장음표시 사용
41쪽
- 33 u ut novam religionem, chriStianam Videlicet, o culta doc trina impugnaret, et labantem FSteriorum fidem restitueret; neque tantum ' ut explicito magnifico gentilium caerimoniarum apparatu, Vulgi culo percelleret, sed ut doctorum etiam animo ipSa mySteriorum deScriptione moveret et alliceret. Guo quidem proposito nihil gravius verum mihi res usque adeo in dubio ergari videtur, ut iuc0ntrariam opinionem inclinet animus et puleium aesti mem nihil aliud ex his mysteriis nisi nox um et inexspectatum ornamenti genu S libro Suo quaeSiviSSe. Non ignoro equidem Apuleium christianos si Sores illo generis humani , osum, atque ab iis inimicisSimum habitum fuisse. Sed non ideire crediderim illum tali libro quidquam aut argumentatum SS ut argumentari VoluiSSe Narrationis exordio u Intende, ait, lector, laetaberi Sy η non autem v doceberis , Non staret promissi Si quid praeciperet . Ceterum,
ut de Psyches fabula diximus, satis Superque effecit Apuleius
ut nihil ab e serium requireremuS.Η0 maxime conspicuus liber ille mihi videtur quod nobis aperit n0n quantum Apuleiu erga ISidem aut Proserpi nam revereri fuerit, Sed quot et quanta jam tum ethnicis mysteriis et chriStiani Smo communia eSSenici de gliscens nova religio SeSe jam putridae veterum SuperStitionum molimiscuerat operae pretium erit aliquot exempla proserre. De precibus Lucii ad eam quam Summatem Deam Oeat, de responsione Divae quae et Sedula obSequia, et religiosa ministeria et tenaces castimonias illi praecipit reticebo, ut
ad sacerdotis orationem continuo veniam .st Maximis actu procelliS, ad p9rtum quietis et aram mise=ucordice, tandem, Luci VeniSti. Nec tibi natales, ac ne
dignitas quidem, et ipSa, qua n0reS, USquam doctrina pro fuit sed lubrico virenti aetatulae ad Servile delapsus vo
i Charpentier, de Mystica puteu doctrina 22. - Om. I, p. 1 l. Cum abolasius noster aliquid Serii meditatur, id clariSSi me, ex0rdio libri sui, prositetur. oom. I, p. 82, Sqq.
42쪽
luptates, curi0Silatis impr08perae iniStrum praemium reportasti Videant irreligiosi, videant et errorem Setraim recognoScans. En et priStini aerumnis absolutus, Isidis magnae providentia gauden S, Lucius de Sua ortuna triumphat seu tibi tamen tutior is atque munitior, da nomen huic sancto militice. . . ., teque jam nunc obSequio religionis nostrae dedica, et ministerii jugum subi voluntarium. Nam
quum coeperis Deia Servire. tunc magis Senties fructum tum libertati8.
