장음표시 사용
481쪽
inc reptiis inclitet in duodecimum Ioram re- Asiuiracla a leoque unus ille Ochoziae parii lcitrabit deo ista io, vel etiam de nono eius: lergo pro maiori parte concurret cum annis
lum unum Ochoziae regis Iuda, non esse censendum chronologicum. Ita Richardus a S. Vict.Tras .de concor d. reg. Iir. & Iuda corregnantium. Ita Caietanus, A denique ita Torniel l. an. 3138. fin. dc . 3I 9. num. a. 5 2 α in tabulis ad annum
petendae sunt ex Sententiis aut horum eius l=. praecedenti. 5c ex sundamento dicti culta- itis pro secunda eius parte.
II. SENTENTIA. 5c probabilior. di
cit, Annum illum unum Ochoziae regis Iu da, censendum esse clito nologicum. Ita Genebrardus,& reliqui, quatenus sa-
cientes semper omnes annos regum Iuda chronologicos.
petendae sunt ex regulis generalibus, Nisan damento difficultatis pro prima eius parte. Summatae, quia regnum cius narratur post mortem patris: nihilque repugnat annunteius unum censeri chronologicum, aut contrarium conuincit. Confirmare est ab exemplis similibus hucusq; tractatis, & praesertim s. praecedenti. Sed confirmate est pro lsus a dicendis mox ad alterum punctum Diffi cultatis. Itaque od affertur in fundamento dissicultatiς,ae regno huius Ochoziς partim anno τρι- decimo, parum anno duojecimo Ioram resis DIsrael duplice habere potest explicationem. I Explicatio est,ut quando dicitur q. Reg. 9.ic a '. Anno undecimo Ionim fili' -chab, regnauit Och fias ,per Iussam, dicetur princi- pium regni eius timpliciter istinum: adcoque principium anni chronologici, quo regnasse su inmatura Scriptura; sic nimii iii aut annus ille coeperit versus finem anni undecimi Io Iram regis Israes, de concurreri fere totus lcum eius anno duodecimo, cuius relictuum usque aci Iehu vel Athaliam repletum tueri per initia secundi sui annit 3ntii in incoepti. l.Quando vero dicitur 4. Reg. s. vers. 23. An - noduo Jecimo Ioram iij -chab regis Orael, re- im it Ocho Uasfilius Iora regis Iuda, vel indicetur quidam atras eius regnandi modus: vel .
significetur sol uni modo, quod tunc naMt, l& in se ilientibus indicentur plurima quae se cit , t. anquam ab illis temporibus incipientia. lSed haec explicatio non est probabilis, ut pa-liebit ex sequenti subiicienda. II. Explicatio
melior , cst econtrarib, ut quando dicitur . Reg. 8. vers. 23. regnasse anno duodecimo lIoram j chab, indicetur principium re- gni eius simpliciter dicti, siue principium an ni chronologici , quo regnasse summatura
scriptura. fando vero cap. 0. vos. 2'. dicitur regnasse anno et nisi ιmo Ioram
vel indicetur quoddam principiti regni eius non fiunt liciter dicti, k d secundum quid videlicet qu si regnare coepit cum patre, forsitan quia pater eius aegrotabat pessime, prout
narratur L. Paral. 2I. a vers. is . vel &mcluis
iuxta dicenda per nos in serius L sequenti, ut significetur tantum, quod tunc quamuis tali regnandi modo, qui iam princi
pium anterius habuerat. Nam a. Par. 2I .ai 8. Etsul rh omnia percusit eum Dominus aluitin uore insinabili. scis. Cumq; Aci l ccederet Les, temporum fratra voluerentur, uorum annorum ex et me se cireulus: P siclon a consumptus tabe, it aut Cereret etiam vi rara sua, lan Ore pariter vita caruit. Mortui ut λ υτι irmitate pestima, &c. N nos dicemus inserius cum regnare iam inccxpisse ab anno Iosaphat decimo quarto. Primum patet ex ci cunstantiis loci. Nam se dicitur versu praece denti seu a. . Et dormivit Ioram cum patribus seu is , I piatu uee i cum eis in Auitate David, rest nauit Ochorio lινιου eius pro eo: moxque subiicitur vers. 23. Anno duodecimo Ioram iij Achab regis Israel, re au:t Ochosias filius Io
l meu matris eius Athas silis iamri regis Vrael, post quae narrantur omnia quae secit, via γ' s. l l . Et ambutiuit invii domus Achab: feciti quod malum est coram Domino sicut domus
filio coab, ad praeliaritim contra IIa et re- larem Sariam Ramoth Galaag, te denique cap. ly per maximam eius partem, quomodo tandem occisus si ita Iehu: Hic est autem soli rus scripturae modus , sed ex rei natura manifestus, ut cum Marratur regnum alicia ius istorum regum immediate post mortem pa tris, intelligatur regnum eius simpliciter dictum. Confirmatur a 2. Paral. 2 i. vers Vlt. σβepelierunt cum totam filium Iosaphat in ciuitate David, veruntamen non in lepulchro re- 'um. cap. 22. avcrs x. con iuuerant autem ha
bitatores Ierusalem Ochositam filium eius mi
nimum, re ran ro eo: omnes enim maiores natu,
oui ante eum fuerant, interfectrat Iatrones Arastum, qui irruerant in alba: retua usiique Ocho si ossim Ioram regis Iuda. veri. 2. Qua in ginta duori m annorum erat Ocho fas cum regnare coepisset, σ πηο anno regnauit in Ieru alem. σnomen 'at erus Athalia ilia Amri. vers. 3.
