M. Tullii Ciceronis Opera ex recensione Christ. Godofr. Schutzii additis commentariis. Tomus primus decimussextus Orationes tom. 5

발행: 1827년

분량: 684페이지

출처: archive.org

분류: 로마

51쪽

IN M. ANTON ivra statim noluit, ne nimis , credo, in victovi liberalis videretur. Quum verborum contumeliis optimum virum incesto ore lacerasset, tum verberibus ac tormentis quaestione in habuit pecuniae publicae, idque per biduum. Post cervicibus fractis caput abscidit, idque fixum gestari iussit in pilo reliquum corpus tractum atque laniatum abicci in mare. Cui hoc bellandum hoste est a cuius teterrima crudelitate omnis barbaria supcrata est. Quid loquar de caede civium romanorum de direptione sanorum quis est, qui pro rerum atrocitate deplorare tantas calamitates queat Et nunc tota Asia vagatur, volita ut rex, nos alio bello distineri putat. Quasi vero non unum idemque bellum sit contra hoc iugum impiorum nefarium.

III. Imaginem M. Antonii crudelitatis inmolat,ella cernitis ex hoc illa esticia est ab hoc illa Dolabellae scelerum praecepta sunt tradita. Num leniorem, quam in Asia Dolabella fuit, in Italia, si liceat, ore putatis Antonium 7 Mihi quidem et ille pervenisse videtur, quoad progredi potuerit seri hominis amentia, neque Antonius ullius supplicii adhibendi, si

potestatem habeat ullam partem esse relicturus. Ponite igitur ante oculos, Patres conscripti, miseram illam quidem et flebilem speciem, sed ad incitandos animos vestros necessariama nocturnum impetum in Drbem Asiae clarissimam, irruptionem armatorum in Trebonii domum, quum miser ille prius latronum gladios videret, quam, quae res esset, audisset su-

52쪽

PHILIPPICA UNDECIMA, CAP. rentis introitum Dolabellae, vocem impuram , atque os illud infame, vincula, verbera, equuleum, Carnificem tortoremque Samiarium. Quae tulisse illum sortiter et patienter serunt Magna laus, meoque iudicio omnium maxima. Est enim sapientis, quidquid homini accidere possit, id, praemeditari, serendum modice esse 'maioris omnino est consilii, providere, ne quid tale accidat; sed animi non minoris, sortiter

serre, si evenerit.

IV. Ac Dolabella quidem tam sui immemor humanitatis, quamquam eius nunquam particeps fuit, ut

suam insatiabilem crudelitatem exercuerit non solum in vivo, sed etiam in mortuo; atque in eius corpore lacerando atque vexando, quum animum satiare non posset, oculos paverit suos. O multo miserior Dolabella , quam ille . quem tu miserrimum esse voluistit Dolores Trebonius pertulit magnos multi, ex morbi gravitate maiores quos tamen non miseros, sed Iaboriosos dicere solemus. Longus sui dolor bidui: at compluribus annorum saepe multorum. Ne vero graviora sunt carnificum tormenta, quam interdum cruciamenta morborum. Alia sunt alia, inquam, operditissimi homines et amentissimi, multo miseriora. Nam , quo maior vis est animi, quam corporis, hoc sunt graviora ea, quae concipiuntur aninio, quam

illa, quae corpore. Miserior igitur, qui suscipit in se scelus, quam is, qui alterius facinus subire cogitur. Cruciatus est a Dolabella Trebonius; et quidem a Carthaginiensibus Begulus. In qua re quum crude

Armatim modice esse Fulgo ad Paretievshit mene sic Eia ENS.debatur si menem tilatio optimo iura vulgo fuerit. Leti uneis inclusi rit enim e se Ecquidem' ru e eod. Huydee. auentibus temere huc tractum addidit et. Sed eo nillil opuΑ. In qua re Faernus maluit mino.

