장음표시 사용
201쪽
29 Secunda Temporis i 'eliodus. , 37. 298
enuntiationem recein iras m . ai- Acuravius rem initiarentis urat pro sci pote ut in solutione quaeibionis. Non enuntiation
soritate livi, nominibus progenitorum chei ticommemorandi, nomenctituram geuealogiae in tituerunt. Ebro uamdiue suis eu Abraeis orsi mea tigia um criptores S .inu in elistae ritu
Sic ille Vbi per libros Paralipo
mcnon videtur etia intellige e libros Esdiae. Hoc mi habetur in eius lib. Alm . . cap. . a G. 36 Ergo ex libris illis hi 'storicis tam Septuag. Interpretes qua ι. Lucas, notitiam huius Cainan, sicut tot aliorum '. B. Matthaeus, idemque B. Lucas, habuerunt. Caeter uia,videtur etiam simul die dum, S. I hic ex diuina reuelatione habuisseno tum,&a istorias illas, 5 translationem Septuaginta Interpretum, quantum ad ea quae tradit ipse, consequenter quantiun ad hunc CCainan, esse eras.
OLIICITVR contra planc Sentcntiam I. Hebraeos textus, Chald. Editionem Vulg. har. S. Hieron. Iosephum,TEcophi-him, Berosum, α Chronologias Iudaicas, non habere generationem illam Cainan. Vnde, vel mendosa sunt illa omnia volumina, si mutila: vel rotius, Graeca Septuasnta, α S. Lucae, superfuit t. Quo vide Percr. lib. re.
med. suis iis tibi siladens, sere incredibile
Moysem aut generationem istam ign3rasse, taut si non ignorauit,i in Iradidisse; neque vi llam caulam allignari: aut si quae a lignatur, rationabilem non cssc. cur omiserit,ideoque dicens cum Buda ,sc non posse id perscrutari.
genere, argumentationem eiusmodi nullam lcilla, quae pro edit a negativa secuditi inquid, lad negatiuam simpliciter. Alioqui, quoniam Euangelistarum' aliqui os niciunt nonnulla, quae supplentur ab aliis Euangelistis, M non- milli scriptur libri permulta quae continentur in aliis: isti ves illi cilient repudiadi Exem pia sint in nostra inateri, S. Matthaeus di-
cc cap. s. vers. 8. Ioram aut gemuit Oxiam, itii 1 generationes, nimirum Onoxiam, Io , P .rim iam, quas reperire est 4. Reg. acap. 3. vcrs. io. ad cap. is. M a. Par. acap. 22.. VCri l. ad cap. 26. Item, B. Ioannes Euangelista Apoc. . a vers. s. recensens tribus filiorum Lia es , omittit tribum Dan, qaam tamen reperire et tin aliis libris, ut Numer. I. vcrc ir. In libris Iosue. Iudiciam, dc alibi saepe. Et quod nairum est, etiamsi dicat S. Matth. xus vers 17. Omnes Maal Veneratis v I Acc. a Dauli υ Pead te n mi reationem .s blonti, generatione, I . dicat, inquam, omnes csse i . ubi sunt i I. re S. Ioan . vers. 4. Et audiui H merum si natorum , centum quas 'inta qua
tuor milic sit ali ex omni iri u μυον um is rael di at, omni, ubi tamen deficit una. Scilicet, quia per in epigunt omnes, non. absolute ea quas ipsi ieceniunt. Non ergo V. alci haec arguimentatio: Textus Hebrgus,
Chaldaica Paraphr is, ' ulgat. A Lat. S. .l Hieron. non habeo generationem illam: crso non est admittenda. Nam si libri illi lnon habent eam, alij libri habent, ut S. Lu-
.cas ,&translatio Septuaginta. Siquident expressa loquela vel soli , Euangelii S. Lucae,
sed A translatio Septuag. .ab eo confirmata, pi xpondei at silentio quorumcunque librorum. Vnde Salian. an. Icis . num. 6. Dc Omnibus, inquit, dico asterii tantum aut horitatem negantem , imo merum silentium: cum nos aientem producamas , utique adprobandum firmiorem. Et Gordon. n. 6.
Clim tota dissicultas huius quaestionis, sita sit in conflictu duarum aut hornatum in specie pugnatium: illa tamen quae iacit contra Cai. naia, sumpta in Editione Hebraica, Sc Vul- gata, solum est negatiua; qui modus argu - di ab authoritate, non solet esse esseax, Ee praeserti in in te genealogica: cum videamus
1 ac sate mur om ps , in umili maloia Mnari ratione , aliquas in Scripturis praetermissas esse generationes , ut a Matth. in a. theilara
decide. Sobdit Salianus, in schol. an. 22 3. Di miis , si onitisus est Caman iis sibi iis Hebraiciis , M Latinis .55 Chaldaea Parapli rati, suppletum esse in omnibus Graecis Bibliis,qu. Q diutis lime in Ecclesia Dci summam au i Pritatem obtinueriint : α constanter in omnibu reperiri, tam recentibus, quam antiquis, ia in Gencti, quam in i Paxat. Adde, M in S. Luca . M infra. At obiici ir ploiq; omittunt Cainan ex vcteribus. sed Respondetur multo plures retinent eum tam G ci quam Latini patres, se propemodiim onunes ante S. Hiero mum. -
Desii de in specie, Ratio siue conuenientia reddi potest aliqua singuloriam, cur non habeant generationem illam. Et Moyses quidem in Hebraeo non iracmotauit eam, quia statuerat a Noe ad Abraham Io. generatio-l num grad is duntaxat recen scire, sicut sueratio. ab Adamo ad Noe. Neque veto mirunti est magis Moy in recensuisse generationest huius Periodi pςr decadem, sicut fecit & ge-j nerationes prae demis, ob idque omisisse
generationem unam: quam S. Ma iliaeum
generari onos ab A braham ad Christum, per tres tesseradecades, ob idque omisisse generationes tres : M S . Ioann. tribus Israel per duodenarium , ob idque omisi se tribum l
202쪽
unam. Si enim tres generationes uno in loco , N vnatribus inatio, sine culpa omittuntur: cur non una generatio in istos Aliam sed mysticam subdit rationem Torniellus , dicens : potuit Spiritu si anctias primo quidem sue ob aliquod arande peccatum ipsius Cai nari, siue mystica aliqua de causa nobis adhuc iMota, Moysis mentem permovisse, ut in hac generat Mnum serie Cainan consulto
. Hoc autem semel stes ilito, mirum etiam
non esse debet Paraph Chald. Edit. Vulg.