5ce . in sequentibus eadem narramur quae in lib. Reg. Ecce, constituitiit rex, & i gnat, post sepultuin patrena suum: α regnum illud connectitur cum anno viro quo rcsnai se
482쪽
96 Quinta Tem Doris Periodus. g. 76. 79
dicitur, 3 c. Ergo quod dicitur . Leg. anno duo Mimo Ioram iij manife-n E demonstratur intelligendum, de irino post patrem mortuum. adeoque simpliciterdicto. Secundum,patet quidem ex his. Specialiter tamen, quia . R eg. '. postquam di- etiam est veri 19. Anno vndecimo Ioram f-li, Achab, regnauit Ocho a puper Iudam, a P posito commate solo sequitur vers. O. et en δε-q Iehu in Ie Vahel, &c. abindeque describitur quomodo Iezabel occisa suit perlit . Inde namque patet, haec solum dici per recapitulationem : ut nimiri im postquam narratum suit regnum Ioran, filii Iosaphat simplicitet dictum, vita,& mors eius, ab anno duodecimo loram filii Acho, testimatur u dam historia, quς iam transacta suerat an tequam Ochozias iste regnaret illo modo, nimirum, dum regnaret vivente rairc. sed aegroto. Confirmatur a similibus recapitula tionibus habitis mox tot 5 scrἡ cap. io. via vers. r. ubi describitur occisio ro. filio tum Actiab, Mi 3. ubi describitur quomodo Iehu comprehendit 5 occidit si attes,id est,nc potes per fratres, istius Ochoatae: quae tamen
ex 2. Paral. 22. maniscue patet acta ante mortem eiusdem Ochoziae. Sic enim dicitur a
vers. 8. C. mer'o euerteret Ic a domum Achab, inuenit principes Iuda. filios fratrum octo. x, qui minis rabant interfecit ros .veis.'. Ipsum quoqueprequirens Ocho Uam comi r hendit tititantem in Sarraria: adductumque ad
se, occiiit si elierunt eum. Atque ex his iterum annotetur, quomodo iuxta veram scripturae rationem, extiterunt plura regnandi principia quorundam regum. α quomodo regna cum patribus non computantur, aut ullatenus summantur a S criptura, pro chro nologia; 5c deniq; quomodo qui reges erant iure naereditatio, nihilominus iterum constituuntur aliquo modo reges rvr populo . Vt ex hoe veriolo Scripturae loeo, si nullus alius esset, paterent haec omnia: proindeque excluderctur recursus, quos frustra nonnulli praetexunt, ad corruptiones textu una, ac denique nostri modi Scripturam sacram coincisendi, vere clarerent ab ea peti, proinde tandem ab omnibus essem recipiendi, qui
nec meliores haberent, nec tamen enervare
vellent in quibusvis Vulgatae Editionis authoritatem. CATERVM, occasione loci illius a. Par. 12. s. i. Conjs tu ni autem habitatores Ierusalem
Ochoriam ium eius minimum pro es: omnes enim maiores natu, qui ante eumfuerant, intersecerant latrones rabum, qui Arruerant m castra :
aegri potest quomodo hoc conueniat cum
his, quae dicuntur de Iehu . . Reg. Io vcrs r . Inuenit sta tres Ochoet e reris Iuda, dixitquea eos : quinam estis vost qui ponderunt: Fratres Ocho; si semiis. dcc. vers. I . Qui ait :comprehendite eos et vos. Quos cum comprehendissent vivos, ita lauri . t eo. inci terna iuxta Cameram, qua ara in duos viros , oe non reliquit ex eis quenquam,&c. vers. 17. Et percusiit omnes qui reliqui fuerant de Achaban Samaria et sue aiunum, iuxta verbum Domini, quoi locutus es per Eliam. ιc cap. Ir. vers i. thalia vero mater Ochoaciae, videns morta umsilium Mum,siurrexit, interfecit omne sit meu
R Esro Nn ετ v x. In lib. 2. Par. cap. Resson . 22. vers. I. sermone esse de fratribus pro rie dictis: in lib. autem Reg. de stati ibus dictis improprie. Sic enim declaratur postea in eo
, et Iehu domum Achab , inuenutriticipes Iu - osseatrum Ocho iae, qui mini si abant ei, interfecit ictis. Similitct per reliquos de
Achab intelligendi sunt eius iiiij, qui Lerant
in Samaria, nec non principes eius, prout sus e describitur . Reg. ro. Denique pcr eos, illos occidit Athalia, intelligendi sunt filii Ochoziae: inter quos a vers a. saluatus fuit Ioas. .
XII. DIFFICULTA S. CIRCA EUNDEM
Ochoziam filium Ioram, regem Iuda: QEo modo anni regni
cius sint cum annis aetatis ipsius, S loram patris sui, componendi Z. 3 77. UNDAMENTUM DDIFFICULTATIS:
teu Dissicultas ipsam et, est duplex. I. Dicitur . Reg. 8.versas. Vigintiduo um annorum era. O. /υ asias cum regnare caepisset, uno lanno re'navit in Ierusalem. Et tamen 1. Par. r. vers. a. st Daginta uorum anncrum erat Ocho so cumronare carpisset, o uno anno re- guauit in Ierusalem. In uno loco dicitur a 2. annotum, in altero 2.