53쪽

5o im M. ANTONIVM lissimi Poeni iudicati sint in hoste, quid in cive Dolabella iudicandus An vero hoc conserendum est 2

aut dubitandum, uter miserior is ne cuius mortem senatus populusque romanus ulcisci cupit an is, qui cunctis senatus sententiis hostis est iudicatus 2 Nam cete iis quidem vitae partibus, quis est, qui possit sino Trebonii maxima contumelia conferre vitam Trebonii cuin Dolabellae Alterius consilium, ingenium, humanitatem ima ocentiam , magnitudinem

animi in patria liberanda, quis ignorat Alteria puero pro deliciis Pudelitus suit deinde ea libidi illam turpitudo, ut in hoc sit semper laetatus, quod ea iaceret. quae sibi obiici ne ab inimico quidem possent verecundo. Et hic, dii immortales' aliquando sui meus.

Occulta enim orant vitia non inquirenti. Neque nunc sortasse alienus ab eo essem nisi ille vobis, nisi moenibus patriae, nisi huic urbi, nisi diis penatibus, nisi aris et socis omnium nostrum nisi denique naturae et humanitati inventus esset inimicus. Α quo admoniti, diligentius et vigilantius caveamus Antonium. V. tenim Dolabella non ita multos secum habuit notos et insignes latrones. At videtis, quos et quam multos habeat Antonius. Primum L. fratrem. Quam

Dolabella iudiean sy In SS. quid in viri Dolabella iudieantam est. Sed errarius vidit legendum saeiudicandus. Muret Grae v. ediderunt quid in ei, e de Dolabella iudicandum 'meiae cupit Si e vestigiis cod.

olim letaoetur vel Mariis qtiod recepit Ern. Semper laetatus Semper istae laetatus codd. Ferrar id Graev melius shest ipse edd. r. xthie, Di immortales aliquando fit metis'motatiella Tulliam in uin-

trimoni liabuerat Ciceronis filium. et cur ipso arctissi uia fiserat surriliaritate coniunctus ob hau cou iunctionem atrocior est Cicero in An tonii accusatione, quam Dolabellae; elsi constat mitiorem altero fuisse Αntonium. Hic quidem exarsit sed Ciceronianis declamationibus et aairrisius ammatus. Duc.

Alιquando ut meus In edd. antiquioribus addebatur amicus quod glossatori debetur.

54쪽

PHis iPPiCA Animi MA, CAP. 5 5 incem, dii immortales' quod facinus quod scelus iquem gurgitem quam voraginem l Quid eum non

sorbere animo, quid non haurire cogitatione, cuius sanguinem non bibere censetis in cuius possessiones atque fortunas non impudentissimos oculos spe et

mente desgere Quid Censorinum qui se verbo

praetorem esse Phanum Cupere dicebat , re certe

noIuit. Quid Bestiam qui se consulatum in Bruti locum peiere prosiletur. Atque hoc quidem detestabile omen avertat Iupiter Quam absurdum nutem, qui praetor seri non potuerit, eum petere consululum nisi sorte damnationem pro praeturi Pulat. Alter Caesar Vopiscus ille homo summo ingenio. summa potentia, qui ex nedilitate consulatum petit, solvatur legibusci quamquam leges eum non tenent,pxopter eximiam, credo, dignitatem. At hic morae. sendente, quinquies absolutus est. Sexta palma P

hana etiam in gladiatore dissicilis. Sed haec iudicum culpa, non mea est. Ego defendi de optimari illi

debuerunt clarissimum et praestantissimum sena O-

i em in civitate retinere. Qui tamen nunc nihil aliud agere videtur , nisi ut intelligamus, illos quorum res iudicatas irritas secimus, hene et e republica iu-

Re certe noluit Qui enim praetor urbanus esse pote,t, quum ab urbe discesserit Mas. Haee irrisio es non sine gratia ae lepore Mensorinus rei Malsam tulerat. Porro ex o Perae Prelium animadvertere, qua arte Cicero in hae enumeratione auditorum satietati De utri axpergat iocos. DUC, Damnat innemo De ambitu ex Petilioue praeturae defendente Cicerone. Vide ep. 3. lib. xl ad Q. Frat. Voms s Ite in Vopiscus a lutio

Caesare civitatem adeptus eius nomen

sumpserat.