de Lat. S. Hieron .n qn habe senerationem illam. Siquidem veritioncs eiusmodi volueruns, quod in Hebraeo repererunt, fideliter. repraesentareia Sep uaginta autem merito eam generationem non praetermiseriit: tum uia non atteiidebant ad numelam illii inenarium , scd statuerant exactum catalogum omnium omnino gen crationum ponere tum quia, ut S. Auguilinus nos docebatis .ctu. 23. tit nasci, an id antaxat interpretes, sed de Paraphrastes, A P. Ophetas unde spiritu sancto suggerente , geri ratione in illam repraesentarunt , sicut quando dixerunt
7s. animas descendisse in AEgyptum , ubi Moyses dixit tantummodo To. non attentariant ad solas animas quas Moyses nomi nauit: sed ad s. alias quas ipsi met ideo expres
S. Lucas similitern qn Obuit illam generationem omittere: tum quia neque attendebat ad ciuimodi numerum denarium . sed statuerat pariter exactum catal reum omnium generationum ponere tum quit sequebatur Septuaginta Interpretes, proptereaque debuit ponere, quod apud eos legebatur,5 quod sciebat veritati consentaneum esse: atque ita codem Spiritu sancto dicta. te, coliti mauit id quod tradiderant Interpretes Septuaginta. . Deniqoe Bcro us Io sic phus,Theophilus, Clitonologiae Iudaicae,5 si qui alii . generation m illam non posuerunt, e i in reliquis
seque az: scptu. ginta; quia numero denarre, Moy Aradito attenderunt.Contra vcro reliqui Patres cana conseruatunt , quia
non illi numero, sed generationibus omnibus iuxta translationem Sept. 5 S. Lucam
Non Osrittendit in , quod monet Silian. poli criori loco. Dicimus, inquit, Moysen non merum chron ologum aut historicum agerc. sed prophetam,ex diuina inspiratione scribcni cm, ut de caeteros scriptores sacros, ut docet S. Aug. 6. cita. 2. Multa alioquid iiderari possem. Itaque neque mutilum dicimus Moysem, neq; S. Lucam super filium,no magis quam S. Matthaeum in I. p. muti
tum M icraptorem Libri Regum adde de Pa ral. superstuum zded istum storiam, illumi mysterisim, secutum putamus. Eademque' prope est ratio Eua'gelistarum, quorun iij ab iis omissi suppleuerunt, Ioannes Mar-
. cum .Septuaginta Moysem. Haec ille. INSTA 2 is. S. Aug. i . civ. 3. scribit originali potitis Scripturae, quam translatio in credendum cite.
Rusi ori Dex Salianus ibidem . sed ipse idem S. Atig. fatetur Septuaginta , non soli in int pretes agere, sed prophetas. Adde , S. Au id ricere, ubi totum non posset virum qiis conciliati vide quae dicta sunt s. a.
Pergit Salianus. Itaque . Prophetae a
Deo inspirati, tradiderunt Cainan, eaque iii redigui sunt fide. Adde,s Llicam ut Dei E- . uangelistam id ii praestitisse adiaque in hoe rursiis septilaginta Interpretum veritatem
onli CIT UR II. S. Ireneum pa-.trem antiquissimum lib. s. cap. 33. initi dice
Z es iqui Omiles entei exina; ad Iam L με, univer unerationem h m num,cum ipso Ad m, in m issetitus es. Ecdi, S. Ireneus ponit ex L Lucaseptuagintaduas tantum genecatio ies: c imtamen in Bibli s quae nunc extant, tribrantur 7 . seclusis Christo domino, α hoc se cundo Caina. : proindeque 76. Utroque incluso. Signum qu bd tempore suo Cainan ita
lenon excibat in Evangelio s. Lucae. RESPONDETVst. Imprimis,s.
Ireneum ibi noluisse exacte tradere gener tiones habitas api id S. Lucam Alioqui cnim, si hui' Cainan omisiise dicendus est, non hunc solum, sed alis sviam omisit. Neque hoc est in eo singularc: sed etiam reperiti irin S. Ambrosio, qui lib. . in Luc. dicit S. Matthaeum enumerasse ab Abraham , ad Christum, generationes a. x S. Lucam So: cium tamen apud s. Lucam sint f . vel numeratis extremis 16. Sic ergb S. Ireneus non putauit eas accurate illii est enumerandas. Dcinde, quod potius dixerit 72. quam 7 . vel 76. idi iecit pertespe sum ad linguas, qu et commul niter dicuntur sui ne ra. quod tamen est incertum prorsus, ut tradunt omnes expositos res in locu Genes eos, in quo agitur de con-l susione siue distinctione linguarum. Forsitan i etiam id secit, quia mimerus ille commendtur in aliis rebus, ut in 72. Interpretibus, in i. Discipulis &c. Vtut sit, cerium eli eum nihil aliud voluisse per arum in illum, nisi' deligit ire uniuersitatem. prouoidcre est ex
dii curia necnon expressis eius verbis. Am-i plius, elio voluerit dicere tantum 72 undei nam haberi poterit eum exclusisse potiusi hunc Cainan, quam aliquos alios; na de alios omissit
203쪽
oi Secunda Temporis Periodus. s. sor
omisit JDenique, cito exclusinit Eunc, M-nan quod tamen non com edimus ad plus i Namque in genealogia saluatori, nostii, luc loquendi insolens est in sacris litetis. indes: luetur, eum liabuisse codices Euan geli , deficientes in huiusmodi generationibus. At enimuero si contendendum sit , quanam potius fuerint incorrupit, codices quos ille habuerit: an codices quos lia crum totalis, quique semper abiniae ac nunc extiterunt; certe satius est dicere, dices ei ta de sectile, quam reliquos omnes: praescrtim temporibus illis , quibus ars typographicy non vigebat. Vnde non est quod urgeatur, Ireneum praelumendum cis , tanquam qui
erit vicinior Apostolis, liabuisse codices
uangelii macis i os, quam habuerim rc qui patres. Non enim impedit vicinitas illa, quin codices quos ille habuit, fuerint mi ni is sani, qWam codices quos habuerunt alij. Simili modo solui possunt nonnulla, quae praetenduntur cx similibus quorungam at quorum auctoritatibus. Sed haec Isint satis. OBHCITVR. III. apud Peretium lib. 16. Disp. ii. seu num t r. illud certe nullo modo fieri ponitis ut quo tenti re Cainan genitus est ab Arphaxad , eodem ipse tempore gen raret filium suu Sale. At enim secundium scripturam Hebraicam, Iphλ xad cum essct 31 annorum, genuit Sale. Secundum v o transsationem septuaginta Interpr. eo ipso tempo& Arphaxad genuit Cainan patrem ipsius Sale. Si igitur utraque Scriptura vera est, necesse si rit eo de anno generatum esse Cainan , &Sale, id est, patrem de filium , quod plane absurdium est: si tamen, quod est impossibile, aesurdum con- L
