장음표시 사용
101쪽
P HAE DR I FABULA .RUM FABULA VI. I.
Maledico maledicens pejus audiet. vi PERA ET LIMA.
MOR P Acio REM qui improbo dente adpetit
Hoc argumento se describi sientiat.s In ossicinam fabri venit Vipeta. Haec quum tentaret si qua res essiet cibi; s Limam momordit: illa contra contumax: Qv d me, inquit, stulta dente captas laedere , Omne adsuevi ferrum quae conrodere EI N T E R P Rm vi tacessit lingua maligna mordaciorem se, intelligatse depingi hae fabula. Vipera irrepsit in oscinam fabri.
aeua cum quireret si quid esset in . ANNOTA . Si qua res cibi. J Id est , Si aliqui,
cibus; ut rem voluptatum dixit Plautus. Diliit et ebrius apud Graecos , tr enim apud Atticos, de Ionas , ut Soc OP. Magnus Aper. E T A T I o. a petit limam: hac renitem eant a. Quid me. ait, insatias tentas mordere Anie.
qua se ita sim radere omne ferrum. T i o N E S. s. Illa contra contumax. J Ita Horatilis, lib. i. sit. i. loquens de invidia :Et fragili qu rens ividere Anta
Improbi ne pereant , perdunt, vulpis ET H in Cus. O M o simul ac venit in magnum periculum, Egogium reperire alterius quaerit malo. 8 Quum decidi flet Vulpis in puteum insciae, Et altiore clauderetur margine,s Devenit Hircus sitiens in eundem locum: Simul rogavit, est et an dulcis liquor, Et copiosus 3 Illa fraudem moliens :Descende, amice , tanta bonitas est aquae
INTERPRETA Tio P --I atque homo incidit in grande i batur margine elatiari. Nireus tibisina tia malum . conatur invenire cfugium acre it in eundem latum . qua itque ab periculo alterius. Cum rulpecula impru- l aqua esset multa , suavis' Maeparam d kem Acidisset in tureum , qui pretende- tum : Vini mire, a ce liquor duleis est.
102쪽
Voluptas ut satiari non possit mea. io Immisit se barbatus : tum vulpecula Evasit puteo, nixa celsis cornibus: Hircumque clauso liquit haerentem vado.
I N T E R P RETATIO. ut mea sitis non possit expleri. Descendit t illius , messa est puteo, O deseruit Ni hiram , tum Vulpes elata aliis combus i cum jacentem alio puteo. ANNOTATIO. Hane & Fabulam legere est quoque ne e His r. vulpes apud Asorum: XA me 6 etra ac Ti-l O Hircum sitientes inputeum desten erunt.
Suus cuique attributus est error , sed non videmus manticae quod in tergo est.
PENAs imposuit Iupiter nobis duas:
Propriis repletam vitiis post tergum dedit alienis ante pectus siuspendit gravem. Haec re videre nostra mala non possumus f Alii simul delinquunt , censores sumus.
INTERPRETATI O i Upiter nos oneraetit duobus factuis. I onustum vitiis aliorum. Quo fit ut non Imposuit unum a terra planum pro- possimus cernere nostros defectus . simis prii, vitiis : objecit alterum ob oculos i ver. reprehensores ubi alii peccaui. ANNOTATIO. . Hac re. J Id est, ideo . vel, hae ex re: scut dicitur, quare pro, qua de re. Ita Cornelius Nepos: Vidii hostes eadem re fore
Ut videre nostra mala non pes m. JSie in hane Fabulam Hotarius: Cum tua pravideas ocula male lippus
inunctis, Cur in amicorum vitiis tam cernis aruisitim .
Suam aut Aquila . aut Serpens DLdaurius FEt Catullus: Sed non via tu mantica quod in tergo est. Et Pet sus: Sed praceienti specta,r mantica terre.
103쪽
Antecedentem scelestum non deserit pede poena claudo.
I UcERNAM fur accendit ex ara Jovis , Ipsumque compilavit ad lumen suum ;Onustus qui sacrilegio quum discederet, Repente vocVm sancta misit religio:s Malorum quamvis illa fuerint munera, Mihique invisa , ut non offendar subripi; Tamen , sceleste, spiritu culpam lues, Olina quum adscriptus venetit poenae dies.
Sed ne ignis noster facinori praeluceat,1 o Per quem verendos excolit pietas Deos , veto elle tale luminis commercium. Ita hodie nec lucernam de stamma Deum. Nec de lucerna fas est accendi sacrum .s Quot res contineat hoc argumentum utiles,
is Non explicabit alius quam qui repperit. Significat primo, fere quos ipse alueris,
Tibi inveniri maxime contrarios.
