장음표시 사용
341쪽
unaa iorent ex suis te inpiis in eius aedes immigrare nolebant itaque istius vecordissimi mentem cura metuque terrebant. Res vero publica, quamquam erat Extemminata mecum, tamen obversabatur ante oculos ex
stinctoris sui, et ab istius inflammato atque ignito surore ain tum me seque repetebat. Quare quid est mirum, si iste metus surore instinctus , scelere praeceps, neque institutas caerimonias persequi, neque verbum ultu in solemne potuit effari 2 Ma LVI. Quae quum ita sint, Pontifices, revocate iam animos vestros ab hac subtili nostra disputatione ad universam rempublicam, quam antea cum viris sortibus multis, in hac vero causa solis vestris cervicibus sustinetis. Vobis universi senatu perpetua auctoritas, cui vosmet ipsi praestantissimi semper in mea causa pracsuistis vobis Italiae magni si centissimus ille motus, municipiorumque concursus vobis campus. centuriarum quo una vox omnium, quarum YOs principes atque auctores suistis vobis omnes societates Omnes ordines, Omnes qui aut re aut spe denique Sunt Ona, omne suum erga meam dignitatem stu-
Exstinetoris Exterminatoris cod. Frane edd. Herv. Steph. L imi in .isuod bene convenit veri, praegre go. Si iste metus furore LLamb. e cuia ieetura edidit metia erturbatus, si Iis re Distinertis Mancilius iam ante ediderat si isto metti . si tirore instinetus. Beckius malebat metu agita lus Fortasse autem legendum si ista metu instιncius, ut juror ex verana ut ecedente temere repetitum sit.
Ab hae subtili nostra dis talioneo Immo utili. Quam mutationem siquis pro emendatione accipere volet. Do minus deerit Ciceronis auctoritas, quam in tot aliis correctioni hus. Quippe et o est vocabulum ieeronianum Mox Lambinus corrigit soli Mestris ee icibus pro solis recta Latini late . etsi idem uiguificare voluit auctor non cerMiues PPonere ειιιbus aut aliis partibus corporis.
Vrsiti correxit Praestantιssime Pro hante Graevio Ern malebat raesen
in plerisque eodd. est eod. Franc omnes h liam Graev. edidit omnes hi sum Mois et Beck auctore Garatoni omne uum.
342쪽
dium et iudicium non modo commissum, Verum etiam commendatum esse arbitrantur. Denique ipsi dii immortales, qui hanc urbem atque hoc imperium luentur, ut esset omnibus gentibus posteritatiqetio Perspicuum, divino me numine esse reipublicae redditum, idcirco mihi videntur fructum ipsum reditus et gratulationis meae ad suorum sacerdotum potestatem iudiciumque revocasse. Hic est enim reditus, Pontifices, haec restitutio, in domo, in sedibus, inacis, in socis in diis penatibus recuperandis quorum si iste suis sceleratissimis manibus tecta sedesque convellit, ducibusque consulibus, tanquam urbe capta , hanc unam domum, quasi acerrimi Propugnatoris, sibi delendum putavit tamen illi dii penates
no familiares mei, per vos in II eam domum in Ct morunt restituti.
