장음표시 사용
261쪽
omnes actiones tu ac neque illud agere, quod apertum est, te omnino nihil gessisse iure, non suisse tribunum plebis3 Hoc dico, esse patricium. Dico apud pontifices augures adsunt versor in medio iure pii. blico. Quod est Pontifices, ius adoptionis nempe ut is adoptet, qui neque procreare iam liberos possit, et, quum potuerit, si expertus. Quae deinde causa cuique sit adoptionis, quae ratio generum ac dignitatis, quae sacrorum, quaeri a pontificum collegio solet. Quid est horum in ista adoptione quaesitum 2
Adoptat annos viginti natus, etiam minor, Senatorem.
Miso Manifestum est haec male cohaerere cum antecedentibus; ex quo quis locum lacunosum esse
eo nil citi t. Verum non omne lacunae nascuntur oscitatione librariorum:
sunt etiam, quas faciat ipse dissi- Patus Orator qui materiam dieendi instruere neseit, et modo hoe, modo illud ponit ut quidque primum in calamum incidit. Ex quo genere lacunam'. l. esse, non dubito. W.- Lambinua particulam negativam non ante radicitus tollendam censuit. Paulo post Graeu Lallem et Garati corrigebant atricium, pro vulgato Sehittetius Verba hoc dico, quae absunt cod. Pal. s. Beckius uncia inclusit, et delenda censet Garatonius Anti Λngustinus oui hoc dico esse Pontificium T. Me reliquis uterpe Pr denter silent,ubi saeaetumeat in primis, quod quoniam Pontifices, quoniam Augures adesse videt putat. vertia loquor non de sormula, quae si
per se spectetur DPtima est, . c. p.
Ci de Orat. I, 3 s. Quomodo enim quis se versari putet in medio iure. in media theologia quum ei dicen-
iuris vel theologiae pine ne nunc quidem evasimus omnes loci aulebras. Haud plane ortassis vidit Orator. quod Augures adesse vidit, quamvis id etiam repetat . s. Quam enim ob rem adease dicamus Augures in tali uηR, quae proprie ad Pontifieum cognitionem pertinebat Illosue quoque tanquam laturos sententiam Dan. quod plerique Ponti sieum iidem erati Augure. Priva falsum, materius parum verisimile esse, optime ostendit Ferratius. Restat ergo ut quum hoc
viro docto Augure adortuitu , non ue cessario, praesentes putemus aut Meam sententiam revertamur quae tot similibus disseultatibus medetur, ut ista verba verba esse eredamus. WOLF., ac dignitatis Ne Mitieetelarissimo ad obscurissimum a summa dignitate ad infimam eonditionem adoptione transeatur. Ita ad iri, a quid aut a
erum, aut da aacrorum religione minuatur. Maa . Quae murorum me mera intereant.
Λdoptati autem in aliena sacra traia1-ihant. D.
262쪽
PRO DOMO SVA , CAP. 250 Liberorumne causa At procreare potest habet uxorem suscepit etia in liberos. Exheredabit igitur pater silium. Quid sacra Clodiae gentis cur intereunt, quod in te est quae omnis notio pontificum, quum adoptarere esse debuit Nisi sorte ex te ita quaesituin est, num perturbare rempublicam seditionibus velles, et ob eam causum adoptari, non ut eius fidius esses, sed ut tribunus plebis seres, et funditus everteres civitatem. Respondisti, credo , te ita velle. Pontificibus bona causa visa usi approbaveriant. On aetas eius qui adoptabat, quaesita est ut in Cn. Aululio,
M. Pupio quorum uterque nostra memoria, Summusenectute, alle Orestem ulter Pisonem adoptavit. Quas adoptiones, sicut alias innii merabiles, hereditates nominis, pecuniae, sacrorum sequutae Suni.