II. Dicitur de Ioram patre eius ibidem
q. Reg. 3. versa r.ec 2. Par. 2I. vers. s. sc zz. Tri inra uorum annorum erat cum re nare cα-
483쪽
s 793 Isag. Chron olog. Lib. I. 3 77. 799
pisset annis re nauit in Ire sitim. Si A ip egisse: qu nullas altas videium solutioncssuit Ochozias 42. annorum quando regnare coepit, x proxime successit patri: sequitur eum seniorem suisse 2. annis parte. Nam pater eius erat 32. annorum quando regnare coepit: de regnauit 8. lai faciunt o. Si ergo Ochozias proxime ilii successit de succedendo natus suit 41. utique a. annis suit senior
Difficultatem hanc Author libri qq. Hebr.
iii 'ar. tributi S. Hieronymo, vocat valde perplexam & Caietanus in Par. nsolubilem. Et quoniam secunda pedet a prima: ideo incipiendum est at illa.
I. SENTENTIA. dicit, Locum Par.
Vbi traditur Ochozias 42 annorum esse corruptum, M in eo legendia sicut in libro Reg.
Ita Messaeus pag. o. sub Iolcha Z,qui idem
est alio nomme OAEozias Vtruquc, inquit, verum non fuit, quomodocumque saluare coneris. Certe non potuli filius senior esse patre, qui iuxta Scripturae fidem quadragenarius Alit,vel ad si immum non transiit 4. εἰ in fine pag. lic tandem rc spondet: Videtur ergo dicendum quod in Par errori noletierit. xypographorunc gligentia. lia Z Caicianus idicens: Solutio quaestionis cit, quod litteri errore Scriptoris corrupta est lagundii enim leti 12 an norii erat Ochozias, uti cribit fra. lib. Reg. Et inita Conclude igitur, quod corrupta eli Hebraica littera Patali poniensi Ita j Turcellinus cap. . chrono l. l. i .l in Scaliger, Capellus aliique sectari . Ita deniq; , de quod
i mirum, Tornielius,anno 3. 4'. num. L post med. dicens: Patet igitur propos ram quael stione in nullatenus solui posth, nisi cum Ca- ietano concedamus,Sacrum illum t cxtum a. Par. ar. vers. a. esse corrupti m. Mirum dixi. Quia toties ipsemet in supcrioribus, usus eis scontra similes solutiones. argumento illo ex lAugust. Epist. 8. de 9. ad s. Hieron. seu can. Νι .r Scripturas , hil. v. quod si semel ali- quem locum Scripti iratum admittamus esse ii corruprum, reliquorum vacillabit alii hori-ll x s. infra indiui cultate prorsus iiiiiiii cir-l ca Iechoniam , quid itai rq Reg. q. Veri. 8.
cet cum Ioatam patre suo, dc io. 7. innoro, ire cur et , scilicet solus post loa- lchim patrem sui in . Hoc autem dic reco- . a iustitit Torniellus isto loco, quia nullam lvidi: solutionem aliam, nee aliquam subcsic li cogitauit in annis Ioram : quam tamen OP-li time Gorii onus vidit& tradidit ut videbitur ij insi . L: hinc colligi potest,Masi cum, Cese it uinita sit niles, in similem scopulum im- lsuis locis, nec aliquas subesse cogitatunt in verbis illis Scripturae, cia miran recapistet, aut in similibus, diuersos tegnandi modos inuoluentibus. Quod iuuerit hic semel adnotasse.
PKOBATIONEM quidem huius Pio .
Sentetiae adhibet aliquam Toria tellus, quod codices Sept lag. interpretum anno salutisi 8 . editi Romae, qui taris magnae sum authoracius, loco citato habent Ochozia tunc suisse 2 o. annorum; Zc ibidem in annotationibus ad calcem adiectis, dicitur, aliquost ex iis loco 1 o. habere 22 annorum, quod praecise conuenit cum textu η. Reg. cap. 8.vcrs. 26. v bi prorsus idem asseritur. Concludit i Ideo no saluo semper iudici 5 mcliori,
satis rationabiliter credimus, in hac parte praeserendum esset tum S cptuag. Iruerpi tum textui Vulgato. At pace illius dixerimus; praescrcdum ei se textum Vulgatae Editionis, quibuscuntque aliis codicibus: de im uidem admitti deberet aliqua corruptio, potius admittendam esse pro textu septanterpretum, quam pro textu uig. Editionis. Sed tamen adhuc nihil impedite, quin illi S ptuag. possint cum Vulgata conciliari, prout infra videbitur. Quare
CONTRA HANC SENTENTIAM, Reij inui.
