장음표시 사용
101쪽
8 6 Barlcelli de hy dronosa natura.
feruido,dc igneo calore adurenti humores, ex qua adustione,&subtilium partium evaporatione,crassiores evadunt,& siseroso excremento commiscentur,&per sudores educuntur, minus fluidae manibus contrectata: cernuntur, sed crassiusculae colores referentes, vel oui
vitelli, vel olerum, siue porri, aut aeruginis, vel atri coloris, prout ab una,vel alia bilis disserentia magis procedunt. Caeterum calor immodicus, & feruentissimus non solum humores adurere solet, sed carnes etiam,& corporis adipem,& pinguedine inuadere. Obieruatur hoc in febribus ardentissimis,& colli quatiuis,ubi partes h colliquatae modo per aluum, modo per urinas, modo autemper sudores educuntur. Hinc proueni ut sudores illi cram,oleaginosi, pingues, adi post, & colli quatiui, ut in cap. de causis demonstrauimus. Hi iudores cum ex serui dissimo calore fiant, quemadmodum illi sunt, qui ex colliquata carne ori uturi nam adeps ex moderatiori liquescit, propter adustionem,& incensione caloris solent colorari,adeo quod alij sunt ex alie sului,alij vero moderate. Carnes tam eliquat graueo. lentes faciunt sudores; emoritur enim tunc calor nativus ex igneς c liditatis superabundantia,& corruptae substantiae reserunt perindo fumo tales. Tanta equidem caloris ignei potentia est,ut mortificam do,siue di luendo calorem natiuum, virtutes obruat, & dissipet, in quo conflictu cum natura, & eius virtutes nequeuntes humiditates
minus &substantificas humidi retinere alimeti exire permittunt per sudores etiam, quasi a salute protinus desperatae. Et isti sunt sudores ,
qui crassi ope caloris erumpunt.
Veniamus modo ad sudores, qui a crudis humoribus innascuntur, quorum crassities diuersa concipitur lege,& methodo. Ex imperfecta enim coitione, & debilitate natiui caloris humores crudescunt, &crassi fiunt. Equidem in febriu accessionibus,cum natura adhuc con coetionem succorum non est a gressa, illoru oppressa onere si stimulatur ad excretionem ex copia frigidorum humorum, utique cra seducet sudores. In hoc loco memoriae proderit renouare, quae superius cum Gai. adduximus I de sanit. tuen. cap. I 3. quando ex cibi, Potusq; natura, ex infirma alteratrice, ex calore imbecillo ,&transitus angustia crassitiem, quae in crudis humoribus residet, causari dicebamus. Propterea sudores isti ex crassa pituita,& similibus crudis humiribus generantur. Hi sero commixti, ut docet Actuarius I. method. cap. 23. exeunt crassi,& in cras s sudores conuertutur, quos Medici
contemplantes crassitiem,& lentorem humorum prΨsagiunt, & con sequenter
102쪽
sequnter obstructiones: minantur enim humores isti non solum ob
Hru iones, verum atque alia incommoda, longitudinem nimirum . morborum putredines,& alia pericula .
