Introductio in sacros novi testamenti libros historicocritica et apologetica edidit Gabriel Joannes B. Guntner

341쪽

sebio argumenta nonnulla ex apocalypsi Joannis petiit contra Montanum. 1HOpolytus, Adenae in Arabia episcopus se. ann. 230. , qui librum scripsit de hexemero, de Christo et Antichristo, in quo inter alia dicit: isIpse Joannes is snsula Patmo vidit vocalypsin et SeriuS: is Dic mihi bea te Mamnes Apostole et disespule Domini, quid vidisti Methorius, episcopus Olympi in Lycia. serius Tyri circa fin saec. III., commentarios SeripSit in apocalypsin, in aliis etiam libris teste Photio ad apocalypsin JoaImis provocavit. Ephraenus Syr. Saee. IV. apocalypsin adScripsit Joanni theologo, quod peculiare erat cognomen J0annis Apostoli, et eam frequenter inscriptis Suis citavit. - Εadem de apocalypsi perSuasio erat s. MAASo, Gressori Ny . et s. 'sphanis. 2. Cum antiquissimis hisce testibus Asiae concordant scriptoreseco Africani, uti Clemens Aleae., qui in operibus suis frequenter loquitur de apocalypsi Joannis Apost. ut de libro, de quo inter omnes e0nStet, nec

sine multa laude eandem Vocem apostolicam vocat.

Origenes, ejusdem discipulus, etsi sciebat, nonnullis Cerinthum libri hujus rideri auctorem, tenacissimo tamen magistri sui vestigiis inhaerens Joanni Apost. illum vindicavit, atque in librorum eanoni

Tertullianus ad vindicandam Joanni Apost. apocalypsin ad ejus alumnas eccleSias provocati S. Cypri us ap0calypsin Domini Vocem, scripturam Sacram in operibus suis vocat.οΗuc etiam pertinent s. Athanas., Didymus, a. Aug tinus aliique. 3. Ex iis, qui in disersis Europae partibus Seri 9Serunt, commemorari merentur: S. Irmaeus ex Asia minore, probabiliter Smyrna oriundus, qui Joannem, Domini discipulum apocalypseos auct0rem Vocat. 7

Canon pasch. ὐπὸρ του κατα ' αννην εὐαγγελίου καὶ --cravi εως. Ebed Jesu catal. libr. Syr. c. 8.: -S. Hippolytus martyr episcopus composuit librum do dispensatione ... et apologiam pro apocalypsi et evangelio Ioann. Apostoli et evangelistae. De Christo et Antichrim q. 36.: ..Hie enim Joannes . cum in insula Patmo versaretur, videt apocalypsin qua det in horrenda mysteria, eaquρ narrans

etiam alios affatim docet Die . quaeso beate Joannes Apost. et Domiui discipule, quidnam audivisti et vidisti de Babylone

Paedag. II. 12., Strom. VI. 13. U. Ε . E. e. VI. 25. Orig. comment. in Joann. tona. I. vol. IV. edit. Huet. II. 14. dicit: Dησιν οὐν ἐν τη αποκαλυχρει ὁ του Ζεβεμίου Ιωανν . Adv. Marcionem IV. 5.: Habemus et Joannis alumnas ecclesias: nam etsi apocalypsin ejus Marcion respuit, ordo tamen episcoporum ad originem recensus in Joannem stabit auctorem. . Cis. de hono patient. c. 24.7 Advers. haeres. V. 26.: Significavit Joannes Domini discipulus in apocalypsi odisserens. quae suerint decem cornua et c. sal, . 17. I 2. 13. 3. Ibid. V. 30. ad probandum numerum nominis Mimalis 666 provocat ad testimonium αυτῶν ἐκείνωνειῶν xcer' ou ιν των ' --ν ἐωοακοτων, per quos Papiam et s. Polvearpum intelligere ereditur sese. a c. 13,1d. .