LVII. Quocirca te, Capitoline, quem propterie ineficia populus romanus Optimum, propter vim a
xiiii uni nominavit, teque, Iuno regina, et te, custos Mi his Minerva quae semper adiutrix consiliorum incorum , testis laborum exstitisti, Precor ac quaeso; vosque, qui maxime me repetistis, atque revocastis, ct Dorum de sedibus haec mihi proposita est contcn
tio, patrii penates a miliaresque, qui huic urbi et
Deipublicae praesidetis, vos obtestor, quorum ego ntemplis ac delubris pestiferam illam et nefariam clamma in depuli teque, Vesta mater, cuius castissimas sacerdotes ab hominum amentia, surore et scelere defendi, cuiusque ignem illum sempiternum non sum Passus aut sanguine civium restingui, aut cum totius
Arbitrantur Plerique codd. arei Πι -- restitutio, in domo LII. e. eDiabantiar. Inde vulgo editum arbi si uiplicius Tum mihi vera redisse aetrabiantur. At Lamb. Ern. Itich. alii restitutus esse videbor, quum domum
343쪽
ORATIO 1 ut bis incendio commisceri ut, si in illo paene satoreipublicae obieci meum caput, pro vestris caerimoniis atque templis, perditissimorum civium furori atquo
ferro ot, si iterum, quum ex mea Contentione intexitus honorum omnium quaereretur, VOS sum teS latus, vobis me ac meos commendavi, meque ac meum Caput
ea conditione devovi, ut, si et eo ipso tempore et ante, et in consulatu meo, commodis meis omnibus, emolumentis, praemiis praetermissis, cura, cogitatione, vigiliis omnibus, nihil, nisi de salute meorum civium, laborassem, tum mihi republica aliquando
restituta liceret frui; sin autem mea consilia patria o non profuissent, ut perpetuum dolorem, avulsus a meis, sustinerem hanc ego devotionem capitis mei, quum ero in sedes meas restitutus, tum deniqueo convictam esse et sommissam putabo. Nam nunc qui-
m. a. in illo conseiciam esse Meommissam Putabo clam olim suerunt. qui haererent in particula M. eau que vel delete vellent, vel tu et mutare. Sed neutra liarum rationum medetur vitio graviori, quod iri hae periodo supra tribus verbis notavit Marklandus ueque Perspicuum sit, quid sit illux quod Orator nuue quum m xime preeetur a Capitolino suo, Iulione i a reliquis diis. Nam si tantum narrare volvisset quid olim in illo Paone fato rei/mblicae, quid dein,
ducitemura precatus esset, cum narra
tionem liquanto minore osseusione sicere poterat, ad eundem modum quo id fecit in exordio orat ad Quirites eorte nune nulla nova precatio erat Ordienda. Verum pietas haec rhetorica quaedam est, satis infelix. Maiore enim spirilia in longissimae Drali otii clausula si hi utendum ratris holici ventu se imprii lenter
fovi in istis qui quo Purduxerit lio imis
nem docebit perpensa compages t livs periodi Precor a quaeso AMemel ur si Obieci eam metim . et si ita deMOMi ut at uiaborassem ttim mihi rem liceari mi; sin autem mea
oonsiliapatriae non Profuissent, ut Per Petratim dolorem sustinerem hanc ego deMinionem cultis mei conMictam et commissam vTAM. Durum
in his αυακ uri inesse Iutri'. M. qui plut imum sapiu ut videntur concedere , et nimiuin acetus est Roasius Anglus in eoiligendis similibus, ut putat coustruetionibus. Propter quas ex Mathlaudi scilicet ratione toti libri confodiendi sint. At aliter o hone eatuli olent . alite sues nullum tale αυακολουciat exemplum usquam invenietur ue in libris quidem de philosophia, in quibus seri-Ptorem frequentius et tacilios in hoc genus itidueit sertnouis familiatis imitatio et vestigeulia in Oratiouibus
344쪽
dona, Pontifices, non solum domo, de qua cognoscitis,
sed tota urbe careo, in quam videor esse restitutus.
omnino id multo rarius est, etian in longissimis periodis. Tironi non peius . Prno . hodie res cederet, si ei amplificanda et ornanda daretur ae intentia , quam Livius Camillo tribuit in exsilium abeuntis 32 Si innoxio sibi ea iniuria feret, dii primo quoque lem Ore sui desiderium iritati facerent: nam ex tali fonte has ampullas derivatas esse apparet. Iam alia quoque rea est, in qua nobis non minus haerendum sit, si usum in quendi et Latinum et Ciceronianum quaeramus. Cur enim . quum supra dixerit se ipsum de-tionis comictum. nunc deMotionem ipsam conDictam et commissam dicit Sed hane sormulam, cuius non melior quam alterius, i. e. nulla auctoritas reperietur, eam ex iure ei vili explicare conantur tum alii, tum Schwaraius ad Mamertini Paneg. maximian cap. 6. Nempe, sicut con- ct dicantur,otorum qui debitores Molorum, votis obligati seu damnati; sicut commissa dicatur si tilatio, quae sit sacto et commisso promissoris impleta item conMictam ei commissam de otionem esse narrant eam,
