장음표시 사용
21쪽
Per unumquodq; fgnum et odiaci a Polo ejus boreali in australem transit semicirculus: sunt itaque I α .semicirculi sive 6. integri circuli, quos longitudinum circulocvo- Camus ii Ostendunt acl quod zodiaci signum, unaquaeque stella pertineat, sive in quo sit signo.
Vnumquodque insuper signum, sive duodecima ecliniics pars dividitur inso. gr. ita ut tota ecliptica in 16o distincta fit. Si ab utraq; parte Eclipticae assumatiar 8 gr. latitudo,erit circulus hic latus I 6. g. cu us medium erit Ecliptica, proprie dicitur Zodiacus, sub quo . Planetae iter suum faciunt, nonnunquam declinantes versius Boream , nonnunquam versus Austrum ab cliptica At Sol perpetuo Eclipticam ictiti. 7. De Coluris AEquinoctiorum s Solstitiorum. Per duo illa aequinoctialia puncta, quibus Ecliptica aequinoctiale secat, per utrumq; Polum Areticum inlatarcticum ductus est circulus, Coturus qtunoetioruni indigitatus circululq; lonnitudinis , qui AEquinoctiorum colurum orthogonaliter secat, transiens Polos mundi,atq; utrumque Polu Zodiaci,appellatur Coturus Solstitiorum naucliptica in principiis acri Capricorni, quae dicuntur puncta Solstitialia unu aestatis,alteru hyemis secat.
Hi circuli, quos iam descripsimus, indigitantur Circuli in agni. quia olobu in duas partesscant, ct per eande evanseonem c cini, ad quartam partemseu, Erad dilatati, inglobo describuntur.
Restant . alii minores circuli, qui globum in duas partes maequales dividunt.
8.De Circulis Arctio se hilaraico, Tropico Cancri or Capricorni Cireuius insticus est circulius parvus qui motu primi mobilis a
Polo Zoreali Zodiaci describitur. Circulus sentarcticus motu Australis Poli zodiae describitur. Tropicus Cancrι motu primi mobilis a principio Cancri, opicus Capricorni a principi Capricorni delipeatur. In globo depinguntur hi quatuor circuli ex polis mundi, nempe Arcticus ct opicus ob ex Polo Boreati, Antarcti us Tropicus vfexmo mundi australi dque si per circinum. Atque ita in genere de globo ejusque circulis egimus: quom
22쪽
ns per hos circulos stellarum stus totus dimetiri solemus: In specie persequi, uriginem usureique nec non quo modo situ S. dc motus stellarum nobis innotescant docere, animus est.
4. Examen, an, t pendeat globus, quomodoque ad Polielevtionem sit statuendus. Sed priusquam pergamus, recte attendendum est, num rite globus in Mer an Horizonte pendeat, quod hoc modo examinari potest. In medio Meridiani , inter utrosque polos directe supra quinoctialem, est initium ni unerationis graduum aditi Osque polos, atque illud inlitum linea Oblonga notatur applica ita que acum hyic lineae, ut punctum ejus extremum fere incidat in Rquatorem, tein volve globum,si punctum acus perpetuo incidat in AEquatorem neq; declinet ab eo, recte ab axe peririetainorro infige crenis Horizolitis meridianu iit infeliori innitatur frenae, quae est in pede, tum numera in Meridiano 13. gr. quae est elevatio Poli in Frisia,move Meridianu in illa crena sursum deorsum,donec terminus numerationis planitiem HoriZontis in Boreali crena atAngat, viri conspice, qui gradu respondeat Australi cre naevioriZontis, nam oportet sit 37 gr. o τὰ His grad. dicuntur Elevatis qua oris sive complementu Elevationis Poli,nam Elevatio Foli, qua est 13 Aubtracta
ex O.residuisunt 37gr quos complementum dicimus. Idemin hoc modo probari potest intrui Arietis,in qno Ecliptica Equinoctiali e mureo secant,statue ad Horigonte in Ortu, animadvertes initium Lib juste in occasu Horigonte attingere.
