장음표시 사용
101쪽
mcatis momi iustitiae uiuamus: cuius livore sinatissimum si vero animum Dei Patris respicimus, prosecho non pepercit ille Filio suo; , sed pro nobis omnibus tradidit illum . At si uuaeotum pensemus sco- in , passus est propter praedicationem veritatis, & sanctitatem vitaeiae: dicebant enim Iudaei: Tollamus eum de medio; quia dissimilis .est vitae nostrae. Postremo adnotandum est, quod additum est, re . a sepultus est, primum, ut minus dubitare de morte liceat; cum maximum argumentum sit aliquem mortuum esse , si eius corpus sepubriam prooemus: deinde, ut resurrectionis nauaculum declaretur ad
Descendit ad inferos, tertia die re rexit a mortu I; Verba
hae quid sibi velini. Cap. a XIII LIDest, rest corde credo, ore confiteor; quod an ima Domini nostri Iesu Christi: postquam crucifixus est, ac mortuus imit; duinq;
eius sanctissimum corpus insepulchro triduo iacuit: peregrinata sic, descenditq; ad inferos, hoc est, ad abdita illa loca, in quibus animae Instret detinebamur illae, quae coelestem beati tudinem non erant seu adhuc quia sit. non sunt consecutae: mi ereptis daemonum spolijs, sanctos illos patres, Chri caeterosque pios, ex abditis illis locis, quas e carcere liberatoris cum et adduceret in coelum: & ut ibi, quemadmodum in coelo, ae in terris, vim suam potestatemque declararet: omnino, ut in nomine eius omne penu flectatur, coelestium, & terrestrium, & infernorum . qu re Christus feria sexta, hora decimanona in cruce spiritum emisit: dc
eadem die vespere sepultus est ab eius discipulis : qui Pilati praesidis permissu corpus Domini e cruce depositum in propinqui horti monumentum nouum intulerunt: dc tertio a morte die, qui fuit Dominicus summo mane; illius anima corpori iterum coniuncta est. Qi au- Ch i rem Christiis dicitur iacuisse triduo in sepulchro, non intelligitur,to' quomodotos ipsos dies fuisse in ipso: nam quod integrum naturalem diem, par, muctu remoue tum antecedentis, tum consequentis diei in sepulchro condi- tus est: ob eam rem verissime dicitur triduo in sepulchro iacuisse, ac iss vi e tertia die a mortuis resti reexisse, dc non statim rad hoc, ut homines uere hominem, mortuumque vere esse crederent: triduum enim est et temporis spatium ad ueram mortem comprobandam, d satis esse ui--αώ. detur. Ad ultimum dicimus, non ociose , neque ab re huic articulo a cui appositam fuisse paniculam, scilicet, seoindum scripturas. Nam re- M ..
surrectio Christi a mortuis (quod sit pra leges naturaest, & iura) dasficilius caeteris nostrae redemptionis mysteriis, re ardius recepta, a que persuasa fuit mentibus numanis: munde Discipuli post multas manifestationes Christi a mortuis suscitati insis iactas; postea multa
itidem argumenta, signa, Undicia; quibus praebiait seipium illis
vivum, adhuc subcrubitarunt de illius res irrectione: ut iam incc,
unasce isurus Christus exprobauerit illis incredulitatem illorum, ecB 1 duritiam
102쪽
duritiam cordis ad credendunta. Vt omnis ergo tollatur occaso anhbiguitatis, adiecta illa piaedicta particula significat Christi resurrecti nem iam in scripturis praenunciatain esse: ut in Psaliaris, d Euang liis; dc eo modo, & eo ordine , de eo tempore, quo praedictum a scriptiiris fuit, esse completum ; quibus sacris Gipturis indu bitato,& absque ulla haesitatione credendum est. Necesse autem fuit Christum iesurgere, ut Dei iustitia olhenderetur, a quo maxime decebat eum extolli, qui ut illi obtemperaret, passus, ac omni ignominia affectus erat; Praterea ut fides nostra confirmaretur ; sine qua hominis iustitia constate non potcst. Deinde ut spes nostra aleretur, ae sustentaretur: cum enim Christus resurrexit, certa spe nitimur, fore, ut nos etiam resurgamus ; quia membra capitis sui conditionem sequi necessse est. Postremo, ut salutis, m edemptionis nostrae mysterium a solueretur. Sextus Artic us, filicet: Ascendit ad caesis, se-n det ad dexteram Patris omnipotentis , quid credendum proponat. Cap. ga V.