Secundo ostendit, scelera non ira Deum Fatorum dicto. sed puniri tempore. xo Novissime interdicit ne cum malefico Usum bonus consciat et ullius rei.
IN TtRPRETATIO. ZArad excitavit facem ex ara Iovis . S denudavit eum ad suam lmcem. Cui cum se reciperet dives Acrilesio . Rabrio sancta emisit subito votem. Et si i a dona fuerint dona sce eratorum,
O mihi odiosa . ut non indigner auferri, erramenseelerare. expiabri aliquando tuum crimen capitis poena . eum dies supplicii aderat diretissat verum ne flamma nosi a. qua pictarum veneratur divos timendos . praesserat lumen sceleri, edico ne talis sit rom- manicatio Iucit. Itaque non litet Haere excitari lucernam de igne Deorum . nxque accendi sacrificium de lucerna. Aher ab icto qui ex gitavit . non evolviet quantas dotes ira fabula complectatur.
Edotet primo istos quos ipse svcris . re
te iri Ap. tibi infensi mi. Significat 'tundo flagitia non plecti ira Deorum . sed tempore adscripto a fatu. Tandem vetat ne vii, Susi habeat socivitatem ut tus rei
s. Sacrilegio. t sacrilegium, est sacra
Ir. Luminis commercium. J vult vetasse accendi imposterum lumen de lene sacro. Non enim ex culina , sed e coelo petebant ignem , quo in sacrificiis ut rentur. Unde Servius ii. AEneidos: Apud majores, inquit. ara non incendebantur. sed ignem divinum praeibm eZittebant.
is. Non ira deum puniri. sed dicto tempore a fatu. J Suminum enim jus vitae deae necis tribuebant satis aut Parcis antiqui, quibus etiam submittebantur dii. Unde nulli Deo licebat quemquam punire, ni parcae poenam statuissent, de tempus poenae dixissent, ut legere est apud Lucianum.
104쪽
Opes irritamenta maloruin Hinc ut Es ET PLuTus.
Prs invisae merito sunt forti viro, Quia dives arca veram laudem intercipit. s Caelo receptus propter virtutem Hercules Quum gratulariter persalutasset Deos , Veniente Pluto, qui Fortunae est filius , Avertit oculos: causam quaesivit Pater :Udi, inquit, illum, quia malis amicus est, Simulque objecto cuncta corrumpit lucro.
INTERPRETATIO. v Ivitia odiosa sunt i . homini magnanimo , quoniam summ epet eripiunt genuinam gloriam. Herculei admissus inter deos propter virtutem . cum dixi et salutem diis sibi tramiantibus. accendente Plato qui gnatus est forat,na . retorsit oculos. Iupiter rogavit rationem. Hunc odio p equor, ait, quia favet improbis . e, etiam pervertit omnia proposita mercede.ANN OTATIONES.3. Herculis. J Iovis de Alcmenae filius, vi ob virtutem & gloriam geliorum cre-i: ut annumeratus inter deos. s. Plato. J Plutus Iasonis , & Cereris filius , divitiarum Deus. Hunc Iupiter excaecavit, quia bonis tantum hominibus opes largiretur. Ex hac autem caeci late evenit , ut jam promistud bonos &malos diter. Hunc etiam claudum fingit Lucianus, cum ad aliquem ditandum venit . vel illimum vero cum ab illo recedit.'. Et cuncta corrumpit lucro. J Ad hoc eleganter Propertius: Auro pussa fides , auro venalia iura. Et Petronius: Cui is nummu prasentibus opta Et veniet. clavisum possidet arca Iovem. In quam sententiam, & ipse Horatius, lib. r. l. . 3. Omnis enim res Virtus .fama . Leus; divina, humanaque pulchris Divitiis parent: quas qui construxerit. illi Clama erit , fortis . justi , sapient,
Sinceritas laudanda.Lto REGNANS.T i Lius homini nihil est quaena recita loqui. Probanda cunctis est quidem sententia: Sed ad perniciem solet agi sinceritas.
INTERPRETATIO. omprobari ab omnibus, verum m -
ILI magis euenia cit homini . quam i bradi r. ct laeui. Hac sani Vinio A-l nuitas Iolci duci in ruinae
105쪽
S Quum se ferarum regem fecisset Leo ,s Et aequitatis vellet famani consequi, A pristina destexit consuetudine :Atque inter illas tenui contentus cibo, Sancta incorrupta jura reddebat fide.