De Hypothesibus, quibus doctrina nostra super . struenda&ex quibus probanda.
I Elam est instar phara , se excavati globi undique circum
Hrerram exspansi, ita ut terra immota sit, centrum coeli. Hic advertendum est terram dici centrum,non Geometrice,sed Optico,nam apud doctos Mathematicos,firmis rationibus probatur: demonstratur, unam quamq; stellam fixam visui nostro objectum punctum esse, atque revera majorem tota terra esse, atque eo sensu terra dicitur centriam. Praeterea centrum esse apparet ex Eclipsibus Lunae, quae in Horizonte videntur,nam tum Sol aiana directe opponuntur, atque Luna exoriente Sol occidit, quod seri non posiet nisi terra centrum esset.
23쪽
I rum et circum terram volvitur, valereaque quivis P nsa contrario motu movetur, unde multos orbes esse in coeles olobo varias circumloluitione causantes intelligere est. Hincipio posuimus duos eosque contrarios motus In stellis de prehendi,quorum unus primum mobile dicitur,quod Ση horis circumagit omnia lumina caelestia, nempe Solem, Lunam, stellasque
circum terram ab ortu per austrum in Occasum, atq- haec circumvoluti fit circum dio fixa puncta Polos mundi dieta diametraliter sibi mutu opposita, eum in modum, ad quem globus,qui addu Spinnas ab axe cireumvolvitur. IHuic motuicontrarium videmus in Planetis,qui contra primum mobile ab occasu in ortum per austrum coutingit circum posos zodiaci, distantes a Polis mundi 2, gr. 3I.min. Et quoniam natum non congruit, ut corpus aliquod eodem tempore diversis, comtrara1 motibus spote se pbssi circum agere Eed vortet ut unus motus extrinsecus fiat ex accidenti, atq; sta corpus per se contrarium motum servet:Exepli gratia Impono globo musca ,s Iobusq- movetur ab ortu in occasum potest musca interim motu cotrario ab occasu in ortu promovere se, sequi gradus fgna zodiaci. Similiter ad doctrinam de moribus benῆ percipiendum statutiatur coelum constare multis orbibus ita ut supremus infimos undique contineat qui varium planetarum Irmium causantur. Supremus maximus orbis est primum mobile,quod vi sua o mnes reliquos orbes stellarumi Planetarum α . horis circum terra ab ortu in occasum circumvolvit,atq; est causa primi inotus
Ni ae A. Huic OVbi quinoctialis, odiaeus, Coluriis alii circuli inserunturis in eo esse finguuturi
Hunc orbem excipit orbis cui omnes stellae fixae insunt dicituret. firmamentum, hic se circumagittarde cotra primum mobiles ne circum Polos Zodiaci.sic ut stellis fixae annis Ioo pecuniis. ω emin variEt locum, totaque circulnvolutio impleretur annis . a. Hunc orbem sequitur orbis Saturni, cujus circuitus fit circum polo Zodiaci mannis semel,& quoniam motus illius est tardior
reliquorum planetarum motu, propterea supremus locus illi applicatur, nam certa est regula,ubi de conformibus circumactionibus intelligimus , ut quo remotior a nobis sit Planeta eo tardior ejus motus nobis appareat. Hinc est quod Luna inter Planetas pro ime admota terrae circun olutionem citius absolvat: nam
parvo orbe singulis mensibus circumagitur Etiam est verisimile orbem
24쪽
s. Firmamentum 9. Nonum Coelum Io. Primum Mobile II. Coelum Empireum
orbem superiorem proximuq; primo m hiis contra
Ti. Prope Saturnum est Iupiter, qui
hus indiget annis prvisquam orbem suum perambulet, proptereaque supra
Dubitatio est inter Philo phos ciuis ex tribus Solis.Veneris, Mercurii orbibus superior sit, quia singulis annis circumeunt: At Ptolomaeus, ejusque assectae solis locum faciunt medium inter Uenerem superiori sede beatam, Mercurium inferiori subsellio
subsidentem, agmen claudit Luna proxima terrae,ne enim magnum illud spacium,inter Lunam Solem, vacuum relinquatur: duos illos Planetas inter utrumque collocant, nam secundum Astronomorum observationem repertum est, Lunam ad decimam octavampartem terra distare in tantum, quantum a Sole distat eoque interior est. Etiam illud videtur per perspicilla recenter inventa lumen in Venere accrescereis decrescere ut in Luna', nonnunquam instar Lunae corniculatam esse, quod fieri non posset,si Sole esset superior.