cum in ScriptutaHebraica diciturArphaxad inatus annos 3 s. genuisse filium Sale: non id c sic intelligendi ini, quas tune actu genue rit , sed tantum virtute Sc potentia. Lmia coanno genuit Cainan patrem ipsi uesne, in quo ipse sale, ut in patre filius, virtute. ac potestate continebatur. Neque vero modus quam tradit L. Matthaeus, dicitur roram ge-l ni seOziam: no sane actu, sed virtutα Quial Ioram genuit pro uiae Ochoziam proauum Oziae. Haec Percrius. Quibus addendit: sic ergo si S. Matthaeus tradidisset annos qui bus Ioram genuit Oziam non actii, sed virtute, non intcndis sci excludere annos quid bus Ochoiias proxime sciniit Ioas, de Ioas Amasiam & Amasias Osiam: ira cum Moy ses dixit in Hes o. Aipliaxad cisim vixisset 3 . annos genui sic Sale, non actu, sed virilii non imcndit ci dere eos, quibus Caii nan proxime genuit ipsum Salc. , o N r i R M A R i potest Haec Respon 'confiim. so, a quibus data aliis similibus scripturae lo
e lge uti cum Dina fila Ex capite aute 38. ccinstat, filios Iudi, li qui recenientur ibi scilicet Her, Onan, Se-llam, Phares , M Zaram, non fuisse natos in li Mesos diamia, sed in tes ris anaan: idem- que est de filiis Ruben , Simeonis, Levi, t Aiorumque filiorum Liae, qui dicuntur ii, senili in Mesopota C sin et gb nihilominus dicuntur geniti in Metopotamia, hoc exponunt omnes cum S. Aug. vel Auch l re q. isi. Gen. Mi 6. civ. q. genitos ibi viri tute ignium, scilicet in patribus suis geniti in Mesopotamia, prout si sitis ostende-l tur 3. 39. versus finei v. simile quid dice
tor ibidem de filiis talares. Hesron, M ua - nihl : ne non de duobus liliis loseph , qui
s eodem cap. q6. recens ciatur inter eos qui
dicuntur descendisse cum Iacob in AEgyp tum ;ciam tamen non deicenderint illuc tuit omnes lilii virtute in patribus suis: quia nitii sunt ipsi met in AEgypto. . Alia; obiectiones, aliasque earum Rel sutationes, vide in ampliori Disputatione,
quam ex causavccenter nata Saliantis inse
ruit initio tonii 3. suorum Annalium , in
lirxsatione to mi illius totum. Ibi hi
iii residuum relinquit, circa hanc conuo uersiam.
204쪽
lVI. DIFFICULTA S. DE EODEM CAIN AN MINO ire, seu huius nominis secundo: An aliqui antii sint ei tribilendi con sequenter, a ratione illius, addendi sint aliquot, quot anni , ad - Chronologiam, supra annos 31. quibus Gen. v. vers. Q. Arphaxad
TI A. Dicit, nullos an nos esse Cainan illi buendos : ideoque nullos ratione eius addendo esse in Chronologia supra annos 3 s. quibus Arphaxad dicitur genuisse
Ita imprimis authores qui generationem illam repudiatunt ex prosciso L praecedenti. I ia dc rc liqui qmnes, qui ctiamsi de illa non tractent ex pti scisis: attamen praetereunt cain in genealogi s texendis, nullosque ideo onnos ratione illius in chrohologia computant, ut Scalitas, Tei orarius, Buchol cerus, Calvisius, de innumerialis, tam sectari j, quam catholici. Vbi tamen nota scaligerum in Chron. Eusebi j a se in luce emisso, non sistulisse personam Cainan, sed tantummodo quod genuerit sale : coniequenter annos quibus cum genuit
P R O B AT Mairaeus, argumento petito ab anno Niniquo Abraliam solet dicis i
tus. Innumeri pene, inquit , scriptore erunt ante Christitiatiuitatem, Latini, Graeci, parbari, qui nullam habentes Christinatiuit veni, nullam sacrae Scripturae scientiam, simpliciter rem gestam 1 cribere promitte. bant. Ciuinque locis ,3c linguis,&temporibus, multum disterret ,in hoc tamen mirabile memoratu conuenerunt, non Plur ad Ninum a diluui uisse , quana 2-9. annos. Nini vero s. se iam Abraham, nemo qui dubitet. QSic a viique verum ciscno pollet, si quoslibet annos inan inserere volueris. Haec ille. Quae quomodo deducantur , videbitur in responsione ad lianc probationem:
M s. seq. sub i. sententia contra a. Ciusmodum, num. 3.
, TI AM Facit. qu bd haec generatio Cainan stabili insuit =. praecedenti. Ea autem sta ili-l ω, necessum csi ad minus aliquos annos est te tribuendos Cainan quibus genuerit Sale :l itavi etiamsi sorte ex accidenti posset dice- re quis, ut dicet Genebrardus in te quin sen- lenita,non plures annos in chronologia esse l omputandos,quani assignantur Asmaxad, Aim dicitur senuiti e sale niculate per Cainali : attamen negari nullatenus possit, eo - ,
mali lios eise Cainan tribuendos, quibus ipse proxime genuerit Sale. .
I espondetur, verum esse non posse , scriptores illos tractasse de diluitio Noe, ὲ nullam habuerimi Scripti irae sacrae scientiaris.
Quod si nonnullam nabuerunt, mirum non esse si circa eam hallucinati sunt. biod si denique notitiam habuerunt aliquam istarum rerum , ncc tamen icrarum Scrip arum, si necessi esse eos liuiuis odi chronologianil demum piisse ab Hebraeis quibusdam: hos autem a Genesi nondum et 'cidata per translationcm Τwtuag. Interpretum, α EuangeliuS. Lucae: omnes vero Oceptos, propterea
quod nullam habuerunt Christi seu Euangelii et iis notitiam. Euidens est autem eos non plures annos ad Ninum a dilii uio secisse si diluuium Noe cognouerunt quam a ' :Nini vero 3. gen in Abrahana; quiario dum hanc a luuio ad Abraliam putaue
runt esse tantum α' a. annorum: aliunde ve
ro Abraham matum anno Nini 43. nam a 292. lubstrahe 3. renianent reliquae Periodi spatio 2 '. solum tribuendi. II. s Euer TENTIA, Dicit, aliquos a. l quidem annos ribuendos esse Cainan , qui- l .l bus genuerit Sale : attan ii non propter i addendos cise aliquos in clito nologia supra l. annos 31. quibu4 Ari h ad dicitur genui e
sale. t ia ex parte A singulariter G cnzbrard.an. I 6 '. seu pag. 29. dicens. Quod si vere Arrii ad genuit Cainan , deinde Caina Sejam, ni ait Cainan anno 18.& Cama Sciam, anno 17. Qua ratione Sela natus est ipsi A r-phaxaa, cum Arphaxad ageret; . annum, sic numeri tantum in Septuaginta aut cor-Wpti, t totis his saeculis.