INTERPRETATI o Cum Leo se creasset regem animalium . t i a utens parvo . dicebat ius aeuum FDedi ambiret obtinere nomen stistitia . des t intemerata. civit a nativo more agendi . atque interi Reliqui versus hujuste Fabulae periere. Tres vel us qui restant nobis ex Fabula decima.tertia, utpote lutulentos omisimus. Quin de etiam praetermisimus eadem de causa Fabulam decimam-quartam consequentem.
Pares non habitus , sed virtus facit. CAPELLA ET HIRCI.
BAR3AM capcllae quum impetrassent ab Iove,
Hirci incerentes indignari coeperant, Quod dignitatem feminae aequassent suam. Sinite , inquit, illas gloria vana frui,s Et usurpare vestri omatuna muneris et Pares dum non sint vestrae sortitudinis. 8 Hoc argumentum monet ut sustineas tibi Habitu esse similes, qui sint virtute impares.
NTERPRETATIO. CUm Cate a oblimi pent Barbam a Iove . Miret dolentes experunt o ffendi . quia mulieres haberent parem honorem cum illis. Sustinete . ait. hasit ibi sunt inferiores virtute. potiri laude inani, di sibi arrogare insi- lania vesi a dignitatis . dum non aenentiestram virtutem. Hae fabula te edocet. ut fera, illos usurpare tuum ornatum, qui
F A A L A XVI. In secundis time, in adversis spera
V um de fortunis quidam quereretur suis, sopus finxit consolandi gratia .
INTERPRETATIO. etiam aliquis evasuraret de sua sorte, astus excogitavit hoc argumentum , β-
106쪽
F vexata saevis navi tempestatibus ,
Inter vectorum lacrymas & mortis metum is Faciem ad serenam subito mutatur dies, Ferri secundis tuta coepit flatibus , Nimiaque nautas hilaritate extollere. Factus periculo tum gubernator sophus :Parco gaudere oportet, & sensim queri: io Totam quia vitam miscet dolor & gaudium.
INTERPRETATIO. Navi jactata atris procellis , inter fetus
eorum qui vehebantur es formidinem moratis , dies vertitur Arventa ad faelem tranquisiam . c, navis tuta erepit agi vimis melioribus, atque perfundere namtas nimia Ietitia. At Nauclerus factis sapiens periculo : oportet. inquit. Iatari parci , c, conqueri moderate . qtioniam omnis vita miscetur dolore O gaudio.
Nimia verecundia inverecundum facit. CANuM LEGATI AD JovEM.
CANas, legatos olim misere ad Jovem,
Melioris vitae tempus oratum suae , Uti se abriperent nominum contumeliis ,
Fursutibus libi consparsum quod panem darent,s Fimoque turpi maximam explerent famem . Prosecti sunt legati non celeri pede ,
Dum naribus scrutantur escam in stercore. Citati non respondent et vix tandem invenit Eos Mercurius , & turbatos adtrahit., o Tum vero vultum magni ut viderunt Jovis,
Totam timentes concacarunt regiam.
Propulsi vero fustibus, vadunt soras :vetat dimitti magnus illos Iupiter. is Mirati sibi legatos non revertier,
INTERPRETATIO. CAnes miserunt quondam legatos ad Iovem . rogaturi tempus vite rati-
eioris . ut non paterent amplius in uriis
hominum . qui illis preberent panem fuse furosum . c, fatiarent multam famem serrare foedo. Legati abierunt gradu non citato . dum indagant naribus cibum in ANNOTATIO. Non reveniem a Pro , non reverti. Hoc Poetis familiare , dc usitatum.
fimo. Nou parent vocati . c, vix Me curius itas repperit e, adducit trepidos e. t autem a 'exere faciem summi Ioviii.pavidi conlpurearunt sordibus totum par latium t eiecti vers fusibus. se proripiunt foras. Magnus Iupiter prohibet illos remitti. Stupentes quod legati non redirent.
107쪽
Turpe aestimantes aliquid commissiim 1 suis , Post aliquod tempus alios adscribi jubent. Rumor legatos superiores prodidit:
Timentes rursus aliquid ne simile accidatro Odore canibus anum, sed multo replent; Mandata dant; legati mittuntur : statim
Adeunt et rogantes aditum , continuo impetrant. Consedit genitor tum Deorum maximus , Quas Iatque fulmen : tremere coepere omnia r
as Canes , confusus subito quod fuerat fragor,
Repente odorem mixtum cum merdis cacant. Reclamant omnes vindicandam injuriam.