0u0d si unum fidis nomen excipias, num aliter verba facturum sui3se christianum Sacerdotem putas Nonne omnia haec, ne Sensu modo, Sed et ipSi Verbis, vere christiana
sunt N0nne Christi ministrum de cathedra triumphantem audimus, quod divinae gratiae fulmine irreligiosus homo tactus et conversus sit 3 Sed quid cathedram fingo Nonne,
reipSa, grammate u si de Sublimi SuggeStu, ausia vota precatur principi magn0 Senatuique et equiti totique Romano populo et Iam prope aram erectus est augustus ille suggestus, inaudita olim el0quentia Sonaturus. Neque sacerdotes modo chriStiano Sermone loquuntur. Audiamus Lucium, jam conVerSum, nondum Sacro collegio admissum Des ministerii adhuc privati appositus, contuberniisque Saeerdolum individuus, et numinis magniculior inseparabilis. Nec fuit nox una, vel quie aliqua, iSuDese monituque jejuna Sed crebris imperiis, Sacris Suis me jam dudum destinatum, nunc salieni censebat in iliari. At ego, quanquam cupienti Voluntate praeditus, tamen religiosa formidine retrahebar' quod enim Sedulo percontaveram difficile religi0nis obsequium, et ea Stimoniarum abSti
nentiam Sati arduam, cautoque circumSpectu Vitam, quae multis casibus Subjacet, esse muniendam . , Habem vijuvenis christiani confeSSionem, antequam Sancta haec Vota,
quibus in perpetuum ligabitur, nuncupet habemu SaL-ctam ad Deum Vocationem, quam crebra imperia denuntiant
43쪽
Ecce autem nunc, non jam de Sancta cathedra praedica tio, sed verba Sacerdoti ad eum cujuSanimum et consciemtiam dirigit. nStanti Lucio ut initietur, reSp0ndet' inviditati contumaciaeque Summe ea Vendum, et tramque culpam vitandam s ut neque Vocat US moretur, nec non juS-sus festinet. Nec tamen e SSe quemqUam de Suo numero tam perditae mentiS, vel im de Stinatae mortis, qui non sibi quoque Seorsum jubente Omina, temerarium atque sacrilegum audeat ministerium Subire, nora=yique leta ni contrahere. Nam et inserum clauStra, et saluti tutelam in Deae manu posita, ipSamque traditionem ad inStar toluntarim mortis et precariae Saluti celebrari portere me, non Secus quam cultore ceter0S, cibi prosanis a nefariis amnunc temperare quo rectita ad arcana purissimae religionis secreta pervaderem . n ut n0n arbitretur verba haec ad christianum fieri, seS ad Sacr0Sanetae men Sae J Stella praeparantem Neque alia deSunt quae Similitudinem augeant,
cum et sed legamus : Accipiendorum acrorum cupido; et illa : Numen sanctissimum intra pectoris mei secreta condiatum perpetuo custodiens. Nonne Lucili vere baptigatur, quum eum SacerdOS, uet lavacro traditum, praelatus Deum veniam, puriSSime circumroran S, abluit , Per decem continuos dies, illi abstinendum Si omni voluptate cibaria, omni animali et vino Jam Deus si famulos , habet jam hi famuli si religiosiis Iocantur, et quo maj0r Similitudo sit, habent adrasum caput jam Roma n0n 0d Urbs regina et orbis
terrarum caput, Sed u SacrOSancta ei ita D nuncupatur,
tanquam si Isis divum Petrum de petra Ua movere vellet. Predes denique Lucii ad Deam Suam quum si vix abruptis ardentissimi desiderii retinaculiS, domuiti0nem comparat, nmeram nobis Λ etαυε α exhibent, et Sic joc0Salaestet multiplex
comoedia n0n matrimoni concluditur, Sed ecca Oxis con-
44쪽
- versione. Vivet deinceps Lustius au Sidissu et pastophorus Longe quidem talia a totius fabulae rati0ne discrepant; sed nihil aliud me certe judicio, significant, ni Si magn0- per Apuleium, inexspectata repente lectoribus Suis exhibendo, delectari, eumque ingenii amam non in facetiis modo et lepidis narratiunculiS, Sed in gravibu quoque, quaerere. uod Si cui Metam0rph0Se tantum legenti et undecimum hunc librum maxime consideranti dubium fuerit, cetera ejuSdem auctoriS, in quibus ipse de se testimonium dicit, attentiu in Spicienti, plane manifeStum apparebit. Interrogatus ipse Apuleiu quid de Se censere debeamus, respondeat. Praesto Sunt Florida et Apologia, si plena ips0. Selamus demum num phil0Sophum ante oculos habeamus,