342쪽

Avetor framenti apud Muras. Joannis apocalypsin inter scripturas canonicaS nominat. - ΙLS adnumerandi Sunt: a. mirarius, a. Ambrostius, A. Hieronymus, Rufrius et alii. Bi Ar menta interna: 1. Auctor se s mPl ster nominans Joannem inpPonit, Se ecclesiis, quibus liber destinatus erat. esse notissimum et cum lectoribus in arctiore nexu poSitum quod non nisi domni Apostolo convenit. non vero alii ejusdem nominis, v. g. Joanni presbytero, qui accuratius semet designare debuisset ne impostoris incurreret Suspicionem. 2. Auctor 1, 9. Seqq. dicit, Se. participem in tribulatione et patientia . fuisse in Daula Patmo propter verbum Dei et testimonium Jesu et accepisse ibidem revelationem. quod nonni Si Joanni Apostoli respondet, utpote qui testantibus antiquis in insulam Palmum ab imperatore Christianis inimico erat relegatuS. 3. In epistolis septum ecclesiis Asiae minoris c. 2. et 3. dedicatis auctor nomine Christi quidem, simul vero etiam suo scribens tali

utitur sermone, ut OStendat, si hi jus com etere iam seniri, cor sm ii et seversus arnu G. Atqui ejuSmodi jus ecclesiae ASiae minoris procul dubio nemini tribuerunt, nisi Apostolo, et nonni Si firmissima per- Suasio, Joannem Apost. Se auctorem, eas ad librum hunc recipiendum permovere Potuit.

4. Apocalypsis nonni Si mortuo Joanne fingi aut diruigari potuisset: ast hoc in crati fidem non invenisset in ipsis ecclesiis, quibus Joannes Ap t. praefuerat et quibus notissimum esse debuit, quae seripta Apostolus hic reliquerit, et quae ficta nomine ejus divulga

rentur.

b. Quanixus dysse es stylus non ut in evangelio et in epistolis Joannis ad justas linguae leges conformatus Sit quod operis characteri plane diverSo larinaeque Ρropheticae adScribendum est: frequen

ethico, et ρεῖν τὰς ἐντολὰς - ζον υνγον - roic λογους 12, 17. 3, 8. 22. 7. H. ἐκ ris oleaς του πειρονου 3, 10., δουναι εἰς τὰς καρδίας 17, li. . , in te rex; rei νδήμων, παταμος νωτος ων ς 7, 17. 21, 6. 22 1.: designatio Christi per i ὁγαν του λου et ἀρνίον b, ij. 8.; huc etiam pertinet frequens transitus ad Sequentia Dur formulam μετὰ ταυτα 4, 1. 7. 1. 9. al.; Sententiae Ρ0Sitive et negative DXΡr sae 2, 13. 3, 8.17.: antitheses et parallelismi membrorum 2, 2. 6. 8. 9, 2 l. et similia. C, Authentia itaque et canonica auctoritas apocalypSe0s noStrae per testimonia et crituria interna adeo certa redditur, ut aruumentis oppositis ἰαι actori haud possis. Dicunt autem adversarii l. Apocalypsis in Canonem Syrorum antiquitus non erat recepta. ut versio Pesellito docet. 2. Alogi eam rejecerunt et argumentum ejus impugnarunt. 3. Saeculo III. inter praecipuus eccleSiae doctores Disnysius Aleae. , Origenis discipulus, opus hoc non Ioanni Apostolo, sed Jotinus mesbytero Ephesino adscripsit. 4. Eusebsus hunc librum partim ὁμολογhDμενοις, partim νοίλοις adnumerans dubius haesit; Cyrilua uiar . cum in Canone Suo ω- Diuitia Cooste

343쪽

ejus non est facta in can. 60. con ilia Laod resis, in canonibus amat. c. M.

