장음표시 사용
41쪽
sent, sed theses elucubrarent: At posteris posteaquam hi libri prodiere, licuit uberius philosophari, & Arist
telem imitari: necesse tamen fuit, propter errorum lcmendorum multitudinem,multa iis consentanea dicere : Multa etiam ad id Roma addidit: Nam statim post Apelliconis obitum, Sylla,qui ceperaLAthenas,Apelliconis bibliothecam cepit. Huc vero delatam tum Tyrannio Grammaticus Aristotelis studiosus cum sibi bis bliothecae praesectum conciliasset, corrupit: tum bibliopolς quidam, librariis dc scriptoribus malis usi,nec ex plaria conserentes, quod etiam in aliis libris, qui venditionis caussa transcribuntur, dc hic, dc Alexandriae accidit: Haec Strabo libro 13:vnde caussas corruptorum librorum Aristotelis multas videmus. Eadem serὸ Plutarchus in Sylla, sed breuius: Sumpsit sibi ait de sylla Apelliconis Teij bibliothecam, in qua, plurima Aristotelis id Theophrasti inerant volumina, tum plerisque nondum plane cognita. Dicitur vero Tyrannio Grammaticus, cum ea Romam delata esset, peruertisse: a quo Rhodius Andronicus exemplaria cum facile nactus enset, publicauit: dc quae nunc seruntur, tabulas conscri
sit. Superiores vero Peripatetici, per se quidem exces-entes etiam philologi videntur suisse: In Aristotelis tamen de Theophrasti libris neque multis, neolae acci ratὸ versati: qui propter Nelei Scepsi j haereaem, cui Theophrastus libros tuos reliquerat, ad rudes Sc imperitos peruenerunt: Haec Plutarchus: quibus intelligimus Theophrasti de Nelei haeredes, primos Aristotelicae bibliothecae corruptores fuisse: Secundos Iranni nem, Andronicum, dc librarios caeteros: Locus uterque de Strabonis de Plutarchi de Tyrannione , a Latinis interpretibus nec intellectus, nec explicatus est. Ergo i
sica Aristotelis philosophia non ab Aristotele primum reperta ut patuit sed potius ἡ veterum inuentis coli cta, ab Aristotelis obitu, id est anno tertio Olympiadis 3I : vel anno urbis Romae 4, I, usque ad victore GraeciaesIllam, annum quippe urbis sexcentesimum septuagesimum
42쪽
smum, latuit annos ducentos quadraginta. Ac cum se mutilata in lucem venit, medici, qui diligetia & usu a ceptas plagas curarent, nulli adsuere: Epicurei Canonicam suam nabebant,aliorum philosopliorum Logicam aspernabantur: Stoici Chrγsippeis logicis instructi Peripateticam Logicam no requirebant: Academici suam tam laute a Xenocrate prςsertim instructam sequebant Peripatetici,ut tum Cratippus fuit, uid eperint,incertum est: Adrastus, Aspasius , Alexander pruni de P ripateticis quod compererim Aristotelis Logicam in publicas scholas induxerunt,& iuuentuti proposuerui. Horum interpretum Galenus meminit, qui ducentis' circiter annis post publicatam Aristotelis philosophia foruit. Alexandri Aphrodisti quod viderim in non m minit,ut videatur Galenus paulo superior fuisse tamet-s librorum quorundam meminit aa Seuerum scriptorum,ad quem Aphrodiseus scripsit. Alexandri magister Sosigenes fuit. Galenus vero ingenio naturaque felix,
sed institutione non miniis selix fuit, si quid ipsi de se
scribenti creditur: Anno siquidem aetatis decimo quinto liberales artes iam perceperat, & decimo septimo ad Medicinam se contulit, cum eaque philosophiam coniuncte ad tricesimum quartum aetatis annum tractauit,
de publicὸ docuit. Cum igitur se logicis philosophorum
decretis cognoscendis dedisset, animaduertit no modo sectarum cum sed is aliis in logica theoria discordiam, sed singularum inter se sectarum dissensionem esse: in Peripateticis logicis nonnullam, in Academicis mai rem,in Stoicis maximam. Itaque nulli sectet se prccipuὁ addixit,neque Academicus, neque Aristotelicus,neque Stoicus, neque Epicureus esse voluit, sed stanquam diaceres electilius tantum, ut e singulis eligeret, quae placerent. Quamobrem cum logicas sectas omnes cognouisset, scripsit de suo iudicio, non ex Aristotelis arbitrio , de demonstratione tractatum libris quindecim, aliaque permulta, quae est vel in Pacis incendio, vetamicis donata, x et furto sublata, petiisse. sed ad ibi