A scendit, inquam; Christus in coelum secrandum naturam hom
nis , ex Virgine assumptain, quae ut loco circumscribitur, ita Scys. . t . de loco ad locum moueri potest. Ascendit dicit supei Cherubin , MUL Ie/- volavit, uolauit si per pennas ventorum, & parauit in coelo sedem, siam: ubi sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis, idest, eam rhgiae,sii minaeque potestatis, ac gloria: sormam, & stabilem possessi nem a Patre accepit: sedere enim ad dexteram Dei Patris, non situm esse, re figuram corporis significat, sed designat parem cum patre habe bo statem, omniaque gubernare , omniumque iudice norarim in esse. Propter hoc autem Christus ascendit in coelum ; quia quae oeluas E- eius corpori immortalitatis gloria in resurrectione donata fit rat, huic non terrenae, de obscurae habitationis Iocus, sed
tissimum , hesplendidissimum coeli domicilium
conueniret, ac etiam , ut curaret, quae ad sal tem nostram pertinebant . Item que rit i . . , regnum suum non esse ex hoc mundo - re ipsa ille comprobaret. Postremo, ut nos eum ascendentem mente, B esiderio . i. prosequere
103쪽
Septimi articuli uerba, scilicet: Et iterum vetiturus estis care vivos , Omortuos : cuius regni non erit finis suti
accipienda sint. Cap. X X VI. Nunc ad tractandum septimum hunc Symboli articulum accedentes,dicimus; quod ideo credimus Iesum Christum; qui proptem
nos homines,&propter nostram salutem iam dec*lis descendit,& incarnatus est de Spiritu sancto ex Maria Virgine, ct homo factus est; quique post passionem sitam non tantum ad coelum usque Lunae, S lisDe, ac Mercurij, ascendit, uenam & omnes coelos penetrauit, teste paulo, Ad thronum usque gloriae magni Dei, dis dexteram ut tutis Hus; iterum uenturum esse iudicare uiuos, ta merities, quia hoc sacrae literae nobis attestantur, omnes, si ilicet nos manifestari a Ce r. oportere ante Tribunal Christi, ut referat unusquisque propria corporis prout gessit, siue bonum, siue malum: &sic manifeste apparet Hex his, quae nic diximus, duos filii Dei esse aduentus, alterum scili, o,icet, cum salutis nostrae causa carnem assumpsit; d n mirginis aluo delituit: alterum uero, de quo nunc est sermo noster, cum in consumatione taculi ad iudicandos omnes homines ueniet in maiestate sua, cum potestate magna, dc omnibus Angelis eius ; & congregabum
tur tum ante eum omnes nationes terrae, , quatuor uentis, idest,ab Cni
nibus angulis mundii statuet oves et dextris suis, liqdos autem 1 sinistris; & ibunt hi in supplicium aeternum, tulit autem in uitam aete nam . QMd autem dicimus, quod Christus uenturus est cum gi ria, qti id aliud per huiusmodi uerba confitemur, quam sacrum Dei a Euangelium , profitentes cum Beato Matthaeo, quod filius hominis Matth. ix uenturus est in gloria Patris sui cum Angelis suis: & tunc reddet unicuique secundum opera sua, ct cum Sancto Luca, quod runc uide- Lucar. bunt filium hominis, uenientem cum pote state magna, &maiestate Dicimus item , quod regni Christi non erit finis; credentes; confitentes in omnibus Ibi Euangelium , , alte stans per Angelum Dei; -. r. ct quod dabit ei Dominis, Deus sedem Dauid Patris eius, & regnabit in Dam candomo lacob i n aeternu ni, & regni eius non erit sinis. graiciam octauus, fulcet, Credo in Spiritu anctum Dominum, vini sicantem , qui ex Patre, Filios procedit: qui cum Patre, FHAo simul adoratur, O conglorificatur : qui
locutus es per Prophetas; quem sensum habean p. Aa VII.