Tu neque Fonteius es, qui esse debebas; nequo patris heres neque amissis sacris paternis, in haec do. pliva venisti. Ita perturbatis sacris contaminalis gentibus , et quam deseruisti, et quam polluisti, iure Quiritium legitimo tutelarum et hereditatum relicto,
suctus es eius filius contra fas, cuius per aetatem Pater esse potuisti.
XIV. Dico apud pontifices. Nego istam adoptiOnem pontificio iure esse factam primum, quod hae
eod. Pal. 9, Victor. Non aetas eius Ialeli. Immo non aetas. Nam abruptius omiιlitur ridicula ironia. In proain is quoque no-tAbilis es commemoratio nomiuum
Λusidii et Pupii: nam quid opus erat omnino poni exempla rei re-queutissime facis . ac si id fieri
Vi tribunus pl. fieri posset u eruit Clodius palileiam gentem Clodiorum, et in adoptioue dedit Fouteio. homitii plebeio ideo dicitur sentem
utramque Gontaminasse, L. cmmisse,
263쪽
D RATIO vestra Sunt aetates, ut is, qui te adoptavit, vel
filii tibi loco per aetatem esse potuerit, et eo, quo uitri deinde quod causa quaeri solet adoptandi, ut et is adoptet, qui, quod natura iam assequi non potest, et legitimo et pontificio iure quaerat; et ita adoptet, ut ne quid aut de dignitate generum aut de sacrorum religione minuatur illud in primis, ne qua calumnia, ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur ut haec simulata adoptio silii quam maxime
veritatem illam suscipiendorum liberorum imitata 3 esse videatur. Quae maior calumnia est, quam venire imberbem adolescentulum, bene vaIentem ac mari
tum dicere, filium senatorem populi romani sibi velle adoptare id autem scire et videre omnes, notitit ille filius instituatur, sed ut e patriciis exeat, et tribunus plebis fieri possit, idcirco adoptari Neque id obscure nam adoptatum emancipari statim, ne
sit eius filius, qui adoptarit. Cur ergo adoptatura
Qui te adoptasea Deo patris' Adieci
ultima duo vocabilia ex honis libris. Allemandii tu se quutus, cui et Garatonius assentitur, qui ex iureconsultissimilia, ut putat, assert. adoptare aliquem Oooiari loco ne meis. Sane vix
ita opinor, loqui potuisset Cicero: sed Rhetor potuit propter auii thesiusilii Deo, ut magis in auditorum an iis rimos penetraret insolantia rei. Ex e dem rhetorie arte est, quod sequitur, alibi non ieetum crimen eo loco quo fuit, scit quo Ganymedea vulgo nar-xatur suisse Iovi Oluti ab editi a erat hic pauoulus. .. Simulata ad ιιν Pluribus suspeeium luit simulat auo ιιο quod h. i. generatim agitur de adoptione non de Clodiaua. Quamobrem varie con-leeernui, adeptio adgnatio, susceptio, quorum nobis primunt maxime placet et idotieum videtur, qood in te
Imberbem in Cliarisius lib. I, p. 74
diei eum omnibus locis ita scripsisse, sed affert alium ex deperdita quadam oratione locum ergo recte negat Wol- sitis inde colligi posse hanc ipsam orationem a Charisio sub Ciceronis nomine lectam suisse. Emanes 'ari atatim' Emaneinatio, et sudatis et agnationis ius exstinguit. Quomodo ergo plebeius mauehat, quum adguatio nihil aliud esse videatur, quam gens Patet nimiruna aliud esse gentem, aliud agnationem: ut gens ad patrieiorum et plebeiorum qualitatem reseratur a natio clpropinquitatem. OT.
