장음표시 사용
121쪽
. exrant acerbitu, & pignora etiam ea aufimini mira Dei interditam, ad eorum corpus tuendum, ac tegendum sunt necessaria i Et qui-Uem Deus inquit: Si pignus a proximo tuo acceperis uestimentum , ante solis occasum reddas ei: ipsum enim est talum, quo eritur indumennim carnis eius; nec ha hiet es liad , in quo donniatrsi clamauerit ad me . exaudiam eum, quia misericors sum. Haec dicta sint de ue- remorustitis: nunc ad iussa ueniamus: nam non is solum , qtii furtum fecit, ei cui stiratus est, id debet restituere; sed & omnes etiam qui furti pateticipes fuerunt,hac lege restitutionis tenentur; qui nullatenus,inquam, hanc satistaciendi , , restimendi necessitatem effugere p*ffunir Non enim remittitur peccatum , dicit regula. Augustini, nisi restituatur ablatum. Sunt itaque nouem hominum genera, qui cooperantur,sim causam efficacem praestant furto, rapinae, aut uiolentae usurpationi, vel damnificationi, qui ut dictum es , insolidiim ad restitutionem te, sis cnentur; dc continentur ij tales in seciuentibus uerbis, nempe: Iussio, cons hum, confessus . palpo, recurso, rem rem
Phticipans, mutus, nouomans , non manifes ny . . nera coopeQuapropter pri. iam totaim sibi vendicant ij, qui furari imperant,qui remur ad non modosiint ipsi furtorum socii, & auctores; sed etiata in illo fudi furtim, mrorum genere deterrimi. Alteriam hominum cooperantium ad se
tum genus, quod uoluntate par est primis, potestate dispar, est eom, a
quicum iubere non possint , suasores tamen sunt, atque impulsores, Drtorum . Tertium genus o eorum , sui cum furibus ad surandum consentiunt . . Quarium genus est eorum, qui participes surtorinn, laudantes iurem deiurio, uel rapina, inde lucrum ipsi etiam iaciunt,
si lucrum dicendum est, quod ni si resipuerinti eos addicit aeternis cruciatibus; de quibus sic loquitur David. Si uidebas furem, cucurrebas cum eo. Quintum genus est furum; quicum fima possint prohibere, tantum sita ut illis occurrant, di obsistant, suin etiam
Permittant, atque concedant. Sextum Cenus est eorum, qui cuni& et furtum factum, & ubi factum sit, certo laetant, non indicant rem, sed Meam se scire dissimilant. Postremum genus est, quod omnes comple- furimam. Ehi tu r fimorum adiutores, Cistodes, patronos, quique illis, aculum praebent, ac domicilium: Qui omnes sati stacere debent iis, qui-tra de robus aliquid detractum est, atque ad illud necessarium ossicium adim-fines, ri plendum uehementer predita omnes hortandi sunt Nunc excusatio-nibus, quas etendere silent fures occurramus r Audiuntur namque interdum iures, contendentes se nihil eo peccare, quod aliquid detrahant locii pletibus,&copiosis hominibus, quibus ea detractione nihil damni infeli dicunt. mima quidem, dc pestifera talium defensio. Inreidum putat aliquis alius minitationem si iam, ac satisfaetionem acci us iispi debere; eo quia eam finandi consuetudinem coepit, ut non pist fiscite ab illa mente, & actione desistere; qui nisi audierat Paulum dicen Genis retem; qui furabatur, iam non furetur et uelit, nolit, etiam consuetudi- msario. nem capiet ipse talis aeternorum stippliciorum . Nonnulli sunt, qui ex- Tertia ex.
