장음표시 사용
181쪽
1 so Baricelli de hydronos a natura.
Sudores ex nigro humore praedominante colorati. HVinor melancholicus vel est naturalis, vel praeter naturam . Naturalis est sanguinis, seu illius pars crassior; deseruit haec in massa sanguinis, pro corpore aledo, dat enim sanguini soliditatem ;solet autem saepissime humor hic pro atra bile usurpari a multis, sed
impropriε, cum atra, praeter naturalem humorem proprie designet. Color eius niger eit,sicut & eius,quae contra natura est Dum a limite excedit naturae, multas habet species, namque & alij humores etiam cum uruntur, sub hoc vocabulo continentur. Prima fit ex seruore sanguinis, de qua dicebat Gal. 2. de diisseb. Si sanguis nimium aduritur, pars subtilior reuertitur in bilem,crassa vero in atram bilem. Secunda ex incendio,& putredine atri humoris. Tertia ex adustione,& putre dine flavae bilis. Aliqui dant quartam differentia,quae a pituitae incineratione proueniat, ut Andernacus comm . t. de noua, & vet. med.
diag. 6.Omnes istae differentiae praetet naturam sunt calidae,& siccae, coloreq, nigrae ex acquisita incineratione, naturalis vero nigra, sed stisda,& sicca. Naturalis sudores non facit, dii sub naturae imperio comituitur: praeternaturalis vero sic,du in morbis excernitur: siquidem sic Auic. intelligitur tu Cantica, quando dicebat, sudorem nigru me Iancholiam significare. Multi contendunt,sudorem hunc non dari,ut Marcellus Donatus lib. i. de hist mirab. cap. 2. ob id sorte, quod atrubiliarius humor sua crassitie, siccitateq; terrestri minime possit attenuari, ita ut per sudoris vias excerni sueat: tamen, ut nos in cap.de crasso sud. probauimus, sudor hic dari potest,nsi ex absoluto humore, sed cumisceta serosae humiditatis, vel alterius liquidi humoris ,1 quo possit ad exitum parari. Id voluit,vi credo intelligere Gai .in 3.de crisibus, dum de crassis, & tenacibus humoribus mentionem fecit. Ex differenti js atrae bilis,& ex miscelis cum alijs humoribus, multς insudoribus colorum nascuntur species. Viridis enim sudor ob bilis
porraceae,vel atrae, miscelam comparatur. Color glaucus,caeruleus, seu fuscus,cineritius,liuidus, plumbeus, fiunt ex misceta atri humoris cum pituita. Color in sudoribus violaris,purpureus,agathinus,& similes, succedunt quando utraque bilis cum pituita miscetur.Hinc Auic. in par. I.cant. trait. 2. dicebat: Si appareat sudor valde albus in modibis,significat super humorem phlegmaticum: si vero sit citrinus,super coleram citrinam,& si niger super melancholiam: si autem sit rubeus, erit
182쪽
erit morbus ex sanguine. Nec cur uit Auic. ad alias sudorum venire differentias: nam Medici sapientis est scrutari humorum miscelas, decolorum species, cνnitis vero primis generalibus. Eadem ratio erit in humorum ichorilsus; sequuntur enim hi, illius humoris colorem, liuo generantur.Consimili industria in seroso excremento procedem 'um est, qualiscunque enim suerit in corpore redundans succus ut inquit Gas . de sanit. tuen.) tale necesse est,ut apppareat serum, nam sudor succorum, qui in uniuerso abundant corpore nota est: dicebat tamen Ges.lib. Io. de simpi med.iacul haec. Ut plurimum sudor coloris pallidi est, quia serὰ semper sero aliquid bilis commistetur,loquebatur ibi Gal.de sudore in sanis potissim v, in quibus talis coloris est,
ut plurimum sudor, talit hoc tamen in aegris, cum ab humorum peccantium coloribus, varios recipiant colores sudores ipsi. Sed veniamus ad modum, quo colores in sudoribus cognoscantur. Gai. Io. simpl. med .secuit. veteres Medicos consueuisse, scribit,in pa-l stris i corporibus exercentiu sudores colligere,quos ad varios morborum usus conseruabant. Vtebantur strigilibus,& linteaminibus ad illos excipiendos, quibus sudorum colores apprim E contemplabatus. Hinc GaL .de sanit. tuen. cap. q. loquens de colorum cognitione in sudoribus dicebat: Licet autem hoc strigili deprehendere cum lauatur, siquidem cum in balneis lauabantur, strigilibus 1 corporibus corradebatur sudor,& in usum a Medicis,ut erat solitum, adhibetur. De hoc agemus diffusius in lib. .huius operis. Nunc vero temporis, quando apud Medicos sudorum usus in medendo non appetitur: in linteolis, indusijs, vestibus,&operimentis,eoru contemplamur colores: si post illorum eruptionem ad infirmos accedimus, quippe ab aspectu,& tinctura in humorum in corpore peccantium,cognitionem deuenimus, hoc enim Auic volebat inferre lib. 3. fer. I s.trach. i.loquens de sudore in hieterico, dum dicebat, indusiam colorari humore peccanteis. Quibus cognitis utique in praesagijs ingeniosus Medicus non aberra, bit, neq; in morborum cura: nam ex bonitate, vel malitia humorum,
morborum euentum,& naturam praedicet.