TIA M Facit, quod septuag. Interpr. Eu-
allia tribuunt unicuique, Arpbaxad scilicet, lde Cainan , sitos particulares annos, quibus lgenuerint. Et quamuis codices Septuaginta lvei E corrupti fuerint in quibus da numeris, & p tertim in superadditis: non tamen in omnibus , ne praesertim in iis quibus illi fuerunt sit peradditi, etiam itas atome Gene-lbrardo in annis utriusque Periodi. Non digb
205쪽
3o, Secunda Temporis Periodus. s. 38. 3Oo
recte vult lle in corniptos cise codiccs cortina, quana m ad perioriani Oinan, tamen coma pim esse ad omncs -- nos illi tributos.
VI. SENTENTIA M verior. Di aliquos anno libuendos esse Ca
nan. quibos genuic sale: 3c eos esse so. Proindeque addendos esse ipsos in chronologia, i supra ues quibus Arplia cad dicitur genuit ei Sal l Ita ex parte Peret. lib., an Gen. Dis . . V
l annos, qui super lusit apitis Septuaginta, quia Cl non satis constanterna ab Hebraeos, in b. i Graecos, tu sua chronologia sequitur in nu-
PROBATIO Huius sententiae pendet a probatione sentciuiae ultimis habitae s. lpraecedenti, per quam stabilita eii veritas transationis Septuag. circa hanc seneratio- litem Cainan: feri dictis s. 6. & nee addi- litone cum arioris in veris annorum nume- iris acta in illa translatione per primum scriptorem , qui eam e bibliotheca Ptolemaei L conscribendam suscepit , ta S. Atinibi - i in allatum. Cui in enim illa translatio ha-l eat annos .i . superfluentes in omnibus lgeneratio libus iistius Periodi, sicut Apro-j portionaliter in generationibus praeceden- ltis, abi sciendos in omnium contentia : tri-lbuat aut eli' o loco Cainan annos i Jo quibus lgenuerit: s ab his sicut ab aliis remoueatitur ioz.utique remanebunt, sc remanere dc bcbuni amu 3 o. pro chronologia vcre com-su, ndi. O B II C l, possunt contra Hanc Sen- A tentiam , discrepantiae . quae reperiunt ut in translatione S tuas. Inicit' ab Hebiaeo Mialiis versionibus , circa numeros antiolum l quibus Arphaxad dicitur superuixi sic. pol, leam genuit Cai rata, de quibus actum est . 'praecedenti, sub i. sententia, . conte tiara, necnon circa numeros annorum , quibus te. liqui patres huius Periodi,dicuntur genuisse,5 quos penitiis vixisse, de quibus vide apud :Perer. supra. Disput. in anum is s. Vbi praeter loo. annos singulis generat jonibus su-li peradditos, ostendit annos omnes . quibus dicuntur patres illi, exceptis Sena ct Thare, penitus vixisse,ab annis in Hebr.& aliis vetasioniblis contentis , discreparc. Ex his en ina lredduntur anni, quibus Cainan genuit, VH- ide incerti
R Irs PONDET u . Quantum ad annos r uno, Arphaxad os lansiim sui illa L praecedenti sub ii. tententia ad coniecturam, cos nihil ob esse narrationi rerum scillarum. Quantum . autem ad reliquos 3nnos , idem dicendum est, ex lini ilibus habitis sub i. Periodo. Ex his. autem non sequitur .annos quibus Caman genuit, incer os esse: sicut neque ex illis te lcutum est, annos quibus reliqui patres ge-il nuerunt, esse incernas. Et quamuis suboriri i
posset nonnulladusitatio, de annis illis, qui-
l bus Cainan genuit: cum tamen ex nullo iea-llli seu positivo sundamento id pro deret, linec aliundela aberi posset, quibus annis Cai- i' nan ille nuisset: ciusmodi dubitatio pror- sus esset reiicienda: Asiandum annis a Sept. i traditis, tanquam certis apud ipsos fidei al-l tem historia a. Nam stabit o quod dandi sint: aliqui: nequeant aut cm aliunde trabei nisi a iranslatione Septuag utiquς sunt ea decerpendi. Decerpi autem non possunt nisi sis rationabiliter, quam abiiciendo ico. deictinendo 3 o. Ergo 3 o. hi sunt ei tribuendi est ue sciciuia tunc illa tui sciens aestimanda, quando habetur eo omni, vel lo modo,
VII. DIFFICULTA S. DE ANNO VITAE THARE.
quo natus ni crit Abrahana: An septuagesilao: an vero alio; consequenter, an ratione natiuitatis eius, addendi sint aliquot, de quotanni ad chronologiam, suprapo. vita Tharet
hoc. Ex v ni parte vicietur Abraham fuisse natum annos Titarc septuagesimo. Nam
E . , Diit tu, Nachor, o ran. Per hocs ex phrati solita scripturae videtur Abraham ratum esse anno patris septu simo. Ex al-j tera autem parte, videtur elim non sui siena tum anno Thare septuagesimo, sed centesi- .mo trigesimo. Nam eod. cap. vers ultimo,
206쪽
Et fasti unt dies Thare ros .annom m, mortuus es in Maian. Et cap. ix. a versi. Dixit autem Dominus ad Ab eam : Heressere deterea tua comatione tua , . Ams fratrutut, zem in terram quam mons, bo c
vers. . Einspuis itaque Abram , sicut praece
perat ei Dominus , c fuit cum eo Doth. 73. norum erat am cum e regeretur de Garan.