cusam se alteri aliquid ademisse,quod fuit data occasior est enim illud C tritum
122쪽
tritum sermone prouerbium: Fures, qui non sunt, fieri occasionei propterea hac ratione tales sunt, nefaria aliis sua per occasionem actferendi libi di ne deducendi, prauis scilicet cupiditatibus resistendun esse qtiam mixtis me: nam si continuo re pei ficiendum id est quod ibbid persuaserit; quis modus, quis fiosi erit scelertini,cti flagitiorum rquasi dicat nullus: quod nullatentis esse debet. Sunt etiam alij qui se fit rari dicunt vici elidi causi, quod ab alias eadem iniuria sint assecti quibus ita respondetritum est; primum nemini licere iniurias prosequi, deinde non posse quemquam (mt iura disponunt, rei suae iudicem esse: tum multo minus concedi , ut poenas ab alijs repetat coluim, qui Talii in eum 'ccauerunt. Sunt pol tremo quidam alii, qui arbi'tranturiatis illa ratIone deicia sum, tectumque furtum esset; quod cum sint aere alieno oppressi ; aliter eo ipta liberari non pol sunt: quibus diacendum est, nullum esse grauius ars alienum , quo magis prematur homo, quam debitum illud , cuius in oratione Dominica quotidie meminimus, scilicet, Dimitte nobis debita nostra. Iccirco illud insanissi iii hominis est, plus velle Deo debere, idest, plus peccare, ut quod debet hominibus dissoluat, multo namque minius est, coni jcitu carcerem, quam mandari suppliciis inferorum sempiternis,longcq; constat esse, grauius, Dei, quam hominum iudicio condemnari. Octauum praeceptum ; quod I: Non loqueris contra proximum tuum
fisum testimonium ; quanam prohibeat. Cap. XLVII. CVm omnis immo illud propositum habere debeat, eam sibi cum
alijs hominibus necessi uidinem, ac societatem intercedere , ut membru sit eiusmodi coiporis: diuinitus ideo praeceptii istud, scilicet: Exod ast Non ita queris contra proximum tuum filium testimonium; et descri- ma pium est: cuius uis, lanisquecsse duplex conijcitur: primitus, quod iera nusquam neque in iudicijs, neque in contentione, neque in congressi bus, colloqudsue, ncc ullo etiam modo, non uoce, non signis, aut nutibus, non epistola, non inuectitiis, aut etiam famosis libellis, licet dicere falsum testimonium aduersus proximum, hoc est, contra homi
nem , quicunque sit ille, siue ille sit propinquus, siue alienus, siue cir exhia uis, siue aduena, sileamicus, siue inimicus; omnis enim homo, pr me ulu ximi nomine intelligitur. Secundo, ut in colloqui js omnibus uere sem . si i per,&ex animo loquamur, omni lite simulatione, ac fallacia stibi sceo tis, dicta ,&ricta simplici uelitate dicamus. reponamuS nunc aliquot casus, quibus falsi uia sertur testimonium: Et Primo, licet . dicat praeceptum et Non loqueris falsum testimonium contra proxi--m, ure tuum: non tamen ideto ab hoc crimine se putet alienum, dc per Adis consequens non 'ccateia; qui adii et sum seipsum falsum dixeritae sti-
sim sit,si monium , cum resulam diligendi proximi, a semetipso dilector acci--lit id, piat: quod si quis in se talium testimonium dixerit, sibi ipsi stigma in- .. . DAti delebile imprimens ienominiae, ac turpitudinis, &seipsum, de Ec- cmu elesiam iridit, cuius est membrum , eoque modo quo is qui sibi m et
123쪽
rem desinit Ciuitari nocet; expedit eniri, Reipublicae , ne sua requis male utatur . Secundo netas quidem est existimare, quod licitum sit contra hostes falsiim aliquod dicere pro testimonio; quos iubet' r di- do his emligere. Terno licet prohibeamur laedere proximum falso testimonio; AM .