264쪽
Probate genus adoptionis iam omnium sacra interierint, quorum custodes vos esse debetis patricius nemo relinquetur. Cur enim quisquam velit, tribunum plebis se fieri non licere angustiorem sibi esse petitionem consulatus in sacerdotium quum possit venire, quia patricio non sit locus, non venire Vi
cuique aliquid acciderit, quare commodius sit esse plabeium, simili ratione adoptabitur. Ita populus as
romanus brevi tempore, neque regem Sacrorum
neque flamines, nec salios habebit, nec ex parte di
midia reliquos sacerdotes, neque auctores centuriatorum et curiatorum comitiorum; auspiciaque populi romani, si magistratus patricii creati non sint, intereant necesse est, quum interrex nullus sit, quod et
ipsum patricium esse, et u patrici prodi necesse est. Dixi apud pontifices, istam adoptionem nullo decreto huius collegii probatam, contra omne pontificium ius sectam, pro nihilo esse habendam : qua sublata intelligis, totum tribunatum tuum concidisse.
Cur enim quisquam oelii Ernestiua reposuit Metit, postulante, ut recte ait Latinitate , et sequentis oratiouisti niversae forma De nimio metu, ne denique nerno patricius relinquatur in ei vitate similia notavimus ad . a. quibus cons locum cachinnis diguum f. et de totis ollegiis tribunorum mox in repubi exoriuria. Ceterum interpretationis gratia adseri ham veristia Lambini Iu h. l. primum notandum est plebeios bivos coss. fieri Potuisse iatricios non item . sed singulos tantum, et patricio non licuisse set tribunum tum hoc snpponendum, omnes homines privata Om-rnoda sequi. His positis, sensus planus est si tales adoptiones pro-
habuntur i omnes volent ex patriciis seri plebeii Cur enim quisquam
tam stultus esset, u vellet manere patricius, et ita non licere sibi fieri tribunum , et angustiorem sibi locum esse ad consulatum obtinendum , et sacerdotium opimum ae fructuosum amittere, quia sit patricius WoLF. Neque regem sacrorum aenumerat eos sacerdotes, qui plebeii esse nou
Neque auetores Qui probabant ea,
quse centuriatis curiatisque comitiis fiebant quos ex antiquo more, quum senatus e solis patrietis constabat, patricio esse oportebat Naal.
1 Prudenter Wolsus monuit dupliciter imperite Deisse declamatorem Primum quod patricios etiam tum putaverit auctores saetos eoru
265쪽
XV. Venio ad augures, quorum ego libros, si qui
rarit reconditi, non scrutor; non sum in exquirendo iure augurum curiosus. Haec qi ne una cum populo
didici, quae saepe in concionibus responsa sunt, novi Negan fas esse agi cum populo, quum de caelo servatum sit. Quo die de te lex curia tu Iata esse dicatur, audes negare de caelo esse servatum 2 Adest praesens vir singulari virtute, constantia, gravita e
praeditus, M. Bibulus hunc consulem illo ipso die
contendo servasse de caelo. Infirma sunt igitur tua
sontentia acta C. Caesaris viri sortissimi is Minime neque enim mea iam quidquam interest, exceptis his telis, quae ex illius actionibus in meum corpus immissa sunt. Sed haec de auspiciis, quae ego nunc perbreviter altingo acta sunt a te. Tu tuo praecipitante iam et debilitato tribunatu auspiciorum Pa tronus subito exstitisti: tu M. Bibulum in concione, tu augures produxisti Te interrogante augures retiorum , deinde quod tanti putaverit
lianc in nem rem, quod Patres an-riores fierent eorum , qu. Populusia omitiis iussis et.