Facit Regula notata. Cc sacrosancto Concito Tridentino, α Declarationibus eius
caepissime tam repetitis, nullum mendum in sacris Scripturis esse admittendum ; alio-l qui non magis de veritate unius, quam alio-l riim omnium Scriptutae locorum lix sitare pollemus. His iunge, codices reliquos con-D i inter sic habere, ut Hebr. Chald. Com-l pliat. Septuag. regios, de pallim alia omnia. Nec quicquam valent quae fusius super hoc responda et orniellus num. quaeq, ideo ut nullatentis robanda, merito res inqi imus. Hoc solum bitera luertentes, inde patere,
non possie dici mendum Libraris subeise hoe
loco: quandoquidem Omiam alii j codices conii anterita habent. Et hoc applicetur omnibus aliis lotis, in quo tum Lectione nullus variat codex. II. SENTENTIA. dicit, r. annos, qui dantur Ochoziae in lib. Pari non esse ex- lponendos de annis aetatis,seu computandos ab ortu eius: sed a tempore quo viguit re- ignum Anari, sue a Samaria cδdit .a; 'eb quod Ochosae qui erat de semine Amri, Sarnariae
conditoris, ex parte matris, nempe Atha liae .con: igerit,ut occideretur cum loram rege Isracl. ita Hebraei in sua Chrono log. cap. I 7. MR. Levi apud Genebrardum in Ocsoria re se luda, cuius postreana verba sunt baci Idippatet ex eo quod post trigesimumprii num annum Asae , regnauit Amri annis s. in luniuei sum
484쪽
8oo Quinta Temporis Periodus. s. 77. Sol
uniuersum Israel . Reg. is. quod expone de regno pacato )de Achab filius eius it. αOchozias filius Achab; i. roram autem rex ouoque Istaes, erat in anno regni sit dui decimo. Vides L. annis stetisse regnum IGrael penes familiam Amri. Haec ille Rabs. Ita Genebrardus inAmri rege Israel seu pag. is . sub init. Qui Rabbinum hunc imitans, Laee habet: Ab ea condita famatiaὶ Era siue principia rationis io. Tribuum deducta eii, iuxta quam Israelitae numerabant 1 Samariai condita, ut Romania sua urbe. Nam illud
2. Par. 22. . r.annorum erat Ochoaua; rex Iula, ei. Vernare coepisset, regnauit anno uno iut iis. Em sic debet accipi : a. annorum erat, i siue quadragesimum secundum annum attit gerat ι a Samaria condita, & Amri in eam misitatione.Tot enim existunt a sexto Amri, siue a Samaria condita, ad Ioram regis Israel duodecimum, qui ctat Ochoziae regis Iuda primus Scunicus. Alioquin A. Reg. 8. vigesimoterito aetatis Ochosias iste interiit. Supra in regibus Iuda hanc dissicultatem explicauimus, sed obscurius. Sic Genebrardus. Ita de Serarius in . Reg. q. seu pag. 3O8. PRO BARI potest Haec sententia, Asimili difficultate siserius exposita, circa Mia regem luda: & B a regem Israel
Facit, Obd expositio huiusmodi sit himiudura, extranea, de contra solitum Scripturaesensim de annis aetatu. Neq; vero sinulis est illa citca Aia, te Baasa. Nam in ea fit expressa mentiorum; hic autem non: sed solummo do, sicut in omnibus hucusque ac deinceps
telatis, a. annorum erat, quod solet annos aetatis significare, nullatenus autem asinos alicuius regni
. III SENTENTIA. dicit, Ochoriam
regnasse io. annos cum patre suo Ioram, quis regnauerit 28. illo': ipsi tribui, no patri,cuta pater in laguote deduxerit eos: sicq; Ocno ietiam dicit i. nqtum quando regnare coepit cum pat 4ri autem quado regnare coepit post patrem. Vbi notandum, cum dicitur regnasse ro. cum patre, iuxta hanc sentetiam intelligi: zo. quos pater regnauerit supra suo, 3. proinde a finitis illis d. computandos. Ita Authorqq. Hebr. in L. Par. iub nomine S. Hieronymi,dicens,loram filium Iosaphat vixisse quidem annos o. Mexillis regnasse
18. Octo utique antequam occidet istat res, cumque adhuc malus non esset, ro. autem post, sed qui tribuantur filio tecum regnanti. vero, inquit, anni, quibus re auit. ὀa nώmero Gusa exutur, crura in urore; intriabistiti οὐ d luxit eos: iὸ eo sitio eius tribuuntur, qui non, plius quam viginti duos annos hesei η re'nare perhibetur , ne de numeram seu A
manentes, erroreminda im temporumfacerent.
Sie ille aut hor. Ita ex parte cum eo Vatablus A in z. Par. 21. dicens Ioram regi asse 28 .ani sedeo vivente Ochoziam filium ipsius re, gnum administrasse per zo.annos.
Facit I. quoa annos chronologicos multi plicet per zo. absque necessitate, vel absque verbis seripturae cogentibus , aut conuenientius suadentibus: quinimo contra simplicem verborum eius tenorem, adeoq; comtra regulas generales, Sc consuetum morem atque iri singulari hoc loco computationem omnium chronologorum. Nam Scriptura tradit nec semel expressis ac sinplici minis verbis, Ioram regmine annis 8. 5: Ochoziam
gis vel aliquo tum regum. per quos praetendi possit ves inter Iolaphat de Ioram, vel iuxta hanc sentetiam, inter Iosaphat c Alsaliam, intercellisse plures annos, quam qui summantur ab ipsa. FACIT II. qubdasserat Ioram inlin, gme deduxisse a o .annos:Scripturaver. verbis expressis tradat solummodo duos, a. Par.
mini tui tin ore insinabili. ves I9. Cumue disisuccederet dies temporum spatia voluerentur, duorum annorum expletin est tam , cr*longa consumptus rati, Mutegereret etiavisecerasiua,tin orepariter ω- virataruit. Mor in infimitate die rima dee.
. P ACIT III. quod asserit Ioram post
8 annos, quibus maius non scierit,int et fecisse iratres ilios: Scriptura vero non obscure demoliret i. Par. t. a vers. . consentiamque omnes, eum innocenter non vix emortuo patre, statimq illo mortuo stat res suos occidisse. . FACIT IV. qu bd cum probandumst inseritis, eum suisse natum anno Gni Asaecirciter decim otertio, coepissSq; regnate anno regni Iosaphat quinto, sequeretur eum vi xisse circiter g i. annos, regnasset 8. At ii cpugnant tum cum aetatibus temporum illotum, iii in maxime cum puniuone, qua Deus 3 vitam, Ec regnum eius breuiauit.
lv. sENTENTIA. Sept obabilior.
dicit, Ochoziam regnasse quidem 2o. annis cum patre suo Ioram. M tunc suisse 22. annotum, regnasse autem i. annum post patrem, de tunc sutile r. sed tamen 2o. cum patre, non quos pater regnauerit post 8. suos, sed quos ipsemet regnauerit cum Iosaphat patre suo: proindeque Ochosiasap. cum patres-
I ta ex parte Valabius apud Tostat. in . Reg. 8. q. 39. Emanuel Si in a. Par. Azotius to. I. lib. 6 cap. 3 s. q. A. Gordonus cap. II. ad Period. s. num. 6. de r. seu pag. ti7. post
med. aliique multi, lio pacto rectE conciliantur loca Reg. de Pari super hac prima dis ficult te.