Per hunc narrationis ordinem , Abraham videtur egressus de Haran anno patris sco- ducentesimo quinto, seu anno exactoὶ morusThare de tunc natus suine tantum annos 7s. A tot Thare subtrahe 7s. Abraham: restant i 3 o. iliare, quibus Abraham natus
fuerit. Item, Act. 7. a vers. 3. Eo de terra tua, Zec vatione tua , eui u terra . u immo uti aureo t bi. vers. q. Ttinc exiit de terra Chaldaeorum, has tauit in charan, inde, os iu mortuita est termis, trare L liti sum Deus intrera a ' an tua nune vost habitatu. Per hoe confirmat ut Abrahami egressum esse de Haran post mortem patris: adeo ue cum tunc esse l. annorum tantum auisse natum anno patris non septuaget simo sed centesimo trigesimo. Consequent ter ratione natiuitatis eius addendos esse ad chronologiam iso. anno Nam inter septua. l gesimum A centesimum trigesimum Thare, i intercedunt anni 6O. SuMMA Di FricvLTAT is potest sic proponi. Aut Abraham non est natus anno vitaeThare septuagesimo: quod videtur
contra Gen. H. vcrs. 26. aut non erat 7s. an
norum, quando egressus est de Harari: quod
videtur contra Geo tr. vers. . aut non exiit
inde post mortem patris . quod videtur contra senem narrationis habitae locis illis Gen. ii. ra. dc praeserti in contra Aci. r. vers. . Nam si natus est anno septuagesimo exach patris iuxta Gcia. D. et 26.5 egressus est de Haran anno aetatis suae septuagesimo to exacto iuxta Gen. o. vers. . cium Tharet vi erit annos ros. utique Abraham non este cisiis post mortent patris: contra seriem nactationis habitae illis locis Gen. H. x ir Mi Praeter tim contra Act.7. vers. Aut si na
l citanno septuagestino patris, ii ta Gen. ii. vers. 26.&egressus cst de Haran post mori tem patris , iuxta seriem narrationis habitae locis illis Gen . it. Mir. dc praesertim iuxta A t. p. vers. q. utique non erat τ . annorum tantum,quando egressus est de Haian: contra Gen i a. vcis . . Aut denique, si egressus est de Harari poli mortem patris, iuxta seriem narrationis habitae locis illis Gen. it. A ' ra. Apraesertim iuxta Ac .r. veri silue, natus crat 7s. tanti in alii Os iuxta Gun. ra. j vers. a. utique non cst natus anno patiis scptuagesimo ian sim, sed centesimo trigesiuno:
Haec dissi lias visa est s. Hieron. in Tra-A t. Heb in Gen. inter init. dc med. in diis 3 lubilis : nisi sorte per qi nil am ebrae iiiiii traditionem ac expositionen hiae resereturi nox. Item, vita est similiter inuissolubilis s. Aug i6. civ. t . de Σ; iti Gen. s stet 'r ordini narrationis Moysi. Pultimi vero videtur plurimis in se perplexa : unde mirum inmo-uunt torquet, ac inter se diuidit, author es
Dicit. Abi aliam sui se natum anno vitae patris, non centesimo trigesimo: sed scptuage simo tantum: proindeque nullos annos ratione natiuitatis eius, addendos visu clarono
logiae supra ro . vitae Titare. ita loseph. i. Antiq. p. fin. Lat. a MHebraei apud And in Manium in opere cui titulus, Iosuae Imperatoris Historia, Impi T. in sol Antii et piae ii . in commen-rar. cap. vlt. pag. 333. Item, sidem in Sedetolam, id est, in maiori ipsorum chronologia, quam latinam fecit Genebrardus, apposuitque in fine sita chronologiae. Quibus
HSbraeis consentiunt, tiam ipse Masus ibidem, tum Genebrasiliis an .i 879. teu pag. 37. Ita 5c p. atrum antiquorum non milli,etsi alias sequentes maiorem illum annorum huius Periodi numerum, quem etiam nunc Graeci codices habent, tanquam communem dc vulgatum: ut videre est apud S. Aug. lib. is citi. cap.ro. ubi postquam dixit, quod, I his
nos huius Periodi iuxta Septitag. Interpr. esse
se tori: iuxta Hebr .autem, longe pauciores: cxpressi. autem rursus cap. is. It ad recei
lioru fere innumeri: iique duplicis geneti nimirum , tum qui generatione a Cainai
nec annos cius admilcrui ut Mas xus lib. 1. olfin. seu pag. 21. der . de si is lib. init seu pag. 23. Funccius, Mercator, Buchol cenas Quuisus, &c: tium qui generationem illam, lciusque annos, admiserunt, ut Perer. lib. s. lni p. 13. seu inum .i86. pag. 62. COl. 2. Gose l, nus cap. s. ad Period. a. num. 3. scii pag. ir . samerius pag. 6 ii. 5 aliique annos
huius Periodi facientes 31 r. Denique ita Emanuel Sa, Deltio, de Cornel. a Lapide ita i Gen. 12. Lorin. in Aci. 7. Magallian. in 1 . l
ongum esset omnes alios recensere. Proce sunt autem diuerso modo Aratione. I. MODUS. Exponit illa verba Gm i Mi
turge Haran, non propite de anuis aeta iis eu naturalibus Abraham. ς mystice de latinis, quibus is per Dei potentiam suetit li- iberatus ab igne Chalda orum qui responde-
bant annis aetatis, sue naturalibus eius, 33. Ita Hebraei: quorum opinionem rescrt. Percitus supra, tum Disputat. 23. scia anu in. i 87. pag. 462. col. a. tu in Dis P. S., an o. 'i 33 pag. 69.
207쪽
Et polletiori qiudem loco ii ut . Extat apud Lyranu in M alios , traditio iixdanil Graeorum, quam esse per uetereti, indicio est, quod eam commemorat etiam B. Hieron. Aium Hebraei, Thare patrem Abralia adeo sui illa vesanum Eultorem idolorum, ut etiam filium suum Abraham: quod ab idololatria Chaldaeorum vehementer abhorrere detulerit ad Nemrod regnantem id temporis in Clialdaea, cuius ille iustu proiectus est in ignem sed inde Deo ipsum mirabiliter conteruam e) prorsus illaesus exivit. Interim dii minisne esset Abraham, frater eiusAran qui aderat, ita cum animo suo reputabat, si Abraham ex igne siluus euas crit, ego quoque fidem de religionem eius sequar. I uisusi itura Chaldaeis ignem adorare, respondit se una cum fratre tuo Abia unius tantii in Dei cultum, de fidem tenere. Coniectus igitur x ipse in ignem, qui tantae fidei de vi tutis non erat, qua ta praeditus fuerat Abraham, incendio illo consumptiis interiit Et hoc significasse dicunt Molen . clim dixit
Aran mortuum esse ante Tliare patrem sulam, id est , patre i pectante, procurante. 5 approbante, euis interitum. sic Hebraei. Hanc traditionem Hebraeorum c. mmemorat B. Hieronymus, de videtur eam quasi sabulam commemorare. Nam referens lectionem Septuaginta Interpretum, qua habet Aran filii se mortuum in regione Chu daeorum. Traiunt, inquit, ex hac occasione , huiu modi fabulam , quod sham in ignem missus lit, quia ignem adorare noluerit , quem Chaldaei colunt, . Dei au- xilio lil ratus de idololatriae igne 1 rosurreti. ue quis sit mititer ipse i nem a - lAste e terra Firm t hoc ipsum Bur-l sensis testimonio Rabbi Moib, qui in libro suo de Directione puri lcxorum, rescit, in
quod a libro de agricultura AEgyptiaca narrari,in lignem quedam viri in nomine Abraham, publich disceptasse cum idolorum cultoribus , assii mantem non elle ignem pro deo coleodiam. Vexitum autem rcgciti, ne si in illa auctoritate, de oratione, populum ab illo cultu auerteret, detrusit se eum in carcet re, P spoliatuita bonis omnibus, ex onmidi-l tione tui exterminalse. Posset etiam traditioni Hebla, tum fides adiungi, ex eo quod
sci ptuni estini 2. Et drae cap. 9. Tu sine es D minus Deus inquit, qui ele bra eduxi i eum de igne chaltiorum, σε suryti nomen eius traham. Atque haec est traditio de opinio Hebraeorum. Adde ex num. 232. in confirmationem
Hii iii Ninionis, iundametum ciu, primum illud esse quod habet Perer. init. dii putat. ill lius is .ex Gen. I veri 28. Mortuus eui Meant ante Tharepatrem se min terra Privitatis secit in V Chaldaeorum. illud, inquit pereriante patremsuam, dupliciter exponitur, vel vide ede praesente patre, vi idem sit atque corami patre: vel viuente adhuc patre, ut significe aut ipsum fuisse mortuum ante patrem situ,
dia patrem suisse superstitem lio, S hoc ipsum sonant Hebraea verba, quae sic habent: l Suro faciem pari usui, id est, ipso vivente ac vidente. Illud autem, de Ur ceu pliciter interpretari licet. Namque vocabulum Vr potest sumi vi nomen appellatutum; idem significans Hebris is, quod Latinis vocabulum ignis: vel potest sumi vi nomen proprium vibis seu regionis, quemadmo- On rare nollet , in ne ch Hortim positus in- dum acceperunt Septuaginta interpretes, centio consenuet , fit. Sie ibi Hierony-l qui pro illo, de Cialdaeorurn, verterunt, mus. Vbi licet traditionem illam appellet chal eorum. Ex hac igitur ambigui fabulam , idem tamen paulo infra videtur i tate vocis, nata est famosa illa quaestio, num
cam ut veram approbare, prout mox dicetur. Fandem traditionem refert nec ii probate videtur S. Aug. lib. 16. citi. cap. 1 F. PC
sit Percrius supra. Paulus etiam Burgenssin quadam sua a sditione ad postillam Lyrani super uncto cum capitis undecimi, etsi ait fabulosam videri traditionem illam Hebraeorum, quantum ad id quod ait de Thare, quia nullum, inquit, ex littera Mosis fundamentum habet : eam tamen prorsus fide carere non putat quantuni ad diuinam liberationem Abra.