i eum νορυμ milii in suffragia
Q vim de eaelo remalum ait Servare de caelo id est impedimento esse, quominus sex ferretur, eunetis
Plane magistratibus, tam plebeiis. quam patriciis, lieebat Qtio die de te lex etiriata xvi ci dies plebeio adoptari liceret a Caesare rogata Bihulo, tollega Caesaris, de caelo servante ad legem impediendam Cons. Or de prouu muss. i. 42, 45 ete. . Minim . Neque enim mea mirine eexponsio ad Clodii obiectionem. Primo rem simpliciter negat, ni illa causa allata dein mit nihil interesse ua, nune in patriam redueti. rataue et firma sint Caesaris acta nee in ne postquam ipse exeeperit tela ex aeris G inris in se immissa. Haec sententia quam absurde expressa rit. quodammodo ex ipsa vulgata interpretatione loci apparet Clodio non adversatus erat Caesar quia trihunum popularem a se alienare nolebat merinens, ne sua aeta prioris anni rescinderentur t ea re Cieero exsilii ealamitatem subire propter actiones Caesaris eoaetus est. Haee sunt tela ex Caesaria actionibus immissa in suum torrus Cous tulis. S. s. pro
Sed hore IIure reser ad seqq. quae repetuntur dem. R. e 23. Non potest teferri ad auspicia, qua neglexerat Clodius in adoptione. D.
266쪽
sponderunt, quum de caelo servatum sit, cum populo agi non posse. ibi M. Bibulus quaerenti se de caelo servasse respondit idemque in concione dixit, ab Appio fratre tuo productus, te omnino, quD CDΠ-tra auspicia adoptatus esses, tribunum plebis non fuisse. Tua denique omnis actio posterioribus mensibus suit, omnia, quae C. Caesar egisset, quod contra auspicia essent acta, per senatum rescindi oportere: quod si fieret, dicebas, te tuis humeris me custodem urbis in urbem relaturum. Videte hominis amentiam, ι ubi per suum tribunatum Caesaris actis illigatus teneretur. Si et sacrorum iure pontifices, et auspiciorum religione augures totum evertunt tribunatum tuum
quid quaeris amplius an etiam apertius aliquod ius populi atque legum Τ
XVI. Hora fortasse sexta diei questus sum in iudicio, quum C. Antonium collegam meum desen de rem, quaedam de republica, quae mihi visa sunt ad illius miseri causam pertinere. Haec homines improbin quosdam viros sortes longe aliter, atque a me dicta erant, detulerunt. Hora nona, illo ipso die, tu es adoptatus. Si quod in ceteris legibus trinum nun
bulus ab Appio praetore videri debet
in alia in si tum productus esse , nonis P. Clodii tribunatum oppugnaret se Cieetonia restitutioni in patriam averet. Certe vera iistoria docet, Appium Claudium et Ciceronem nonindum illo tempore reconciliato fuisse.
CL ad . . tr. Simile quid . aliun. de ignotum , de quadam Bibuli aen. entia affer neci. εs. D. Ubi illigatus mi aeeipi potestistium lamen. Deinde alligat codd. nonnulli et edd. aliquot vel t. et a te ossius reseripsit. Caesaris acetia amaatu Diei sumo mae amensae suisM, Caeaaris aetarescindere ovari quoniam ipsius tribunatus ici illis aetis suisset, iisque infirmatis utillos esset i ut bene in interpretatur Manutius CL dei. R. α Q. O . Ad quosdiam ima sortes Iulium Caesarein. s. Suet vita eius, uo. Ita deinde quosdam clarissimos troa ad Catonem reseruat Amat iste pluralem numeruin in quo plus gravi- latis eat, interdum etiam plus tapientiae. Vide ad Or in Sen. I. . .
267쪽
dinum esse oportet, id in adoptione satis est, trium esse horarum nihil reprehendo si eadem observanda sunt; si decrevit senatus, M. Drusi legibus, quae contra Iegem Caeciliam et Didiam latae essent populum non teneri iam intelligis, omni genere
iuris, quod in sacris, quod in auspiciis, quod in Ie - 1gibus sit, te tribunum plebis non suisse. Atque ego
hoc totum non sine causa rolinquo. Video enim quosdam clarissimos viros, principes civitatis, aliquot locis iudicasse, te cum plebe iure agere potuisse: qui etiam de me ipso, quum tua rogatione lanere elatam rempublicam esse dicerent, tamen id unus, etsi miserum atque cerbum fuisset, iure indictum
esse dicebant; quod de me civi ac de republica bene merito tulisses, funestum lanus te indixisse reipublicae ; quod salvis auspiciis tulisses , iure egisse dicebant. Quare licebit, ut opinor, nobis, eas actiones non infirmare, quibus illi actionibus constitutum
tribunatum tuum comprobaverunt.