XI. - NUM PHILOSOPHUS APULEIUS.
Primum, si Apuleio credimus nihil prorsus jucundius habet quam de Se ipso loqui , non phil080phia modo St,
Platonida familia . , Nemo magi salSos phil0Sophos, eos nempe qui si palli tenus' philoSophos imitantur, ii palliata mendicabula v contemnit. SeSe auguSto ecdiui, cui Epimenides, i pheus, Pythagoras, Empedocles, Socrati et Platoni adnumerantur, ggregat ariStotele etiam et Theophrasto si majoribus' gloriatur Platone denique vitae magistro' vel in minimis utitur. Non per illum stetit quominus eriSSime phil0Sophari crederetur. Fama autem ejuSdem longe aliud sonat. Qui non ita
45쪽
multo post eum vixerunt, Apuleium non tam phil080phum quam magum suis Se proclamant inter quos Africani duo, Laetantius et sanctus Augustinus Platonicae quidem philosophiae laudem tribuit illi sanctissimus episcopus, sed et peritum magum eum suiSSe non negat. Refert Lactantius δmulta ejus miracula Solere memorari; et in Super eum sanctus Hieronymus cum AEgyptiis magis et Apollonio, qui mirabilia operati sunt, c0nsert. Neque, ut infra patebit, post mortem tantum magus habitus S Apuleius. Qualis ergo philosophus ille est qui, et ivus et mortuUS, habetur magus Haud equidem diSSimulabo me magnopere
Scripsit sane Apuleius aliquot philosophica non ea tamen quae verum philosophum prodant. Horum quaedam periere, ut Phaedo, Hermagoras et de Republica liber sed ipsa nomina Platonidam originem satis denuntiant. Quae autem SerVata, tria sunt de Deo Socratis, de Dogmate Platonis, de Mundo haec duo ultima aridam ideoque non ita sidelem Platonicae et Aristotelicae doctrinae adumbrationem praebent primum autem, una cum S00raticis placitis et sub Socrati nomine, novam qiram dam de Doemonibus doctrinam exhibet quam e mysteriis ortam suscepturi brevi erant
Alexandrini philosophi mystiea enim magi quam philoSophica videtur. Nollem equidem philoSophica re aggrediendo, gravissimum onus imparibus humeris subire hoc tamen affirmari posse existimo, Apuleium, in phil0sophicis SutS, non phil0S0phum, sed alienae philosophiae translatorem Vulgatoremque modo ex StitiSSe.
Ut qualis fuerit recte judicemus, ad ea xeniam ii Oportet quae et illi propria sunt et lanquam collectos eju ingeniis0regisserunt Florida die et polostiam. In Floridis nihil n0n invenimus philosophiam, hiStoriam, ge0graphiam, medicinam, Stronomiam physicam,
46쪽
multo majorem denique quam in Metamorphosibia farraginem, et in omnibus fere, si pologiam addideriS, Apuleium suamet ipsa manu depictum
uia sit ut mnis Votiva pateat veluti descripta tabella Vita seni S
Tabellam ergo a philosophia orsi in Spiciamus. Hoe Apuleio in phil080phia, tanquam in ceteri8, proprium
est quod omnia genera, method illa, quam εο εκ ta 1, VO- caverunt, largiSSime usus, permiScel. Nunc Vere Socraticum et Plat0nidum habemus, vel etiam Pythag0ricum, gymn0sophistas laudantem quod homines Sunt periti non propagandae vitis, nec in ulanda arboris, nec proSeindendi soli. . . Quid igitur est Unum pro his omnibu colunt ' pientiam percolunt, tam magiStri Senes quam discipuli min0res . nolias ait philosophiarae doctum eSSe si non tantum beneficium amare, sed maleficium . , Deum magnifice describit, verus Platonis discipulus otita rerum naturae eata Sa et ratio origo initialis, Summu animi genitor, aeternu animantium SoSpitator, aSSiduia mundi Suiopis ex. Sed enim sine opera opifex, Sine cura SOSpitator, Sine propagati0ne genitor, neque loco, neque tempore, neque Viee Ulla comprehenSus, eoque paucis cogitabilis, nemini δε-