In sicliuator in Fratis Significat

elatu, quum fieXtum accusaretur, da mnat tam esse.

In eiνιtate retinere Ironte dictum. Nempe damnatus tu exsilivm abiit; postea a Caesare restitvlus aedilitatem gessit. Bene vi e repubi ea uiue ai/isse C. Caesar dictator quum alios multos, legibus in exsilium Pulsos, restituit. tum ipsum opiscunt , adeoque res iudieatas illorum iudicum irritas se eerat a quibus illi fuerant damnati. Quid deinde interfecto Caesare, a

55쪽

dicavisse. eque hoc in hoc uno est. Sunt alii in eisdem castris honeste condemnati, turpiter restituti. Quod horum consilium, qui omnibus bonis hostes sunt, nisi crudelissimum putatis fore Accedit Saxa, nescio quis, quem nobis Caesar ex ultima Celtiberia tribunum plebis dedit, castrorum antea metator, nunc, ut sperat, urbisci a qua quum sit alienissimus, suo capiti, salvis nobis, ominetur. Cum hoc veteranus Caph, quo neminem voterani peius oderunt. His, quasi praeter dotem, quam in civilibus malis acceperant, agrum Campanum est largitus Antonius, ut haberent reliquorum nutriculas praediorum quibus utinam contenti essent serremus, etsi tolerabile non erat; sed quidvis patiendum fuit, ut hoc te terrimum bellum non haberemuS. VI. Quid illa castrorum M. Antonii lumina , nonne ante oculos proponitis Primum duos collegas Antoni o Dolabellae, Nuculam et Lentonem, Italiae diuisores lege ea, quam senatus per vim latam iudicavit quorum alter Commentatus est mimos, alter

egit tragoediam. Quid dicam de Apulo Domitio cuius

titim est senatusconsultum, ut leges decreta omnia denique acta Caesaris rata essent: llic senatus etiam, Praeter alia qua rupturi ina illiu probaverat tit res aute iudicatae, irritae forent quum iudicavit eos omnes. ad quos heuescium Cae ris pertinuerat. iure fuisse restitutos. Vopiscus tamen ita vivebat seque deo scelerat timPraestabat, ut ii ilibet intelligere Posset, bene, et e republica iudices illos iudicavisse qui civem perditis

sim iam ex urbe eiecissent. Ε n. Castrorum antea metator, nunc, ut

sperat, urbis Qui sibi videtur ex castrorum metatore iactus esse me tutorae divi,or ibis qui sperat se Aulonii castra in ipsa urbe Roma loeaturum, eamque militibus pro voluntate distributuruin D c. A qua quum sit alienis sim Quom ad ipsum utpote extraneum, nihil pertineant nec bona urbis nostrae, nee mala, desinat nobis omiuari atque haec eius omina in eius caput

convertantur. D.

Ominenturo I. e. Pernicies, quam sperat se urbi nostrue illaturum ut in ipsum recidat optamus ominetur scit refertur ad antecedens verat. Collegas Antonii Gic Ern e codd. Ferrar saueis Vulgo Antoniorum.