Respondemus: Ad 1. Cum versio Peschito conficeretur, apocalypSis Serius exarata in Syria orientali procul dubio nondum erat nota; eam Vero, licet in versionem Peschito non receptam, in ecclesia syriaca haud esse rejectam, docet Ela ramus Syrus. Ad 2. Alogi, ut reliqua g. Joannis seripta, ita etiam in specie apocalypsin in pugna contra Montanistas e rationibus solum internis, Draecipue exegetici S rejecerunt; nam a mente s. Joannis alienissimi argumentum libri crasse interpretantes Sensum non invenerunt

Ad 3. Majoris momenti esse videtur Disvssi Alere. sententia cujus autem origo et falsitas facile ostenditur. lavaluerat nimirum in Aegypto doctrina de chili mo, cujus praecipuus defensor Nem3, praefecturae Arsinoiticae epiScopus, non tantum praecipua Rr menta ex apocalypsi hausit ad literam exposita, sed etiam opuSedidit: surχος α ἁ γοριστίον, in quo symbolicam orthodoxorum interpretationem refutare adnisus est. Post illius mortem DionySius, ad dignitatem episcopalem vix evectus cum chiliastarum ducibus colloquia instituit errantesque ad veritatem reducere conatuS eSt. Ast nimio firmissimum chiliasini fulcrum everiendi gulo abreptus eouSque Proce8Sit audaciae. ut apocalypseos originem apostolicam in dubium vocaret. Ad chiliastas refutandos etiam duos libros exaravit: περὶ ἐπαγ γελὼυν, in quibus sententiam suam clarius exposuit. Provocat ad quosdam, qui antea jam apocalypsin Cerintho tribuis-Sent, qu0S tamen non nominat s Αlogi , et quorum Rententiam ipse

improbans dicit: librum hunc viri cujusdam sancti et Spiritu divino amati esse opus, et probabiliter quidem Joannis presbyteri Ephesini.

Argumenta ejus erant sequentia: a) Joannem Apostolum neque ineVangelio, neque in epistolis Sese nominare, quod sat ab initio et adhuem apocalypseos; ο) ideas, expressiones et syntaxin in apocalypsi plane discrepare a Scriptis Joannis Apostoli; c) stylum esse barbarum et Soloecismis abundare. Ast argumenta haec mere interna non

sui licere ad apocalypsin Joanni Apostolo abjudicandam, jam antiqui agn0verunt; quotquot enim vel Alexandriae post Dionysium hoc de

libro mentionum fecerunt, cum Joanni Apostolo adscribere perseverarunt. Nomen auctoris, quod in evangelio et in I. ep. Joannis adnotare non erat neceSSarium, quodque in ΙΙ. Et III. epistia per expreS-Sionum ὁ πρεσθυτερnc compenSatur, in opere prophetico plane erat convenienS cum et V. F. prophetae semet nominare consueverint; ideus, eXpreSSiones et Syntaxin in apocalypsi a Scriptis Joannis reliqui S generatim differre, mirum esse nequit, quum opus non Sit historicum aut didacticum, Sed revelationes futurorum exhibeat pergrandes imagines auctori lactaS, quibus animus videntis ac scriben-

344쪽

tis vehementer erat correptus, et ad quaS verbis repraesentandas lingua prophetica V. F. aptissimum obtulit typum. Ceterum in ipsa hac styli diversitate non deesse talia, quae Joanni Apost. peculiaria sint et adamata, prius jam ostendimus. Quodsi recentiores apocalypseos adversarii Dionysii argumentis addunt alia. quae ex doctrina libri apostolicae contraria repetunt, sana interpretatio eadem facile evertit. Ad 4. Cum Eusebius ὁμολογουμενοις illa tantum adnumeraret scripta, quorum origo apostoli ea et auctoritas canonica ante ipsum a nemine in dubium esset voeata: apocalypsin ratione habita saeculi ΙΙ. et primae partis III. non poterat non in illam claSSem referre: ast ob nonnullorum dubia per Dionysium mota de origine hujus libri apostolica, eum, ut justus appareret arbiter, etiam inter ἀνειλεγδιι- et quidem in altera horum serie. i. e. inter νολε recensuit. Eusebii vero exemplum et Dionysii auctoritas plures dein permovit, ut opus hoc addubitare pergerent Rut saltem negligerent. cum Propter Obscuritatem ejus expositio pararet diis cultates, et chiliastae ad ejusdem

effata Ρrovocare non cessarent. Ex hac causa Cyrillus με s. apocalypsin catechumenis guis non potuit commendare legendam, et

Gregorius a. in janabis praetermisit. licet ipSe eam non repudiaret. g. 220.