iat differentiae,&causae sudorum crassorum,quarum aliquas
a supernuo caloris incedio, aliquas ex imbecillo fieri diximus; omnestamen nouae sunt,& morbosae. Quotiescunque enim aliquod a natura non regulatur in corpore, & ad moderantiam non reducitur, utique opus naturale haud vocari meretur, sed praeter naturam, ut de viris' ludoribus dicere possumus, si eorum originem c5templari volumus, eo uounum genus ex adustis humoribus, & ab extraneo calor cra eractis,alteru ex improba natiui coctione ad nascitur. Inter crasios ludores adnumerari existimo sudores Milijsormes, quos scripsit Hipp.malos esse,si selum circa ceruicem eueniunt: Galenus vero su- illicatur opinione hanc non esse Hippocratis, dum I.Progia. com. 26. ait. Caeterum deinceps alia quaedam de sudoribus sunt Iripta, noa in omni bias codicibus, quae merito alij quidam sustulerunt, tanquam non sint Hippocratis, atque etiam Artemidori, & Dioscoridis sectatores. At uarius m iiij sormes sudores hos,& eoru crassitiem forsitan perpendens, ob angustiam cutis meatuum tales emci declarauit, sed qua lege,&ratione hoc dixerit nescio, nisi ad Hidroa reducere ma. . ali ter emet fundamentum eius inualidum, ut plane constat ex
Galenus de sudoribus tenacibus, &crassis 3.de crisib. mentionem
te tiAuic. in I .par cantic. traα2.de sudore grO :&q.2.tra t. r. ca'. 7oine udore viscoso. in canti c. de nigro sudore, qui etiam crassus est, verba fecit. Pro talibus noscendis sudoribus exercitatus requiritur
Medicus, ut distinguere valeat, qui erassi ab adustione, & qui ab humorum cruditate,&qui ex colli quatione partium oriantur. Vt autem haec assequatur morbi naturam inter alia requisita inuestigare, & cognoscere opus habet si enim fuerit morbus calidissimus, quemadmodum febres ardentissimae, synochae,seruentes,& malignae huius naturae existunt, quia in his adultio humorii fieri potest, statim insureit speculatio,sudores fieri posse a crassesactis succis a valido, & potenti calore i quod si eueniunt, nulli dubium est ex colore repraesentare peccantis humoris naturam, atque tactu eorum acquisitam crassiti et . diiebris autem erit vel colli quatiua ardens, no pestifera, vel colliquvua pestilens,aut colli quatiua hectica, statim sudores pronunciare po imus ex p ritu colliquationibus deuenire. Hi erunt quoquo pacto L colorati,
103쪽
8 i Baricelli de hydronosa natura
colorati, & odore graveolentes, praecipuξ si carnium colliquationes fur. Si sobris ex copia crudorum humorum excitabitur,sudores in ea suscitati haud erunt colorati,sed albi,& turbidi, qualis est lenta pitu ta; colorati vero si ex melancholia mouebutur, eo quod nigri,vel pablidi cernuntur si ex hoc humore sy nceri sudores erumpunt, vel ex piat uita cum succo huiusmodi commixta. Si fuerint mili; formes facili me cognoscentur, quia sudores illi sunt quaedam paruulae, & aquosae pustulae in cute disseminatς, insurgunt subito in corpore uniuerso,hic, illic dispersi frequentius autem in manibus,& pedibus,& sunt pustulet ruboris, dolorisque expertes,& aqua plenae. Sed quaesitum oritur ex his, An sudores crassi vere dentur 3 Primo dicitur,quod non; nam si humores crassi,& viscos illi sunt,qui obstr