43쪽
tum quindecim librorum apodicti cum tractatum itilustrandum, sue libros scripserat, ac fortassis longe plures: nam librorum numerus saepe definitus non est, Myro Vnico numeratur a nobis, qui fortassis multiplex fuerat: Sic vero ab eo recesentur: De necessariis ad demonstrationes, I: de omissione propositionum in diactione, i: de propositionibus aequi ualentibus, i : de demonstrationibus propter quid: de syllogismorum ni mero, I: de exemplo, et: de inductione, L. de imagine, id de similitudine, 3: de principiis ex hypothesi, I: de generis & speciei & ab eorum derivatorum significatis, secundum spontaneam vocem, i: de possibili,i: de mutitipliciter dictis & ambiguis, 3: de propriis x communibus artium, I: de rationibus seipsas euertentibus, Irde contingentibus propositionibus,t: de syllogismis exmistis propositionibus, i: quomodo discerneda sit quaestio rei a nominis & significationis quaestione, i: de Clitomacho de demostrationis eius solutione : de communi ratione, et: de optima disciplina:de Epicteto, i: de usu syllogismorum: de usu ad syllogismos: theoremata, I & 2: de optima secta, I: de nominum restitudine,3: Quod entium unuquodque & unum est & multa: quod ad opposita unum & ide ex necessitate consequi sitim- possibile, 1: de secta apodictica, i: de Logica secunda& contemplatione, i: Dialogi ad philosopnum,propriε eius quod est circa communes notitias: aduersus eos qui malitiose nomina accipiunt, i: de propriis & communibus in artibus: de artium constitutione,3: de significatis ex voce species & genus) & de iis,quae adiuncta sunt ipsis:epitomae apodi icae theoriae,1: de iudicio disserentium in dogmatis:quod a prima essentia i separ bilis sit quantitas, 1: de priore: de per impossibile demonstratione, a: de iis quae fiunt gratia ipsius, i : de iis quae multipliciter dicuntur, i: de nominis & significatorum quaestione. Hos libros Galenus nominatim recenset sibi csiscriptos esse ad illustrationem quindecim librorum de demonstration id est de Logica illo siquiadem
44쪽
dem nomine totam Logicam, ut e librorum titulis apparet, comprehederat. Atque huc etiam referri possunt libri cetum & undecim, quos inter morales libros suos retulit De sine philosophiae, i: de consuetudine auditores ostentantium, I: de praelegentibus clanculum, et: de exercitatione in aula Menarchi aduersus Larchidem α rum , i: de dialogorum consuetudine, i: contra se renses Rhetores, i: de publice dictis, I: aduersus adi
latores,i: de publita dictis sub Pertinace,i. E pertinentibus ad Platonis philosophiam De secta Platonis,i: de propriis placitis, 3: de Logica theoria secundum Platonem: ae Platonis & Hippocratis dogmatis. De pertinentibus ad Aristotelis philosophiam: in decem Categorias cum primo Adrasti & Aspas' commentariis c tetus fuisset, postea quatuor libri scripti sunt: in librum de Interpretatione , 3: in priorem de s 1llogismo, : in posteriorem, : in priorem de demonstratione, 6 : in posteriorem, 1: de sophismatis in dictione, i: item in librum Theophrasti de affirmatione & negatione, 6: in librum,quot modis, 3: in librum de dictione Eudemi, 3: de demonstrationibus propter quid, I: de contingentis
bus propositionibus & syllogismis, i: de syllogismis
ex mistis propositionibus, i. Scripti sunt etiam in Stoicam philosophiam libri logici: de logica theoria secundum Chusippum, 3: CDrysippi syllogisticae primae
lib. A: secundae, i: de logica facultate & theoria, et: devsa theorematum in syllogismos,i: Quia Geometrica analy tice sit praestantior, quam Stoicorum, I: de usu in syllogismis, G scripti sunt etiam in Epicuream sectam,