Thyatis si, Sardensi. Philadelphiensi et Laodicensi, quartim Singulis angelis, i. e. antistibus epiStola dedicatur. Omnes hae epistolae eo tendunt, ut 13 non obstantibus pseudodoctoribus in ecclesiis fides servetur pura et vita Christianorum sanctificetur: ut 2) inter persecutiones atrocissimas constantia in Christi professione exerceatur. Idem totius libri est scopus, animos nimisum Christianorum calamo talibus omnis generia pressos erigendi certitudine victoriae quam ecclesia Christi de omnibus adversariis esset reportatura, et spe haereditatis beatae, quae constantibus in coelo reposita sit timidis vero et perfidis occlusa 21, 8. 22. 15.), dum pseudoprophetis et omnibus eorum asseclis ignis aeternus paratus est 19, 20. 20, 9. .

Coll. I, 9. Ist visiones Apostolo contingerunt in insula Patmo, cum riparta epa in res lusione et regno et patiantia ibidem esset,in Efer verbum Dei et testsmonium Jesu ' Verba haec non intelligenda esse de commoratione Joannis in insula Patmo ambitu exigua

Grogor. NM. Serm. 42. n. s. ratione habita apoes 2, 1. dicit: πεmouαι γὰρ αλλους γγέλους αλλης ποοστατειν 'κκληGGe. ως 'Iωανι ης διδασκει ειε δια ἀποκαλυμ ως - Εtiam s. August. de civit. Dei XX. 17. et s. Hieronym. in ep. 50. ad Pauliii. de obscuritate libri conqueruntur: unde lactum psi, ut ad praselectiones publicas minus aptus ridoretur. ut ab Euthalio non stichometrice Scriberetur et serius demum in capita divideretur.

345쪽

et sere deserta ad praedicandum evangelium, sed de exilio, in quod propter evangelium praedicatum et testimonium Jesu Christo redditum erat missus, ipsa mutua dictorum relatio docet et omnes antiqui testantur. Quo vero tempore exilium illud habuerit locum, non eadem omnium erat Sententia. 1. S. Irenaeus, Victoriatis Petabsonensis, Eusebius et s. Hier

nymus Ioannia erilium in Domitiani imperium μ. Ω-9θ. ae . ud, et quidem ad ejusdem snem transferunt: nam Irenaeus dicit: apocalypsin non ante inultum temporis esse visam, Sed paene nostra aetate, ad finem Domitiani imperii: Eusebius ad traditionem provocan8 repetitis vicibus referi, Joannem a Domitiano in insulam Palmum esse misSum, sub Nerva autem in Asiam reversum. Idem edicit Hiero

2. Clemens Aleae. ε et Or0m h exilium quidem Joannis comm morant et reditum, non autem imperatorem nominant.

3. S. Epiphanias exilium Joannis Claudio imperatori Ni 4.

tribuit. . 4. In onopsi de visa et morte prophetarum et discimiorum Domini, quae foratheo e scopo saec. VI.) erctuitur, Pr anus 98-III. nomisatur imperator, qui Ioannm relegasset; ' denique 5. snscriptis apocalypseos ta vera ne syriaca Neronem μή δ.)designat.

Victorinus Petab., anno 303. suis Diocletiano martyrium passus in opere de apocalypsi in bild. Putr. Lugd. pag. 419. dicit: Oportet autem te iterum prophetare, inquit, populis et linguis, uoc est. quoniam quando hoc vidit Ioannes. erat in insula Patmos, in metallum damnatus a Domitiano Caesare. ni ergo vidit apocalypsin. R De vir. illi. 9.: Joannes quarto decimo anno secundam post Neronem Pera eutionem movente Domitiano in Patmos insulam relegatus scripsit apocalypsin. Cis. adv. Jovinian. 2, 14. et chronicon. Clem. Al. in op.: quis dives g. 40. et apud Euseb. h. e. 3, 23. dicit: aenti δῆ