Gones tum minantur,tum atque pariunt, ut Gal. in multis locis confirmauit, de necessitate sequitur per angustissima cutis foramina trams re non posse. Illa enim loca a tali crassiori materia oppleta exitum quippe sudorum interdicunt, ad quorum euid etiam aureum Gal.tex. 3.de sympi .cau. 2.adducimus, sic dicentis. Detinetur sudor, si paucu, si viscidum, si crassum fuerit excrementum,aut si constipatur meatus; id vero ipsis accidit,vel quia obturantur, vel quia clauduntur. Obturatur a succis tum crassis,tum viscosis,clauduntur vero vel ob inedia, vel mollitiem. Haec Galenus. Ex quibus in humanis corporibus sudores crastas fieri posse non conceditur. Oppositum tamen sentiunt ea, ouae superius attulimus. Ubi autem consistat difficultas,ingeniosi Le Gores aures arrigant. Materia, quae per sudores a corporibus ad ex- .cretionem mouetur, vel intus crassa,viscida, & lenta suerit, cuius ge neris sunt multae species pituitae,& atrae bilis, vel tenuis fluida,& su, tilis. Si tenuis, cum facilitate ad expulsionem per poros culaneos, dein sudores disponitur. Sin vero crassa, & lenta, absque dubio obstructiones parere,& meatus claudere potest, & ex tali non est assaerendusudores euenire, cum a cutis meatibus exitum non habeat; nam si ad illlos forte traheretur, utique sua viscida,& lenta corpulentia claude ret,& sudoribus aditu impediret. Verum a natura duplici medio rei huic prouisum existimo. Primo. Crassi,& viscosi humores adeo extenuari solent,ut facilis sit per cutis porositates exitus: hqc autem ex te nitatio a duplici potest oriri calido,a naturali scilicet, & praeter naturam. Secundo. Humores huiusmodi cum extenuari nequeunt,sero
104쪽
dc potulenta , auctore Hipp. in fine lib. de alimen. idcirco animalibus necessaria iudicatur, quia solidioris cibi est vehiculum, alioquin angustissima vasa permeare nequiret: uc humoribus istis crems, & viscosis
serositas haec,vel alter succus consimilis vehiculum csistituitur, vitales humores per meatus culaneos exitum habeant, de in sudores vertantur. Ecce modρ quod sudores crassi, viscidi,& tenaces, de quibus disputauimus,oriri possunt,ex quo ita exponi tex. Auic.in cant. debe re iudicaui,dum ait Nigrium sudorem melancholia significare: humor enim atrabiliarius sua crassitie,& terrestri siccitate haud unquam attenuari adeo posset,ut per sudoris vias excerni posset,nisi sero commixtus ad exitum clisponeretur. Experimento haec omnia in sanguine ex venis phlobotomo extracto comprobantur, siquidem ille dum ex vena incisa fluit,subtilis aspicitur; post autem temporis interuallum, si a crassis succis ille originem habuerit,crassescit,& congelatur. Non secus sudores crassi faciunt, cum enim ex e ut tenues, oc fluidi videntur, atque liberE excernutur,& per cutim disseminati crassi, & veluti congelati,si manibus contrectari accidunt, pernoscuntur. In malignis etiacolliquatiuis febribus ubi carnes, adipes,& pinguedines colliquatur,
atque per poros excernuntur, utique a calore ardenti admodum hae partes extenuatae per sudores evacuantur, vel sero commixti, ad exi tum paranturHuius opinionis est Actuarius I. Method .cap. 2i. Ita in
telligendus est Theophrastus, qui sudores crassos scripsit ab humiditate Prosunda in partibus corporis prouenire, ut Petrus Paulus simoneta in suo Medicinae compendio etiam asserere videtur,qui loquens de crassis sudoribus a crudis humoribus illos in prosundiori partς corporis iustitari constituit. De sudore tenui. Cap. IV.
I tenue opponitur crasso, ut Gal. II. Iethod. c. I 3. aperuit, de necessitate oppositas habebit differentias,ita oppositorum regula requirit. Vnde crassum si communicatur cu lento, viscoso,& tenaci; tenue