Ochozio ex iudae et uix eam patre
485쪽
bae autem resoluta dissicultate, facilet resoluitur laeunda, dicendo similiter, Iorami silium Iosaphat regnasse cum patre tuo , anno vel circiter Mim qui nisi proprie dicto sicque exponenda esse verba assa, Triainta
duorum annorum erat cum intrare coepisset, scilicet , cum I osaphat patre suo: O Lan κὰ in Iera item, scilicet post Iosaphat patrem suum. lDic Es. 3. Reg. vlt ers. 42.8 2. Par 2α luet s. 3r. dicitur Iosaphat suisse Ennorum 31. cum νιν re coepisset. Si Ioram incipiens re- gnare anno regni ipsius quinto vel circiter v proprie dicto, habebat annos 3 r. sequitur, Iosaphat eum genuisse anno aetatis suae cir- citet octauo. Si quidem Iolaphat regnat occinil pit post annos o. regni patris. intra hosti ursum versus computa 3 s. quibus iegnare coepit, d quo in initio natus fuerit, utique natus fueritann5 quinto regni sui patris. Ab eius quinto proprie dicto computa sursum
versus 32. quibus Ioram filius eius regnare coepit, Ec quorum mitio natus fuerit : utique natus suerit anno regni Ata decim otertio. A quinto regni Asae, quo natus sueta Iolaphat, ad decimum tertium regni eiusdem Asae, quo natus suerit Ioram,sum tantum 8.
Ret spoNDETVR. Propterea dicendumi esse cum Gordono, Iosaphat simi terregnal re coepisse cum patre suo Asa: & tunc natum li suisse ues. annos ι proinde natum non fuisse ltantem ann regni patris sui Aiae sui movell circiter, sed antecedenti aliquo , v. s. primo Abiae aut sui: . quin de sol sit an adhuc ianteriori qi datia, videlicet Roboam abavi Al eius . rc faccre tandem reges , quando re-
gnant proprie, hoc est soli, valde senes, dei id bella propter senium ineptos.
se sibi uas de improbabiles, anticipationesten tum, iane quibus non pinunt Scriptrae iactae contiliati. Fictitias longe magis , Mimprobabiles, tot textuum quae praetcderentur corruptiones absque ullo vero tandamento. Cum potius anticipationes illae deducantur ex codicibus omnibus exceptis translationibus Sept. γ S. Hieron. unico tantum in loco deficientibus, videlicet . Reg. 8. vers. i6. earum tandamentum habentibus, it Emque ex diuersis regnandi modis, quorum exempla tradunt ui a Scriptura, v. g. in Salomone,in Ioat sani filio Oziae, ut omittamus nunc historiam prophano, de quibus vide quae diximus p . oc 7s. at E non etiam videri nobis eas esse contra morem Scripturae, sed potius iuxta morem eius i quandoquidem saepius indicat illas in landamentis quae tradi lapsa verbis expressis. Similiter nobis eas non esse contra morem Interpretum Scripturae sacra , quandoquidem tradunt ipsas tot alithotes, Scripturas iiiiii ex professo commentantes, toni in chronologiis suis exponentes. Porto non iaciunt anticipationes illae reges omnes valde senes. M ad bella propter senium ineptos, uando regnarunt soli. Nam si hoc, quan-5 regnarunt soli, sumatur per respectum ad suos patres: quandoque regnarunt illi cum patribus vald E iuuenes, ut Iechonia , qui
dicitur suisse tantum annorum s. quandb re- gnare Oxpit cum patre; quod non minus est Respou sui Nam ideo Septuaginta Interpretes lia. D incongruum in Iechonia, quam in Ioas, de . beat de Ioscipliat 3. Reg. vlt. Veri. M
i draginta quinque annortim erat m re' are cor
mnuriim ues. quando cum patre. M luando post patrem. Quo pacto natusi suciit ab ipsis temporibus Roboam: quod
mitti tenus in conueniens esse, facile pate- . i bit intuenti annos Alae M Abiae, constatque
de sit nilibus plurimis. obi. . O BIICIT V R contra Hanc Semen-l tiam I. aTorniello Non es e credibile, quod: Ioram vivente patre suo, rege admodum re- lligioso de pio , ausus esset tam a mala perpetrare, aut pater talia permittcre ac tolerare unquam potuisset.
- clam de principibus Israel, ad usque finem
capitis, patere manifeste eum n si in illa mala i prorupisse, nisi noli mortem patris: adcO- i. i que intra annos z. quibus resnauit solus.