346쪽

Ad has sententias sequentia observam : ) Testis gravissimus est s. Irenaeus ex illa regione oriundus, ubi Joannes ApoSt. per longam annorum Seriem erat commoraturi et

s. Polycarpi discipulus, qui itaque Vera hac de re Scire potuit, quique ad veritatem numeri initi contra alteram Lilii apoc. 13, 18.3 provocat

ad testimonium eorum, qui Joannem a facie viderantia Clemens et Origenes eum traditione communi consensi Sse videntur, eidem Saltem non contradicunt

M uui cum Irenam concordant, ad traditionem provocant αfirmo innituntur fundamento, dum reliqui solis conjecturis indulgent quod jam ex eorum dissensu cognoScitur: nam cum e nonnulli S a calypseos locis colligerunt, a s. Joanne Hierosolymorum excidiumcSSe praedictum, visiones iPSM non poterant non tranSferre in tempus prius, in imperium Claudii aut Neronis.

o Testiam consentientium fides augetur amumentia internis; etenim tiὶ inter septum ecclesias c. 2. et 3. quinque non commemorantur in actibus Aposti et in epistolis Pauli; procul dubio itaque Serius,

attamen a longo jam tempore erant fundatae, quum Singulae Sum haberent episcopum nomine angeli deSiguntum. tempus primae charitatis, fidei vivae atque morum puritatis eSSet praeterlapSum, et Nicolaitarum ac Isalaamitarum errores uSSeclaS invenissent.

βὶ Apocalypsis visa erat tempore persecutionis ChriStianorum universalis 13. i. 8. , in qua Christi assectae ob religionis suae professionem non tantum interfecti, Sed etiam in exilium missi sunt l 9. 13, 10.3. ASi persecutionem Neronianam in provinciaS suiSSe exten-

non ob religionis Suae professionem etiam in exilium missi, Sed ob Itomae incendium quaesitisSimis poenis allecti sunt.' - Verum cruentam Domitiani persecutionem fuisse univerSalem, inde jam colligere licet, quod tyrannus ille majestatem divinam sibi arrogans quoscunque punivit . qui illius laesae suspiciunum incurrerunt; jam

vero Christiani, qui innumera simulacra argentea et aurea Domitiano ubique locorum posita adorare recusaruut, illam suspicionem effugere non poterant, quum vel certae Suetae philosophi delatores age-

Plist. VII. 7. ..Auxit hanc molem faciliorum ejus temeritas impietatis in Deum. Nam primus Romae Christianos Suppliciis et mortibus affecit ac per omnes provincias pari persecutione excruciari imperavit.' Suetonius in Domit. c. I3.: Pari arrogantia. cum Procuratorum Suorum nomine formalem dictaret epistolam. sic coepit: Dominus et Deus noster sic fieri jubet. Undo institutum posthac. ut ne Scripto quidem ac Sermone cujusquam appellaretur stliter. . Plinius in panegyr. c. 33. : D men fi ille verique honoris ignarus. qui crimina majestatis in arena colligebat. ac se despici Pt contemni. nisi etiam gladiatores ejus veneraremur. Sibi maledici in illis suum divinitatem, suum numen violari iu-terpretabatur. eum se idem quod deos, idem gladiatores quod se putaret. Id0m auctor, cum do innumeris statuis in Sanctissimis locis Domitiano positis verba focisset. prosequitur: -Ante quidem ingentes h0,tiarum greges per Capitolium iter. magna sui parte velut intercepti. divertere via cogebantur. cum saevissimi dominia cissima selligies tanto victimarum cruore coleretur, quantum ipse humani sau-guinis profundebat.

347쪽

cognatos Suos ob impietatis accusationem, i. e. ob divinum honorem ei denegatum, aut interiecit, ut Flavium Clementem conSulem, aut in exilium misit, ut Flavs- Domstillam, Clementis uxorem, Pandat rium, et aliam Domitillam cognatam in insulam Pontiam. γ) Quae voc. c. M. et II. lestuntur de bestia coc mea, plena nominibus blasphemiae, de muliere ebria de Sanguine sanctorum et martyrum Jesu, accuratissimam exhibent imaginem Domitiani, quem Plinius immanissimam bellum dicit nunc propinquorum Sanguinem lambentem, nunc Se ad clariSSimorum civium Strages caedesque proferentem etc..di Hegesippus apud Eusebium refert, Domitianum, qui de adventu Christi perinde ac Herodes sibi metuisset, omnes, qui a Davide generis sui originem ducerent, inierfici jussisse, et duos dudae Ap