25쪽
Toracum aqua unumglobum constituit. Illud intelli ere est secundum Cosmographiam non Geometriam, nam montes vallesque indicant sati,superque, O Geometrioamin perfecta esse rotunditate, verum si comparentur globo isti magno,quem terra cum aqua constituit, non pluris aestimandi montes , quam piccturae cinisitiesque literar inscriptarum globo nostro, quae tamen rotunditati non Oificiunt neq; eam impediunt. Quapropter siccocludimus, siquis ex longinquo intueretur terram una cum aquis,ut nos Solei Lunam, iis ninil nisi perfectam rotunditatem deprehendere posset. Idem inditat Lunae defectus, in quo terrae umbra aequaliter rotunda apparet ubi Lunam conspicimus, praecipue plenam, non possiumus aliud animadvertese,
qua quod sit aequalisin planus circul M, sed ubi per perspicilla illa
quae Frater invenit,oculis nostris eam subjicimus, etiam monticulo4 valliculosque in Luna, ut in evra esse perspicue videmus. Hae sunt Hypotheses quibus basis doctrinae nostra superinstructa est innititurque quapropter progrediemur ad id , quod illae eaedem in motu stellarum nobis demonstrantri explicant.
me apparentiis ex propositis 'pothemus deductis. I. De eo, quod concluditurix prima hypothesi, qua po-
nitur terram esse centrum cheli, atque lic explicatur
Voniam terra immota quiescit in medio coeli, concluditur a quia coelum per primum mobile circumvolvitur stellas fi-
a temper aequaliter a terra visuque nostro distare, sive ad ortum, si e meridiem fuerint constitutae; tamen stellae, praecipucq Luna, in Ortu sive occasu prope Horigontem multo majores apparent, quam ubi medici in coelo prope meridianum sulgeant,quod fit ob Vapores ex terra ascendentes , propter quos stellis Mores , at obscuriores conspiciuntur. Planu illud quoq; est ex eo,qυod cum miserti pluviam aeritu enim plures vapores reperiuntur circa Horiz5te)in Orecvideantur stellae, Lunaq. quam aere sereno omnibusque vaporibus carete. Idem demonitratur ex argenteo nummo, Hve alia re tam dida, projecta in fontem lympidum, in finado res ea major apparet, quam revera est idque ob aquae densitatem. Atque hoc est primum Phaenomenon ex prima hypothesi conclηsum.
26쪽
IIIrict etiam ex hac hypothesi sequatur oporter,mediam partem CCel , quoquo terrae loco homines habitent, supra Horizontem aPParzre, mediamque Mus infra terram abscondi. Vt enim linea dueta per centrum plani circuli circulum necensario ita duas partes aequales secat, idem in globo contingit, ubi Plana superficies centrum transit. Porro ubi secundum nostrum,1 sum terra coelum conjungi videntur, dicitur Horigon, sive Finitor quia ibi nostri visus finis
e terminus est , verus aurem HoriZon supremo coelo seu primo mobili inseritur, quem ita definimus.