OBIICI potest II. Omnes anti a-
l tiones regnorum in hac quaestione proposi- tas videri fictiliat,& improbabiles, decori ira mortiti script uix, necnon interpretum l
quo tractabitur mox eumque ostendetur regnare coepisse poli patrem,cum esset tantii 7. aut circiter annorum, in Oria, quem prout etiam videbit ut paulo post , faciunt alio in regnare coepisse, siue cum patre, siue poli patiem, ab annis aetatis suae . Si autem stimatur per respectum ad filios: nullum adhuc est incommodum. Nam ut ad singulos descendamus: Iosaphat fuerit, sicut Scriptura dicit, 3s xnnorum quando regnare coepit, lle hoc intelligatur cum patre , regnauerit lcum eo quot annos libuerit, Sc reguauerit lpost parrem 2 s. natus item suem anpo pri-
mo Abiae, vel denique si periori quod Roboam, quo pacto genuerit anno i .is.
vel is. tunc non excesserit annos vitae 6s. 66. 67. aut circiter, atque it , cum ultimum bentum d quod perrexerit cum Ioram rege IDi rael, excittarit . aut s. annos ante mortem
suam, quid mirum quod ad bellum aliquod sexagenarius Mel paulo plus proscctus suerit 3 fid esto locessi et ad bellum adhuc senior: quod in in hoc inconueniensi cum non belligerarent in regionibus longinquis, l
486쪽
ro . Quinta Temporis Periodus. S 77. 8OS
sed proximis non soleant reges ad bella proficisci tam ad pugnandum propria manu, quam gratia coductionis de animationis suorum exercituum, d ut etia trionuimus, em
pia non desint apud prophanos, regum ad bella proficiscetium aetati I longe prouecti Oris, ut apud Laced emones Agentat, quem annos natum circiter 8 o. profectum in Actgyptum tellitur Xenophon Lib. de Laudibus eius, natum dicunt, Gemistius Lib. i. dc Plutat cris in eo; sed neque similia desint in infamet Scriptura Sacra, proicit mox ostendetur. At denique, esto suisset hoc incommodum ipsi lolaphat propter senium, cuius
tamen contrarium educitur conuenientius
e X Scriptura, qtiae tradit eum fuisse prosectu lad bellum, se regnum filio tradidisse: hoe vel ipsi, non obitate, nobit adhue satis Scriptura significare , ni ad bellum voluisse proficisci, cum describi psum tradidi ite reg' m. filio suo Ioram, caeterisque ii iis suis urbes,
pensitationes, Zemuncta: cuius rei causam non esset tunc assignare magis accommodam, quam senium, quod allignabit Tor-niellus supti Similitet loram filius Iosaphat,
fuerit annorum 32. quando regnue coepit cum patre, dc Sa. quando regnare clxpit post patrem nam ab incoepto quinto Iosaphat, ad vigesimum quintum completum, sunt ro. qui iuncti 3 r. faciunt uer. quodnam incomodum, quod regnare coeperit solus, annos fatus Fr. tuncque vel circiter tuerit ad bellum contra regem Moab, ac tandem annos tantum natus co. fuerit mortuus i I tem, Celio- letias filius Ioram regis Iuda, fuerit annorum lar. quando regnare coepit cum patre Scauo, etcq a. quando regnate coepit post patrem su-lus, tandemque mortuus anno quadragesimoquar: o, nullum prorsus incommodum. Et certe Roboam regnare coepit aetatis anno lquadragesimoptimo, regnat itque i . annos, l
credendus est vixisse Asa ex tot sesiis ab inὶ-tio sui regni: qui tamen alias regnauit anno a I. 3. Reg. is. Versio. Vnde dicitur eris a . M 2. Par. m. versi 1. in t pore nequiti siuae doluit Dies: M nihilominus Rc g. ver 16. Ael- Enni erat inter Bosa regem I ait, cun
O , o. O BII CI potest III. Nullam esse pro-
l babilitatem, Ochoriam regem Iuda. rcgnasi se cum patre dc auo. In primis . quia liabebat multos fratres sebiores se siquidem erat ipsorum minimus 2. Par. . vers. i. qui nonsuerunt in tei secti nili post mortem lolaphat aut sui, ec regnante Ioram post Iosaphat in limpietate sua, propter quam Deus i inmisit latrones Arabum in Iudam, qui eos interse- lccrunt, a. Pal. 2 i. a vers. 16. Deinde, ibidem Par. 12. ers. i. Gnsit uerunt autem balutatores Ierusalem Och et i, filium ei rus minimum re
gemetu pro eo, tae. Ergb nondum fuerat rex constitutus a patre, vci ab auo. Denique, hic mos est insolitus Scripturae sacrae, vel etiam historiis prophanis, ut nepoces regnent cum auis, adhuc viventibus α regnantibus suis patribus.
non esse filium aliquem, etiamsi minimum, regnare. Cuius ratio multiplex e se potest, ut vel quia plus diligatur a patre, sicut notum est de Salomone prae Adonia, I. Reg. I. vel quia sit aptior ad resnum, sicut notum est de Abi A, exi. Par. ii. fin. propter quae concludunt Chrono lopi, primogenituram apud Hebraeos non habuit se ius regni neces-isitio connexum i vel donique qui, caetericum satre pergant ad bellum, sicut coniice re est de scallibus Ochoziae z. Par. t. vers i.