De sudoribus agus perceptis. Cap. XII. V dores a gustu, in praesentiarum sunt explicandi. Hi a saporibus desumuntur,e quorum medio in humor u peccantium cognitione deuenimus: siquide Gai. in lib. de sympr.
183쪽
16Σ Baricelli de hydronosa natura:
praebere eius naturae saporet n.& de sanit.tuen.c.q. dicebat: Aliqua do vero ipsum, qui afficitur, gustare sudorem suum,quo certius inte noscatur,lubemus. Et superius. Hic naq; partim acidus,partim salsus est,partim vero veluti lutum,aut virus plane olet; saepE amarus apparet, qualis utique morbo regio laborantibus emittitur. Eius autem dignotio etiam citra gustu facilis est ex solo colore. Vertim sicuti color
visus erat passio,ita in praesenti nam agimus de gustu inpote esset in guae passionem,& affritu asserimus: ipsa enim omnium naturas sGa leni testimonio A. de simpl.med.sacul. cap. i. gustabilium dignoicere potest: hinc cap. . lib.cit. dicebat. Saporu naturas a gustu acquiri assi duo, plurimumq; dentibus madendo; nam si quis cupit acrimoniam , gustet allia, & caepas: si adstrictionem eam inuenit, & in rho, &galla: si amaritatem, in nitro, in selle,& aloe: si dulcedine, in melle: sin vero insipiditatem, in aqua: & non immerito, nam lingua cunctos noscit sapores, siquidem ipsa medium gustus est, atque a natura fuit fabricata saporis insipidi, ne ad noscendam saporum diuersitatem impediretur.
Inde dicebat Arist.2. de anima,tex. io . aegrotantibus amara omnia videri, nam lingua sumo inficitur colerico, cuius mat* ita erat in stomacho,quod non eueniret, nisi aegrotaret: lingua eni m dum in salute corpus reperitur, omni sapore est destituta, ut perinde omnes perno
scat; cum autem illud aliquo afficitur affectu, utique peccantiu hum ru recipit sapores: unde Gai. in lib.de ossicina Medici,comi. dicebat.