stoli posteros a nonnullis delatos in Caesarem esse inductos, Obvilem Vero conditionem Suam cum contemtu tractatos. - - uuid jam magis probabile est, quam etiam Joannem, Apostolis Christi solum Superatitem, a malevolis apud Domitianum esse delatum et ex Asia Romam adductum, utque, ut Tertullianus et S. Hieronymus reserunt, in dolium ferventis olei immersum, et cum nihil inde DuSSus exiiSSet, in insulam Palmum missum γJoannem sub finem Domitiani imperii in insula Patmo apocalypsin vidisse, A. Irenaeus tretatur; poSt mortem illius tyranni in ASiam minorem reVersuS est, cum Nerva decreto exulibuS reveriendi licentiam daret et bona restitueret. β Num autem apocalypSis in insula Patmo scripta Sit, an post ApoStoli reditum, neque e l, 9. clare patet, neque ab antiquis traditur.

Flavia Domitilla una erat Clementis uxor. altera sororis lilia. Plinius in panegyr. c. 48.: Nec salutationes tuas fuga et vastitas sequitur. remoramur. resistimus ut in communi domo, quam nuper immanissima bellua plurimo terrore munierat. Cum velut quod.m specu inclusa nunc propinquorum Sanguinem lamberet, nunc Se ad clari Ssimorum civium strages caedesque proferret. Observabantur soribus horror et minae et par metus admissis et exclusis. Ad hoc ipso De ursu quoque visuque terribilis, superhia in fronte, ira in oeulis. spmineus pallor in corpore, in Ore impudentia multo rubore sustusa. Non adire quispiam. non alloqui audebat, tenebras semper Secretumque captantem; nec unquam ex solitudine sua prodeuntem, nisi ut solitudinem saceret. D. Euseb. h. e. III. 19. 20. Zonaras p. 583. B. Toῖς - ἔκείνου dfoihi ανου ἐξελαθεῖσι δογμα t rei - Αλθεῖν δειῆκε καὶ τας ουσίας απολοβεῖν.

348쪽

g. 221.

Liber hic proemium habet c. 1-3., in quo revelatio haec Deo et Jesu Christo tribuitur, et per angelum Joanni testi Jesu Christi. in legentium et audientium salutem facta sistitur, septem ecclesiis Asiae minoris dedicatur v. 1-3.; narrat dein Joannes, contigisse Sibi in insula Patmo visionem Splendidissimam, qua Christus ei apparuit mandans, ut scriberet revelationes, quas accepturus Sit 1, 4-20.; sequuntur Septem epistolae Chri Sto mandante ad praesules septem ecclesiarum datae, in quibus partim illorum virtutes laudantur, partim defectus severe arguuntur c. 2. 3.

Sequuntur jam ipsae eventuum revelationes. Auctor visione in coelum abreptus conspicit gloriosissimum Dei thronum; librum videt septem sigilliS munitum, quae nemo aperire potest praeter agnum stantem in medio throni, quod ille inter laudes et hymnos coelitum perficit, c. 4. et B. Aperto Sigillo primo heros prodit insignibus victoriae ornatus; aperto altero pax de terra aufertur; aperto tertio sames, soluto quarto more in terram venit; remoto quinto Servorum Dei persecutio exoritur; sexto aperto Sol et luna 0bScuratur et stellae decidunt; ante ultimum solutum cultores Dei seliguntur et signo Dei signantur. In coelo Dei laudes eanuntur c. 6. et T. Sigillo septimo reserato Silentium oritur in coelo, septem angeli septem tubas habentes prodeunt. Canente primo grando et ignis

delabitur et tertia terrae pars comburitur. Altero canente mons ardens in mare cadit, et tertia pars aquarum in sanguinem mutatur.