quae adimpleta sit et ipso exitu eomin Probata. Laudant etiam Salmasium de modo usure cap. 4. Ego vero Puto si damnatam deMotionem scripsisset Rhetor eadem arte illos id explicare et defendere ausuros fuisse. Adderem praeterea aliquid, nisi istos
metuerem, qui mera mendacia adoratoriam fidem pertinere putant. Mentiri dicerem Ciceronem nostrum in alterutro horum locorum qu
niam in hoc vota a se diis saeta refert ad restitutionem domus, in illo ad ipsum reditum in patriam ex quo illi profitetur se iam Molorum4-
Mem Delum esse, atque de ea re laetatur, hic autem Iactum sciri postero tempore Putat, immo quabit. Sed hae variatio, si ingeniose instiluta esset Promptiorem exeonsilio oratoris excusationem haberet. D. Nam nune quidem tota urbe careo Tora Vrbe Additur ratio iVrbis enim celeberrimae et maximae
ne quaedam PARTEs Vrbis constituunt
roran Urbem P Et qui fit, ut, quod
in celeberrimis PARTIEus aediscavit Clodius. TOTA Urbe careat Cicero Anno exspectabit quisque, quum dierum sit TOTA Urbe careo, ut Postea inseratur , TOTA enim Vnos ad
Mersum illud monumentum contueturpEtsi hae ipsa argumentatio admodum puerilis suisset, et vix schola Mico declamatore digna. Videamus tamen sequentia Quem quum milia Vrbis Aarinvs Delia esse Pr,atum. An nianc quoque PARTιBvsy ut stupidus fuit hic Rhetor, aut ebrius erat, quum haec seri heret. Seribit enim perinde, ut si quis quereretur Londini carere se Θ urbe, quod ferre adspectum Curiae mercatorum non posset. Fuge istum locum clamaremus satis magnum spatium tibi re Iictum est in ora urbe Londini reliqua atque etiam plus spatii praebebat TOTA antiqua Roma. A L. Locus mihi videtur inter vehementiae oratoriae specimina reserendus.
Verbi, nam nunc, restitutus nouad verbum, sed figura quadam dicta
esse, res ipsa clamati loquitur enim
in the Tollius. Sed nempe caret realiqua, qui illa non fruitur caret urbe, qui ea non sinitur , qui disce indere malit, quam adesse et Salis
345쪽
ORATIO Vrbis enim celeberrimae et maximae partecndversum illud non monumentum, sed vulnus Patriae contuentur, quem quum mihi conspectum morte magis vitandum fugiendumque esse videatis: nolites, quaeso, eum, cuius reditu restitutam rempublicam fore putastis, non solum dignitatis ornamentis, sed etiam urbis partibus velle esse privatum. LVIII. Non me bonorum direptio, non tectorum excisio, non depopulatio praediorum, non praeda consulum ex meis fortunis crudelissime capta permo et caduca semper et mobilia haec esse duxi; non virtutis atque ingenii, sed fortunae et temporum mu
nera quorum ego non tam facultatem unquam ct
copiam expetendam putavi, quam et in utendo rationem, et in carendo patientiam. Etenim ad nostrum
hoc declarant quae sequuntur 6-Partes quibua qui caret h. e. abstinet ne adspeetua dolorem moveat, tota Vrbe videtur carere' adseresum inred - esse νιdeatis et Sermo est
de summo eive, qui in luce in foro versari vult, si in the sit qui se non putet in rha - . Urbem si dere, si in soro esse sine inmmo do-Iore e ignominia non liceat. m.
quae coniunxi, tametsi diducta sunt interpositu plurium, saetunt tamen quasi unam periodum , cuius longi
in eandem impellere potuit. Nam in priore parte dieit leviorum excisione
sae non moveri: b posteriore, domum oremam a sima More suo ferre non
Posse. Hi Prinium quo discrimine sunt levia et domus, ut huius iactura tantopere gravari poluerit, quum it Ioriam excisioue non moveatur nota si illas signifiearent domit antem aedes in Urbe Pquae Auctoris haud dubie meus suil , satis probatillis ratio sermonia asserri posset. Sed hoe discrimen verborum ignora lingua
Latina immo leviorum excrsi , quae eum non Permo et compleetitur δε- almationem omnium aedisicio metus.