Horinon est circulus magnus, aqualiter a puncto verticali,Zenisbdictum, usans, totumglobum dividens in duo hemispharia quorum alte um siuna terram est, alterum insta eam occultatur. N ore A. eniti, e rabes dixere punctum verticale quod perpendiculariter vertici imminet, ab hoe puncto Horizon undique distatis era .ct propterea etiam Fotus Horidontis appellatur.
In huc circulo conspicimus ortum inccatum Solis, Lunae, o mniumque stellarum idque quotidie. Vt itaque ortus occasuiquo cujustunque sideris locum in hoc circulo rite queamus observare definire, dividitur ii partes seu plagas, scilicet ortum, occasum, meridiestri, septentrionὸ Puncta septentr.& meridiei ostentadunt Meridianum circulum.
eri ianus est maynus circulus ductissper Zenith, ct utroseque Polos primi mobilis Horicontem ad meridiem benentrionem
mhogonaliter secans. Ad id conducit Meridianus, ut demonstret in Horizontemeri- em septentrionem, nimirum sit versus borealem Polum faciem converta imaginare tibi a Zenit per Polum Arcticum ad
Horizontem lineam quae tibi ostendit punctum boreale HoriZontis, cui diametraliter oppositum est punctum australe, si utrum-quabrachium extenderis, dextrum ortum,sinistrum occasum indicabit, Dunetiam enim oritu, medium tenet in Ur Boream4 Austrum, odirecto oppositum est occasus punctum. Vnaquaequi plaga dividitur inio. gr. numerratio incipit plerunque abortu in Austrum in abortu in boream 9o. gr. similiter&ab occasiuin austrum loream, ita ut HoriZon contineat 36O. gr.&ut accuratiores possint dimensiones haberi, gωdus rurium cistinguitur in minuta, minutiimin 6o. secunda, secundum
in sitertia, at in globo minutain secunda non numerantur, nisi ει triginta
27쪽
nulli eamstellam potarem esse junt, locus autem poli exstella po- Iari demonstrari potea, hoc modo.
Primo ut inveniatur stella potaris, duc. rectam a posterioribus rotis plaustri incipiendo a rota dextra, per sinistram deducendo stella primum occurrens est stella potarIS. Ab hac stella potari duc rectam in equum priorem dicti plaustri, in qua juxta aestimationem eadem distantia stimatura stella potari,quam habent duae rotae posteriores minoris plaustri, ibi enim fere
habebis polum. Hinc jam colligere est,u- trum polus versus ortum vel occasum de
' clinat a stella potati, an secus, quod multum prodest nautis ad dimensionem elevationis poIi Intuere schaema, juxta Asunt posteriores majoris plaustri rotae, juxtavi stella potaris, juxti rotae posteriores minoris p austri, juxta E primus equus, juxta P polus quaesitus. Ni, 4. Haec iumens omnibus temporibus non quadrabit sed
post Oxannos examussim fiet ad primum equum simndum nostram dos trinam,hocque praesint tempore set intror ηm verss plaustrum,
ut in Damate delineatum e E. Horigon nec non Meridianus immobiles circuli dicuntur, quia ad certum laeterminatum terrae locum semper idem Horizon Meridianus sunt, quamvis in primo mobili uxta alios circulos constituantur intelligantur. Sunt etiam mobiles,quia si quis in terra locum muter,alium somtitur Meridianum,ut morizontem, verum cum hoc discrimine, quod Horizon tam in logitudine,id est,uersus ortum occasum, quam latitudine,hoc est versus Boream inustrum sese mutat: At Meridianus mutatur tantum in longitudine,nam qui versus Oreum vel occasum procedunt, novum irtiuntur eridianum, qui autem exacte versus Boream vel Austrum, eum non mut da De apparentiis, quae a primo motu contingunt,& sic de origine itilitate Equinoctialis.