Tertio canente Stella magna delapsa tertiam partem fluminum et fontium amaram reddit, hominesque inde bibentes pereunt. Dum quartus angelus tuba canit, tertia pars Solis, lunae et stellarum obscuratur, et aquila volans per medium coeli Vae annunciat habitatoribus terrae, ex voce reliquarum tubarum oriturum. Clangente tuba quinta Stella de coelo lapsa abyssum aperit, unde cum sumo horrida prodit locustarum turma, cui mandatum est laedere nihil praeter homines signo Dei non Signatos. Sonante tuba Sexta quatuor angeli ad Euphratem alligati, Soluti tertiam partem hominum plagis perdunt diversis. quin reliqui poenitentiam agantia Ingentis magnitudinis angelus praedicit . quid eventurum Sit ad vocem tubae septimae. Joanni traditur liber, ut eum devoret, et jubetur prophetias edere atque templum et altare metiri. Duorum martyrum mora praedicitur in civitate, quae Spiritualiter vocatur Sodoma et Aegyptus, in qua et Dominus crucifixuS est, et eventura per bellum quod bestia ex abysso egre a contra illos excitatura Sit. Hoc effecto terrae motu concidit decima pars urbi S, et Septem millia hominum pereunt. Ad tubae tandem septimae vocem coelites triumphalibus vocibus Deum et Christum ejus laudant c. 8-1l. Describitur mulier amicta solo, lunam sub pedibus habens et in capite curouam. Hanc magnus draco, Septem capita cum diadema- Diqilirco by Cooste

349쪽

tibus habens et ducum cornua in capitibus persequitur, ut filium, quom paritura sit, devoret. Parit illa, filius ejus in coelum nabitur, draco victus a Michaelu in terram dejicitur, ubi mulieri illi denuost ruit insidias, quae tumen in deserta loca aufugit. Draco igitur victus abit, ut proelium faciat cum reliquis de semine mulieris, qui custodiunt mandata Dei, et habent testimonium Jesu Christi c. 12.

Animal u mari viscendit habens capita Suptum et cornua ducum, et super haec decem diademata, et super capita nomina blasphemiae inscripta. Haec bestia potentia a dracone instructa a multis aduratur, quorum nomina non sunt in libri,'agni. loquitur blasphemias et bulium gerit cum sanctis. Alia bestia cornua duo habens de terra ascendit et cultum prioris promovet c. 13. Interea agnus in monte Sion stat cinctus multitudine suorum,nomun ipsius in fronte habentium, et laudes Dei audiuntur: Augulus volans per medium coelum portat evnngelium acturnum, cummi'ndans illud omnibus gentibus terrae. Alius angelus annunciat lapsum Babyloni S magna , ut tertius poenas cultorum bestiae. In nubibus conspicitur figura hominis tenens lacum, et angelus cum salce; prior demutit messes terrae, alter vindemiat vindemiam terrae c. 14. Septem angeli prodeunt de tabernaculo Dei cum septuni phialis aureis plenis irii Dei. Effusa phiala prima saevum vulnus oritur in omnibus adoratoribus bestiae; secundo angelo phialam suam Di sun- dente aqua maris in Sanguinem mutatur; et fusa tertia flumina et sontes sanguine implentur; quarta in Sulum effusa homines aestu pureunt; quinto angelo phialam suam Super thronum bestiae ei fundente, tenebris illa obvolvitur . et cultores ejus prae dolore Deum blasphemant. Effusa Sexta flumen Euphrat exsiccatur, ut regibus oriunt isini, paretur. Septimi anguli phiala et fusa vox magna de coelo audita est dicens: Factum est; horribiles naturae motus Sequebantur ad accelerandum Babylonis interitum c. 1 b. et I LE septem illis. angelis unus Joanni in desertum abducto aliam ostendit mulierem, Sedentem Super bestiam coccineam, Plenam nominibus blasphemiae, habentum capita septem et cornua ducum. Mulier haec, nomen Babylon in fronte gerens, ebria est e sanguine martyrum Jesu, Seducitque populos ad surnicationem. Angulus significationem rius explicat dicens: Septem capita Suptum esse monteS, Super quos mulier sedet, et septem reges; decum cornua Vero eSSe decem regus, qui demum venturi sint, ut bestiam in interitum vadere c. 17. Angelus alius prodiens interitum Babylonis proclamat, et populus ad vindictam eonvocat. In terra lamentationes audiuntur ob lapsum Habylonis, in coelo autem lauta carmina ob appropinquantes agni nuptias c. 18. et l9,1 - 10. Joannes in coelo conspicit heroetu equo albo inSidentem, magno exercitu circumdatum. Nomen ejus est: ὁ L γος του γε , et in Veste et in femore scriptum habet: Rex regum, Dominus dominantium. Angelus in sole Stans avus ad coenam convocat oriundam ex caesis hostibus. Bestia cum Pseudopropheta et asseclis suis proelium committit adversus exercitum coelestem; Sed victa culti loci propheta