oppositis adaptabitur,fluxili scilicet, molli,& sub ili; non enim aliud est tenue, nisi materia habens partes rariores,& leuiores, quam crassum quemadmo dum GaI. smpl. med.sacul .cap. χ.mani seuauit. Idcirco cum percose poris porositates tales excernuntur materiae, eas, sudores tenues ain
105쪽
8 . Baricelli de hydrono a natura
pellare consuevimus. A quibus autem huiusmodi moueantur,aperire
Porro incespore nostro tenuia, quae pro materia deseruiunt sudorifica, in duplici secantur differentia, aliqua enim per se sunt tenuia,&naturaliter;aliqua vero per accidens,& mediante morbo. Secundiana naturam in massa sanguinaria reperitur naua bilis,quae veluti spum est in sanguine,tenuis,&subtilis existens. Secundo, serum sanguinis, siue serosum excrementum datur, quod dependet a cibo,& potu. Terti6,quaedam aqueae dantur humiditates, quae omnia ex sui natura subtiles partes habent, & aptas, ut ex ijs tenues moueantur sudores. Has, dicebat Auic. I. par. canti c. trait. 2.propos. 3 39. hum 'ru puritatem,&subtilitatem significare. Tenuia vero, quae per accidens eueniunt,vel quia sanguinis massa ichores generat, nascuntur. Siquidem, ichores partes sanguinis aqueae sunt, vel non tu coctae, vel corruptae,
ut in I .lib. cap.2. diffuse percurrimus. Vel succedunt, quia humores tenues fiunt,& extenuantur, aut magni caloris ratione, vel medicamelorum attenuantium, vel a motu valido, vel tandem a locorum angu-nia. Pi ofecto ex his subtiliatur humores,& in tenues sudores excerni possunt Quod ex ichoribus humorum sudores tenues suscitetur,nulli dubium est,sunt enim hi partes subtili isimae,& aqueae,quae magnacilitate avenis ad corporis poros culaneos trahi possunt, & in sudores conuerti. Isti autem duplici via excernuntur, vel synceri,vel cum
Ut aut e lucidius haec omnia percurramus, requirit casus ut aliqua adnotemus. Ideo sciendu volumus, notitiam ichorum primo ex morborum Idaea, in quibus fiunt, nos posse venari. Hoc sit exempluria . Casus, seu ardens febris, quae ae lituo suscitatur tempore,& per quam
totus homo uri videtur, ut ex Hipp. habemus . de rat.via. in acu.c. I. Oritur haec cum venae aestiuo tempore exiccatae, acrem ad se trahut,
ct saniem biliosam: per venas Hy pp. intelligit venul)s capillares, ve . has,& arterias, quae in carnibus, ct toto corporis habitu existunt. Hae ante alias exhauriuntur,&siccantur, siccatae vero, sugunt ex alijs; sugunt autem ante alia ichores, seu tenues,& acres succorum partes,eo quia,ut tenuiores facilius extrahutur, & quia sunt acres,& mordaces, citius demittutur,hinc sit, ut corpus deinde uri videatur,ut bene VH-lesius . de rat. in acu t. com. I. In febre hac si sudores superueniunt,ut saepissime fit, Hipp testimonio q. Aphor. s. utique tenues esse opor
106쪽
ardens febris alip est exquisita, quae ex pura bile oritur in magnis vasis putrescente,alia est nota, quae ex sanguine,& pituita falsa ortum ducit, in utraque ichores plurimi gignuntur, qui in sudores ex- .cerni possunt. Experimento haec comphobantur omnia,eo quia sudores ex ichoribus suscitati Qtet alijs esse magis molesti,pr cipua si fuerint biliosi,aut salsi; bladiores enim sunt sanguinis,& pituitae, utriusq; vero bilis mordaciores sunt. Hac de causa sentiunt aegri ardores, o
puncti iras per ambitum corporis, cum per sudores ichores evacuant; tunc autem potissimum cum ichores minime a seroso excremcto cor