non propterea licitum est nobis peiurare, ut aliquam utilitatem, uel Contrahe commoditatem conciliemus, comparem usue ei, qui nobiscum natu- ctein ra, aut religione coniunctus est: nulli enim mcndacio, aut uanitati, Vt uicere
multo minus periurio fauere debemus. QDrto loquitur falsum testimonium contra proximum suum, qu i uerum aliquod de proximo di- 2 cit, Scuulgat, quia hoc, vel illud dicere licet dicat ueritatenta; est iniquum, re omnino illegitimum , S testimonium falsum datum, de prolatum cum intuita p oximi, cuius iam a laeditur absque testis adprobatione: Hoc tamen intellige extra iudicium: nam tum ille talis auctoritate publica compulsus, si sic in iudicio uerum diceret contra proximum ritum , noli peccaret, nec Glsum testimonium loqueretur . . contra eum ; etiam si rerum suarum dispendiu in , aut etiam mortem ilIi afferet; imo hoc de iure iacere debet, re tenetur : quin imo fortius & ireos etiam, & sontes, uti Ii Deus in iudicio vertim omnino confiteri, quando ex forma iudicij ipsi intei rogamur: est enim talium reorum testimonium praedicatio quaedam, ac laudis confessio,& gloria Dei,s cundum quod dixit olim os Iosiiq, qui Acham ad veri consessionem miram adhortatus est, dicens : Fili mi da gloriam Domino Deo Istael. Quin- h aerito falsum testimonium facit,&dicit ille, qui de Christo,& quod ad e. . fati
eius laudem videtur pertinere , mentitur. Vnde propterea non licet nec contra Deum, nec contra Matrem Ecclesiam, nec contra fidei do- --cti inam selsum dicere testimonium: ridiculum enim esset, prohibuis . . se Deum falsim testimonium contra proximum dici; contra Deum vero, aut Sanctam cius Ecclesiam, ac eius fidei doctrinam posse fieri: Qui ergo prohibuit, quod minus est, multo fortius id, quod maim est 1 pia homine: quia qui vult consequens, uidetur uelle omne necessariunx, antecedens. Sexto quicunq; alteri detrahit, uel detrahentem audit,& r. I ad plibenter assentitur obtrectatori, is dicitur falsum etiam dicere testimo- -ι. . denium secundum Romanum Cathechisinum r Vnde Sanctus Iacobus proe bait: Nolite detrahere alterumina, Sarres mei. Septimo qui detrahit Cathechis hominibus aliis artificiis, At discordus serendis delectatur, & societates hominum fictis sermonibus dirimit, amicos ad immortales inimicitias, &ad arma quodam in octo compellit, in hi, cpi sceptrum ipsi grauiter delinquit: Non eris criminator, inquit Dominus, ite lite susurro Leum tr. in populo. Octauo qui blanditiis, de simulatis laudibus influit in aures , & in animos eorum, quorum gratiam, pecuniam, de honores aucupatur, dicens, ut est apud Prophetam, Malum bonum, & bonum malum,contra hoc piaesens piaeceptum agit. Homo qui conficit libellos fainosi,s, facit similiter contra hoc piaecep iam, Decimo dicens ami- .co, uel amni, cognatove, mortifero morbo afficio,& in exti emo constitiuo spiritu, nullum ei esse mortis periculum, iubens infirmum imium, di hilarem esse, di illum a peccatorum confessione deterret, con
124쪽
r i. C. d. trahoc preceptum peceat. Summatim contra hoc praecellum agunt fum ta. non solum testes iniqui, obtre statores, sitsurrones, falsaris deprauam se rem tes scripturas, aut uerbum Dei adultei alites, aut evulgantes & incubalterius . cantes falsa dogmata, aut Deum, & sanctos blasphemantes , aut ambdicta . quis traditioniblis, vel Matris etiam Ecelesiae detrahentes; sed etiam omnes, qui ues aduersus Deum, uel Sanctos, ues Ecclesiam, vel hombrata. s. nem loquuntur mendacium, quos omnes perdet Deus dicit David: de quorum sane perdendorum numero, qui se seclusum desiderat, 1 tib M. utaria plici genere mendacii linguam suam compescat etiam, ne huius praenota:- cepti uiolator Mnquam condemnetur: d primo abstinea; quisque i se triplix, quantum potest ei mendacio, quod officiosum nuncupatur : nam etsi ura . utilitas alicui aliqua, ues salus concilietur sine alterius iniuria mentienme.' do, uel etiam innocentia alicuius iusti hominis defendatur ; nunquam J- msi tamen hoc tali mendacio, quod sic prolatum est, officiosumque nun- mmm' ' cupatur, sine peccato 'titur; eo quod talis ad instar D monis, qui discitur mendacii pater, non stat in ueritate, & quia Deus omne mendacium detestatur, quoniam mendacium aduersatur ueritati, &Deus est