Si gustallii amari videntur,redundat in lingua bilis: si salsa,pituita salsa si acida, acida similiter pituita plurima eii.sieque hominem dic in
qualitatem sui sudoris interdum in os distillantis percipere . , Gai q. de sanit. tuen.c. q. differens de colore,& sapore in sudoribus, dicebat. Aliquado vero ipsum,qui assicitur, gustare sudorem suu,quo certius internoscatur,iubemus, id quod aliquando sua sponte accidere solet,dum ex fronte,& eius partibus in os saepE delabitur. Idem te gitur,ut diximus in lib. de disser. sympti Ex quibus patientis relatu in peccantium humorem cognitionem nos posse deuenire colligimus. Si enim sudor fuerit dulcis, pituitam dulcem, vel sanguinem peccare pronunciabimus: si amarus,aliquam bilis speciem: si ponticus,melancholiam, vel vitream pituitam, ii quoquo pacto fuerit in venis. S sic in alijs saporibus. Vt autem in his ritE procedamus, saporum ordines
numerare necesse puto, atq; eos in humoribus nostri corporis adapta re. Hi colliguntur ex Gal.in lib. de simpl. medic facult. a Serapione in sermone de simplic.de ab Averr. I. collig. c. 27. Acutus sapor, amarus, salsus,
184쪽
salsus,dulcis,unctuosus,acetosus,insipidus, & ponticus: si quidem alii
numerantur, ad istos autem reducuntur. Datur enim sapor nitrosus,
qui ad salsum reducitur, acidus ad acetosum, pinguis ad unctuosum, astringens,seu acerbus ad ponticum,acris ad acutum. De his Medici, ct Philosophi diuersimode loquuntur, primi enim saporum principia in calido,& frigido costitu ut secundi vero in sicco,& humido: nihilo - minus licet Gal.& Arist. dissentiant in principi; scostituendis , in hoc
tamen conueniunt, quod ambo extremos sapores, esse dulce,& amarum decernunt. sed audiamus hos disputantes.
Aristoteles summus Philosophus in lib. de sens.& sens saporii principia intendens constituere, idcirco posuit siccum,& humidum, quia operationem in gustu saporum considerabat. Galenus vero saporem, quatenus sit gustabilis opinatus est,& perinde quid operabatur per tangibiles qualitates,ex quo calidum,& ii igidu constituit. His considerationibus disserentia prodit inter Medicos, & Philosophos: nam hi saporem considerant,ut ipsius naturam intelligant: Medici vero in ordine ad actiones,quas in corpore humano exequi possunt,non quidem ut gustabiles, sed ut tangi biles qualitates,idcirco calidu,& frigidum considerant. Consentiunt vero in amaro,& dulci sapore,constituentes esse contrarios,& extremos: nam ambo alterationem,&modum, quem inferunt in gustu opinantur: siquidem id dulce est , quod summe delectat, amarum, quod contristat. Hinc Medici activas qualitates,quq magis corpora queunt alterare opinantes, frigidii,& calidum esse principia statuere: Philosophi vero passiuas. quae saporibus
gignendis sunt magis aptae, es quibus inter hos selectoa viros nulla videtur esse contrarietas, cum una, & res eadem diuersimode considerari queat. Sed tempus est, sapores cum humoribus iungere, ut sudoru cognitionem ijs mediantibus adipiscamur. Equide in re hac non erit inutile memoriε tenere,saporum alios naturam calidam,alios frigidam alios humidam, vel siccam denotare, vel quodammodo temperatam,& in activis,vel in passivis qualitatibus acquirere. Hoc sit exemptu. Sapor
acutus, amarus,& salsus, naturas calidas,& siccas, secudum magis,&minus denotant, proinde sensibilitati s eorum ratione humoribus culidis, S siccis adaptantur. Hae sunt Bilis,& Pituitae sal* differentiae. Sapor dulcis,& pinguis in calido,& humido naturam temperatam arguunt hinc sanguini,pituitae dulci,adipi,& pinguedini comparantur, siquidem partes hae dum in limite naturae existunt, temperatae sunt:
185쪽
16 Baricelli de hydronosa natura.
secus verb si recedunt. Insipidus naturam frigidam,& humida,proin de insipidae pituite assimilatur. Ponticus, Stipticus, Acidus, Acerbus, Acetoibs,naturas habet frigidas, de siccas,& melanchollae, de pituitae differenti js subiacet. De his nolui longius disserere, sed prout exigebat tantum praesentis loci adnotatio, quippe nostra fuit intentio ad cognitionem sudorum ex parte saporum studiosi mentem pr parare:
oropterea veniamus ad scopuli ' . - - ,
Sapores, qui in sudoribus obseruantur, Vel serosam materiam, vel humorum excretiones,vel nutrimentales humiditates designat: propterea duplex consideratur sudor, alter in sanis , alter vero in aegris . In sanis sudor vel a sobole alimenti, vel a potu largiori, vel a sero copioso, alimenti vehiculo contingit: In aegris vero sudor effluens vitio.