Qu*niam coelum stellisque pariter vi primi mobilis circumducuntur super duobus polis,e diametro oppositis veluti noster globus circvvolvitur super duabus pinnis: Sequitur,stella polo proxi-
28쪽
niores minori circa potu ambitu circvagi, & remotiores majori. Hiric maximus circulus describitur ab iis stellis, quae in medio riter utrumque polum sitae sunt, atque hic circulus vocatur Equia oetialis, definiturque Circulus magnus a motu primo, medio inter utrosque Fotis loco, circumscriptus Circulus hic dicitur AEquinoctialis, quia illum transiens Sol in Ariete de Libra noctem aequale diei efficit per universam terram. Q d hic circulus dicaturAEquator praecipue fit ob multiplicem
usum, nam aequat atqueaequaliter dimetitur tempora, atque m tum primum univeruim, ut levolutionem, orrumin occasiam
timorum Zodiaci. Sicut Indicat quo loco stellae oriantur occidantq; quamdiu silpra Horizontem appareantin infra lateant. Nam quae stella in AEquinoctiali sitae sunt Horigontem astendunt adimetiim ortus, atque descendunt in puncto occasius,ac circumactione primi mobilis I hor. sunt supra. II hor. sunt in
Stelta autem sita versus Polum Arcticum inurgunt supra Horizonuem versus Boream, ut descendunt, diutius commorantur supra Horizonte quam inisa eum, eoque magis quo locus earum polo Aretico vicinior est. Quapropter eae stellae longe ab AEquinet, stiali dissitae, ita ut declinatio earum major sit complemento elevationis Poli,nunquam subeunt Horistontem,verum semper circum Polum Borealem cir
Vice versa contingit in stem versus Austrum sitis, ct versus Polum Antareticum declinationem habentibus, versus meridiem enim emergunt, dc versus meridiem occummunt,& diutius infra Horizontem occultantur, quam supra eum sunt, prout ab AEquia noctiali declinant unde stellae, quartam declinatio excedit complementum elevationis Poli,semper una cum Polo Antaretico intra Horizontem absconduntur.
Noa A. e ccidere preen ulsellarum, quibus est australitu
elinatio pa*l majs complemento elevationis Poli,per motumsecundum stellarum taclum qua circa Zodiaci contingi polouventuris Rulis ita minuantur declinationes , ut etiam Horietuontem nostrum
astendas, 'a adhuc sub eodem latent.
praeterea praecipv. Observandum est, quod si duae stellae aequai habeant declinationem, una borealem, altera australem, e Ahit in Occasus aequaliter distant a punem occidentisa o-tienti xemis in declinatio, sus meridiem, alterius versus
29쪽
septentrionem deflectit,in consequenter una tamdiu supra hortoetontem elevatur, quamdiu altera infra eum absconditur unius. dies alterius nocti aequatur.3 De apparentiis, qua proveniunt ex motu secundo Planetarum, declaratur hic origo Zodiaci Quamvis motu primo Planetae quotidi semel circumagantur, tamen motu proprio eoq; contrario moventur ab occidente in orientem, quonsam hic motu contin t super duobus Polis, distantibus a polis mundi 13. gr. 3O. m. hinc consequatur necesse est, hunc motum non aequaliter fieri ad aequinoci tale sed oblique, ita ut nonnunquam ab AEquinoctiali ad certam declinationem in parte septentrionale,nonnunquam meridionalem descendant ad hanc itaq obliquam viam recte definiendam, excogitatus est in primo mobili circulas .in quo motus Planetarum semper determinatus inclusus est, qui Zodiacus dictus est atque ita definitur.
Zodiacuis circulus magnus, latui obliquus ex ropriis polis descriptui cans aquinoctiale, ab eoιδε etiam ius in duas medietates. cujus una medietas a plenirione,altera ad austrum deximat. Huic Zodiaco soli attribuitur latitudo aliqua, quidem 6. gr. quda claviamin digressionem Planetarum concludit: nam inter omnes Planetas Solsolus in medio Zodiaci perpetuo iter facitinec omnino digreditur,d haec via Solis Ecliptica vocatur alii autem sPlanetae aberrant ab Ecliptica, nonnunquam versus septentrio .nem, interdum versus meridiem , vimen intra latitudine Zodiacisu continent,ejusque limites non egrediun ur.