350쪽

in stagnum ignis detruditur, reliqui occiduntur et aves carnibus eorum Saturantur, 19, 11-2l. Angelus de coelo descendit et draconem ad mille annus in abysso claudit. Per hos mille aimos cum Christo regnant, qui non adoraverunt bustiam. Consummato hoc tempore Satan: solutus de carcere denu0 Surgit populosque remotos ad novitati adducit bellum, sed si ustra; victus enim aeternis traditur flammiS. Posthac mortui invitam revocati undique ad judicium conveniunt, et qui nou iuventi sunt in libro vitae, in stagnum ignis mittuntur. Novum coelum no-Vaque terra formatur, nova civitas Jerusaluui de coelo descendit

splendidissime ornata, in qua illi, qui inscripti sunt in libro vitae agni, liberi ab omni malo beatitate summa fruuntur in perpetuum. am 22, 7. A 22, 8-2 l. additus uSt epilogus, quo Sanctionis inStar promiS-Siones fiunt illis. qui servaverint, quae ex hiS prophetiis diScunt, et poenae illos manere dicuntur, qui addiderint ad ea vel diminuerint de illis aliquid. Salutatio opuS finit. g. 222.

1. Apocalypsis suturorum continet prophetiam, ut docet l, 3. ubi isbeutua praedicatur, qui legit et audis Derba prophetiae hujus et

Servat, quae ta ea Acrota Aunte tempus en in Prope est.' Idem patete 22, 7. 10. 18. 19. ut e 22, 9., ubi auctor pri phetis adnumeratur. Apocalypsis est liber futurorum ecclesiae satorum. Pugnarum ritu atrocissimarum ut victoriarum gloriosissimarum. Quemadmodum S Joannes evangelium suum Scripsit, ut coli. 20, 3 l. ad sidum duceret et vitam: ita etiam mandante Christo apocalypSin exaravit, ut pericula ostenderet. quae sidui et vitae minitantur, utque ad ea vincenda Omnium temporum institueret et excitaret ecclesiam. - Attamen 2. pars prophetica demum incipit c. A. et usque ad 22, 5. pei tingit; nam c. l-3. dudicatio continetur, apocalyps S Visae Occ ionarratur et Septum Sinuuntur epistolae totidem Asiae minoris ecclesiis destinatae; c. 4. Solutine Synudi tum coeleste describitur sicque adHIurorum revelationum transitus paratur. - Ιu iis. quae pr0PhetiiS finitis a 22, i 2I. epilogi instar Sequuntur, Jusus apse Prophetiarum Praec dentium veritatem contestatur, ut vatus Sacer fidem in illas earumque observationem urget, ut sic ad operis initium I, 3.) redit.

Saepius mota ost quasestio. num epistulae illae septem ni Pro historicae sint,

i. e. nonnisi status et starum nominatarum ration in habDant, an prophesi ase.

ita ut aut diversas ecclesiae universalis epoclias. aut ut ecclesiarum in diversis terris conditiovem et fata respiciant. Attamen eum totius operis character sit Ducumenicus, cumque quod in illis ecclesiis locum habuit. in aliis diversorum tem-yorum. terrarum et locorum simili modo rocurrat: quae Apostolus proxime soptem illis Asiae minoris, simul omnibus ecclesiis seripsit; omnes set singulas ecclesiaSEurumque antistites. imo et singulos Christi essuetas minus 1ideles et tepidos ad