veritas: unde Beatus Ioannes, omne mendacium, ait, non est cxMendatia veritate. Secundo se quisque cohibeat , mendacio, quod iocosium iocosii qm nuncupant: nam qui mentitur in captando uoluptatem, ues adstantiti, modo com- & audientium hilaritatem,& delectationem quaerit, peccat etiam coriami mur, tra hoc mandatum et Apostolus si quidem praecipit, Christi fideles om-Hic ,. alienos esse ab hoc genere mendacii, qui & iussit ab omni etiam scurrilitate abstinerer praeterquam quod etiam Chiistus, nos de omnim, g ,, uerbo mi Ota rationem reddituros esse sancitum reliquit. Tertio item y use,a se abstineat quilibet fidelis Christianus multum: ne proximum aut in -.-- corpore, aut in bonis, aut in fama, mentiendo quod genus mendacii
tiri e m.. pernitiosiam dicitur, quia in pei nitiem seu damnum, aut exitium al- ratio. terius tendit) isdat: hoc enim tale mendacium, multum Deus detegam. J. statur: cum praecipiat municuique loqui ueritatem; dicens: Loquimia
. , a Noti praeceptum, quod est: Non concupis es uxorem proximi tui:
. quomodo sit intemgendum. Cap. X L VIII. Quoniam autem Des voluntas in eo maxime est, ut nos singulari
quodam modo sancti efficiamurn animumque nostrum sincerit, , atque ab omni labe purum, integrumque seruemus,& exerceamus nos in iis mentis, ac lpiritias officiis, quae corporis repugnant sensibusneorumque edomitis appetitionibus, ratione, ac spiritu duce tectum ui- incursum teneamus, i ptarumque pratet ea scnsuum materiani cupiditatibus nostris. libidinique praebent, vim maxime reprimamus: pr pterea hoc pCGenti praecepto scilicet; Non concia Pisces uxorem proximi tui, ac sequenti etiam,quod est Non concupisces domum proximi tui; praecipit nobis Deli', ut cupiditatibus ita resistamus; ut lia: uires
125쪽
s reati omnino concidam; &ne itidem ita succumbamus, ut Domianum a reo no suo expellamus, in eius locum peccatum introduca- imis . incesse autem fuit nobis dari a Deo hoc pnesens, ac sequemptaeceptum; ut sexti, ac septimi praeception tentia, uisque explicaretur; videbatur enim hoc prirceptiim , de non concupiscenda uxore unum esse cum sexto, quo non naschaliaris dicitur: de praeceptum sequens de non concupiscendis rebus proximi unum esse cum septimo, uo non furaberis, iubetur. Vnde poterat praeceptum de non m*chano intelligi in hac generalitate de non concupiscendo uxore proximi: S pNeceptiim non trandi poterat intelli ei, ubi de non concupiscendare proximi vetatur. Sed secundum Magistrum Sententiarum, &Catecrusinum Romanum , in illis duobus preceptis non m chandi, Ad non furandi ipse opera notata sunt, & prohibita . In istis uero duobus extremis ipsa concupiscentia vetita est. Mu ltu mergo disterunt illa ab istis: unde illi sexto praecepto non m chandi fit superadditio in Evangelio; ubi omnis concupiscentia michandi prohibetur cum dixit Dominus; Audistis, quia diebim est antiquis: non m qcli heris: Eho autem dico vobis: quia omnis, qui uiderit mulierem sensu peradditio) ad concupiscendum eam ; iam mechatus est ea in corde suo. Altera huius, ac sequetis pr(cepti necessitas est, quod aliqua in hoc, A --. ac sequenti praecepto distincte, explicate prohibentur: nam exem- ecpta,Maili causa, septimum praeceptum prohibuit, nequis iniusta concupicat aliena, aut eripere conetur, hoc autem & sequens vetat, ne ullo Nota desemodo quis concupiscat, dc si iure, legeque assequi id possit, ex cuius remi D. adeptione proximo damnum inferri uideat. Ex quibus omnibus supradictis patet: quod hoc demum, & caetera Dei mandata non extermnis tantum actionibus, sed etiam intimo antini sensu seruanda sunt: Dis rem Vnde hoc interest inter diuinam legem,& humanam, quod huma- in imordina tantum externis rebus contenta est; diuina vero , (quoniam ani- -Mm mum petis intuetur; ipsius animi puram, sinceramque