OClauus iste Atticulus tertiam Summae Trinitatis personam se, mis. iungit, sitasque exprimens proprietates essentiales, ac singula- itares, dicit: Ego item credo in Spiritumsanctiam, sic inquam , appella, in sanari tum, quod missus sit in mundum a Filio sanctificandi gratia animas n.c petes
Christi sanguine red:mptas; quodq; spiritualem uitam in nos insun s-ο
104쪽
dat, ac sine eius tactissimi inuneris amatu nihil aeterna uita dignum emere possimus: qui idem Spiritu anctus etiam ipse est Dominus, idem operans, quod& Pater, dia Filius: Proinde praecost Christias baptismum debere ministrari in nomine Patris, & Filii, oc Spiritus
saneti. Addimus autem Spiritumsanetum esse Dominum, ad explodendam haeresim Macedonianorum, ponentium Spiritus an stirim esse creaturam, Patre, & Filio minorem, dc quasi utriusque seruum, ambobusoue subiectum: quae sane impia deliramenta prorsus rei jciu-tur ab Ecclesia Dei, cum sicut Pater Dominus est, de Filius Dominus,ita Sc Spiritu Sanctus esse Dominus creditur. Vnde Apostolus ait: Diuisiones gratiarum sunt, idem autem spiritus: & Diuisiones ministrationum lunt, idem autem Dominus: de Diuisiones operationum sunt, idem autem Deus, qui operatur omnia in omnibus: 'nde ecce, quem primo loco Spiritum uocat; secundo Dominum dicit, ted tio Deum. Est insit per Spiritu Canistus uiuificans, Desertim animas, sicut spiritus humanus uegetat corpora: nam spiritus est inquit Ioannes, qui uiuificat: maxime quia Spiritus iactus est, qui animam nistram cum Deo coniungit, quae siccum Deo coniumsta, magis uiuit, quam corpus animae coniunctione alitur, ac sustinetum; ideor classi me vivificantem Spiritum sanctiam vocamus. Proponit item hicarii culus octauus , quod credendum nobis est, Spiritum sanctum , P tre, dia Filio tanquam ab uno principio aeterna processione proced re: hoc enim Ecclesiastica regula, idesti hic presens octauus articulus, a qua Christiano non licet aberrare, credendum nobis, ut dictum est, proponit, quod cli diuinarum literarum, & Conciliorum autoritate confirmatur: evnde Christus Dominus in terris degens oli na, r
liquit scriptum de Spiritu sanisto: Sic ille me clarificabit , suta de meo accipiet: ergo non solum a Patre, sed etiam a Filio procedit Spiritus stactus, qui si quod Chri sti erat, accepit, ergo ab eo quoque diuina processione proficisci intelligitur, ut sic ab eodem dc substantiam, re sapientiam acceperit. Haec autem supradicta concedenda sic propinit nobis Sancta Mater Ecclesia ad condemnandam haeresim illorum Graecorum, pertinacius dicentium, Spiritumsanctum a Patre solum procedere, & nequaquam a Filio, ergo sat est nobis de Filio hic prinhasse, cum de Patre intelligerent illum procedere. Spiritu Canctus
ergo a diuina uoluntate, ueluti amore inflammata, dicitur procedere'. taeterum subdit articulus, quod Spiritu Canctus cum Patre, MFilio simul adoratur, & conglorificatur ad sustollendam Arrianora, ct Macedonianorum impietatem, qui Spiritum iactum esse Deum, negarunt; creaturam iptam esse asserentes, Si Patri Filioli edine imaeqiualem: At cum hic Spiritusianimis cum Patre, & Filio simul ad randus praedicatur, protinus consequens est, ipsum esse Deum: quando quidem propria adoratio soli Deo debetur, & exhibenda est. vltimo loco Articulus hic dicit nobis, quod necessario nobis credenda est Spiritumsanctum esse locutum per Proelietas, & bene, ad reprimendam illorum insaniam, qui dixerant, Prophetas ipsos quasi arr putiori