bilis' , Nunc contra philosophus ille de Socratida et Platonica familia, sophistam Hippiam effuse laudabit quod et
Omnem egit tum Suum pSe ui manibu consecerit, neque ampullae oleariae, neque honestae Strigileculae descriptionem Omittet, sed addens is uis non laudabit hominem tam numeroSa arte multigeium 10 jugi scientia magnificum tot utensilium peritia Daedalum Τ Alias perridiculam et turpiSSimam de Cratete cynico histori unculam narrabit aut etiam vesan illi homini invidere se , nec n0 Diogeni et Herculi qui nulla alia supeellectile nisi baculo utebantur'
47쪽
profitebitur Pythagoram inter magos p0net . De Socrate puerilia, perquam Serio, reseret' de Protag0ra et Euathlosophistis nihil aliud nisi fraudulenta quasdam argutiaS', satis tot exemplis significans phil0sophiae historiam sibi in
talibus versari. Ad Cratetem Suum recurret, eumque ridiculo en comi cum Hercule conseret': Ouod Herculem olim poetae memorant monStra illa immania hominum ad serarum Virtute SubegiSSe orbemque terrae purgaSS : Similiter
adverSus Iracundiam se Invidiam, Avaritiam atque Libidinem, ceteraque animi humani monstra et flagitia philosophus iste Hercules fuit horistippi denique Sententiam Valde probabit, quum roganti tyranu quid illi phil0s0phiae studium tam impensum tamque diutinum profuiSSet, reS-p0ndit phil0sophus Ut cum omnibus40minibus Secure et intrepide fabularer ,, ut est iste philosophus qui n0n
Grammaticus rhetor, geometres, pictor, alipteS, Augur, baenobates, medicus, magus, Omnia n0Vit.
N0strum Africanum licet Iuvenalis depinxit Africanus enim rigine, 0n 0do litteris, sed et omnibus Graecorum artibus imbutus est. A Marcello medico, tanquam graViSSimus in medicina auctor, in testimonium una cum Cel SO, VO-catur. Ait ipse philosophi esse medicinae studere Desinantisti mirari si phil0s0phi suapte doctrina cata Sa morborum et remedia noverunt'. 1 uid multa medicinam exercuit, aegros invisit, ab aliis medicis de morbis remediiSque On-
48쪽
- 40 sultus est . uali medietas fuerit, non meum eS deStimare. Iudicabunt periti de homine magnetismo naturali absit harbari sui invidia credente ejusque exemplum e VarroneeXcerptum proferente ci Iliud, ait memorabili Odo, mecum reputo pOSSe animum humanum, proesertim puerilem et Simplicem, Seu carminum avocamento, Si V odorum dei, nimento soporari es ad oblivionem proesentium externari et paulisper remota corporis memoria redigi ac redire ad naturam Suam quo est immor alis scilicet et divina atque
ita, Veluti qu0dam S0p0re sutura rerum praeSagire'. nomneStamen deStimabunt eum, quum gravissimum in medicina auctorem Homerum' invocat aut in e0mitialis morbi naturam et causa ducibus Platone, Aristotele, TheophraSto,
inquirit . famosis illis Molerianis medidis haud absimilemeSSe Certe, quum terribili morbo huic remedi esse ait auc-t0re Theophrasto emudias stellionum, - dignus est intrare
Physicu8 St. Experimenta fasit. hal ,. ait, jRLI 'proclivi Seneetute, dissiuam braxuburan de OI com nil St; quam equidem non didici m0do, verum est maeXAbgrian comprobavi'. ii Alias physiem; inten. tiaen de .s culm majore jactantia quam ratione, explicat Stentatque Et n0S et auditores suos docet se Aristotelis opera Cipi ζωω IS9Ξταωc, Περι ωω α'ατο λης, Περὶ ζέδω9 et ρ ac, si Ornatius et cohibilius graece et latine adnixum esse conscribere, et in omnibus aut OmiSSa anquirere, aut desecta supplere'. uaedam de
