimenti sensus Q. mi igitur sensus ad salate ani disnecessati, simpliciter sunt. d absque tactu,nim missis an Alis ossitate est. At caeteri sensimhaudquaqtiam simpliciter animalibus nece1sario insunt, sed ijs ad perfectiorem vi tie statum in rura concessi videntur, 'per eos videsis quam plurima apprehenderent sensibilias, Atque omnia
haud animalia hos omnes obtinent sinius , sed ea tantummodo, quae progressito cieri motu apta sunt. Si enim fiscanimalia propriam tueri salutem debet, non modo alimentum medio contactu
vi acius quidam, alimentiema, ,ali mentum autem e
Quamobremin frustum ne eesse in laetiim esse quenda. quia tan ibilis. ε nuti uiui sensus eli. Hi igitur necessarii sui animali ratque manifestum est quci non est possibile sine tactu amma esse.
4 Alii autem propter bmisi. Et generi alii alium minnon euicunqueJed vi hun. v progressivo necesse est inessu. si .n. debeat siluis, nos tum oro et tangendo sentire, sed&eminui.
329쪽
x Noea emerit, si permedium sensitiuum fuerit, e quod illud quidem a sensibili ρati tur Winoustatur, ipsum autem ab illo. a s r manu sicurit movens seeudum Meum usq; ad permutati
dium motus, primum quile mouens pellit, dono pellitii , ultimsi autem solum pellitur, nopellit,medium autem utraq,nMilo auisui mecia: sic in alterata nex praeterquam quod manens in eode.n loco alterat vicini si, ceram sim quoiu uo tutzit.
tet, quibus ipsim proculexistens appre
hendant, ae discernant Remota ver tum sensus obiecta cognoscunt, clim a sensibilibus affectunt, ac patiens medium ipsa mouerit, atq- affecerit sensoria, prodetintes ab obiectis transmittendo species . Etenim quemadi noduni loco mouens usque ad
certum, ac determinatum mouet lacu,
α id quod proximum pellit corpus a cit, ut aliud quoquc ipsin contigui
pellat, perq; medium incitur motus, qui a primo aliquo motore prouenit. adeo ut mouens primum pellat, ac mi ni me pellatur,vltimum pellatur,&haud pellat, medium vero, pellatur,4 pellat, siue plura situ media, siue unum tantum,triaq; proinde in hoc insunt motu,
mouens immotum, Sc mouens mota &motum haud mouens eadem ratione insensati e contingit, ut obie cctum mouens immobile si , medium mo uens, motum,sensorium ainem dumtaxat motum existat. Differt vero sen satio inloti, quem diximus, quod mouens, ac pellens e pn,prio dimouetur loco , senubile autem obiectum in e . dem cum mouet permanet loco. Atque ipsius medii natura , per quod obiecti
adsensorium transmittitur actio, apto explicari potest exemplo. Vtcnim cuceram etIOIurat, aescripsit sigillum, ad
330쪽
eum usque terminum mouetur cera, in
quo sigilli imprimitur figura, ' atque lapis quidem ob durities illi figuram
suscipere nequit, aqua vero profundius, atqueintimius impressam recipit fguram, quam cera, aer autem eandem per totam patitur substantiam ,
se existi inanduini ess aerem potissimiim ad suscipienda , atque ad sensorium
transmittendas Obiectorum species aptum esse, cum unus, ac minimo distractus permanet. Vnde male est opinatus Plato, ex eo visionem fieri quod egredientes a visu radi ad obiectu peratingerent, iterumque resiexi ad ipsuna redirent visum. Asserendum enim potius est aerem a colores, ac figura pati sensibiles recipiendo species, cum existens aruis unus,& continuus ad visum intingit. ' Quam0bre dem mne patitur aer,ac visum nimiet mi fi
guram sigilli ad ultimum usq; cera rei minum imprimi videmus.
.. Manifestumo aute est animalis corpus esse simplex,ut igneum,aut aereum non posse. Etenim absque tactu alius in animali sensus esse nequit, cum animalis quodcunque corpus sensum tactus obtinere probatu ut Corpus vero simplex tactum habere nequit propte
rea quod is in quadam tangibilio om P
num Pralitatum mediocritate, stae s
et lapis autem nillil, sed aqua usque procul. aer autem a plurim-
to agitin patitur, si, t,4 unus M. II sic de refractionδ est inelius,quam visum egrodientem resiaci, aerem p ti a colore, &4gura, silum quo sit unus, in uiua est unus 1 Quapropter iterum hievissim mouebit, sicut vitii; seerae sigilluin adline vivi succedem.
simplex esse animalis coriapus, manifestum est, dicavi igneum , aut aereum. sine in. tactu nullum tingit aliumsensum tabem corpus enim animatum otii ne tactivum , sicut dictum