Sic est locutus ante pimam Iupitec: Non est legatos regis non dimittere, so Nec est dissicile poenas culpae imponere: Non veto dimitti, verum cruciari fame, Ne ventrem continere non possint suum et Sed hoc feretis pro judicio praemium. Illi autem qui miserunt vos tam futiles 3s Nunquam carebunt hominis contumelia Ita nunc legatos expectant & posteri. Novumque venire qui videt, culinia es cita
si mere. Cuncti em clamavi pN-
niendam esse injuriam. Verum Iupitersit fatus ante , plicium. Non deret re- gem re in re legatos . nec est operas
praemium pro meritis a crabere. Hae itaque erit pinna. Non prohibeo remitti . sed jubeo torqueri fame . Ni cohibere arcum. vero vos de Garunt tam fluidos . ne eripient nunquam ex contu-tras mortalium. Ita nunc Canes pro
lantes notis mos legatos . eum vident c/n m aliquem Uemen em, odorantur araum.
ANNUTATIONES.rt. Rumor legatos superiores prodidit. JRumor spargitur superiores legatos con- casse totam Iovis et iam. a'. Non es regis legatos non dimittere lNe scilicet jus gentium ipsis retenturum violetur , quo jure illi sanisti fiunt. Ita enim
Cicero : Legatorum jus divino humano que vactatum praesidio , cujus tam famctum O ..tura se nemen . . debet, ut non mod. inter sociorum iura, sed e, h/mum tela incolume versetur.33.-hoc feretis pro iudicio premium.JHic versus non legitur in Piraearo editionis Rigaltii. Sive sit Pilaedes , sive alterius, consert tamen multem ad illustrandum hunc locum Plutati. Idcirco illum non
INTER P irati turpe quid peccatum ab suis. tmperant delegari alios post aliquod tempus. Interim fama vulgavit quod a ciderat primis legatis , verati rursum ne quid ile contingat. immittunt in anum legatorum pluramum odoris . mandant sa- cienda , dimittuntque. Illi araedant statim rantes aditum . e, sine mora obtinent. Tune maximus pater Deorum sedens agitavit fulmen . cuncta coeperunt motieri tes quia strepitui fuerat confusis dere pente , canes reddi ere sub u. odorem pera
108쪽
Malo qui bene facit, priorem facit
OUi fert malis auxilium , post tempus dolet. Gelu rigentem quidam Colubram sustulit,
Sinuque fovit contra te ipse misericors. Namque ut resecta est necuit hominem protinus, s Hanc alia quum rogaret causam facinoris.
Respondit: Ne quis discat prodesse improbis.
INTERPRETATI o. Ut auxiliatur improbis . aliquanto recepit v res . interfecit statim hominem. post dolet. Qii in eo egit Colu- l Roganti vero alteri rationem scelerat . d bram rigidam frigore . ct posuit in H l xit ne quis discat auxilium ferre malis. num indulgens in sui perniciem. Ut enim l
Avarus auri custos, non dominus. Via LPEs ET DRACO.
Uuris cubile fodiens, dum terram eruit, Agitque plures altius cuniculos, Pervenit ad Draconis speluncam ultimam, Custodiebat qui thesauros abditos.s Hunc simul aspexit; oro ut imprudentiae Des primum veniam , deinde si pulchre vides
Quam non conveniens aurum sit vitae meae , Respondeas clementer, quem fructum capis Hoc ex labore, quodve tantum est praemium, Io Ut careas sonano & aevum in tenebris exigas i
Nullum , inquit ille e veriam hoc a summo mihi Jove adtributum est. Ergo nec sumis tibi, Nec ulli donas quicquam 3 Sic fatis placet. Nolo irascaris, libere si dixero:
v INTERPRH Um Vulpecula agens suum culi. I. . verat terram . fodit profundius multos cuniculos . demenit ad imum antri Draconis qui seroabat Thesauros abaeiros. Ut illum vidit i Precor primo , inquit , ut parcas mea imum aentia : min si rem inte Uis . quam aurum convcniat parum m a vita . res
5TA Tio. pondeas benigni qualem utilitatem recte, ex isso labore , quave tanta sit merces, ut priveris somno e, detas vitam in tenebris. Nulla , ait . . Vulpes . Ve- um illud mihi imperatum est a magno 'me. Neque igitur risi concedit quia etiam , nee e a iis i Sic visum es ' bi. Boua verba euaso si vixero lib. H.