sorum humorum, vel proprij humidi partium propagatio est, quo fit ,
ut in aegris tria sudorum genera liceat agnoscere, unum a vitiosis humoribus in venis, aut visceribus, aut habitu corporis collectis prudiens. alterum ex colli quatione proprij alimenti partium; tertium ab expressione humidi natiui iacta a dolore, ut agitatione spirituum: densibus alias disseruimus in I. lib. huius operis, In cap. de sudoribus visibilibus, de numero, & disserenti)s humoruactum est,idcirco illud iteru recensere non opus est, sed 'o ut exint Iocus ad illorum sepores tantum deuenire.Incipiamus ab ipsa pituita
ὰ qua, & i suis different ijs, hi capiuntur sapores: Insipidus, Dulcis,
I idus & Salsus, qui in sudoribus percipiuntur,cum humor huiusmodi,vel aliqua eius species excernitur. Equide apud scriptores nostros vlures pituitae connumerantur disterentix, quippe praeter allatas &Vitrea,& Gipsea reperitur:tamen plures sapores haud repraesentant: nam Vitrea sub acido comprehenditur, & Gipsea tophis, ct calculis veritis,qua humoribus inesse consueuit,ob id in sudores non vertitur. Hae pituitae species cu alijs si miscentur humoribus, utiq; varios coir enerat sapores: si enim cu bile iunguntur,veniunt sapores subamari, bacidi, mordaces, & acuti : si cum melancholia, pontici, acerrimi ,
acerbi,austeri,ut Auic.lib. I .sen. i. doct. cap. I. si cum sanguine, dulciores,su bacidi, subsalsi. Tu vero, Lector,si primarum specierum sci- uelis sapores,proculdubio in miscelis compostos habebis.
A bile capitur sapor amarus, acris,acerrimus,& imordax,secudam suas species, Quippe naturalis amara est, fit autem mordax si miscetur cum silisa pituita: pallida bilis,acris est, glastea vero acerrima: proinde lacium sudores amaros, acrς ,acerrimo ici mordaces msapore. Uauautem
186쪽
autem adnotandum volumus per acrem saporem in melancholie spe ciebus per acerbum posse capi ; in bilis vero differentijs per acutum; dicimus hoc,ut nonnullorum opinionem euertamus, qui in bile, soluamarum esse saporem contendunt, minimE vero acutum; quoru ratio vera est in naturali hile; sed in ea, quae contra est naturam falluntur; datur enim acutus, ct acris sapor, nam a feruenti, & acri calore suscitatur Hoc docemur ab Hipp. in lib. de veteri Medicina, ubi h c affert. Et quos quide acuta, acrisque, ac aeruginosa bilis altiligit, quales mox rabies,& morbus viscerum,ac pectoris desperatio. In lib. de Dynami diss vocantur humores acres. Ex his differentijs adaptandi sunt sapo res: siquidem in miscelis diuersi nunt, cum pituita enom praeter salsa uis misceatur,temperantur bilis sapores, cum salsa vero acuuntur, cum nigra melancholia,seu atra itidem: tu vero si exactius humor ii misce. las,& sapores exoptas, adeas sanctorum sanctorium lib.7. Method.
Ab humore nigro capitur sapor acidus,acerbus,ponticus,& auste rus: melacholia enim naturalis acerba,&acida est,ut vomentibus non raro notescit: praeter naturam Ver quia sit a multis humoribus, solet quodammodo in saporibus variari. Exempli gratia, humor melancholicus naturalissi aduritur,&putrescit,ex eo fit bilis atra exsuisite,quq acida est: si aduritur bilis flaua, ex ea sit atra, quae amara erit, & pessi ina; nam haec terram radit,&in altum attollitur,deseruet: si aduritur sanguis, fit atra bilis,sed sapor erit minus amarus, nam orietur a benigniori sicco: si aduritur pituita, ut multi tenent, sapor alterabitur ad maiorem sensibilitatem, quam in primis speciebus. Hae differentiae si cum alijs comiscentur humoribus,mistos excitabunt sapores: si enim cum sanguine a propriis saporibus mitesciit; si cum pituita acida, atrabilis fit acidior, si cum falsa acrior, si cum naua acida cum amarore, si cum adusta acida cum amarore,&acredine, cum pituita dulci,vel in spida mitescit sapor acidus: si tamen plura cupis de humore hoc,lege Gai. I . Method .med. 9.in lib.de atra bile R. lib. .de simpl.med.sacul. 2I .& Σ1.ex Quibus sapores in sudoribus noscendos habebis. Ex sudoridus, nullus cognitu facilior est illo, qui a sanguine procedit : hic enim suo colore,tanquam inusitato, & admirabili exquisitam astantibus affert cognitionem, etiam quod eius sapor ab infirmo non sentiatur ideo paucis indigemus pro illius inquisitione,ut enim notissimum est, sanguis dulcis esse debet, &dulcis,& bladus in sapore senatitur sudor eius. Cum aute ex eius ichore procedit,si fuerit insipidus