43 XVII. Fueris sane tribunus plebis tam iure ac lege, quam sui hic ipso Rullus, vir omnibus rebus claris
Iogem Caeciliam et Didiam h xime. Quid igitnes Videtur Dio Puttaeeilia Didia lege eonstat in roga saepe alias, rem parrat accurate entionibus ad populum serendis pro iantibus non optimis hausisse. . mulgatiovem per trinundinum san Quod de me Gi m ne dicebant eitani esse. Atque idem ius et inestius haee tineis incluserat. Sannarrogationibus valuisse discimus A itidem in isti De- h. l. et Dione Cassio eu us Ps Vorh. quentissimo errore ομοιοτε-του ItR- in Summario p. 23o BPPLm imus que ea Gmion. Wolf eh. ut ab auctore seripta defenderuntiterum Dionis locus satis singillaris videri debet sive illam ex hae De
Clamatione, Live ex Penuina Ciceronis
lut gravissimo argumento, nitatur ma agrariam tulerat T.
268쪽
simus atque amplissimus quo iure , quo more , quo exemplo legem nominatim de capite civis indemnati tulistia Vetant leges sacratae, vetant ri tabulae,
leges privis hominibus irrogari id est enim privilegium. Nemo unquam tulit nihil est crudelitis, nihil perniciosius, nihil quod minus haec civitas ferre possiti Proscriptionis miserrimum nomen illud, et omnis acerbitas Sullani temporis, quid habet, quod maxime sit insigne ad memoriam crudelitati. Opinor , poenam in cives romanos nominatim sine iudicio constitutam. Hanc vos igitur, Pontifices, iudicio atque auctoritate vestra tribuno plebis potestatem dabitis, ut proscribere possit, quos velit 3 Quaero enim
quid sit aliud proscribere: VELITIS, IVBEATIS, UT M.
TVLLI v IN CIVITATE NE AIT BONAQUE EI ES UT MEA SINT.
Ita enim iacit, etsi aliis verbis tulit. Hoc plebeiscitum est haec lex haec rogatio est hoc vos pati potestis 2 hoc serre civitas, ut singuli cives singulis versiculis ocivitate tollantur Equidem iam perfunctus sum; nullam vim, nullum impetum metuo; cxplevi animos invidorum placavi odia improborum saturavi etiam Persidiam et scelus proditorum denique de mea Causa, quae videbatur perditis civibus ad invidiam
esse proposita, iam omnes urbes, omnes ordines, omnes dii atque homines iudicaverunt. Vobismet sipsis, Pontifices, et vestris liberis ceterisque civibus Pro vestra auctoritate et sapientia consulere debetis. Nam quum tam moderata iudicia populi sint a ma-
Uetant leges saermae Pro Sexti S. 6s: Cur, quum de capite eivia non disputo, cuiusmodi civis et de honia proscriptio erretur, quum et sacratis legibus et XII tabulis sancitum aget ut neque privilegium irrogari liceret, neque de capite nisi comitiis centurialis rogari, nulla vox est audiis consulum t . . PriMis Ita recte Ern rescripsit pro vulg. Primus, auctore os Scaligero ad Festum in riseos. Mensi sunt Grut Garat Woll. Bech.