109쪽
as Diis est iratis natiis qui est similis tibi. Abiturus illuc quo priore. abierunt, Quid mente caeca miserum torques spiritum Tisi dico avare , gaudium heredis tui, Qui thure superos , ipsum te fraudas cibo ro Qui tristis audis muscum citharae sonum ;Quem tibiarum macerat jucunditas ; Ossoniorum pretia cui gemitum exprimunt; Qui dum quadrantes aggeras patrimonio, Coelum fatigas sordido perjurio ;as Qui circumcidis omnem impensam mireris Libitina ne quid de tuo faciat lucrum.
INTERPR E T A T I o. Cui simihi es tibi, genitus est Diis ad- v si s. Clim tibi sit abeundum i uc qnoMa ores abierunt . quare angis infal cem animum tam cerco furore. Te at- qnor. Avare . vot pias tui ha redis ,
qui subtrahi, thiis dira . tibi vero cibos ;qui maestus excipis sonum musicum c.-thara . quem 'hilaritas tibiartim exeruiaciat , edi cui pretia ciborum eliciunt gem: tus. Qui dum addit quadrantes Diis bonis . lacessita deos turpi periurio. Qui recidis omnes sumptus funerit . ne Libitina lucretur aliquid de tuo suneret
eth. Obsoniorum pretia cui gemitum exprimunt. J Inde facetissimus a vati aegrintantis cum medico dialogi sinus apud Horatium et Med. Tu cessas I Agedum sume hoc pri- sanarium or a.
Agrot. Suanti empta I Med. Octo a sipui. agrot. Eheu Quid refert morbo an furtis peream rapinis. 13. Quadrantei. J Quadrans est quarta pars denarii , poniturque hoc loco pro nummis minimis,quibus aggerendis avari rem suam amplificant.16. Libitina . l Dea funerum, in cuius templo vendebantur & locabamur necesse satia ad funus instruendum.
Inventa perficere non inglorium,
QV i o judicare cogitur livor modo , Licet dissimulet, pulcre tamen intelligo.Quicquid putabit este dignum memoriae , sopi dicet: si quid minus adriserit,s A me contendet fictum quovis pignore.
INTERPRETATIO. I et amsi, imoidia dissim et . recte i lis dignum commendatione, restaei AE-
, tamen video , quid nunc teneatur l opo. Si quid placuerit minus, remabit sentire. Cui quid existimabit in sabu-l et vii pretio esse a me excogitatum.
110쪽
Quem volo refelli jam nunc responso meorSive hoc ineptum, sive laudandum est opus . Invenit ille , nostra persecit manus Sed exequamur cceptum propositi ordinem.
INTER P R E T A T I o. Illam volo confutare modo mea reston- l rit. no a industria polivit. Verum i sione. S.u i ud opus si vituperandum , t neamus ortinem incoeptum nostiet insituti, seu commendandum , a opus reppe-
HO M o doctus in se semper divitias habet.
Simonides , qui scripsit egregium melos , Quo paupertatem sustineret facili iis,
Circumire coepit urbes Asiae nobiles, s Mercede accepta laudem victorum canens. .
Hoc genere quaestus postquam locuples factus est .
venire in patriam voluit cursu pelagio,( Erat autem natus, ut aiunt, in Ceo insula Ascendit navem , quam tempestas horridato Simul de vetustas medio distolint mari. Hi Eonas , illi res pretiosas colligunt Subsidium vitae. Quidam curiosor: Simonide, tu ex opibus nihil sumis tuis EMecum, inquit, mea sunt cuncta. Tunc pauci enatant, is Quia plures onere degravati perierant. Praedones adsunt, rapiunt quod quisque extulit ,
INTERPRETATIO Ir eruditus continet semper in se opes. Simoniris qui composuit pu
chros versus . ut ferret commodius pati- periem . carpit peragrare praesaras civitates Asia , celebrans laudes victorum con
dicio pretio. Postquam evasit dives hoc genere lucri. cogitabit redire in patriam mari cferunt enim genitum in insula Cro. Conscendit navem , qua disracta est medio in mari . tum satis tempestat ,
tum simul vetustate. Alii sumunt eru-menais . alii pretiosa quaque . in Auentaculum vita. Suidam curiosor. dixit :Simonide. tu reaigis nihil ex tuis bonis . Habeo. inquit, omnia mecum. Tum pauci evadunt incolumes, quia multi oppressam cinis,extincti fuerant in undis.Latrones ac
Aiunt. auferunt quod quisque se verax, ANNOTATIONES. . Simonides. J Lyticus Poeta fuit e Ceo Ieii quaestui pocuius tentabat. s. Ceo. J Insula maris Agar. Unde
insula, qoaestui poetan habuit, de hae arte i Ovidius :3ntam scitentabat. i Cingitur aseo nomine Cea mari.