105쪽
mente captos enunciasse sua oracula,&diuina mysteris, ut ea impia assertione derogarent uerbis Propheticis fidem, at pie au- toritatem; de persuaderent hominibus ipsos Prophetas nequaquam intellexisse ea sacra oracula quae protulerant; sed more insanorum,dcnon bene mente c5stantium illa eractasse. Verum unus, ct idem Spiritiislanetias,qui dedit ipsis eloqui diuina Sacramenta; contulit ipsis elix eorum quae enunciabant, intelli*entiam, di interna reuelatione in talonge post ventura tempora prospectum: quod quidem Beatus Petrus comprobat, cum alcis: Non voluntate humana allata est aliquando . Prophetia, sed Spiritusancto inspirati locuti sunt Sancti Dei homines. Aorum reticulus , scilicet: Credo in mam Sanctam , Catho am postolicam Eec iam,Sanctorum communionem, quid praci umbis credendi m. Cap. XXVII I.
N Onus autem iste Articulus tunc pleniorem nobis prebebit intes
lectium, quando dictum fuerit, quid sit Ecclesia , & cur Vna nuncupetur, Catholicaque, ac Apostolica . Est igitur Ecclesia nil aliud, quam congregatio filiorum Dei in Christo Iesu , Vr Spiritumsanctum conciliata sit buno capite Pontifice Romano, scilicet, militans; uno verbo, & eisdem Sacramentis concorditer utens; una fide, spe,dccharitate, alijsoue donis Spiritusianeti pollens. Eldicitur Ecclesia militans, qnae adhuc militat cum immanissimis hostibus, mundo, carne, Ac Sathana, & perestinatur in terris , habens adhuc inter se bonos, dc malos, triticum, & paleas,bonum semen, & Grynia; ad differentiam triumphantis, quae est caetus ille beatarum mismarum cum Christo regnantium, qui ipso de mundo, cameque, &Diabolotiiumphauit, & regnat nunc cum Christo seclarus in aeteris num, idest aeterna beatitudine perfruens. Praeterea Ecclesia hic Vna uocatur tanta hominum multitudo, quae tam longe, lateque diffusa est, ob eas causas, quae ab Apostolo ac Ephesios scriptae sunt: quia est unus Dominus, una fides, di unum baptisma tantum: unus est etiam eius rectar, ac gubernator, inuisibilis quidem Christiis, quem aeternus Pater dedit caput seper omnem Ecclesiam, quae estcorpus eius,
sicut uniusanimae est humanum corpus: nam quemadmodum hum num corpus multis constat membris, eaque ab una anima aluntur,
quae oculis uisum, auribus auditum , dc alijs sensibus diuersas uires subministrate ita corpus Christi mysticum, quod est Ecclesia, ex multis fidelibus compositiam est: visibilis autem is rectorest, qui Roma, nam Cathedram, Petri Apostolorum principis legitimus successior, tener . Propter hoc etiam una dicitur Ecclesia, quia unus, idemque est Spiritus, inquit Apostolus ad Corinthios, qui fidelibus eratiam, perinde atque anima corporeis membris vitam imoartitur. Porro Ecclesia vocatur Sani, ob id inquam, quod ipsa est corpus Christi 'cum corpus coniungatur cum Sancto capite Christo Domino totius
cinctistante; ergo est utrumque sanaum. Item si est, quia B cuiguine
106쪽
Auctor alibi in truta. cap as, Ecet quomodo dicarur Sancto