repti educuntur. Vtique prouida natura in sudorum eruptionibus ie- rosas humiditates, & aqueas ichoribus miscere solet, ut minori aegrorum amictione sudores fiant alioquin si ichores putridi,biliosi,& salsi, testibus Hipp. 3. Aphor. Σr.& Gal. in comm . synceri per sudores excernerentur,n5 solum puncturas,& ardores inducerent: verum atq, exulcerationes,& molestias maximas inferret, minores vero si ij cum sero miscentur, quod cum sit aqueum, facile est ut eorum acutiem, de acredinem obtundat, ex quo mites infirmis molestiae succedant. Tenues sudores ex immodico fieri possunt calore, quando hic limmores adeo extenuat,&eliquat,ut percutim educi podint. Obseruatur hoc in multis calidi mimis febribus, in quibus clim vigeat calor igneus,&potentissimus, solent per cutis foramina tenuissime eliquati humores,& praeter hos serum,& aqueae aliae humiditates extenuatq: cum autem calor hic non humores tantum, sed solidas etiam invadit partes,illas solet colli quare,& nouos sudores generare, colliquati uos
appellatos,ut nos superius disputauimus. Cupiens vero Gal. humoris tenuitatis docere origine, praeter alias causas a magnitudine caloris , 2. Progn.com .so.prouenire dicebat,afferens, tunc item humorem tenuiorem,cum ab inflammatione detinetur. lnde iit, si in meatibus narium, oculorum,uel oris inflammatio fuerit, ut ex ijs partibus tenuesessiuant humores,quod in Periptae uinonicis etiam vilitur,du propter inflammationem serosi, & fluxiles humores generantur, & per tusses educuntur. Ratio omnium obscura non est, nam magnus calor,&se-brilis humores extenuandi, fluxilesq; reddendi magnam retinet facultatem; hine in iebribus tales per sudores eli ci ,rationabile est, qu*ndo hic feruentior factus, non solu n humores extenuare habet, sed naturales humiditates carnes,adipes,& pinguedines, ut in malignis,& ar dentibus febribus colliquar . . Tenues sudor reirigeratione naturalium facultatum quandoq; origi
107쪽
86 Baricelli de hydronosa natura r
originem habuere, tunc autem potissimum, cum comulatrix facultas a concoctionis scopo aberrat : imbecillitatur enim calor nativus, atq; a stigida partium corporis intemperie mortificatur adeo , ut non coctiones, sed crudos generet humores, & proinde tenues, & nuxiles.
Verum frigiditas huiusmodi duplici ordine succedere potest, vel internE, vel externe; contingit interne quoties internae partes imbeciblitantur, & resoluuntur, ut principalibus visceribus aliquando euenit hepati potissimum, cuius est officium sanguine,&hamores generare. Si enim pars illa, vel longo morbo,vel continuis cruditatibus,magna febre, potu gelidissimae aquae, vel alterius frigidi medicamenti, alias causa taliter imbecillitatur, ut fiigida acquirat intemperiem, tenues, ct aquosos generat humores , nam calor nativus illius partis quasi re nigeratus nequit crassiores illos facere: proinde si in sudores illi 'eptuntur tenues,& fiuxiles csitrectantur. Obseruantur istius generis su dores in hydropicis, in quibus a talibus aquosis humoribus succediit. At si externa operatur se giditas non solum coitricem facultaterest, gerare solet x quo tales etiam gignantur fluxiles succMed quandoq; du validissima est corporis sere cunctas facultates mortificare, in quo conflictu natura pene emortua animantis relinquit humiditates persidores,eas non valens retinere. Casus hic in ijs obseruari quandoque poterit,qui per gelu,& niues iter peragunt,& frigora incommoda patiuntur. Non ex meipso loquor,sed Gal. munitus fundamento,qui in Iib.de cau.sympi. dc de loc .aflec.dum loquitur de Bul imo huius casus nobis reliquit intelligentiam. Siquidem ex hoc morbo aflicti, du pe regrinationes multas, & longa itinera , maxime per nives facta, passi fuerint,repente animo linquuntur, cum extremarum partium refrigoratione,& spiritu defectione,&exinde necessario exudant. Quia autem & a calore,& a stigore sudores tenues generati sessi sumus,indiget inquisitio, ut modum,quo utrique noscantur sudores do ceamus. in hac re parum immorabimur, nam a calore sudores tenues