56쪽

hona modo proscripta vidimus lania procuratorum

est negligentia. At hic nuper sororis silio insudit ve

nenum, non dedit. Sed non possunt non prodige vivere, qui nostra bona Sperant, quum effundunt sua. Vidimus etiam P. Decii auctionem, clarissimi viri qui maiorum suorum exempla Persequens, pro alieno se aere devovit Emptor tamen in ea auctione inventus est nemo Hominem ridiculum, qui se extro aere

alieno putet posse, quum vendat aliena. Nam quid ego de rebellio dicam quem uitae videntur furiae

creditorum vindicem enim tabularum novarum no

vam tabulam vidimus. Quid de L. Planco quem praestantissimus civis, Aquila, ollentia expulit, et quidem crure fracto quod utinam ante illi accidisset, ne huc redire potuisset ' Lumen et decus illius exercitus paene praeterii, C. Annium Cimbrum, Lysidici filium, Lysidicum ipsum, ' quoniam omnia iura dissolvit nisi forte iure Germanum Cimber occidit.

Acerba illisione dictum, quasi per Procuratores stetisset, quo minus Do- ni iti bona venderentur. Sed non possunt non prodige iMere Sarcasmos et irrisio. Perinde quasi

in illa veneni inlusione sit prodiga quaedam liberalitas. Duc. ' idimus etiam P. Decii aueιionem Vulgo erat idete. Graevius edidit, tis in IIS Gu Miae Mnestio Placebat Midimus, aut idistis. Prius Praetuli. Sic paulo ante proscriρια

ωiuimus. Pr alieno ae aere deo it Moe sacere dixit, in carmen intuens, quo

Deci usi erant in devotione sui in quo hoe erat in extremor Sicut ver- his nuneupavi ita pro republiea Quia itium exercitu legionibus auxiliis

Populi Romani Qxuritium, legiones,

auxiliaque hostium mecum Diis Manibus, Tellurique devoveo. FERR. Vide Livium VIII, 3. Crediis . Opti ine siearnestius eorrexit vulgatum debitorum. Nempe Cieero dieit, Trehellium, qui instaudem ereditorem novas tubulas desenis disset ultas esse creditorum furias; quod ipsius bona per tabulas auctio oniarias vendita essent. Vindieem Proseripta Trebellii bona vidimus, ea tabula uleisei videtur tabulas novas , quibus adversatus erat. Tabulam enim posuit qui tabulas

novas OPPugnaverat. MAN.

Lyrsidietim ipsum LVulgo addebatur graeo Derbo scit e glossa. Dissol, it Ita ut ipse merito appellari posset λυοMixoe. Germanum Cιmber oocidit Correctio ridicula, et iocus mordax Hic

57쪽

Quum hanc, et huius generis copia ni tantam habent Λntonius, quod scelus omittet quuin Dolabella tantis se obstrinxerit parricidiis, nequaquam pari latronum manu et copia i uupropter, ut invitus saepe dissensia Q. Fufio, ita sum eius sententiae libenter assensus. Ex quo iudicare debetis one non cum homino solere sed cum causa dissidere. Itaque non assentior solum,

sed etiam gratias ago Q. Fufio. Dixit enim severam, gravem, republica dignam sententiam iudicavit hostem Dolabellam 'ona eius censuit publice possidenda. Quo quum addi nihil posset quid enim atro. cius potuit, quid severius decernere 7 , dixit tamen,

si quis eorum qui post se rogati essent, graviorem Sententiam dixisset, in eam se iturum. Quam severitatem quis potest non laudare VII. Nunc quoniam hostis est iudicatus Dolabella, bello est persequendus. Neque enim quiescet habet legionem habet fugitivos habet sceleratam impiorum manum est ipse confidens, impotens, gladiatorio generi mortis addictus Quamobrem quoniam cum Dolabella bellum gerendum est imperator est deligendris. Duae dictae sunt sententiae quaru in neutram probo: altera in , quia semper nisi quia in est necesse peri Ct Iosam arbitror alteram quia alienam his temporibus existimo. Xam , cxtraordinarium imperium populare

C. Aunios Cimber fratrem oeciderat. L iliara vox Germanias, et fratrem significati et hominem e Germania. itidem Cimber. nod eat istius C. Anui creuolue . horninem designat Oriunduli e Cim Imca Cherso ucso, aut ut aliqui natu ut Cherrot efio. Ex illa am Liguitate ineum Cicero cu-ptavit. Duc. Decernerest in Villic erat Ie genere tinde Murelia coni legendum de genero. Iam etsi gener Dolabellae

fuit Fusius, nihil tamen opus erat hic eius Militatis mentionem sacere. Si tame libri MSS. ad dieerent tutel

ligenduin esset post de genero ex un-tecedentibus censere vel irrimque eoni uti gendiim de genero decernerρο. Quiesce xFaero e eod. Val. umesσε.