castitatem, atque integritatem requirit. Non tamen credas tu turo, omnem con- - - cupiscentiam hoc mandato prohibitam esse a Deo; sed illam tantum, quae concupiscentia carnis in uxore proximi dicitur, ,etitam esse hoc S ' 'Dei praecepto: sicut sequens praeceptum prohibet concupiscentiam, e ' oculorum in re aliena et Hic ergo ea tantum concupiscendi libido vetita est, quam carnis concupiscentiam uocat Apostolus; illi, nempe, . concupiscendi motus, qui nullum rationis modum habent, neque finibus a Deo conitituris continentur. Quocirca qui alterius uxorem concupiscet, facile ex una, in aliam incidet cupiditateniar aut enim metae illius virum mori , aut adulterium committere cupiet: quod idem de desponsatis dicendum est; quas concit piscere nullatenus licitum est: Mia qui haec pacta rescindere student, uiolant sane sanctissimum fideit reus: similiter nec eam etiam, quae ad Dei cultum, religionemque mendi est consecrata, ullo pacto uxorem licet appeterC. Peccant ergo in rat- si hoc nonum praeceptum, quicunque cupiunt conantisceri cum uxo- ei te alterius, quod est adulteriunia. Item qui cum seluta commisce- rm. rideside,
126쪽
ridesiderant carnaliter soluti ipsi qtioque, quod est fornicatio. Item
qui cum Nirgine extra matrimonium, quod defloratio, seu fhu-Prum. Item qui cum consangli inea, quod est incestus. Item qui cum moniali, quod est sacrilegi mii. Item qui per 'violentiam , quod est raptus. Item qui cum masculo, quod est peccatum contra natu raim Item qui peccatum quod dicitur mutu impie nefarieq; committunt. Item contra hoc praeceptum faciunt, qui lusionibus non honestis de Iectantur; aut etiam qui ludis immoderate abutuntur. Ereti
Decimum Tecalogi Prast tum a quod est: Non concupisces domum,
proximi tui, non seruum, non ancillam, non bovem, non - . num, nec omnia , qua illius sunt. Q AEnam predihibeat concupiscere hominem .
Cap. XLm III. CVm rerum alienarurn cupiditatis sitis immensa sit, atque infini
ta; quae nunquam satiatur: Avarus enim, inquit scriptura non implebitur pecunia : & Ve; dicit Isaias, qui coniungitis domum ad domum, & agrum agro copulatis: cumque rerum eiusnodi cupidi,tas nefaria sit, o in peccatis gratuitimis numeretur, tum , cum illis concupiscendis animi pr betur sensus: nam tum peccatum natura ex stit, cum post malarum cupiditatum impulsum animus rebus piauis dele statur, atque his, uel assentiti ir, uel non repugnat: iccirco hoc decimo praecepto, scilicet, non concupisces domum proximi tui, det uetitumxst nobis a Deo, ne appetamus alienas opes, puta domum , seruum, ancillam, agrum, uxorem, bouem, alimina, & alia multa, quae cuni aliena sunt; ea concupiscere; (ut dictum est uetat ex dii ii-na: immo uetat etiam, ne diuitias avide expetamus, ncque alica ius opibus, potentiae, nobilitati, alienaque glcitae inuideanitis: sed statu nostro, qualis qualis ille sit, siue humilis, siue excelsus, contenti simus. Itaque concludimus, quod hic concupiscentia oculorum . in re aliena prohibetur, & omnis concupiscentia iri ilae .loliint. ita S, Npratiae cupiditatis, quae si animi ad nsionem a liuncham habet, in uisti is semper numeranda est, ac omnino proh retur hic a Deo: conses: sus emo hic prohibetur, de non appetitus, qui ci ex coiruptiones. mitis uel a delectatione sensualitatis: quia impcinibite est, quod illae concupiscentiae non sint in nobis: cum concupiscentia, ideli. peccari fomes, qui ex peccato Originem habuit, perpetuo nobis infixus inhabreat, &sit. Ex omnibus supradictis apparet, mi od ni ia omitis concupiscentia hic vetita est, ncque enim malum est, s cibtim, .uit si pintum appetimus, aut cum stigemus, sic. Escere cupiamus: quin haec ipsa concupis cladi uis , Deo aut hore, lac bis ab ipsi natura insita est; sed primorum parcnium nostrotum peccato saeuim es , ut illa naturae fines transiliens, usque adeo detpiauata sit, ut ad c a concupiscenda saepe incitetur, quae spiri liii, ac ratiotii scpugnant. : N. uti ratis igitur illa cupiditatis uis, & moderata, quae sines sitos non Egredittar, uiam.