facti, ut plurimum colorati sunt , a frigore autem decolores, & aquei apparent. Sed locus Galeni insurgit simpl.med facult.2. qui m j corpora a frigido adeo exprimi posse, ut tenues humiditates emittar, indicauit. Idcirco videamus, An corpora nostra tale genus sudoris pa ti possint λ Prosecto a frigore humores csidensari,poros obstrui,&su'doribus exitum impediri vulgatissimum est,qua ratione tale genus sudoris concedendum minime est. Sed quid respondemus Galeno, qui
huiusnodi adnotauitὶ Equidem in naturalibus saepe unu euenit,quo
108쪽
s il posse dissicillimum, siue impossibile iudicatur. Examinemus hoc
in proposito quaesito; erere enim,sudores excitari 1 frigido, mira blare, de praestigiosum existimatur; nulIatenus a frigore duplici ration sudores posse moueri,non est a veritate alienu,namque & per expressonem,uel unionem caloris in corporibus a frigore suscitantur. Per expressionem ita confirmauit Galenus. Nam dum mollia contrahuntur, comprimunturque, humidum exprimi contingit, simulq; partes diuelli: humidum quidem sicut in spongia a manibus noctris cotracia, compressaque; diuelli autem,scut in ijs,quae distrahutur, diuelluturq; sue a nostris manibus, sue aliunde. Corroborat hoc Gal. in lacrymis oculorum,& in muccis i naribus,quae a frigoris expressione erupunt; quare si hoc verum est in hisce casibus,verisimile est in sudoribus contingere posse in mollibus corporibus,atque humiditatibus repletis,li,cξtraro;in duris autem, & siccis haud in naturalibus possibile est per compressionem suscitari sudores. Per unionem caloris a frigore etiasudores moueri consentaneum est dum enim calor magnus est, si a se, gore reuerberatur, validior factus, humiditates utique valet corporis extenuare, & per sudores euocare vehementiori impetu; violenter enim poros aperit,& humiditates excernit. Quoniam incidimus in tennes sudores per viam cruditatis,& frigiris causatos, non video cum silentio Aristotelis adnotandum in 3. de Partianimal. cap. 7.me posse relinquere. scribit Philosophus, sudores ex tenuitate, & aquositate sanguinis oriri posse. Hos vocat sudores cruentos,quos a vitiato corporis habitu fieri manifestauit in illo enim
sanguis immodice humescit, & in specie saniel, deserositatis diluitur,
inde per poros emisius, in sudores tenues, & cruentos conuertitur. Quia autem inserius de sudore hoc, caput proprium conscribemus, satis hic sit per transitum illum tetigisi . A locorum,& meatuum angustia sudores tenues etiam succedunt, huius rei apertissimum est exemplum in aquis maritimis,& salsis, quae ex eo quod per angustos terrae porositates transcolantur, dulces,sub tiles,& tenues redduntur,hoc ordine dum serosa excrementa,vel hu. mores per venarum angustiam, siue per cutis stricta spiracula percolantur,tenuitatem acquirunt, & tenues sudores emciunt. Non secus in urinis iudicamus ; cum enim tenues apparent vel a cruditate, vel , calore extenuante, vel ex aliqua partium obstructione tenuitate illa prouenire suspicamur. Paulus Simoneta sudores tenues fieri posse, meatuum cutis angustia in suo compendio non consentit, ex eo, quia
109쪽
8 8 Baricelli de hy dronosa natura.