58쪽

atque ventosum est, minimae nostrae gravitatis, minime

huius ordinis Bello Antiochi magno et gravi, quuin L. Scipioni, Publii filio obvenisset Asia, parumque in

eo putaretur esse animi, Parum roboris, senatusque

ad collegam eius, C. Laelium, illius Sapientis patrem negotium deserret surrexit P. Africanus, frater maior L. Scipionis, et illam ignominiam a familia deprecatus est; dixitque, et in fratre suo summam virtutem esse, summumque consilium, neque se ei legatum,

id aetatis, iisque rebus gestis, delaturum. Quod quum ab eo esset dictum, nihil est de Scipionis provincia commutatum nec plus extraordinarium imperium ad id bellum quaesitum, quam duobus antea maximis Punicis bellis, quae a consulibus, aut a dictatoribus gesta et consecta sunt aut quam Pyrrhi,

quam Philippi, quam post Achaico bello, quam Punico tertio ad quod populus romanus ita sibi ipse

delegit idoneum ducem, P. Scipionem, ut Eum tamen bellum gerere consulem vellet. Cum Aristonico bellum gerendum fuit, L. Valerio, P. Licinio consulibus.

Populare atque Mentosum est Popularis est levitatis quae qui, libet

aura movetur, et novis rebus gaudet, imperium decernere extraordinarium. Contra senatoriae gravitatis est, I

liquis stare institutis ac legit,us, ut Per ordinarios magistratus ea satit. ad quae iacienda sunt creati. Rei uim publicae inuis est exitiosa novitas. Dv Bello Anti hi Faern e vestigiis eod. Vat. Antiochino. Illius Sapientis Illius mestius substituendum esse vidit pro huius,qnod intelligi non posset nisi de prae

sente et vivo. Beliam gerere eonsulem Mellet Maluit Pol illus romanus eum solvere legibiis et consulem ereare extra ordiis Dem, quam privato curam belli eommittere. Uc. Clim Aristonico bellum gerendum fuit Quum 'ergami rex Attalus, Eumenis siliu , testamento populum Ro-rnanum reliquisset heredem honorum omnimn Aristonicus, Eumenis , ex Ephesia liadat muliereula filius. Asiam in paternum regitum, opibus intillorum et avore cliutus iuvasit. Is eum bello persequendus esset, or aes inter consules de provinciis contentio. Erant tum consules P. Licinius Crassus, ei L. Valerius Flaccus:

ille pontifex maximus, hie lumen Martialis Quum uterque Asiam habere vellet Crassus, ut collegetin ah

59쪽

IN M. ANTONIVM

Rogatus est populus, quem id bellum gerere placeret:

Crassus consul, et pontifex maximus, Flacco collegae, flamini Martiali multam dixit, si a sacris discessisset. Quam multam populus remisit pontilici tamen flaminem parere iussit. Sed ne tum quidem populus ad privatum detulit bellum quamquam erat Africanus, qui anno ante de Numantinis triumphaverat;

qui quum longe omnes belli gloria et virtute superuret, duas tantum tribus tulit. Ita populus romanus

consuli potius Crasso, quam privato Asricano bellum gerendum dedit. De Cn. Pompeii imperiis, summi viri, atque omnium principis, tribuni plebis turbulenti tulerunt. Nam Sertorianum bellum a senatu privato datum est, quia consules recusabant quum

L. Philippus pro consulibus eum se mittere dixit,

non pro Consule.