127쪽
vetariir, inio saepe non mediocres utilitates praebet: nam effacit, erat assidii is precibus Deum oremus, lapplictaque ab eo petamus, quae ma- asinie cupimus: Gratio errana cupiditatis nostrae inteipies est. cilicit etiacoriora sint nobisi Dei munera: quanto enim uelicinentiori alicuius rei cupiditate flagramus, eo carior illa nobis res cst, at ire iucundior, cum eain adepti simus. Multoque nainus spiritualis auarcetae mentas cupiditas, qua ad eorum appetitionem incitam ter , quae carni reptia Spiritu Signant: imo ad hanc ipsam sacrae litem nos adhortantur: Concupisci. Cenc Useae sermones meos, S : Transite ad me omnes, qui concupiscitis rite . Sed aduertendi: m modo est, hoc ipsum domus uocabulurn , diccn- dumque est, ouod domus appellatione hoc in loco, non locum, quem incolimus , sed uniuersam haereditatem significari ex Rolammi Ca- r. ab . techismi interpretatione intestigimus. Q iod uero sequitur, non bo-ucm, non asinum, hoc tibi exponendum res inqtio: ubi uero sequitur: rsitis, non seruum, intelligcndum est de capimis, quos ut caeteia alterius bo, hoc Dcona concupiscere non debemus. Non tamen hoc praeceptum violat Oputes, qui rcs, quas proximi venales habent, emere de illis cupiunt, aut iusto precio emunt: ij enim non modo proximum non laedunt, sed iualde adriiuant, cum ei pecunia maiori commodo, usuique sutura sit, quam res illae, quas ipse vendi C. Verum ij violant hic decinati m. praeceptum, qui dc siderant habere aliquid modo illicito, prohibi--mero . item hoc piaeceptum profanant mercatores, qui rerum penuria, annonaeque caritatem expetunt, atque id aegre ierunt, ut alij praeter P ipsos tint,qui vendant, aut emant,quo carius uendere, aut uilius emere ipsi possint. Itens peccant qui alios egere cupiunt, iit aut uendendo,aut emendo. ipsi lucrentur Peccanteliam Milites qui bellum expetunt, ut siti ali ipsisti. eat. Item Medici, qui morbos d. siderant. Item lureconsulti, qui causarum liliumque vim, copiamque concupiscunt. Item artifices, qui quaestus alii di, omnium quae ad uictum , cultumque' Pertinent, penuriam exoptant, ut inde plurimum lucri faciant. Item grauiter peccant, qiii alienae laudis, gloriaeque auidi, atque appetem terum tiant , non sine aliqua famae alterius obtrectatione. idque prasci tim,s, qtii illam expetunt, ignaui, nulli iisque precij homines sunt: famaci rin, S gloria uirtutis, atque industitiae . non ignauiae, aut inerti
Praemii im cst. Summa ergo Decalogi c stilla; de qua satis supra dixi-D
IDUS, sciliccta, omnia qtiaetamque uolueritis ut faciant uobis holia:
nes; sic S os facite illis: & quod tibi nolueris fieri, alteii ne sece--τ
Dira sint praecepta Ecchsa. Cap. L. . SI militer Ecclesiae Dei praecepta sunt decem ; quorum Omnium primum est; ut statutos ab Ecclesia sectos dies colamus, & celebre.mus. Secundum est, ut omnibus Dominicis diebus, ac alia, solenni bus ab Ecclesia institutis Missam reuerenter audiamus. Drtium et ,
128쪽
ut i iunia certis diebiis atque temporibus indicta ab Ecclesia obserit mus . rtum est, ut semel in anno confiteamur peccata nostra proprio Sacerdoti. Quintum est, ut Sanctissimum Eucnaristiae Sacramentum ad minus semel in anno, idoue circa solennem Paschae diem sumamus. Sextum est, ut omnium bonorum, quae possidemus,decimana Deo exoluamus. Septimum est, ut seria sexta, Sabbatiaoq; ac diebus ieiuniorum non comedamus carnes. Oetauum est, ut a carnibus die bus ieiuniorum generaliter ,& ab ovis regulariter abstineamus.N . num est, ut tempora, quibus interdicturiunt nuptiae observemus. D cimum est, & Nitimum, Ni diebus festis, ieiuniorum, processionum, ' commu nionis, pice ationisq; mulieris, nunquam debitum coniugale ab uxore petamus. Eccetach sirenam sunt festa, qua celibrare teneamur. Cap. LI.