tanguine suo abluta est. Ultuno quia Deo consi crata, &clicata si ita Tertia proprietas Ecclesiae ea cit, ut Cathclica, nempe Vniuei salis vocetur: quae appellatio vcre illi tributacst: quoniain omnes homines siue illi Barbari, siue Scuae, siue serui, siue liberi; siue masculi, siue siminae sint, eliaritatis suo sinu comple stitur: Dixit enim aliquando Filio Deus: Postula a me, & dabo tibi gentes haereditatem tuam, ecposscssionem tua terminos torrae: S in Apocalypsi Ioannes dicit: Redemisti nos Deo in sanguine itio, ex omni tribu, lingua, ct populo, S nat ne , & fecisti nos Deo regnum ; cuius regni omni creauirae vyce Apostolorum praedicatum est Euangeli upi: In omnem tetram enim exivit sonus eorum, & in fines orbis terrae verba eorum. Ex silpiadi astis ergo patet, quod omnes fideles veram fi dona profitentes, qui ab Adam in hunc usque diem fuerunt, quiue fit turi sunt quamdiu in undus extabit , ad eandem Ecclesiam pertinent , quae super fundamenta Apostolorum fundata est,tic Prophetarum, qui omnes in illo lapideangulari chi isto, qui fecit utraque unum S pa in iis, qui prope , ct ijs qui longe, an nunciauit, coli siti uti sunt, I sundati . Vni Derfilis etiam ob eam causalia dicitur, quod omnes, qui 'alutem aeternam conseqtri cupiunt eanrienere, et amplecti debeant, non ficus ac, qui ai cana Noe ne diluuio perirciat, ingi cssi sint. Verum ut omnes inti rigerent
quaenam esset Ecclesia Catholica, Sancti Patres in Symbolo illud diuibnitus addiderunt, Apostolicam: quia picedicatione Apostolorum &fiandata est, Stilabilita , qui psit Christum fuerunt ipsius Ecclesiae fundatores: A quia Spiti tu silanctus, qui Ecclesiae Sanctae praesidet, eam non per aliud genus ministrorum, qualia per Apostolictim gube nat: qui spiritus priuuim qii idem Apostolis tribri iustal ; deinde uero summa Dei benignitate semper in Ecclesia remansit: quod multo dilucidius diximus in libro sexcentum quaestionum in Sacrificium Missae Nunc paucis compraehendemus totius huius noni articuli declarati nem , scilicet, illorum uerborum: Sanctorum communionem, dicentes: Credo, omnes Christi fideles propter Sacramentorum communionem , maxime sacratissimi corporis, & sanguinis Christi, quae uere sunt sancta, Dei participes, unum corpus cum Christo fieri: inde credo esste communionem sanctorum: Gim ipsi in hoc saeculo soliciti sint seruare unitatem spiritus in vinculo pacis: diapi ad quos nunc sit unitas fidei, doctrina consentiens, & conformis usus sacra,
Confiteor unum baptisma in remissonem peccato rum . Cap. a XIX. VNum autem nos Christi fideles confitemur baptisma: quoniam semel tantum est percipiendum ; neque quoque circa eundem estiterandum. Et ita nominatur a Beato Paulo,cum scribit ad Ephesios: Unus Dominus, una fides, unum baptissima, unus Deus & Pater om- tuum: qui est super onuita,&per omnia, ct in omnibus nobis. Hoc
107쪽
ratem salutare lauacriim in peccatoriim remissionem ordinaturi quia rite ipsum suscipienti omnia abluuntur, 3 aboleritur peccata anteaeontracta . Vnde praedictus Apostolus ad Ephesios dicit, quod Chri- D f Lesus mundati it Ecclesiam lauacro aquae in uerbo uitae: se lauacrum aquae Sacramentum est Baptismi. At quoniam & caetera etiam Sacramenta Confirmationis, Poenitentiae, & caeterorum, ad peccatorum, remissionem, &gratiae impetrationem mirifice, & efficaciter contarunt: ideo sib hoc utique