187쪽
166 Baricelli de hydronosa natura.
maxim P suerit crudus,vel dominium phlegmatis indicabit: si amarus, cholerae: si ponticus,vel aceto sus, melancholiae,aut pituitae acidae: si falsus,falsae pituitae,vel adustionis humorv. At si non serescit,ut opus erat, pro sudore hoc faciendo, sed aduritur, utique a propria degenerat natura, & in alios migrat humores; nam pars subtilior reuertitur
in bilem, crassa vero in atram bilem: ex quibus si sudores fient, amari
Restat deuenire ad saporem oleosum, pinguem,& vnctuosum, qui sapor proprius est adipis, pinguedinis, & humanorum visceru,dicitur talis potius substantiae, quam saporis ratione, eo quod sua crassitie,&oleositate oleo, & rebus pinguibus assimilatur. Ab his sudor oleosus, qui in colliquatiuis videtur flabribus, originem habet. Contingit in viventibus corporibus adipes, pinguedines,& carnes ab igneo febricitantium calore,adeo colliquari, ut carnibus animalium, quando fia-ina,& servido igne in craticula,vel venς colliquescunt, assimilari possnt: tanta enim est illius caloris potentia, dum humidum solidarupa tium depascitur. Intelligimus hic solidas partes, non eas tantum,quae a solo semine facta sunt,sed etiam quq a sanguine generatur,ut adeps, Pinguedo, caro, de quibus vide Gai. io.Methos med. Licet autem de sudore latum instituatur oratio, minime veco de huiusmodi labribus, in gratiam tamen Lectorum, & ad maiorem sudoris cognitione, aliqua de ijs verba faciemus. Profecto ex colliquatiuis febribus,quasdam sensibilem, quasdam vero insensibilem habere colli quationem alias demonstrauimus. Sensibilis contingit in quibusdam pestiletibus, ει nonnullis hecticis,nsi sunt enim omnes febres pestilentes colliqua. tiuae,quia summa putredo colliquaxionem aliquado impedit,propter naturae impetum ad varias corporis partes. Insuper partium Alidatucoiliquatio, non a quolibet praeter naturali calore efficitur, sed ab eo rotissim v, qui magis ignea qualitate, quam putredine operatur. Hinc tres in uniuersum febres colli quatiuae ab auctoribus adnotantur. Ardentes,quae insensibilem habent colliquationem siquidem tunc insens bilis succedit,cum corpus abundat tenuibus humoribus,a quibus solidae partes enutritae iacile patiuntur dii lutionem ad instar halitus, ut I .Progn.Hipp. loquutus est. Aliae sunt ardentes vere colliquatius, na in ijs adipis,pinguedinis,& carniu sensibilis fit colliquatio. Euenit hoc si carnes humidae, ac molles cum adipis copia suerint, nam si sine adipe,& siccae sint,in marsimodes febres traseunt nec aliqua senses
Ita videtur colliquatia: quicquid enim liquatur,in halitum digeritur:
188쪽
secus aute fit in corporibus molli carne, & humida praeditis,le in quibus adipis, & pinguedinis fuerit copia, siquidem haec si a tali tentatur febre, visibilis succedit colli quatio, eaque, testimonio Gal. 3 de causisympi. Vel per ventrem, vel per urinam, vel per sudores excernitur, prout fuerit materia colliquata si enim succi,qui in venis habentur,in Ierosam ituentur saniem,in renes potissimu confluent: quod si renes trahere nequibunt, in ventrem mittuntur : si vero quod liquatum est, crassum sit, qua eq; renes dicebat Gal. trahere non possunt,totum inventrem necessario confluit. Carnoso vero generi ita colliquato,tuniventer fluxionem eius recipit, ubi scilicet ea est crassior, tum sudores
multi superueniut, ubi in halitus est resoluta. Tertia species colliquatiuarum febrium erit hectica, non quaelibet,sed marasmo complicata, nec cuilibet profecto marasmo, sed ibium incipienti, in hoc adeps,&Pinguedo colliquescunt, atque sensibilis colliquatio videtur: siquidein abGluto, &confirmato marasmo fibrosum, & membranosum genus maximό exiccantur,& in halitum colliquatio distatuitur. Haec,&alia diximus in cap. de cau sudorum .