CVnt autem liaec in hascripta sesta a nobis cum omni reuerentia custo dienda, scilicet, omnes dies Dominici, sestum Natiuitatis Domini, I. cis Steiani, Sancti Ioannis Euanges istis, innocentium, Sancti Siluei .. d. stri, Circunc sionis Domini, Theophaniae, siue Epiphaniae. Pascha cum duobus diebus sequentibus . Ascensio Domini, Penteccistes inimone L... duobus diebus seqtientibiis, Festii in corporis Christi Festa quatuor Oneu Tri Beatae Virginis Maiiae, scilicet, Natiuitatis, Annuntiationis , Assum. M. AT ptionis, Purificationis eiusdem. Natiuitatis Ioannis Baptistae, Duo ai Gine declin Apostolorum. Omnium Sanctorum, Dedicationis Sancti Mi- - fCi chaelis. Inuentionis Salictae Crucis, Sancti Marmri,Sancti Laurentii, 'ν & aliorum, quae Epitcopi in suis di cesibus tim clero , dia populo eu-t xerunt custodienda . Du quibus omnibus supradictis Lugdunense, ac Pq - P ' Concilium, ni ultaeq; Decretales, & Canones, celcb it Missa in tes fieri mandant omnibus Christi fidelibus. quod de alibi scriptum re Libui .is liqui, praeseitim in libro, quem in diuinum officium edidi.
si busiam diebus audienda sit 'filsa. Cap. LII.
MIssam aurein quando quilibet Christianus audire teneatur,ex multis Sanctorum Pontificum, re Conciliorum iuribus, ac sancti nibus innote ii, nempe omni festo quilibet tenetur de praecepto Ecclesiae audire Missam, si potest: nisi magna necessit as eum excuset. Nisi tamen talis esset excoin municatus; aut interdictus, vel legitime impeditus : Aliis autem diebus non tenetur: nam iura , quae de aliis diebus etiam seri midentur, hortantur tam uin ad hoc, non tamen ad praec offluetii otum obliganta.
.ecerata Ouisus diebus nobis re vantam fit. Cap. LIII. es pris. MLX praecepto, inquam , Ecclesiae Dei, ieiunare prosecto nos Christi P i P id viseii obseruatores legis nostiae Matris dicamur, tenemur quidem
129쪽
quidem tota quadragesima, exceptis diebus Dominicis. Quatuor anni temporibus.(vigilia Natiuitatis Domini,Pem eccilles. mensionis Beatae Mariae Virginis . Natiuitatis Sancti Ioannis Badtilis. Omnium Apostoloriam; praeter quani Sanetorum Philippi, & Iacobi, & sanctidiannis Apostoli, dia Euangelistat, Sancti Laui emit, Ac omnium Saninorum: C textant laiactae ccclesis Dei multa iura, de itissa: ut patct mcapinilo, Qt adragellina, dist.quinta, &dist. c. citatum. Godii aliqua praedictarii in festiuitatum aut Domini nostri, aut, Beatae Mariae, aut etiam aliorum praedi tum Sanctorum; continerit feriari ire, secunda feria, tunc vigilia erit in Sabbatho, eoque die ieiunare tendimur, ut tradit in Ilocentius,c. I.de obser. ieiun. is 3 ibrisnam temporibus confiteri nos oporteat peccata nos a. Cap. LIIII. saltem semel in anno peccata nostra confiteri no*vule . a Sancta Dei Ecclesia; praesertim cum ad annos discretionis peruenerimus: ut nouissime mandat Sancta etiam Tridentina synodus, renouans decretalem illam, qua incipit: Omnis viri usque sexus. de praui. rcliuisioni Diis: dicens: Si quis dixerit ad consessionem non teneri omnes, di singulos, uti iusque sexus, Christi fideles iuxta magni Concilii Lateranen is coiistitutionem, semel in anno, anathema sit. Vnde ii quas non confitetur semel in anno, habens annos discretioriis, peccat morti iter, si ex negligentia hoc omittat: secus si non habet copiam, conressoris; vel quo est excommunicatias; vel dissert consessionem aliquibus diebus de consilio Sacerdotis, vel ex impotentia retat, nec per eum stat, quin quaerat, & procuret absolutionem. - - nobis communicandum in