hae, vel ab igne, vel ab alio aliquo magno pGriculo,in quo versatus illa suerit in Chald .. a. Id enim significari videtur verbis illis Dei
Uchaldaeoru iniae quidem verba sonant liberationem quanda diuinitus faciam: non secus ac illa verba Dei Hebixis dicta, Ex di 2O. Ego bum Dominiis Deus tuus qui eduxi li Abraham: audd noluerit more Chaldaeo rum ignem adorare, coniectus si in ignem, indeques tuus M incolumis diuino benefi- cio liberatus . .
t His positis, modum illum huius semen
tiae, qui est Hebraeorum,tradit Pererius priori loco his verbis. Prima est, inquit, sementia Hebriorum aienti una, cum A braham desuncto patre primium venit in ternam ha
naan, fuisse euin reuera centum triginta annorum : sed appellari tamen a Mose septua ginta Minque annorum, computante i licet cos annos, non ab ortu ipsius, sed ab eo
tempore quo a Chaldaeis in ignem quod
Deum more rituque ipsorum adorare nollet; conteruis . perd ei omnipotcntiam inde saluus de incolumis euasit. Et quia tunc quodammodo regeneratus esse videtur Abraham: propi rea Moses ex eo tempore annoscius computate voluit. Fuisse autem Abia
208쪽
Isag. Chron olog. Lib. I. F 39. Si
ham ex incertilio ereptum, cognitum habent Hebraei ex traditionibus maiorum : idque
significari putant iis verbis quae dixit Deus Abriliae : si ni Deus qui eduxi te E; Vrx hamorum. Vt autem Hebraice significat ignem. Sic enim eam vocem conuertit Latinus Incerptes in cap. 9. libr. i. Esdrae,in illo loco: Deus qui eduxi sei patrem nostrum ham deique Chaldaeorum. sic Hebraei. μHanc opinionem B. Hieron. in Tradit. Hebr. in Genec primo quidem super caput II. ut fabulosam conamemorat. Sed paulo post, quod alium c5modiore propositae quae uicinis exitu non reperiret,ad eam sese applicuit. Iulissolubilia, inquit, quinio nascitur. Si l .nim Thare, cum athuc esse in Chaldaea septu, simum annum agro genuit Abraha obita
in Chamo ducentesimo uinto aetatis annos mortuus ech: quomodo pos mortem eius eteniensi Abratam in terra Chanaan, set ginta qui
que annorum fuisse memoratur, cum a natiuital te Abrahae, isque ad mortem Thare , centum
igne chalcorum, quod Abraham Bablο- mco maritus incenduo quia aeud adorare nolebat , Deisit auxilio liberatus: . ex ita tempor ei dies mita . tempus reputetur aetatis , ex P
confessus es t Dominum pernens idola Chaldaο-
rum. Potest autem feri, ut quia Scriptura reli quit incertum, ante paucos annos Thare de chal do ethus et enerit in Charran, quam mortem obiret; vel certe statim pq per sicutionem in charian ient i, ibi diutius Mi moratus. si quiser o huic ex sitioni contrarius est; quae, at ipse aliam solutionem: tunc ea quae nobi dictasiunt, recte improbabit. Sic S. Hiero
Facit I. Quod is sensum scripturae sacrae litteralem , detorquet ad inysticunm: α contra solitum ipsius Scripturae morem :& in loco ubi omnium minime videtur congruum, propter circumstantias, tium chronologiae, ii ue etiam alii toriae Abraham, tum aetatis ac personae ipsius , vatijs considerationibus commendabiles.