VIII. Quae igitur haec comitia 2 aut quam ambi-

ie helli administratione arceret, pro ea quo Pollebat, ut pontifex . iu stamines auctoritate, multam Flacco dicit si ab urbe et a sacris discessisset. Ncque fiuis certaminum suit, donee ad populum serti placuit, quem id bellum gerere iuberet. De Crasso dubitabatur, ne pontiscem maximum abire ex ItaIta contra religiones soret dicia erant sententiae, ut potius pro consule aliquis mitteretur aderat Africanus, qui posset mitti Populus remisit multamsiamini eum tamen dicto audientem Pontifici esse iussit privatum ei bello praesici non placuit duarum tantummodo tribuum puncta tulitasticanus: consuli P. Licinio Crasso provincia

deereta est. Duc.

Gabinius et Manilius. Quam aliter de iisdem hie idem loquitur in suasione legis Maniliae lis tui dieehat ad populum; et eloquentiae ex seris vire tempori, quum sit prudentiae eivilis quasi administra. Duc. Qiuae igitur haec comitia ' axtraordinaria imperia populus ita comitiis decernebat. Propterea quum L.

Caesar suaderet, ut senatus imperium mandaret extraordinarium, ait Cicero ipsum comitia tu curiam introduceres consequutura ostendit incoinmoda in primis animorum os- sensiones, quae saltem ia comitiis nullae sunt verendae quoniam Populiis tabellia sitffragia committit; quo si, ut ii, qui repulsam serunt. scire nequeant, a quibusnam sint praeteriti et neglecti. t in senatu voce dicuntur sententiae. Idcirco ait:

60쪽

tionem constantissimus et gravissimus civis, L. Caesar in senatum introduxit Clarissimo viro atque innocentissimo decrevit imperium, privato tamen In quo maximum nobis onus imposuit Assensero: ambitionem induxero in curiam. Negaro videbor suffragio meo, tanquam comitiis honorem homini amicissimo denegasse. Quod si comitia placet in senato habere, petamus, ambiamus tabella modo detur nobis, sicut populo data est Cur committis, Caesar, ut aut Praestantissimus vir, si tibi non sit assensum, repulsam tulisse videatur aut unusquisque nostrum praete

ritus, si, quum pari dignitate simus, eodem honoro digni non putemur 7 At enim nam id exaudio C.

Caesari adolescentulo imperium extraordinarium mea sententia dedi. Ille enim mihi praesidium extraordinarium dederat. Quum dico mihi, senatui dico, populoque romano. A quo respublica praesidium , ne cogitatum quidem, tantum haberet, ut sine eo salva esse non posset, huic extraordinarium imperium non darema ut exercitus adimendus, aut imperium dandum fuit. Quae est enim ratio, aut qui Olest fieri, ut sine imperio teneatur exercitus Non igitur, quod ereptum non est, id existimandum est datum. Eripuissetis C. Caesari, Patres conscripti, imperium, nisi dedissetis. Milites veterani, qui illius auctoritatem , imperium , nomen sequuti, pro republica arma ceperant, volebant sibi ab illo imperari:

Esto, agamus ut in eampo et comitiis, iam . et suam pro Caesare Octaviano ambiamus, Prensemus, suffragemur, intersit. D. imitemur popularem euitatem, dum Exaudis 'empe dicebant quidem modo detur nobis, ut populo tabel submisse sed ut Cicero audiret phoeIa, quae det eam libertatem, ut, quod est exaudio. R . velimus, faciamus. Duc. C. Caesaris Oetaviano.

At enimo Prolepsis ineopat quod ea sententia dedi adolescens opponi poterat et ostendit, quid in vix annorum viginti exercitum regeter L. Caesaris Pro ersilio senten re pro consulari Potestate. Duc.

SEARCH

MENU NAVIGATION