in iisque domus istius quae tanto eom dolore asseeit Palatina enim
domus non minus erat excisa quam num . ut Tusculaniam , sive tibiarbanum atque adeo illa lecta seu praedia non minus quam domus urbana erant Per seiatis rem , Per latrocinium Monyma. Nimirum oe dieere voluit Non Gereorum tectorum excisio me rem Mel urbana autem do-
Etenim ad nostrum resfamiliaria Cieeronianum suisset, opinor,
defintus modus reis Laris. Vide-
346쪽
usum propemodum iam est definita moderatio rei familiaris liberis autem nostris salis amplum patrimonium paterni nominis v nostrae memoriae relinquemus domo per scelus erepta, per latrocinium occupata, per religionis vim sceleratius etiam aedificata , quam eversa, carere sine maxima ignominia
reipublicae, meo dedecore ac dolore non possum. Quapropter, si diis immortalibus, si senatui, si populo romano, si cunctae Italiae, si provinciis, si exteris nationibus, si vobismet ipsis, qui in mea salute principem semper locum auctoritatemque tenuistis, gratum et iucundum meum reditum intelligitis esse:
quaeso obtestorque vos, Pontifices, ut me, quem auctoritate, studio, sententiis restituistis, nunc, quOniam senatus ita vult, manibus quoque vestris in se
tur diversa res esse moderatio reis--liaris acii domesticarum rerum administracio. Sed, ut verbum tole
rabile sit, rem salia ni esse ostendi iuor ad uir. I. 3. MAR L. Noli quod valde opus sit, sed ne quid praete misisse videar, illud addo, moderalionem r. i. non simpliciter pro modo et mediocritate poni, sed pro ipso
actu sortunae, quo illa moderata est, et ad mediocritatem quandam reduxit rein familiarem Ciceronis. Es .mmo e religionis Mim mersa Mne cap. 4 nomine religionis dixit pro eo quod h. i. est per Mim religionis. Notissimum hi, tanquam eontraria poni Mim et nomen seu Ueciem Liv. XXVIII, a4 a V Mim linis iis ei abstulerant ita vectem retoparentium ultro sibi imperantes sero
vi aut . Igitur plane aliud dixit Λα- etor, aliud voluii dicere. MAR L. Quod νιn relis male hic positum ait proseetae et obtentu religionis , in eo vim et δε τη ra oratiouis non videtur mihi assequutus Vt in prima ad Lentulum epistola calumnia religionis posset aliquis forte suhstituero speciem et obtentum religionis; sed non
illud dieeret quod significat simul
Cicero, illam speciem niti perversa interpretatione est applicatione carini uis Sibullini ita hie possis pro
in religionis ponere mutem a simulation m. At non autum vult Aueior . sed Dim hie tua tam esse ,
quain religionis armaret simulatio. GKss Polypus Huguae. O .
348쪽
350쪽
A. V. C. 697 Cn. Cornelio Lentulo Marcellino L. Marcio
Philippo os . mense circiter Maio , ut Dio Cassius narrat, , 38, varia prodigia facta sunt. In monte Albano parvum sacellum Iunonis, quod in mensa quadam dedicatum orientem solem spectabat , ad septentriones conversum est saxis meridie dAquilonem porrigi visa lupus urbem intravit terrae motus factus est cives quidam fulmine icti sunt, et in agro Latiniensi auditus sui strepitus sub terra cum fremitu. Quumque haruspices ea expiari vellent, numen quoddam ipsis irasci, quod inloeis sacris et religiosis inaedificaretur. οργίζεσθαἰ τρισε μιμο, τι, , καὶ ἱερώ rivsiv.' χωρω ουχ motu ἐmtκμυώ- . Tum Clodius Ciceronem aggressus verbia in eum vehementer invectus est, quod in area domus Libertati consecrata aedificasset, atque, ut ipsain domum landitus everteret, aliquando eo venit. Hactenus Dio, qui tanae nec Haruspieum responsa sigillatim refert, nee habitam a Cicerone orationem commemorati aruspices vero a senatu de istis prodigiis consulti si huic oratori redimus responderant : Postulationes esse Dol, Saturno, Neytuno, Telluri Diis eaelestuus o ludos minus diligenter factos pollutosque loca sacra et religiosa profana haberi Oratores contra ius fasque interfectos, fidem et iusiurandum neglectum, sacrificia Metusti, occultaque minus diligmte Iacta pollutaqueis monere igitur deos immortales , ne per optimatum discordiam dissensionemque atribus princ*ibusque caedes periculaque creentur