FACIT II. Qubd contrarius sit ille modus, eidem Scripturae diuinae hi sinet locis, ut ostendit Pererius priori loco anum .i89. his verbis. Si Abraham, inquit, cum venit primum in terram Chanaan , reuera fuit annorum centiamtrigintaquinque , ut isti dicunt: clim igitur Moses tradit eum , cumciset centum annorum genitisse filium Isaac, necesse fuerit Israc suisi senitum trigini quinque annis priusquam Abraham veniret in terra Chanaan. At enim apertissime ostendit historia libri Genet eos, Isaac natum esse lin terra Chanaan, nec sane paucis annis post Al aditentui. Abrahae in eam terram ex Meso
Qu' Mi , ut effugiant isti hoc incomt o dum , fingunt Abraham clim genuit Isaac suisse quidem centum annorum: sed eos tamen annos non ab ortu ipsius, sed a libera tione eius ex incendio Chaldaeorum, ut supra dictum est, computari oportere: si hoc inquam dicant, in aliud proscctb non minus grai ς incummodum necessario incurrent. Si enim cum genuit Isaac, reuer, natus erat centum sexaginta alarios , erg. cum Isaac quadragenarius Rebeccam duxit uxorem, Vivo etiam tunc patre, ut ex iustoria libris nescos cap. 24. pcispicuum est, suisset tunc Abraham ducentorum. Atqui eodem in lib. cap. 23. traditum est Abraham cum eisset annorum centum M septuaginta quinque, esse mortuum. ue , ad hoc iiii vere possunt respondere, illos centum septuaginta quinque annos, non ab ortu Abrahae, sed ab illo Chaldaico incendio copulati debere. Namque ipse Moses satis declarat, se illis centuml septuaginta quinque annis omne tempta. vi l tae Abrahae comprehendisse . cum ait: Fue-C mn, Aes vitae eius centum peptua inta qui durFACIT III. modillam Hebraeorum
traditionem deliberatione Abraham ab igne Chaldaeorum , dicit Perer. posteriorito, co a num. omni ratione ac fido vacuati sese, futilemque ac fabulosam, duplici argu mento conuinci: Pergit,& sit i. resutationi istius argumentum. Aiunt inquit in Hebraei, coniectum esse Abraha in ignem iussu Nemrod, qui eo tempore regnabat apud Chaldaeo . Sed id manifestum in chro . gia et
rem continet. Nos enim superiore libro decimo quinto ostendimus eundem hominem fuisse Nemrod atq; Belum patrem Nini. Ninus autem post mortem Beli patris sui
suscepit imperium, ut omnes tradunt, qui eorum temporu historiam pertexuerunt. Abra. ham porro natum esse quadragesimotcrtio
anno regni Nini, sententia est Eusebii, Hieronymi, Augustini, Cyrilli, Bedae, Isidori, evtvno Urbo dicam, omnium Scriptorum Ecclesia cicorum, qui cius memoriam aetatis E i descripserunt. Ex his concluditur Abraham: cs e natum tribus M quadraginta annis post mortem Nemrod, qui alio nomine appella tus est Belus. Quomodo igitur fieri potest, ut quemadmodum nugantur Hcbr. xi Abra-i ham proiectus sit in ignem iussu Nemrod tunc re antis in Chaldaea 3i Illius vero quis credere inducat in animu, fi Thare adeo fuisse insanum cultorem idolo-i rum, ut sensum omnem exuens humanital tis, paternumque affectum in aeuus mi hostis vertens odium ac rabiem, atrocissimo
i mortis supplicio proprium filium sciens de
209쪽
313 Secunda Tempori si eriodus. 39. Si
volens obi ceret ' Adde quod isti procer o sumunt, Thare suisse idolo :ta, quod velin- lcertum est vel ut plicet magnis vitis etiam salsum. Sed ea de te paulo infra proprie M iacci rate diu putabitur. lIllud praeterea sundamentum istius traditioni, de opinionis, quod vocabulum , hoc loco signiti t ignem vel incendium, est lprofecto initimissimum aut vi vcmis dicam, lplane nullum. Namque eo vocabulo issiciis .cari nomen propria urbis quae erat in Chia daea , quatuor argumentis firmare possim in hoc eniim capite undecimo Genesis ita scriptum est: Tulit Thare raham itium seum, O IOth filium . ransui, Sarra nurum suam, oe eduxit resti ν Chaliaeorum, viarent in terrai chanon. Ecce tibi vocabulum, hoc loco non potest fignificare ignem vel incendium: sed esse proprium nomen ciuitatis, luce ipsa meridiana clarius est. Neque enim Thare eduxit Abraham ex igne Chaldaeorum cum secundium istos ipse auctor fuisset Chaldaeis, ut Abraham conij ceretur in ignem. Septiraginta quoque Imsrpretes,
ni Chaldaeorum: scilicet tollere illi voluerunt ambiguitatem vocabuli Hebraei,quod significare poterat M proprium nomen loci,& lynem. Idem confirmat Iosephus, qui lib. a. Antiquit. cap. 7 fin. Lat. i . historiam uius loci enarrans ita scribit: - anes e c. inretone Chaltiorum est mortuus, in et Vra Chaldaeo 'vo lsr : Gr se pulchrum eius nunc et queo tenditur. Apud Eusebium item in libro nono de Pr. ratione Euangelica cap. quarto Eupolemon seu Eupolemus peruetustus scripto tireserente etiam Alexandro vetusto similiter scriptore, prodidit Abra- Dhan natum csse in Camerine urbe Babyloniae, quam alis appellant Vr Veb v tibi scribitur, Vrien M Latine Childaeo polis. Deinde, tantum Dei miraculum, M tam gloriosum Abrahae incinus, non tacuisset Moses in hoc libro in qu 5 alia multa eius saeta, minus sane clara ac mira , tam expresse M distincte memorat. Auctor quoque libri Eccl astici cap. s. laudes Abrahae praedicans, noc factum eius summa dignu praedicatione, non praetermisisset. Nec vero B. . Paulus id reticuisset in epistola ad Hebraeosi cap. ii. ubi magnis laudibus effert magnitu-l dinem& aeuotionem fidei Abrahae, quod diuinis iussis obtemperans, derelicto natalii solo, in extraneam iiiiij atque ignotam veni Di et ictram Chanaan ; quod contra spem in is pena credens, ex sterili uxore pra et omnem naturae cursum dc ordinem, filium procreas :qubd denique, Deo filii dem impcrante, immolare eum paratissimus suerit. Cum igitur, si Abram propter unius veri Dei consessionem ac praedicationem, vivus stimmis uti non recusasset, in hoc maxim cius praestantia fidelenituisset: non id prose-l io Paulus in praeteritis dereliqui siet: ita v
maxima dignum admiratione de commendatione me omnia celebrasset. Quid quod Josephus in primo libro Antiquitatum cap. s. Lat. is. quae insignia erant ad laude Abra
hae non tantum ex sacris, Verian etiam pro-