Cap. LV. Quod sacrosanctam Eucharistiam ad minus semer in anno , idque
cuca sestum Paschae, quilibet Christi fidelis adsitimere teneatum: non est unum Sanctae Dei Ecclesiae faelum praeceptirm ; sed in multis Ianctionibliscinxit, & presertim in Concilio Tridentino: in quo dicitur : Si quis ni gaucrit, omnes, & singulos Christi fideles utriusquc sexus, cuin ad annos discreticinis pei uenerit, teneri singulis annis, salit m in I ascnate, ad communicandum , iuxta pr*ceptum Sanctae M atris Ecclelis: anathema sit nisi forte de proprii Sacerdotis consilio, CD aliqitain rarioliabilim cari sim ad tempus ab luiiusmodi percepti ne cluxerat abstinendum; mitradit Decretalis, omnis utriusque, de psori. & remisialioquin & vivens ab ingressu Ecclesicarceatur:ec inoxiens Chiastiana careat sepultura.
130쪽
arochair De septimo pracepto .
Decimam soluere emnam teneant in Cap. L VI. DEcimam autem soluere tenentur omnes indifferenter laici, tanta pauperes, quam diuites: prout Gregorius VII. praecepit: & Concilium Tridentinum confima auit: incunae enim in ueteri lege dabantur ad sustentationem ministrorum Dei. Nisi ergo I praestatione ill rum quis se ostendat immunem, seu exemptum; uel fuerit in loco,ubi exatriiqua consuetuditie non soluuntur: semper talis tenebitur soluere illas, dicit Innocentius Papa . Communiter autem decimae solui soleti illi hclesiae in cuius Parochia praediuin situm est, dicit Celestinus pa III. & de omnibus fructibus terrarum, arborum, hortorum, aniam aliam, pistationum, uenationum, affictuum , pensionum , molendinorum etiam ad uentum, balneorum, fulloniorum, lapicidinarum, ac metallorum; de artificiisque etiam, & caeteris bonis soluendae sunt decimae. Ab esu carnis tu eruibus diebus ab Anere debeamus. Cap. LVII. INnocentius III. in titulo de obseruatione ieiuniorum sanei tun sc iptum itie reliquit; quod omnibus diebus leuiniorum; & fieri tasvicta, ac Sabbatho, nos Christi fideles a carni tun est al)timete omnino iubemus: in talia sexta carnets non comedimus; quia eo diu mortuus est Deusa in Sabbatho Hem quia eo die quievit idem Deus ins pili chro .i Porro Honorius i II. in eodem titulo, de obc r. ieiun. edixit . quod qtrando festum Natiuitatis Domini euenire contigerit in f ria sexta, uel Sabb atho, illi qui nec uoto , nec regulari obteruantia abstricti sunt, mi in biis propter testi excellentiam uti possunt, secui dum consuetudinem Ecclcsiae generalis . viebus ieiuniorum quibus cibis nobis vesci non liceat. UI Cap. LVIII. . dCommuniter concludunt omnes Doctores, quod diebus teli inimrum generaliter omnibus Christianis laetatur estis carnium: ab ouis uero, & Lacticiniis regulariter in quadraetesima abstinendum esse item dictitant. At in aliis ieiuniis dicunt seruandam si e loci, ac te .ae illius, in quibus coinmolamur, consuetudinem et sicuti de Sancto Bartholomqo respondit seruandum esse Innocentius
ia quihus anni temporibus prohibitast Chri Asidelitas.
E hac prohibitarum nuptiarum prohibitione; omissis omnibus aliis auctoribus, sic fatur Concilium Tridentanum: ab Aduentui Domini