omnes enim maiores natu , sui ante eum fit rant, interfecerunt tirones Arcum, qui irruerunt inca ra. Qilodat tem populus constituetit Ochoziani regem poli patrem, non impedit quin pti resnasset cum patre i ii quidem hie modus iegnandi, varius erat a priori. Nec desulit exempla, quomodo qui iam redi sit uno modo, ni ilominus consit tuatur aliqub alio modo rex a populo. v. g. in Saul, de quo iam electo a Deo, de uncto
Samuele, i. Reg. io . vers. 26. Cl ruit omni pubis, ait: Vivat rex : de nihilominus dicit Samuel cap. tr. vers. r . Eamus in GaI-
aucte, quὶm depopulo, narratur vers. IS. Cri perire t omnis umbri in G lgati, cr)e erun tib redem Saul coram Domino. Item, in Salo-i mone, de quo iam electo, uncto, Ac res t Proclamato. 3. Reg. i. nihilominus dicitur 1. Par. vlt .vers. 11. Et unxerunt secundo Sal monem, di i eliqua quae narrantur ibi longius,l quaeq; adducta vide s.7 . Item in Roboana, de quo im licet rege per lucccssionem pa-
j - ad consei uenium eam re m. similia videbuntur in sequentibua . Proinde, quas uis per accidens non repeCantur in Scriptu- rit exempla multa, quibus nepotes regnauel rint cum auis, viventibus adlvic regnantibus patribus: tamen hoc non est incogi ut imper se, spcciata ratione propter quam ipsi met fili j regnarent cum patribus, nimirum, quia patres N aut quandoque proficisceban tur simul ad bella: vel patres licet iam regnantes cum uismet patribus, siue cum auisivortim filiorum , tamen aut aegrotabant, aut ab oneribus vacare volebant, aut aliqua
tandem similis ratio postulabat, ut alici ai filii vel domi regnirent pro pace tuenda, vel simili designarentur tanquam futuri patrum
487쪽
- Φρα& auorum saceessores. Atque similis his habitisse locum apud Pers , aut etiam apud alios Orientales populos, ut peritare plures, vel filii, vel alii, regnarent simul, dum quibusdam lairi regnantibus in aliorum Nin x suantium absentia, tursum proficiscentibus ad expeditiones alias, alia vicibus eorum domi regnantes relinquebantur, notabit Genebrardus in Pellarum histotius, infra sub Pcriodo sexta. i
iegnauit Ochozias post patrem, natus luisset Qipte a. annos, Athalia inatet eius Disset admodum vetula. Nam genuisset alios, M sorte plurimos ante ipsum Ochoziani. ad eb-que suisset annorum so . vel etiam zo. Haec autem aetas in mulieribus non eit apta rebus gerundis quales ipsa post mortem tili gessit Nec tam facile suisset ei seritos obsequentes h. ibere.&filios Ochoziae iam natu grandes, quales habere potuisset Ochozias supra an-nnam vigesimum, si nempe mortuus suisset Ochorias ipse anno quadragesimotertio vel quadragesimo quarto aetatis suae, comprehendere, omnisque interfice te, prout secit
re videri probabilius locum 2. Par. 22. quo dicitur fuisse 2. notum, esse corna-ptum. RESPONDETVR . In conuenientia huiusmodi non esse talia verius nulla pro quibus euitandis recurrendum sit ad lGn- maius in conueniens, quod cit dicere sacrum textum in omnibus litis codicibus, Mpraesertim in Editione Vulgatu adii se coituri ini. Et quidem non est necessirium, Ath itam quando mortuus est Ochozias filius eius. aetatis iste rouectioris annorum 6 o. quinimo potuit esse minoris. Sed dato quoi fuerit tune annorum 6o. vel etiam us: non tamen propter hoc impar illa fuit regno, tot-ue aliis gerundis. Nam praetet quam quod hoc de te non repugnat. suaderi phtest ab exemplis. v. s. Deborae iudicis, qua reait. per annos Iudic. . Id cum tamen ς dibile sit , eam iudicare non coepisse, quin at- tigisset annos o. vel plus aetatis. Athaliaei porro difficile non sume habere seruos ob l sequentes, necnon filios Ochoziae dentur fuit se grandes in comprehendere, atque occidere, non diffitebitur ilicumque scierit qu dposith: qui regnauia Nam re r. similes fratres, id est, cognatos eiusdem Ochoziae, iacit occidere Iehu, . Reg. io. vers. I . Vt omittam quod potuerunt fili; Ocho tiae, nonobstante ipsius aetate , non adhuc esse adeo grandes , Ut commodius eos occidere valuerit Athalia, sicut idem Iehu ebden, cap. verss. Occidit o. filios Achab, per optimates ciuitatis. Quod ficilius adhuc es-ficere valuerit Athalia, pet aliquos seruos, mercenarios, di iniquos, agendo de moresceminarum, insidior ε Roboam i ' completos. Regnum Anni Regnum Iuda Mundi. Israel.
489쪽
Ioram 8. completos. Ochosias i .completum Regii Anni Regnum iud Mundi. Israel.
IXIII. DIFFICULTA S. CIRCA ATHAL AMreginam Iuda; QEot annis proprie regnauerit, aut regnasse dicen
Domini: porro re-g ait super totam : expresse vero z. Par. 22. versvli. Fuit ergo cum euin somo Dei ditus G anuis, quiluurer rauit thali super ter - - : patet ex una parth, eam regnasse s. annos. ibidem autem Reg. ii. vers q. anno autem septimo misit Ioiada, c sumens centuriones, milites, c. M per totum cap. ubi
tandem Ioiada regem constitui: Ioas, de postea occiditur Athalia: videtur eam adhuc restiast uno anno. Genebrardus in summis initio suae Chro- nologiae appotiris,uibuit ei annos 7.quos cxA computatione summaria post collem patet cum censere completos. Attamen in serie sub eadem Athalia, nempe pas. ias. cOl. i. notat tantum in textu haec dicit: Extinguit totam stirpem salomonis . Ac. praetor' paruulum Ioas , A c. in quo circiter r. annos regnum tenuit. VERA SENTENTIA est. Atha - Athaliate s liam regnasse per Γεannos integros tantum: . vel per p. incceptos. ' .eomo i ita reliqui moderni chronologi , ut Gor-i Q i donus inan. expansis,&Tomtellus an. 3isi. num 3 Man i, .num. i. Qui priori loco; restitat Eusebius alios tribuentes eir.pi
l pter quosa codices loco c. habentcs r. l quos exponit de incceptis. Haec per sep tum absque alia probatione.