sanis scriptoribus carpens ec colligen , nullii de hoc Abrahae facto verbum fecit neque vir rerum Iudaicatum permissimus, lictu dignorasse credendus est: nec sit ignorauit cium csset imprimis memqtandum praeterniittere voluisse. Philo quoque nulla: ' huius rei mantionem fecit: qui tamen duos ilibros de Abraham edidit, virtutes Miacta l*us diligenter exponens. Verum, age, contrarias rationes suprapo - 14 pio. sitas diluamus. Urgebant illiu ciba illa Dei ut est in capite decimo quinto Genes cos. ' Ego Domini qui Huxi te de Ur Chaldaeorum, ut darem tibi terram i iam, pol iter P e. m, quasi Deus his verbis significaucrit eductio nem illam Abrahae ex Vr Chaldaeo risin. fuisse Valac mirabilem ac inc morabilcm. Sed cur Nam eduxisse Abraham ex terra Chaldaeorum in terram Chanaan, quid obsecro habuit memorabile aut memorandum ' te- petitur igitur verbis illis memoria diuini beneficii , qud Abraham edi ictus fuerat ex Vr, id est, ex igne Chaldaeoru . Sic isti Sed profecto alia est ulorum verborum Dei sententia. Nam ut excitat et atque fit maret Deus animo Abrahae fidcm iiduciamque eius promissionis quam tunc ci dabat de innumerabili multiplicatione posteritatis eius, 3e de posscssione torrae Ciaanaan, in qua tunc A-Drabam versabatur : renouare voluit in eo memoriam eius promissionis,cum iussit pro ficisci eum ex Mesopotamia in terram Ch naan. Sic enim ei locutus cst, ut narrat Moses cap. a. 'redere terra tua deco natione . de como patris tui, et nimie mquam monstrauero iis, : faciamive te ιn entem maenam ίenedicam tibi, magnificari πο- lmen tuum, eri tuebene istas : Benes cambeu - Acentibus tubi se ledicam maledicentibus t . , alique in te benedicentun uniuerse co'. trο-nes. Haec Deus tunc dixit, de promisit A brahae. Huius igitur primae Dei promissionis commemoratione , voluit ipse firmare animum Abrahae, ut sine ulla dubitatione sole crederet ac speraret , quod ei promittebat. Ergo sententia illorum Dei vel borum haec est: Em qui nuc tibi promitto posscisionem terrae Chanaan, 8c multiplicationem posteritatis, sum ille ipse Deus, qui te ex Mesopotamia transinigrare iussi in terram Chanaan, lde h. xc tibi tam magnifica promissa, tunc primum dedi, ut omnino certus esse debeas de huiusmodi promissis saepius a me datis atque
210쪽
Ad illud porro quod ex capite nono libriseeqndi Esdrae depromptum nonnihil nego 'tis iacessere videbatur, quod eo loco discitis verbis scrip im erat, Deum eduxisse A braham ex ι'ne Chaldaeorum, duplicitur respo-deri potest. Et enun verissimile patet quis piam Latinum Interpretem posuisse eo loco ipsum voca sulum Hebraeu, sicut secit in is locis, ubicumque idem vocabulum Occurrit: sed aliquem in margine posuisse eius vocabuli interpretationem , id est, ignem, iquam pollea vocem, ignis, insertam atque Pintextam fuisse historiae.Nam nonnulla sui te hoc modo admixta textui Scripturae an nos deprehenderunt & prodiderunt Lyra nus, Tollatus, Caietantis, Melchior Can'.
Neque haec vana videtur coniectura. Si enim aliis omnibus locis Latinus Interpres retinuit ipsum vocabulum Hebraicum, Vr, nec uspiam interpretatus non sit sanEcredibile uno tantum eo in loco vocem
nterpretari voluisse : praesertim climSeptuaginta Interpretes semper id nomen lpro certa legione dc loco Chaldam posuis
Vertim si hoc lectori non placet, illud Qetit commodius M probabilius responsum. Cum dicitur Abraha eductus de i ne Chaldaeorum, vocabulum o non proprie, sed metapliorice positum esse pro persecutione, tribulatione, Massi ictione. Et edim persaepe in sacris litteris ignis ponitur pro tribulatione. Vt in nones iuuenta in me inii uiras. de in alio loco, Transuimus peri: in auuam O e uxistinos in refosterium. M apud teremiam in La- Diuentationibus capite primo: Droc pomisti nem 'uum infimus meis, erudiuit me. Sic etiam interpretantur quidam illud Ioannis
Baptistaede risto domino dictum: V evo, thaptia abit in Spiritu San Zo , orirm : quan uam hic verius dictu fuerit, fignificari abun dantiam illam Spiritus sancti sub specie ignis in dip Pentecolies datam discipulis: verbum enim baptizandi nonnunquam idem significat quod copiose 5c abundanter dare, ut ex illis verbis Domini nostri, qui post resurrectionem suam dixit Apostolis licet perspicere: Ioannes quidem, incitati, pii 'aqua, o
autem Mitio minis tritu seu lo. Quoniam igitur Abraham grauem insc- Linonem x tribulationem propter unius Dei cultum pallus est a Chaldaeis, qua qui'dςm tribulatione liberatus a Deo est proptorc. idicitur Deus eduxisse Abraham de i ne Chaldaeo: ini. Abraham vero passum esse persecutione a Chaldaeis, testis est Iosephus lib. primo Antiquitatum cap. 3. Lat. Cum videret. non verbis sed sensu in Abraham quod voi Dei cultum palam M liber Epraedicaret, Clialdaeos re Mesopotam a contra se insurgere consilium migrandi cirpit, sc voluntate ac fauore Dei stetit tertim Clian hiemiit. Testis quoque est B. Aug. lib. D . de ciuitate Dei, capite decimo tertio,
vera pietate umus verus ab eis colebatur
D tis. Halienus ad verbum Peretius. Adae potuisse nomen, 'propriiam,ve ri per appellatilium: re tamen retinere significati nem nominis proprij. Similia mini requentia stant in Scriptura, Ac in usu hominum. in horum confirmationem vid. cunilem Perer. Disp. seq. quae est i 6. v bi sus Eprobat Thare non fuisse idololatram in Chaldaea, de qua re sub modo sequenti. II. MODI S. Exponit illa vexba A i Modui.
r. vers. q. Et inde popiusu mortuus es parere us, transitulit illum in terram istam dcc. non
proprie de naorte naturali Thare i sed inystic Ede morte eius spirituali idololatriae: quae respondebat quidem anno aetatis Abrahae septuagesimo, non autern ductat imoquin to ipsius Thare, sed centesimo quadragesi
Ita Andraeas Massius, scriptor nostrae aetatis, inquit Per . tium. 196. vitio ξ noratois 6. non minus pius uim eruditu; aedisci tu i declarant eius scripta: nimirum, loni pra citato. commentar. in Ios. ad cap. vlt. a quia liquit Masius,Thare obstinat illima voluntate constituerat in Chananaea reg; nequb Deus vocat non ire,sed apud suos deos quorum vani simio cultui erat deditus, manere dc filio suo Abraham spem omnem illius proiectionis ademerit: propterea B. stephanus, eum appellauit mollitum. CONriRMAr. Neque enim hoc est infrequens in sacris litteris, praesertim verbapud S. Paulum, cos qui iacebant in peccatis, maxime vero in peccato idololatriae, mortuos appellari Quale est illud Domini Matth. 8. Dimitte mortuos sepe mortuos suos. lCONTRA HUNC MODUM, Rei ci a Facit i. Idem quod contra prae dentem.Ni- linirii , qu bilis aeque sensum Scripti sacrae litteralem, detorquet ad mysticum: de con-
tra solitum ipsius scripturae morem : M in loco, in quo omnium minime videtur congruum propter circumstantias tum chronologiae seu etiam historiae Abraham , tum per- .sonae ipsius vari s considerationibus com- imendabiles.
FACIT II. Qimit, ut Per . supra, Disp. i . seu a num. 2 7. pag. -7o, col. α - probabilius ostendit contra Hebraeos, Thare non fiterit idololatra quandiu niansit in
Chaldaea. Sic enim allirimat expresse S. Aug. lib.ls. civ. cap. 13. Probatque idem S. Auῖ ex