latitudo crassitiem n6 arguat; res autem clara est, si tenuitatem aqua rum a mare transfusarum ad terrae viscera, vel urinarum consider inus, quae si a vijs corporis angustis percolantur, utique tenues,&sub
tiles efficiuntur. At Theophrastus dum sudorum indagaret tenuitatem , tenues, ct aquosos sudores ex humiditate feri supe: ficiali scriptum reliquit: Hic est processus sudorum tenuium . Sed mouetur quq stto, An sudores tenues fiant, calido,an a frigidoὶ Dicamus 1 neutroque fieri, ratio est,nam si loquimur de calido,sudo res incrassat potius, quam attenuet; probatur ex Aristi ψ.Meteor.vbi calorem agere ingrossando,& inspissando,ut patet in ijs,quq digerumtur, disputauit. Insuper videmus carnes assatas ab igne, vel a caloro constipari,& indurari,non autem attenuari; idcirco asserendu tenues humores,& sudores fluxiles non fieri a calido. Nec etiam a frigido,na illius officium est condensare, & non attenuare, ut clarum est exemplum in balneis,quorum vapores si ad tectum elevantur, ab illius sti- rore condensantur,& in aquam conuertutur. Si ergo ita est tenuium sudorum,originem aliam a superioribus allatis inuenire nos constrim
In oppostum tamen est Gal. decretum 2.Progn. com. o. ubi pro bat, humores attenuari ex inflamatione, & a calore magno; c6munis enim opinio est calidi esse rarefacere,& frigidi condensare.At frigidulicet condenset, Gal. teitimonio .simpl. med. facult. cap.2. percom pressionem tamen posse facere, licet raro, sudores non dubitauimus: propterea & a calido, & a frigido sudores tenues fieri dicendu venit. Ut autem quaesitum soluamus, ad Theoremata Marci Zimarae re currendum putamus. Hic propos. i .ex industria disputat, calidi efferare facere,& stigidi condens are. Vt summa autem di utationis eno daret,calorem diuidit in Naturalem,& Elementale. Calor naturalis, quia ab anima regulatur ad diuersos fines, secundum animae ex entia pro sui a ibus exercendis mouetur, & sic condensat, dum ex ungui ne menstruo generat ossa,& membra solida,digestione agit ingrosando,ut . Meteor. loquutus est Arist. extenuat tame ea, qus pro actibus animae in corpore opus habet: quare calor hic tum attenuat, tum in crassat,prout ad corporis tutelam expediens videbitur. Calor autem elementalis per se extenuat, & rarefacit; per accidens vero quandoq; lcondensat, ut in consumptis humiditatibus in poris existeminus ex calore videmus,& in carnibus,quae assantur ab igne .c u ergo asseri inu , humores a calido extenuari, ex quibus tenues succedant sudores, vel intel-
110쪽
Intelligendum I naturali calido fieri attenuationem,uel ab elemetali. Si a naturali, supponendum est id fieri ad exequenda ab anima sibi attributa munera, & sic attenuat serum humorum, vel humores superfluentes in corpore,& per sudores quandoque expellit, ut illud a no cumentis liberet. Si ab elementali,& extraneo, utique huius propriuest extenuare,rarefacer dissoluere partes aetherogeneas: quod si co- densat,per accidens id facere manifestauimus. Ex quibus humores tenues fieri a calido, & proinde sudores ipsos tenues non est amplius
Quoad stigidii, An ex ipso fiant sudores tenues 8 Prosecto breuibus quaesitum dissoluimus , ex frigido per se nullatenus sudores oriri, per accidens vero sic; nam vel per compressionem mollium partium, vel per unionem caloris ex ipso fictam, vel per frigidam in corpore inte. periem introductam, ex qua humores tenues, & serosi gignantur, ut in Anasarca,Ascite,de Timpania videmus,sudores fieri posse non dubitamus .
Desudoribus a Quantitate desumptim Cap. V. Vdores, Qualitate desumpti multi, plurimi,copiosi,abundantes, assidui, non desinentes dicuntur. Item pauci, intersecti, desinentes, intercepti appellantur. De his duo agemus capita, primum de multo,alterum vero de pauco sudore ventilabitur. De sudore multo. Cap. VI. Vltum sudorem appellabimus, qui copiosus, siue abundans in corpore vi debitu r haec aute significatio,vel temporis quantitatem,qua continui, vel assidui vocari consueuere; vel excrementoru copiam, qua copios,abundantes,&plurimi dicuntur, complecti poterit. Hinc ortum est, ut apud Medicos, sudores aliqui multi, de copiosi, aliqui vero assidui, nonnulli autem assidui,& copios, iuxta temporis, de excrementorum quatitatem considerentur. Ex hoc Plin. in lib. 3 reserente Ioseph. a Costa, loquendo de Hydrargiro, nam in igne resoluebatur in vapores,qui deinde congelati iterum in Hydrargirum ver M teban-