praesenti Articulo compraehendi debet fi- deS, & confessio praedictorurn omnium Ecclesiasticolum Sacrament rum, praesertim uelo Baptis ini: quia cum primum fidem profitentes Sacro illo baptas mo abluimur, adeo cumulat8 nobis datur di si peccatorum remissio ; ut nihil aut culpae delendum, siue ea origine contracta , siue quod propria uoluntate omissum , mel commissiumst, aut poenae pei soluendum relinquatur . Fit autem ista peccatorum remisso a Deo, de Christo, uirtute Spiritusiuncti, idque per misericordiam Dei; per redemptionem, quae est in sanguitie Christi; perfidem ; per comi ersionem cordis in ipsum ; per Sacramenta Ecclesiae; per bona denique opera, atque ea potissimina,quq a charitate proc dunc: omnia enim haec coc erantur plenam remissionem peccat rum , unumquodque suo ordine. Credo igitur remissionem peccat rum, scilicet, esse; S: non solum esse , & reperiri in Catholica Ecclesia; de qua Isaias pr*dixerat. Populus, qui habitat in ea, auferetur ab eo iniquitas; sed etiam potestatein peccata remittendi in ea esse: qua si rite, & secundum leges a Christo Domino piaest riptas Sacerdotes utantur,uere peccata remitti,S condonari credendum est. Q od autem in Ecclesia Dei sit, ac reperiatur potestas dimittendi peccat Apatet profecto ex multis Domini nostri Iesu Christi diastis: qui Petrumata olim allocutus este Tibi dabo claues regni caelorum: de quodcunque ligaueris supei terram, erit ligatum & in caelis;& quodcunque miti eris super terram, erit solutum de in c*lis , item quaecunque alitigaudiri.ssiti per terram, ei ut ligata& in caelo;& qu qcunque solueris si perte ram erui soluta dc in caelo. Deinde Sanctiis Matth. testatur Domi uum, Mara. it cum insumasset Apostolis, dixisse: Accipite Spiritusan etiam: quorum remiseritis peccata, remittuntur eis:& quorurctinueritis,retenta sunt. Et expecto resurrectionem mortuorum ; quid per h-c Articulum doceamur. Cap. XXX.
IDest ego ex cho carnis, corporumve hominum mortuorum, resuriectionem ; uidelicet credo&illam profectu insellibiliter filiu-ram esse: dc confiteor, quod corpora nostra , quae moriuntur, re exinde computrescimt,tandem 'ue redeunt in cinerem, prorsus eadem sistitabuntur a morte,cum eisdem oculis, eisdem manibus, eisdem pedibus, omnibusvile membris eisdem, quibus antea uixerunt; siue iiniustorum, siue iustorum, siue infidelium, siue fidelium fuerint . - corpora , omnia, inquam , resurgent: sed non minia sua resudi , romone
108쪽
rectione immutabuntur, ut sint deinceps incorruptibilia , illustria, linia, spiritualia,& gloriosa; si quidem hoc tantum bonum reseru
. tur solis fidelium corporibus , nec iis sane omnibus: quia non nisi ill rum corporibus, qui cum pietate dormitionem ac rerunt, hoc est, Christiane, ac pie mortui sunt. Corporum ergo tantum erit resurro.ctio, non autem animarum: quia hominum animae per mortem corporis non sustinent interitum, sed incorruptae, ac superstites perm nent: corpora mero humana dc sentiunt obitum, dc cissolutionem in puluerem terrae, ex quo compacta sunt, ct corruptionem patiuntur: quare sicut semina, quae seminamus non uiuificantur, nisi prius moriantur putrescendo, &rursum germinando postmodum resurgunt; sic etiam homo post mortem resurge .
Et vitam venturi faculi. Amen. Cap. a a XI.