Hac via Solis, siser Ecliptica sila depicta est in globo, distincta iu
ra signa, atque unumquodque signorum o grad.tenet. Nomina eorum ex praecedentibus patenti Causam ob quam Eeliptica sit divisa in I signa nonnulli arces.cunt a motu Luntes duodecies enim cum Sole conjungitur, atque ita annum dirimit in i menses,ac quia inter unamquamque Conjunctionem 3 o dies fere praeterlabuntur , unicuique signo Zodiaci 3 .gr adscribuntur, ob quam rationem Mathematicis visum fuiseciam alios circulos in 36O. gr.distinguere. Nomina it .signorum Zodiaci desumpta sunt ex constellationibus stellarum fixarum, prope Zodiacum in stlobo depictis,de quia bus ante Nam biles juxta eadem signa ex locum habebant,sed ita tantum per motum secundum hoc tempore locurra mutarunt, Ut constellatio Arietis per integrum fere signum Eclipticae, propea auritin sita sit,&sic consequeatex aliae. Quocirca diligenti atten- tionae
30쪽
. ii KER PRIMvs. Itione observandum est discrime inter is .constellationes Zodiaci,M .sgna Eclipticae, quae affatim distinguuntur 6.εirculiS seu II. semicircillis longitudinum,ut .cap. docuimus abi quoque exposuimus initium . progressum numeratisinis 2.signorum, initium quidem fieri ab Ariete scilicet isthoc in puncto ad quod AEquinoctialem Ecliptica secat, idque fit eam ob causam ut Ptolomaeus ait) quia tum est aequinoctium vernum, quo terra se aperit, Omniaque florescere incipiunt Atque Deus in creatione mandavit expressim , ut Iudaei inchoarent annum a primo novilunio, quod subsequitur vernum aequinoctium Exodsi capite.
- distinctionesignoruno. Duodecim Zodiaci signa primo disting intur In septentrionali, meridionalia Septentrionalia sunt haec Aries,Taurus, Gemini,Cancer, Leo, virgo sunt enim versius Borealem aequinoctialis partem sita reliqua autem Libra, Scorpius , Sagittarius , C pricornus, Aquarius , Pisces, versus australem polum sita australia si a nominantur Nec non aliqsigna dicuntiir ascendentia , alia descenaentia, illa nimirum, quae ab infimo Zodiaci loco in supremum ascendunt sunt haru Capricorn , Aqua rius, Pisces, Aries, Taurus, Gemini. Descendentia sunt Cancer, L , Virgo, Li- ara, Scorpius, Sagittarius.
Tandem dividuntur in opposita, quae in hac tabella cognosci possitiat.
q. De apparentiis quae ex motu Solis in Ecliptica contingunt, i de Tropicis Cancri maprscorni, Coluris Solstitiorum4 aequinoctiorum.
animadvertere est, quo pacto Deus omnipotes omnia mi- rabiliter ad legem naturae ordinaverit, nam nisi Sol & Luna aliique Planetae praeter primum motum motu proprio, eoque contrant-rente ad obliquitatem odiaciducerentur, semper ad eadem Ηο- rizontis puncta orirentur occiderent diesque ut noctes per- pctuo essent aequales absque ulla immutatione temporum, discrimine verisin hyemis. Hinc terra non apte senatam proferret, ut dilucidis rationibus illud Philos hi confirmantri coprobant. Atqui SoI quotannis semel a Eclipticae signa permeans, minutat tepora anni prolongatac abbreviat dies & noetes: Exupli gratia:Circa is die Martii, secundum stylum novum,stae existente in
Y ubi Eclipticari AEqvinoctialis coveniunt,dies aequalis est no