XIV. DIFFICULTA S. CIRCA AMATI A
regem Iuda, de Ioas filium Ioachaz regem Isracl: Vndc computandi sint anni quibus regnasse dicuntur' Et quomodo inuicem componendi Z .
490쪽
8ia Quinta Temporis Periodus . 79. Cli
Ex una parte videtur annos regni Ioas re- gislsrael, computamios inae ab ante mortem Ioachaz patiis sui. Nana regnum M an ni regni eius, a dignantur anno trigestino - septimo loas regis luda. In illum autem tri- gelimum les timuit Ioa regis Iudi: concar iniecimus quintus tantum Ioacha Z qui regnauit i . Eigo anni regni Ioas filia eius, Δ si lira clincipiendi sunt a decimoquinio, i aut ad plus decimosexto eius. Inde autem videtur ii init uer annos A in asiae regis Iuda incipiendos cilla ab ante mortam parit .au ad plus a qxi adrascii mo, seu ultimo anno eio . Nam regia iam de anni regni cius, assi, gnantur anno secundo Ioas filii Ioachae . ς l sis liracl. Si ergo primus Ioas regis Israci in s cipi tris simo optimo. loas regi Iuda, 5 l consequel Herdecimo itinio, vel ad plus de-l cimo sexto loachaz patris sui: cum ii as pater Amasi rcgna aurit Q. annos, S decinius quin is ac decimus cxius Ioachaz regis It rati, concurrani cum trigesimoseptimo Mirigesimo: cxto Ioas regis Iuda: consequenter primus N. secundus joas resis luael .con- ccultam cum iisdem vigesimo: eptimo xtrigesimo octauo vel vigesimonono Ioa; resis luda; manifestum est, imum Amasiae debere incipere trigestiti octauo vel trigesi- monono,uc ad plus quadrascit obloas patris sui regis Iuda. Ex alicta autem parte videtur annos regni Amasiae resi. Iuda, computandos pile a morte loas patris sui. Nam rcgnum M anni
regni eius narrantur post narratani mortem
panis. Similiter videtur annos Ioas Resislsiae: omputandoses ea morte Ioa Dat patris sui. Nam regnum M anni regni eius,l narramur post narratam mortinia patris.
I. SENTENTIA. dicit, Locum il-
. um o iam quoniam bene ac sine ullo in coit uenienti possumus & dcbcinus Vulgat mi taluare lectioncm Addendum, quod M
Riij. xui. l CONTRA HANC SENTENTIAM
Facit, Regula generalis si equciatur iam repetita cx ncilio a ridentino A dcel rationibus citis . a. itemque can. si ad Sc ii tWra nullum mendum in Scriptu Ps facii, csse admittendum, quoniam alias omnium eius locorum vacillabit authoritas.
I i. SENTENTIA. dicit, Anno 1ic. Ioas regis Israci, & coi, equenter 2'. Amasiae, non esse a morte patrum, sed ab mm vita superstite computandos.' Temporarius lib. d. seu pag. l. r. col. 1. init. dicens: Ioas filius Ioachaz anno tri- sesimo septimo loae legis Iuda, regno poti- . tur. Annus enim trisclimus octa uti, IozIudaei, primus ci regni tota listae litae; quia
huius anno secundo Ama iras regnum iniit anno regili patris trisci imo'ono regnauit annos is scd 2. cum palle. α col. i. iiiit. l
Ain alias Ioae filius anno secundo loaelitae 'litae, patri successit, &c. Diberna te opor-t cc anno uno cum patre. Cum enim Ioas
post mortem Ioiada oblitus Dei eis t. Zacirariam He Prophetam sustulisset, victus elia Sylis. Tum gratii simis doloribus aliectus, opus habuit filio. Tati, se a coniuratis interio decuben, occisus eii. H T cporatius. PRO3ATIO huius Sentetiae petenda est ei Pundameto disti cultatis in secunda parte.
Tacit. I. Qiiod, ut habet altera pars Fundamenti diis ultatis, regna x anni rcgnori navit usque gis , nai: atur Olinari aras mor- c, patrum corum.
Rεspo Nos Ret potest, hoc factum esse rex figura ariticipinonis, in sacro
Ar haec Responsio non cst ii bis pro- banda hoc loco. Quia figuram illam , mi Di p.iu 'nis constitui ibi absque neccilitateve. re cogente. supponimus enim illinctiliatem . illam posse cociliati via commodiori, proiit ostendetur in sententia sequenti. III. SENTENTIA. M prisbabilior. ii A ρω- dicit Annos i 6. Ioas re i Isiaci, α conse-
. i Massaeus pag. r. post init Buc bole ii, - 'pag. 22. ilia. & Tornicitus anno 3i9s iam . . lubitam cit, quoad si cholcerum nota cipse est, cum hoc loco sciitentiam hanc cisesccuuim quamuis ibi: nastio iiiiii c. ntcndat, annos siliorum citati patribus, non cli eas in icem Iliun scdos. Hoc autem lucisse, iquias. aoni Ioas, uos secundum aliam Sententiam dicitur ici nasse cum patre, nuce sta' iii; crant ipsi, ut summam si alii capitalem post ca quadrate compici ci. Vnde uetito carpitur a Calvisi cap. 33. seu pag. i 2
PROBAT IONE 5 huius Sensen: ix, Piobatis ς en d su te Funda me ito discutiatis, i iera eiu parte; ex Regulis generalibus;& exii milibus i .n: enitiis, modo hoc in si perio ribus et o sitis. In quibus, ratio illa praeseri tui est attendenda, i a scripturaim nolui in se annos regni filiorum computandos este