--- TvIc nobis ante omnia praesciendum est, quod venturum saeculum venturum LX dicitur duratio post nanc temporaneam & mortalem vitam fa, quod dum tura, siue animarum a comore separatarum, & ante diem iudicii immortalem in regione caelesti viventium vitam; siue exacto die iudicii
iustoriim omnium, qui anima rursum corpori unita , terram viventium perpetuo incolent : est ergo & illarum vita, itidem S: horum iustorum scilicet, alterius generis. quam sit haec nostra mortalis sortis conditio, & ad alterum quidem spectat saeculum, nobis quamdiu hic degimus ignotum , & inexploratum. Haec autem venturi saeculi vita(dicunt Apostoli in suo umbolo bita est aeterna, quoniam nescia
- ὰnis est, & intermina. Credimus ergo aliam huic nostrae suderesse v vitam, morte, omnique corruptione multo potentiorem, idec quemcaeternam. Est autem uita aeterna, ut alias diximus in expositione Hymnorum 8, uidere Deum Patrem, & quem misit Iesum Christum: ruis an unde Ioannes ait: Haec est uita aeterna inquit Christus Dominus; ut cognoscant te solum Detimuerum,& quem misistit esum Christum. H - 1. Solida si quidem beatitudo, quam essentialem communi nomine li-I r. cet uocare, in eo sita est, ut Deum uideamus, eiusque pulchritudine fruamur, qui est omnis bonitatis, ac perfectionis fons,& principium. Nam corpus nostrum, quod antea crassum ,-concretum fuit, cum in coelo (detracta mortalitate J tenue, &spirituale effectum metit, nullis amplius alimentis indigebit: Anima autem aeterno gloriae pabulo, quod magni illius conuiuii autor transiens omnibus ininistrabit, cum summa uoluptate exsaturabitur. Amen.
Ioli caer Simbolam claudi, O terminari Articulo aeterea vita voluerint. Cap. XXXII.
R--- et Ancti Domini Apostoli, duces nostri, inquit Romanus Cath
ebulis chismus, Simbolum, quo fidei nostrae summa continetur, aete me viuemculo clauda, ta terminari uoluerum: tum quia posi
109쪽
earnis resurrectionem nil aliud fidelibus expectandum est, nisi arte ira: uitae praemium; tum uero, ut persecta illa stelicitas, bonis omni-hus cui nutata, nobis semper ante oculos uersaletur, docerenturque min ea mentem , de cogitationes nostras omnes defigendas esse. Iam
nunc ad tertiam Nirtutem Theologicam , Charitatem, scilicet; (ubi primum huc usque de fide, spe, atque de spectantibus ad easdem su- c. Ninda. ra exposuimus descendamus; de ea in primis dicentes, quid ea sit; ubinde postea de eiusdem re naturalibus , diuinisque, ac Eccles sticis disserentes praeceptis.