An philologia sit utilis ad philosophiam moralem,i: de
iis qui cum sophistis versantur, id aduersus eos, qui imcrepant soloecismum facientes in voce, 6: In quo disi rebat nullam eruditionis culpam, nemineinque repre hendendum ob barbarismos & soloecismos: tantum at erat, i atticismum assereret: De perspicuitate & obscuritate. Et quoniam ad Logicam, Galenus ipse disput
tionem de sectis retuli ad eandem reserendi sunt libri,
45쪽
qui sequuntur: De libris serapionis contra sectas, a: in
Drmationes empiricae: De empiricorum controue sis, 3: contra obiecta ad controuersias empiricorum:
ad Theodae capita commentatij, 3: in libros Heraclidis de empirica secta libri 7 : de pertinentibus ad methodicos: methodicae sectae, 6. Quamobrem scripti sunt a Galeno de topica arte libri centum octoginta duo, ut
pro uno tantum sit, cum numerus definitus non est, praeter incensos etiam dc donatos & surreptos. Ergo cum tam multos de Logica scripserit libros, non credidit ab Aristotele Logicam persecta esse. Atque de logiacis philosbphis, qui quidem philosophi nome mereat tu vitimus iudicio meo, Galenus fuit: Et quemadmodum sui inquit ille Vltima de superis terras O Ar ea re liquis r sic Galenus γltimus e philosophis logicas sin Ias reliquit: Serui deinceps, non philosophi fuere : dc Φιλαρι τεληα, non philosophia: & quidem γλο is τέ- λψα, Aristotelicae philosophiae dissimillima: Aristoteles
liberrimus in philosophia fuerat, contra omnem v et statem , atque adeo doctorem Platonem veri gratia ibberrime senserat, logicamque artem non solum concisis contetionum modis, sed disputationibus perpetuis,&m utramque partem tractatis exercuerat: verum ab . interpretibus libertas veri quaerendi dc tuendi abiecta est, exercitatio vera nulla adhibita: tota res ad seniles Ec inertes, de praeceptis credatis,non intellectas,non usu ullo meditatis & expertis, altercationes traducta est:
Sic enim versati sunt in Aristotelis logicis Alexander Aphrodiseus Sosigenis discipulus,Themistius,Porphyrius, Plotinus, Iamblichus, Ammonius,Simplicius,Gr maticus,Herminus, Maximus, Boethus, Sidonius,Dexippus, Alexander Aegeus, Cornutus, Athenodorus, Syrianus, Eustratius, Ariston Achaicus, Eudoxus,Psellus,ut ab Aristotele Logicam & inuentam dc persectam crederent, de eius ulla parte quaerere aut dubitare,ne-sas putarent, usum artis prorsus ignorarent: Et si quorum conatus liberior fuit, ut Lucij dc Nicostrati, a reliquis.
46쪽
quis, veluti scelus esset melius optare, oppressias est. Quamobrem cum Aristotelis ambitio tam multis, tamque locupletibus & incorruptis testimoniis constricta teneatur, desinamus credere ante Aristotelem nil omnino de Logica scriptum fuisse potiusoue Arias telis Logicam e veterum logicis deductam de collectam iudicemus. iniam vero recte collec a sit, ex Aristotelis ipsius certis simis principiis ac legibus,de materia scientiae,de sorma sciemtiae, perpendamus.
47쪽
PHILOSOPHI AE P R O- fessoris, Animaduersionum Aristotelicarum liber secundus, DE PRINCIPIIS LOGICI s. DCarolum Lothari umcardinalem. RIMO libro Animadue sonum, logicae artis paren
logica studia & volumina descripta. Secudus sequitur,
quo de primis Logicae initiis est agendu: ini id Logica sit, quid ei subiectum, quae principes partes :& logicis Aristotelis legibus, de materia; areis, de forma artis, agendum, ut Logicae catholica dc methodice disposita praecepta locis omnibus requir mus,contraria tollamus. ina id est igitur,ut a capite ordiamur Dialecticaῖ est ars bene differendi: Hi siquidem rationis naturalis & humanae, quam ars imitatur, sines sunt & termini,quibus definienda ac terminanda est: vi quam late patet vis illa rationis, tam late pateat eius definitio.