Vt autem ad saporum, & colorum huiusmodi colliquationu intelligetiam deueniamus, sciendum volumus,carnis,& adipis colliquationem,aliquando reprςsentare bilem flavam,aliquando vero pituitam; ita capitur a Gal. 8. de Hipp. de Plat. plac. c.6.quando dicebat. At co liquata caro,similem colore habet colliquationem pallidae bili, ad albedinem magis tendentem, ita ut assiciatur,quod subpallidu, fulvum
appellant: est praeterea cradior etiam colli quatio haec, quam pallidae bilis, peiusq; olet,& quandam saepenumero tenacitate, pinguedineq; in se habet. Pro istorum intelligentia coniecturandum est, aliud esse carnem simpliciter dictam, aliud esse biliosam pituitosam, & melancholicam carnem,ut Gal. 3. de cau. sympi. c. 2.Hoc etiam sentiendum
de pinguedine,nam aliud est pinguedo, ut pinguedo, aliud pinguedo biliosa, pituitosa,& mel ncholica . Colliquatio fit adipis, & carnis, imiore igneo, qui si fuerit in biliosis corporibus, rationabile est partes
colliquatas biliosas esse,eo quia tali alebatur proportionato humore: sic in corporibus pituitosis, si febre ardentissima corripiuntur, quod enim colliquabitur,non bilis colorem repraesentabit, sed pituitae co-Iorem, S substantia,quia viscidius erit. Sed videtur Gai .du 3. Epidem. Com. 3.com. 3 & ῖ .aciit. IJ.&ῖ.Prognost.2 i. de colli quatiuis loquitur deiectionibus, quas no solidas partes colliquari, sed humores potius indicare; ait enim illas biliosas esse, meras croceas nonnunquam albas.
189쪽
168 Baricelli de hydronosa natura
albas. Huiccueodem Gal. dicimus. Deiectionem biliosamae pituito sani duobus modis appellari, uno,ut tales realiter sivit,quales in vomitibus,& nuxibus obseruamus .astero modo,ut per similitudine ex colore humores referant: siquide Medici biliosas deiectiones pallidas , aut virides, pituitosas vero albas vocant. Colliquationes itaque saepe albae,& glutinosae apparent, eo quia testimonio Hipp. 2.Pro .2s reces pinguedo diissoluitur, quia autem illa alba,&glutinosa est,propterea quod excernitur per aluum urinas, aut sudores, album, α glitinosum est: in cuius opera calor moderatus lassicit. Sin vero pingue do antiqua,& putredinosa dissoluitur,colore mutat, & nt subcrocea,& subviridis, & croceu, ac subviride est, quod excernituri, reu ratae in hoc opere malignus,& vehementior calor,nam antialia dissicilius, uuim recens colliquatur pinguedo. E x coloris similitudine ad hum res,vocantur hae colliquationes biliosae croceae, albae,dec. Anera ver ha Gai 1. Progn.com.Σi.Duplicem hoc loco deiectionum formulam docet, ambarum euenientium propter absumptionem: dissidentium vero in quantum exigua, ac glutinosa , candidaq; deiectio pinguedine absumpta ab igneo calore, non tamen vehementes maligno Subcrocea vero, ac leuis absumpta quoque pinguedine consistit, sed aut propter caliditatem vehementiorem,aut quia pinguedo ipsa vetusa,ac veluti semiputris existat. Itaque exterior non solum pinguedo, sed etiam sae pum mutare spatio temporis priorem colorem,ac perspicuἡ subcroceum reddi perspicitur. Si vero subviridis sit,de rubigi notabile id enim,ut antea dictum est,secundum 'oculae chloras, idest viridis, ac croceae significatum est vehementis consiimptionis indiciuest. Haec Gal. His stantibus, sacile erit in colli quationibus,sudorum sapores inuenire,si enim fuerint albi, apparebunt