Chan irasqmden. Cap. XXXIII. De Chari
C Haritas secundum Apostolum sic diffinituri Charitas est finis prae- .cepti de corde puro, de conscientia bona, d de non ficta. : sumitur autem hic finis proconsumatione, ouia Charitas est consumatio, siue perfectio omnis praecepti. De corde puro , idest de intellectu puro, & conscientia bona, idest, spe: quia qui puram habet conscientiam, secure sperat . . Et fide non fictit, idest, simulata, uel fragili , . . sed inter aduersa forti. Alias Charitas est reela uoluntas ab omni-hus terrenis, & prae tibus drorsus auersa iuncta Deo inseparabiliter, & unita, igne quodam opiritussancti ( quo est, & ad quem refertur incensa, inquinamenti omnes extranea, corrumpi nescia, nubii uitio mutabilitatis obnoxia, super omnia, quae carnaliter diliguntur, excelsa, affectionum omnium potentassima, divin. ecoli templati iis auida, in omnibus semper inuicta, summa actionum, bonorusalus morum, finis coelestium praeceptorum, mors criminum, bita virtutum , virtus pugnantium, palma uictorum, sanctarum mentium armatula, causa metatorum bonorum, praemium perfectorum: sine
qua nullus Deo placuit, cum qua aliquis Deo displicere non potuit, tructuosa in poenitentibus, laeta in proficientibus, gloriosa in perseu rantibus, victoriosa in martyribus, operosa in omnibus omnino sidcilibus: ex qua quicquid est boni operis vivit ... Porio Chiritas quan- uim ad ictum diffinitur quatuor modis: Charitas est dilectio, qua diligitur Deus propter se,& proximus propter Deum, &in Deum: S eundo sic. c d est Charitas nisi viscopulans amantem cum amato prirtio sic: Charitas est uirtus, qua itidere Deum mperfrui desideramus. QDrto sic: Charitas est iiirtus, quae animi nostiirectissima
aflectiosi si disserenita inter Charitatem, O alios amore . Cap. a XXIIII. PRosecto charitas est amor in Deum, quae amicum determinat, aeiudicat omnibus chariorem: unde Charatas dicitur quasi cara Eiarim, unitas, vel quasi charum iniens Deo: praeterea amamus Deum
propter se: Diligimus eum super omnia propter sua beneficia; quia dilectio
110쪽
na. . dilectio est diuersorum electio et Charitas utrumque complectitur,
sua.. si ilicet, sta per omnia,&pi opter se; sed vinor proprie est naturae: Mdicitur amo ,quasi animorum unio, quia quietat appetitum in reainhia. Ad haec amor naturalis eth erga se, pius erga parentes, iucundus ergasMios, iustas erga amicos, uiolentus erga inimicos, stactus erris. MDeum.
Diligere Deum, est diligere Proximum quid sit. Cap. a XXV.
Dilige . , et Ota tamen, quod diligere Deum est velle praecepta eius seruare neu quid ol cum intentione fruendi eo. Item diligere Deum est velle ipsiim A. possidere, Si ab ipso possideri.Item diligere Deum,est voluntatem eius Diligere voluntati nostrae in omnibus praeferre. Diligere uero proximum est, 'm velle ei bonum & non per essentiam,sed per gratiam.Itcm diligere pros ximum est, succereum bonum ei optare, & querere: est de velle es , quod sibi . g. . i. Decem Decasigi praecepta quomodo contineantur in duobus mandatis Charitatis. C ..XXXVI. SEd iam distributio Decalogi, quae in duobus mandatis, scilicet;
Charitatis completur, consideranda est. Habet enim Decalogus decem praecepta, quae sunt decachordum Psitterium et quiae sic sunt distributa, ut tria quae sunt in prima Tabula; pertincant ad Deum,scilicet, ad cognitionem, & di lectionem Trinitatis. Septem; quae sunt in secunda Tabula, ad dilectionem proximi: Nam et ii multa locutus sit Dominus,duae tamen tantum tabulae dantur Moysi lapideae,quae dicuntur Tabulae testimonii futuri in arca: caetera nimirum omnia alia , quae praecepit Deus, ex illis decem praeceptis, qu ae duabus tabulis coii- scripta sunt, pendere intelliguntur, si diligenter qtrae ratiar, ut intelligantur. Decalogum ergo Iegum omnium silmmam , & Cpitonaria esse non male Romanus Cathechisimus conclutit ex dieiis D Urani nostri, dicentis legis Dcchori interroganti, quCd esset mandatum m Dum in leget: Diliges Dorninum inquit, Deum tuum, ex toto corde tuo,&ex tota anima tua, dc ex tota incnte tua, re ex omnibus viribus tuis,hoc est maximum, & primum mandatum: Secundum autem simile est hitic: Diliges proximum tuum sicut teipsum : in his duo bus mandatis uniueita Lex pendet, de Prophetae. Itaque ista duo legis gratiae praecepta omnia praecepta decem decalogi, imo totam i gem, complectuntur.