48쪽
. - . . . ANIMA D. Lis. 1 L, si in
secundi capitibus vicesimo seeundo es , ' 'pro toto organo logico sie Uscipi 'tes liter accipitur, & de quocunque so .h- M'
dem, ratione uti ath pri f. . . ' . 'gyςRm dicitur: de
praeceptum teneatur, quia ea si P00 tur, quia natura primum Ea PY' Qς' sequentia complexum. Quid in or liba s
noueris, ex earum communione genus dosi'
49쪽
congruent, Aristotelea,si placet, asseramus esse: Quae repugnabunt, Aristotelea negemus esse: Imo vero legissitatore ipsum,si quando a legibus suis aberret,imprude-
ter potius existimemus aberrare: aut si prudentem scietemque id facere statuas,reuocare certe dc appellare ne dubitemus. Dialectico modo Iudices de facto Aristotelis disceptamus. Aristotelis igitur voluntatem vel a thoritatem, nisi veris principiis Aristotelis consentientem Sc congruentem nullam audiamus : catholica Aristotelis legem de materia artis,e secundo,quarto,& deinceps aliquot capitibus primi Posterioru usurpemus: praecepta artis non solum necessario omninoque vera, sed homogenea Sc et sentialia, sed propria sunto. Itaque cum in arte& scientia,virtutis institutio necessaria de
homogenea sit, vitii institutio neque necessaria neque homogenea erit: ideoque secundo capite primi Posteriorum iubet Aristoteles scientiae principia non solum clariora esse de notiora rebus inde deductis, sed neque aliud credibilius esse,neque notius oppositis principiorum : Sic capite secundo sexti Topici, definitionem ait esse vitiosam, nisi contrari j definitio sit inde manifesti Ergo sola recti institutio in scientia,homogenea est,institutio obliqui heterogenea. Sed etiam propria veraescietiae praecepta ita sunto,ut generalia generaliter, specialia specialiter doceantur: secus sopsistica doctrina esto. Si quod generale Sc commune est, per plures species separatim doceatur: ut, Duobus rectis tres angulos
pares habere,si quis per tres species separatim, Isopleurum,Scalnu m, Isoscet e s demonstret, sophistice demonstrat, de tres improprias demonstrationes, pro una prostia facit. Hae sunt Aristotelis leges: Ergo in his legi
iis suis Aristoteles appelletur, & de suo ipse facto respondeat: Quod commune est de generale, ait Aristotelea lex comuniter & generaliter est docendum: At tota logica doctrina, quam necessaria, homogenea, propria, id est catholica sit,sive locos spectes inuetionis de caussis,factis, subiectis, adiunctis, oppositis, comparatis, nomine,
50쪽
mine, distributione, definitione, testimoniis siue dispoliationis & iudici j species consideres, in propositione, syllogismo, methodo:Tota impiam, comunis & generatis est : nec ulla res, quaestioue est, ad quam tractandam Eccxplicandam non possit adhiberi: Categoremata,Categoriae, Interpretatio , Analytica priora, tota generalia iunt, & communia apodicticae de Dialecticae, ut Arist teles existima ec ab eo Categoremata, Categoria, Interpretatio, priora Analytica ponuntur alia apodicticae, alia Dialecticae: Idque iam Aristotelis voluntate factu.
Quid porro quae praecepta sunt Logicet catholica in posterioribus An ly ticis & Topicis 3 haec enim volumina reliqua sola sunt, quae videantur verae Logicae: alia apo dicticae propria, alia Dialecticae prorsus nulla, ut in ipsis libris copiosissimὰ docebo. De caussis, factis, subiectis, adiunctis, quod ad inuetionem attinet, & de methodo,
quod est dispositionis Se iudicij, praecipitur in posteri
ribus Analyticis: de iisdem etiam praecipitur in Topicis. Quamobrem tota vera Logica etiam libris Aristotelis comprehcsa, generalis 3c communis est: generaliter igntur & communiter semel tantum doceda: Nec alia fuit apodictica, alia dialectica Logica separatim instituenda, cum apodicticae de Dialecticae,quet dicitur, sit una comunis doctrina. Sophistica ver5 Logica, si vera Logica duplex esset etiam duplex fieri debuit,alia apodicticae, alia Dialecticae contraria. At id ab Aristotele ne tentatum quidem est, ut Logicam sophisticam duplicem faceret, sicuti fecit veram Logicam duplicem: & huic t men sophisticae Logicae, quae non solum duobus Elei
chorum libris, sed omnibus omani panibus infinitErepetitur,nullus in Logica scientia locus Aristotelea me M γενει- lege relinquitur. Rectum enim, index est sui
Ec obliqui: Quare sophistica Logica logicae scicitae nulla pars est: & reliquae duae Logicae, apodictica & Dialectica, una tantum est catholica scientia, & contra leges Aristotelis vitiose bifariam disiecta. Si tantae confusionis caussam requiras, una propositionis differentia , quod