269쪽
ioribus constituta , primum, ut ne poena capitis cum pecunia coniungatur deinde, ne nisi prodicta die,
quis aceusetur ut ter ante magistratus accuset, intermissa die, quam multam irroget, aut iudicet quarta sit accusatio trinum nundinum prodicta die, qua die iudicium sit futurum tum multa etiam ad placandum, atque ad misericordiam reis concessa sunt; deinde exorabilis populus, facilis sussiagatio pro salute denique etiam si qua res illum diem aut auspiciis aut excusatione sustulit, tota causa iudiciumque
. XVIII. Haec quum ita sint in re, ubi crimen est, ubi accusator, ubi testes quid indignius, quam qui
neque adesse sit iussus, neque citatus, neque accusatus, de eius capite, liberis, fortunis omnibus, conductos, sicarios, egentes, et perditos sust agium ferre, et eam legem putare At si hoc de me potuit, quem honos, quem dignitas, quem causa, quem respublica tuebatur, cuius denique pecunia non expetebatur, cui nihil oberat praeter conversionem status et inclinationem communium temporum quid tandem suturum estiis, quorum vita remota ab honore populari et ab hac illustri gratia est, pecuniae autem tantae sunt, ut eas nimium multi, egentes, sumptuosi, nobiles con- cupiscant Date hanc tribuno plebis icentiam, et intuemini paulisper animis iuventutem, et eos maXime, qui imminere iam cupiditate videntur in tribum ne mena eamus cum muri ore offendit ho Ernealium tomis quoque negat olfius aliquid eiusmodi ex bono seriptore afferri posse. Idem praeter alia monvit paulo post ineptissime dietum si qua res illum
diem au auspiciis, aut ex rationari ex sationes Excusatio iuri consultis est . quum causa assertur me quam quis praestare non potuit quod praestandum erat, ut si utrovea an sumina aut morbus sontieus, ant
alia vis maior impediret ne quia praedieto die in iudieio esset praesto.
270쪽
PRO DOMO SUA, CAP. I9 67niciam potestatem collegia, medius fidius tribunorum plebis tota reperientur, hoc iure firmato , quae coeant de hominum locupletissimorum bonis, praeda
praesertim populari et spe largitionis oblata. XIX. At quid tulit legum scriptor peritus et cal
lidus VELi ris, v BEATIA, T M. TvLLIO AQUA ET IGNI
INTERDIcATua Crudele nefarium, ne in sceleratissimo quidem civi sine iudicio serundum re Non tulit, ut interdicatur . Quid ergo v INTERDICTvM SIT. O coenum, o portentum, o scelus hanc tibi legem Sex. Clodius scripsit, spurciorem ingua sua, ut interdictum sit, cui non sit interdictuma Sexte noster, hona venia, quoniam iam dialecticus es, et hoc quoque ligurris quod factum non est, ut sit sactum serria populum aut verbis ullis sanciri, aut sustragiis confirmari potest Hoc tu scriptore, hoc consiliario, ahoc ministro, omnium non bipedum solum , sed etiam
quadrupedum impurissimo, rempublicam perdidisti.
Neque tu eras tam excors, tamque demens, ut nesci
res, hunc Clodium esse, qui contra leges accret; alios, qui leges scribere solerent. Sed neque eorum, neque Ceterorum, in quibus esset aliquid modestiae, cuiusquam tibi potestas fuit neque tu legum scriptoribus iisdem potuistis uti, quibus ceteri, neque Perum
Interdieatur moe a Sex. Clodio obieetum sngit declamator. Sex. Cloditis rite Lamhin Volgo
omissum praenomen quod tamen rabesse non potest quia in verbis coenum te oratio ait P. Clodium dirigitur. Dialeelietis es Hoe refertur ad il- In quod Sextus obieeerat in lege aeriptum esse incardiarum uou inter
Quadrupedum impurissimo Jaeple. letum. V nestares hune Clodium esse Sensus est quum tot alii pragmatiei homines in vine sint. l. hoe Sex. Clodio potissimum uana es ad acribendus leges quas contemnere ille quidem eontra quas sacere solet, uonis gi a geri re niagistrati s. De reliquo non habeo dioere . an alio quid rigoris detrahatur loco, si eum Manutio et Garatonio expuuga CD-dium. Nun Inteli Mne Clodium esse talem, qui in WoLF.