his c0ram judicibus recitari jubet. Gloriatur quod muli an0Va, ad historiam animalium pertinentia, latina voeabula protulerit: si Animadvertes, ait ad Maximum', quiam reScognitu raraS, tum nomina eliam Romanis inusitata, et in hodiernum, quod Seiam, infecta: ea tamen nomina labore meo et Studio ita de Graecis provenire ut tamen latina m0neta percuSS Sint v Juvat eum quam docte more anima
49쪽
- lium perealleat, ubi re ita fert, ostentare. De Indis verba faciens, praelia inter Se Serpentium elephantorumque attingit . Psittaci novi tunc miraculi et formam et mores, Plinium Sequius aecuratissime describit . Ne a salsis quidem et puerilibus commentis, dummodo doctum agat, abStinet. Sic et viperam ait exego matris utero in lucem proSerpere et parricidio gigni, et crocodilo dentes multis hirudinibus implicitos 1luvialem avem rostro ex Sealpere et purgare. 0n historicus est quamquam quis scit an non aliquam
historiam conscripserit neque tamen ab agendis hiSt0rici et geographi partibus abstinet. De Indis diversi Sque
apud eo hominum generibus, quorum rationem non ita recte n0ViSse Videtur, declamatoria aliquot verba facit'; Verum et Si parum doctus, apud homines minia etiam, quam erat ipSe d0ctos, loquebatur. De Alexandro, ut mos tamdiu fuit, inania et falsa, ore rotundo, es utit' eum in primis laudans si quod nolens a multis artificibus vulgo contaminari, edixit universo orbi suo ne quis effigiem regi temere aSSimilaret, aere, colore, caelamine n Praeelarum quidem lΙnfelix an prae ceteris Alexander fuit, quod tantam tamque loquacem, p0St 0rtem suam, declamatorum progeniem genuerit. Geographiae ver genus prorsu con Simile
colit, et quod declamatoriam geographiam appellaVerim. Sic de Indorum regione indipi Indi, en popul0Sacultoribu S, et finibus maxima, procul a nobis ad Orientem Siti, prope ceani reflexus et solis exortus, primi Sideribu S,
Ultimi terris, Super AEgypti0 eruditos, et Judaeo SuperStitiOSOS, et Nabathse08 mercatores, et fluxos veStium AI SacidaS, et rugum pauperescituraeos, et odorum divite ArabaS.
0 eloquentem ge0graphum alias de insula Samo 110nnulla modeStius loquitur, sed eo consili ut ad describendum Signum quoddam in templo Iunonis positum, inducatur : in qua quidem descripti0ne declamatoris facundiae habenas immittit.
50쪽
0uod ad litteras pr0prie Spectat, judicii perpauca, eruditionis multa exempla attulit. De Philemone judicium satis exactum, uintiliani modo, enuntiat, sed uintiliani deel amantis Homerum appellat si poetam multi Scium, vel potiu cunctarum rerum apprime peritum'. h uid jam de Arist0leledideret De Sophocle nihil aliud, nisi toties repetita illa de crimine insaniae et recitato coram judicibus, indipo
Cotoneo narratiuncula serum, Si judicium deeSt, non deeSteruditi0, et illa potissimum quae Veterum curi0SiSSima eSt. Graecis, post Platonem magiStrum Suum, nullum alium nisi H0 merum in voeat; e Latinis, uno excepto Virgilio', nullo alios cognoscere videtur niSi Ietere illos p0etas quos tam acriter oratius carpebat in promptu habet et Ennium', et Laevium', et Lucilium', et Accium ' et Asr nium , et Caecilium' , et Plautum ' manifeStum est eum multa antiquissimorum poetarum familiaritate Summae eruditi0nis laudem quaeSiViSSe.
Quid jam ex his omnibus colligere possumus Unum certe Platonicum scilicet philosophum illum de grege s phiStarum, aut declamatorum, aut rhetorum suiSse; hil sophi nomen sibi arrogavi SSe, non dignitatem. Id autem argumentis aliis neque obScuriS, neque pauciS, demon Stre
Perfectissimum rhetoris exemplar Apuleius assert, qualem ea tempeState et in Africa rhetorem esse oportebat. Nihilon rhetoris habet, deformi temporum illorum obSequio et Africana barbari temperatum.