dulces . si croco,&biliosi amari: si cum humoribus erunt mistae cum bile erunt amari, cuatra vel acidi,vel amari: si cum pituita, subdulces, subacidi,sub alsi, amari:si cum hac suerit,uetusta colliquata pinguedo. Clteros sapores Lector coniecturabit. Veniamus modo ad sanorum sudores, nam hucusque de saporibus in humorum excretionibus, & colli quationibus disseruimus. Hi falsi in sapore iudicantur,quod volebat innuere Gai. Io. simpl. med. incultadu dicebat. Sudor salsae,&salsuginosae qualitatis est particeps, gustus
testimonio probatur. Verum quae sit causa talis saporis,uidetur aliqua differentia inter Scriptores inest e. Arist. 2. Meteor. Veteres, ait,mare
appellasse terrae sudorem, hac moti ratione, quod sicuti
190쪽
radiis concalefacta, salsa in aquam in mari generat : sic pariter corpo ra nostra aliquo modo calefacia sudor ' salsum emittant. Ipse tamen η Probi. i s. Probi. aliam assigi in salse dinis rationem,imitatus forsan Teophrastu in lib. de sudor. ait enim idcirco hos humores fieris,lsos in cor eoribus nostris, quia quod concoctum,& dulce alimentuinest corporibus,id totum in pρrtium nutritione transit, pars vero ter rea, & in concocta conuertitur ad urinam,lacry mas, & sudores, quibus commista, ut cinis facit hos humores salsuginosos,& salsos. Diuus Augustinus t .de mirab. c.script. locis , naturaliter esse insitam salsedinem humano corpori proponit, & ex hac causa urinas, lacrymas,& sudores esse salsos. Affert exemptu de uxore Loth in statua salis conuersa,cuius opus fuisse quidem ex parte rei miraculum, at aliqua ex parte secundum naturam extitisse demonstrauit; nam pars illa tenuissima salis, quae carni inerat, totum corpus infecit. H iiusmodi opinionis videtur esse Hipp.in lib. de veteri Med.cu dicat: Inest enim in homine & amarum,&salsum,& dulce,& acidum,& acerbu,& fluidum,& alia infinita omnigenas facultates habentia,copiamque, ac ro-i bur. Atque haec quidem iuxta,ac inter se temperata, neque conspicua
sunt, neque hominem laedunt. Vbi vero quid horum secretum fuerit, atque ipsum in seipso fuerit, tunc & c6spicuum est,& hominem l dit. Alij Medici tenuerut salsedinem in corporibus humanis modo ex pu trefactione, modo ex seri cum pituita admistione,modo ab exhalationibus siccis humido comistis fieri: hinc Caelius Rodiginus s. lib.anti'. lest cap. z. salsedinem a portionis aqueae,terrestribus miscela oriri dicebat,sequatur Lector quam opinionem voluerit. Ego equidem propterea serosum excrementum, quod in sanis sudorum, ut plurimu materia est,salsum videri existimo; quia diu agitatum 1 calore,diuq; exte nuatum, & cum aliqua bilis portione comistum, facile salse dinem acquirit, nam vapores aliquot incinerantur huiusmodi massae, qui cu sero eliquati,illud salsum efficiunt, vel si hi deficiunt, bilis illa portio procinere deseruit in sero, ut salsuginosum essiciatur. Sed veniamus ad
aliqua sudorum significata ex saporum ratione percepta . Sudores inspidi calorem natiuum corporis debilem, morbi longitudinem,spiritus natuosos, sebres quotidianas,crudorum humorum redundantiam, lethargum, & pituitosos assectus demonstrare solent. Sudores acidi refrigerationem caloris natiui, virium imbecillitate, morbos rebelles, dolores articulorum,hepatis, naturaliumq; partium
debilitatem ostendunt,ita pontici,& acerbi si dari contingunt.